Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
Накануне Глава Тувы Владислав Ховалыг проехал несколько строительных площадок на территории Кызыла и Кызылского района. В числе первых руководитель осмотрел здание спортивно-культурного центра (СКЦ) в пгт Каа-Хем. Подобные инспекционные объезды Глава региона старается совершать без предупреждения, чтобы оценить ход и качество строительных работ.
Подробнее...
Новости
09.02.2017 13:43 / Сельское хозяйство
На сегодняшний день Министерство сельского хозяйства Тувы совместно с муниципальными образованиями проводит отбор новых молодых семей для участия в проекте. На сходах граждан местные власти и жители сел общими усилиями выбирают самых ответственных молодых супругов с детьми. Например, в Каа-Хемском районе принято предварительное решение об участии в проекте семей из 9 поселений.
Всего со всех районов насчитывается чуть более 80 семей, однако точное число участников зависит от финансирования проекта – их количество может как возрасти, так и уменьшиться. В последнем случае органам местного самоуправления, уже отобравшим семьи, предстоит провести конкурс и среди них согласно предоставленным квотам на участие.
Подробнее...
09.02.2017 12:21 / Общество
Указом Президента Российской Федерации В.В. Путина Главе Тувы Ш.В. Кара-оолу присвоена высокая государственная награда – Орден Дружбы.
В адрес главы республики продолжают поступать поздравления. Президента Республики Татарстан Рустам Минниханов пожелал Главе Тувы Шолбану Кара-оолу вдохновения и новой энергии. В его поздравлении говорится:
«Уважаемый Шолбан Валерьевич! Поздравляю Вас с награждением Орденом Дружбы. Ваша многолетняя активная работа на благо жителей Республики Тыва, достигнутые результаты заслуженно отмечены руководством страны. Пусть это приятное событие придаст Вам вдохновения и новой энергии для дальнейшего целеустремленного созидания, реализации важных проектов. Рад за Вас и желаю Вам оптимизма и удачи. Президент Республики Татарстан Р.Н Минниханов»
Подробнее...
08.02.2017 20:17 / Общество
О ситуации на рынке труда Республики Тыва в 2016 году и приоритетных направлениях деятельности Минтруда РТ в 2017 году в прямом эфире радио «Тыва» рассказали начальник отдела содействия занятости населения Минтруда РТ Чечек Артна и директор центра занятости населения г. Кызыла Амир Тувен-Байыр.
По данным статистики, численность экономически активного населения (работающее и неработающее население от 15 до 72 лет) в 2016 году составила – 128,5 тыс. человек, из них численность занятого населения увеличилась на 5,3 тыс. человек составила 107,2 тыс. человек против 101,9 тыс. человек в 2015 году.
Подробнее...
08.02.2017 17:37 / Мероприятия
В ходе московской командировки у Главы Тувы состоялась рабочая встреча с министром природных ресурсов и экологии РФ. Шолбан Кара-оол обсудил с Сергеем Донским вопросы привлечения крупных недропользователей, работающих на территории республики, к участию в региональных инфраструктурных проектах. Многие из них, считает Глава Тувы, не спешат выполнять условия лицензионных соглашений, хотя получили разрешения на разработку тувинских месторождений от Роснедр 10 и более лет назад. Между тем, реальными рычагами воздействия на таких инвесторов располагают только федеральные органы, в том числе экологического надзора. В своем блоге Шолбан Кара-оол охарактеризовал разговор с Донским как продуктивный.
Подробнее...
08.02.2017 15:59 / Образование
Ежегодный конкурс на гранты Главы Тувы для учителей – носителей русского языка, готовых работать в сельских школах, стартовал в республике. Как и в предыдущие годы, комиссии Минобрнауки РТ предстоит отобрать 10 педагогов. Претендовать на гранты могут учителя из любого региона Российской Федерации, независимо от специализации. Обязательное условие - педагогический стаж не менее 3 лет. С теми, кто пройдет конкурсный отбор, министерство образования и науки РТ заключит контракт, по которому они должны отработать в сельских школах Тувы не менее 5 лет.Им будет выплачено из бюджета Тувы по 1 млн. рублей.
Напомним, что программу привлечения русских учителей Глава республики Шолбан Кара-оол инициировал в 2014 году.
Подробнее...
