Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В столице Тувы сегодня прошло ежегодное августовское совещание педагогов республики. В этом году темой встречи работников образования стало развитие суверенной национальной системы образования и постановка задач по повышению качества образования. На базе разных образовательных организаций для педагогов была организована работа девяти тематических площадок.
Подробнее...
Новости
23.06.2014 14:16 / Мероприятия
Тува остается среди лидеров третьего по счету рейтинга социального самочувствия регионов. Итоги исследования сегодня, 23 июня, представил на своем сайте Фонд развития гражданского общества (ФОРГО). Республика расположилась на 18-20 месте в первой группе субъектов РФ с самым высоким рейтингом. Он был составлен на базе опросов населения, где жителям регионов предлагалось ответить на вопросы, довольны ли они в целом положением дел в регионе, ухудшается или улучшается ситуация, замечают ли они вокруг себя недовольство людей и допускают ли для себя мысль участия в акциях протеста.
Подробнее...
23.06.2014 10:48 / Общество
Дождь, ливший в Кызыле почти сутки, не помешал жителям и гостям города собраться поздно вечером на площади Победы. Здесь, на святом для каждого месте, в 22 часа по местному времени состоялась традиционная поминальная церемония – акция «Свеча памяти». На нее собрались представители всех слоев населения – члены правительства и парламента, воины-интернационалисты, тувинские пограничники, ветераны, школьники, воспитанники военно-патриотических клубов, журналисты, приехавшие на каникулы студенты, сотрудники предприятий и учреждений. Многие пришли с детьми. Пожилые кызылчане с особенной теплотой отмечали присутствие молодежи. Ветеран труда Чечекмаа Ондар уверена: «Очень хорошо, что сегодня здесь так много детей, молодых парней и девушек. Наша молодежь должна помнить, что наши деды вместе защищали страну, отдавали за нее свои жизни».
Подробнее...
22.06.2014 20:34 / Общество
Сегодня в День памяти и скорби в столице Тувы состоялась церемония открытия мемориальной доски в честь Героя Советского Союза, командира Тувинского добровольческого кавалерийского эскадрона гвардии майора Тулуша Балдановича Кечил-оола. В этом году ему исполнилось бы ровно 100 лет. Мемориальная доска открылась в школе № 3 города Кызыла. Мероприятие проходило под проливным непрекращающимся дождем, но никто не спешил уйти. Собрались школьники, педагоги, студенты, воины-интернационалисты, ветераны, представители правительства и военкомата, погрануправления, депутаты, главный федеральный инспектор, а также родные Тулуша Кечил-оола. Юноши из школы №12 и школы №3 специально сегодня надели военную форму и держали себя гордо. Иногда раздавался заливистый смех старшеклассниц. «Слышать веселый и беззаботный смех школьников – это прекрасно! Так и должно быть!
Подробнее...
22.06.2014 19:24 / Происшествия
Утром 22 июня 2014 года поступило сообщение о том, что селе Кара-Чыраа Сут-Хольского района из-за повышения уровня воды в реке Ак, вызванной обильными дождями, подтоплено 24 приусадебных участка.Расселены по родственникам 25 человек, в том числе 15 детей.
По информации администрации районе всего в зоне подтопления оказались 89 человек из них 38 детей. На месте перелива р. Ак работают 22 человека и 7 единиц техники. Проводится отсыпка грунта.Уровень воды в реке составляет 1метр 03 см, при критическом 80 см.
Подробнее...
22.06.2014 11:29 / Общество
Сегодня в Туве дождливый и пасмурный день – День памяти и скорби. По всей республике с 10 часов утра начались митинги с возложением цветов к памятникам павших солдат. В столице Тувы у Мемориала Победы собрались горожане, взрослые и дети, представители правительства, депутаты, общественники, ветераны.
«Дождь. Природа вместе с нами скорбит в этот день, - написал в ВК Глава Тувы Шолбан Кара-оол. – Мы не имеем право предавать солдат Великой Отечественной войны! Всем поколениям наших детей надо оставить память.
