Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


В Туве улучшат работу по оказанию помощи людям с ментальными нарушениями

В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.

Подробнее...

Новости

RSS
23.07.2013 14:32 / Культура
Студия «Культура»  (г. Санкт-Петербург) готовит телепрограммы к 100-летию единения России и Тувы

Две телепрограммы будут сняты в Туве в сотрудничестве с Министерством информатизации и связи республики. Творческий интерес одного из самых сильных журналистских коллективов России связан с темой прошлого и предстоящего России, поиска ответа на больные вопросы современности. Как отмечает заместитель главного редактора телеканала «Культура» Белла Куркова, во время командировки съемочная группа во главе с Тамарой Родионовой намерена работать с людьми разных профессий и разного рода занятий, в том числе оленеводами, охотниками, исполнителями горлового пения, представителями разных конфессий, историками и археологами, золотодобытчиками. 

Подробнее...
23.07.2013 12:36 / Сельское хозяйство
В Туве  разворачивается кормозаготовительная кампания

На 23 июля в республике скошены травы на 2856 гектарах, заготовлено 2 609 тонн сена. На луга вышли 24 бригады кормозаготовителей, задействовано 390 единиц техники. Как сообщил заместитель министра сельского хозяйства и продовольствия Сергей Оюн, к сенокосу приступили в Каа-Хемском, Тандинском, Чаа-Хольском, Пий-Хемском, Кызылском, Чеди-Хольском, Тоджинском районах. Наиболее активно работы идут в Чаа-Хольском, Каа-Хемском Тандинском районах, в первом план заготовки кормов выполнен на 12%, во втором – на 5%, в третьем – на 4, 3 %. «Травостой, по сравнению с прошлым годом, оценивается как удовлетворительный, хотя поздняя весна и холодное начало лета задержали созревание трав, – отметил Сергей Оюн. – Массовая кормозаготовительная кампания начнется с 1 августа».

Подробнее...
23.07.2013 11:55 / Конкурсы
Продолжается прием документов в рамках конкурса на замещение вакантных должностей в министерствах

Напоминаем, что 6 июля т.г. Правительство Республики Тыва объявило конкурс на замещение вакантных должностей государственной гражданской службы Республики Тыва. Это должности первого заместителя министра промышленности и энергетики, заместителя министра природных ресурсов и экологии, заместителя министра экономики и заместителя министра дорожно-транспортного комплекса Республики Тыва. Документы от соискателей на указанные должности принимаются до 26 июля включительно.

Подробнее...
23.07.2013 09:59 / Мероприятия
Оргкомитет по подготовке празднования 100-летия единения России и Тувы и основания г. Кызыла возглавил Игорь Слюняев
Председателем организационного комитета по подготовке и проведению празднования 100-летия единения России и Тывы и основания г. Кызыла назначен Министр регионального развития Российской Федерации Игорь Слюняев. Распоряжение Правительства Российской Федерации о его назначении подписано Дмитрием Медведевым 15 июля 2013 г. Сообщение о назначении Слюняева опубликовал 19 июля официальный сайт Минрегиона РФ. Напомним, что мероприятия, связанные с празднованием 100-летия единения России и Тывы и основания г. Кызыла, в соответствии с Указом Президента Российской Федерации от 8 августа 2011 г. № 1057 будут проведены на федеральном уровне в 2014 году.
Подробнее...
22.07.2013 17:27 / Строительство
В Кызыле земля у слияния двух Енисеев – Большого и Малого зарезервирована под комплексную застройку

Однако на этот раз на торги будут выставляться не индивидуальные земельные наделы, а целиком участок. Об этом сегодня сообщил глава Тувы Шолбан Кара-оол на совещании в правительстве. Под комплексное строительство будет выделена, в частности, земля на правом берегу у слияния двух Енисеев – Большого и Малого. Премьер республики придает его застройке особое значение, поскольку он должен перекликаться с новым архитектурным обликом набережной столицы Тувы, генеральная реконструкция которой должна закончиться в 2014 году. Набережную с известной достопримечательностью Кызыла – обелиском «Центр Азии» решено сделать, напомним, одним из туристических брендов региона, для чего премьер Кара-оол пригласил известных специалистов, включая признанного в мире мастера художественного дизайна Даши Намдакова. 

