Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
Решение Президента Российской Федерации Владимира Путина по продлению Индивидуальных программ позволяет создать условия для повышения уровня социально-экономического развития таких субъектов, как Республика Тыва. Напомним, что ИПР действуют в 10 регионах России.
Подробнее...
Новости
19.08.2020 18:21 / Общество
В нынешнем году 3442 семей Тувы приняли участие в губернаторском проекте «Социальный картофель», который призван помочь многодетным и малоимущим семьям с придомовой территорией, где они могут посадить семена овощных культур. По информации кожуунных Центров социальной помощи семье и детям, получившие социальную поддержку семьи не только исполняют свои обязательства по посадке и уходу за овощами, но и делают запасы семян для посадки в следующем году, а наиболее активные огородники даже продают излишки урожая для самообеспечения.
«Весной мы получили 50 кг картофеля, как раз тогда, когда новый огород сделали, – рассказала жительница пгт. Каа-Хем многодетная Людмила Маркова, семью которой в этом году впервые включили в число получателей помощи. – Помимо картошки выдали еще семена овощных культур. Скоро будем собирать богатый урожай».
Подробнее...
18.08.2020 20:21 / Образование
Глава Тувы Шолбан Кара-оол на аппаратном совещании потребовал от министерства образования и науки определиться с форматом школьных линеек, которые должны пройти 1 сентября.
Главное, по его мнению, нужно своевременно проинформировать учащихся и родителей.
«Меньше чем через две недели наши дети пойдут в школу. Мы все понимаем, что традиционный день знаний должен пройти в новом формате. Главное – безопасность детей», - сказал Глава Тувы.
Он поручил министерству в кратчайшие сроки выработать четкий порядок проведения школьных линеек. По его мнению, рассматриваться и обсуждаться с родителями должны все варианты
Подробнее...
18.08.2020 19:58 / Сельское хозяйство
От того, какого качества будут корма, и в какой срок она завершится, зависит самое сложное испытание в условиях сурового климата Тувы – зимовка скота.
По данным Министерства сельского хозяйства и продовольствия, на 18 августа всего по республике скошено 82492 га, из них убрано 64616 га. Объем заготовленных кормов составляет 85305 тонн, из них сено естественных сенокосов – 68961 тонн, сено сеянных трав – 15822 тонн, сенажа – 522 тонн.
Подробнее...
18.08.2020 12:02 / Строительство
Глава Тувы совершил поездку в отдаленные населенные пункты Тес-Хемского кожууна, где осмотрел новейшие объекты, которые были построены за счет привлечения средств федерального и республиканского бюджета. В селе Шуурмак Шолбан Кара-оол принял участие в открытии Дома культуры, появления которго ждали 29 лет, а в селе Ак-Эрик руководитель республики лично осмотрел новую школу, каких не всегда увидишь в крупных городах.
«Шуурмак славится клубными формированиями: танцевальными, вокальными, здесь много чтецов и художников, – написал в своем блоге Шолбан Кара-оол. – Рад, что теперь у них современный, светлый, красивый очаг культуры. Теперь здесь раздается детский звонкий смех, звучит тувинская скрипка – игил».
В Дом культуры села Шуурмак действительно существует 18 клубных формирований различной тематической направленности, где занимаются 235 человек. 29 лет назад построенное в 1980-х годах старое здание дома культуры сгорело. Работников клуба перевели в здание общежития лесхоза Тес-Хемского кожууна, где одновременно размещались еще три организации – администрация сумона Шуурмак, почта, сельская библиотека и сельский клуб.
«Осенью прошлого года нацпроект «Культура» позволил начать стройку долгожданного нового ДК, – сообщил Шолбан Кара-оол, который подчеркнул, что работы удалось успешно завершить в течение 11 месяцев.
Подробнее...
