Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
Руководитель региона информировал Президента, в частности, о темпах жилищного строительства и мерах по развитию сельского хозяйства в Туве.
В.Путин: Мы с Вами обсуждали ситуацию, уже отметили позитивные тенденции. Конечно, что касается стройки – у нас стройка в целом развивается хорошо по стране, рост 7,9 процента. Но в Туве – больше 50, по-моему, 53 процента.
В.Ховалыг: Да.
Подробнее...
Новости
01.10.2019 17:42 / Сельское хозяйство
Глава Тувы Шолбан Кара-оол предложил наградить лучших кормозаготовителей 2019 года. Он поручил Министерству сельского хозяйства и продовольствия определить наиболее преуспевшие в создании кормового резерва районы, поселения, хозяйства и бригады. Правительству дано задание изыскать в бюджете республики средства для поощрения.
По данным Минсельхозпрода РТ, сельхозпроизводителями за сезон скошено и убрано кормов на общей площади 222,5 тысячи гектаров, или на 17% больше, чем в 2018 году. Урожайность кормовых угодий составила в среднем 12 центнеров с гектара – выше, чем в предыдущие годы. Заготовлено в общей сложности 248 тонн сочных кормов, или 110% к плану. Большая часть, 244,5 тысячи тонн – это сено.
Подробнее...
01.10.2019 17:38 / Праздники
У нас лучшие в мире дедушки и бабушки, земляки! Меня лично никто не разубедит, что где-то на нашей матушке-Земле есть лучше, умнее, мужественнее, красивее и богаче душой.
Смотрите, какую большую и великую страну они нам передали. Как много сделали и через что прошли, чтобы мы росли не зная войн, голода, страшных болезней, чтобы у нас было будущее.
Не случайно с седой древности у нас полагалось уважать и любить старших, беречь их и благодарить за мудрость, которой они помогают нам находить верные пути в жизни.
Подробнее...
30.09.2019 15:30 / Экономика
В Туве подвели итоги социально-экономического развития за 8 месяцев 2019 года. По информации, представленной Главе республики Шолбану Кара-оолу министерством экономики РТ, практически во всех видах промышленного производства по сравнению с аналогичным периодом прошлого года был достигнут рост.
Так, на 2,1 % увеличилась добыча угля. На сегодня его добыто 1 млн. 79,9 тысячи тонн. На 146,5 % выросли объемы в обрабатывающих производствах. Основную прибавку здесь обеспечила швейная фабрика, открытая в Кызыле БТК Групп. Производство текстиля увеличилось в 2,1 раза и составило почти 200 млн. рублей.
Подробнее...
26.09.2019 18:40 / Транспорт
Глава Тувы Шолбан Кара-оол встретился сегодня с генеральным директором монгольской авиакомпании «Хунну Эйр» Пурэвжалом Мунхжаргалом, который прибыл в Кызыл, чтобы обсудить вопросы организации авиарейсов между городами Тувы и Монголии.
По словам гостя, непосредственным поводом к его визиту в Туву стало сообщение о присвоении аэропорту Кызыл статуса международного. Г-н Мунхжаргал сообщил, что и он сам, и собственники авиакомпании, которой он управляет, заинтересованы в организации полетов между Тувой и Монголией.
Он рассказал, что возможности открытия маршрутов на тувинском направлении активно изучают и другие авиакомпании Монголии. Именно поэтому «Хунну Эйр» первой предлагает и готова уже в этом году провести технический авиарейс из Улангома в Кызыл и обратно. Мунхжаргал уполномочен договориться с тувинской стороной об этом рейсе и согласовать все необходимые моменты.
Подробнее...
26.09.2019 18:30 / Политика
Глава Тувы принял участие в первом заседании Верховного Хурала нового созыва. Поздравив депутатов с началом деятельности, премьер отметил, что нынешний состав парламента является представительным и авторитетным. Он также выразил надежду, что депутаты будут активно способствовать политической стабильности в республике.
Глава республики особо отметил, что в депутатский корпус пришло новое пополнение: 17 из 32 депутатов – новички. «Тувинское региональное отделение партии «Единая Россия» сохранила свое лидерство. Значит, жители Тувы надеются на продолжение курса развития региона», - констатировал Шолбан Кара-оол.
«Конечно, очень большое значение имеет то, что в Хурале сохранилось абсолютное большинство, и оно принадлежит партии власти. Так народ захотел.
Подробнее...
