Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


 В Туве более 250 человек борются с таёжными пожарами в Тандинском районе

В Туве существенно усилены группировки спасателей, которые трудятся на ликвидации природных пожаров в лесах. На утро сегодняшнего дня, по данным Минлеса Тувы, к тушению привлечены более 460 человек - это на сотню больше, чем днём ранее. Работают специалисты подразделения Авиалесоохраны, Главного управления МЧС России по Республике Тыва, Минобороны, Службы ГО и ЧС, наземные группировки органов местного самоуправления и добровольные пожарные команды.

Подробнее...

Новости

RSS
20.09.2023 17:24 / Национальные проекты
В Туве завершены работы на всех общественных пространствах, обустраиваемых по нацпроекту

В Туве полностью завершены все строительные работы на общественных территориях, благоустраиваемых в рамках федерального проекта «Формирование комфортной городской среды» нацпроекта «Жильё и городская среда». В этом году, напомним, по итогам прошлогоднего голосования субсидию на обустройство получили 27 идей из 18 муниципальных образований Тувы.

Подробнее...
19.09.2023 21:31 / Экономика
Сегодня в Туве открыли цех по переработке автошин

Глава Тувы Владислав Ховалыг принял участие в запуске нового производства компании «Восток». Старые автопокрышки на предприятии будут превращать в резиновую крошку. А из нее станут изготавливать плитки и брусчатку. Технологическая линия на сегодня способна переработать 70 автопокрышек в час. Плитку и брусчатку получают методом холодного прессования с использованием полиуретанового клея. Сейчас могут изготовить около 100 кв. метров в смену.  

Подробнее...
19.09.2023 18:33 / ЖКХ
В Туве стартует очередной отопительный сезон

С 15 сентября Кызылская ТЭЦ приступила к подаче тепла в социальные объекты и многоквартирные дома столицы республики. По словам руководителя предприятия Андрея Троцана, процесс подключения идёт круглосуточно, и полностью к теплу город будет подключен до следующей среды, 27 сентября. Тепло пришло и в организации и благоустроенные квартиры Чаа-Хольского, Каа-Хемского и Тандинского районов. В Ак-Довураке, Шагонаре и Хову-Аксы отопительный сезон стартует завтра, 20 сентября.

Подробнее...
19.09.2023 17:00 / Молодежь
В столице Тувы с 20 сентября стартуют мероприятия первого молодёжного IT-форума

Министерство цифрового развития Тувы проведёт 29 сентября в Кызыле первый молодёжный профориентационный форум «Будущее вместе с IT». Мероприятие пройдёт в онлайн и офлайн-формате.

Подробнее...
19.09.2023 14:45 / Экономика
В Туве определили порядок субсидирования  АЗС для снижения цен на бензин и дизтопливо

Субсидии из бюджета Тувы на снижение стоимости  автомобильного топлива будут поступать владельцам АЗС через государственное автономное учреждение «Центр энергосбережения и перспективного развития», созданный  при правительстве республики.  Постановление об этом вчера подписал Глава Тувы Владислав Ховалыг.

Подробнее...
18.09.2023 09:00 / Праздники
Глава Тувы поздравил сотрудников регионального Минлесхоза с профессиональным праздником – Днем работников леса

«Ваша преданность своему делу и особая ответственность позволили создать условия по предотвращению и ликвидации лесных пожаров, сохранению и приумножению лесного богатства. Уверен, что опыт работников лесного хозяйства, их трудолюбие помогут успешно справиться со всеми задачами, стоящими перед лесной отраслью», - отметил Владислав Ховалыг в поздравительном адресе, который направлен в ведомство.

Подробнее...
15.09.2023 21:31 / Культура
Владислав Ховалыг: Дни армейской культуры станут главным событием Года народной сплочённости в Туве

Сегодня в столице Тувы торжественно открылись Дни армейской культуры - масштабное культурно-образовательное событие, в рамках которого для жителей и гостей Кызыла будет организовано большое количество увлекательных и полезных мероприятий, наполненных духом патриотизма и уважения к истории и культуре Отечества.