18.08.2020 11:05 / Общество
Знаменательное событие, приуроченное к 99-летию Тувинской Народной республики, состоялось в Кызыле в День Республики. На проспекте Калинина прошла торжественная церемония открытия памятника командиру тувинских добровольцев, героически сражавшихся в 1912-1914 годах в национально-освободительной войне нашего народа, названной Кобдинским сражением, первому министру военных дел Тувинской народной республики Куулару Лопсан Балдан оглу (Тергиин Сорукту Маадыра-Тайжы).
Инициативу потомков Куулара Лопсана по установке монумента поддержали Глава Тувы Шолбан Кара-оол, Председатель Верховного Хурала Кан-оол Даваа и региональное отделение партии «Единая Россия». В дальнейшем при их поддержке на проспекте планируется установка памятников другим героям Кобдинского сражения.
Подробнее...
17.08.2020 21:49 / Здравоохранение
За последние сутки выписано с выздоровлением 12 пациентов, в том числе с лабораторно-подтвержденным диагнозом – 20.
За весь период выздоровел 5959 больной с лабораторно-подтвержденным диагнозом. Коэффициент распространения инфекции составил 0,8.
Подробнее...
17.08.2020 21:44 / Праздники
Генеральный директор компании ООО «УК «Интергео» Лев Кузнецов поздравил Шолбана Кара-ола и в его лице всех жителей Тувы с главным национальным праздником-Днем Республики. В поздравительной телеграмме руководитель крупной российской горнодобывающей компании пожелал жителям Тувы благополучия, процветания, успехов во всех начинаниях. В последние годы, благодаря политике, которую проводит руководство Тувы, регион расширяет свой экономический потенциал, реализует амбициозные проекты, повышает уровень кадровой подготовки.
Подробнее...
15.08.2020 20:11 / Общество
15 августа в Кызыле у памятника основателю тувинской государственности Монгушу Буян-Бадыргы состоялось торжественное мероприятие, посвященное 99-летию со дня образования Тувинской Народной Республики и церемония вручения государственных наград труженикам республики.
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил всех собравшихся с Днем республики:
«Уважаемые земляки, участники торжественной церемонии! Ветераны труда, дорогие труженики!
Сегодня наша республика отмечает свой День рождения! По традиции, сложившейся с 2014 года, мы отмечаем его здесь, у подножия памятника основателю тувинской государственности – Монгушу Буяну-Бадыргы!
ФОТОРЕПОРТАЖ
Подробнее...
15.08.2020 19:43 / Общество
В Кызыле в День республики состоялась торжественная церемония вручения ключей от лесопожарной и лесопатрульной автомобильной техники, приобретенной в рамках федерального проекта «Сохранение лесов России» национального проекта «Экология».
В праздничном мероприятии принял участие Глава Тувы Шолбан Кара-оол:
«Дорогие друзья! Два месяца назад, в День России, лесничества Тувы получили ключи от 8 новых автомобилей марки УАЗ-390945 и от 4-х автомашин марки ЕГЕРЬ 2, ГАЗ 33088, - напомнил Глава Тувы Шолбан Кара-оол. - Сегодня, в День Республики Тыва, мы вручаем уже вторую партию лесопожарной и лесопатрульной техники в количестве 28 единиц: здесь и грузовые автомобили марки ГАЗ; бортовые автомобили марки SADKO NEXT; УАЗ - 390995-565-04 (Экспедиция); УАЗ – Хантер».
Подробнее...
15.08.2020 10:58 / Праздники
15 августа празднуется День рождения Республики Тыва. Праздник утвержден законом республики №143 от 12 февраля 1999 года «О праздничных днях Республики Тыва». В Республике этот день является выходным.