25.09.2019 18:19 / Транспорт
Парк спецмашин в главном аэропорту Тувы пополнился новой аэродромной техникой. Об этом в своем блоге сообщил Глава республики Шолбан Кара-оол. По его словам, на закупку техники было направлено 20 млн. рублей. На них приобретены снегоуборочная машина и многофункциональный уборщик взлетно-посадочной полосы с навесным оборудованием.
Шолбан Кара-оол провел в аэропорту совещание с руководителями минтранса РТ, аэропорта и наземных служб. На нем были обсуждены вопросы комплектации всех подразделений аэропортового обслуживания другими видами спецтехники, которых требует международный статус аэропорта Кызыл. В частности, Глава Тувы заверил, что в этом году будут выделены средства на приобретение устройства для противообледенительной обработки самолетов.
Напомним, что аэропорт Кызыл с 2018 года открылся для международных авиаперевозок. Распоряжение об этом подписал 28 августа премьер России Дмитрий Медведев. География полётов, обслуживаемых аэропортом, предположительно расширится на четыре направления. В частности, существуют предварительные договорённости с властями Китая и Монголии о воздушном сообщении между столицей Тувы и городами Пекин и Урумчи (КНР), а также Улан-Батором и Улангомом (Монголия).
Подробнее...
25.09.2019 16:07 / Культура
В Туве будет установлен памятник «Красный обоз», символизирующий помощь Тувинской Народной Республики братскому Советскому Союзу в борьбе с гитлеровским фашизмом. Инициатива обсуждалась Главой республики Шолбаном Кара-оолом с руководством Российского военно-исторического общества. Премьер встретился в Москве, в частности, с советником председателя РВИО Ростиславом Мединским – отцом министра культуры России Владимира Мединского, который возглавляет общество.
«Ещё раз удостоверился в истине, что за каждым успешным человеком есть труд и пот его отца. Встретился с одним из руководителей Российского военно- исторического общества Ростиславом Игнатьевичем Мединским.
Подробнее...
24.09.2019 19:15 / Образование
Об этом сообщил Глава Тувы Шолбан Кара-оол в своем блоге в соцсетях. «С каждым годом расширяем количество участников проекта «В каждой семье не менее одного ребенка с высшим образованием». Это семьи, где в трёх поколениях не было никого с дипломом вуза. Детей из таких семей берем под особую опеку, обеспечиваем им социальное и, главное, индивидуальное образовательное сопровождение. С ними занимаются лучшие педагоги, целенаправленно готовят к гарантированному поступлению в вуз на выбранную по талантам специальность. Для чего мы это делаем? Чтобы ребенок, выучившись и встав на ноги, сам помог своей семье, потянул за собой братишек и сестренок.
Подробнее...
24.09.2019 10:47 / Экономика
Туристские проекты Тувы стали победителями межрегионального этапа Всероссийской профессиональной премии «События России». Конкурс прошел в Новосибирске 19-20 сентября в виде очной презентации событийных проектов. Свои турпродукты на него представили регионы 4 округов - Дальневосточного, Сибирского, Уральского и Приволжского.
Тува номинировалась на премии в двух разделах - «Культура. Гастрономические события» и «Площадка для проведения событий. Муниципальные образования». В них были представлены проводимый Мниэкономики РТ гастрономический форум «Тувинская баранина» и Межрегиональный fashion-фестиваль «По тропинкам к сердцу Тувы», организатором которого является администрация Улуг-Хемского района.
Подробнее...
24.09.2019 10:42 / Здравоохранение
В рамках губернаторского проекта «Маршрут здоровья» передвижными медицинскими бригадами осуществляются выезды во все кожууны республики на специальном медицинском автотранспорте высокой проходимости, оснащенном необходимым комплексом медицинского оборудования. Данный комплекс был приобретен в 2014 году в рамках реализации программы «Модернизация здравоохранения РТ на 2011-2012 годы».
За 8 месяцев 2019 года медицинской мобильной бригадой (ММБ) осуществлены 54 выезда, из них 9 выездов детской службой, что на 19 выездов больше, чем за прошлый год.
Подробнее...
Фоторепортажи
03.09.2024
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
Медээлер
27.01.2015
Хоорайның төвүнде «Шахтер оол», чаа хевирниң «Азияның төвү», «Хааннар аңнаашкыны», «Тевелиг оол», «Эне-Сай» кыс көжээ, Сүбедей спорт комплекизиниң мурнунда «Мөңге хайгыылчы», чаа туттунган аныяктар төвүнүң чанында «Аныяк өг-бүле», Буян Бадыргының тураскаалы дээш, чаа тураскаалдар-ла хөй.
