Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


 В Туве более 250 человек борются с таёжными пожарами в Тандинском районе

В Туве существенно усилены группировки спасателей, которые трудятся на ликвидации природных пожаров в лесах. На утро сегодняшнего дня, по данным Минлеса Тувы, к тушению привлечены более 460 человек - это на сотню больше, чем днём ранее. Работают специалисты подразделения Авиалесоохраны, Главного управления МЧС России по Республике Тыва, Минобороны, Службы ГО и ЧС, наземные группировки органов местного самоуправления и добровольные пожарные команды.

Подробнее...

Новости

RSS
06.02.2024 12:02 / Праздники
Более 800 культурно-массовых мероприятий пройдут в Туве в дни Шагаа – буддийского Нового года

Тува начинает отмечать народный праздник Шагаа – Новый год по буддийскому календарю. Его дату каждый раз определяют заново, по первому весеннему новолунию. В 2024 году  праздник  пришелся на 10 февраля.
 
По традиции готовиться к Шагаа начинают за месяц до его наступления. В кругу  семей подготовка заключается в наведении порядка в доме, во дворе, в хозяйстве, в делах. В этих занятиях старшие передают свои знания обрядов и ритуалов молодым.
 

Подробнее...
05.02.2024 12:14 / СВО
В Туве собирают крупную партию БПЛА для отправки в зону СВО

При поддержке Правительства региона производство по изготовлению военных беспилотников, базирующееся в Кызыле, сумело существенно нарастить объемы выпуска. В настоящее время производители собирают крупную партию БПЛА для отправки в зону спецоперации. Глава республики Владислав Ховалыг сообщил, что будет и дальше оказывать поддержку землякам, организовавшим эту работу.

Подробнее...
03.02.2024 13:39 / Культура
В Туве проект «Культурный десант» способствует приобщению сельских жителей к культуре и искусству

Важность культурно-просветительской работы среди сельского населения отметил Глава Тувы Владислав Ховалыг в своем Послании Верховному Хуралу РТ на 2024 год. При организации такой работы особое внимание должно быть уделено исторической памяти. Министерству культуры он поручил усилить работу в этом направлении.

Подробнее...
03.02.2024 10:29 / Спорт
Число участников проекта «Самбо – в школы» в Туве за три года увеличилось более чем втрое

В Туве количество занимающихся самбо детей в спортклубах, открывшихся в рамках проекта «Самбо – в школу», достигло 342. Три года назад, когда республика только присоединилась к общероссийскому проекту, их было меньше 100. О результатах развития  школьного самбо в Туве рассказали в Министерстве образования РТ, подводя итоги 2023 года.

Подробнее...
02.02.2024 21:48 / Мероприятия
В Туве прошел региональный форум «Родные - любимые»

В рамках торжественного открытия Года семьи в России во Дворце молодежи в Кызыле сегодня прошел региональный семейный форум «Родные - любимые». В нем приняли участие семьи республики, представители профильных министерств и общероссийского движения детей и молодежи "Движение Первых". Участникам форума продемонстрировали частичку всероссийского семейного очага, которую привезла многодетная семья Леонида и Долааны Дамдынов, достойно представившая Туву на Всероссийском форуме «Родные - любимые» на международной выставке «Россия».

Подробнее...
02.02.2024 15:33 / Энергетика
Глава Тувы Владислав Ховалыг встретился с вице-премьером – министром промышленности и торговли России Денисом Мантуровым

Во время рабочей встречи заместитель Председателя Правительства Российской Федерации – Министр промышленности и торговли Российской Федерации Денис Мантуров и Глава Тувы Владислав Ховалыг обсудили реализацию Комплексного плана энергоснабжения инвестиционных проектов в промышленных и социальных сферах республики. На сегодняшний день на территории региона ведется строительство и реконструкция объектов электросетевого хозяйства суммарной мощностью 540 МВт.

Подробнее...
02.02.2024 13:25 / Туризм
В Туве разрабатывается туристический код города Кызыла

Сегодня по всей стране развивается программа национальных туристических маршрутов, одним из них является туристический маршрут «Сибирские каникулы». Он связан с местами поездок Президента страны Владимира Путина и пролегает по территориям Красноярского края, Хакасии и Тувы. В рамках проекта республика должна создать все условия для комфортного и безопасного отдыха туристов, о чем Владислав Ховалыг указал в Послании Верховному Хуралу на 2024 год.