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил земляков и гостей республики со знаменательным днем:
- Дорогие земляки и гости Тувы! Поздравляю Вас с 99-летием со Дня образования Тувинской Народной Республики! Мы счастливо живем в Центре Азии, на берегу могучего Эне-Сая, в родной Ава-Тыве. Красотой нашей природы восхищаются все, кто приезжает сюда, впечатлен и Президент, который часть гостит в нашей республике. Мы гордимся малой Родиной, всем, что создавалось мудрыми предками. Об их славном прошлом свидетельствуют памятники истории, стелы, петроглифы, царские захоронения, найденные археологами, золотые одеяния царя и царицы. Культура у нас богата и своеобразна.
Подробнее...
Фоторепортажи
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
Медээлер
02.03.2014
Кыдатта хан төрел чонувус дугайында
Чээрби чыл бурунгаар «Иштики Азияның бойдузун болгаш культуразын камгалап-кадагалаары» деп бүгү делегейниң эртем-шинчилел төлевилелинге киржир аргалыг болган мен. Ол төлевилелдиң кол-ла сорулгазы чедир шинчилеттинмээн регионнарга шинчилел ажылдарын чорудары турган. Синьцзянда эвээш санныг тывалар чурттап чоруурун дыңнааш, ынаар чоруур деп шиитпирлеп алган мен.Синьцзянга 22 хондум. Аңаа чоруткан шинчилел ажылдарымның түңнелинде элээн каш статьяларны, «Чаңгыс чон: үш салым-чол» деп монографияны бижээн мен. Ынчалдыр меңээ эки билдинмес, барык тоолда дег бодап турганым кыдат тывалары эргим болгаш чоок кижилер апарган.
Улаштыр номчуур...
28.02.2014
Мындыг аттыг акцияны «Комсомольская правда» солуннуң Красноярск хоорайда филиалы Тываның школаларынга интернет дамчыштыр эрттирген
Ооң утка-шынары мындыг. Республиканың школаларының бо акцияга киржиксээн өөреникчилери 2013 чылдың ноябрь 10-дан декабрь 10-га чедир кичээлдерге алган 4-5 демдектерин интернеттеdnevnik2013@list.ru деп адресче чорудар, ону барымдаалап, акцияның түңнелдерин үндүрер. Акцияның тиилекчилери Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол-биле ужуражып, дневнигинге ооң адын салдыртып алыр. Акцияга киржип эгелээн өөреникчилерниң саны кончуг хөй, оларның кичээлдерге ап турар демдектеринде 4 деп демдек дыка эвээш болгаш, «Республиканың Баштыңының дневниги» акцияга чүгле 5 демдекке өөренип турарлар тиилээр дээрзи дораан-на билдине берген. Оларны хар-назын аайы-биле эге класстарның, ортумак класстарның болгаш үстүкү класстарның өөреникчилериниң бөлүктеринге акцияның организакчылары аңгылаан. Ынчангаш акция үезинде «демдектер мөөрейи» үе-черге киржикчилерниң аразынга чөптүг байдалга эрткен.
Улаштыр номчуур...
28.02.2014
Тыва Республиканың Чазааның Бажыңынга «Тыва Республиканың Тус чер чагыргаларының чөвүлели» Ассоциациязының кежигүннериниң 5-ки съездизи болуп эрткен. Аңаа республиканың бүгү кожууннарының чагырыкчылары болгаш сумулар баштыңнары киришкен.
Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол 2014 чылда салдынган сорулгалар хөй, оларны боттандырары-биле кончуг күжениишкинниг ажылдаары чугула дээрзин демдеглээн. «Тыва — арыг-силигниң болгаш корум-чурумнуң девискээри» губернатор төлевилели ылаңгыя сумуларга чедимчелиг ажылдаар ужурлуг. Девискээрлерде бокту доктаамал аштап-арыглаарын чаңчылчыдар. Чоокта чаа адалар шуулганынга күш-ажылдың кижилеринге, өг-бүлениң эр баштыңчыларынга күрүне онза деткимчени көргүзер дугайында база катап чугаалашкан. Өг-бүлелерге болгаш социал өскүс чорукту болдурбазы-биле социал болгаш чогуур албан черлери дузаны көргүзер. Шолбан Кара-оол тус чер чагыргаларының удуртукчуларынга мынчаар чугаалаан:
Улаштыр номчуур...
