13.08.2015
Сарыг-Сеп суурда спортчу төптүң тудуун айыттынган хуусаазында доозар
Тываның Баштыңы ындыг даалганы бодунуң оралакчызы – тудуг сайыды Александр Свинцовка берген. Тываның Баштыңының Каа-Хем кожуунга ажыл-агыйжы үнүүшкүнүнүң үезинде, тудуг шөлүнге, ындыг чугаа болган. 2015 чылда ийи улуг спортчу объектилерни доозарынга федералдыг бюджеттен субсидияның арткан кезээниң дугайында РФ-тиң Спорт яамызы биле Тыва дугуржулгага чоокта чаа атты салганын сагындыраал.
13.08.2015
Ийиги хүн. Хөөмей мөөрейи: манавааны онзагай көргүзүглерден сеткил ханган
«Хөөмей – Азияның төвүнде» бүгү-делегей мөөрей-фестивальдың ийиги хүнүнде Тываның Баштыңының шаңналы дээш хөөмейжилерниң ортузунда чижилге улам күштелип, көрүкчүлерниң сонуургалын хаара туткан.
12.08.2015
Тываның Баштыңы эвээш хандырылгалыг өг-бүлелерниң уругларын өөредилге номнары-биле хандырарын негээн
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң ВКонтактыда арнынга хамаатылардан уругларынга өөредилге номнарын боттарының акшазы-биле садып алырының талазы-биле айтырыг кирген. Ол кирген айтырыгда хөй уруглуг ие сес класс бир уруунуң өөредилге номнары дээш 4787 рубльди төлээр ужурга таваржып турар, а иениң шалыңы 6000 рубль.
12.08.2015
Тываның Чазаа Ми-8 вертолеттуң экипаж кежигүннериниң өг-бүлелеринге материалдыг дузаны аңгылаар
2014 чылдың октябрьда Тожу болгаш Кызыл кожууннарның девискээринге аңдарылган Ми-8 деп вертолеттуң экипажының амы-тынындан чарылган кежигүннериниң өг-бүлелеринге материалдыг дузаны курлавыр фондузундан чедирериниң дугайында айтыышкынны Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол үндүрген.
12.08.2015
Тывада каңнадаашкынныг-даа болза, мал чеминиң белеткели кидин-түлүк
Мөңгүн-Тайгада сиген шөлдерниң 60 хуузу кааңнаашкындан когараан. Ындыг болзажок кожуун чагырга даргазының көдээ ажыл-агый болгаш экология талазы-биле оралакчызы Александр Донгактың чугаазы-биле алырга, мал чеминиң белеткели эгелээн. Бо хүннүң байдалы-биле кожуун 216 тонна сигенни кезип алган.
11.08.2015
Тываның Баштыңы Алтай Республиканың Эл-Курултай күрүне чыыжының даргазы-биле ужурашкан
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Алтай Республиканың Эл-Курултай күрүне чыыжының даргазы, Алтай Республикада ЮНЭСКО херектериниң талазы-биле комиссияның баштаар чериниң даргазы Иван Белеков-биле ужурашкан.
11.08.2015
Бирги хүн: хөөмей кайгаткан...
«Хөөмей – Азия төвүнде» бүгү делегей чергелиг фестивальдың бирги мөөрейлиг хүнү эрткен. Мөөрейниң баштайгы хүнүнде, Тыва культура төвүнге, Моолдан, Япониядан, Кыдаттан, Хакасиядан, Башкортостандан, Даг Алтайдан, Тываның кожууннарындан 30 хире киржикчи хөөмейниң аңгы-аңгы хевирлерин бараалгадып, кайыындан бээр келген чонну кайгаткан.
11.08.2015
Тывада «Хөөмей - Азия төвүнде» бүгү-делегей чергелиг фестиваль эгелээн
Кызылдың эрик кыдыында «Хааннар аңнаашкыны» скульптура ансамблиниң шөлүнге фестивальдың байырлыг ажыдыышкыны эрткен. Тываның Национал театрының артистери чыылган чонга театржыткан көргүзүгнү бараалгаткан. Долгандыр бойдузунга, өгбелерниң сүлде-сүзүүнден чедиишкиннерни, чаагай чорукту болгаш сайзыралды дилээн алгыш, Төрээн чуртунга, күчүлүг Эне-Сай – Улуг-Хемге ынакшылын алгаан ыры, Азия төвүнге фестивальдың аалчылары-биле ужуражылганың өөрүшкүзү болгаш тываларның саң салыр хамнаашкын езулалы-биле Тывада сыгыт-хөөмейниң дөрт хүнүнүң марафону эгелээн.
