Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.
Подробнее...
Новости
28.01.2020 13:14 / Транспорт
С 27 января регионы Енисейской Сибири, включая Туву, связал авиарейс Кызыл – Абакан – Красноярск. О начале полетов по этому маршруту в своем блоге сообщил Глава Тувы Шолбан Кара-оол.
«Сегодня состоялся первый авиарейс Абакан-Кызыл. Полёты будут регулярными и по вполне доступным ценам - от 1000 рублей без багажа до 2,8 тысяч рублей с багажом, но не дороже. Этого рейса не было со времён СССР. Через столько лет возродили! Поздравляю, как своих земляков, так и наших дорогих соседей – Хакасию! Ведь на автомашине мы с Вами ехали 5-6 часов, а полёт будет длиться 1 час 20 минут. К тому же рейс хорош тем, что после Абакана самолёт летит дальше - до Красноярска, то есть он стыковочный. И пассажирам удобно, и авиакомпания довольна, поскольку наполняемость рейса обещает быть высокой. А это самая лучшая гарантия сохранения маршрута», - говорится в его записи.
Подробнее...
27.01.2020 18:59 / Общество
24 января 2020 года на 91-м году ушел из жизни видный государственный и партийный деятель республики, ветеран труда, труженик тыла, кавалер орденов Красного знамени и «Знак Почета» Аваа Чигжитович Монгуш. Глава Тувы Шолбан Кара-оол от себя лично, а также от имени членов правительства РТ выразил глубокие соболезнования родным и близким ветерана. «Он был нашим уважаемым старейшиной, известным деятелем республики, патриотом родной Тувы. Его созидательный вклад в развитие нашего края останется историческим фактом, а родные и близкие будут вспоминать его со светлым и добрым чувством», - считает Глава Тувы Шолбан Кара-оол.
Подробнее...
27.01.2020 14:18 / Муниципалитеты
В общей сложности 15 домов, в которых проживает более 170 человек, оказались в зоне подтопления водами реки в городе Чадане – административном центре Дзун-Хемчикского района Тувы. Наводнение произошло 26 января в результате перемерзания русла реки Чадана. Образовавшийся затор вызвал повышение уровня воды в реке, из-за которого в свою очередь поднялись и начали выходить из-под земли грунтовые воды.
В районе объявлена чрезвычайная ситуация муниципального уровня, развернуты пункты временного размещения для жителей подтопленных домов. Как сообщили власти района, большинство людей размещены по родственникам. Со вчерашнего дня в зоне подтопления работает тяжелая дорожная техника, с помощью которой рабочие роют дренажные канавы для отвода паводковых вод.
Подробнее...
24.01.2020 15:56 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол принял участие в обсуждении проекта «Новая жизнь», который был инициирован им в послании Верховному Хуралу на 2020 год. Обсуждение прошло с привлечением широкого круга представителей органов власти, местного самоуправления и общественности. Выступая перед собравшимися, Шолбан Кара-оол заявил, что по схеме реализации новое начинание будет аналогично набравшему популярность в народе проекту «Кыштаг для молодой семьи». Здесь точно так же за счет средств бюджета на условиях социального контракта семье осужденного будут переданы 200 овец и деловой лес для постройки чабанской стоянки с жильем и подсобными помещениями. По истечении 2 лет она обязана передать столько же голов скота следующему участнику проекта «Новая жизнь».
Шолбан Кара-оол ответил также на вопросы – зачем помогать бывшим преступникам, когда достаточно желающих среди законопослушных граждан.
Подробнее...
23.01.2020 19:18 / Экономика
В Туве объем инвестиций в основной капитал в 2019 году составил более 12,4 млрд. рублей с ростом на 13 % от уровня прошлого года. Данные о развитии производственного сектора представило министерство экономики РТ. В докладе отмечается, что в структуре инвестиций преобладает доля частных инвестиций, достигшая почти 8 млрд. рублей. Бюджетные вложения составляют около 4,5 млрд. рублей, или 36 % от всего объема инвестиций в производство.
