Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В столице Тувы сегодня прошло ежегодное августовское совещание педагогов республики. В этом году темой встречи работников образования стало развитие суверенной национальной системы образования и постановка задач по повышению качества образования. На базе разных образовательных организаций для педагогов была организована работа девяти тематических площадок.
Подробнее...
Новости
13.02.2015 14:39 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол системно проводит прием граждан по личным вопросам. В своем ежегодном послании Верховному Хуралу он отметил, что «работа власти должна быть ориентирована на нужды людей». Одной из наиболее действенных форм работы с людьми, по его мнению, являются личные приемы граждан представителями органов власти. Общаясь «вживую», можно более конкретно узнать о том, что волнует и тревожит земляков, оказать помощь и поддержку тем, кто оказался в непростой жизненной ситуации. Требуя от коллег и подчиненных регулярного проведения личных приемов, Глава республики сам неукоснительно следует этому правилу. О том, что личные приемы главы региона проводятся не для «галочки», а способствуют решению насущных нужд и проблем граждан, говорят их результаты.
Подробнее...
13.02.2015 13:55 / Транспорт
С начала февраля в Туве снизились потребительские цены на нефтепродукты. Еженедельный мониторинг, проводимы Министерством топлива и энергетики РТ, показал, что розничные цены на бензин и дизельное топливо на тувинских АЗС снизились в среднем на 1,7 %. Как свидетельствуют данные Росстата, это наибольшее по России падение стоимости автомобильного топлива за минувшую неделю. Вровень с Тувой по динамике снижения идут Бурятия и Иркутская область, где бензин за неделю подешевел на 1,5 - 1,7 %. В целом по стране снижение цен на нефтепродукты отмечалось в 36 регионах.
Подробнее...
12.02.2015 22:18 / Политика
Сегодня компания «Медиалогия» опубликовала январский медиарейтинг губернаторов РФ, в котором Шолбан Кара-оол по популярности в российских СМИ поднялся с 60 места в 2014 году на 47 позицию. Напомним, что этот рейтинг построен на основе данных, полученных автоматической системой мониторинга и анализа СМИ в режиме реального времени. По информации компании, система обрабатывает порядка 92 000 000 наиболее влиятельных источников: ТВ, радио, газеты, журналы, информационные агентства, Интернет-СМИ и блоги.
При этом, как свидетельствуют данные рейтинга, Шолбану Кара-оолу удалось укрепить свои позиции на медиапространстве не столько за счет количества упоминаний в СМИ, сколько за счет их качества.
Подробнее...
12.02.2015 21:56 / Мероприятия
19 и 22 февраля 2015 года в Кызыле на площади Арата в рамках празднования народных праздников Шагаа и Масленницы состоятся выставки-ярмарки местных товаропроизводителей участников Губернаторского проекта «Одно село-один продукт». Мероприятия проводятся Министерством экономики РТ, Министерством сельского хозяйства РТ, Министерством культуры РТ и Мэрией г. Кызыла.
В целом, зона торгового обслуживания будет разделена на секцию общественного питания и секцию выставки-ярмарки товаров местного производства.
Подробнее...
12.02.2015 19:22 / Политика
Фонд развития гражданского общества обнародовал восьмой выпуск рейтинга эффективности губернаторов России. Специалисты сразу обратили внимание на высокую динамику рейтинга по сравнению с предыдущими выпусками, где многие известные главы регионов потеряли прежние позиции. Одним из тех, кому удалось закрепить свои позиции во второй группе с высоким рейтингом, стал глава Тувы Шолбан Кара-оол, который прибавил дополнительный балл к результатам предыдущего рейтинга. Доктор экономических наук, заместитель директора по научной работе Тувинского института комплексного освоения природных ресурсов (ТИКОПР) СО РАН Галина Балакина прокомментировала «ФедералПресс.Сибирь» итоги исследования ФоРГО:
«Последний выпуск рейтинга ФоРГО вызвал, по моим наблюдениям, довольно широкий резонанс. Могу сразу сказать, что объективная основа под этим рейтингом существует.
Подробнее...