Подробнее...
22.07.2013 16:16 / Безопасность
В Туве ожидается сильный ветер до 21 метра в секунду

По информации Центра по гидрометеорологии и мониторингу окружающей среды Республики Тыва сегодня, 22 июля во второй половине дня, вечером и завтра в отдельных районах республики ожидаются грозы, с усилением шквалистого ветра до 21 м/с, днем 23 июля порывы до 17 м/с, местами сильные дожди, возможен град.

Подробнее...
22.07.2013 16:08 / Муниципалитеты
В столице Тувы устанавливаются новые детские площадки
В Кызыл доставлены 12 комплектов детских игровых площадок и шесть игровых комплексов, которые будут установлены во дворах города в рамках реализации наказов избирателей. Департамент городского хозяйства по итогам проведенных торгов заключил договор с Красноярской фирмой ООО «Мастер», которая занимается изготовлением, поставкой и монтажом необходимого оборудования. На сегодняшний день в городе установлено 6 из 12-ти игровых комплексов по адресам: Правобережная, 48, Пушкина, 4, Ленина, 51 и 49, Паротурбинная, 19/1 и 17/1. В детские игровые площадки входят качели, урны, песочницы, горки, скамьи и беседки. Еще шесть игровых площадок до конца июля будут установлены во дворах Кечил-оола, 3а и 5а, Ангарский бульвар, 8, Лопсанчапа, 39, Красных Партизан, 41, Дружбы, 5, Бай-Хаакская, 6.
Подробнее...
22.07.2013 15:05 / Мероприятия
Глава Тувы планирует выступить в Правительстве России с докладом о социально-экономической ситуации в регионе

Об этом глава региона Шолбан Кара-оол объявил 22 июля в ходе утреннего совещания с кабинетом министров. Он отметил, что в докладе будут обозначены как определенные достижения республики, так и самые проблемные точки, решение которых возможно при серьезной поддержке федерального центра. При этом премьер подчеркнул, что решение целого ряда проблем - это прямая ответственность должностных лиц реcпублики, которые обязаны создавать все необходимые условия для их разрешения. Шолбан Кара-оол сообщил, что инициатива региона об обсуждении вопросов социально-экономического развития Республики Тыва на федеральном уровне была поддержана руководством Правительства Российской Федерации. Достигнуто предварительное согласование о проведении соответствующего заседания в Москве осенью текущего года. В ходе сегодняшнего аппаратного совещания были  рассмотрены и текущие вопросы. 

Подробнее...
22.07.2013 14:02 / Политика
Глава Тувы остается в топ-25 лучших лоббистов-губернаторов
 Глава Тувы занимает 22 место среди 83 глав регионов России по эффективности работы, направленной на защиту проектов развития региона в федеральном правительстве. Сегодня «Независимая газета» обнародовала очередной рейтинг лучших лоббистов, составленный по ее заказу Агентством экономических новостей. Шолбан Кара-оол возглавляет третью по значимости группу лоббистов среди губернаторского корпуса. Эксперты полагают, что среди событий июня, вошедших в лоббистский зачет Шолбана Кара-оола, ключевым стало открытие авиарейса Кызыл – Новосибирск за счет субсидий из федерального центра. 
Подробнее...
22.07.2013 10:05 / Общество
Глава Тувы: Общественная инициатива, направленная на развитие толерантности в обществе поддерживается  и будет поддерживаться

 Об этом глава Тувы Шолбан Кара-оол заявил, выступая на фестивале живой музыки и веры «Устуу-Хурээ» в городе Чадане. При этом, по мнению главы региона, фестиваль должен развиваться, сохраняя лучшие традиции и становясь серьезным фактором развития территории, сохранения единого культурного поля России. Перед гала-концертом премьер побывал в фестивальном лагере, где состоялась его встреча с участниками легендарного Sun Ra Arkestra, которые приехали на фестиваль  в третий раз. 