28.02.2014
Сөөлгү каш чылдарда «Россияның оруктары» деп программа-биле автооруктарны чыл санында септеп, чаартып, дескилеп, кылып турары өөрүнчүг чүве бо. Ылаңгыя республиканың көдээ суурларынче автомашина оруктарын септеп, дескилеп, мырыңай асфальтылап турар апарган. Орук асфальтылап кылыры Россиядан акшаландырыышкын дузазы чокта Тывага тоң берге айтырыг-дыр. Ону «Россияның оруктары» деп тускай сорулгалыг программа езугаар боттандырып, акшаландырып турар. Регион бодунуң бюджединден база акша-хөреңгини үндүрүп турар.
Улаштыр номчуур...
28.02.2014
Ада-чурттуң камгалакчызының хүнүнүң бүдүүзүнде Тыва Республиканың Чазааның Даргазының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак Ада-чурттуң Улуг дайынының киржикчизи Павел Андреевич Тихоновка белек-селектиг аалдап чораан. Ооң маадырлыг чоруу дээш республиканың баштыңының, Чазааның кежигүннериниң өмүнээзинден фронтучуга өөрүп четтириишкинни болгаш хүндүлелди ол илереткен. Чазак Даргазының оралакчызы Павел Андреевич-биле шайлап чугаалашкан. «Бистиң өгбевис – кайгамчык кижи-дир. Ооң улуг угаан-сарыылдыын болгаш сагыш-сеткилиниң сергээн бо кижи бедии-биле үнелей бээр. Ооң-биле хөөрежири солун болду. Бурган аңаа кадыкшылды ам-даа сөңнээр-ле болзун! Бистиң хоочуннарывыс – бистиң чоргааралывыс. Февраль 24-те ол 101 харлаар! Кайгамчык солун болгаш чуртталгага ынак боорун-на күзээр-дир мен» — деп, Анатолий Дамба-Хуурак ужуражыышкын соонда чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
25.02.2014
Тываның Баштыңы: «Сочиге Олимпиада российжилерниң чоргааралы болгаш уттундурбас байырлалы болуп арткан» 2014 чылдың Олимпиадазының медальдарының саны-биле Россияның олимпийжи командазы тергиидеп үнген. Ооң кол эгиннежип турганы Норвегияның чыынды командазы 11 алдын, 5 мөңгүн база 9 хүлер медальдарлыг болган.
Россияның чыынды командазы эрткен үеде чурттуң спортчуларының кышкы Олимпий оюннарынга чаалап алганы медальдар санының талазы-биле тергиин түңнелин (1988 чылда Калгариге ССРЭ-ниң командазы 29 медальды чаалап алган) база ажып каапкан. Кышкы Олимпий оюннарын бодунуң девискээринге эрттиргеш, тиилекчи болган чурттарның дөрт дугаары Россия болган. Ооң мурнунда Лейк-Плесид – 1932 чыл, АКШ; Осло – 1952 чыл, Норвегия; Ванкувер – 2010 чыл, Канада чурттары боттарының девискээринге тиилекчи болганнар.
Улаштыр номчуур...
25.02.2014
Шаандан тура эр кижиниң чорук-херээ аът-биле холбаалыг чораан. Ону чечен чогаалдардан-даа номчуп болур, чижээ, чылгычы кижиниң дугайында Бады-Байыр Тараачының «Кайгал» деп номунда: «Адавастайның үргүлчү-ле кончуг шыырак, чүгүрүк аъттар мунуп чоруурун Киваа, бичии хирезинде, эскерип чораан» — деп бижээни кончуг солун.