Большая часть капиталовложений приходится на ведущие отечественные компании - «Северсталь», «Евразгрупп», «En+Group»
Подробнее...
22.01.2020 18:43 / Строительство
С 2020 года Минстрой Тувы массово проверит муниципалитеты на соблюдение градостроительного законодательства. Для этого правительством республики утвержден порядок контроля за соблюдением органами местного самоуправления законодательства о градостроительной деятельности. По результатам проверок к нарушителям будут применяться меры прокурорского реагирования.
Как сообщили в министерстве, необходимость активизации мониторинга за соответствием застройки территорий планам их комплексного развития вызвана многочисленными нарушениями правил градостроения. Они начинаются уже с ошибок в градостроительных планах и иных правовых актах, регламентирующих строительство социальных объектов, инженерной инфраструктуры, жилья и т.д.
Подробнее...
22.01.2020 16:34 / Новости России и мира
Новый состав правительства сформирован в рекордно короткий срок и это очень сильная команда. Об этом написал на своей странице в соцсети «Вконтакте» глава Тувы Шолбан Кара-оол.
«В сохранении С.К. Шойгу, С.В. Лаврова, А.Г. Силуанова, Т.А. Голиковой на ключевых, опорных для президента постах я вижу гарантию обеспечения преемственности власти», — отметил он.
При этом новые лица в правительства, по его мнению, уже имеют большой опыт госуправления.
Подробнее...
22.01.2020 15:19 / Мероприятия
Начиная с 2020 года, в бюджете Тувы будут планироваться расходы на поддержку и развитие студенческих отрядов. Законопроект с такими предложениями одобрило правительство республики. Документ направлен на рассмотрение в Верховный Хурал РТ.
Если закон будет принят, то студенческие отряды смогут получать финансирование из регионального бюджета в качестве социально ориентированных некоммерческих организаций. В статусе НКО они наделяются правом рассчитывать, в частности, на финансовую, имущественную, информационную и консультационную формы помощи от государства.
Подробнее...
21.01.2020 17:05 / Политика
Более 23 % всех руководящих должностей в органах исполнительной власти Тувы занимают молодые люди до 35 лет. В частности, 17 из 71 поста руководителей министерств и ведомств он доверил молодежи.
Так, в минэкономики РТ первым заместителем и заместителем министра работают Айдыс Сат и Михаил Табаев, которым 32 и 33 года соответственно. Министру спорта Субудаю Монгушу 29 лет, его первому заместителю Саяну Монгушу 31 год, другому заместителю Субудаю Оюну – 29. Заместителю министра дорожно-транспортного комплекса Шораану Чыргалу тоже всего 31 год. В возрасте 33 лет пришли на посты заместители министров энергетики и юстиции Денис Хангай и Буян Ховалыг.
Самый молодой замминистра работает в министерстве строительства и жилищно-коммунального хозяйства – это Начын Маскыр, которому всего 26 лет.
Подробнее...
21.01.2020 12:50 / Транспорт
Ежегодно Министерство дорожно-транспортного комплекса Республики Тыва принимает участие в мероприятиях федеральной целевой программы «Повышение безопасности дорожного движения в 2013–2020 годах» по предоставлению материально-технических ресурсов за счет средств федерального бюджета на условиях софинансирования.
Отметим, что в 2019 году в рамках данной программы на территории столицы республики – г. Кызыла – установлены пешеходные ограждения - 3442,0 п.м., модернизированы нерегулируемые пешеходные переходы вблизи образовательных организаций - 7 объектов, реконструированы 19 светофорных объектов.
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
20.01.2015
2015 чылдың кыжын Тываның девискээринде аңнарны санап, оларның ниити санын тодарадыры-биле кылып чорудар организастыг ажылдар дугайында семинар-хуралды Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары январь 15-те эрттирген.