12.02.2015 19:18 / Сельское хозяйство
В Туве реализуется кластерный подход к реализации губернаторского проекта «Одно село – один продукт». Задача продолжения реализации проекта в другом формате – с учетом кластерной структуры, была поставлена перед агропромышленным комплексом Тувы, региональным Минсельхозпродом в Послании Главы республики Шолбана Кара-оола Верховному Хуралу. Одним из первых шагов в этом направлении стал запуск технологической линии модульного мини-завода по переработке молока в селе Ильинка Каа-Хемского района на базе МУП «Каа-Хемское».
Ильинка – одно из немногих сел республики, где, несмотря на все сложности перестроечных времен, удалось восстановить существовавшую в советский период крупную молочно-товарную ферму, модернизированную в 2010 году в рамках реализации республиканской целевой программы развития молочного скотоводства.
Подробнее...
12.02.2015 16:43 / Здравоохранение
Медицинский информационно-аналитический центр Республики Тыва продолжает внедрение новой разработанной программистами учреждения региональной медицинской информационной системы – РМИАС17. Со 2 февраля уже функционирует модуль «врач-пациент», автоматизирующий деятельность доктора на рабочем месте и позволяющий заполнять историю болезни больного в электронной медицинской карте. Модуль электронная регистратура» в новом, более упрощенном и доступном формате возобновит свою работу с 16 февраля.
Подробнее...
12.02.2015 16:34 / Спорт
Глава Тувы Шолбан Кара-оол в среду вечером на тренировке в спорткомплексе им. Ивана Ярыгина встретился с известными спортсменами-вольниками республики и тренерами во главе с Президентом Федерации вольной борьбы Тувы, депутатом Верховного Хурала Радиславом Наважапом и заместителем министра по делам молодежи и спорта Буяном Биче-оолом.
В неформальной беседе с ребятами были обсуждены перспективы развития вольной борьбы, а также вопросы социальной обустроенности спортсменов, успешно защищающих честь Тувы на соревнованиях. Как отметил глава республики, сейчас нужно серьезно заниматься созданием комплексной системы по взращиванию профессиональных спортсменов.
По мнению Шолбана Кара-оола, ребята одерживают победу на крупных чемпионатах благодаря врожденному таланту.
Подробнее...
12.02.2015 13:32 / Политика
Фонд развития гражданского общества обнародовал восьмой выпуск рейтинга эффективности губернаторов, в котором глава Тувы Шолбан Кара-оол не только закрепил свои позиции во второй группе с высоким рейтингом, но и прибавил дополнительный балл к результатам предыдущего рейтинга. Вице-спикер Верховного Хурала Ирина Самойленко прокомментировала «ФедералПресс.Сибирь» итоги исследования ФоРГО:
«Думаю, что Шолбан Кара-оол вполне заслуженно занимает крепкие позиции в рейтинге ФоРГО. Все его начинания носят позитивный характер, и он старается личным примером заряжать людей. Глава Тувы сумел выдвинуть довольно много оригинальных инициатив, которых нет в других регионах.
Например, губернаторский проект «Каждой семье – не менее одного ребенка с высшим образованием».
Подробнее...
12.02.2015 10:10 / Мероприятия
Народный банк Тувы значительно укрепил свою финансовую устойчивость. Международное рейтинговое агентство «Эксперт РА» изменило прогноз по рейтингу кредитоспособности Народного Банка Тувы с «развивающегося» на «позитивный», сохранив рейтинг на уровне «В+», означающем достаточный уровень кредитоспособности, сообщает информационное агентство Банки.ру. Как пояснили в «Эксперте РА», на изменение прогноза по рейтингу повлияли действия банка по увеличению размера собственных средств. Так, по состоянию на 1 декабря 2014 года их размер составлял 177 млн. рублей (в соответствии с формой 0409123), из-за чего банк не удовлетворял требованиям к минимальной величине капитала. Однако в декабре капитал банка был увеличен и на 1 января 2015 года составил 309 млн.
Подробнее...
Фоторепортажи
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
Медээлер
11.06.2015
Сайгарлыкчыларның боттарының ажылдап кылганы болгаш Тываның Чазаанга кииргени сайгарлыкчы чорукту деткиириниң болгаш сайзырадырының талазы-биле хемчеглерниң планын Тываның Баштыңы бодунуң айтыышкыны-биле бадылаан.