Yстүнде киирген чижекте дег, мээң бөгүнгү маадырым чыраа, саяк база чүгүрүк аъттар өстүрүп чоруур чылгычы Сергей Бады-Хооевич Ынаалай. «Эзир чурту — хаяда, кижи чурту — хонажында» деп чоннуң чеченинде сөглээни дег, ада-өгбезиниң көжүп-дүжүп чораан турлагларында оларның мал кадарып чораан чымыштыг ажылын ол уламчылаан. Эрзин, Тес – ооң өскен-төрээн делгемнери. Өг-бүлениң беш ажы-төлүнүң хеймери. Ачазы — совхоз, колхозтуң чылгы малын кадарып чораан хоочун чылгычы. Авазының ачазын Сангыы мөге дээр. Ооң ук-дөзүнде мөгелер бар болгаш Сергей Бады-Хооевичиниң хоочуннар аразынга шүглүп чораан ужуру-даа ында.
Улаштыр номчуур...
25.02.2014
Кызыл хоорайның «Сүбедей» спорт өргээзинге Афганистандан совет шериглерни үндүргениниң 25 чылынга тураскааткан Сибирь федералдыг округтуң чемпионады болгаш Бүгү-россия чергелиг «Азия төвүнүң кубогу» каратэ маргылдаазы болуп эрткен.
Хевис кырынга 14 хардан өрү назылыг Сибирьниң 200 ажыг оол, кыс спортчулары күжүн шенешкен. Ниитизи-биле бо маргылдааларга 24 бөлүк медальдар дээш деңзи аайы-биле спортчулар демисешкен. Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол болгаш Новосибирск облазының Каратэ федерациязының президентизи Вениамин Пак спортчуларга чедиишкиннерни күзээн. Маргылдааның түңнелдери-биле алдын, мөңгүн, хүлер, ниитизи-биле 29 медальды тыва спортчулар чаалап алган. А эң-не хөй алдын медаль — Новосибирскиниң «Чедиишкин» спортчу-патриотчу клувунуң спортчуларында. Бо клубтуң спортчулары чемпионнуң бедигээжинче 6 катап үнгеннер. Тываның спортчулары 4 алдын медальдыг, 16-17 харлыг элээди оолдар аразынга боттарының деңзи категорияларынга Артур Жамкочян, Кежик Кыргыс болгаш Менди Монгуш, 18 харлыг болгаш оон улуг назылыг аныяктар аразынга Амир Мунзук чемпион адын база катап бадыткаан.
Улаштыр номчуур...
25.02.2014
Агаар-бойдустуң таарымчалыг болуп турары-биле Чөөн-Хемчик кожуунда мал кыштаглаашкыны хүр эртип турар.
Февраль айның санаашкыны-биле кожуунда мыйыстыг бода малдың баш саны – 15222, ооң иштинде төрүүр инек – 6512, шээр мал – 102173 баш, төрүүр хой, өшкү – 53519, чылгы мал – 5171, белер – 1830, хаваннар – 652, төрүүр хаван – 157 болгаш 7 баш теве кыштаглаашкынны онча-менди эртип турар. Көдээ ажыл-агый өнчүзүнүң бүгү хевирлериниң кышкы турлагларында 16116 тонна сиген, 1296 тонна саваң, 559 тонна тараа культураларындан мал чеми белеткеттинген.
Улаштыр номчуур...
24.02.2014
РФ-тиң Президентизи Владимир Путин Тываның Баштыңынга болгаш Тыва Республиканың эр чонунга Ада-чурт камгалакчызының хүнү-биле байыр чедирген. «Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! Ада-чурт камгалакчызының хүнү-биле байыр чедирип тур мен. Чуртувустуң эрес-дидим шериглериниң кайы-даа үелерде маадырлыг чоруктары бистиң төөгүвүстүң адырылбас кезээ болуп артар. Yе-шаг, салгалдар солушса-даа, өндүр улуг тиилелгелерниң чалыны кезээ шагда улус-чонну каттыштырып, Ада-чурт база ооң алдарлыг оолдары дээш чоргааралды улам күштелдирип чоруур. Төрээн чуртка бараан болуп, ооң айыыл чок чоруун хандырып, хамаарышпас чоруун камгалаарының амыр эвес мергежилинге чүрээниң ханызындан бердинген кижилерни бөгүн хүндүткеп байырлаар бис. Олар дээрге төрээн чуртунга, хамааты хүлээлгезинге шынчызы-биле бердинген кижилер-дир.