Бо ажылдарга белеткел дугайында илеткелди Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң дириг амытаннарның болгаш суг курлавырларының ажыглалын өйлээр килдизиниң начальниги Геннадий Сункуев кылып, бо ажылда чаа чүүлдер-биле аңныыр ажыл-агыйының ажылдакчыларын таныштырган. Мурнуку үеде республиканың девискээринде аңнарның санын тодарадырда, оларның шимчээр кокпаларында истерни тускай методика-биле санап турган болза, 2015 чылдан эгелээш спутниктиг GPS навигаторларны ажыглаар. Навигаторлар-биле канчаар ажылдаарын кожууннарда аңныыр инспекторлары, Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары амгы үеде өөренип ап турарлар.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Россия прокуратуразының 293 чыл ою-биле РФ-тиң Чиңгине прокурору Юрий Чайка бодунуң дужаалы-биле албан-хүлээлгезин ак сеткилдиг күүседип турары дээш Тываның бөлүк юристерин шаңнаан.
Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүседип турары болгаш хөй чылдарда ак сеткилдиг албаны дээш «Россия Федерациязының прокуратуразының хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокуратуразының судтарга кеземче херектерин сайгарарынга прокурорларның киржилгезин хандырарының талазы-биле килдизиниң начальниги, юстицияның улуг чөвүлекчизи Амир Монгуш шаңнаткан. Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүсетпишаан, онза чугула болгаш нарын даалгаларны чедиишкинниг күүсеткени дээш «Россия Федерациязының прокуратуразынга төлептиг албаны дээш» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокурорунуң назы четпээннер болгаш аныяктар дугайында хоойлуларның күүселдезинге хайгаарал талазы-биле улуг дузалакчызы, юстицияның биче чөвүлекчизи Елена Шевченкону шаңнаан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Январьның дыштаныр хүннеринде Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң адынга Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле байыр чедирген хөй санныг телеграммалар келген. Оларның аразында чурттуң удуртукчуларындан Тываныңчурттакчыларынга чырык байырлалдар-биле байыр чедириишкиннери хөй болган.
Россияның Президентизи Владимир Путинниң байыр чедириишкининде мындыг сөстер бар: «Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Чаа чыл-биле болгаш Рождество-биле Силерге байыр чедирип тур мен! Ол үр манаар байырлалдарывыс онзагай хөөннү кезээде болдурар, чаа, чырык бодалдарны болгаш күзелдерни тывылдырар. Оларны эки медээлер-биле, чаагай өскерлиишкиннер-биле, салдынган сорулгаларның чедиишкинниг күүселдези-биле холбаштырып турар бис. Силерге кадыкшылды, чаагай чүүлдерни, ажыл-херектериңерге чедиишкиннерни болгаш найыралчы харылзааларның өөрүшкүзүн сеткилим ханызындан күзедим!».
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Памирде Даг-Бадахшан областың төвү Хорог хоорайга шериг албанын кызыгаар зоназынга үш чыл алды ай эрттиргеш, халажып келдим. СЭКП кежигүнү, бирги курсту дооскан боорумга, ынчан Улуг-Хем кожуунга хамааржыр кызыл суглуг Баян-Колда «Х Улуг Хурал» совхозтуң комсомол комитединче ажылдадып чорудупкан. Комсомол секретарының кол-ла сорулгазы болза, аныяктарны хөй-ниити ажылдарынче хаара тудары. Оолдар, кыстар ынчан дыка дыңнангыр, бир дем-биле хой оолдаашкынынга болгаш өске-даа хөй ажылдарга киржип турдувус.
