Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


В Туве национальные проекты помогают завершить возведение крупного спортивно-культурного объекта

Накануне Глава Тувы Владислав Ховалыг проехал несколько строительных площадок на территории Кызыла и Кызылского района. В числе первых руководитель осмотрел здание спортивно-культурного центра (СКЦ) в пгт Каа-Хем. Подобные инспекционные объезды Глава региона старается совершать без предупреждения, чтобы оценить ход и качество строительных работ.

Подробнее...

Новости

RSS
16.11.2021 15:27 / Здравоохранение
В медицинские организации Тувы поступило новое эндоскопическое оборудование
Новые многофункциональные аппараты получили консультационно-диагностическая поликлиника Республиканской больницы №1, Барун-Хемчикский межмуниципальный медицинский центр, Республиканская детская больница и Кызылская городская поликлиника. В этих медучреждениях установлены видеоэндоскопические системы Olimpus для проведения гастроскопии, колоноскопии и бронхоскопии, позволяющий проводить обследование трех разных органов.
Подробнее...
16.11.2021 10:56 / Безопасность
В Туве ожидаются обильный снегопад и сильный ветер
По данным Тувинского центра по гидрометеорологии и мониторингу окружающей среды в течение суток 16 ноября местами по республике ожидается выпадение обильных осадков в виде снега, сопровождаемых порывами западного ветра со скоростью 15–20 м/с, на дорогах гололедица и плохая видимость.
Подробнее...
16.11.2021 09:43 / Политика
Владимир Путин включил Владислава Ховалыга в состав Государственного совета
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг включён в состав Государственного Совета РФ. Об этом говорится в Указе №653, который подписан президентом России Владимиром Путиным 15 ноября 2021 года. В пункте 1 Указа также перечислены и другие лица, вошедшие в состав Госсовета. Среди них губернаторы ряда областей, главы регионов и муниципальных образований.
Подробнее...
15.11.2021 18:50 / Политика
Глава Тувы отправил своих заместителей и министров в народ
Вице-премьеры и министры правительства Тувы с 16 ноября поедут в районы, чтобы проверить, как выполняются поручения Главы республики по наказам жителей. Сегодня соответствующее распоряжение подписал Глава Тувы Владислав Ховалыг. Согласно нему каждый из членов правительства должен выехать в закрепленный за ним район и провести встречи с гражданами, с руководителями местных администраций, оказать помощь в решении конкретных вопросов. Напомним, что Владислав Ховалыг еще в ходе предвыборной кампании обозначил прямое общение с жителями как один из главных принципов своей работы.
Подробнее...
15.11.2021 17:41 / Общество
Верховный Хурал (парламент) Тувы принимает предложения по кандидатуре члена Общественной палаты республики

В связи досрочным прекращением полномочий отдельных членов Общественной палаты Тувы, Верховный Хурал (парламент) РТ начал процедуру введения нового члена в состав главного общественного объединения республики. Прием предложений и документов от некоммерческих организаций, обладающих правом выдвижения кандидатур, будет проходить по 23 ноября. 

Подробнее...
15.11.2021 16:10 / Конкурсы
Сельхозпроизводители могут получить поддержку в рамках ИПСЭР Тувы

В рамках реализации индивидуальной программы социально-экономического развития Республики Тыва на 2020-2024 годы, утвержденной распоряжением Правительства Российской Федерации от 10.04.2020 г. № 972-р, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Тувы объявило о приеме заявок сразу на несколько конкурсов по предоставлению субсидий сельскохозяйственным товаропроизводителям. С подробной информацией об условиях конкурсов можно ознакомиться на сайте ведомства https://mcx.rtyva.ru/ Прием заявок завершится 22 ноября. 

Подробнее...
15.11.2021 12:48 / Прочее
Владислав Ховалыг выразил соболезнования в связи с кончиной генерал-майора ФСБ Чанмыра Удумбара
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг выразил соболезнования в связи с кончиной государственного и общественного деятеля, генерал-майора ФСБ Чанмыра Александровича Удумбара. Ховалыг отметил его принципиальность и профессионализм.
Подробнее...
15.11.2021 10:56 / Прочее
На военную службу из Тувы отправились более 150 призывников

С начала осеннего призыва в 2021 году со сборного пункта военного комиссариата Тувы для прохождения военной службы в воинские части и подразделения Вооружённых сил России отправились более 150 призывников. Осенний призыв стартовал 1 октября и завершится 31 декабря этого года.