Подробнее...
21.06.2014 16:08 / Общество
Выпускные вечера в общеобразовательных учебных заведениях республики состоялись 20 июня. Со школой попрощались 3322 выпускника. По традиции вступающих во взрослую жизнь юношей и девушек поздравили не только родители и педагоги, но и представители всех уровней власти, которые побывали буквально в каждой школе. В столице Тувы на площади Арата состоялся бал выпускников, на который собрались ребята из всех школ столицы. Здесь же в праздничном настроении находились учителя и родители.
Подробнее...
20.06.2014 19:05 / Культура
Знаменитый московский театр имени Владимира Маяковского в рамках федеральной программы «Большие гастроли. Театральное лето России – 2014» с 27 июня по 2 июля даст в Туве шесть спектаклей. Большой актерский «десант» возглавят директор театра имени Маяковского Леонид Ошарин и генеральный директор Федерального центра поддержки гастрольной деятельности Евгения Шерменева. Также в него войдут режиссер, художественный руководитель театра им. Маяковского Миндаугас Карбаускис, писатель, драматург, режиссер театра и кино Марюс Ивашкявичюс. В спектаклях, которые будут представлены публике, заняты настоящие звезды театральной сцены, в том числе известные и по кинофильмам.
Подробнее...
20.06.2014 17:30 / Общество
В Москве вышла в свет уникальная книга о Туве, автором-составителем которой является Сергей Шойгу, министр обороны России. Книга представляет собой коллекцию исторических, географических и этнографических карт Тувы, составленных в разные времена и о разных периодах края – со времен чингизидов и до начала ХХ века. Автор назвал ее «Урянхай – Танну-Тыва. Историческая картография».
Коллекционное собрание пока отпечатано в единственном экземпляре. Сергей Шойгу подарил его Главе Тувы Шолбану Кара-оолу. Обладатель раритета сообщил сегодня об этом на своей странице ВКонтакте. «Не перестаю удивляться Сергею Кужугетовичу, - поделился премьер Тувы своими впечатлениями от презента в социальной сети. - Каждый раз он подает яркие примеры преданности родной земле.
Подробнее...
20.06.2014 14:21 / Муниципалитеты
На всей территории республики продолжаются работы по благоустройству, начатые в середине апреля в рамках республиканского месячника. Напомним, в большой уборке были задействованы трудовые коллективы всех организаций и учреждений на территории республики, в том числе индивидуальные предприниматели, школьники, студенты, жители многоквартирных и частных домов. Всего по республике в течение апреля-мая было выбрано 23 896 тонн мусора, посажены 11 608 саженцев, в том числе – 9 407 лиственных и хвойных деревьев, а также 2 201 кустарников. Напомним, накануне юбилейных торжеств будут подведены итоги республиканского конкурса среди муниципальных образований «Тува – территория чистоты и порядка», объявленного Главой республики Шолбаном Кара-оолом. Победители получат коммунальную технику.
Подробнее...
20.06.2014 13:12 / Спорт
Кызылский клуб «Тыва» принимает участие в играх Первенства России среди любительских команд. Игры 3-го дивизиона зоны «Сибирь», где выступает «Тыва», начались с 23 мая. В 1-ом круге тувинские футболисты провели 3 игры – две из них на выезде, в Иркутске, одну дома, в Кызыле. Начало турнира далось команде тяжело: первыми соперниками ее стали лидеры первой лиги - иркутские «Зенит» и ОСДЮСШ. Матчи состоялись 23 и 25 мая. В обоих «Тыва» уступила – как пояснил один из ведущих игроков команды Евгений Ноксыл-оол, во многом сказалось отсутствие игровой практики, из-за чего набирать форму пришлось в ходе соревнований.
Подробнее...