Подробнее...
16.09.2023 11:45 / Строительство
Глава Тувы обсудил с вице-премьером Маратом Хуснуллиным вопросы реализации инфраструктурных проектов

Глава Тувы Владислав Ховалыг встретился в Москве с заместителем председателя правительства России Маратом Хуснуллиным. На встрече был обсужден весь круг вопросов развития республики, которые  входят в сферу кураторства  вице-премьер.

Подробнее...
15.09.2023 16:10 / Транспорт
Тува консолидирует сторонников реактивации проекта строительства железной дороги

Глава Тувы Владислав Ховалыг обсудил  на полях ВЭФ возможности перезапуска проекта строительства  трансграничного железнодорожного коридора Россия – Монголия – Китай через территорию республики. Разговор о  перспективах возобновления  законсервированной в 2021 году стройки  состоялся, в частности,  с заместителем министра транспорта РФ Валентином Ивановым.

Подробнее...
15.09.2023 17:09 / Общество
Глава Тувы Владислав Ховалыг поздравил сотрудников Роспотребнадзора с профессиональным праздником

Сегодня, 15 сентября, профессиональный праздник отмечают сотрудники Роспотребнадзора. В этот день в 1922 году Советом народных комиссаров РСФСР был утверждён декрет "О санитарных органах республики". Вот уже более ста лет эта дата считается праздником для работников санитарно-эпидемиологической службы - задолго до включения в общероссийский перечень праздничных дат. Свой официальный статус День работников санитарно-эпидемиологической службы получил только в 2022 году.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол объехал  Пий-Хемский район

25.07.2019

Глава Тувы встретился с жителями села Черби

14.06.2019

Глава Тувы накануне Дня России вручил государственные награды жителям республики

11.06.2019

Глава Тувы провел заседание Попечительского совета Кызылского президентского кадетского училища

24.05.2019

Выездное совещание с участием правительственной делегации во главе с министром экономического развития РФ Максимом Орешкиным

20.05.2019

В столице Тувы  стартовал  Всероссийский конкурс «Военное ралли»

19.05.2019

Глава Тувы встретился с жителями Бай-Тайгинского района

13.05.2019

Глава Тувы принял участие в акции «Диктант Победы»

08.05.2019

Глава Тувы вручил государственные награды людям труда

01.05.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.03.2019

В Туве отметили 5-летнюю годовщину "Крымской весны"

17.03.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Международного женского дня

07.03.2019

В Туве презентовали Словник урянхайско-тувинской энциклопедии

01.03.2019

Глава Тувы: Авиационная эскадрилья транспортного полка ЦВО в Кызыле -  это еще один кирпичик построения нашего великого государства

01.03.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол: проблему обеспеченности людей надо изучать под микроскопом

27.02.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Дня защитника Отечества

22.02.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.02.2019

В Туве на базе школы открылся военно-патриотический спортивный клуб имени Сергея Кужугетовича Шойгу

12.02.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил жителей республики с Рождеством Христовым

07.01.2019

Глава Тувы Ш. Кара-оол в интервью по итогам 2018  года: Мы с земляками достигли многого, потому что трудились и доказывали, что достойны серьезных дел

29.12.2018


 
Медээлер
RSS
11.11.2013
Онзагай, ховар мергежилдиг
РФ-тиң Президентизи Владимир Путин 2012 чылдың декабрь 30-де «РФ-тиң инвалидтерниң социал камгалалының» дугайында Федералдыг хоойлуда немелдени киирген. Ында бо чылдың январь 1-ден эгелеп РФ-те имнээр күрүне дылы немешкен.
Россияның кулаа дыңнавастар чөвүлели ниитилелдиң дыңнавас кижилериниң нарын айтырыгларын кичээнгейге алыры-биле тургустунган. Имнээр очулдурукчулар профессионал байырлалын октябрь 31-де демдеглээр. Олар кулаа дыңнавас кижилерге юридиктиг, экономиктиг, социал ачы-дузаны чедирип турар. Ынчангаш олар — дыңнавас кижиниң «кулаа».
  
