Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг в рамках нынешней командировки в Москву прорабатывает поручения первого заместителя Председателя Правительства России Дениса Мантурова по вопросам инфраструктурного развития республики с профильными федеральными ведомствами. В частности, реализацию комплексного плана энергоснабжения Тывы, утвержденного Правительством России в декабре 2021 года и развитие дорожной сети Тувы.
Подробнее...
Новости
09.09.2024 12:52 / Политика
Согласно предварительным итогам прошедшего накануне голосования на выборах депутатов в Верховный Хурал и хуралы представителей муниципальных образований республики, более 80% голосов избиратели отдали партии «Единая Россия».
Подробнее...
09.09.2024 08:46 / СВО
Помощь и поддержка участников специальной военной операции останется основной задачей для нового состава Верховного хурала (парламента) Тувы. Об этом ТАСС сообщил глава республики Владислав Ховалыг.
Подробнее...
08.09.2024 14:47 / Финансы
Сегодня сотрудники финансовой и бюджетной сферы Тувы празднуют профессиональный праздник – День финансиста
Подробнее...
08.09.2024 12:19 / Политика
Глава Тувы Владислав Ховалыг проголосовал на выборах депутатов Верховного Хурала республики IV созыва. Руководитель региона стал одним из первых посетителей участка №28, расположенного в гимназии №5 города Кызыла.
Подробнее...
07.09.2024 12:55 / Политика
В единый день голосования 8 сентября жители республики будут голосовать на выборах депутатов Верховного Хурала (парламента) Республики Тыва четвертого созыва и на 105 выборах муниципального уровня.
Подробнее...
07.09.2024 11:27 / Энергетика
По информации «Россети Сибирь Тываэнерго», энергетики заменили 3,438 км неизолированного провода на самоизолированный несущий провод, более устойчивый к переменам погоды. Также вместо устаревших деревянных опор установлены 132 новые железобетонные опоры.
Подробнее...
06.09.2024 21:36 / Муниципалитеты
Один миллиард рублей вложен в ремонт 30-километрового участка автодороги от трассы Кызыл - Эрзин в сторону Бай-Хаака. Ремонтные работы проводились там на протяжении нескольких последних лет – и сегодня проезд по этому некогда очень проблемному участку трассы стал комфортным и безопасным.
Подробнее...
06.09.2024 19:37 / Образование
Глава Тувы Владислав Ховалыг поздравил коллектив и учащихся Кызылского Президентского кадетского училища с десятилетием со дня открытия. «Своими успехами наше училище подтверждает свой высокий президентский статус. По качеству образования оно находится на 3-м месте среди всех довузовских учреждений Минобороны России», - написал глава в своём блоге в социальных сетях, отметив, что за десять лет учебное заведение сумело подготовить 80 медалистов.
Подробнее...
06.09.2024 12:51 / Энергетика
Правительство Тувы будет добиваться строительства линии электропередач в Монгун-Тайгинский район. Об этом заявил Глава Тувы Владислав Ховалыг в ходе рабочей поездки в Монгун-Тайгу.
Подробнее...
06.09.2024 11:01 / Экономика
В Туве успешно работает завод по производству компонентов для эмульсионных взрывчатых веществ, открытый в ноябре прошлого года компанией «Техмашсервис» при технической поддержке регионального правительства.
Подробнее...
Фоторепортажи
15.08.2013
09.08.2013
09.08.2013
02.08.2013
02.08.2013
29.07.2013
29.07.2013
24.07.2013
23.07.2013
17.07.2013
15.07.2013
14.07.2013
12.07.2013
12.07.2013
12.07.2013
10.07.2013
01.07.2013
01.07.2013
27.06.2013
27.06.2013
Медээлер
11.06.2015
Тываның аржааннарының эм шынарларын тодарадырының талазы-биле ийи чыл дургузунда үргүлчүлээн шинчилелдиң түңнелин үндүрер.