Фоторепортажи
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
Медээлер
19.07.2014
Россияның Бойдус яамызының болгаш «Бойдус» фондузунуң чарлааны Бүгү-Россияның «Россияның аллеязы» патриотчу акциязынга дүүштүр чурттуң 85 субъектизи бо чайын боттарының ногаан демдектерин шилип алыр.
Ногаан демдектерни шилиириниң талазы-биле ажык бадылаашкыннар 2014 чылдың июль 1-ден август 31-ге чедир РОССИЯНЫҢ АЛЛЕЯЗЫ акцияның албан-езузунуң сайтызында (ruspriroda.ru.) чоруп турар. Бадылаашкыннарга бүрүткел негеттинмейн турар. Кайы регионнуң чурттакчызының бадылап турарын система боду тодарадыр. Чаңгыс хонуктуң дургузунда бир IP дамчыштыр 10 катап, бир регионга бирден хөй эвес бадылап болур. Хоруттунган чүүлдер база бар. Ол дээрге бадылаашкын түңнелдерин компьютер технологияларын ажыглап тургаш, эде таарыштырары-дыр. Өске арга ажыглаан бадылаашкыннарны күш чок болдурар.
Улаштыр номчуур...
19.07.2014
Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылын, Кызыл хоорайның үндезилеп тургустунганының 100 чылын байырлаарынга белеткелдиң талазы-биле организастыг комитеттиң үнүүшкүннүг хуралы Кызылга, Чазак Бажыңынга болган.
Хуралды Россия Федерациязының регион сайзырал сайыдының оралакчызы Михаил Крук даргалап эрттирген, аңаа эрге-чагырганың федералдыг органнарының төлээлери, республиканың Чазааның кежигүннери, керээлиг организацияларның удуртукчулары киришкеннер. Ажылчын бөлүктүң киржикчилери Тывага июль 5-те-ле келген, хуралга чедир ийи хонук арткан турда туттунуп турар бүгү объектилерге олар четкеннер, байдалды өөренип көргеннер, ынчангаш чөвүлел хуралга чугаа элээн тодаргай болган, «тургустунган айтырыг бүрүзүнге хамаарыштыр эргелеп-башкарылга шиитпирлерин хүлээп алыры» — деп, оралакчы сайыт демдеглээн. «Бистиң бөгүнгү ажылывыс дээрге июнь 19-та Москвага сайыт Игорь Николаевич Слюняевтиң даргалаашкыны-биле эрткен оргкомитеттиң хуралының уланчызы-дыр — деп, Михаил Крук уламчылаан. — Бир чүс чыл болган юбилейлер дээрге чугула байырлал-дыр, ынчангаш аңаа уткуштур планнаттынган бүгү чүүлдер чогуур хуусаазында, эки шынарлыг күүсеттинер ужурлуг».
Улаштыр номчуур...
19.07.2014
Июль 8-те ТР-ниң Чазак Бажыңының 1 дугаар хуралдаар залынга социал угланыышкынныг коммерцияга хамаарышпас организациялар биле хөй-ниити эгелээшкиннериниң муниципалдыг программаларын деткиир талазы-биле сайгарылгалыг семинар болган. Аңаа ТР-ниң Экономика, Социал хөгжүлде, Саң-хөө яамыларының төлээлери, муниципалдыг тургузуглар даргаларының социал политика талазы-биле оралакчылары, коммерцияга хамаарышпас организациялар удуртукчулары киришкен.
