Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


В Туве улучшат работу по оказанию помощи людям с ментальными нарушениями

В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.

Подробнее...

Новости

RSS
12.05.2023 08:23 / Экология
В Туве в рамках лесовосстановления будет высажено более 240 тыс. саженцев сосны

Лесники Тувы с сегодняшнего дня вышли на лесовосстановительные работы. В республику прибыла первая партия из более чем 2300 саженцев сосны, приобретённых в рамках федерального проекта «Сохранение лесов» национального проекта «Экология». Сосна выращена в Сарафановском лесопитомнике Екатеринбурга.

Подробнее...
11.05.2023 17:08 / Безопасность
В Туве продлили особый противопожарный режим

Постановлением региональных властей для укрепления противопожарной защиты населенных пунктов и объектов различных форм собственности, понижения уровня пожарной опасности, предотвращения возникновения крупных ландшафтных или техногенных пожаров было принято решение продлить введенный с 20 апреля противопожарный режим до 31 мая.

Подробнее...
11.05.2023 16:02 / Культура
Красноярская филармония запускает проект по сохранению творчества тувинских композиторов Ростислава Кенденбиля и Хуреш-оола Дамба

Проект Красноярской филармонии «Музыкальное наследие "Симфония Эне-Сая”» реализуется при поддержке Президентского фонда культурных инициатив и приурочен к 100-летию со дня рождения Ростислава Кенденбиля и 80-летию Хуреш-оола Дамба. В рамках проекта будут восстановлены, оцифрованы и изданы каталоги и партитуры музыкальных произведений для симфонического оркестра тувинских композиторов. Произведения будут записаны и опубликованы на цифровых площадках, таких как Яндекс.Музыка, Звук, ВК и других, сообщают в пресс-службе филармонии.

Подробнее...
11.05.2023 13:40 / Спорт
В Туве началась регистрация участников Всероссийского полумарафона «ЗаБег.РФ»

Всероссийский полумарафон «ЗаБег.РФ» в этом году будет проводиться в седьмой раз 4 июня. Управление спортивных мероприятий Министерства спорта Тувы приглашает всех желающих пробежать дистанции в 1, 5, 10 и 21,1 км. Предварительно нужно пройти регистрацию до 29 мая включительно по адресу г. Кызыл, ул. Интернациональная, д. 1, стадион им. «5-летия Советской Тувы».

Подробнее...
11.05.2023 12:22 / СВО
Посылки весом до 10 кг для участников СВО с начала мая доставляются бесплатно

Об этом заявил Заместитель Председателя Правительства России Дмитрий Чернышенко в рамках рабочей поездки в Херсонскую и Запорожскую области, сообщает сайт Правительства Российской Федерации. Мера действует с 1 мая 2023 года. Поручение обеспечить бесплатную доставку было дано Минцифры совместно с ФГУП «Почта России» - чтобы посылки весом до 10 кг для участников СВО доставлялись бесплатно.

Подробнее...
10.05.2023 17:27 / Культура
В Туве по губернаторскому проекту «Сорунза» (Притяжение) возводятся два сельских клуба

Губернаторский проект «Сорунза» (Притяжение), нацеленный на то, чтобы в малых селах республики были построены культурно-досуговые центры, в этом году продолжает работать. В Министерстве культуры, курирующем проект, сообщили, что работы по возведению сельских домов культуры проводятся в отдаленных селах Кара-Чыраа в Сут-Хольском и Ак-Чыраа в Овюрском районах.

Подробнее...
10.05.2023 12:06 / Национальные проекты
В Туве в 2023 году по нацпроекту построят 10  объектов здравоохранения с опережением сроков строительства

В сёлах Тувы в эти дни идут работы на возведении новых фельдшерско-акушерских пунктов и врачебных амбулаторий. Строительство реализуется в рамках программы модернизации первичного звена национального проекта "Здравоохранение". 

Подробнее...
10.05.2023 10:39 / СВО
Тува присоединилась к шефству над Свердловским районом и городом Свердловском Луганской Народной Республики

Глава Тувы Владислав Ховалыг побывал в городе Свердловске Луганской Народной Республики, где от имени многонационального народа Тувы поздравил с Днём Великой Победы жителей ЛНР. Также по приглашению главы администрации Свердловска Андрея Сухачева Владислав Ховалыг принял участие в митинге, посвященном празднованию 9 Мая, на Мемориале Скорбящей матери.