Бойдустуң аржааннарының эм шынарын албан езузу-биле хүлээп көөрүнүң талазы-биле Тываның Баштыңының 2013 чылда саналдааны төлевилиниң күүселдезиниң түңнелин үндүрер үе чоокшулаан. Февраль 6-да Кызыл хоорайга регионнар аразының «Тываның аржааннары болгаш ооң эм шынарлары: шинчилелдиң түңнелдери, чугула айтырыглар болгаш перспективалар» деп эртем-практиктиг конференция болур. Ол шинчилелдерниң түңнелдери Тываның аржаааннарынга санаторий-курорт комплекизин тударының эргежок чугулазын бадыткаарынга болгаш ону регионну сайзырадырының күрүне программазынга кииреринге дуза болур деп санап турар.
Улаштыр номчуур...
11.06.2015
Сыын ажыл-агыйының ажылдакчыларында чугула кампания эгелээн: олар август айга чедир 125 сыынның мыйызын кезер ужурлуг, оларның чүгле 65 бажы үш хар четкен.
Бүдүн-чартык чыл бурунгаар тургустунган ажыл-агыйга мы йыс кезериниң талазы-биле эң баштайгы компанияны бо чылдың июнь 6-да эгелээр деп доктааткан Сыын ажыл-агыйын регионга сайзырадырының талазы-биле эгелекчи саналды үндүрген Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ол бүдүрүлге чорудулгазы-биле таныжар дээш четкен.
Продукциязын алыр 5 сыынны аңгылап, кажаалааш, оларның баштайгызын мыйыс кезер тускай дериг-херекселге эккелген, ол дээрге сыынның ийи талазындан кыскаш, ооң бажын так тудуп алыр херексел-дир. Сыын ажыл-агыйында бригадир Андрей Бочкарев ол амытанга элээн аарышкылыг болур үүлениң чамдык нарын талаларын тайылбырлааш, бо чугула кампанияның эгелээнииң демдээ кылдыр республика Баштыңынга баштайгы мыйысты кезерин саналдаан. Дуржулгалыг специалистиң арга-сүмезин ажыглап тургаш Чазак Даргазы сорулгазын эки күүсеткен, үш харлыг сыынның тергиин эки мыйызын чыылганнарга бараалгаткан.
Улаштыр номчуур...
11.03.2015
Россияның Эртем хүнүн уткуштур Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң бөлүк эртемденнери Ч.М. Доржу, А.С. Донгак, Б. Баярсайхан, Л.К. Хертек, Ч.С. Чондан, У.О. Монгуш олар Тес-Хем кожууннуң Самагалдай, Чыргаланды, Берт-Даг сумуларының школаларынга аалдап чедип, башкылар, өөреникчилер - биле солун ужуражылгаларны эрттиргеннер. Институттуң моол шинчилелдер секторунуң башкарыкчы эртем ажылдакчызы, филология эртемнериниң кандидады Чүргүй-оол Доржу тыва дылдың төөгүзүн, амгы үеде ооң байдалын, өске түрк дылдар-биле аразында төрелдешкээн, өске дылдардан ылгалып турар тускай онзагайларын база тыва чоннуң аңгы-аңгы үе-чадаларда ажыглап чораан үжүк-бижиин солун чижектер-биле деңнеп, дыңнакчыларның сонуургалын хаара тудуптар чугааны эрттирген. Оон аңгыда төрээн дылын билириниң чугулазын база амгы үеде орус дылды билириниң ажыктыын айтып чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
24.02.2015
Ада-чурттуң Улуг дайынының дайынчы болуушкуннары кижи бүрүзүнүң сагыжынга таңмаланып арткан. Бо дайынның соонда эвээш эвес чылдар шуужуп эрткен, ынчалза-даа эрес-дидим маадырларывыс кажан-даа уттундурбас. Оларның дугайында Ада-чурт камгалакчызының хүнү — февраль 23-те, онзалап чугаалаары улуг ужур-уткалыг.
ТР-ниң информатизация болгаш харылзаа сайыды Аяна Шойгу, «Мегафон» ААН-ниң Тывада салбырының удуртукчузу Экер Хертек, «ВымпелКом» («Билайн» садыг марказы) ААН-ниң Тывада салбырының удуртукчузу Наталья Пуркина олар Бии-Хем кожууннуң төвү Туранда чурттап турар Ада-чурттуң Улуг дайынының хоочуннарынга дүрген дуза дилээриниң сээнниг мобиль телефоннарын тыпсыры-биле четкен.