Ооң дугайында республиканың Садыг-үлетпүр палатазында кирип турар бизнесменнерге ол дыңнаткан. Регионнуң удуртукчузу тывага сайгарлыкчы чоруктуң төөгүзүнге тураскааткан делгелгени барып көрген болгаш Садыг-үлетпүр палатазының активи-биле ужурашкан.Оларның тургусканы «чоннуң картазында» бо хүнде биче болгаш орутмак бизнестиң ажыл-чорудулгазында таваржып турары чидиг айтырыгларны киирген. Бизнести эгелеп база чорудуп турар үеде тыптып келир дыка хөй административтиг шаптараазыннарны бөдүүнчүдериниң талазы-биле тодаргай аргаларны ол документиде киирген.
Улаштыр номчуур...
11.06.2015
Хоралыг кылымал спирт аймаан республикаже киир сөөртүп турарлар-биле шыңгыы демиселди чорударын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол негээн.
Ол чугаа видеоконференция хевирлиг муниципалдыг удуртукчулар-биле эрттирген аппарат хуралынга болган, аңаа Тываның ИХЯ-зының ажылдакчылары база киришкен. Сөөлгү үеде республиканың магазиннеринге зиртир суксуннарны садарын дыка кызыгаарлаан. Ону ажыглап эзиртир суксун садар чажыт черлер көвүдеп келген, ол көдээде база нептереңгей апарган. «Бир эвес дүвүрээзинниг 90 чылдарже эглир болзувусса, чонну ат кылыр бис. Ону болдурбас херек. Республиканың чүгле албан черлериниң киржилгези-биле эвес, муниципалдыг тургузугларның удуртукчуларын, хөй-ниити организацияларының төлээлерин киириштирип тургаш улуг хемчээлдиг ажылды чорудар херек»--деп, Шолбан Кара-оол медеглээн.
Улаштыр номчуур...
11.06.2015
Тываның аржааннарының эм шынарларын тодарадырының талазы-биле ийи чыл дургузунда үргүлчүлээн шинчилелдиң түңнелин үндүрер.
Бойдустуң аржааннарының эм шынарын албан езузу-биле хүлээп көөрүнүң талазы-биле Тываның Баштыңының 2013 чылда саналдааны төлевилиниң күүселдезиниң түңнелин үндүрер үе чоокшулаан. Февраль 6-да Кызыл хоорайга регионнар аразының «Тываның аржааннары болгаш ооң эм шынарлары: шинчилелдиң түңнелдери, чугула айтырыглар болгаш перспективалар» деп эртем-практиктиг конференция болур. Ол шинчилелдерниң түңнелдери Тываның аржаааннарынга санаторий-курорт комплекизин тударының эргежок чугулазын бадыткаарынга болгаш ону регионну сайзырадырының күрүне программазынга кииреринге дуза болур деп санап турар.
Улаштыр номчуур...
11.06.2015
Сыын ажыл-агыйының ажылдакчыларында чугула кампания эгелээн: олар август айга чедир 125 сыынның мыйызын кезер ужурлуг, оларның чүгле 65 бажы үш хар четкен.
Бүдүн-чартык чыл бурунгаар тургустунган ажыл-агыйга мы йыс кезериниң талазы-биле эң баштайгы компанияны бо чылдың июнь 6-да эгелээр деп доктааткан Сыын ажыл-агыйын регионга сайзырадырының талазы-биле эгелекчи саналды үндүрген Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ол бүдүрүлге чорудулгазы-биле таныжар дээш четкен.
Продукциязын алыр 5 сыынны аңгылап, кажаалааш, оларның баштайгызын мыйыс кезер тускай дериг-херекселге эккелген, ол дээрге сыынның ийи талазындан кыскаш, ооң бажын так тудуп алыр херексел-дир. Сыын ажыл-агыйында бригадир Андрей Бочкарев ол амытанга элээн аарышкылыг болур үүлениң чамдык нарын талаларын тайылбырлааш, бо чугула кампанияның эгелээнииң демдээ кылдыр республика Баштыңынга баштайгы мыйысты кезерин саналдаан. Дуржулгалыг специалистиң арга-сүмезин ажыглап тургаш Чазак Даргазы сорулгазын эки күүсеткен, үш харлыг сыынның тергиин эки мыйызын чыылганнарга бараалгаткан.