Подробнее...
02.02.2024 11:56 / СВО
Из Тувы военнослужащим в зоне СВО направлена очередная партия гуманитарного груза

В зону спецоперации вчера от Единого штаба помощи военнослужащим отправились два автомобиля грузоподъемностью в 20 и 5 тонн, которые заполнены замороженным мясом – говядины, баранины и конины. Животноводы со всей республики, в том числе из труднодоступного Тере-Хольского района, собрали порядка шести тонн мяса. Транспортные средства предоставлены депутатами Верховного Хурала РТ и членами Торгово-промышленной палаты Тувы.

Подробнее...
02.02.2024 09:24 / Строительство
Глава Тува Владислав Ховалыг встретился с Министром строительства и ЖКХ России Иреком Файзуллиным

На встрече обсудили итоги реализации в регионе национального проекта «Жилье и городская среда» в 2023 году, а также обговорили предстоящую работу.

Согласно данным Росстата, в прошлом году в республике ввели 172,7 тыс. кв. метров жилья - на 23,6% больше, чем годом ранее. Это свидетельствует о прогрессе в развитии строительной отрасли Тувы, считают в федеральном Минстрое.

Подробнее...
02.02.2024 17:29 / Праздники
Программа мероприятий, приуроченных к празднованию Нового года по лунному календарю – Шагаа

Мероприятия, приуроченные к празднованию Нового года по лунному календарю – Шагаа традиционно начинаются за месяц до самого праздника и длятся также в течение месяца после встречи Нового года, который в этом году намечен на 10 февраля. В течение этого периода жителей и гостей республики приглашают посетить тематические вечера, книжные выставки, концерты, спектакли, принять участие в театрализованных представлениях и мастер-классах, в ярмарках-продажах мастеров декоративно-прикладного искусства, сувенирной и сельхозпродукции, в конкурсах и национальных играх.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол объехал  Пий-Хемский район

25.07.2019

Глава Тувы встретился с жителями села Черби

14.06.2019

Глава Тувы накануне Дня России вручил государственные награды жителям республики

11.06.2019

Глава Тувы провел заседание Попечительского совета Кызылского президентского кадетского училища

24.05.2019

Выездное совещание с участием правительственной делегации во главе с министром экономического развития РФ Максимом Орешкиным

20.05.2019

В столице Тувы  стартовал  Всероссийский конкурс «Военное ралли»

19.05.2019

Глава Тувы встретился с жителями Бай-Тайгинского района

13.05.2019

Глава Тувы принял участие в акции «Диктант Победы»

08.05.2019

Глава Тувы вручил государственные награды людям труда

01.05.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.03.2019

В Туве отметили 5-летнюю годовщину "Крымской весны"

17.03.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Международного женского дня

07.03.2019

В Туве презентовали Словник урянхайско-тувинской энциклопедии

01.03.2019

Глава Тувы: Авиационная эскадрилья транспортного полка ЦВО в Кызыле -  это еще один кирпичик построения нашего великого государства

01.03.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол: проблему обеспеченности людей надо изучать под микроскопом

27.02.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Дня защитника Отечества

22.02.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.02.2019

В Туве на базе школы открылся военно-патриотический спортивный клуб имени Сергея Кужугетовича Шойгу

12.02.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил жителей республики с Рождеством Христовым

07.01.2019

Глава Тувы Ш. Кара-оол в интервью по итогам 2018  года: Мы с земляками достигли многого, потому что трудились и доказывали, что достойны серьезных дел