Улаштыр номчуур...
11.11.2013
«Азия төвү» кандыг болурул?
Каа-Хем биле Бии-Хемниң белдиринде «Азияның төвү» тураскаал — чүгле Кызыл хоорайның эвес, а бүгү рес­публиканың онза солун чери. Тураскаалдың мрамордан кылган 2 метр таваанда делегейниң диптерин хевирлээн улуг шардан дээрже үш кырлыг 10 метр суурга дүндүүштелип үнген.Тураскаалда тыва, орус, англи дылдарда «Азияның төвү» деп чайырлап бижээн.
Азияның географтыг төвүн аргыжылга оруктарының инженери, Каа-Хемниң шинчилел ажылдарының партиязының даргазы В.М.Родичевтиң Санкт-Петербург хоорайга 1910 чылда чырыкче үнген «Урянхай крайның дугайында очерк» деп номунда эң баштай бижээн. Англичан доктор Проктор XIX вектиң 90 чылдарда Урянхай девискээринге албан-биле келгеш, Салдам суурга Г.П.Сафьянов дээр байның коданынга Азий диптиң төвүн херечилээн даш чагыны тургускан.
Улаштыр номчуур...
08.11.2013
Чурттуң салым - чолун шиитпирлээн
Ноябрь 4 – Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү. Бо байырлалды 1612 чылда Кузьма Минин биле Дмитрий Пожарскийниң башталгазы-биле чоннуң ополчен шерии Москваны поляк эжелекчилерден хостаан төөгүлүг болуушкуннарга тураскаадып тургускан.2004 чылдың декабрьда Россияның Президентизи Владимир Путин «Россияның шериг алдарының (тиилелгелиг хүннер) хүннериниң дугайында» Федералдыг хоойлунуң бирги чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» Федералдыг Хоойлуга ат салганының соонда Россияга бир-ле дугаар бүгү чоннуң бо чаа байырлалын 2005 чылдың ноябрь 4-те демдеглеп байырлаан. 
Улаштыр номчуур...
08.11.2013
Россия-биле харылзааларны быжыглааны дээш
Бо чылдың ноябрь 4-те Кремльге Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле холбашкан хүлээп алыышкын болган. Аңаа Владимир Путин Россия-биле найыралды, кады ажылдажылганы быжыглаарынга, культура харылзааларын сайзырадырынга улуг салыышкыны дээш чамдык даштыкы хамаатыларга Россия Федерациязының күрүне шаңналдарын тывыскан.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Тываның Чазааның  Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Очур-оолдуң хенертен мөчээнинге кажыыдал илередиишкини

     Дүүн Чазактың аппарат хуралы амыдырал - чуртталгазындан эрте чарлып чоруткан Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Ооржакович Очур-оолдуң чырык адынга тураскааткан кажыыдалдың минутазындан эгелээн. Кадыының байдалы баксырап турган - даа болза, ол амыдыралының сөөлгү хүнүнге чедир харысаалгалыг ажылынга ажылдап турган. Чуртталгазының сөөлгү хүнүнде малчыннарның кыштаглаашкынга белеткелин хынап чорааны - Алексей Ооржаковичиниң шудургу ажыл - агыйжы, даанган ижинге бердинген чоруунуң көскү херечизи. Алексей Ооржакович Очур-оол октябрь 26 - да, 55 харлыында хенертен мөчээн. Ол 1959 чылдың октябрь 1 - де Тыва АССР - ниң Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурга төрүттүнген. 1982 чылда Красноярскиниң күрүнениң башкы институдун дооскан, 1996 чылда Россияның Федерациязының Президентизиниң чанында Россияның күрүне албанының академиязынга “күрүне болгаш тус - чер удуртулга” деп мергежилин чедип алган.  