Бо удаада Улуг-Хемниң эриинде кыс көжээ «Эне-Сай» тураскаалының болгаш ооң авторунуң дугайында бижикседим. Ол кайгамчык чараш ажылдың автору Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү Сайын-Маадыр Байынды болду. Сайын-Маадыр— республиканың Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазын база Москваның уран чүүл академиязының скульптура салбырының доозукчузу. Сайын-Маадырның берге ажылынга ооң ачазы, Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, хоочун даш чонукчузу Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының чурулга башкызы Эрес-оол Байырович үлүг-хуузун киирип, арга-дуржулгазы-биле дузалашкан.
Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Ажылгыр кижи эки чуртталганың оруун чайгаар тыва бээр. Сөөлгү үеде аныяктарның амыдыралче сонуургалын бизнес хевири хаара тыртып турар апарган.
Баш таарыкчызы мергежил — күш-ажыл рыногунда чугула херек мергежилдерниң санында. Баш таарыкчызының өске мергежилдерден онза ылгалыр чүүлү — ол чүгле бодунуң ынак ажылын кылып турар эвес, а өскелерге чараш аян-шинчини мергежили-биле дамчыдып билир кижилер-дир. Январь 14-те «Урянхай» чараштаныр тыва өргээниң байырлыг ажыдыышкыны болган. Ону аныяк өг-бүле Хеймер-оол Борбак-оолович Хертек болгаш Сайлаана Ивановна Иргит «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелиниң деткимчези-биле ажыткан. Чараштаныр өргээ ажыдар күзел оларга 5 чыл бурунгаар тывылган.
Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Бажы бедик Бай-Тайганыңбаарын дургаар мээстери, көктүг-шыктыг Көп-Сөөгү төөгүден бээр хөй малдыг ызыгуур салгаан малчыннарның алдаржаан чурту чораан, оон бээр хөй чылдар эрткен-даа болза, ооң ат-алдары ам-даа читпээн.
Көвей малды өстүрерде, Көктүг-шыктыг Көп-Сөөгүмнү,
Арбай, чиңге чаагай үнер Алаак, Көп-Сөөк чуртумайны — деп, шаанда араттар чемгерикчи, азыракчы чер-чуртун, мал-маганын мактап, йөрээп ырлажып чорааннар. Амгы үе ындыг уткалыг чоннуң ырларын Көп-Сөөктүң делгемнеринде малчыннар ырлажып турарын аңаа баргаш, дыңнап болур. Бо чүл дээрге, бурунгуларывыстың, ада-өгбелеривистиң буянныг ижи — мал ажылын оларның салгакчылары, амгы үениң аныяктары төлептии-биле уламчылап турары ол-дур.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Эрткен чылын Тываның Чазааның «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге», «Өг-бүлеге чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» база эр башкыларны школаларже хаара тудар дугайында губернатор төлевилелдери бистиң Берт-Даг ортумак школазында хүннүң чугула айтырыы апарган.
Ынчангаш бо төлевилелдерге даянып, аңаа хамааржыр төлептиг кижилерни бижикседим. Бистиң Берт-Даг ортумак школазында 2000 чылдан бээр ажылдап чоруур төлептиг ада Алдын-Херел Сергеевич Тас — салгал дамчаан күш-ажыл башкызы. Ооң ачазы Сергей Деспижекович Тас — база бо-ла школага хөй чылдарда күш-ажыл башкылап келген «алдын холдуг» башкы. Ол — өг ыяжын, ооң эт-херекселдерин чазап, бажың эдилелдери: аптара, стол, сандайлар кылыр мастер. Чазанырындан аңгыда, ол чурук тырттырарынга мергежээн. Школага бөлгүм удуртуп тургаш, кино-чурук тырттырып, хөй төөгүлүг чуруктарны сумуга арттырган.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Тыва Республиканың прокурору болгаш РФ-тиң Истелге комитединиң Тыва Республикада Истелге эргелелиниңудуртукчузу Бай-Тайга кожуунга баарлар, январь 30-де олар аңаа чон-биле ужуражылга эрттирер.