29.12.2018


 
Медээлер
RSS
04.12.2013
Аас-кежиктиң дүлгүүрү кайдал?
Аас-кежиктиң дүлгүүрү кайдал? Ону дилээн, ону тыпкан кижи бар бе? Анаакайың, ону дилээн кижи бар дээрзинге чигзинер апарган мен. Чуртталгада кым мен, чүү мен, кижи мен бе деп боданмас, бодун боду танывастааннар бистиң аравыста көвүдээни чажыт эвес-ле болгай. Чоокта чаа-ла чараш, аныяк, арын-шырайы силиг чораан кижини бо кижи таныыр аргажок апарган болгулаар. Эң ылаңгыя херээженнер ындыг болгулаарга, дыка хомуданчыг. Эктинден тыртыпкаш, «Эжим, сен канчап бардың?!» деп чугаалаксааң кээр, хая көрүп келзе-ле, көңгүс өске көрүштүг, бодалдыг, сактырга-ла, четкерге алзыпкан-биле дөмей болур. Ону боду билир ирги бе? Четкер-биле четтинип алган чоруурун каяа билир деп, але. Дыка хөй кижилер арагага сундуккаш, арага четкеринге шалбададып алгаш чоруурун, ооң кулу апаары, шынап-ла, шын-дыр ийин. 
Улаштыр номчуур...
04.12.2013
«Сибирьниң өнчүзү» — Айслу Лаажапта
Кызылдың Интернационалчы дайынчылар аттыг № 12 школаның орус дыл болгаш литература башкызы Айслу Лаажап «Сибирьниң өнчүзү» Хүндүлүг Алдын демдээниң Кавалери атка төлептиг болган.Сибирьниң тергиин башкыларының байырлыг чыыжы Иркутск хоорайның «Кортъярд Мариотт» аалчылар бажыңының бизнес-төвүнге болган. «Өөредилгениң дээштиин бедидери – Сибирьниң социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң байдалы» байырлыг хемчег IV Сибирьниң өөредилге ажылдакчыларының съездизинге дүүштүр эрткен. Аңаа Ханты-Мансийск АО-дан Забайкальеге чедир Сибирь федералдыг округтуң 13 регионундан 800 ажыг кижи киришкен.
Улаштыр номчуур...
03.12.2013
Кижиниң бодундан хамааржыр

Декабрь 1 – Бүгү-делегейниң СПИД-ке удур хүнү

Бүгү-делегейниң СПИД-ке удур хүнүн 1988 чылдың декабрь 1-де бир дугаар демдеглеп эгелээн. СПИД – эмнеттинмес аарыгларның бирээзи, ону когун үзе эмнээр вакцина-даа, эм-даа бо үеге чедир тывылбаан. 1981 чылдың июнь 5-те АКШ-ка ол коргунчуг аарыгдан аараан кижи бүрүткеттинген. Тываның СПИД-ке удур камгалал болгаш демисел төвүнүң эпидемиология салбырының эргелекчизи Дингер Хом-Отуковна Ондар бистиң корреспондентивистиң айтырыгларынга харыылаан.