Республика чергелиг семинарны ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Артур Монгал ажыдып тура, коммерцияга хамаарышпас организациялар дээрге ниитилелдиң болгаш хөй-ниити политиказының чарылбас кезээ дээрзин демдеглээш: «Олар хамааты туруш, хамааты эгелээшкин, чаңгыс демниг чорук дээн ышкаш билиишкиннерниң ужур-утказын бедидип турарлар. А амдыызында ис чок читкен бичии уругну безин чүгле шагдаалар дилеп турар болгай. Шак ындыг байдалдарда дуза кадыптар хире хөй-ниитиниң волонтержу шимчээшкиннери хевирлеттинмээн. Ол талазы-биле хөй ажылды чорудар болгаш күрүнениң аңаа хамаарыштыр көрдүнген деткимчезин бүрүнү-биле ажыглаар ужурлуг бис» — деп чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
08.07.2014
Ынакшыл болгаш шынчы чорук дээш
Чыл санында июль 8-те, бүгү Россияда өг-бүле, ынакшыл болгаш шынчы чорук хүнүн демдеглеп эрттирип турар. Ону бир дугаар 2008 чылда — өг-бүле чылында байырлап эгелээн. Христиан шажын езугаар өгленишкен улусту камгалап хайгараар Петр болгаш Феврония дээр бурганчаан кижилерни Муром хоорайда хөөржүткен. Ынчангаш өг-бүле байырлалын тургузар дугайында үзел-бодалды Владимир облазының Муром хоорайының чурттакчылары берген. РФ-тиң Күрүне Думазының депутаттарының саналы езугаар байырлалды албан езузу-биле бадылаан.
Июль 4-те, өг-бүле, ынакшыл болгаш шынчы чорук хүнүн таварыштыр Тываның хөгжүм-шии театрынга республиканың үлегерлиг өг-бүлелерин хүндүткеп байырлаар хемчег болуп эрткен. Тыва Республиканың Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол хүннүң маадырларынга байыр чедирип, күштүг ынакшыл, быжыг эп-найырал, бот-боттарынга хүндүткелден кадык-чаагай өг-бүлелер тыптыр, а бүзүрелдиг өг-бүле эвилелдери ниитилелдиң өзээн тургузуп, чурттуң ниити хөгжүлдезинге салдарны чедирер дээрзин чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
08.07.2014
86 харлап чорааш мөчээн Көрей дайынының киржикчизи Виктор Давидович Фунтиковту Тыва орнукшуткан.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол хоочуннуң төрел болгаш чоок кижилеринге ханы кажыыдалын илереткен. «Виктор Давидович бодунуң ачы-хавыяазының дугайында кажан-даа чугаалавас биче сеткилдиг болгаш ажыл-ишчи кижи чораан, а бодунуң чуртунуң болгаш чоок кижилериниң мурнунга хамааты хүлээлгезин ак сеткил-биле күүседип келген -- деп, республика Баштыңы демдеглээн. — Ол бичии оол тургаш-ла, дайынның аар-бергезин көрүп келген, ооң соонда күрүнезиниң эрге-ажыктарын ыракта Көреяга камгалап турган. Тайбың үеде-даа ол шериг кижи болуп арткан, ажыл-ишчи чоруктуң болгаш кижилерге эки хамаарылганың үлегерин көргүзүп келген. Ындыг кижи кажан-даа уттундурбас».
Улаштыр номчуур...
08.07.2014
Өг-бүле — ниитилелдиң “көрүнчүү”. Аңаа аас-кежиктиг хөй чылдар уламчылаан тудум, ооң дазылы улам быжыгар. Өг-бүле, ынакшыл болгаш шынчы чорук хүнү таварыштыр өг-бүле тудуп, кады чурттаанындан бээр 50 чыл четкен Сайын-оол Байлакович, Анна Хапынаковна олардан аас-кежиктиң чажыды чүдел дээрзин чугаалажыр аргалыг болдум.