Подробнее...
10.05.2023 09:52 / Национальные проекты
В центре цифрового образования «IT-КУБ» в Кызыле детей обучают основам кибергигиены

Минцифры России подвело итоги первого этапа всероссийской программы кибергигиены, организованной совместно с «РТК-Солар» и СПбГУТ. Только за первый год существования программы более 7 млн россиян познакомились с полезной информацией о защите от киберугроз и мошенничества в интернете. В Туве основам кибергигиены обучают ребят, посещающих центр цифрового образования «IT-КУБ», открывшийся в 2021 году на базе Тувинского техникума информационных технологий.

Подробнее...
09.05.2023 23:31 / Спорт
В четверку призеров турнира по хурешу в честь Дня Победы в Туве вошел монгольский борец

Турнир по национальной борьбе хуреш, посвященный 78-летию Великой Победы, традиционно собрал полный стадион любителей этого вида спорта. ГТРК «Тыва» организовала прямую трансляцию соревнований, которую посмотрели более шести тысяч болельщиков. За звание чемпиона боролись также монгольские спортсмены, один из которых – государственный Начын Амарсайхан Дэлгэрсайхан вошел в четверку сильнейших. Чемпионом турнира стал Арзылан моге (Лев) Айдын Монгуш. 

Подробнее...

Фоторепортажи

Кубок Главы Тувы завоевал борец из Монголии

11.09.2017

 Глава Тувы отметил День города вместе с кызылчанами по-спортивному на новых объектах

11.09.2017

День города, 9 сентября 2017 г.

09.09.2017

Мне комфортно в Туве – полпред Президента РФ Сергей Меняйло

04.09.2017

Предприятия и крестьянские фермерские хозяйства Тувы получили новую сельхозтехнику

04.09.2017

В столице Тувы сдан еще один  новый дом по программе переселения граждан из аварийного жилья

30.08.2017

Глава Тувы продолжает поиск среди выпускников-краснодипломников эффективных управленцев

18.08.2017

Глава Тувы встретился с офицерами - выпускниками, прибывшими в регион для прохождения службы

17.08.2017

Тувинскую баранину нужно еще более активно поставлять в крупные города Сибири – бренд-шеф AYS group Барчи Юлдашева

15.08.2017

Второй по стране «МФЦ для бизнеса» открылся в Туве

15.08.2017

Шолбан Кара-оол: Тува – перекресток цивилизаций и мост дружбы между народами

15.08.2017

Торжественное собрание, посвященное Дню республики и Наадыму

15.08.2017

Съезд животноводов Тувы  остается площадкой для честных дискуссий  и главным местом чествования передовиков

13.08.2017

В День Крещения Руси в Туве освятили новый православный храм

28.07.2017

В коллегии МВД по РТ принял участие Глава Тувы Ш. Кара-оол

20.07.2017

Рейтинг эффективности деятельности муниципалитетов Тувы за 2016 год возглавил Каа-Хемский район

19.07.2017

Глава Тувы встретился с молодыми животноводами Дзун-Хемчикского района

17.07.2017

Форум Тува-2030: Качество жизни – главная цель стратегии

03.07.2017

Тува, учитывая ее приграничное положение, обладает потенциалом в глобальном смысле

03.07.2017

Тува: Фестиваль русской культуры на Малом Енисее обретет название и слоган

01.07.2017


 
Медээлер
RSS
05.02.2014
САЙЗЫРААРЫНГА БYЗYРЕЛ УЛУГ

Тываның күрүне филармониязынга Орус дыл чылының байырлыг ажыдыышкыны «Тыва орустап чугаалап тур!» деп чыыш-биле эгелээн. Эрткен чылын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң үндүргени Чарлыы езугаар 2014 чылды Орус дыл чылы кылдыр чарлаанын сагындырып каалыңар. Ол Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскааткан. Чыышка республиканың кожуун, сумуларының орус дыл болгаш литература башкылары, эртемденнер, культура ажылдакчылары болгаш массалыг информация чепсектериниң төлээлери киришкен. Аңаа орус дыл башкылаашкынының айтырыгларын болгаш ийи дылдың аяннажылгазының хөгжүлдезин, тургустунуп келген айтырыгларны, оларны шиитпирлээр аргаларын сайгарып чугаалашкан.Байырлыг хуралды ТР-ниң өөредилге сайыдының оралакчызы, орус дыл талазы-биле кол күрүне инспектору Татьяна Шарыпованың илеткели-биле ажыткан. Татьяна Леонидовнаны 2013 чылда республиканың Чазааның бот-идепкейи-биле тургускан орус дыл талазы-биле кол күрүне инспекторунуң албан-дужаалынга томуйлаан турган.