08.02.2017 10:58 / Наука
Дорогие земляки! Сегодня отмечается День науки, профессиональный праздник людей, которые помогают превращать мечты в планы, а планы – в реальность. Труд ученых особенно важен и ценен для нашей Тувы, которой как воздух необходимы новые пути экономического развития, привлечения инвестиций в свои проекты и реализации своих уникальных природных, сырьевых, интеллектуальных и иных возможностей.
Рад, что за последние 10 лет корпус ученых Тувы заметно вырос. В 2006 году он насчитывал всего 127 специалистов, сегодня их около 500. Почти четырехкратный рост! Причем, наше научное сообщество стало намного профессиональнее и авторитетнее. Более двух третей имеют ученые степени - 344 кандидатов наук, 35 – докторов.
Подробнее...
07.02.2017 22:15 / Политика
Глава Республики Тыва Шолбан Кара-оол прокомментировал назначение зам.министра транспорта России Алексея Цыденова временно исполняющим обязанности Главы Бурятии.
«На долю моего друга, заместителя министра транспорта России А. Цыденова, выпала большая ответственность возглавить до выборов братскую Бурятию. Сегодня состоялась его встреча с Президентом В.В. Путиным. Я буду рад, если он будет участвовать в выборах, потому что знаю его как исключительно ответственного и порядочного руководителя. Поздравил и пожелал успехов от всех нас!», - написал Кара-оол у себя на странице в соцсетях.
Подробнее...
07.02.2017 17:55 / Экономика
В Туве состоялся первый выпуск горных инженеров. На минувшей неделе дипломы о высшем образовании по специальности «Открытые горные работы» получили 10 выпускников кафедры горного дела инженерно-технического факультета Тувинского госуниверситета. Об этом Главе республики Шолбану Кара-оолу доложил министр топлива и энергетики Тувы Роман Кажин-оол, принимавший дипломные работы студентов в качестве председателя государственной экзаменационной комиссии. По его словам, все десять дипломников защитились успешно и в настоящее время ожидают распределения по предприятиям добывающей отрасли.
Как сообщил gov.tuva.ru заведующий кафедрой горного дела Остап Чооду, среди первых горняков с дипломами инженеров пять девушек и пять парней. Все они прошли полный курс обучения в течение 5,5 лет
Подробнее...
07.02.2017 11:24 / Мероприятия
Глава Тувы Шолбан Кара-оол находится с рабочей командировкой в Москве. В понедельник состоялись встречи главы региона с Председателем Совета Федерации Валентиной Матвиенко и вице-премьером РФ Дмитрием Козаком.
На уровне Дмитрия Козака обсуждался вопрос включения Тувы в федеральную программу строительства школ в 2017 году. Напомним, в рамках данной программы осенью начато строительство школы в микрорайоне «Спутник» в городе Кызыле на 825 мест. По мнению главы республики, в новых школах нуждаются почти все районы Тувы. Около 10 процентов – это ветхие здания, построенные в сороковых годах прошлого века.
Подробнее...
07.02.2017 10:45 / Мероприятия
Управление Роспотребнадзора по Республике Тыва информирует, что с 30 января по 05 февраля 2017 г. на территории Республики Тыва зарегистрировано дальнейшее снижение заболеваемости ОРВИ и гриппом. Обратились за медицинской помощью в лечебно-профилактические организации республики 2381 человек с признаками ОРВИ и гриппа (на предыдущей неделе – 4118 чел.). Темп прироста, в сравнении с предыдущей неделей, снизился по совокупному населению на 42,2 %.
В связи со снижением заболеваемости ОРВИ и гриппом Главным государственным санитарным врачом по Республике Тыва внесено предложение о снятии ограничительных мер с 06 февраля 2017 года и начать школьные занятия в Каа-Хемском и Улуг-Хемском районах
Подробнее...
Фоторепортажи
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
09.12.2023
Медээлер
27.01.2015
Хоорайның төвүнде «Шахтер оол», чаа хевирниң «Азияның төвү», «Хааннар аңнаашкыны», «Тевелиг оол», «Эне-Сай» кыс көжээ, Сүбедей спорт комплекизиниң мурнунда «Мөңге хайгыылчы», чаа туттунган аныяктар төвүнүң чанында «Аныяк өг-бүле», Буян Бадыргының тураскаалы дээш, чаа тураскаалдар-ла хөй.
