Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.
Подробнее...
Новости
29.01.2021 12:51 / Жилье
По данным органов местного самоуправления в 2020 году построено 115568,73 кв.м. жилья, план перевыполнен на 13,3 % (план 2020 года – 102000 кв.м.). Строительство жилья велось преимущественно за счет собственных средств населения (58,3 % или 67378,3 кв.м.), остальная часть построена с привлечением бюджетных средств (41,7 % или 48190,43 кв.м.).
Бюджетные средства направлялись на строительство служебного жилья в муниципальных образованиях (1 899,09 кв.м.), строительство жилья для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей (6 433,04 кв.м.), переселение граждан из аварийного жилищного фонда (20 197,3 кв.м.), повышение сейсмической устойчивости жилых домов (19 661,6 кв.м.).
Подробнее...
29.01.2021 12:43 / Спорт
Глава Республики Тыва Шолбан Кара-оол встретился со спортсменами, завоевавшими высокие достижения в 2019 и 2020 годах.
Прошедший год испытал на прочность не только тувинских, но и всех российских спортсменов. Более 80 спортивных соревнований было отменено, что создало определенные препоны, особенно для олимпийских видов спорта.
Руководитель республики поинтересовался у спортсменов их планами на 2021 год. Министр спорта Тувы Субудай Монгуш заверил, что будут усиленно готовиться, чтобы представить республику на состязаниях российского уровня.
«У наших спортсменов есть успехи не только по вольной борьбе, но и по боксу, дзюдо, самбо. Имена спортсменов известны на мировой арене, что служит позитивным примером для подрастающего поколения», - заметил Глава региона
Подробнее...
29.01.2021 11:53 / Здравоохранение
За последние сутки выздоровел 41 пациент, в том числе с лабораторно подтвержденным диагнозом - 24.
За последние сутки методом лабораторного тестирования выявлено 15 новых случаев, в том числе без симптомов заболеваний - 10:
Кызыле – 6.
Каа-Хемском кожууне – 2,
Кызылском – 3,
Тес-Хемском – 2,
Улуг-Хемском – 1,
Чаа-Хольском –1.
Подробнее...
27.01.2021 17:12 / Образование
Благодаря национальному проекту «Образование» в 2020 году в приграничном селе Ак-Эрик Тес-Хемского кожууна построена новая современная школа на 176 мест. Старое здание школы было построено еще в 1950 году методом народной стройки.
Село Ак-Эрик находится почти в 300 км от столицы республики – города Кызыла, ближе к государственной границе России с Монголией. Там проживает менее одной тысячи человек. Детей, посещающих школу, чуть больше 170 человек. Несмотря на эти обстоятельства, Правительством Республики Тыва инициировано строительство новой школы, федеральный бюджет выделил на эти цели 400 миллионов рублей. Оборудованную по современным образовательным стандартам школу построили за год и сдали в эксплуатацию в конце 2020 года.
Впервые в селе построили школу, где есть кабинеты технологии, оборудованные всем необходимым для прохождения образовательных программ по предмету «Технология».
Подробнее...
27.01.2021 16:31 / Здравоохранение
Министр здравоохранения Артыш Сат и первый заместитель министра здравоохранения Марианна Куулар встретились с коллективом Центра общественного здоровья Республики Тыва.
Именно так после реорганизации называется прежний Центр медицинской профилактики, в функции которого включены новые задачи. Особый акцент в работе обновленного Центра будет направлен на расширение мер по снижению неинфекционных заболеваний в связи с сохраняющейся угрозой заражения Covid, повышенным риском развития и обострения хронических заболеваний в случае инфицирования новой коронавирусной инфекцией.
Подробнее...
27.01.2021 16:09 / Транспорт
Состояние автодорог Тувы по состоянию на 27 января характеризуется специалистами регионального Миндортранса как удовлетворительное. Доклад о ситуации в дорожном хозяйстве представил заместитель Главы РТ Олег Бады, курирующий дорожную отрасль.
«Подрядные организации, обслуживающие дороги, работают в штатном режиме. Расчисткой и зимним содержанием федеральной трассы Р257 и дорог регионального значения ежедневно заняты 167 рабочих, в их распоряжении более 80 единиц специальной техники», - сообщил вице-премьер.