Эң хүндүткелдиг тыва эки турачыларның бирээзи Павел Кыргысович Биче-кыс – тудуг бригадири. Ооң-биле ужуражыр дээш каш хүн иштинде харылзажыры-биле Кодур-оол Оюн Баян-Колга чедип келген. Шагаан-Арыгга доктаагаш, албан черлеринден ажыктыг медээлерни база чыып алган. Келгеш, Биче-кыс дарганың тудугжулары-биле тайга эдээнге каш хонган. Кызылче чоруур мурнунда мээң кабинедимге кире дүшкен. Эки танышпас хиревисте, мени билири беш салаа дег болганын элдепсиндим. Бисти кым-даа далаштырбаан. Совет Эвилелиниң барыын куржагларынга чорааш, оларның тыва эки турачыларга байыр чедиргенин, дайын үезинде олар аң-меңниг девискээрлерден болгаш хар адаа-биле үңгеп чоруткаш, дайзыннарның пулеметтарын чазылдырып кааптарын чугаалап берди.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
База бир чыл караңнадып эрте берген. Чаа чыл байырлалын өөрүшкүлүг уткуп каапкаш, садыгларда азы ачы-дуза чедирилгезиниң өртектеринде эвээжээн талазынче чайгылган аян бар ирги бе деп бүдүү идегел-биле топтап көөр бис. Амыдыралдың дуржулгазындан алгаш көөрге, өртектер бадар хире шинчи-даа чок, харын чылдан чылче улам бергедедип кел-ле чыдар.
«Хлеб-тараа, хырным өршээ…»
Чылдың төнчүзүнде бүгү чуртка хлеб өртээ бир-ийи, харын-даа үш рубльге өзе берген. Ынчап баарын манаваан-даа дег, аңаа хамаарылгалыг албан черлери, депутаттар, сайыттар чоннуң эргежок чугула аъш-чем барааны өскен деп хөй чугаа үндүрзе-даа, хлебтиң өртээ улуг хевээр арткан. Алтайга кырлыг-караның дүжүдү аргажок болган дээш, гречканың өртээ база-ла талыя берген. Чамдык хайгааракчыларның бодалы-биле, өртектер өзер деп баарга, чон баш удур курлавыр кылдыр кырлыг-караны хөйү-биле саткаш, шыгжап алганындан үр-чар үнүп, ол садыгларга көзүлбейн барган. Сүт, чуурга, хлеб, эът дээш, өске-даа аъш-чемге, хереглел турда, өртектер өзүп-ле турар, чагырга чок рыноктуң хайыра чок дүрүмү-дүр.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Надя Рушева… Ооң дугайын билбес кижи бүдүн делегейде чок. А ону кандыг ие чаяап каанын база-ла улус билир. Бөдүүн тыва иениң чаңгыс кызы бүдүн делегейге чаш назынында ол хире алдаржый бээри ооң төрүттүнген салым-чаяанында, ону өстүрүп-кижизидип каан ада-иезинде.
Ажыкмаа Наталья Дойдаловна… бо атты тыва кижи бүрүзү чоргаарал-биле адап чоруур. Мен 1983 чылдың күзүнүнге чедир-ле база ол атты дыңнааш, баштайгы тыва балериналарның бирээзи, салым-чаяанныг чурукчу уруг Надя Рушеваның авазы деп билир чораан мен. А кажан Москвага Наталья Дойдаловна-биле чоок таныжып, эдержип эгелээш, ол чүг- ле ховар талантылыг болурундан аңгыда, эң онзагай, буянныг кижилерниң бирээзи деп биле берген мен. 83-86 чылдарда аспирантурага өөренип тургаш, төрээн ием дег апарган Наталья Дойдаловнаның сагыш човаашкынын көрүп келбээн болзумза, меңээ база дыка-ла берге турган боор. Дыштаныр хүннерде, чамдыкта хүн-хүнү-биле-даа, ооң чанынга турарынга ынак турган мен. Ооң оожум чугаазындан, чаптанчыг каткызындан чер-черинде кижиниң сеткили эригип, чымчап келир. Соок хүннерде өрээлимге олурумда, «аңаа доңуп олурбайн, ном-дептериң ап алгаш, маңаа бижиттинип, аштанып-чемненип ал» деп телефоннап кээр.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Эрткен дыштаныр хүннерде Россияның Парлалга хүнүн Тываның массалыг информация чепсектериниң ажылдакчылары байырлап эрттирген.