Бо удаада Улуг-Хемниң эриинде кыс көжээ «Эне-Сай» тураскаалының болгаш ооң авторунуң дугайында бижикседим. Ол кайгамчык чараш ажылдың автору Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү Сайын-Маадыр Байынды болду. Сайын-Маадыр— республиканың Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазын база Москваның уран чүүл академиязының скульптура салбырының доозукчузу. Сайын-Маадырның берге ажылынга ооң ачазы, Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, хоочун даш чонукчузу Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының чурулга башкызы Эрес-оол Байырович үлүг-хуузун киирип, арга-дуржулгазы-биле дузалашкан.
Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Ажылгыр кижи эки чуртталганың оруун чайгаар тыва бээр. Сөөлгү үеде аныяктарның амыдыралче сонуургалын бизнес хевири хаара тыртып турар апарган.
Баш таарыкчызы мергежил — күш-ажыл рыногунда чугула херек мергежилдерниң санында. Баш таарыкчызының өске мергежилдерден онза ылгалыр чүүлү — ол чүгле бодунуң ынак ажылын кылып турар эвес, а өскелерге чараш аян-шинчини мергежили-биле дамчыдып билир кижилер-дир. Январь 14-те «Урянхай» чараштаныр тыва өргээниң байырлыг ажыдыышкыны болган. Ону аныяк өг-бүле Хеймер-оол Борбак-оолович Хертек болгаш Сайлаана Ивановна Иргит «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелиниң деткимчези-биле ажыткан. Чараштаныр өргээ ажыдар күзел оларга 5 чыл бурунгаар тывылган.
Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Бажы бедик Бай-Тайганыңбаарын дургаар мээстери, көктүг-шыктыг Көп-Сөөгү төөгүден бээр хөй малдыг ызыгуур салгаан малчыннарның алдаржаан чурту чораан, оон бээр хөй чылдар эрткен-даа болза, ооң ат-алдары ам-даа читпээн.
Көвей малды өстүрерде, Көктүг-шыктыг Көп-Сөөгүмнү,
Арбай, чиңге чаагай үнер Алаак, Көп-Сөөк чуртумайны — деп, шаанда араттар чемгерикчи, азыракчы чер-чуртун, мал-маганын мактап, йөрээп ырлажып чорааннар. Амгы үе ындыг уткалыг чоннуң ырларын Көп-Сөөктүң делгемнеринде малчыннар ырлажып турарын аңаа баргаш, дыңнап болур. Бо чүл дээрге, бурунгуларывыстың, ада-өгбелеривистиң буянныг ижи — мал ажылын оларның салгакчылары, амгы үениң аныяктары төлептии-биле уламчылап турары ол-дур.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Эрткен чылын Тываның Чазааның «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге», «Өг-бүлеге чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» база эр башкыларны школаларже хаара тудар дугайында губернатор төлевилелдери бистиң Берт-Даг ортумак школазында хүннүң чугула айтырыы апарган.
Ынчангаш бо төлевилелдерге даянып, аңаа хамааржыр төлептиг кижилерни бижикседим. Бистиң Берт-Даг ортумак школазында 2000 чылдан бээр ажылдап чоруур төлептиг ада Алдын-Херел Сергеевич Тас — салгал дамчаан күш-ажыл башкызы. Ооң ачазы Сергей Деспижекович Тас — база бо-ла школага хөй чылдарда күш-ажыл башкылап келген «алдын холдуг» башкы. Ол — өг ыяжын, ооң эт-херекселдерин чазап, бажың эдилелдери: аптара, стол, сандайлар кылыр мастер. Чазанырындан аңгыда, ол чурук тырттырарынга мергежээн. Школага бөлгүм удуртуп тургаш, кино-чурук тырттырып, хөй төөгүлүг чуруктарны сумуга арттырган.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Тыва Республиканың прокурору болгаш РФ-тиң Истелге комитединиң Тыва Республикада Истелге эргелелиниңудуртукчузу Бай-Тайга кожуунга баарлар, январь 30-де олар аңаа чон-биле ужуражылга эрттирер.