Подробнее...
26.01.2021 16:12 / Экономика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол встретился в Москве с учредителем компании «Квест-А» Маратом Халкечевым, владельцем единственного в России предприятия с полным циклом переработки шерсти. Компания дислоцируется в столице Карачаево-Черкесии – городе Черкесске, 20 лет работает на рынке шерсти. Её мощность - до 3,5 тысячи шерсти в год и более 2,5 тысячи тонн акриловой, полушерстяной и шерстяной пряжи.
Шолбан Кара-оол сообщил о встрече с Халкечевым в своем блоге. По его словам, эта поездка состоялась только ради переговоров по вопросу строительства в Туве предприятия по переработке шерсти. Глава республики ищет возможность организации подобного производства, которое позволило бы увеличить доходы животноводческих хозяйств, составляющих основу сельского хозяйства.
Подробнее...
26.01.2021 16:00 / Здравоохранение
За последние сутки выздоровело 28 пациентов, в том числе с лабораторно подтвержденным диагнозом - 16.
За последние сутки методом лабораторного тестирования выявлено 10 новых случаев, в том числе без симптомов заболеваний - 2:
Кызыле – 4.
Тандинском кожууне – 5,
Чеди-Хольском –1.
Подробнее...
26.01.2021 13:55 / Образование
Вопросы подготовки к государственной итоговой аттестации выпускников 9 и 11 классов школ республики в 2021 году в условиях изменений, обусловленных распространением новой коронавирусной инфекции, осветила на аппаратном совещании министр образования и науки Республики Тыва Солангы Тамчай.
«В целях организации на региональном уровне подготовительной работы к государственной итоговой аттестации в 2021 ведомственным приказом Министерства Образования от 7 октября 2020 года утверждена «Дорожная карта». Подписано соглашение о взаимодействии и сотрудничестве между Министерством образования и науки, Тувинским государственным университетом и общероссийской общественной организацией «Российский союз молодёжи».
Подробнее...
26.01.2021 12:39 / Культура
Глава Тувы Шолбан Кара-оол обратился к министру культуры РФ Ольге Любимовой с просьбой расширить участие республики в нацпроекте «Культура» в 2021 году. Речь в обращениях идет, в частности, о включении дополнительных объектов в планы на нынешний год.
«За минувший год было много сделано в сфере культуры благодаря поддержке Министерства культуры РФ. В нынешнем планируем еще больше. Будем реконструировать детские школы искусств в Чадаане и Шагаан-Арыге. В девяти труднодоступных селах нужно создать 7 модельных библиотек. У нас есть вопрос расширения и реконструкции здания филармонии, оно постройки 1937 года. По всем объектам предварительные договоренности есть с федеральным Минкультуры. Тем не менее, направил обращения министру Ольге Борисовне Любимовой с просьбой поддержать наши заявки и включить в программу 2021 года», - сообщил о сути обращения Шолбан Кара-оол в своем блоге.
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
15.01.2015
Памирде Даг-Бадахшан областың төвү Хорог хоорайга шериг албанын кызыгаар зоназынга үш чыл алды ай эрттиргеш, халажып келдим. СЭКП кежигүнү, бирги курсту дооскан боорумга, ынчан Улуг-Хем кожуунга хамааржыр кызыл суглуг Баян-Колда «Х Улуг Хурал» совхозтуң комсомол комитединче ажылдадып чорудупкан. Комсомол секретарының кол-ла сорулгазы болза, аныяктарны хөй-ниити ажылдарынче хаара тудары. Оолдар, кыстар ынчан дыка дыңнангыр, бир дем-биле хой оолдаашкынынга болгаш өске-даа хөй ажылдарга киржип турдувус.