Улаштыр номчуур...
05.02.2014
ШАГАА – АРАТ ШӨЛYНДЕ

Чаа үнүп келген Аът чылын январь 31-де Арат шөлүнге «Шагның чаагай эргилдези, Шагаа найыр моорлап келди, курай-курай!» деп театржыткан концерт-көргүзүү-биле байырлал эрткен. В.Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрының кирер эжииниң аксынга 12 дириг амытан шөлче үнүп кээп, каас-шиник танцызын күүсеткен. Эң-не кол кичээнгейни үдеп турарывыс Чылан чылы болгаш уткуп турарывыс Аът чылы хаара туткан. Байырлалга ТР-ниң Чазааның оралакчызы А.П. Дамба-Хуурак Ш.В. Кара-оолдуң мурнундан база бодунуң өмүнээзинден, ТР-ниң Камбы-ламазы Тензин Цүлтим, Кызыл хоорай баштыңы Д.И. Оюн, Yстүү-Усинскиден келген делегация олар байыр чедирген.

Улаштыр номчуур...
05.02.2014
М.Кенин-Лопсан: «Өөрениңер, ажылдаңар, сайзыраңар»

Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезин, эртем-шинчилелдерин, культураны болгаш уран чүүлдү сайзырадыры-биле холбашкан ажыл-чорудулгазы, спортчу чедиишкиннери, а ол ышкаш улустарның аразынга тайбыңны, найыралды болгаш кады ажылдажылганы быжыглаарының херээнге көскү салыышкыны болгаш өске-даа сураглыг ачы-хавыяазы дээш республиканың кол күрүне шаңналдарының бирээзи — «Буян-Бадыргы» орденни бир дугаар тывыскан.  

Ол бедик шаңналды Тываның Баштыңының холундан бир дугаар алган кижи эртемден болгаш чогаалчы Монгуш Кенин-Лопсан болган. «Бо кайгамчык кижи-биле чаңгыс үеде чурттап чоруурум меңээ алдар болгаш чоргаарал-дыр — деп, шаңналды тывыспышаан, Тываның Баштыңы чугаалаан. — Монгуш Бораховичиниң ачы-хавыяазы үнелеп четтинмес. Ооң эртем, литература болгаш хөй-ниитичи салыышкынын делегей деңнелинге шагда-ла хүлээп көрүп турар. Тыва чоннуң  угаан-бодал эртинелериниң кадагалакчызы деп бүгү-делегейге үнелээн, ооң чогаадыкчы ажыл-чорудулгазы ханы болгаш хөй талалыг. Кайгамчык салым-чаяанныг, билбес чүвези чок, сагыш-сеткили байлак бо хоочун шагда-ла Тываның дириг эртинези, хамнаашкын талазы-биле бүгү чурттарда сураглыг кижи апарган. «Буян-Бадыргы» деп кайгамчык чогаалды биске сөңнээн Монгуш Бораховичиден өске кымга ындыг аттыг шаңналды эң бир дугаарында тыпсыр боор. Бо дээрге ханы уткалыг болгаш чөптүг шиитпир-дир».

Улаштыр номчуур...
03.02.2014
2014 чылдың өскерилгелери
Россияның пенсия системазында 2014 чылда кол-кол өскерлиишкиннер дугайында Россияның Пенсия фондузунуң Тыва Республика салбырының даргазы Б.А. Тугур-оол-биле интервью:— Баяна Алексеевна, баштай-ла пенсия өзүлдезинге хамаарыштыр чугааны чорудар бис бе? Чүге дизе бистиң пенсионерлеривис чыл санында пенсияны өстүрүп турарын  билир, ол дугайында шагда-ла дыңнаалап, эрте дээре билип ап турар. Тодаргайлаарга, бо чылын  өзүлде кажан, кайы хире болурул?