Тыва Республиканың прокурору Александр Евгеньевич Гринев болгаш Истелге эргелелиниң удуртукчузу Андрей Евгеньевич Потапов Бай-Тайгага хуу айтырыглыг хамаатыларны база хүлээп алырлар. Ону январь 30-де Тээли суур, Мугур кудумчузу, №5 бажың деп адреске боттандырар. Бай-Тайга кожууннуң чурттакчылары прокурорга болгаш Истелге эргелелиниң удуртукчузунга кээп, конституция езугаар эргелерин болгаш хосталгаларын хажытканының дугайында хомудап, кожуунда хоойлу-дүрүмнү болгаш корум-чурумну камгалап турарының дугайында дыңнадып болур. Салдынган айтырыгларга харыыны дораан азы хомудалда кирген фактыларны хынаан соонда алыр, ол талазы-биле чогуур хемчеглер алдынар.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Сөөлгү үеде Тыва Республиканың шүүгү черлериниң(судтарның) көрүп турар хамааты херектериниңаразында хамааты негекчилерниң киирген билдириишкиннериниңхарыылакчылары көдээде чурттап турар хуу мал тудуп турар кижилерниң, малчыннарның саны чүге көвүдээнин тайылбырлап бээрин ТР-ниң Дээди судунуң судьязы Любовь Дамбыл-ооловна Дамдындан дилээн мен.
Хоойлуда айытканы езугаар малды азыраары, каяа канчаар оъткарып, чемгерери, одарже сүрерде чуруму, чазаг, күзегже көжерде кандыг орукка сүрери дээш, өске-даа таварылгаларда хууда мал азырап турар улуска билип алгы дег доктаал-дүрүмнер бар. Ында айытканы езугаар хууда мал ээлери кандыг байдалда хамааты негелде херектериниң киржикчилери, харыылакчылары апаарын РФ-тиң Хамааты дүрүмүнүң137, 210-гу чүүлдери, административтиг эрге-хоойлу хажыдыышкыннарының дүрүмү- нүң 1 кезээниң 12.30 чүүлүнде база орук шимчээшкининиң дүрүмүнүң 24.5-24.7 пунктуларында тодаргайлаан.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Экии, эргим, хүндүлүг «Шын» солуннуң редакциязы!
Хандагайты суурга чонну ижер суг-биле хандырар дээш, коммунизм үезинде он алды кудуктарны ажыглалга киирген турган. Ол кудуктар 2010-2011 чылдарга чедир үзүк-соксаал чокка ажылдап келгеннер. Ол дээрге кудуктарны хүлээнип алган ажылдакчыларның ак сеткилдиг болгаш кызымаккай чоруу-биле шыдажып келгени бо. Кожууннуң удуртукчу даргалары солушкан соонда, кудуктарга ажылдап турган кижилерниң ажылдап алган акша-шалыңын төлевестеп, оларга кандыг-даа дуза катпайн барганда, кудуктар ала-чайгаар-ла ээн кагдынып эгелээн. Шак мындыг хамаарылганың уржуундан бо хүннерде суурда он алды кудуктарның чүгле алдызы ажылдап турар. Кыш кээрге-ле, чон ижер суг айтырыынга бергедеп, кожуун, чагырга даргаларынга айтырыг тургузарга, олар «хаайынга-даа какпас» ол биске хамаарышпас айтырыг-дыр дээнзиг, тоовастар-дыр. 2013 чылдың чазынында ол айтырыгны чон негеп, прокуратураже киирер деп баарга, күрүнеден 200 муң рубль акшаны суурнуң кудуктарын септээри-биле үндүрген деп хуралга дыңнаткан. Чайны өттүр кайы-даа кудук септеттинмээн.
Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Кижи бүрүзүнүң чуртталгазында муңгарап, хөөнзүреп, аар-берге ажыг-шүжүгге таваржы бээр үелер турар. Чамдык улус ону дүрген шыдажып эрттириптер, а өскелерниң ындыг байдалы сагыш аарыынче шилчий бээр. Ындыг таварылгаларда кижиге специалистиң дузазы чугула херек. Ынчалза-даа хөй кезиивис ону бодунуң күжү-биле ажып эртерин кызыдар, а ол дээрге аарыгның улам сайзыраары-дыр.