Улаштыр номчуур...
29.10.2013
«Байлаңдан байыыр»
Барыын-Хемчик кожууннуң Ак сумузу — Тываның бир өзүп-сайзырап, үениң аайы-биле чаарттынып олурар суурларының бирээзи. Актың чагырга даргазы Иван Оттук-оолович Куулар бодунуң чаңгыс чер-чурттугларының дугайында чоргаарал-биле чугаалап олурар:
 – Ак сумузу Барыын-Хемчик кожууннуң девискээринде. Ында ниитизи-биле 845 кижи чурттап турар. Уруг-дарыывыс суурнуң уруглар садында, ортумак школада хаара туттунган. Школада 100 өөреникчи бар, эмнелге ажылдап турар. Дөң-Терезинден чонувустуң чоргаа-ралын кыптыктырып чоруур ат-алдарлыг улус-даа үнген. Ада-чурттуң Улуг дайынынга эки туразы-биле Монгуш Шет болгаш Чот ийи алышкылар киришкеш келген. 
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Ийи дакпыр Маадыр ие
Россияның протекторадынга Тываның киргенинден бээр мугур 100 чыл, Кызыл хоорайның таваан салганындан бээр база 100 чыл болурун билир болгай силер. Россия чергелиг улуг байырлалга белеткенип тургаш, херээжоктар диртип чорааннарывыстың херээженнер болу бергенин, оларга күрүнениң эң дээди шаңналын – Маадыр ие атты тыпсып турар апарганын уттур эргевис чок. Тыва дылда «херээжок» биле орус дылда «женщина» деп ийи аңгы чоннуң ийи аңгы уткалыг ийи сөзүнүң бирги-бирги чартыын Пальмбах баштаан эртемденнеривис 1930 чылда бириктириптерге, «херээжен» деп чаа сөс тывылгаш, базымчага чораан кыс чонга эр кижи-биле дең эргени берген.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Адазының ажыл-херээн уламчылаан
ТР-ниң Национал музейинге Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, ТР-ниң Күрүне шаңналының лауреады, Россияның алдарлыг чурукчузу, «Москва 850 харлаан» медальдың эдилекчизи Эрес-оол Байындының 65 харлаанынга тураскааткан ийи дугаар хууда делгелгези болган.Э.Б.Байынды – алдарлыг чурукчу (даш-чонукчузу) өг-бүлениң ажыл-херээ-ниң уламчылакчызы. Ооң ат-сураглыг адазы Байыр Сарыгович Байындыга – «РСФСР-ниң И.Е.Репин аттыг Күрү-не шаңналының лауреады» атты 1972 чылда тывыскан. Бодунуң ынак ажыл-херээнге ол оглун өөредип каан. Ачазы биле кырган-ачазы ат-сураглыг улусчу ус-шевер Монгуш Черзи ажылдап орда, бичии Эрес оларны көрүп, чонар-даштан дириг амытаннар, мал-маган канчаар «дирлип» кээрин магадап чорааш, школачы үезинден-не оларны өттүнүп чуруурунга, чонар-даштан чазаарынга ынак апарган.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Улуг-Хемниң эрик кыры
2014 чылда  Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Амгы үеде кол ажылдар парк девискээринде: септиң эриктерин бетоннап, ооң дүвүн улам ханыладып, аштап-арыглап турар. Септиң эриин дургаар ыяштарны кезип каапкан, паркче кирер кол эжиктен «Алантос» ресторанга чедир дөрт кырлыг ыяштарны салган. «Кызыл партизаннар» тураскаалын долгандыр база кырлыг ыяштарны дөжей салган. «Азияның төвү» тураскаалдың чанынга турар чаа ресторанның тавааның оңгарын каскан. Сесерлигде эрги асфальт шывыын ап каапкан. Күрүнениң биче хемчээлдиг хемелер инспекциязының оран-бажыңын бускан.  
Улаштыр номчуур...
22.10.2013
Орукчулар мөөрейи