Сайын-оол, Анна Ондарлар “алдын кудазын” июнь 14-те демдеглеп эрттирген. Аңаа ажы-төлү, уйнуктары, дөргүл-төрели байыр чедирип, өөрүп четтиргениниң чылыг сөстерин йөрээген. Өгнүң эр ээзи Чадаананың ортумак школазын дооскаш, Омск хоорайның көдээ ажыл-агый институдунга өөренмишаан, ооң чанында шериг кафедразынга шериг албан-хүлээлгезин эртип, биче лейтенант эргелиг болгаш дээди эртемниг чанып келген. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының дужаалы-биле “Чыраа-Бажы” совхозунга кол зоотехник болуп, күш-ажылчы базымнарын эгелээн. Ооң соонда Сүт-Хөл району тургустуна бергенде, ооң күүсекчи комитединиң организастыг килдизинге ажылдааш, хүндүлүг дыштанылгаже үнген. Өгнүң херээжен ээзи Иймениң ортумак школазын, Кызылдың көдээ ажыл-агый техникумунуң саң-хөө салбырын дооскаш, төрээн суурунуң Культура бажыңын эргелекчилеп эгелээн. Ооң соонда Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарынга социал адыр талазынга ажылдап чоруй, хүндүлүг дыштанылгаже үнген.
Улаштыр номчуур...
08.07.2014
Чөөн-Хемчик кожууннуң Чыраа-Бажы сумузунда Өнер-оол, Наталья Донгактарның өг-бүлези мал-маганын өстүрүп, ногаазын тарып, ада-өгбезиниң ажыл-ижин уламчылап чурттап турар.
Өг-бүле бир оолдуг, ийи кыстыг. Олар шупту Кызыл хоорайда амыдырап-чурттап турар. Уйнуктары алды четкен. Өгнүң херээжен ээзи 1974 чылдан эгелээш, амгы үеге чедир сумунуң эмчи амбулаториязының фельдшери бооп ажылдап турар, а эр ээзи – 1969-1977 чылдарда «Чыраа-Бажы» совхозунга, эмнелгезинге чолаачылаан. 1984 чылдан 2007 чылга чедир Чадаананың арга камгалалының күрүне инспектору бооп ажылдаан, амгы үеде ол хүндүлүг дыштанылгада. Өнер-оол Донгактың ачазы Мончук-Хол Лопсанович ТР-ниң алдарлыг малчыны, а авазы Чигден Кармаевна – 11 уругну өстүрүп кижизиткен маадыр ие.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгу июль 4 болгаш 5 хүннеринде Тывага чораан, ол Президентиниң кадет училищезиниң тудуун барып көрген болгаш Кызылдың чурттакчызы кижи дег хоорайны кезий кылаштаан.
Ол магазиннерже кирип, чамдык чүүлдерни садып ап, бодунуң баарынга ынак чораан черлеринге четкилээн-даа. Кудумчуларга үр эвес селгүүстеп чорааш орукка ужурашкан кижилер-биле ол улуг күзелдии-биле хөөрешкен-даа.
Тудуг объектизин көрген соонда РФ-тиң камгалал сайыды Президентиниң кадет училищезиниң ийиги өөредилге корпузу 2015 чылга чедир туттуна бээр деп бүзүреткен. Ол сураглыг училищеге хүлээп алыр сургуулдарның баштайгы чыылдазының дугайында Тываның Баштыңы Ш.Кара-оол дыңнаткан соонда, Сергей Шойгу ындыг шиитпирни хүлээп алган. 65 олутка шилилге аажок берге болган. Хүлээп алыышкын комиссиязынче 600 ажыг билдириишкин кирген. Ол ышкаш аңаа эвээш орулгалыг болгаш чогумчалыг эвес өг-бүлелерниң салым-чаяанныг ажы-төлүн хүлээп ап турарын Шолбан Кара-оол чугаалаан, республиканың бүгү кожууннарынга олуттарны берген.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Чаа тыва марканың үндүрүлгези
Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга уткуштур үндүрген маркаларны бадыткаарының езулалы Кызылга болуп эрткен.