Подробнее...

Фоторепортажи




Парад в честь 76-ой годовщины Победы в Великой Отечественной войне в г. Кызыле, 09.05.2021.


В Туве прошел V Республиканский слет «Рабочие профессии ХХI века»


Глава Тувы пообщался в очередях с пенсионерами Тандинского района


Глава Тувы поздравил энергетиков с профессиональным праздником на торжественном собрании





 
Медээлер
RSS
27.01.2015
Баштайгы тулчуушкун

Улуг Тиилелгениң 70 чылынга

Ада-Чурттуң Улуг дайынынга киржип, төрээн чурту дээш амы-тынын берген фронтучуларның эрес-дидим чоруун бөгүнгү салгалдарывыс утпаан. Чаалыг да­йын шөлүнден ээп чанып келгеш,  фронтучу Михаил Сундуй тыва эки турачылар дугайын­да номну  чыып бижээш, чалыы салгалга тураскаал кылдыр арттырып каан. «Баштайгы тулчуушкун уттундурбас» деп Михаил Сундуй мынчаар бижээн. Номдан үзүндүнү бараалгадыр-дыр бис.

«1944 чылдың январь 28-те акы-дуңма Украинаның Деражно суурдан ырак эвесте муңгаш эзим иштинге доктааган бис. Ынчаар­да бистиң взводувус дүнеки камгалалга турган. Салбыр командири кижи болганымда, эки турачы дайынчыларны дүнекиниң ийи шак үе- зинде таңныыл черинге солуштуруп кааш, чер оңгуга олурган мен. А оңгуга Монгуш Бүрбү, Маады Баян-Дөгүс, Түлүш Сундуй-оол болгаш оон-даа өске дайынчылар база турган. «Хенде хох» деп кургамзык үн дың­налган соон­да, автомат-биле соксаал чок тарбыдады-ла берди. Х.Калбак, Ө.Сырат-оол суглар оңгудан үне халыштывыс, дайзын дезипкен. Ол дүне айдыңы аажок болган, дезип бар чыткан дайзыннарны амыр-соксаал чок боолап турдувус. 

Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Кандыг-даа байдалда туружун салбас

Чөөн-Хемчик кожууннуң Хайыракан су­музунда чурттап чоруур «муң­чу» малчын Сергей Сүгеевич Сатты, кандыг-даа ниитилел­ге чурттап чо­рааш, бодунуң туружун сал­баан күш-ажылдың хоочуну-дур деп үнелээр кижи болдум. Хөй чылдар иштинде журналист болуп ажылдап чорааш, кандыг кижилерге душпадым дээр. Сергей Сүгеевич ышкаш кижилер турар-даа болза, бодунуң арга-дуржулгазын, ак сеткилдиг күш-ажылын кандыг-даа ниитилелдиң мурнунга долузу-биле бадыткаан кижилер ховар.

Сергей Сүгеевич 1955 чылда авазының-ачазының дун оглу болуп төрүттүнгеш, сес дуңмалыг болган. «Хөй улустуң улуу дээрге улуг харыысалгалыг. Миннип келиримге-ле, мал аразынга өскен мен. Ол үеде малчыннарга дузалажыр улус эвээш боор чүве, ынчалдыр-ла үениң аайы-биле ада-иемге дузалажып, дуңмаларым өстүржүп өзүп келдим. Ам алдан харлай бердим, бо үениң иштинде аар-берге  солун оруктарны эртип келдим» — деп, ол чугаалады.

Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Ызыгуур салгаан шеверлер

Хоорайның төвүнде «Шахтер оол», чаа хевирниң «Азияның төвү», «Хааннар аңнаашкыны», «Тевелиг  оол», «Эне-Сай» кыс көжээ, Сүбедей спорт комплекизиниң мурнунда «Мөңге хайгыылчы», чаа туттунган аныяктар төвүнүң чанында «Аныяк өг-бүле», Буян Бадыргының турас­каалы дээш, чаа тураскаалдар-ла хөй.