Улаштыр номчуур...
24.02.2014
Тыва Республиканың Чазаанга Ада-чурт камгалакчыларының хүнүн таварыштыр хүлээнген ажылынга ак сеткилдиг, кызымаккай ажылдап келгеннерге, дайын хоочуннарынга, спортчуларга күрүне шаңналдарын тывыскан. Тыва Республиканың Баштыңы—Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол бо төөгүлүг чылда, онзагай байырлал бүдүүзүнде эң-не төлептиглерге күрүне шаңналдарын тыпсыры канчаар-даа аажок аас-кежик дээрзин демдеглээн. Тываның Журналистер эвилелиниң даргазы, «Новый век» телеканалдың кол редактору Эльвира Лифанованың өгбелери Ада-чурттуң улуг дайынының үезинде Ленинград бүзээлээшкининге киришкеш, «Дайынчы шылгарал», «Германияны тиилээни дээш» медальдарның болгаш өске-даа шаңнал-макталдарны чаалап алган. Бо хүн оларның уруглары, төрелдери эрес-дидим, маадырлыг өгбелериниң чырык адынга шаңналдарны алган. РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгу төрээн черинде болуушкуннарны доктаамал хайгаарап турар. Ол бо удаада «Центр Азии» солунда үнген «Лифановская шпана» деп чүүлдү номчааш, аажок сонуургап, Эльвира Сергеевнага ооң маадырлыг өгбелери дээш өөрүп четтиргенин илереткен чагааны чоруткан.
Улаштыр номчуур...
24.02.2014
Февраль 20-де Тыва Республиканың Национал музейинге Тыва Республиканың Баштыңы—Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол шериг чоруурунга белеткенип турар оолдар-биле ужурашкан. Ада-чурт камгалакчыларының байырлалынга тураскааткан ужуражылгага «Дайынчы акы-дуңмалышкы чорук» хөй-ниити организациязының кежигүннеринден аңгыда дайын хоочуннары база келген. ТР-ниң шериг комиссары Юрий Марков, дайын шимчээшкиннериниң хоочуну полковник Сергек Шактар республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан чедип келген оолдарга байырлал таварыштыр чаагай чүүлдерни күзээн.Эрткен чылын шеригже бистиң республикадан 1825 оол чоруткан, ол дээрге Россия деңнелинде эки көргүзүг. Шериг чоруур оолдарның кадыының байдалы багай эвес дээрзин комиссариаттың эмчилери демдеглеп турар. Эрткен чылын дайынчы мергежилдерге 315 кижини өөредип, республиканың шериг комиссариады салдынган сорулгазын тергиин эки күүсеткен. Бо чылын 255 оолдарны дайынчы мергежилдерге белеткээр, амгы үеде 23 кижи керээ езугаар шериг албан-хүлээлгезин эрттирип турар.
Улаштыр номчуур...