Подробнее...
15.11.2021 10:33 / Строительство
По поручению Главы Тувы отремонтирован мост в селе Бажын-Алаак

В селе Бажын-Алаак Дзун-Хемчикского района после капитального ремонта возобновил работу мост, находившийся в аварийном состоянии десятки лет. По поручению Главы Тувы Владислава Ховалыга Министерство дорожного хозяйства и транспорта провело реконструкцию переправы за счет федеральных средств, поступивших в республику этим летом. Полное обновление мостовой переправы обошлось в 9 млн рублей.

Подробнее...
15.11.2021 10:19 / Культура
Глава Тувы учредил гранты в области культуры и искусства

В Туве творческие проекты и инициативы поддержат грантами Главы республики. Правительство региона утвердило положение о предоставлении таких грантов, а также о комиссии, которая будет проводить конкурсы по отбору проектов и получателей поддержки.

 

Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

18.07.2024

В Туве открыли праздник животноводов - Наадым-2024

18.07.2024

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023


 
Медээлер
RSS
20.03.2014
Чүс тос школачы мөгелер

Чаа-Хөл кожууннуң баштыңы Орлан Дамзырович Монгуштуң шаңналы дээш тыва хүреш маргылдаазын Чаа-Хөл кожууннуң школачыларының 1-ден 11 класстарда оолдар аразынга ийи дугаар чыл Чаа-Хөл суурда хүреш залынга организастап эрттирген. Орлан Монгуш школачы үелеринде спортка хандыкшылдыг, ылаңгыя хол бөмбүү, хаак маргылдааларынга республика деңнелинге чедир каш удаа киржип чораан. Алдан дөрттүң аразынга ачыр-дачыр тутчур, хүрежиринге база ынак. Хоочуннар аразынга өөнүң ишти Урана Маадыр-ооловна-биле кады  хол бөмбүүнүң маргылдааларынга ам-даа киржип чоруур. Орлан биле Урана Монгуштарның өг-бүлези кожуунга эрткен «Спортчу өг-бүле» деп оюнга тиилээш, республика чергелиг оюнга база киржип, кожууннуң адын камгалаан.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Малчыннар-биле ужуражылга

Эрзин кожуунда

Тываның Баштыңы Эрзин кожууннуң аныяк малчыннарынга күрүне деткимчезин чүге көргүспейн турар дугайында айтырыгны сайгарып көөр болган.

«Эрзинниң хойжу малчыннарының аалдарынга барып, «Кыштаг» деп төлевилелдиң боттандырылгазын хынап көрдүм. Бо программа езугаар Эрзин кожуунда чаңгыс-даа рубль ажыглаттынмааны чаржынчыг-дыр. Программаның боттандырылгазының аргаларының болгаш дүрүмнериниң талазы-биле ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының ажыл-ижин тодарадыр бис» — деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Эрзин кожуундан үнүүшкүнүнден келгеш, «ВКонтакте» социал четкиде хууда арынынга бижээн. Ш.Кара-оол чаңчыл езугаар республиканың малчыннарының аал-коданынга барып, оларның ээлери-биле доктаамал ужуражылгаларны эрттирип турар.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Хереглекчиниң эрге-ажыктары

«Дорт харылзаа»

Делегейде эр, херээжен, кырган, чалыы дээш, шупту кижилер хереглекчилер кылдыр санаттынар. Кижи ниитилелге кара чааскаан чурттап шыдавас. Ол өске албан черлеринден азы хууда кижилерден янзы-бүрү ачы-дузаларны, барааннарны садып ап турар. Ынчангаш бир-ле албан чериниң бүдүрген чүүлдерин ажыглап турар болганывыста долу эргелерлиг база хүлээлгелерлиг хереглекчилер болур бис. Хереглекчи бодунуң акша-хөреңгизи-биле бараанны азы ачы-дузаны садып ап турар болганда оларның шынарлыг болгаш херектиг болурунга бүзүрелдиг болур ужурлуг. Ынчалза-даа херек кырында байдал ындыг-ла эки эвес деп билир бис. Ол дугайында сайгарып чугаалажыры-биле март 15-тиң бүдүүзүнде «Шын» солуннуң редакциязынга «Хереглекчи эргелериң билир сен бе?» деп темага номчукчулар-биле «дорт харылзааны» эрттирген бис. Аңаа хереглекчилерниң эргелерин болгаш чаагай чоруун камгалаар адырга хайгаарал талазы-биле федералдыг албанның Тыва Республикада эргелелиниң хереглекчилер эргелерин камгалаар салбырының специалист-эксперти Юрий Чүвүрекович Ооржак биле санитарлыг хайгаарал салбырының улуг специализи Хамида Маадыр-ооловна Ооржак киржип номчукчуларның сонуургаан айтырыгларынга харыыларны берген.

Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Чаа сценада байырлал

2014 — Культура чылы

Март 15. Тыва Республиканың В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театры. Фойеде чыылган хөй чонну көөрге, кымыскаяк өө сагындырар. Республиканың бүгү кожууннарының төлээлери ус-шеверлериниң хол-биле кылган, даараан, чазаан уран кылыгларын делгээш, садып-сайгарып турлар. Ында чүнү чок дээр. Мөңгүнден каасталгалар, тыва национал идик-хеп аймаа, чонар-даштан чазаан янзы-бүрү чараш аң-мең, каасталгалар, ыяштан чазаан эдилелдер дизе-ле, чүү-даа бар. Ийиги каътче үнүп келгеш, фойениң каас-чараш, чырык апарганын дораан эскерип кагдым. Капитал септелгениң изин канчап эскербес боор. Дээвиирде чараш люстраларны аскан. Ханаларның өңнери улам чырык апарган. Артистерниң хөрек чуруктарын өңгүр, чараш кылдыр чаартып аскан. Бо-ла бүгү чаартылгаларны сонуургап көрүп чоруп тура, шак эрткенин эскербейн барып-тыр мен. Залче кирип, олуттарын ээлээринче  коңга кыйгыра берди.

Улаштыр номчуур...
18.03.2014
Тыва  Республиканың  Баштыңы Шолбан Кара - оол Россияның Президентизи Владимир Путинниң Крымга болган референдумга хамаарыштыр ээлчег чок Айыткалынга киржир

Бо хүн, март 18 - те, Тываның Баштыңы Шолбан Кара - оол Москвага болуп эртер Россияның Президентизи Владимир Путинниң Крымның болгаш Севастополь  хоорайның Россия Федерациязының хүрээлеңинче катчып киреринге хамаарыштыр Федералдыг Чыышка ээлчег чок Айыткалынга киржир. Ук хемчег Кремльдиң Георгиев залынга москваның шагы - биле 15.00 шакта эгелээр. Эрткен улуг - хүнде Крымга болуп эрткен референдумнуң түңнелдери - биле, бадылаашкын болган соңгулда участоктарының бюллетеньнерин 100%  хуузун ажылдап кылган соонда түңнелдери - биле, референдумга киришкен соңгукчуларның  96,77% хуузу Россияның хүрээлеңинче кирер үзел - бодалды илереткен дээрзин сагындырып каалы. Бир дугаар хүнде, март 17 - де, Тываның Баштыңы Шолбан Кара - оол чазактың аппарат хуралынга Крымга болуп эрткен референдумнуң баштайгы түңнелдеринге хамаарыштыр: “Бо референдум Россия Федерациязының амыдырал - чуртталгазында онза төөгүлүг болуушкун - дур. Ооң ужур - утказы канчаар - даа аажок улуг болгаш бистиң күрүневистиң күчү - күжү улгадырынга дорт  салдарлыг”- деп, бедик үнелелди берген.  

Улаштыр номчуур...
17.03.2014
"Спортчу элитага"тергииннерниң тергииннерин илереткен

“Спортчу элита — 2014”

Тываның күрүне филармониязынга март 13-те «Спортчу элита» деп байырлал эрткен. Аңаа спорттуң янзы-бүрү хевирлеринге алдаржаан олимпий, сурдолимпий, паралимпий оюннарның тергииннерге, тренерлерге, хоочуннарга болгаш спорттуң хөгжүлдезинге үлүг-хуузун кииргеннерге күрүне шаңналдарын тывыскан. ТР-ниң Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолду сценаже башкарыкчылар чалапты.