Октябрь 16-да, орук ажыл-агыйының ажылдакчыларының профессионал байырлалының бүдүүзүнде, Кызылдан Абаканче углай оруктуң 40 дугаар километринде Бегреда деп черге экскаватор, автогрейдер, чиик база аар чүък машиналарының чолаачыларының аразынга мөрей болуп эрткен.4 чыл улаштыр эртип турар мөрейге республиканың билдингир тудуг организациялары«Восток» КХН-ниң, Туран хоорайның ДЭП-364-түң база «Сибирьниң оруктары» КХН-ниң Абакан хоорайда баазазының ажылдакчылары киржир дээш чедип келген. Аарыкчылар база-ла хөй. Оларның аразында Кызыл хоорайның транспорт техникумунуң «автооруктар тудуу» салбырының 3-кү курузунуң студентилери база бар.Мөрейни Федералдыг орук агентилелиниң федералдыг күрүне албан чери «М-54-Енисей» автомобиль оруунуң Тыва Республикада эргелели эрттирген. Кол сорулгазы — орук ажылдакчыларының мергежилин бедидери, арга-дуржулга солчуру, аныяк-өскен аразынга орукчунуң ат-алдарын көдүрери.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Самолетка олуруп,иви мунуп чорааш…
Олимпий одунуң Эстафетазы Тываның найысылалынга ноябрь айда келир.
 Россияның сөөлгү элээн каш чыл дургузунда белеткенип келгени «Сочи 2014-түң» Олимпий одунуң Эстафетазы Москвадан үнүпкен. 123 хонуктуң дургузунда Эстафета чурттуң 2900 хоорай, суурларын таварыыр. Ниитизи-биле Олимпий оду 65000 ажыг километрни эртер, ону автомобильдер-биле, поездилер-биле, самолеттар-биле, оон туржук үш аът кошкан орус терге-биле болгаш ивилер-биле чедирер.Чаңчыл езугаар Олимпий одун Грецияга кывыскан, октябрь 6-да ону Москвага эккелген. Бүгү чуртту дургаар эрткеш, Эстафета Москвадан Сочиге чедерде, бистиң чуртувустуң төөгүлүг, культурлуг болгаш онза чараш черлерин эртер, оларның аразында Ясная Поляна, Курштуң Россия талазында кезиин, Авачин вулканнарын болгаш Кижиде музей-заповедникти таварыыр. Чаа 2014 чылды Эстафета Россияның эң чараш хоорайларының бирээзи — Татарстанның найысылалы Казаньга уткуур. Ону эрттирип турарларның бодалы-биле алырга, Эстафетаның оруунга Россияның чурттакчы чонунуң 90 хире хуузу таваржыр, ынчангаш бистиң чуртувустуң 130 миллион чурттакчызы Эстафетаның киржикчилери болгаш көрүкчүлери болур аргалыг.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Эзирик чолаачының хайындан
Эрткен неделяда ТР-ниң Иштики херектер яамызынга орук озал-ондааның талазы-биле кем-херек үлгедиишкиннерин канчаар илередип турарының дугайында чугаалашкан. ТР талазы-биле ИХЯ-ның истелге эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы—истелге кезээниң начальниги, юстицияның подполковниги Мөңге-Назын Бичелдеевич Мөгедир массалыг информация чепсектеринге та­йылбырны берген. 2013 чылдың сөөлгү 8 айында республикага 95 орук озал-ондаа болган. Эрткен чыл-биле деңнээрге, көргүзүглер 10,5 хууга көвүдээн. Бо чылын 49 орук озал-ондаанга 54 кижи амы-тынындан чарылган, ооң иштинде 5 чаш ажы-төл, 16 херээжен. Ол дээрге-ле эрткен чыл-биле деңнээрге, 22 хуу хөй болуп турар. Бо чылын эзирик 23 чолаачының хайы-биле автоорук озал-ондактары болган.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
«Бистиң республикавыска эки деткимче херек»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ-лериниң удуртукчулары-биле интервьюзунуң уланчызы