21.02.2014
Бо чылын февраль 23-тү Россияның армиязы элээн көдүрлүүшкүннүг уткуп турар. Ооң чылдагааны – Сергей Шойгу Россияның камгалал сайыдының албан-дужаалынга чыл хире ажылдааш, мурнуку үеде чыглы берген белен эвес айтырыгларны дээштии-биле сайгарып шыдааны. Сергей Шойгу психологияны кажан-даа ханы өөренип чорбаан, ынчалза-даа кандыг-даа чүвениң ындын өттүр билир ышкаш угаан-сарыылдыг. Камгалал сайыдының албан-дужаалынга ажылдап эгелээни баштайгы хүнде-ле, генерал погоннарлыг шериг форманы кедип алгаш, камгалал яамызынга чедип келген. Шойгу өттүр билген ышкаш. Чаа сайыттан чогум-на ону Россияның шерии манап турган – камгалал сайыды погоннарлыг болур ужурлуг. Бир эвес чаа сайыт ийи-үш хонук шериг хеп кетпээн-даа болза, Россияның армиязы сандарай бербес болбайн канчаар, ооң шериг хептиг ажылдап эгелээринден хөй чүве хамааржыр дээрзин Шойгу билип турган. Кызыл шөлге Тиилелгениң парадынга Суворов болгаш Нахимов училищелериниң курсантыларын киириштер, «Аврора» крейсерни шериг-далай флодунуң составынче катап эгидер деп Россияның чаа камгалал сайыдының шиитпирлээни онзагай сүлде медээ болган. Ындыг медээ Россияның армиязынга херек турган – ындыг сүлде медээни армия алган.
Улаштыр номчуур...
18.02.2014
Тыва Республиканың Чазаанга бо чылдың январь айда болган чөвүлел хуралга Кызыл хоорайга хөй каът бажыңнарны тударын көвүдедириниң, найысылалдың экологтуг байдалының баксыраар чоруун болдурбазының айтырыгларын чугаалажып көрген.
2011-2012 чылдарда Кызылдың девискээринде болгаш хоорай чоогунда харда химиктиг бүдүмелдерниң чүү хире чыылганын шинчилээн эртемденнер база ол хуралдың ажылынга киришкен. Хуралга сөс алган эртемден Наталья Янчаттың дыңнатканы-биле алырга, хөмүр-даш-биле одаар суугуларлыг бажыңнарның чанында харда кижилерниң кадыынга хоралыг химиктиг бүдүмелдер хөй, Кызылдың чылыг-энергетика төвүнүң агаарны хирлендирип турары доктааткан өй-чижектен көвүдевейн турар. Кызылдың агаарын хирлендирбезиниң бир аргалары Каа-Хем хөмүр-даш уургайының хөмүр-дажын эзилдирип болбаазырадыры, энергияның чаа хевирлерин шиңгээдип алыры. Ол хуралга саналдар езугаар алырга, шинчилелдерден өске, Кызыл хоорайны хөмүр-даш ыжы, хөөзүнден хирлендирбес дээш, херек кырында боттандырыпкан тус черниң технологиялары чок бооп турар. Ол хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Кызыл хоорайның агаарының арыг болуру эртемденнерге база хамааржыр айтырыг-дыр деп демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
18.02.2014
Эрткен неделяның дыштаныр хүнүнде Таңды кожууннуң Кызыл-Арыгда 8-ки хевирниң кадыы кошкак уругларның школа-интернадынга «Шын» солуннуң редакциязы аалдап четкен. Херимнеп каан улуг девискээр иштинде хөй санныг бажыңнарның барын бодаарга, мында улуг коллектив ажылдап турары илдең. Школа-интернаттың төп оран-савазынче кирип кээривиске, ооң директору Клара Ивановна Комбу бисти чылыг-чымчак уткуп-хүлээп алды. Орук-суурга кандыг чораанывысты сагыш човап айтыргаш, изиг аъш-чем белеткээн столунче шайлаары-биле чалады. Сүүзүннүг сүттүг шайны аартап ора, удуртукчу башкы интернаттың ажыл-ижи-биле каксы таныштырып чугаалады. Школа-интернатка бажында кемдээшкинниг төрүттүнген, ооң салдарындан угаан-медерелиниң сайзыралы оожум деңнелде уругларны тускай сорулгалыг программа-биле өөредип-кижизидип турар. Мында 77 өөреникчи, 55 башкы болгаш кижизидикчи башкылар
Улаштыр номчуур...
|
|