— Сөөлгү чылдарда спорттуң чедиишкиннери көскү болганда, «Спортчу элита» байырлалын катап эгидип эрттирериниң дугайында ТР-ниң Аныяктар херектериниң талазы-биле болгаш спорт яамызы саналдаан.  Спортчулар бодунуң  чүткүлдүү-биле, бедик тура-соруу-биле бедик чедиишкиннерни чедип ап турар.  Оларны  чон мурнунга үлегер-чижек кылдыр көргүзери, бичии чаштарга, аныяк-өскенге чемпионнар-биле ужуражылгаларны  доктаамал организастаары чугула. Сочи хоорайда паралимпий оюннарында Россия медальдар талазы-биле 1-ги черни ээлеп турары дээрге маадырлыг чорук-тур. Кадык кижилер олардан өөренип, тиилелгеже чүткүлүн үлегерге алыр ужурлуг бис. Тывадан паралимпий оюннарның чемпиону Михаил Оюнга канчап чоргаарланмас бис. 

Улаштыр номчуур...
17.03.2014
Акы-дуңмалышкы деткимче

Март 14-те найысылал Кызылдың Арат шөлүнге Украинаның Крым Республиказының чоннарының үзел-бодалын деткээн митинг болуп эрткен. Аңаа республиканың бүгү яамылар, ведомстволарының, албан организация, өөредилге черлериниң ажылдакчылары, студентилер, хөй-ниити каттыжыышкыннарының кежигүннери, партия ажылдакчылары, хоочуннар дээш бүгү чон идепкейлиг киржип, кым-даа тоомча чок артпаан. Тыва Республиканың Чоннар ассамблеязының чөвүлелиниң даргазы Вера Лапшакова Тыва биле Украина шаандан тура акы-дуңмалышкы харылзаалыг кады ажылдап келген дээрзин онзагайлап демдеглээн.

Улаштыр номчуур...
17.03.2014
«Беш харлыг» хоочуннар бис

Барыын-Хемчик кожуунда талантылыг хоочуннарның «Өреге» ансамбли тургустунгандан бээр 5 чыл оюн демдеглээн. Ансамбльде ко­жууннуң суурларындан уран чүүлге сонуургалдыг пенсионерлер чыылган. Удуртукчувус культураның хоочуну, баянист Валентина Баян-ооловна Монгуш бистерни чалгааратпайн, солун-хөглүг оюн-тоглаазын организастап, удуртуп турарынга дыка-ла өөрүп, сеткиливистен четтиргенивисти илередир-дир бис.Бистиң ансамбльде кымнарны чок дээр, чечен-мерген башкарыкчывыс, Эрги-Барлык суурнуң чагырга даргазы чораан Алдын-кыс Сааяевна Даваалаң, уруглар садының башкызы Лина Хемчик-ооловна Хомушку, бухгалтер Чечекмаа Дамбиевна Иргит, Бижиктиг-Хая суурда башкы Мария Мөнделеевна Күжүгет, Барлык суурга ажылдап чораан Дарый-оол Биче-оолович Саая, улус судунуң хоочуну Клара Манзыр-ооловна Ооржак, мал эмчилериниң хоочуннары Александра Лопсановна Салчак, Эрес-оол Көк-оолович Хомушку, кожууннуң Төлээлекчилер хуралының даргазы Михаил Матвеевич Кызыл-оол, партияның хоочуннары Мария Чымбаевна Намнаң, Александра Баян-ооловна Сарыглар, эмчи Зоя Өртең-Саловна Саая, хлеб заводунуң хоочуну Тамара Күжүгетовна Күжүгет, одакчы Владимир Сарыглар, эът комбинадының технологу Алексей Күжүгетович Мондуп, кезер эмчи Маадыр Сүрүңович Хомушку, уруглар садының ажылдакчылары Чакыя Кертиковна Дамдын, Светлана Чамышовна Ооржак дээш, өскелер-даа.

Улаштыр номчуур...
13.03.2014
Тюльпаннарны белекке сөңнээн

Тываның күрүне филармониязынга март 7-де Бүгү-делегейниң херээженнер хүнүнге тураскааткан байырлыг кежээ эрткен. В.Көк-оол аттыг  хөгжүм-шии театрының артистериниң частың чылыг херелдерин, черниң өңгүр чечектерин болгаш херээжен чонну алгап-мактаан байыр чедириишкини ыры-шоорунуң соонда, сценаже ТР-ниң Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолду башкарыкчылар чалапты.