Улаштыр номчуур...
11.03.2015
Россияның Эртем хүнүн уткуштур Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң бөлүк эртемденнери Ч.М. Доржу, А.С. Донгак, Б. Баярсайхан, Л.К. Хертек, Ч.С. Чондан, У.О. Монгуш олар Тес-Хем кожууннуң Самагалдай, Чыргаланды, Берт-Даг сумуларының школаларынга аалдап чедип, башкылар, өөреникчилер - биле солун ужуражылгаларны эрттиргеннер. Институттуң моол шинчилелдер секторунуң башкарыкчы эртем ажылдакчызы, филология эртемнериниң кандидады Чүргүй-оол Доржу тыва дылдың төөгүзүн, амгы үеде ооң байдалын, өске түрк дылдар-биле аразында төрелдешкээн, өске дылдардан ылгалып турар тускай онзагайларын база тыва чоннуң аңгы-аңгы үе-чадаларда ажыглап чораан үжүк-бижиин солун чижектер-биле деңнеп, дыңнакчыларның сонуургалын хаара тудуптар чугааны эрттирген. Оон аңгыда төрээн дылын билириниң чугулазын база амгы үеде орус дылды билириниң ажыктыын айтып чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
24.02.2015
Ада-чурттуң Улуг дайынының дайынчы болуушкуннары кижи бүрүзүнүң сагыжынга таңмаланып арткан. Бо дайынның соонда эвээш эвес чылдар шуужуп эрткен, ынчалза-даа эрес-дидим маадырларывыс кажан-даа уттундурбас. Оларның дугайында Ада-чурт камгалакчызының хүнү — февраль 23-те, онзалап чугаалаары улуг ужур-уткалыг.
ТР-ниң информатизация болгаш харылзаа сайыды Аяна Шойгу, «Мегафон» ААН-ниң Тывада салбырының удуртукчузу Экер Хертек, «ВымпелКом» («Билайн» садыг марказы) ААН-ниң Тывада салбырының удуртукчузу Наталья Пуркина олар Бии-Хем кожууннуң төвү Туранда чурттап турар Ада-чурттуң Улуг дайынының хоочуннарынга дүрген дуза дилээриниң сээнниг мобиль телефоннарын тыпсыры-биле четкен.
Улаштыр номчуур...
24.02.2015
1919 чылдың январь 10-да Ажылчын-тараачын Кызыл Армияның (РККА-ның) Дээди шериг инспекциязының даргазы Николай Подвойский Бүгү-эвилелдиң Төп Күүсекчи комитединче чагаа чоруткан. Ол «Улус Комиссарлар чөвүлелиниң Ажылчын-тараачын Кызыл Армияны тургузарының дугайында шиитпири январь 28-те бир чыл болур. Кызыл Армияның тургустунган хүнүн январь 28 деп санап, демдеглезе эки боор» деп саналды киирген.
Ооң саналы озалдап келген болгаш ону чүгле январь 23-те сайгарып чугаалашкан. Саналдың озалдап келгени-биле ол дилегни хандырбас деп шиитпирни Төп Күүсекчи комитет үндүрген. Ындыг турбуже январь 24-те Москва Совединиң президиуму «Кызыл Армияның тургустунган хүнүнге алдар кылдыр байырлалды тургузарының дугайында» шиитпирни үндүрген болгаш ону Кызыл белек хүнү—февраль 17-биле капсырлаштырган. Бир-тээ февраль 17 понедельник хүнү болганда, ажыл хүнүнде байырлал эрттирбезин барымдаалааш, чоокку дыштаныр хүн февраль 23-тү шилип алган.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Тыва Республиканың Баштыңының йөрээл-чалбарыы:
Бойдузу Ыяш Көксүмээр Хой чылы,
Моорлазын, чаларазын! Курай – курай!
Чонум, чуртум, оран – таңдым,
Оожургалдыг болзун,өршээ! Курай – курай!
Эл чонумга экини хайырлаар,
Эки сеткилдиг чыл болзун!Курай – курай!
Улус – чонум аас – кежиктиг,
Уруг – дарыг өөрүшкүлүг,
Эки сеткилдиг, элбек дүжүткүр,
Эвилең ээлдек болуп көр!