Эң хүндүткелдиг тыва эки турачыларның бирээзи Павел Кыргысович Биче-кыс – тудуг бригадири. Ооң-биле ужуражыр дээш каш хүн иштинде харылзажыры-биле Кодур-оол Оюн Баян-Колга чедип келген. Шагаан-Арыгга доктаагаш, албан черлеринден ажыктыг медээлерни база чыып алган. Келгеш, Биче-кыс дарганың тудугжулары-биле тайга эдээнге каш хонган. Кызылче чоруур мурнунда мээң кабинедимге кире дүшкен. Эки танышпас хиревисте, мени билири беш салаа дег болганын элдепсиндим. Бисти кым-даа далаштырбаан. Совет Эвилелиниң барыын куржагларынга чорааш, оларның тыва эки турачыларга байыр чедиргенин, дайын үезинде олар аң-меңниг девискээрлерден болгаш хар адаа-биле үңгеп чоруткаш, дайзыннарның пулеметтарын чазылдырып кааптарын чугаалап берди.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
База бир чыл караңнадып эрте берген. Чаа чыл байырлалын өөрүшкүлүг уткуп каапкаш, садыгларда азы ачы-дуза чедирилгезиниң өртектеринде эвээжээн талазынче чайгылган аян бар ирги бе деп бүдүү идегел-биле топтап көөр бис. Амыдыралдың дуржулгазындан алгаш көөрге, өртектер бадар хире шинчи-даа чок, харын чылдан чылче улам бергедедип кел-ле чыдар.
«Хлеб-тараа, хырным өршээ…»
Чылдың төнчүзүнде бүгү чуртка хлеб өртээ бир-ийи, харын-даа үш рубльге өзе берген. Ынчап баарын манаваан-даа дег, аңаа хамаарылгалыг албан черлери, депутаттар, сайыттар чоннуң эргежок чугула аъш-чем барааны өскен деп хөй чугаа үндүрзе-даа, хлебтиң өртээ улуг хевээр арткан. Алтайга кырлыг-караның дүжүдү аргажок болган дээш, гречканың өртээ база-ла талыя берген. Чамдык хайгааракчыларның бодалы-биле, өртектер өзер деп баарга, чон баш удур курлавыр кылдыр кырлыг-караны хөйү-биле саткаш, шыгжап алганындан үр-чар үнүп, ол садыгларга көзүлбейн барган. Сүт, чуурга, хлеб, эът дээш, өске-даа аъш-чемге, хереглел турда, өртектер өзүп-ле турар, чагырга чок рыноктуң хайыра чок дүрүмү-дүр.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Надя Рушева… Ооң дугайын билбес кижи бүдүн делегейде чок. А ону кандыг ие чаяап каанын база-ла улус билир. Бөдүүн тыва иениң чаңгыс кызы бүдүн делегейге чаш назынында ол хире алдаржый бээри ооң төрүттүнген салым-чаяанында, ону өстүрүп-кижизидип каан ада-иезинде.
Ажыкмаа Наталья Дойдаловна… бо атты тыва кижи бүрүзү чоргаарал-биле адап чоруур. Мен 1983 чылдың күзүнүнге чедир-ле база ол атты дыңнааш, баштайгы тыва балериналарның бирээзи, салым-чаяанныг чурукчу уруг Надя Рушеваның авазы деп билир чораан мен. А кажан Москвага Наталья Дойдаловна-биле чоок таныжып, эдержип эгелээш, ол чүг- ле ховар талантылыг болурундан аңгыда, эң онзагай, буянныг кижилерниң бирээзи деп биле берген мен. 83-86 чылдарда аспирантурага өөренип тургаш, төрээн ием дег апарган Наталья Дойдаловнаның сагыш човаашкынын көрүп келбээн болзумза, меңээ база дыка-ла берге турган боор. Дыштаныр хүннерде, чамдыкта хүн-хүнү-биле-даа, ооң чанынга турарынга ынак турган мен. Ооң оожум чугаазындан, чаптанчыг каткызындан чер-черинде кижиниң сеткили эригип, чымчап келир. Соок хүннерде өрээлимге олурумда, «аңаа доңуп олурбайн, ном-дептериң ап алгаш, маңаа бижиттинип, аштанып-чемненип ал» деп телефоннап кээр.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Эрткен дыштаныр хүннерде Россияның Парлалга хүнүн Тываның массалыг информация чепсектериниң ажылдакчылары байырлап эрттирген.