Бо удаада Улуг-Хемниң эриинде кыс көжээ «Эне-Сай» тураскаалының  болгаш ооң авторунуң дугайында бижикседим. Ол кайгамчык чараш ажылдың автору Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү Сайын-Маа­дыр Байынды болду. Сайын-Маадыр— республиканың Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазын база Мос­кваның уран чүүл академиязының скульптура салбырының доозукчузу. Сайын-Маа­дырның берге ажылынга ооң ачазы, Россияның Чурукчулар эвилелиниң  кежигүнү, хоочун даш чонукчузу  Р.Д.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының чурулга башкызы Эрес-оол Байырович үлүг-хуузун киирип, арга-дуржулгазы-биле дузалашкан.

Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Чараштаныр тыва өргээ

Ажылгыр кижи эки чуртталганың оруун чайгаар тыва бээр. Сөөлгү үеде аныяктарның амыдыралче сонуур­галын бизнес хевири хаара тыртып турар апарган.

Баш таарыкчызы мергежил — күш-ажыл рыногунда чугула херек мергежилдерниң санында. Баш таарыкчызының өске мергежилдерден онза ылгалыр чүүлү — ол чүгле бодунуң ынак ажылын кылып турар эвес, а өскелерге чараш аян-шинчини мергежили-биле дамчыдып билир кижилер-дир.  Январь 14-те «Урянхай» чараштаныр тыва өргээниң ба­йырлыг ажыдыышкыны болган. Ону аныяк өг-бүле Хеймер-оол Борбак-оолович Хертек болгаш Сайлаана Ивановна Иргит «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелиниң деткимчези-биле ажыткан. Чараштаныр өргээ ажыдар күзел оларга 5 чыл бурунгаар тывылган.

Улаштыр номчуур...
27.01.2015
Бай Норбунуң салгакчызы

Бажы бедик Бай-Тайганыңбаарын дургаар мээстери, көктүг-шыктыг Көп-Сөөгү төөгүден бээр хөй малдыг ызыгуур салгаан малчыннарның алдаржаан чурту чораан, оон бээр хөй чылдар эрткен-даа болза,  ооң ат-алдары ам-даа читпээн.

Көвей малды өстүрерде, Көктүг-шыктыг Көп-Сөөгүмнү,

Арбай, чиңге чаагай үнер Алаак, Көп-Сөөк чуртумайны — деп, шаанда араттар чемгерикчи, азыракчы чер-чуртун, мал-маганын мактап, йөрээп ырлажып чорааннар. Амгы үе ындыг уткалыг чоннуң ырларын  Көп-Сөөктүң делгемнеринде малчыннар ырлажып турарын аңаа баргаш, дыңнап болур. Бо чүл дээрге, бурунгуларывыстың, ада-өгбелеривистиң буян­ныг ижи — мал ажылын олар­ның салгакчылары, амгы   үениң аныяктары төлептии-би­ле уламчылап турары ол-дур.

Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Берт-Даг школазының тергииннери

Эрткен чылын Тываның Чазааның «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге», «Өг-бүлеге чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» база эр башкыларны школаларже хаара тудар дугайында губернатор төлевилелдери бистиң Берт-Даг ортумак школазында хүн­­нүң чугула айтырыы апарган.

Ынчангаш бо төлевилелдерге даянып, аңаа хамааржыр тө­лептиг кижилерни бижикседим. Бистиң Берт-Даг ортумак школазында 2000 чылдан бээр ажылдап чоруур төлептиг ада Алдын-Херел Сергеевич Тас — салгал дамчаан күш-ажыл башкызы. Ооң ачазы Сергей Деспижек­ович Тас — база бо-ла школага хөй чылдарда күш-ажыл башкылап келген «алдын холдуг» башкы. Ол — өг ыяжын, ооң эт-херекселдерин чазап, бажың эдилелдери: аптара, стол, сандайлар кылыр мастер. Чазанырындан аңгыда, ол чурук тырттырарынга мергежээн. Школага бөлгүм удуртуп тургаш, кино-чурук тырттырып, хөй төөгүлүг чуруктарны сумуга арттырган.

Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Прокурор Тээлиге баар

Тыва Республиканың прокурору болгаш РФ-тиң Истелге комитединиң Тыва Республикада Истелге эргелелиниңудуртукчузу Бай-Тайга кожуунга баарлар, январь 30-де олар аңаа чон-биле ужуражылга эрттирер.

Тыва Республиканың прокурору Александр Евгеньевич Гринев болгаш Истелге эргелелиниң удуртукчузу Андрей Евгеньевич Потапов Бай-Тайгага хуу айтырыглыг хамаатыларны база хүлээп алырлар. Ону январь 30-де Тээли суур, Мугур кудумчузу, №5 бажың деп адреске боттандырар. Бай-Тайга кожууннуң чурттакчылары прокурорга болгаш Истелге эрге­ле­ли­ниң удуртукчузунга кээп,­ конституция езугаар­ эргелерин болгаш хос­тал­галарын хажытканының­ ду­­гайында хомудап, ко­жуун­да хоойлу-дүрүмнү­ бол­гаш корум-чурум­ну­ камгалап турарының дугайында дыңнадып бо­лур­. Салдынган ай­ты­рыг­ларга харыыны до­раан азы хомудалда кирген факты­ларны хы­наан соон­да алыр, ол талазы-биле чогуур хемчеглер алдынар.

Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Дарый келгени дээре...

Сөөлгү үеде Тыва Респуб­ликаның шүүгү черлериниң(судтарның) көрүп турар хамааты херектериниңаразында  хамааты негекчилерниң киирген билдириишкиннериниңхарыылакчылары көдээде чурттап турар хуу мал тудуп турар кижилерниң, малчыннарның саны чүге көвүдээнин тайылбырлап бээрин ТР-ниң Дээди судунуң судьязы Любовь Дамбыл-ооловна Дамдындан   дилээн мен.

Хоойлуда айытканы езугаар малды  азыраары, каяа канчаар оътка­рып, чемгерери, одарже сүрерде чуруму, чазаг, күзегже көжерде кандыг орукка сүрери дээш, өске-даа таварылгаларда хууда мал азырап турар улуска билип алгы дег доктаал-дүрүмнер бар. Ында айытканы езугаар хууда мал ээлери кандыг байдалда хамааты негелде херектериниң киржикчилери, харыылакчылары апаарын РФ-тиң Хамааты дүрүмүнүң137, 210-гу чүүлдери, административтиг эрге-хоойлу хажыдыышкыннарының дүрүмү- нүң 1 кезээниң 12.30 чүүлүнде ба­за орук шимчээшкининиң дүрү­­мүнүң 24.5-24.7 пунктуларында тодаргайлаан.

Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Кудуктар ээн кагдынган

Экии, эргим, хүндүлүг «Шын» солуннуң редакциязы!

Хандагайты суурга чонну ижер суг-биле хандырар дээш, коммунизм үезинде он алды кудуктарны  ажыг­лалга киирген турган. Ол кудуктар 2010-2011 чылдарга чедир үзүк-соксаал чокка ажылдап келгеннер. Ол дээр­ге кудуктарны хүлээнип алган ажылдакчыларның ак сеткилдиг болгаш кызымаккай чоруу-биле шыдажып келгени бо. Кожууннуң удуртукчу даргалары солушкан соонда, кудуктарга ажылдап турган кижилерниң ажылдап алган акша-шалыңын тө­левестеп, оларга кандыг-даа дуза катпайн барганда, кудуктар ала-чайгаар-ла ээн кагдынып эгелээн. Шак мындыг хамаарылганың уржуундан бо хүннерде суурда он алды кудуктарның чүгле алдызы ажылдап турар. Кыш кээрге-ле, чон ижер суг айтырыынга бергедеп, кожуун, чагырга даргаларынга айтырыг тургузарга, олар «хаа­йынга-даа какпас» ол биске хамаарышпас айтырыг-дыр дээнзиг, тоовастар-дыр. 2013 чылдың чазынында ол айтырыгны чон негеп, прокуратураже киирер деп баар­га, күрүнеден 200 муң рубль акшаны суурнуң кудуктарын септээри-биле үндүрген деп хуралга дың­наткан. Чайны өттүр кайы-даа кудук сеп­теттинмээн.