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Хүндүткелдиг малын-малдап, ада-угувустуң ызыгуурун уламчылап чоруур арат-малчыннарывыс!
ШАГ ЧААГАЙ, ШАГАА ЧААГАЙ!
- Амыргын - на, амыргын!
- Сол - менди - ле бе?!
- Ыт - куш, дымаа - халаа сол - дур бе?!
- Шагаа - найыр чиик - чаагай эртип тур бе?!
Аал-ораныңар амыр - тайбың - на турар болзун!
Азыраан малыңар арбын өзер - ле болзунам!
Ажы-төлүңер, чоок кижилериңер каң кадык болзун!
Ажыл-ижиңер бүдүргүр - туттунгур - ла болзунам!
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Амыргын – на, амыргын, хүндүлүг чонум!
Шагааны уткуп, ак сүдүн чажып, чалбарыырынга белеткенип алган,
чүдүлге - сүзүктүг, сүлдези бедик чаңгыс чер - чурттугларым!
Шагның аазы чаларап, Ыяш олуттуг, дөрт ногаан меңгилиг, көк Аът чылын үдеп, 3 көк меңгилиг, Ыяш олуттуг көксүмээр Хой чылын уткуп алырынга шупту белен бис. Бурун шагдан тура салгал дамчып келген чараш чаңчылды чыл санында сагып, ада-өгбелеривистиң арттырып кааны ыдыктыг черлеринге саң салып, чаа үнүп келген чылга чалбарыгны кылыр бис. Аът чылы бистерге алдарлыг чыл болду. Россия биле Тываның демнежип эгелээнинден бээр 100 чыл болган оюнга тураскааткан улуг хемчеглерни бедик деңнелге эрттирдивис. Ол бистиң кады кылып каанывыс төөгүвүс-түр. Россияның Президентизи Тываның чонунга улуг хүндүткелин көргүзүп, кады байырлап келди.Владимир Владимирович Путинниң:Тыва-кайгамчык, чараш бойдустуг, онзагай оран.Тываларда чоргаарланыр чүүлдер хөй, ол дээрге чүс-чүс чылдарда культуразын кагбаан чон-дур - дээни бистерге дыка улуг үнелел - дир.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Шагаа бүдүүзүнде Бүгү-россия олимпиадазының регионалдыг чадазының тиилекчилерин байырлыг байдалга шаңнаан. ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей 29 тиилекчилерге база 99 тус-тус шаңналдар алган өөреникчилерге дипломнарны тывыскан.
Эң-не хөй шаңналдыг черлерже Тыва Республиканың лицей-интернадының, №15 лицейниң, №5 гимназиязының, күрүне лицейиниң база аграр лицейниң өөреникчилери тергиидеп үнген. Тере-Хөл, Тожу база Мөңгүн-Тайга кожууннардан чаңгыс-даа өөреникчи шаңнал албаан. Бай-Тайга, Каа-Хем база Эрзин кожууннардан бир-бир өөреникчилер шаңналдыг черлерже кирген. Бо чылгы олимпиадага хөй кезиинде англи дылга (27 кижи), тыва дылга (20 кижи), төрээн чогаалга (19 кижи), технологияга (17 кижи), ОБЖ (10 кижи), күш-культурага (9 кижи), орус дылга (9 кижи), экологияга (5 кижи), ниити билигге (5 кижи) өөреникчиниң баллдары хөй болган.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Тываның күрүне университединиң күш-культура факультединиң 3-кү курузунуң студентизи, оожум-топтуг аажы-чаңныг, чараш, чаптанчыг мөзү-бүдүштүг, кижизиг, чоргаар дурт-сынныг спортчу Айдың Монгуштуң 2014 чылда улай-улай чедип алган чайынналчак чедиишкиннеринге өөрүп, ооң дугайында сонуургааш, боду-биле ужуражып четтим.