Байырлыг хуралды Тываның Чазак Баштыңы Ш.Кара-оол журналистерге база парлалга ажылдакчыларынга профессионал байырлалы-биле байыр чедирип ажыткан. Дараазында парлалга болгаш телерадиокомпания ажылдакчыларын: «Шын» солуннуң корреспондентизи А.Соянны Чазак Баштыңының өөрүп четтириишкини-биле, ААН «Тываполиграфтың» ажылдакчызы В.Ховалыгны, «Тувинская правда» солуннуң килдис редактору Е.Кривдикти, фотокорреспондент В.Шайфулинни, Чазактың парлалга албанының даргазы А.Ензакты Чазак Баштыңының Хүндүлел бижиктери-биле шаңнаан. Массалыг информация чепсектериниң шугумунга хөй чылдарда үре-түңнелдиг ажылы дээш Тывада билдингир алдар-аттыг хоочуннарны: Е.Д.Танованы, М.А.Хадаханэни, Т.П.Хертекти, Д.Д.Сотпаны, В.Б-Х.Монгушту, В.О.Кууларны, Л.Х.Иргитти, Ю.В.Сучковту, Р.В.Тас-оолду, А.И.Чымбаны, В.Ф.Чадамбаны, Д.Т.Дамба-Хууракты Тыва Республиканың 100 чылынга тураскааткан юбилейлиг медальдар-биле шаңнаан.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Тываның массалыг информация чепсектериниң хүндүлүг ажылдакчылары!
Силерниң профессионал байырлалыңар-биле чүректиң ханызындан чедирген байырывысты хүлээп ап көрүңер!
Россияның Парлалга хүнүн улуг чурттуң информастыг делгеминиң чаңгыс аай чоруун болгаш Россияның хамаатыларының конституция езугаар кол эргелериниң бирээзи — сөстүң хостуунуң күүселдезин каттышкан күжениишкиннери-биле хандырып турар аңгы-аңгы мергежилдиг кижилер бөгүн демдеглеп турар.
Журналистика — социал харыысалгалыг база бир мергежилдерниң бирээзи. Хөй-ниитиниң саналын хевирлеп тургузарының, сагыш-сеткилдиң болгаш мөзү-шынарның эртинелерин чыырының, өзүп орар салгалды кижизидериниң чугула чепсектери солун, радио, телевидение, Интернет болур. Тываның массалыг информация чепсектериниң ниити-российжи агымның аайы-биле сайзыравышаан, ниитилел-политиктиг турум чорукка болгаш бистиң хөй националдыг чонувустуң демнежилгезинге идиг бербишаан, республиканың сайзыралынга көскү салыышкынны киирип, төрээн булуңунуң амыдыралында болуп турар болуушкуннарны чогуур үезинде болгаш улуг сонуургал-биле чырыдып турары өөрүнчүг.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
2015 чылдың эгези Тываның салым-чаяанныг уругларынга «дүжүттүг» чыл кылдыр эгелээн. Чоокта чаа январь айның 9-11 хүннеринде Санкт-Петербург хоорайга «Алые паруса» культура фондузунуң эрттиргени IV Бүгү-россия чергелиг салым-чаяанныг уругларның танцы-сам талазы-биле “Северное сияние”мөөрейи болуп эрткен. Аңаа республикавысты төлээлеп, ат-сураа Россияда болгаш даштыкы чурттарда билдингир «Эдегей» бөлүктүң бичии бөлүү киришкен. Ук мөөрейге Россияның аңгы-аңгы булуңнарындан эң-не шылгараңгай 71 коллектив киришкен болгаш мөөрейниң түңнелинде бичии эдегейжилер эң-не тергиинин бадыткап, мөөрейниң 1-ги чергениң лауреады база мөөрейниң эң дээди шаңналы Гран-прини чаалап алганнар. Бичии эдегейжилерни башкызы Дирчин Айлана Вячеславовна 5 харлыындан эгелеп 4 чыл иштинде белеткээн. Олар Тываның Россияга каттышканының 100 чыл ою болгаш республика деңнелдиг хөй-хөй байырлалдарны боттарының уран талантызы-биле каастап турарлар.