Тываның Чазааның, ТР-ниң Информатизация болгаш харылаза яамызының Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга уткуштур үндүрген марказының тускай бадыткалын Виктор Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга эрттирген, аңаа харылзаа адырының хоочуннары болгаш ажылдакчылары, хөй-ниитиниң төлээлери киришкен. Төөгүлүг ол болуушкунга уткуштур Национал музей Тывага хамааржыр ховар маркаларның делгелгезин организастаан, ону аалчылар болгаш чыылганнар улуг сонуургал-биле көргеннер. Маркага бадыткал демдээ болур почта штемпелин базар хүндүлүг хүлээлгени Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга, «Россияның почтазы» федералдыг күрүне албан чериниң филиалының удуртукчузу Владимир Ревенкога, Тываның информатизация болгаш харылзаа сайыды Органа Натсакка, өөредилге сайыды Каадыр-оол Бичелдейге онааган. Бир муң тиражтыг кылдыр үндүрген юбилейлиг чагаа хавын база аңаа делгээн.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Тыва эки турачыларның чырык адынга чаңгыс улуг тураскаал-даа чок. Оларның 70 чыл оюн таварыштыр Кызыл хоорайның Ленин кудумчузунга азы Улуг-Хемниң паром аксынга маны даштан сиилбип кылган, чижээлээрге, аъдын мунган Кечил-оол Түлүш эки турачы өөрлерин долгандыр тургузуп алган турар улуг мемориал-тураскаалдан кылза кандыгыл? Шупту 206 кижи-дир, оларның аразында – 18-тен 20 харга чедир 10 аныяк кыстар. Дайын шөлү хамаанчок өлүм-чидим көрүп чорбаан аныяк кыстарга ол коргунчуг дайын кайы хире бергезин даап бодаар бис.
Бир катап 70 чылдар эгезинде сургакчылап чорааш, Ада-чурттуң Улуг дайынынга дузалажып турган эки турачы угбай Севил Ооржакка душ бооп ужуражы бердим. Хөйнү көрген маадыр угбай-биле өөрүшкү-маңнайлыг чугаалажы бердивис:
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Эрзин кожууннуң Мөрен сумузунга Ак-Хайыракан оваазын чыл санында дагыыры чаңчыл болган.
Бо чылын овааны Дамдын Бораагайның өг-бүлези солун кылдыр дагаан. Ол хүн хар чаап, хадып-даа турган болза, чоннуң хей-аъды бедик турган. Бичии уруглар аразында чадаг чарышка бирги черни Мин-Доржу Учурал алган. Улуг улус аразында хүрешке Кедик Куулар шүүлгеш, хой-биле шаңнаткан. Хоочуннар аразында чадаг чарышка бирги черни Саара Аракчаа алгаш, термос-биле шаңнаткан, а хоочун эр улус аразынга Анатолий Өлзей ийиги черни алгаш, бир шоодай далган-биле шаңнаткан. Ооң соонда чонга Мурат Дамдын каргырааны күүсеткен. Оваа дагылгазынга келген чонун шайладып, хүндүлээннер. Мөрен сумузунуң чагырга даргазы Сеңги Соян чыылган чонга байыр чедирген. Келир чылын овааны дагыырын Орус Намдалга, Александр Сараагайга болгаш Орлан Сереңмаага дамчытканнар.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Ном-дептерден тываларның эрткен төөгүзүн номчуп чоруурга, кижиниң билбес чүүлдери хөй болур-дур. «Тоба», «дубо» деп сөстер бистиң эраның II-III вектеринде кыдат бижимелдерде демдеглеттинген. «Урянхай. Тыва дептер» деп номда «урянхай» деп сөстүң элээн каш хевирлерин айтып каан: Уланхоудан улянха, ву-лян-хэден ву-лян-хай деп сөстер укталып тывылган. Көрейлер даштыкыларны «оренгой» азы «оранкай», урянхит аймактарны бистиң эраның 552 чылдарындан бээр билдинип эгелээн деп база бижээн. «Моолдуң чажыт төөгүзү» деп номда «урянхай» деп сөс хөйү-биле ажыглаттынып турар. Бо номну 1240 чылда уйгур дылда бижиттинген деп номчаан мен. Ында «урянхай» деп сөстү арга-арыг чурттакчылары дээн тайылбыр база бар.