11.08.2015
Тываның Баштыңы Кызыл хоорай биле Кызыл кожууннуң эрге-чагыргаларын автооруктарда орук-транспорт озал-ондактары дээш чемелээн
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол оруктарның байдалын болгаш орукка айыыл чок чорукту хандырар дугайында чугааны көдүрген. Озал-ондактарның бир чылдагааны – кол орукче кирип турар боттары тывылган бичии оруктар деп, ол айыткан. Шак ындыг чүүлдү Кызыл хоорай биле Кызыл кожуунну тудуштурган Магистральная кудумчузундан көрүп болур.
11.08.2015
Уруглар ойнаар шөлге автомашинага үстүрткен бир харлыг уругнуң байдалын Кадык камгалал яамызы хайгааралда алган
Ол дугайында чазак даргазының социал айтырыглар талазы-биле оралакчызы Органа Натсак дыңнаткан. 1 хар 1 айлыг уруг 1 дугаар республика эмнелгезиниң реанимация салбырында чыдар. Бичии чашка чогуур эмнээшкинни база реабилитацияны чорударын Тываның кадык камгалал сайыды Орлан Донгакка дааскан.
11.08.2015
Тываның Баштыңы Ми-8-тиң дугайында: эң кол чүүл – истекчилерге ажылдаар арганы бээри
Понедельникте аппарат хуралынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Тываавианың» Ми-8 вертоледунуң озал-ондакка таварышканының байдалдарын болгаш черин тодарадыр хемчеглер дугайында айтырыгны көдүрген. Агаар суднозунуң аңдарылганының чылдагааннарын истээр штабка ниити кады ажылдажылганы дагзып, МИЧ-терге мөчээн кижилерниң дөргүл-төрелиниң сагыш-сеткил болгаш этниктиг норманы сагып, медээлерни чырыдарын сүмелээн.
10.08.2015
Августуң 10-14 хүннеринде эртер Тыва Республиканың Баштыңының шаңналы дээш «Азия төвүнде хөөмей» I бүгү чоннар фестивалының ПРОГРАММАЗЫ
АВГУСТ 10-да
Тыва Республиканың Баштыңының шаңналы дээш «Азия төвүнде хөөмей» I бүгү чоннар фестивалының байырлыг ажыдыышкыны – «Азия төвү» скульптура комплекизинге 20.00 шакта.
АВГУСТ 11-де
«Чаңгыстың күүселдези» номинацияга мөөрей – Чаңчылчаан тыва культура төвүнүң концерт залынга 09.00 шакта;
«Амгы интерпретацияда хөөмей» номинацияга ансамбльдар мөөрейи – Улусчу чогаадылга бажыңының концерт залынга 14.00 шакта;
10.08.2015
Тываның Баштыңы арга-арыг өрттериниң үезинде серемчилелдиг болурун кыйгырган
«Бооп болбаан кааңнашкын! Кажанда-даа тайга мындыг кургаг чытканын сагынмас-тыр мен! Чаңгыс чер чурттугларым, арга-арыгга от-биле кончуг оваарымчалыг болуруңарны силерден диледим. Аргалыг-ла болза, арга-арыгже кирбеңер. Дыка хөй кожууннарда чагган кезек чаъстар – бичии када соксаш дигген дыш-тыр. Ол үени ажыглап, өрттү өжүрүңер. Чаъстыг хүннерде, кижилерни мөөңнеп, аргалыг болза эртенги үени ажыглааны дээре.
10.08.2015
Тывада августуң 15, 16 и 17 хүннерин байырлалдың дыштаныр хүннери кылдыр чарлаан
1999 чылдың февраль 12-де № 143 «Тыва Республиканың байырлал хүннериниң дугайында» Тыва Республиканың хоойлузунуң 1 чүүлүнге дүүштүр, Тыва Республиканың күрүне байырлалдарынга чылдың-на август 15-те демдеглеп турарывыс Тыва Республиканың хүнү база хамааржыр. Ол хоойлунуң нормазы езугаар Тыва Республиканың хүнү - ажылдавас байырлал хүнү болур.