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Тыва — каас-чараш бойдус чурумалы, чер адаанда чаштынып чыдар эгээртинмес казымал байлаа-биле онзагай чер. Ооң буурул дагларында Д.И. Менделеевтиң таблицазында кирип турар элементилер барык шуптузу үүжелеттинип мөөңнеттинген. Бистиң республиканың девискээринде алдын, мөңгүн суу, чес, хөмүр дээш, оон-даа өске ховар дээн казымал байлактар четчир болгаш артар. Бо ховар байлактың бирээзи хөмүр-дашты чүс-чүс чылдар дургузунда чүгле одалгага хереглээри-биле казып келген. А чоокку үеден эгелеп Россияда билдингир улуг үлетпүр бүдүрүлгези «Евраз» холдинг боттарынга хүлээнип ап, «Межегей хөмүр-даш» уургайын башкарып, ажылды боттандырып эгелээн. Бо улуг бүдүрүлгениң ажылдакчылары кожазында Кочетов школазынга Чаа чылдың бүдүүзүнде белек-селектиг аалдап четкеннер.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
«Шын» солун Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскаадып, «Төрээн чуртуң төөгүп берем» деп мөөрейни ТР-ниң Баштыңының грант-деткимчези-биле чарлаан турган. Киржикчилерниң болгаш материалдарның хөй болганындан ону түңнээр хуусаазы узай берген. 2014 чылдың декабрьның 23-те мөөрейниң жюри кежигүннери тиилекчилерни илереткен. Мөөрейге ниитизи-биле алдан ажыг кижи ажылдарын чоруткан. Каш-ла чагаа утка-шынарының талазы-биле чегей болганындан солун арнынче үнмейн барган. 55 ажылды редакцияның корреспондентилери ажылдап кылгаш, чырыкче үндүрген. Ол дээрге улуг ажыл дээрзин демдеглевес аргажок. Жюри кежигүннери эң эки ажылдарны шилип тура, мөөрейниң кол негелдези — кижиниң сагыш-сеткилин, төрээн чуртунга ооң ынакшылын, чоргааралын көргүскен хууда сагыш-бодалдарын ханы утка-шынарлыы-биле илереткенин онзалай көрүп, шиитпирни үндүрген. Тиилекчилеривис бо:
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Үнүп орар Чаа чыл-биле силерниңшуптуңарга чүректиң ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер!
Эртип турар 2014 чыл республиканыңтөөгүзүнге онзагай черни ээлээн. Бистиң кижи бүрүзүнге ол Тываның болгаш Россияныңдемнежилгезиниң 100 чылыныңдемдээ-биле эрткен.
Юбилейниң байырлалынга белеткелдиң үш чылы бистиңамыдыралывыска онзагай, ханы утка-шынарны киирген. Юбилей бистиң чаңгыс чер-чурттугларывыстың эң эки шынарларын көргүскен, төрээн республиказының боттуг төөгүзү-биле таныжар арганы тывыспышаан, Тываның бүгү салгалдарын доңнаштырган. Бистиң байырлалывыска хөй санныг аалчыларның, хамыктың мурнунда Россияның Президентизиниңкиришкени Ада-чурттуң ниити төөгүлүг оруунга аныяк республиканың салыышкынын бедии-биле үнелеп турар улуг чуртка хамаарылгалыывысты онзагайы-биле медереп билир арганы биске тургускан.
Бистиң юбилейивистиң кол түңнели — ооң каттыштырыкчы улуг күштүг болганы.
Юбилейниң идеязы Тывага чарлаттынган Орус дылдың, националдар аразынга харылзааның, найыралдың болгаш бот-боттарын билчириниң дылының чылынга дүүшкек болган.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) өмүнээзинден болгаш бодумнуң хуумдан силерге үнүп орар 2015 чыл-биле байыр чедирип тур мен!