— Ийе, пенсияның кайы хире өзери пенсионерлерге сонуурганчыг медээ дээрзи билдингир. Бо чылын күш-ажыл пенсиялары февраль 1-ден, ийи дугаарында – апрель 1-ден өзер. Февраль 1-ден индексация 2013 чылда хереглел өртектериниң кайы хире өскенинден хамааржыр, апрель 1-ден – эрткен чылда Россияның Пенсия фондузунуң орулгазы бир пенсионерге онааштыр кайы хире болганын көөр. Ол ышкаш апрель 1-ден күрүне пенсиялары, ооң санында социал пенсия болгаш федералдыг чиигелде алыкчыларының пенсиязы-биле катай ап турары ай санының акша төлевири өзер. Ону улус ЕДВ деп адап өөрени берген.

Улаштыр номчуур...
03.02.2014
АК ЧОЛДУГ ШАГАА-БИЛЕ

Амыргын-на, амыргын, хүндүткелдиг хоочуннарывыс!

Амыр-амыр, хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларым!

Чаа уткуп алырывыс чараш, чаагай Шагаавыс-биле!

 Төрээн Тывавыстың бүгү-ле ыдыктыг черлеринге саң салып, йөрээлдер ыдып тургаш, cуг олуттуг, 5 сарыг меңгилиг, каразымаар Чылан чылын үдеп үндүргеш, ыяш олуттуг, дөрт ногаан меңгилиг, көк Аът чылын хүннүң баштайгы херелдери-биле уткуп алыр бис.  Аът чылын таварыштыр Тывада чурттап чоруур бүгү-ле чонумга Шагаа-биле изиг байырны бодумнуң өмүнээмден болгаш Тыва Республиканың Чазааның мурнундан чедирип тур бис! Аът дээрге мал малдап чоруур  кижиниң  хүн бүрүде ажыл-ижин кылчыр, амыдырал-чуртталгазында эң-не чоок эжи-дир. Тываның сүлде-демдээнде аъттыг кижи чуруп кааны база анаа эвес, ханы уткалыг. Өгбелеривис аът-биле аргыжып, көжүп-дүжүп, дайын-чаага киржип чорааннар. Ажыктыг хөлгези — аътты ол хире бедик деңнелге хүндүлеп турганы ол-дур. Аът дээрге эр кижиниң хей-аъды, чоргааралы болгаш бүзүрели-дир. Ындыг болганда, бо чыл бистиң чер-чуртувуска сайзыралды болгаш депшилгени хайырлаар дээрзинге бүзүрээр бис. Бүзүрел бистерге дыка херек. Улуг юбилейлиг хемчеглер эрттирер деп турар улус бот-боттарывыска бүзүрелдиг турар ужурлуг бис. Чаа чүс чылдың төөгүзүн эгелеп турар болганывыста ону демниг, туруштуг, найыралдыг, келир үеге быжыг бүзүреливис-биле чаа төөгүвүстү  бижип эгелээр ужурлуг бис.

Улаштыр номчуур...
27.01.2014
Тываның Баштыңы: «Инвесторлар чүгле боттарынга эвес, республиканың эрге-ажыктарынга база ажылдаар ужурлуг»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол биле Төп-Сибирь округунуң талазы-биле бойдус курлавырларының ажыглалының департаментизиниң начальниги Александр Еханин ужурашкан.Бойдус курлавырларының ажыглалының талазы-биле федералдыг агентилелдиң регионда тургузугларынга чорутканы эде тургузуушкунунуң түңнелдерин езугаар Төп-Сибирь округунуң талазы-биле бойдус курлавырларының ажыглалының департаментизи тургустунган. Ужуражылга үезинде Александр Еханин эде тургузуушкуннуң утказын болгаш сорулгаларын Тываның Баштыңынга таныштырган. Шолбан Кара-оол аңаа көргүскен кичээнгейи дээш четтиргенин илереткен болгаш күүсекчи эрге-чагырга органнары-биле кады ажылдажылганың айтырыгларын сайгарарын саналдаан.
Улаштыр номчуур...
27.01.2014
Чоннуң Шагаа-2014 байырлалын эрттирериниң планы
«100 чылдарны демдеглээр байырлалдарны Шагаа-биле уткуулуңар!» уругларга байырлал хемчеглери:
— «Шаг — чараш, Шагаа — чаагай» деп тыва национал оюннар;
— тыва национал идик-хеп көрүлдези – Республиканың уругларга немелде өөредилге төвүнге январь 26-да 10.00 шакта;
«Шагааны уткуп – эжиң-өөрүңге байырдан чедир!» уругларга байырлал – Кызыл хоорайның уругларга немелде өөредилге төвүнге январь 26-да;