Улаштыр номчуур...
24.02.2015
1919 чылдың январь 10-да Ажылчын-тараачын Кызыл Армияның (РККА-ның) Дээди шериг инспекциязының даргазы Николай Подвойский Бүгү-эвилелдиң Төп Күүсекчи комитединче чагаа чоруткан. Ол «Улус Комиссарлар чөвүлелиниң Ажылчын-тараачын Кызыл Армияны тургузарының дугайында шиитпири январь 28-те бир чыл болур. Кызыл Армияның тургустунган хүнүн январь 28 деп санап, демдеглезе эки боор» деп саналды киирген.
Ооң саналы озалдап келген болгаш ону чүгле январь 23-те сайгарып чугаалашкан. Саналдың озалдап келгени-биле ол дилегни хандырбас деп шиитпирни Төп Күүсекчи комитет үндүрген. Ындыг турбуже январь 24-те Москва Совединиң президиуму «Кызыл Армияның тургустунган хүнүнге алдар кылдыр байырлалды тургузарының дугайында» шиитпирни үндүрген болгаш ону Кызыл белек хүнү—февраль 17-биле капсырлаштырган. Бир-тээ февраль 17 понедельник хүнү болганда, ажыл хүнүнде байырлал эрттирбезин барымдаалааш, чоокку дыштаныр хүн февраль 23-тү шилип алган.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Тыва Республиканың Баштыңының йөрээл-чалбарыы:
Бойдузу Ыяш Көксүмээр Хой чылы,
Моорлазын, чаларазын! Курай – курай!
Чонум, чуртум, оран – таңдым,
Оожургалдыг болзун,өршээ! Курай – курай!
Эл чонумга экини хайырлаар,
Эки сеткилдиг чыл болзун!Курай – курай!
Улус – чонум аас – кежиктиг,
Уруг – дарыг өөрүшкүлүг,
Эки сеткилдиг, элбек дүжүткүр,
Эвилең ээлдек болуп көр!
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Хүндүткелдиг малын-малдап, ада-угувустуң ызыгуурун уламчылап чоруур арат-малчыннарывыс!
ШАГ ЧААГАЙ, ШАГАА ЧААГАЙ!
- Амыргын - на, амыргын!
- Сол - менди - ле бе?!
- Ыт - куш, дымаа - халаа сол - дур бе?!
- Шагаа - найыр чиик - чаагай эртип тур бе?!
Аал-ораныңар амыр - тайбың - на турар болзун!
Азыраан малыңар арбын өзер - ле болзунам!
Ажы-төлүңер, чоок кижилериңер каң кадык болзун!
Ажыл-ижиңер бүдүргүр - туттунгур - ла болзунам!
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Амыргын – на, амыргын, хүндүлүг чонум!
Шагааны уткуп, ак сүдүн чажып, чалбарыырынга белеткенип алган,
чүдүлге - сүзүктүг, сүлдези бедик чаңгыс чер - чурттугларым!
Шагның аазы чаларап, Ыяш олуттуг, дөрт ногаан меңгилиг, көк Аът чылын үдеп, 3 көк меңгилиг, Ыяш олуттуг көксүмээр Хой чылын уткуп алырынга шупту белен бис. Бурун шагдан тура салгал дамчып келген чараш чаңчылды чыл санында сагып, ада-өгбелеривистиң арттырып кааны ыдыктыг черлеринге саң салып, чаа үнүп келген чылга чалбарыгны кылыр бис. Аът чылы бистерге алдарлыг чыл болду. Россия биле Тываның демнежип эгелээнинден бээр 100 чыл болган оюнга тураскааткан улуг хемчеглерни бедик деңнелге эрттирдивис. Ол бистиң кады кылып каанывыс төөгүвүс-түр. Россияның Президентизи Тываның чонунга улуг хүндүткелин көргүзүп, кады байырлап келди.Владимир Владимирович Путинниң:Тыва-кайгамчык, чараш бойдустуг, онзагай оран.Тываларда чоргаарланыр чүүлдер хөй, ол дээрге чүс-чүс чылдарда культуразын кагбаан чон-дур - дээни бистерге дыка улуг үнелел - дир.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Шагаа бүдүүзүнде Бүгү-россия олимпиадазының регионалдыг чадазының тиилекчилерин байырлыг байдалга шаңнаан. ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей 29 тиилекчилерге база 99 тус-тус шаңналдар алган өөреникчилерге дипломнарны тывыскан.