Улаштыр номчуур...
03.12.2013
Соок дыңзаан, а одалга чок
Туран хоорайның чурттакчыларының эргелериниң хажыттынып турарын Бии-Хем кожууннуң прокуратуразы илереткен. Кожуун төвүнде мынчага чедир одаттынмайн турар бажыңнарның чурттакчыларының хомудалын Бии-Хем районнуң прокуратуразы хынаан. Бо чылдың сентябрь 11-де Бии-Хем кожууннуң чагырга даргазының «Бии-Хем кожуунга одалга сезонун эгелээриниң дугайында» №213 айтыышкынын езугаар район девискээринге одалга сезону 2013 чылдың сентябрь 15-те эгелээр ужурлуг. Ындыг турбуже Бии-Хем кожуун чагыргазының «Тепловик» МУБ Туран хоорайның чамдык бажыңнарын ам-даа одавайн турар. Ооң уламындан Ленин кудумчузунда №1а, 1б, 2, 6, 9, 16, 18а бажыңнарында, Космонавтылар кудумчузунда № 12, 13, 15, 16 бажыңнарда одалга чок болган, а мурнуку чылдарда оларны чылыдып турган.
Улаштыр номчуур...
03.12.2013
Инженерниң оруу
Бо чылын Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чыл оюнга тураскааткан «Инженерниң оруу» деп ном чырыкче үнген. Ук номну хоочуннарывыстың хоочуну, ховарларның ховары болуп алдаржып чоруур, кылбаан ажылы чок, чалаттырып, барбаан-баспаан чери чок баштайгы инженерлеривистиң бирээзи, дуржулгалыг удуртукчу, политик Чимит-Доржу Байырович Ондарга тураскаадып бижээн. Номнуң хемчээли бичии-даа болза, ниити утка-шынары-биле Тыва Республикавыстың 1960-1990 чылдарда экономиктиг шалыпкын хөгжүлдезин, чаа-чаа бүдүрүлгелерниң тыптып, тургустунуп турган барымдааларга даянып бижээн төөгү материалы болуп артар улуг ном дээрзинге бүзүрээр мен.
Улаштыр номчуур...
29.11.2013
Олимпий одун уткууру – хүндүлүг хүлээлге
Тыва Республиканың Олимпий одунуң эстафетазын уткуп алыр хүнүнүң бүдүүзүнде Тываның Чазааның Бажыңының бирги хуралдаар залынга массалыг информация чепсектериниң төлээлеринге Олимпий одунуң эстафетазынга тураскааткан парлалга конференциязы болуп эрткен.Аңаа Тываның Баштыңының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак, аныяктар болгаш спорт сайыды Уран-кыс Ондар, Кызылдың мэри Владислав Ховалыг, культура сайыдының оралакчызы Марьятта Бадыргы болгаш от тудукчуларының санынче кире берген чемпион Михаил Оюн, ча адарынга Россияның алдарлыг спорт мастери Елена Достай, Россияның күш-культуразының тергиини Нина Кузьмина, хаак чемпиону Олег Саяаты база эң-не бичии назылыг от тудукчузу, өөреникчи Екатерина Логинова олар киришкен. Ужуражылганы информатизация болгаш харылзаа сайыды Органа Натсак башкарып эрттирген.
Улаштыр номчуур...
29.11.2013
Тиилекчилерни илереткен
Массалыг информация талазы-биле республика Баштыңының грантылары дээш 2013 чылдың конкурузун ийи номинацияга эрттирген. Оларның бирээзи—«Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга болгаш Кызыл хоорайның үндезилеп тургустунганының 100 чылынга тураскааткан эң эки информастыг төлевилел». Бо темаже республиканың массалыг информация чепсектери улуг кичээнгейни салып турарын конкурска кирген чагыглар бадыткаан. Республика аныяктарының «Тываның аныяктары» солун бодунуң арыннарынга «Чүс чылдың хиттери» деп рубриканың адаанга эрге-ажыктарның, сонуургалдарның, чоннуң хөй-ниити сагыш-сеткилиниң солчулгазының чорудулгазын көргүзүп, эрткен чүс чылда бистиң өгбелеривистиң чүнү номчуп, кедип, чугаалажып чораанын, кандыг аъш-чем кол турганын, кандыг техниктиг чаартылгаларны сонуургаарын, амыдыралга ону канчаар ажыглап келгенин көргүскенин онза деп үнелээн.
Улаштыр номчуур...
29.11.2013
Экологтуг езу-чаңчылдар – чогаалдарда
Бойдус хирленип, төтчеглеттинип, төнүп каар болза, кижи база чиде берип болур деп чүүлдү өзүп орар салгалывыс медереп билир ужурлуг. Ону Тес-Хем кожууннуң Кызыл-Чыраа ортумак школазының тыва дыл болгаш чогаал башкызы Урана Николаевна Сады бодунуң ажылында колдадып турар. Хөй арга-дуржулгалыг башкы аныяк башкыларга сүме кылдыр дараазында чүүлүн бараалгатты. У.Н.Сады: «Тыва чон үе-дүптен бээр төрээн бойдузунга аажок камныг, хумагалыг чораан. Ону эң-не дээди, ыдык кылдыр көрүп, бойдусту ханы хүндүлеп, эки билир турганы маргыш чок. «Бойдуска хүндүткел, ону «бурганчытканы» езу-чаңчылдар таварыштыр дамчып чедип келген» – деп, эртемденнер түңнеп турар.
Улаштыр номчуур...
29.11.2013
Кайгамчыктыг 60 хардан өрү назылыглар
Эрткен неделяда республиканың «60 хардан өрү назылыглар» клувунга хоочун башкы Дандар-оол Дулушович Седиптиң чогаадыкчы кежээзи болуп эрткен. Мугур юбилейи эвес-даа болза, башкының 72 харлап турарынга тураскааткан кежээге клубтуң кежигүннеринден аңгыда, ооң эш-өөрү чыглып келген. Залды аян киир каастаан, шиник кеттинген хоочуннар сеткил хандыр ырлажып, хөглеп турлар. Дандар-оол Дулушовичиниң төрел-дөргүлү, ажы-төлү амданныг аъш-чемни белеткеп, улуг назылыгларга делгеп салган. Клубтуң кежигүнү, Сүт-Хөл кожуундан хоочун башкы Анзатмаа Шавырааевна Монгуш бисти уткуп алгаш, «60 хардан өрү назылыглар» клувунуң удуртукчузу Көк-Кыс Оюновна Донгакка чедире берди. Дарганың чугаалап турары-биле алырга, чыл төнүп турда клубтуң ажыл-ижин түңневишаан, ноябрь айда төрүттүнген талантылыг баянистиң чогаадыкчы кежээзин организастап турары бо.
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Тожу кожууннуң шаңналы дээш хүрешке Түлүш Сайын-Белек шүүлген