Культура-массалыг болгаш спортчу хемчеглер
2000-2001 чылда төрүттүнген оолдар аразынга бокска «Рингиниң идегели» республика маргылдаазы – «Автомобилист» спорт залынга, январь 29-тан февраль 2-ге чедир;
«Шагның чаагай эргилдези, Шагаа найыр моорлап келди, курай-курай!» театржыткан көргүзүг – Арат шөлүнге, январь 31-де 13.00 шакта;
«Аът чыл үндү, арат-чонну кыйгырды!» байырлал көргүзүглери – Тыва культура төвүнге январь 31-де 14.00 шакта;
Улаштыр номчуур...
27.01.2014
Олимпиаданы көөр күзелдиг улустарга
Тываның Аныяктар херектериниң болгаш спорт талазы-биле яамызының дыңнадып турары-биле алырга, XXII Кышкы Олимпий оюннарының ажыдыышкынынче баар күзелдиг кижи бүрүзү Сочиже баар билеттерни боттары садып ап болур. «Сочи-2014» оргкомитет Тыва Республикага 50 билет квотазын аңгылаан.Оларны спорттуң дараазында хевирлеринге үлээн: бобслей —1, хаак – 7, трамплинден хаактыг шураары – 1, шанак спорту – 2, дүрген чарыш – 6, херээжен улус хоккейи – 20, эр улус хоккейи – 12, шорт-трек – 1 билет.  
Улаштыр номчуур...
25.01.2014
Шагаа — ыдык байырлалывыс
Шагаага барык-ла күстен эгелеп белеткенир. Аңаа чоннуң хүндүлээр аъш-чемин «Шагаа чеми» дээш аңгы шыгжап алыр. Күзүн чиш согар үеде иртти азы шыдалдыг кижилер улуг боданы-даа соккаш, үүжелээр: үүргенелиг, чодураалыг чөкпектерни, кадыктарны база-ла тускайлап куткаш, Шагаада бузары-биле шыгжап каар.Шагаа эрги сан-биле кыштың адак айы төнгенде, частың башкы айының бир чаазында болур. Шагаа чоокшулап келгенде, бир-ийи ай бурунгаар «ыяш календарь» (керткен ыяш — ай ыяжын) кылып алгаш, ооң-биле хонук санаар. Айның каштың хүнүн Айдан билип алыр. Ай долу турда, айның ортаны азы 15-жи дээр, улгадып орар чартыы 8 чаа, бичиилеп орар чартыы 22-ниң хүнү дээш, оон-даа ыңай.