Чаа чыл — бистиң кижи бүрүзүнге онзагай байырлал. Бодувустуң хуу амыдыралывыска чогумчалыг өскерлиишкиннерни, төрээн республикавыстың болгаш ниити Россияның бүзүрелдиг сайзыралын ооң-биле холбаштырып турар бис. Юбилейлиг чылда Тыва хары угда үш улуг байырлалды — Тываны (Урянхай крайны) Россияның хайгааралынга алганының 100 чылын, бодунуң найысылалы — Кызыл хоорайның үндезилеп тургустунганының 100 чылын болгаш Россия Федерациязының составынга Тыва Арат Республиканың эки тура-биле каттышканының 70 чылын демдеглээн. Эртип турар чылда Тываның чаагай чоруу дээш эки ажылдаан бүгү кижилерге, моон соңгаар-даа ооң хөгжүлдезинге киржиринге белен ишчилерге өөрүп четтириишкинни илередири күзенчиг. Ооң түңнели көскү-дүр. Регионда чаа-чаа школалар, уруглар садтары, спорт тудуглары көстүп келген, он-он километр автомобиль оруктары септеттинген. Тываның найысылалы чаарттынган — ында дыштаныр болгаш хөглээр черлер көвүдээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Үнүп орар Чаа чыл-биле силерге сеткилим ханызындан байыр чедирип тур мен!
Эртип турар чылдың сөөлгүхонуктарында эң чугула болуушкуннарны кезээде сактыр болгаш түңнелдерни үндүрер бис. 2014 чыл бөдүүн эвес болган, геополитиктиг халдаашкыннарга бистиң чуртувус төлептиг харыылап, бодунуңхамаатыларының эрге-ажыктарын быжыы-биле камгалап шыдаан. Россия XXII кышкы Олимпий оюннарын эрттирген, чаалап алган медальдарның талазы-биле эңчедиишкинниг болган бис, Сибирьниң федералдыг округунуң спортчулары ниити команда тиилелгезинге улуг салыышкынны киирген. Сибирьниң регионнарынга бо үе шылгалданың чылы болган. Бергелер турза-даа, үлетпүр бүдүрүлгези өзүп, социал болгаш транспорт инфраструктуразының объектилери туттунуп, инвестиция төлевилелдери күүсеттинип турган. Чедип алдынган бүгү чүүлдер дээрге силерниң идепкейлиг киржилгеңер-дир. 2015 чылда Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тиилелгениң 70 чылын демдеглээр бис. Сибирьжи дайынчыларның маадырлыг чоруктарын болгаш тылдың ишчилериниң эрес-шудургу ажыл-ижин кажан-даа утпас бис, бистиң тайбың келир үевис дээш амы-тынын бергеннер биске кажан-даа уттундурбас.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Тыва Республиканың хүндүлүг чурттакчылары!
Үнүп орар Чаа чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгени-биле чүректиң ханызындан чедирген байырымны хүлээп ап көрүңер! Ол байырлалдар кажан-даа онзагай, өг-бүлениң чылыг чоруу-биле, төрел болгаш чоок кижилерниң ынакшылы-биле бисти бүргеп чоруур. Эртип турар чыл биске эң эки чүүлдерни, аайлажыышкыннарны болгаш хуу чедиишкиннерни арттырган. А Чаа чылда ыдыктыг күзелдеривис бүдер, өөрүшкү болгаш аас-кежии элбек болур! Бистиң бүгү эгелээшкиннеривиске болгаш кылган чүүлдеривиске чедиишкин келир болзун, тодуг-догаа чорук немешсин, чогаадыкчы чаа идеяларывыс амыдыралга боттаныр болзун! 2015 чыл республиканың чурттакчы бүрүзүнге депшилгелиг хөй-хөй саналдарны болгаш оларны шиитпирлээриниң аргаларын, чедиишкинниг ажыл-херектерни болгаш күүсеттинген планнарны өргүүр болзун! Бистиң күзел-чүткүлдеривиске бот-боттарывыска ачы-дуза, сырый каттыжыышкын болгаш чаагай сеткил каттышсын!
Чаа чыл-биле!
Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазының даргазы Х. Монгуш.
Улаштыр номчуур...
|
|