Тыва Республиканың прокурору Александр Евгеньевич Гринев болгаш Истелге эргелелиниң удуртукчузу Андрей Евгеньевич Потапов Бай-Тайгага хуу айтырыглыг хамаатыларны база хүлээп алырлар. Ону январь 30-де Тээли суур, Мугур кудумчузу, №5 бажың деп адреске боттандырар. Бай-Тайга кожууннуң чурттакчылары прокурорга болгаш Истелге эргелелиниң удуртукчузунга кээп, конституция езугаар эргелерин болгаш хосталгаларын хажытканының дугайында хомудап, кожуунда хоойлу-дүрүмнү болгаш корум-чурумну камгалап турарының дугайында дыңнадып болур. Салдынган айтырыгларга харыыны дораан азы хомудалда кирген фактыларны хынаан соонда алыр, ол талазы-биле чогуур хемчеглер алдынар.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Сөөлгү үеде Тыва Республиканың шүүгү черлериниң(судтарның) көрүп турар хамааты херектериниңаразында хамааты негекчилерниң киирген билдириишкиннериниңхарыылакчылары көдээде чурттап турар хуу мал тудуп турар кижилерниң, малчыннарның саны чүге көвүдээнин тайылбырлап бээрин ТР-ниң Дээди судунуң судьязы Любовь Дамбыл-ооловна Дамдындан дилээн мен.
Хоойлуда айытканы езугаар малды азыраары, каяа канчаар оъткарып, чемгерери, одарже сүрерде чуруму, чазаг, күзегже көжерде кандыг орукка сүрери дээш, өске-даа таварылгаларда хууда мал азырап турар улуска билип алгы дег доктаал-дүрүмнер бар. Ында айытканы езугаар хууда мал ээлери кандыг байдалда хамааты негелде херектериниң киржикчилери, харыылакчылары апаарын РФ-тиң Хамааты дүрүмүнүң137, 210-гу чүүлдери, административтиг эрге-хоойлу хажыдыышкыннарының дүрүмү- нүң 1 кезээниң 12.30 чүүлүнде база орук шимчээшкининиң дүрүмүнүң 24.5-24.7 пунктуларында тодаргайлаан.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Экии, эргим, хүндүлүг «Шын» солуннуң редакциязы!
Хандагайты суурга чонну ижер суг-биле хандырар дээш, коммунизм үезинде он алды кудуктарны ажыглалга киирген турган. Ол кудуктар 2010-2011 чылдарга чедир үзүк-соксаал чокка ажылдап келгеннер. Ол дээрге кудуктарны хүлээнип алган ажылдакчыларның ак сеткилдиг болгаш кызымаккай чоруу-биле шыдажып келгени бо. Кожууннуң удуртукчу даргалары солушкан соонда, кудуктарга ажылдап турган кижилерниң ажылдап алган акша-шалыңын төлевестеп, оларга кандыг-даа дуза катпайн барганда, кудуктар ала-чайгаар-ла ээн кагдынып эгелээн. Шак мындыг хамаарылганың уржуундан бо хүннерде суурда он алды кудуктарның чүгле алдызы ажылдап турар. Кыш кээрге-ле, чон ижер суг айтырыынга бергедеп, кожуун, чагырга даргаларынга айтырыг тургузарга, олар «хаайынга-даа какпас» ол биске хамаарышпас айтырыг-дыр дээнзиг, тоовастар-дыр. 2013 чылдың чазынында ол айтырыгны чон негеп, прокуратураже киирер деп баарга, күрүнеден 200 муң рубль акшаны суурнуң кудуктарын септээри-биле үндүрген деп хуралга дыңнаткан. Чайны өттүр кайы-даа кудук септеттинмээн.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Кижи бүрүзүнүң чуртталгазында муңгарап, хөөнзүреп, аар-берге ажыг-шүжүгге таваржы бээр үелер турар. Чамдык улус ону дүрген шыдажып эрттириптер, а өскелерниң ындыг байдалы сагыш аарыынче шилчий бээр. Ындыг таварылгаларда кижиге специалистиң дузазы чугула херек. Ынчалза-даа хөй кезиивис ону бодунуң күжү-биле ажып эртерин кызыдар, а ол дээрге аарыгның улам сайзыраары-дыр.