— Бөгүн бистер Кызыл хоорайның баштыңы Дина Оюн-биле кады республиканың алдарлыг херээженнери-биле «төгерик стол» хевирлиг ажык, чылыг чугааны кылдывыс. Шынап-ла, эргим авалар, угбалар, дуңмалар болгаш уругларывыс, силер бистиң хей-аът киирикчи күжүвүс болуп чоруур силер. Март 8-тиң изиг байырын чедирерин чөпшээреп көрүңер. Арын-шырайларын хүлүмзүрүг долган силерлерни көөрге, чараш, чоргааранчыг-дыр.

Улаштыр номчуур...
13.03.2014
Yрер хөгжүмге өпейледип…

Тываның күрүне филармониязының концерт залынга  ТР-ниң Чазааның үрер хөгжүм оркестри март 6-да чаа программазының баштайгы көргүзүүн чонга бараалгаткан.

Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга, Кызыл хоорайның тургустунганындан бээр 100 чылынга тураскааткан «Россия-биле кады» деп концерт-төлевилел көрүкчүлерниң улуг сонуургалын болдурган. Чаа программаны ажылдап кылырынга үрер хөгжүм уран чүүлүнүң тергииннери: Россияның уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы,  РФ-тиң Камгалал яамызының үрер хөгжүмүнүң кол шериг дирижеру, генерал-лейтенант Валерий Михайлович Халилов болгаш Красноярскиниң театр болгаш хөгжүм академиязының доцентизи, ТР-ниң уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы Петр Казимир база оркестрниң удуртукчузу, ТР-ниң алдарлыг артизи Тимур Дулуш олар улуг үлүг-хуузун киирген. Yрер хөгжүмчүлерниң ажыл-ижин ТР-ниң Баштыңы - Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол, ооң оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак олар чыылганнар-биле кады сонуургап көргеш, бедик үнелелди берген.

Улаштыр номчуур...
13.03.2014
Юбилейниң бүдүүзүнде

Чүгле Тывада болгаш Россияда эвес, а делегейде ат-сураа алгаан «Тыва» ансамбли бо хүннерде тургустунганындан бээр 25 чыл оюн демдеглеп, чонунга отчеттуг концертин бараалгадыры-биле белеткенип турар. Тываның ховар оолдары – алдарлыг хөөмейжилерге юбилейин таварыштыр изиг байыр чедирбишаан, моон соңгаар-даа чогаадыкчы бедик чедиишкиннерни «Шын» солуннуң коллективиниң, ооң хөй номчукчу, бижикчилериниң өмүнээзинден күзедивис. Солунувустуң бо үндүрүлгезинде «Тыва» ансамблиниң үндезилекчилери – хоочун хөөмейжилер Борис Иргитович Херлии базаНиколай Мунзукович Ооржак, ТР-ниң алдарлыг артизи Аяс Куулар оларга   юбилей  бүдүүзүнде хүндүткел-биле  сөстү  берип  тур  бис.

Улаштыр номчуур...
11.03.2014
Өскүс уругга белекти тывыскан

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Март 8 бүдүүзүнде хууда айтырыглар талазы-биле хамаатыларны хүлээп алган

Хүлээп алыышкынга келгеннерниң бирээзи С. Чамыяң деп аныяк кижи. Эрткен чылдың декабрьда назы четпээн уруу-биле кады чурттап органы бажыңы өрттенип калган. Өөнүң ээзи — такси чолаачызы, а боду — почтачы. Оларны түр чурттаары-биле төрелдери бажыңынче киирип алганнар, ооң соонда школа чоогунда бажыңны хөлезилеп алганнар. С.Чамыяң уругларынга материалдыг дуза чедирерин болгаш хөй уруглуун барымдаалааш, өг-бүлезинге чер участогун  тускайлаарын дилээн, ол өг-бүле 331 дугаар оочурда турар. Дузаны албан чедирерин Тываның Баштыңы аазаан. Чер участогун тускайлаары-биле холбашкан айтырыгны шиитпирлээрин Кызылдың мэринге даандырган, ол оочурда хөй уругларлыг улустуң эвээш эвезин барымдаалааш, чөптүг чоруктуң чурумун хажытпазын дилээн.