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң эгелээшкини - биле бо чылдың бир айдан эгелеп, ай санында кадык  - чаагай чорукту нептередири - биле хүреш маргалдаалары болуп эгелээн. Республиканың бир кожууну ону эрттирерин дагдынып ап турар. Эрткен субботада, ноябрь 23 - те, күш - культураның болгаш спорттуң сайзыралынга тураскааткан хүреш маргылдаазын Тожу кожууну эрттирген. Аңаа киржири - биле “Сүбедей” аттыг спортчу комплекске  Тываның  аныяк болгаш  алдар - аттыг мөгелери  чыглып  келген. Маргылдааның киржикчилеринге болгаш эрттирикчилеринге Тыва Республиканың Чазааның  даргазы байыр чедирген:     

Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Олимпий одун Тыва уткуур
Эрткен неделяда Кызылдың мэриязының хуралдаар залынга ноябрь 28-тиң хүнүнде болур Олимпий одунуң эстафетазының база ооң белеткелиниң үезинде найысылалдың иштинге оруктарны түр када дуглаар болгаш айыыл чок чорук талазы-биле «Олимпий одунуң эстафетазы Кызылда» деп брифинг болуп эрткен. Аңаа массалыг информация чепсектериниң төлээлеринге Кызылдың мэриязының корум-чурум хажыдыышкыннарын болдурбас талазы-биле килдистиң начальниги Юрий Лицкевич база РФ-тиң Кызыл хоорайның ИХЯ эргелелиниң хөй-ниити чурумунуң камгалалының талазы-биле полиция начальнигиниң хүлээлгезин күүседип турар Орлан Сарыгбай олар кол болуушкун хүнүнде эртер хемчеглер программазының база полицияның эрттирери ажылдың дугайында медээ-биле таныштырган. База ол ышкаш журналистерге автотранспорт шимчээшкиннериниң схемазын көргүскен.
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Хамаарышпас Тываның үезинде эрге - хоойлу
Бистиң республиканың бут кырынга тургустунуп, бот-тускайлаң байдалды чедип ап турган үезинде артып калган төөгүлүг чүүлдерниң бирээзи болза, 1924 чылда кеземче-шүүгү херектери болур. Ында кеземче, негелде, күүселде, оон туржук, өг-бүле эргелерин кииргени солун. Амгы күштүг болуп турар кеземче херектериниң 1924 чылдың ол кеземче-шүүгү херектери-биле дөмейлешкек чоруун көөрү амгы үеде солун болуп турар. Таңды-Тываның кодекизинде мындыг одуруглар бар: «Угаан-медерели четпес аарыг кижи херекти медерели чок тургаш, кылыр болза, ону шиитпес. Ындыг кижиге эмчи дузазын чедирер херек. Эзирип алгаш, херек үүлгеткен кижи ону медерелдиг-даа, медерел чок-даа кылыр болза, анаа кижини ышкаш кеземчеге онаар». Ол дүрүм ам-даа күштүг болгай: херек үүлгеткен кижиге эзирик болганы-биле дээш кандыг-даа келдерел көргүспес, ылаңгыя эзирик чорааш, орук шимчээшкининиң дүрүмнерин хажыдып, транспортту шын эвес ажыглаар болза, херекти харын-даа аартадырынга барымдаа болур. 
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Чоннуң культуразын диргизер кол арга