Эмнээшкинниң туруп болбас аргаларының бирээзи – арага ижери. «Ажыг сугну» ижип алгаш, чамдык кижилер шупту бергелерин уттуп, дидимненип, чуртталгаже өске карактар-биле көрүп эгелээр. Ынчалза-даа араганың салдары дооступ каар, а муңгарал болгаш нарын байдал хевээр артып, оон-даа улгадып болур. Оон аңгыда арага-дары кижиниң нерв системазынга кончуг багай салдарны чедирип, сагыш аарыын дам-на ханыладып турар. Сагыш аараан кижи «ажыг сугну» ишкен соонда, бажы аарып, чүдеп чыткаш, чанында турар чоок кижилериниң кичээнгейин бодунче хаара тудуп, оларның караанга кээргенчиг болуксаар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Суббота — неделяның онзагай хүннериниң бирээзи. Ол хүннү езулуг шын дыштанып эрттирерин организастаар деп шиитпирни эрге-чагырга хүлээп алган. Аргалыг болза удуртукчулар, чонну баштап турар улус, боттарының амыдыралында үлегери-биле дыштаныр хүннерни ажыктыг болгаш солун кылдыр эрттирерин дугурушкан.
Ынчангаш декабрь 17-де Кызылдың Ярыгин аттыг спорт комплекизинге, ТР-ниңБаштыңы Ш.Кара-оолдуң эгелээшкини-биле, РФ-тиң камгалал сайыды С.Шойгунуңюбилей харынга тураскааткан баскетбол маргылдаазы хоочуннар аразынга болган. Аңаа ниитизи-биле беш команда киришкен. Чазактың, Дээди Хуралдың, «Динамонуң» хоочуннары, Хоочуннар клувундан ийи команда киржип, күжүн шенешкеннер. Бир-ле дугаарында, Дээди Хурал биле Чазактың командазы ойнааш, изиг-изиг тудушканыныңтүңнелинде, ТР-ниң Баштыңы Ш.Кара-оол баштаан команда баштайгы оюнга тиилеп алдылар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
В.Б.Серен – Кызыл кожууннуң методиктиг улусчу чогаадылга болгаш социал-культура ажыл-чорудулгазының төвүнүң директору. Ол 1984 чылда Кызылдың уран чүүл училищезин улустуң хөгжүм херекселдериниң оркестриниң дирижеру деп мергежилдиг дооскан. Күш-ажылчы базымын өскен-төрээн Торгалыынга (Өвүр) уругларның хөгжүм школазынга башкылап, директорлап эгелээн. Удаткан чок ону Каа-Хем суурнуң «Мир» Культура бажыңы уран чүүл удуртукчузу кылдыр чалаан. Ол коллективке В.Б.Серен он ажыг чыл үре-түңнелдиг ажылдаан. Бодунга болгаш кады ажылдап турар эш-өөрүнге негелделиг, бедик харыысалгалыг, чогаадыкчы салым-чаяанныг удуртукчу дээрзи билдине берген. Ол –ТР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы. 1998 чылда ТР-ниң Культура яамызының уран чүүлүнүң лауреады, 2010 чылда РФ-тиң Культура яамызының Хүндүлел бижии-биле шаңнаткан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Эрткен 2014 чылда тыва литературада бир көскү болуушкун Юрий Кюнзегештиң «Аас чогаалының кавайындан…» деп номунуң чырыкче үнгени болган. Юрий Шойдакович Кюнзегеш тыва чечен чогаалдың хөгжүлдезинге бодунунуң улуг үлүг-хуузун киирген чогаалчы болгаш редактор. Ол Тываның ном үндүрер чериниң кол редактору албан-дужаалга хөй чылдар дургузунда ажылдап, тыва чогаалчыларның чогаалдарын чырыкче үндүреринге дорт киржип, оларның барык хөй кезииниң редактору болгаш, чогаалчыларның чогаадыкчы шаг-шинээн эки билир чораан. Ынчангаш тыва чогаалчыларның чогаадыкчы ажылынга, оларның бижээн номнарынга чөптүг үнелелди Юрий Шойдакович берип чораан. «Аас чогаалының кавайында…» деп номга ооң аңгы-аңгы чылдарда бижээн чүүлдерин чыып киирген. Ынчангаш оларның ниити утказын «Тыва чечен чогаал дугайында бодалдар» деп тодараткан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
2015 чылдың кыжын Тываның девискээринде аңнарны санап, оларның ниити санын тодарадыры-биле кылып чорудар организастыг ажылдар дугайында семинар-хуралды Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары январь 15-те эрттирген.