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору: «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелче улуг кичээнгейни салып турар-дыр силер, Шолбан Валерьевич. Ону чоокта чаа, чыл эгезинде эгелээн болгай, ынчалза-даа чамдык түңнелдер амдыгааштан көстүп келген. Ол дугайын чүү деп бодап тур Силер?
Шолбан Кара-оол: Ол теманы калбаа-биле чырыдып турарыңар дээш четтирдим. Төлевилелдиң алыс түңнелдериниң дугайын чугаалаары ам-даа элек. Мээң бодап турарым-биле алырга, эгези ам салдынган-дыр. 175 төлевилелди сайгарып көрдүвүс, оларның 105-жин күү-сеткен ийикпе, күүседип турар. Дыт саадын белеткээр дээн төлевилел меңээ аажок таарышкан. Сааттың шынары-даа, ону савалааны-даа чогумчалыг, ону Тывадан дашкаар безин садып болур. Каа-Хем кожуунда суугулар бүдүрүп эгелээн, Мөңгүн-Тайгада мээң аттажым Шолбан Кара-Сал тууйбу бүдүрүлгезинче кирген. Чеди-Хөлде сүттү бүдүрериниң болгаш болбаазырадырының талазы-биле эки төлевилелдер бар, ол продукция тус черниң бараан рыногунда олутту ээлепкен. Дааранылга болгаш суй белек кылыглары хөйү-биле делгеттинген.
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ удуртукчулары-биле ужуражылгазы
Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче киргениниң 69 чылының бүдүүзүнде Тыва Респуб­ликаның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың солуннарының база КТРК - ның тус чер филиалының кол редакторларынга интервьюну берген. Келир чылын болур юбилейлерге белеткел дугайында айтырыгдан ол эгелээн.
Роман Тас-оол, «Тувинская правда»: Шолбан Валерьевич, юбилейлерни байырлаарынга чедир хөй-даа эвес үе арткан-дыр – он ай, а кылыр чүүлдер ам-даа хөй. Шыны-биле чугаалап көрүңерем, республиканың курлавырларын болгаш саң-хөө арга-шинээн хөлүн эрттир үнелепкен эвес силер бе?
Шолбан Кара-оол: Чугааны эгелээринге нарын айтырыг-дыр. Билир силер, бедик сорулгалар чокта, эки чогаадыкчы бодал чокта, харын-даа мырыңай, эки турамык чорук чокта, субъектиниң баштыңы азы муниципалитеттиң баштыңы, суурнуң баштыңы дээн ышкаш албан-дужаалдарже семээн-даа ажыы чок деп бодаар мен.
Мындыг байдалдарда меңээ үлегер – Сергей Күжүгетович Шойгу. Шак ындыг таварылгаларда ооңмындыг үлегер чугаазы бар: «Чүнү шыдаар сен – ону кыл, ооң соонда чүү-даа болгай аан». Бистиң аравыска чугаалажырга, баштай дээрезинде мындыг бодал база сагыжымга кирген: ооң мурнунда кылып турганы ышкаш, юбилейлерни ынчаар демдеглеп эрттириптер бе: эки банкет, хүреш маргылдаазы, аът чарыжы дээн дижик…
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
 Кичээнгейде — уругларның эрге-ажыы
Эрткен неделяда ТР-ниң Дээди судунга РФ-тиң Дээди судунуң даргазы Александр Кликушинниң киржилгези-биле семинар-хурал болуп эрткен. ТР-ниң Дээди судунуң даргазының оралакчызы Алекмаа Салчак семинарны удуртуп эрттирген. Хуралдың темазы — назы четпээннерниң эрге-ажыын камгалаары болгаш оларга чөптүг дузаны чедирери. Хемчегге район судьяларындан аңгыда, РФ-тиң Суд приставтарының албанының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Г. Михайлик, Тыва Республикада уругларның эрге-ажыының талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ С. Аракчаа, ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Н. Ховалыг, Хакасияның Дээди судунуң даргазының оралакчызы С. Доможаков дээш, оон-даа өске чалаткан аалчылар киришкен.
Улаштыр номчуур...