Улаштыр номчуур...
11.03.2014
ДЕЛЕГЕЙНИҢ ХЕРЭЭЖЕННЕР ХYНY МАРТ 8-БИЛЕ!

Тываның хүндүлүг херээженнери!

Бистиң эргим аваларывыс, өг-бүлелерниң херээжен ээлери, уругларывыс болгаш угба-дуңмаларывыс!

Республиканың бүгү эр кижилериниң өмүнээзинден Март 8-биле чедирген эң изиг байырывысты болгаш эң чаагай күзээшкиннеривисти хүлээп ап көрүңер! Часкы байырлалдың бо хүнүнде өөрүп четтиргенивисти, ынакшылывысты болгаш хүндүткеливисти херээжен чонга илередип турар бис. Чер кырында бүгү-ле эргим чүүлдер Херээжен кижиниң ады-биле холбашкан. Шаг-төөгүден бээр кыс чон ынакшылдың, чараш-чаагай чоруктуң, мерген угаанның болгаш чаагай сеткилдиң илерели болуп келген. Бодуңарның сагыш човаашкыныңар болгаш киржилгеңер-биле, мерген угааныңар болгаш шыдамык чорууңар-биле делегейни улам чырык, улам чымчак, улам арыг болдуруп турар силер. Бүзүрел, идегел болгаш ынакшыл деп эртинелерни ханы медереп билип алырынга эр улусту кижизидип турар силер. Өөрүшкү-маңнай үезинде бисти сорук киирип, берге үеде деткип, кижи болурунга кижизидип турар силер. Силерниң-биле кожа чорааш, күштүг болгаш буянныг сеткилдиг болурунга чүткүлдүг апаар бис.

Улаштыр номчуур...
11.03.2014
Дженни Чамыян

2013 чылдың март айда Болгарияга болган Сурдлимпий оюннарынга дайынчы мергежилдерниң дзюдо хевиринге мөңгүн медальды чаалап алгаш, бодунуң адын Дженни Чамыян тыва спорттуң төөгүзүнче киир бижээн.

Тываның олимпийжи спортчуларының намдары муң-муң тыва уруглар, оолдарның намдарындан дыка ылгалбас. Дженниниң база. Келир үениң олимпийжизи Эрзин суурга Максим Туванович биле Чечена Очуровна Чамыяннарның өг-бүлезинге 1984 чылда төрүттүнген. Yе-чергези оолдар, уруглар ышкаш шимченгир, оюн-тоглаага, спортка бичиизинден-не хандыкшылдыг чораан. Ол Кызылдың кулаа дыңнавас уругларга тускайжыттынган 1-ги хевирниң школа-интернадынга өөренип турган. Спортка сундулуундан аңгыда, дааранырынга, танцылаарынга база салым-чаяанныг. Авазының кады төрээн дуңмазы  Сайын-Белек Өлзей дээн ышкаш мөгелер ук-салгалында бар болгаш, хүрежир салым-чаяан Дженниниң ханында деп чугаалап болур. Школага тыва хүрешке хандыкшый бергеш, Дженни ону боду билип каан.

Улаштыр номчуур...
11.03.2014
Авам, ачам — баштайгы дыңнакчыларым

Александра Маратовна Пирлей — аялгалар чогаадыр болгаш боду ону күүседир кайгамчык талантылыг аныяк композитор. Ол Кызылдың уран чүүл колледжизиниң хөгжүм школазын, Абаканның хөгжүм колледжизин дооскан. Амгы үеде Казань хоорайның Н.Г. Жиганов аттыг күрүне консерваториязының фортепиано, композитор факультединиң сөөлгү курузунда өөренип турар.

Ооң баштайгы башкылары А.Ф. Семенова, М.А. Покорская, Н.М. Раитина, Ч.В. Комбу-Самдан олар болган. Хөгжүм школазынга өөренип тургаш, республика чергелиг «Чалыы композитор» мөөрейлерге шаңналдыг черлерни ээлеп турган. Бичиизинде ооң сонуургалдары  хөй турган, ынчалза-даа хөгжүмге ынаа улуг бооп, ону шилип алган. Школачы чылдарында аялгаларны чогаадып, пианинозунга ойнап, ада-иезинге ону күүседип берип турза-турза, чоорту ооң хөгжүмче сонуургалы көстүп келген болгаш ылап-ла амыдыралында кол мергежили дээрзи илереп эгелээн.

Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png