Эң-не хөй шаңналдыг черлерже Тыва Республиканың лицей-интернадының, №15 лицейниң, №5 гимназиязының, күрүне лицейиниң база аграр лицейниң өөреникчилери тергиидеп үнген. Тере-Хөл, Тожу база Мөңгүн-Тайга кожууннардан чаңгыс-даа өөреникчи шаңнал албаан. Бай-Тайга, Каа-Хем база Эрзин кожууннардан бир-бир өөреникчилер шаңналдыг черлерже кирген. Бо чылгы олимпиадага хөй кезиинде англи дылга (27 кижи), тыва дылга (20 кижи), төрээн чогаалга (19 кижи), технологияга (17 кижи), ОБЖ (10 кижи), күш-культурага (9 кижи), орус дылга (9 кижи), экологияга (5 кижи), ниити билигге (5 кижи) өөреникчиниң баллдары хөй болган.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Тываның күрүне университединиң күш-культура факультединиң 3-кү курузунуң студентизи, оожум-топтуг аажы-чаңныг, чараш, чаптанчыг мөзү-бүдүштүг, кижизиг, чоргаар дурт-сынныг спортчу Айдың Монгуштуң 2014 чылда улай-улай чедип алган чайынналчак чедиишкиннеринге өөрүп, ооң дугайында сонуургааш, боду-биле ужуражып четтим.
Айдың бодун таныштырарда «Улуг-Хемниң Торгалыг суурга ада-иемниң беш дугаар хеймер оглу болуп төрүттүнген мен» деп, хүлүмзүрүй аарак, хөөреп олурду. Ооң чугаазындан ол эш-өөрзүрек, улугну улуг, бичиини бичии деп хүндүлеп, үнелеп билир кылдыр кижизиттинген дээрзи илдең. Айдыңның ук-төөгүзүнде даайлары хүрежип чораан, ам-даа шыырак диртип, хүрежип турар.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Кыдаттың тус-тус черлеринде амыдырап-чурттап чоруур төрел-бөлүк чонувустуң ёзу-чаңчылдарын шинчилээр эртем ажылын 2010 чылдан тура чорудуп эгелээн мен. Үнүүшкүннерим үезинде кыдат тываларының Чаа чыл байырлаашкыннарынга таваржып, харын-даа ол чараш, ыдыктыг байырлалдарның белеткелинге болгаш чорудуунга амы-хууда киржир аас-кежиктиг болгуладым. Ынчангаш аңаа даянып, Чөөн чүк улузунуң Чаа чылы – Шагааны Кыдатта чурттап чоруур төрел бөлүүвүс канчаар ёзулап эрттирерин көрген-билген барымдааларымга доктаап тургаш, номчукчу-биле үлежикседим. Кыдатта Чаа чыл байырлалын албан-ёзу байдалы-биле ийи катап демдеглээр. Григориан хүн дизии-биле январь 1-де уткуур-даа болза, Чөөн чүктүң ай санаашкыны-биле Чаа чылды эң-не бедик ёзу-чурумнуг, утка-шынарлыг кылдыр эрттирер.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Депутаттың ажыл-албаны
Тываның соңгу-чөөн талазында Каа-Хем – хөй чурттакчылыг улуг кожууннарның бирээзи. Он дөрт сумуларында 12 муң бир чүс ажыг орус, тыва, кыргыс, хакас, узбек дээш, оон-даа өске нация чоннар чурттап турар. Көдээ ажыл-агый талазы-биле чылдан чылче мал бажының саны өзүп турар. Мурнакчы чылгычылар, муңчу малчыннар, араттар болгаш өске-даа мергежилдиң кижилери Каа-Хемде хөй. Кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге ТР-ниң Дээди Хуралының депутады Юрий Валерьевич үлүг-хуузун киирип, улуг идигни берип турар дээрзин каа-хемчилер чоргаарал-биле чугаалаар болду. Бо депутат соңгулдага кожууннуң мурнундан ийи удаа чоннуң үнүн хөйү-биле чаалап алгаш, амгы үеге чедир оларның-биле сырый харылзаалыг ажылдап турар. Бо чылдың февраль 5-те Юрий Кара-оол Бүрен-Хем суурга ажыл-албанының аайы-биле уруглар садынга, көдээ Культура бажыңынга болгаш школазынга чораан. Кайы ырактан көскү, суурнуң аян-шинчизин каастап турар бичии чаштарның «Хүнчүгеш» уруглар садынгачедип, амгы байдалы-биле танышкан. Уруглар садының ийи каът бажыңын чаартып, капиталдыг септелгени чоруткан база чаа дериг-херексел-биле дериттингени чараш-даа, көрүштүг-даа.
Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Бойдус чаяалгазының ачы-авыралының дугайында бурунгу грек эртемден эмчи Гиппократ эрте-бурун шагда-ла мынчаар чугаалап каан: «Эмчи эмнээр, бойдус кадыкшыдар». Шынап-ла, өзээн өттүр-ле сөглээн. Тываның чону чай келирге-ле, төрээн бойдузунуң чайгаар бүткен аржааннарынга болгаш хөлдеринге барып эмненип, кадыын быжыглап чаңчыккан. Оларның кижиниң кадыынга кайы хире ажыктыын, кандыг аарыгга кайы аржаан дузалыын Тываның чону кол нургулайында эки билир. Ындыг-даа болза эртем-медицина талазы-биле шинчилелдер ам-даа төнмээн, 2013-2014 чылдарда кожуун бүрүзүнде кижилерниң хөй барып турары аржааннар болгаш хөлдерге эмчилерниң бөлүктери эртем-шинчилел ажылдарын чоруткан. Ийи чыл иштинде кылдынган улуг ажылды Россияның эртем хүнүнге тураскааткан регионнар аразының эртем-шинчилел конференциязынга түңнеп чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
10.02.2015
Сөөлгү үеде аъш-чем өртээниң аартап турары чонну дыка дүвүредип турар. Кызыл хоорайның улуг садыгларында хүн бүрүде хереглелдиң аъш-чем аймааның өртектерин көрүп, үнүүшкүннү кылдывыс. Садыгларда аъш-чем аймааның өртектери аңгы-аңгы болду. Хоорайның эң хөй садып алыкчылыг улуг садыы «Гарудада» хлебтиң өртээ – 22 рубль, сүттүң — 65 рубль, чигирниң - 70 рубль, «Пять звезд» садыгда сүттүң өртээ - 68 рубль, чигирниң – 72 рубль, чуурганың – 60 рубль. «Азас» садыында хлебтиң — 28 рубль, чигирниң — 67 рубль, сүттүң – 69 рубль, чуурганың — 64 рубль болза, чанында кожа турар «Наташа» садыында хлебтиң – 26 рубль; чигирниң – 70 рубль; чуурганың — 69 рубль; сүттүң – 61 рубль.
Улаштыр номчуур...
10.02.2015
«Шагаа-2015» 1-4 класс өөреникчилеринге оюн-тоглаа программазы (утренниктер) – Тываның чаңчылчаан культура болгаш ус ажыл төвүнге февраль 9-тан 13-ке чедир.
«Шагааның үүжези» допчулал болгаш номнар делгелгези; «Алдын Шагаа»өөреникчилерге темалыг кежээ; Национал байырлал «Шагаа – хуулгаазын үе» культура программазы – А.С. Пушкин аттыг национал библиотекага февраль 12, 13, 17 хүннеринде.
«Хуужуур чокта, төрүттүнген хүн эртпес, блины чокта, Масленица болбас» темага номнар полказы – А.С. Пушкин аттыг национал библиотеканың салбырларынга февраль 12-ден 22-ге чедир.
«Масленица – байлак сеткил» темалыг сайгарылгалар бөлүү –Н.Рушева аттыг уругларның уран чүүл школазынга февраль 16-да 10.00 база 14.00 шакта.
Улаштыр номчуур...
|
|