Улаштыр номчуур...
25.01.2014
Мал ажылын — чаа угланыышкынче
Муңчу малчыннарның турумчуй берген ажыл-агыйларынга көдээ ажыл-агый продукциязын болбаазырадып кылырының талазы-биле бүдүрүлгелерни тургузар. Келир үеде ол малчыннарны улуг-улуг кооперативтер кылдыр каттыштырар, оларның дузазы-биле көдээ ажыл-агыйны сайзыралдың чаа деңнелинче үндүрер. Бодунуң ындыг планнарын Шолбан Кара-оол Барыын-Хемчик кожуунга ажылчын аян-чоруун кылып чорааш, малчыннар-биле ужуражылга үезинде дыңнаткан. Малчыннарга чедирер күрүне деткимчези акшаның кол кезиин ындыг бүдүрүлгелерни организастаарынче угландырары чугула деп, республиканың удуртукчузу санап турар.
Ындыг  чугаа  Каткылыг деп черде кыштагда муңчу малчын Улар-оол Ооржактың аалынга болган. Ол 2013 чылда эң эки чылгычы деп үнелеткен. Тываның Чазааның Даргазы-биле ужуражыр дээш аңаа Шекпээр суурнуң чоогунда турар ниити саны 11 муң баш малдыг он дөрт фермер ажыл-агыйларының удуртукчулары чедип келгеннер.
Улаштыр номчуур...
25.01.2014
Чымыштыг иш оожургавас
Эрткен чылын декабрь, январь айларда сооктар дыңзыг болганындан мал-маганны коданга тургузуп, чемгерип турган болгай.А бо 2014 чылда республиканың малчыннары кыштаглаашкынны канчаар эртип турарыл деп айтырыгга ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының мал ажылының килдизиниң даргазы Галина Ким-ооловна Ондар харыылаан: «Өске чылдарга деңнээрге, кыштаглаашкынны чүгээр эртип турар бис. Аңаа чылыг кыш, харның эвээш чагганы дээн чижектиг агаар-бойдустуң таарымчалыг байдалдары эки салдарны чедирген. Бо хүнге дээр мал-маганны одарже үндүрүп, оъткарып турар. Ооң ачызында белеткээн мал чеминиң чарыгдалы эвээш. Шыдалы кошкай берген малды тургуза чемгерип, сегередип турар. 
Улаштыр номчуур...
25.01.2014
Орукчуларга — чаа техника
«2012-2014 чылдарда ТР-ниң орук ажыл-агыйын сайзырадыры» республиканың тускай сорулгалыг программазын езугаар дөрт автогрейдерни, ийи чүдүрүкчү экскаваторну, чүъктү чүдүрер болгаш дүжүрер погрузчикти, МТЗ-82 деп үш тракторну орукчуларга садып берген.Оларны садып алыры-биле 25 миллион 662 муң рубльди шилчиткен. «Дорожник», «Өвүрнүң орук участогу», «Ак-Довурактың орук участогу», «Чадаананың орук участогу» унитарлыг бүдүрүлгелерниң тускай техниказының саны өзүп турар. Бо черлер 920 километр орукту, ооң иштинде республиканың ырак болгаш чедери берге кожууннарының оруктарын хайгаарап, септеп, тудуп турар.
Улаштыр номчуур...
25.01.2014
«Оруктар дээш четтирдивис…»
Кайы-даа девискээрниң чүү хире экономиктиг шыдал-быралыының бир демдээ – оруктар. Оруктарның шынары кайы-бир девискээрде эки болза, аңаа барган кижилер ук черниң чурттакчы чонунуң амыдырал-чуртталгазы шымбай-дыр деп бодаар. Орус улустуң «Хевин көрүп уткуур, угаанын билип үдээр» деп үлегер домаа бар болгай. Орук база чер-чурттуң «хевиниң» бир янзы хевири боор ышкаш-тыр ийин, але. Тыва биле Россияның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чылынга белеткенип, ону демдеглеп эрттиреривис 2014 чылда төөгүлүг байырлалга хөй аалчылар келир. Ынчангаш оруктарывыстың эки шынарлыг, көрүштүг боору база кончуг чугула. Бистиң республикавыста оруктарже, оларны чаартырынче, машина-балгаттыг болгаш чадаг кижилерниң оруктарга аргыжарының эптиг база айыыл чок болурунче кичээнгейни салып турар. 
Улаштыр номчуур...
25.01.2014
2014 чыл — Россияда культура чылы
Январьның 16-да Тыва культура төвүнге ТР-ниң культура сайыды Вячеслав Донгак баштаан удуртукчулар республиканың массалыг информация чепсектериниң ажылдакчылары-биле парлалга конференциязын эрттирген. Аңаа Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга, Кызыл хоорайның тургустунганындан бээр 100 чылынга тураскааткан культурлуг хемчеглерниң дугайында улуг чугааны кылган. Парлалга конференциязынга Национал театрның, күрүне филармониязының, национал оркестрниң, үрер хөгжүм оркестриниң болгаш өске-даа культура албан черлериниң удуртукчулары, кожууннарның культура эргелелдериниң начальниктери киришкен.
Улаштыр номчуур...
21.01.2014
Барыын - Хемчикте хөй хүлээлгелиг төп
Тыва Республиканың Баштыңы бо чылда бир дугаар ажыл - агыйжы сургакчылаашкынын бо кожуунну шилип алганы таварылга эвес. Барыын-Хемчик дээрге Тыва күрүнениң үндезилекчизи, тыва болгаш орус чоннарның чоокшулажырынга улуг салыышкынны киирген Монгуш Буян-Бадыргының чурту. Орус хаан II Николайның адынга дилег киирген соонда Россия Тываны бодунуң хайгааралынга 1914 чылда алган. 
Ол төөгүлүг болуушкуннуң 100 чылын бо чылын демдеглээр бис. Республика Баштыңының албан-езузунуң дилээн Россияның Президентизи хандырып, ол байырлалга федералдыг эрге-байдалды тывыскан. Ынчангаш 2014 чылда республиканың сайзыралының төөгүлүг үе-чадазының түңнелдерин үндүрүп, ооң моон соңгааргы хөгжүлдезиниң үндезинин тургузар ужурлуг бис. Ол дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Барыын-Хемчик кожууннуң чурттакчылары-биле ужуражылга үезинде демдеглээн.
Улаштыр номчуур...