Эмнээшкинниң туруп болбас аргаларының бирээзи – арага ижери. «Ажыг сугну» ижип алгаш, чамдык кижилер шупту бергелерин уттуп, дидимненип, чуртталгаже өске карактар-биле көрүп эгелээр. Ынчалза-даа араганың салдары дооступ каар, а муңгарал болгаш нарын байдал хевээр артып, оон-даа улгадып болур. Оон аңгыда арага-дары кижиниң нерв системазынга кончуг багай салдарны чедирип, сагыш аарыын дам-на ханыладып турар. Сагыш аараан кижи «ажыг сугну» ишкен соонда, бажы аарып, чүдеп чыткаш, чанында турар чоок кижилериниң кичээнгейин бодунче хаара тудуп, оларның караанга кээргенчиг болуксаар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Суббота — неделяның онзагай хүннериниң бирээзи. Ол хүннү езулуг шын дыштанып эрттирерин организастаар деп шиитпирни эрге-чагырга хүлээп алган. Аргалыг болза удуртукчулар, чонну баштап турар улус, боттарының амыдыралында үлегери-биле дыштаныр хүннерни ажыктыг болгаш солун кылдыр эрттирерин дугурушкан.
Ынчангаш декабрь 17-де Кызылдың Ярыгин аттыг спорт комплекизинге, ТР-ниңБаштыңы Ш.Кара-оолдуң эгелээшкини-биле, РФ-тиң камгалал сайыды С.Шойгунуңюбилей харынга тураскааткан баскетбол маргылдаазы хоочуннар аразынга болган. Аңаа ниитизи-биле беш команда киришкен. Чазактың, Дээди Хуралдың, «Динамонуң» хоочуннары, Хоочуннар клувундан ийи команда киржип, күжүн шенешкеннер. Бир-ле дугаарында, Дээди Хурал биле Чазактың командазы ойнааш, изиг-изиг тудушканыныңтүңнелинде, ТР-ниң Баштыңы Ш.Кара-оол баштаан команда баштайгы оюнга тиилеп алдылар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
В.Б.Серен – Кызыл кожууннуң методиктиг улусчу чогаадылга болгаш социал-культура ажыл-чорудулгазының төвүнүң директору. Ол 1984 чылда Кызылдың уран чүүл училищезин улустуң хөгжүм херекселдериниң оркестриниң дирижеру деп мергежилдиг дооскан. Күш-ажылчы базымын өскен-төрээн Торгалыынга (Өвүр) уругларның хөгжүм школазынга башкылап, директорлап эгелээн. Удаткан чок ону Каа-Хем суурнуң «Мир» Культура бажыңы уран чүүл удуртукчузу кылдыр чалаан. Ол коллективке В.Б.Серен он ажыг чыл үре-түңнелдиг ажылдаан. Бодунга болгаш кады ажылдап турар эш-өөрүнге негелделиг, бедик харыысалгалыг, чогаадыкчы салым-чаяанныг удуртукчу дээрзи билдине берген. Ол –ТР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы. 1998 чылда ТР-ниң Культура яамызының уран чүүлүнүң лауреады, 2010 чылда РФ-тиң Культура яамызының Хүндүлел бижии-биле шаңнаткан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Эрткен 2014 чылда тыва литературада бир көскү болуушкун Юрий Кюнзегештиң «Аас чогаалының кавайындан…» деп номунуң чырыкче үнгени болган. Юрий Шойдакович Кюнзегеш тыва чечен чогаалдың хөгжүлдезинге бодунунуң улуг үлүг-хуузун киирген чогаалчы болгаш редактор. Ол Тываның ном үндүрер чериниң кол редактору албан-дужаалга хөй чылдар дургузунда ажылдап, тыва чогаалчыларның чогаалдарын чырыкче үндүреринге дорт киржип, оларның барык хөй кезииниң редактору болгаш, чогаалчыларның чогаадыкчы шаг-шинээн эки билир чораан. Ынчангаш тыва чогаалчыларның чогаадыкчы ажылынга, оларның бижээн номнарынга чөптүг үнелелди Юрий Шойдакович берип чораан. «Аас чогаалының кавайында…» деп номга ооң аңгы-аңгы чылдарда бижээн чүүлдерин чыып киирген. Ынчангаш оларның ниити утказын «Тыва чечен чогаал дугайында бодалдар» деп тодараткан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
2015 чылдың кыжын Тываның девискээринде аңнарны санап, оларның ниити санын тодарадыры-биле кылып чорудар организастыг ажылдар дугайында семинар-хуралды Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары январь 15-те эрттирген.