Улаштыр номчуур...
22.01.2015
Арага болгаш сагыш арыы

Кижи бүрүзүнүң чуртталгазында муңгарап, хөөнзү­реп, аар-берге ажыг-шүжүгге таваржы бээр үелер турар. Чамдык улус ону дүрген шыдажып эрттириптер, а өскелерниң ындыг байдалы сагыш аарыын­че шилчий бээр. Ындыг таварылгаларда кижиге специалистиң дузазы чугула херек. Ынчалза-даа хөй кезиивис ону бодунуң күжү-биле ажып эртерин кызыдар, а ол дээрге аарыгның улам сайзыраары-дыр.

Эмнээшкинниң туруп болбас аргаларының бирээзи – арага ижери. «Ажыг сугну» ижип алгаш, чамдык кижилер шупту бергелерин уттуп, дидимненип, чуртталгаже өске карактар-биле көрүп эгелээр. Ынчалза-даа араганың салдары дооступ каар, а муңгарал болгаш нарын байдал хевээр артып, оон-даа улгадып болур. Оон аңгыда арага-дары кижиниң нерв сис­темазынга кончуг багай салдарны чедирип, сагыш аарыын дам-на ханыладып турар. Сагыш аараан кижи «ажыг сугну» ишкен соонда, бажы аарып, чүдеп чыткаш, чанында турар чоок кижилериниң кичээн­гейин бодунче хаара тудуп, оларның караанга кээргенчиг болуксаар.

Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Удуртукчуларның үлегери

Суббота — неделяның онза­гай хүннериниң бирээзи.  Ол хүннү езулуг шын дыштанып эрттирерин организастаар деп шиит­пирни эрге-чагырга хүлээп алган. Аргалыг болза удуртукчулар, чон­ну баштап турар улус, боттарының амыдыралында үлегери-биле дыштаныр хүннерни ажыктыг болгаш солун кылдыр эрттирерин дугурушкан. 

Ынчангаш декабрь 17-де Кызылдың  Ярыгин аттыг спорт комплекизинге, ТР-ниңБаштыңы Ш.Кара-оолдуң эгелээшкини-биле, РФ-тиң камгалал сайыды С.Шойгунуңюбилей ха­рынга тураскааткан баскетбол маргылдаазы хоочуннар аразынга болган. Аңаа ниитизи-биле беш ко­манда киришкен. Чазак­тың, Дээди Хурал­дың, «Динамонуң» хоо­чуннары, Хоочуннар клу­вундан ийи команда киржип, күжүн шенешкеннер. Бир-ле дугаарында, Дээди Хурал биле Чазактың командазы ойнааш, изиг-изиг тудушканыныңтүңнелинде, ТР-ниң Баштыңы Ш.Кара-оол баштаан команда баштайгы оюнга тиилеп алдылар.

Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Ырлары улам бедик ужугуп,чаңгыланзын!
В.Б.Серен – Кызыл кожууннуң методиктиг улусчу чогаадылга болгаш социал-культура ажыл-чорудулгазының төвү­нүң директору. Ол 1984 чылда Кызылдың уран чүүл училищезин улустуң хөгжүм херекселдериниң оркестриниң дирижеру деп мергежилдиг дооскан. Күш-ажылчы базымын өскен-төрээн Торгалыынга (Өвүр) уругларның хөгжүм школазынга башкылап, директорлап эгелээн. Удаткан чок ону Каа-Хем суурнуң «Мир» Культура бажыңы уран чүүл удуртукчузу кылдыр чалаан. Ол коллективке В.Б.Серен он ажыг чыл үре-түңнелдиг ажылдаан. Бодунга болгаш кады ажылдап турар эш-өөрүнге негелделиг, бедик харыысалгалыг, чогаадыкчы салым-чаяанныг удуртукчу дээрзи билдине берген. Ол –ТР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы. 1998 чылда ТР-ниң Культура яамызының уран чүүлүнүң лауреады, 2010 чылда РФ-тиң Культура яамызының Хүндүлел бижии-биле шаңнаткан.
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
«Азага - кыскаш, Бурганга - чула»
Эрткен 2014 чылда тыва литературада бир көскү болуушкун Юрий Кюнзегештиң «Аас чогаалының кавайын­дан…» деп номунуң чырыкче үнгени болган. Юрий Шой­дакович  Кюнзегеш ты­ва чечен чогаалдың хөгжүл­­дезинге бо­ду­­нунуң улуг үлүг-хуузун киирген чогаалчы болгаш редактор.  Ол Тываның ном үн­­дү­рер чериниң кол редактору албан-дужаалга хөй чылдар дургузунда ажылдап, тыва чогаалчыларның чогаалдарын чырыкче үндү­­реринге дорт киржип, оларның барык хөй кезииниң редактору бол­­гаш, чогаалчыларның чогаадыкчы шаг-шинээн эки билир чораан. Ынчангаш тыва чогаалчыларның чогаадыкчы ажылынга, оларның бижээн номнарынга чөптүг үнелелди Юрий Шойдакович берип чораан. «Аас чогаалының кавайында…» деп номга ооң аңгы-аңгы чылдарда бижээн чүүлдерин чыып киирген. Ын­чангаш оларның ниити утказын «Тыва чечен чогаал дугайында бодалдар» деп тодараткан. 
Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Аң-мең хөй азы эвээш бе?

2015 чылдың кыжын Тываның девискээринде аңнарны санап, оларның ниити санын тодарадыры-биле кылып чорудар организастыг ажылдар дугайында семинар-хуралды Тыва Респуб­ликаның аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары январь 15-те эрттирген. 

Бо ажылдарга белеткел дугайында илеткелди Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң дириг амытаннарның болгаш суг курлавырларының ажыглалын өйлээр килдизиниң начальниги Геннадий Сункуев кылып, бо ажылда чаа чүүлдер-биле аңныыр ажыл-агыйының ажылдакчыларын таныштырган. Мурнуку үеде республиканың девискээринде аңнарның санын тодарадырда, оларның шимчээр кокпаларында истерни тускай методика-биле санап турган болза, 2015 чылдан эгелээш спутниктиг GPS навигаторларны ажыглаар. Навигаторлар-биле канчаар ажылдаарын кожууннарда аңныыр инспекторлары, Тыва Республиканың аңныыр болгаш балыктаашкын талазы-биле күрүне комитединиң ажылдакчылары амгы үеде өөренип ап турарлар.

Улаштыр номчуур...
20.01.2015
Прокурорларга шаңналдар

Россия прокуратуразының 293 чыл ою-биле РФ-тиң Чиңгине прокурору Юрий Чайка бодунуң дужаалы-биле албан-хүлээлгезин ак сеткилдиг күүседип турары дээш Тываның бөлүк юристерин шаңнаан. 

Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүседип турары болгаш хөй чылдарда ак сеткилдиг албаны дээш «Россия Федерациязының прокуратуразының хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ-биле Тыва Рес­публиканың прокуратуразының судтарга кеземче херектерин сайгарарынга проку­рорларның киржилгезин хандырарының талазы-биле килдизиниң начальниги, юстицияның улуг чөвүлекчизи Амир Монгуш шаңнаткан. Албан-хүлээлгезин үлегерлиг күүсетпишаан, онза чугула болгаш нарын даалгаларны чедиишкинниг күүсеткени дээш «Россия Федерациязының прокуратуразынга төлептиг албаны дээш» хөрек демдээ-биле Тыва Республиканың прокурорунуң назы четпээннер болгаш аныяктар дугайында хоойлуларның күүселдезинге хайгаарал талазы-биле улуг дузалакчызы, юстицияның биче чөвүлекчизи Елена Шевченкону шаңнаан.

Улаштыр номчуур...