Айдың бодун таныштырарда «Улуг-Хемниң Торгалыг суурга ада-иемниң беш дугаар хеймер оглу болуп төрүттүнген мен» деп, хүлүмзүрүй аарак, хөөреп олурду. Ооң чугаазындан ол эш-өөрзүрек, улугну улуг, бичиини бичии деп хүндүлеп, үнелеп билир кылдыр кижизиттинген дээрзи илдең. Айдыңның ук-төөгүзүнде даайлары хүрежип чораан, ам-даа шыырак диртип, хүрежип турар.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Кыдаттың тус-тус черлеринде амыдырап-чурттап чоруур төрел-бөлүк чонувустуң ёзу-чаңчылдарын шинчилээр эртем ажылын 2010 чылдан тура чорудуп эгелээн мен. Үнүүшкүннерим үезинде кыдат тываларының Чаа чыл байырлаашкыннарынга таваржып, харын-даа ол чараш, ыдыктыг байырлалдарның белеткелинге болгаш чорудуунга амы-хууда киржир аас-кежиктиг болгуладым. Ынчангаш аңаа даянып, Чөөн чүк улузунуң Чаа чылы – Шагааны Кыдатта чурттап чоруур төрел бөлүүвүс канчаар ёзулап эрттирерин көрген-билген барымдааларымга доктаап тургаш, номчукчу-биле үлежикседим. Кыдатта Чаа чыл байырлалын албан-ёзу байдалы-биле ийи катап демдеглээр. Григориан хүн дизии-биле январь 1-де уткуур-даа болза, Чөөн чүктүң ай санаашкыны-биле Чаа чылды эң-не бедик ёзу-чурумнуг, утка-шынарлыг кылдыр эрттирер.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Депутаттың ажыл-албаны
Тываның соңгу-чөөн талазында Каа-Хем – хөй чурттакчылыг улуг кожууннарның бирээзи. Он дөрт сумуларында 12 муң бир чүс ажыг орус, тыва, кыргыс, хакас, узбек дээш, оон-даа өске нация чоннар чурттап турар. Көдээ ажыл-агый талазы-биле чылдан чылче мал бажының саны өзүп турар. Мурнакчы чылгычылар, муңчу малчыннар, араттар болгаш өске-даа мергежилдиң кижилери Каа-Хемде хөй. Кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге ТР-ниң Дээди Хуралының депутады Юрий Валерьевич үлүг-хуузун киирип, улуг идигни берип турар дээрзин каа-хемчилер чоргаарал-биле чугаалаар болду. Бо депутат соңгулдага кожууннуң мурнундан ийи удаа чоннуң үнүн хөйү-биле чаалап алгаш, амгы үеге чедир оларның-биле сырый харылзаалыг ажылдап турар. Бо чылдың февраль 5-те Юрий Кара-оол Бүрен-Хем суурга ажыл-албанының аайы-биле уруглар садынга, көдээ Культура бажыңынга болгаш школазынга чораан. Кайы ырактан көскү, суурнуң аян-шинчизин каастап турар бичии чаштарның «Хүнчүгеш» уруглар садынгачедип, амгы байдалы-биле танышкан. Уруглар садының ийи каът бажыңын чаартып, капиталдыг септелгени чоруткан база чаа дериг-херексел-биле дериттингени чараш-даа, көрүштүг-даа.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Бойдус чаяалгазының ачы-авыралының дугайында бурунгу грек эртемден эмчи Гиппократ эрте-бурун шагда-ла мынчаар чугаалап каан: «Эмчи эмнээр, бойдус кадыкшыдар». Шынап-ла, өзээн өттүр-ле сөглээн. Тываның чону чай келирге-ле, төрээн бойдузунуң чайгаар бүткен аржааннарынга болгаш хөлдеринге барып эмненип, кадыын быжыглап чаңчыккан. Оларның кижиниң кадыынга кайы хире ажыктыын, кандыг аарыгга кайы аржаан дузалыын Тываның чону кол нургулайында эки билир. Ындыг-даа болза эртем-медицина талазы-биле шинчилелдер ам-даа төнмээн, 2013-2014 чылдарда кожуун бүрүзүнде кижилерниң хөй барып турары аржааннар болгаш хөлдерге эмчилерниң бөлүктери эртем-шинчилел ажылдарын чоруткан. Ийи чыл иштинде кылдынган улуг ажылды Россияның эртем хүнүнге тураскааткан регионнар аразының эртем-шинчилел конференциязынга түңнеп чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
|
|