Бо ажылдарга белеткел дугайында илеткелди Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң дириг амытаннарның болгаш суг курлавырларының ажыглалын өйлээр килдизиниң начальниги Геннадий Сункуев кылып, бо ажылда чаа чүүлдер-биле аңныыр ажыл-агыйының ажылдакчыларын таныштырган. Мурнуку үеде республиканың девискээринде аңнарның санын тодарадырда, оларның шимчээр кокпаларында истерни тускай методика-биле санап турган болза, 2015 чылдан эгелээш спутниктиг GPS навигаторларны ажыглаар. Навигаторлар-биле канчаар ажылдаарын кожууннарда аңныыр инспекторлары, Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары амгы үеде өөренип ап турарлар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Россия прокуратуразының 293 чыл ою-биле РФ-тиң Чиңгине прокурору Юрий Чайка бодунуң дужаалы-биле албан-хүлээлгезин ак сеткилдиг күүседип турары дээш Тываның бөлүк юристерин шаңнаан.
Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүседип турары болгаш хөй чылдарда ак сеткилдиг албаны дээш «Россия Федерациязының прокуратуразының хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокуратуразының судтарга кеземче херектерин сайгарарынга прокурорларның киржилгезин хандырарының талазы-биле килдизиниң начальниги, юстицияның улуг чөвүлекчизи Амир Монгуш шаңнаткан. Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүсетпишаан, онза чугула болгаш нарын даалгаларны чедиишкинниг күүсеткени дээш «Россия Федерациязының прокуратуразынга төлептиг албаны дээш» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокурорунуң назы четпээннер болгаш аныяктар дугайында хоойлуларның күүселдезинге хайгаарал талазы-биле улуг дузалакчызы, юстицияның биче чөвүлекчизи Елена Шевченкону шаңнаан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Январьның дыштаныр хүннеринде Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң адынга Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле байыр чедирген хөй санныг телеграммалар келген. Оларның аразында чурттуң удуртукчуларындан Тываныңчурттакчыларынга чырык байырлалдар-биле байыр чедириишкиннери хөй болган.
Россияның Президентизи Владимир Путинниң байыр чедириишкининде мындыг сөстер бар: «Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле Силерге байыр чедирип тур мен! Ол үр манаар байырлалдарывыс онзагай хөөннү кезээде болдурар, чаа, чырык бодалдарны болгаш күзелдерни тывылдырар. Оларны эки медээлер-биле, чаагай өскерлиишкиннер-биле, салдынган сорулгаларның чедиишкинниг күүселдези-биле холбаштырып турар бис. Силерге кадыкшылды, чаагай чүүлдерни, ажыл-херектериңерге чедиишкиннерни болгаш найыралчы харылзааларның өөрүшкүзүн сеткилим ханызындан күзедим!».
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Памирде Даг-Бадахшан областың төвү Хорог хоорайга шериг албанын кызыгаар зоназынга үш чыл алды ай эрттиргеш, халажып келдим. СЭКП кежигүнү, бирги курсту дооскан боорумга, ынчан Улуг-Хем кожуунга хамааржыр кызыл суглуг Баян-Колда «Х Улуг Хурал» совхозтуң комсомол комитединче ажылдадып чорудупкан. Комсомол секретарының кол-ла сорулгазы болза, аныяктарны хөй-ниити ажылдарынче хаара тудары. Оолдар, кыстар ынчан дыка дыңнангыр, бир дем-биле хой оолдаашкынынга болгаш өске-даа хөй ажылдарга киржип турдувус.
Эң хүндүткелдиг тыва эки турачыларның бирээзи Павел Кыргысович Биче-кыс – тудуг бригадири. Ооң-биле ужуражыр дээш каш хүн иштинде харылзажыры-биле Кодур-оол Оюн Баян-Колга чедип келген. Шагаан-Арыгга доктаагаш, албан черлеринден ажыктыг медээлерни база чыып алган. Келгеш, Биче-кыс дарганың тудугжулары-биле тайга эдээнге каш хонган. Кызылче чоруур мурнунда мээң кабинедимге кире дүшкен. Эки танышпас хиревисте, мени билири беш салаа дег болганын элдепсиндим. Бисти кым-даа далаштырбаан. Совет Эвилелиниң барыын куржагларынга чорааш, оларның тыва эки турачыларга байыр чедиргенин, дайын үезинде олар аң-меңниг девискээрлерден болгаш хар адаа-биле үңгеп чоруткаш, дайзыннарның пулеметтарын чазылдырып кааптарын чугаалап берди.
Улаштыр номчуур...
|
|