Байырлыг хуралды Тываның Чазак Баштыңы Ш.Кара-оол журналистерге база парлалга ажылдакчыларынга профессионал байырлалы-биле байыр чедирип ажыткан. Дараазында парлалга болгаш телерадиокомпания ажылдакчыларын: «Шын» солуннуң корреспондентизи А.Соянны Чазак Баштыңының өөрүп четтириишкини-биле, ААН «Тываполиграфтың» ажылдакчызы В.Ховалыгны, «Тувинская правда» солуннуң килдис редактору Е.Кривдикти, фотокорреспондент В.Шайфулинни, Чазактың парлалга албанының даргазы А.Ензакты Чазак Баштыңының Хүндүлел бижиктери-биле шаңнаан. Массалыг информация чепсектериниң шугумунга хөй чылдарда үре-түңнелдиг ажылы дээш Тывада билдингир алдар-аттыг хоочуннарны: Е.Д.Танованы, М.А.Хадаханэни, Т.П.Хертекти, Д.Д.Сотпаны, В.Б-Х.Монгушту, В.О.Кууларны, Л.Х.Иргитти, Ю.В.Сучковту, Р.В.Тас-оолду, А.И.Чымбаны, В.Ф.Чадамбаны, Д.Т.Дамба-Хууракты Тыва Республиканың 100 чылынга тураскааткан юбилейлиг медальдар-биле шаңнаан.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Тываның массалыг информация чепсектериниң хүндүлүг ажылдакчылары!
Силерниң профессионал байырлалыңар-биле чүректиң ханызындан чедирген байырывысты хүлээп ап көрүңер!
Россияның Парлалга хүнүн улуг чурттуң информастыг делгеминиң чаңгыс аай чоруун болгаш Россияның хамаатыларының конституция езугаар кол эргелериниң бирээзи — сөстүң хостуунуң күүселдезин каттышкан күжениишкиннери-биле хандырып турар аңгы-аңгы мергежилдиг кижилер бөгүн демдеглеп турар.
Журналистика — социал харыысалгалыг база бир мергежилдерниң бирээзи. Хөй-ниитиниң саналын хевирлеп тургузарының, сагыш-сеткилдиң болгаш мөзү-шынарның эртинелерин чыырының, өзүп орар салгалды кижизидериниң чугула чепсектери солун, радио, телевидение, Интернет болур. Тываның массалыг информация чепсектериниң ниити-российжи агымның аайы-биле сайзыравышаан, ниитилел-политиктиг турум чорукка болгаш бистиң хөй националдыг чонувустуң демнежилгезинге идиг бербишаан, республиканың сайзыралынга көскү салыышкынны киирип, төрээн булуңунуң амыдыралында болуп турар болуушкуннарны чогуур үезинде болгаш улуг сонуургал-биле чырыдып турары өөрүнчүг.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
2015 чылдың эгези Тываның салым-чаяанныг уругларынга «дүжүттүг» чыл кылдыр эгелээн. Чоокта чаа январь айның 9-11 хүннеринде Санкт-Петербург хоорайга «Алые паруса» культура фондузунуң эрттиргени IV Бүгү-россия чергелиг салым-чаяанныг уругларның танцы-сам талазы-биле “Северное сияние”мөөрейи болуп эрткен. Аңаа республикавысты төлээлеп, ат-сураа Россияда болгаш даштыкы чурттарда билдингир «Эдегей» бөлүктүң бичии бөлүү киришкен. Ук мөөрейге Россияның аңгы-аңгы булуңнарындан эң-не шылгараңгай 71 коллектив киришкен болгаш мөөрейниң түңнелинде бичии эдегейжилер эң-не тергиинин бадыткап, мөөрейниң 1-ги чергениң лауреады база мөөрейниң эң дээди шаңналы Гран-прини чаалап алганнар. Бичии эдегейжилерни башкызы Дирчин Айлана Вячеславовна 5 харлыындан эгелеп 4 чыл иштинде белеткээн. Олар Тываның Россияга каттышканының 100 чыл ою болгаш республика деңнелдиг хөй-хөй байырлалдарны боттарының уран талантызы-биле каастап турарлар.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
Тыва — каас-чараш бойдус чурумалы, чер адаанда чаштынып чыдар эгээртинмес казымал байлаа-биле онзагай чер. Ооң буурул дагларында Д.И. Менделеевтиң таблицазында кирип турар элементилер барык шуптузу үүжелеттинип мөөңнеттинген. Бистиң республиканың девискээринде алдын, мөңгүн суу, чес, хөмүр дээш, оон-даа өске ховар дээн казымал байлактар четчир болгаш артар. Бо ховар байлактың бирээзи хөмүр-дашты чүс-чүс чылдар дургузунда чүгле одалгага хереглээри-биле казып келген. А чоокку үеден эгелеп Россияда билдингир улуг үлетпүр бүдүрүлгези «Евраз» холдинг боттарынга хүлээнип ап, «Межегей хөмүр-даш» уургайын башкарып, ажылды боттандырып эгелээн. Бо улуг бүдүрүлгениң ажылдакчылары кожазында Кочетов школазынга Чаа чылдың бүдүүзүнде белек-селектиг аалдап четкеннер.