10.08.2015
Ми-8 вертолеттуң аңдарылган черинге Тываның Баштыңы ужуп четкен
Август 7-де тус чернии-биле 22 шак 20 минута турда, Кризистиг байдалдарда эргелеп-башкарылга төвүнүң оперативтиг төвүнче, Кызыл кожуунда даглыг сын ийинде, эрткен чылын октябрьда читкен «Тыва-Авиа» авиакомпанияның МИ-8 вертоледунуң кезектери тывылган хевирлиг деп, дыңнадыг келген.
09.08.2015
Тываның Баштыңы тудуг комплекизиниң ажылчыннарынга болгаш хоочуннарынга профессионал байырлалы-биле байырны чедирген
Тудугжунуң хүнү — тудуг ажылдакчыларының профессионал байырлалы. Россияда ону августуң ийиги улуг-хүнүнде демдеглеп турар. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол полфессионал байырлалы-биле республиканың тудугжуларынга байырны чедирген: «Тываның тудуг комплекизиниң хүндүлүг ажылдакчылары болгаш хоочуннары! Тудугжунуң хүнү - профессионал байырлалыңар-биле байыр чедириишкинин хүлээп ап көрүңер!
09.08.2015
Тывада сүт болбаазырадыр модульдуг база бир цех ажыттынган
«Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң боттанылгазы-биле сүт болбаазырадырының чаа модульдуг цегин «Саян Даа» көдээ ажыл-агый кооперативи Кур-Чер суурда албан езузу-биле ажыткан. Ону тыва аъш-чемниң уран кылыкчызы, Тыва Республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы, агробизнестиң удуртукчузу Дарисю Данзурун ажыткан.
08.08.2015
Кур-Чер суурда өскүстерге бажыңнарны туткан
Улуг эвес Кур-Чер суурнуң чурттакчыларынга ол хүн уттундурбас хүн бооп артар. Үш онзагай болуушкун чүгле суурнуң эвес, найысылалдан аалчыларның база кичээнгейин хаара туткан. Оларның бирээзи – суурнуң төп кудумчузунда ийи ийи аал чурттаар бажыңның чанынга болган. Байырлыг байдалга Тываның Дээди Хуралының (парламентизиниң) даргазы Каң-оол Даваа, Чазак Даргазының оралакчызы Сергей Ондар, Кызыл кожуун чагыргазы аныяк үш өг-бүлеге: Чодураа Меңнигге, Августина Донгакка, Айсун Сандыкка чаа квартираларның дүлгүүрүн хүлээткен.
08.08.2015
Тывада ийи өг-бүле эзиртир суксун чок куда найырын эрттирген
Август 6-да Кур-Чер суурда Артыш Монгуш биле Инга Има база Орлан Саая биле Таира Кыргыс аныяктар тыва ужур-чаңчылдар-биле эрттиргени куда найыр дою уттунбурбас болуушкун болган. Өгленишкен аныяктарны шөлде тиккен аккыр өглерде ада-иелери ак кадактыг, сүттүг шайы-биле уткуп алган. Аныяктарга ак кадактар-биле хол баглаары, келин кыстың чажын ийи чара өрүүрү, чартыктажыры, йөрээл сөстер дамчыдары дээн ышкаш тыва чаңчыл ужурларын сагаан.
07.08.2015
Тывада келир үениң демир-орук шугумунда археологтуг казыышкыннардан чаа чүүлдер тыптып турар
Курагино-Кызыл-Элегес-Аксы демир-орук тудуунуң инвестиция төлевилели-биле Улуг-Хем хөмүр-даш чыдынының Элегесте тывыжының «Элегес» даг-болбаазырадылга комплекизиниң келир үеде тудуу турар Красная горка деп черде археологтуг ажылдар уламчылавышаан. Шахтаның үлетпүр зоназында Красная Горка 1, 2, 3, деп адаар эрте бурунгу чевеглер-биле, элээн каш базырыктарлыг улуг эрте бурунгу чевегни Россияның Эртемнер академиязының Материалдыг культура төөгү институдунуң Тываның археологтуг экспедициязы Элегест-Аксы суурнуң девискээринден 2007-2009 чылдарда-ла тыпкан.