Бо ажылдарга белеткел дугайында илеткелди Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң дириг амытаннарның болгаш суг курлавырларының ажыглалын өйлээр килдизиниң начальниги Геннадий Сункуев кылып, бо ажылда чаа чүүлдер-биле аңныыр ажыл-агыйының ажылдакчыларын таныштырган. Мурнуку үеде республиканың девискээринде аңнарның санын тодарадырда, оларның шимчээр кокпаларында истерни тускай методика-биле санап турган болза, 2015 чылдан эгелээш спутниктиг GPS навигаторларны ажыглаар. Навигаторлар-биле канчаар ажылдаарын кожууннарда аңныыр инспекторлары, Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары амгы үеде өөренип ап турарлар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Россия прокуратуразының 293 чыл ою-биле РФ-тиң Чиңгине прокурору Юрий Чайка бодунуң дужаалы-биле албан-хүлээлгезин ак сеткилдиг күүседип турары дээш Тываның бөлүк юристерин шаңнаан.
Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүседип турары болгаш хөй чылдарда ак сеткилдиг албаны дээш «Россия Федерациязының прокуратуразының хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокуратуразының судтарга кеземче херектерин сайгарарынга прокурорларның киржилгезин хандырарының талазы-биле килдизиниң начальниги, юстицияның улуг чөвүлекчизи Амир Монгуш шаңнаткан. Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүсетпишаан, онза чугула болгаш нарын даалгаларны чедиишкинниг күүсеткени дээш «Россия Федерациязының прокуратуразынга төлептиг албаны дээш» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокурорунуң назы четпээннер болгаш аныяктар дугайында хоойлуларның күүселдезинге хайгаарал талазы-биле улуг дузалакчызы, юстицияның биче чөвүлекчизи Елена Шевченкону шаңнаан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Январьның дыштаныр хүннеринде Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң адынга Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле байыр чедирген хөй санныг телеграммалар келген. Оларның аразында чурттуң удуртукчуларындан Тываныңчурттакчыларынга чырык байырлалдар-биле байыр чедириишкиннери хөй болган.
Россияның Президентизи Владимир Путинниң байыр чедириишкининде мындыг сөстер бар: «Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле Силерге байыр чедирип тур мен! Ол үр манаар байырлалдарывыс онзагай хөөннү кезээде болдурар, чаа, чырык бодалдарны болгаш күзелдерни тывылдырар. Оларны эки медээлер-биле, чаагай өскерлиишкиннер-биле, салдынган сорулгаларның чедиишкинниг күүселдези-биле холбаштырып турар бис. Силерге кадыкшылды, чаагай чүүлдерни, ажыл-херектериңерге чедиишкиннерни болгаш найыралчы харылзааларның өөрүшкүзүн сеткилим ханызындан күзедим!».
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Памирде Даг-Бадахшан областың төвү Хорог хоорайга шериг албанын кызыгаар зоназынга үш чыл алды ай эрттиргеш, халажып келдим. СЭКП кежигүнү, бирги курсту дооскан боорумга, ынчан Улуг-Хем кожуунга хамааржыр кызыл суглуг Баян-Колда «Х Улуг Хурал» совхозтуң комсомол комитединче ажылдадып чорудупкан. Комсомол секретарының кол-ла сорулгазы болза, аныяктарны хөй-ниити ажылдарынче хаара тудары. Оолдар, кыстар ынчан дыка дыңнангыр, бир дем-биле хой оолдаашкынынга болгаш өске-даа хөй ажылдарга киржип турдувус.
Эң хүндүткелдиг тыва эки турачыларның бирээзи Павел Кыргысович Биче-кыс – тудуг бригадири. Ооң-биле ужуражыр дээш каш хүн иштинде харылзажыры-биле Кодур-оол Оюн Баян-Колга чедип келген. Шагаан-Арыгга доктаагаш, албан черлеринден ажыктыг медээлерни база чыып алган. Келгеш, Биче-кыс дарганың тудугжулары-биле тайга эдээнге каш хонган. Кызылче чоруур мурнунда мээң кабинедимге кире дүшкен. Эки танышпас хиревисте, мени билири беш салаа дег болганын элдепсиндим. Бисти кым-даа далаштырбаан. Совет Эвилелиниң барыын куржагларынга чорааш, оларның тыва эки турачыларга байыр чедиргенин, дайын үезинде олар аң-меңниг девискээрлерден болгаш хар адаа-биле үңгеп чоруткаш, дайзыннарның пулеметтарын чазылдырып кааптарын чугаалап берди.
Улаштыр номчуур...
|
|