Улаштыр номчуур...
15.01.2015
«Шын» солун Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскаадып, «Төрээн чуртуң төөгүп берем» деп мөөрейни ТР-ниң Баштыңының грант-деткимчези-биле чарлаан турган. Киржикчилерниң болгаш материалдарның хөй болганындан ону түңнээр хуусаазы узай берген. 2014 чылдың декабрьның 23-те мөөрейниң жюри кежигүннери тиилекчилерни илереткен. Мөөрейге ниитизи-биле алдан ажыг кижи ажылдарын чоруткан. Каш-ла чагаа утка-шынарының талазы-биле чегей болганындан солун арнынче үнмейн барган. 55 ажылды редакцияның корреспондентилери ажылдап кылгаш, чырыкче үндүрген. Ол дээрге улуг ажыл дээрзин демдеглевес аргажок. Жюри кежигүннери эң эки ажылдарны шилип тура, мөөрейниң кол негелдези — кижиниң сагыш-сеткилин, төрээн чуртунга ооң ынакшылын, чоргааралын көргүскен хууда сагыш-бодалдарын ханы утка-шынарлыы-биле илереткенин онзалай көрүп, шиитпирни үндүрген. Тиилекчилеривис бо:
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Үнүп орар Чаа чыл-биле силерниңшуптуңарга чүректиң ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер!
Эртип турар 2014 чыл республиканыңтөөгүзүнге онзагай черни ээлээн. Бистиң кижи бүрүзүнге ол Тываның болгаш Россияныңдемнежилгезиниң 100 чылыныңдемдээ-биле эрткен.
Юбилейниң байырлалынга белеткелдиң үш чылы бистиңамыдыралывыска онзагай, ханы утка-шынарны киирген. Юбилей бистиң чаңгыс чер-чурттугларывыстың эң эки шынарларын көргүскен, төрээн республиказының боттуг төөгүзү-биле таныжар арганы тывыспышаан, Тываның бүгү салгалдарын доңнаштырган. Бистиң байырлалывыска хөй санныг аалчыларның, хамыктың мурнунда Россияның Президентизиниңкиришкени Ада-чурттуң ниити төөгүлүг оруунга аныяк республиканың салыышкынын бедии-биле үнелеп турар улуг чуртка хамаарылгалыывысты онзагайы-биле медереп билир арганы биске тургускан.
Бистиң юбилейивистиң кол түңнели — ооң каттыштырыкчы улуг күштүг болганы.
Юбилейниң идеязы Тывага чарлаттынган Орус дылдың, националдар аразынга харылзааның, найыралдың болгаш бот-боттарын билчириниң дылының чылынга дүүшкек болган.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) өмүнээзинден болгаш бодумнуң хуумдан силерге үнүп орар 2015 чыл-биле байыр чедирип тур мен!