Тыва тоолдарда оюн оя, чигин чире чурттап чоруур болгай. Ой-чиктиң чурттакчылары база чадавас. Урянхайның бир чедимче чок утказы моол дылда «уранхай» деп очулдурарга «орбак» дээн сөске дөмейлежип турарындан деп бодаар мен.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Июль 6-да бүгү делегейниң буддистериниң Энерелдиг баштыңы — Ыдыктыг Далай-Лама Башкывыстың төрүттүнген хүнү. Ол хүн көк Аът чылының чайының ортаа ак Аът айының 9 чаазы хуулгаазын хүн-биле дүгжүп, капсырлажып турары – эки демдек. Бойдустуң бир онзагай үези. Бо хуулгаазын үеде чүгле буддистер эвес, а бүгү депшилгелиг кижи төрелгетен Ыдыктыг Башкывыстың ханы уткалыг өөредиинге долу бүзүрелин илередип, делегейге тайбың чорукче чүткүлдүг чоруп турар. Ыдыктыг Башкының бүгү Россияның буддистеринге Индияда чорудуп турар Өндүр Өөредилгезинге Тываның чүдүкчүлериниң идепкейлиг киржип турары өөрүнчүг. Эң ылаңгыя аныяктарның интернет болгаш өске-даа массалыг информация чепсектерин дамчыштыр шажынга сонуургалы бедип турары илдең.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Июль 2-де Кызыл кожууннуң Каа-Хем суурунга өскүс уругларга ийи-ийи квартиралыг он ийи чуртталга бажыңнарының дүлгүүрүн тыпсырының байырлыг езулалы болган.
Ол езулал аажок байырлыг байдалга, тудугжуларның, Кызыл кожууннуң болгаш Каа-Хем суурнуң чагыргаларының удуртукчуларының киржилгези-биле болуп эрткен. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ол байырлалдың хүндүлүг киржикчизи болган, чуртталга бажыңнарын алыр уруглар ону диңмиттиг «ура»-биле уткааннар. Өңнүг шарлар, белектер--бажың эт-херекселдери… дээш, чүү чок дээр! Өөрүшкүнүң карак чажы база эвээш эвес болган. «Мурнунда чүнү-даа канчаар аайын тыппайн ыглап турган мен, ам бөгүн өөрүшкүнүң карак чажын төктүп тур. Аас-кежиктиг кижи-дир мен, ол дээш силерге өөрүп четтирдим!»--деп, Алдынай Кюжюгет чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
07.07.2014
Делегей чергелиг эртем конференциязы
Июль 3-4 хүннеринде Кызылга Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чыл оюнга тураскааткан делегей чергелиг «Чаңгыс демниг Россияда — чаңгыс демниг Тыва: төөгү, амгы үе, келир үе» деп эртем конференциязы болуп эрткен. Аңаа Россияның эртемнер академиязының төлээлери, чурттуң аңгы-аңгы регионнарындан база Япония, Турция, Казахстан, Моолдан эртемденнер келген. Тываның эртем адырының төлээлери аалчыларын төлептиг уткуп-хүлээп, конференцияга идепкейлиг киришкен.
Байырлыг ажыдыышкын Тываның Чазааның хуралдаар залынга болган. Делегей чергелиг конференцияның киржикчилеринге ТР-ниң Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң байырын ооң оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак чедирген. Тываның Чазааның Даргазы ук конференция юбилейлиг чылда эртем адырында болуп турар хемчеглерниң өзээн ээлеп турарын демдеглеп, ооң түңнелдери республиканың келир үедеги сайзыралынга ужур-дузалыг болурунга бүзүрелин илеретпишаан, эртемденнерниң чогаадыкчы ажыл-ижинге чаа-чаа ажыдыышкыннарны, чедиишкиннерни күзээн.
Улаштыр номчуур...
|
|