Чоокта чаа «Шын» солунга (№92, 2013 ч., август 10) В.Конгарның «Оюн, тоол делегейи» деп материалын сонуургадым. Ында совет үеде кыстырган сураглыг эртемден, педагог В.Сухомлинскийниң сөстерин парлаан: «Чаш уругнуң сагыш-сеткил амыдыралы чүгле оюн, тоол, хөгжүм болгаш чогаадыкчы бодал делегейинде чурттап турар болза, бүрүн үнелиг деп санаттынар, а ол бүгү чокта, ол кадып калган чечек-биле дөмей». Бо сөстерни Эрзинниң Булуң-Бажы сумузунуң Кызыл-Сылдыста «Челээш» уруглар садының бажыңының ханазында бижээн дээн. Оон ыңай уруглар садының эргелекчизиниң хөй үе иштинде ак сеткилдиг ажылдап, чаш уругларны ногаа өстүрүп, кат-чимис чыырынга, тодаргайлаарга, күш-ажылга өөредип турарын бижээн. «Оюн, тоол делегейин» оон черле тып чададым.
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Ыры-хөгжүм –эгээртинмес байлаавыс
Ноябрьның 16-17 хүннеринде Кызыл кожууннуң Сукпак суурунуң көдээ Культура бажыңынга Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы, ыраажы Михаил Айыжының шаңналы дээш республика чергелиг бирги ретро ырлар мөөрейи («Эрткен үе ыры-хөгжүм — эгээртинмес байлаавыс-тыр») болуп эрткен. Бо төлевилелди республиканың Улусчу чогаадылга төвү, Кызыл кожуун чагыргазының культура эргелели, Сукпак суму чагыргазы болгаш Айыжыларның өг-бүлези демнежип организастаан. Ооң сорулгазы – эрткен үениң сагыш-сеткилди доюлдуруп кээр уттундурбас, чараш ырларын чонче катап ээлдирип, Тываның композиторларының чогаадыкчы ажылы-биле чурттакчы чонну улам ханы таныштырып, улус аразында ыраажы салым-чаяанныгларны илередип тывары.
Улаштыр номчуур...
25.11.2013
ТР-ниң  Тудуг  болгаш коммунал ажыл-агый чаартылга яамызының сайыды халашкан

Тываның Баштыңы  Шолбан Кара - оол   ТР-ниң  Тудуг  болгаш коммунал ажыл-агый чаартылга яамызының сайыды Владимир Саттың ажылындан халажыр  дугайында  билдириишкинин хүлээп алган. Сайытты ажылындан  хостаан дугайында медээни      бо хүнгү Чазактың аппарат хуралынга дыңнаткан. Ооң кол чылдагаанын Тываның Баштыңы сайыттың харыылап турары тудуг адырында тургустунуп келген нарын байдалдар дээш халаанын айыткан. Чаа туттунуп турар объектилер  кошкак  хайгааралда, авария соонда катап тургустунар ажылдарның  удуртулгазы чедимче чок болганын демдеглээн.” Чазактың мурнунда улуг сорулгалар салдынган болганда, анаа - ла хол дашты - биле ажылдаары чедишпес. Коммуналдыг ажыл - агыйга суг болза, күштүг  өскерлиишкиннер  негеттинип турар. Ону чедир кылып чоргузарынга сайыттың  үе - хуусаазы  чедер турган ” - деп, Чазактың даргазы санап турар. Тываның Баштыңы сайыттың эрге - дужаалын күүседиринге конкурсту чарлаарын, ажылдап  болгу дег  улус  - биле чугааны  боду чоргузарын, тудуг ажыл - агый угланыышкынында ажылдар хөй болганы - биле  шиитпирни дарый хүлээп алырын дыңнаткан.

Улаштыр номчуур...