Чаа чыл — бистиң кижи бүрүзүнге онзагай байырлал. Бодувустуң хуу амыдыралывыска чогумчалыг өскерлиишкиннерни, төрээн республикавыстың болгаш ниити Россияның бүзүрелдиг сайзыралын ооң-биле холбаштырып турар бис. Юбилейлиг чылда Тыва хары угда үш улуг байырлалды — Тываны (Урянхай крайны) Россияның хайгааралынга алганының 100 чылын, бодунуң найысылалы — Кызыл хоорайның үндезилеп тургустунганының 100 чылын болгаш Россия Федерациязының составынга Тыва Арат Республиканың эки тура-биле каттышканының 70 чылын демдеглээн. Эртип турар чылда Тываның чаагай чоруу дээш эки ажылдаан бүгү кижилерге, моон соңгаар-даа ооң хөгжүлдезинге киржиринге белен ишчилерге өөрүп четтириишкинни илередири күзенчиг. Ооң түңнели көскү-дүр. Регионда чаа-чаа школалар, уруглар садтары, спорт тудуглары көстүп келген, он-он километр автомобиль оруктары септеттинген. Тываның найысылалы чаарттынган — ында дыштаныр болгаш хөглээр черлер көвүдээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Үнүп орар Чаа чыл-биле силерге сеткилим ханызындан байыр чедирип тур мен!
Эртип турар чылдың сөөлгүхонуктарында эң чугула болуушкуннарны кезээде сактыр болгаш түңнелдерни үндүрер бис. 2014 чыл бөдүүн эвес болган, геополитиктиг халдаашкыннарга бистиң чуртувус төлептиг харыылап, бодунуңхамаатыларының эрге-ажыктарын быжыы-биле камгалап шыдаан. Россия XXII кышкы Олимпий оюннарын эрттирген, чаалап алган медальдарның талазы-биле эңчедиишкинниг болган бис, Сибирьниң федералдыг округунуң спортчулары ниити команда тиилелгезинге улуг салыышкынны киирген. Сибирьниң регионнарынга бо үе шылгалданың чылы болган. Бергелер турза-даа, үлетпүр бүдүрүлгези өзүп, социал болгаш транспорт инфраструктуразының объектилери туттунуп, инвестиция төлевилелдери күүсеттинип турган. Чедип алдынган бүгү чүүлдер дээрге силерниң идепкейлиг киржилгеңер-дир. 2015 чылда Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тиилелгениң 70 чылын демдеглээр бис. Сибирьжи дайынчыларның маадырлыг чоруктарын болгаш тылдың ишчилериниң эрес-шудургу ажыл-ижин кажан-даа утпас бис, бистиң тайбың келир үевис дээш амы-тынын бергеннер биске кажан-даа уттундурбас.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Тыва Республиканың хүндүлүг чурттакчылары!
Үнүп орар Чаа чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгени-биле чүректиң ханызындан чедирген байырымны хүлээп ап көрүңер! Ол байырлалдар кажан-даа онзагай, өг-бүлениң чылыг чоруу-биле, төрел болгаш чоок кижилерниң ынакшылы-биле бисти бүргеп чоруур. Эртип турар чыл биске эң эки чүүлдерни, аайлажыышкыннарны болгаш хуу чедиишкиннерни арттырган. А Чаа чылда ыдыктыг күзелдеривис бүдер, өөрүшкү болгаш аас-кежии элбек болур! Бистиң бүгү эгелээшкиннеривиске болгаш кылган чүүлдеривиске чедиишкин келир болзун, тодуг-догаа чорук немешсин, чогаадыкчы чаа идеяларывыс амыдыралга боттаныр болзун! 2015 чыл республиканың чурттакчы бүрүзүнге депшилгелиг хөй-хөй саналдарны болгаш оларны шиитпирлээриниң аргаларын, чедиишкинниг ажыл-херектерни болгаш күүсеттинген планнарны өргүүр болзун! Бистиң күзел-чүткүлдеривиске бот-боттарывыска ачы-дуза, сырый каттыжыышкын болгаш чаагай сеткил каттышсын!
Чаа чыл-биле!
Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазының даргазы Х. Монгуш.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Декабрь 26-да «Найысылал» арт-төпке ТР-ниң Күш-ажыл болгаш социал политика яамызы Чаа чылдың елказын эрттирген. Аңаа ажылдакчыларның ажы-төлүнден аңгыда, Украинадан бичии 4 харлыг Мирослав Узденевту база чалаан. Уругларның кеткен хептериниң янзызын чүү дээр: челээш өңнерлиг, янзы-бүрү кылаңнааштар ажыглап тургаш даараан бир-ле тускай маскарад хептиг, чок-ла болза, бир амытан, азы бир тоол маадыры дээш-ле баар. ТР-ниң күш-ажыл болгаш социал политика сайыдының оралакчызы Елена Саая уругларга болгаш чыылганнарга Чаа чылдың байырын чедирген. Амгы үеде Мирославтың авазы, ачазы, кырган-авазы Кызылдың хоочуннар бажың-интернадында чурттап турар. Чаа чылда Мирослав Кызылдың 5 дугаар уруглар сады барып эгелээрин улуг өөрүшкү-биле ооң авазы Алина Полетаева чугаалады. Бичии Мирослав уруглар-биле кады каас-чараш «хептиг» Шиви долгандыр ырлажып, аажок солун үени эрттирген. Соок-Ирейниң холундан белек алыры чаштарга уттундурбас болуушкун дээрзи билдингир.
Улаштыр номчуур...
31.12.2014
Улусчу чогаадылга бажыңынга декабрь 27-де «Спортчу элита» деп байырлал эрткен. Аңаа спорттуң янзы-бүрүхевирлеринге алдаржаан олимпий, сурдолимпий, паралимпий оюннарныңтергииннеринге, тренерлерге, хоочуннарга болгаш спорттуңхөгжүлдезинге үлүг-хуузун кииргеннерге күрүне шаңналдарын тывыскан. ТР-ниңБаштыңы – ЧазааныңДаргазы Шолбан Кара-оолду сценаже башкарыкчылар чалапты.
“Спортчулар бодунуң чүт- күлдүү-биле, бедик тура-соруу-биле бедик чедиишкиннерни чедип ап турар. Силер чон мурнунга, аныяк-өскенге үлегер-чижек болуп турар силер. Сочи хоорайга паралимпий оюннарынга Россия медальдар талазы-биле 1-ги черни ээлээни дээрге маадырлыг чорук-тур. Кадык кижилер олардан өөренип, тиилелгеже чүткүлүнүлегерге алыр ужурлуг бис. Тывадан паралимпий оюннарның чемпиону Михаил Оюнга канчап чоргаарланмас бис. Чылдан чылче спорт тудугларын тудуп турарывыс дээрге, келир үеже көрүжүвүс болгаш аныяк-өскенге эки байдалдарны тургузуп турарывыстың бадыткалы-дыр. Каа-Хем суурга улуг спорт комплекизин тудуп алыр болзувусса, спортчу чедиишкиннеривис база бир бедик чадаже көдүрлүр дээрзинге бүзүрелим улуг. Спорт оран-саваларының көвүдеп турары — республиканыңчедиишкиннериниң магадылалы.
Улаштыр номчуур...
30.12.2014
Декабрь 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга республиканың кожуун бүрүзүн төлээлээн тергиин өөредилгелиг, хөй чедиишкиннерлиг уруглар Тываның Баштыңының елказынга чыглып келген. Чаңчыл езугаар чылдың төнчүзүнде республиканың онза чедиишкиннерлиг 7 хардан 14 харга чедир школачылары Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң уругларга елказынче чалалганы алыр аас-кежиктиг болуп турарлар.
Национал театрның ийиги каъдында уругларга янзы-бүрү оюннар шөлчүгештерин организастаан. Каас-чараш идик-хептиг, маскарад костюмнарлыг оолдар, кыстар оюннарга киржип, амданныг, чигирзиг «шаңналдарны» ойнап ап турганнар. Бир булуңда уруглар кажыктаан, өскезинде хол басчып күжүн шенешкен, боулинг шарларларын октап турарлары-даа эңмежок.Тергииннерге шаңналдар тыпсырының мурнунда уругларга «Күске бүрүзү быштакка ынак» деп чаа шииниң баштайгы көргүзүүн уругларга бараалгаткан. Шии уругларны эп-найыралга, ынакшылга, мөзү-бүдүштүг, хүндүткелдиг болурунга кижизидип турар. Уруглар шиини аажок сонуургап, адыш часкап, өткүт, хөглүг каткызы-биле хүлээп алган. Шии төнген соонда чыылган бичии аалчыларны байырлалдың кол маадыры — Шиви чанынче чалаан.
Улаштыр номчуур...
|
|