|
Главное
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг и генеральный директор Госкорпорации Ростех Сергей Чемезов подписали соглашение о сотрудничестве. Документ предусматривает реализацию инвестиционных проектов и создание на территории региона современных промышленных производств с использованием научно-технического, проектного и производственного потенциала корпорации.
Подробнее...
Новости
30.03.2023 18:58 / Социальная защита
Сегодня Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг назначил и.о. заместителя Председателя Правительства Республики Тыва по социальной политике. Им стал Орлан Сарыглар, который ранее работал заместителем управляющего регионального отделения Фонда социального страхования Российской Федерации по Республике Тыва.
Подробнее...
30.03.2023 17:47 / Здравоохранение
Первый случай укуса клещом человека в этом году зарегистрирован 10 марта на территории города Чадан Дзун-Хемчикского района. Всего с начала 2023 года зарегистрировано три случая обращения граждан в медицинские организации по поводу присасывания клещей, в том числе за помощью обращались два ребенка до 17 лет. Министерство здравоохранения Тувы в феврале текущего года закупило 30260 доз вакцин против клещевого вирусного энцефалита на 12774,12 тыс. рублей. С прошлого года осталось еще 15 500 доз вакцин. Ведомство призывает жителей районов, эндемичных по клещевому вирусному энцефалиту, пройти вакцинацию против опасного заболевания.
Подробнее...
30.03.2023 15:14 / Муниципалитеты
Глава Тувы Владислав Ховалыг побывал с рабочей командировкой в Улуг-Хемском и Дзун-Хемчикском районах, где посетил ряд строящихся и ремонтируемых объектов, а также проинспектировал образовательные организации, в которых в прошлом году была произведена модернизация.
Подробнее...
30.03.2023 10:41 / Сельское хозяйство
Семь глав фермерских хозяйств в Туве стали победителями конкурса грантов на развитие семейной фермы, сообщают в региональном Министерстве сельского хозяйства и продовольствия. Свои проекты конкурсанты презентовали 10 марта, и по итогам работы конкурсной комиссии были объявлены имена победителей. Так, господдержку в этом году получат по два хозяйства из Дзун-Хемчикского, Улуг-Хемского и Монгун-Тайгинского районов, а также животновод из Бай-Тайги.
Подробнее...
29.03.2023 20:20 / Личность
Глава Тувы Владислав Ховалыг направил в адрес Заслуженного учителя Российской Федерации, отличника народного просвещения, народного учителя Республики Тыва Валентины Одурековны Домур-оол поздравительный адрес, в котором руководитель региона поздравил ветерана с 80-летним юбилеем и выразил признательность за многолетнюю педагогическую деятельность, большую наставническую и общественную работу на благо республики.
Подробнее...
29.03.2023 19:12 / Политика
XXXVIII по счёту конференция Тувинского регионального отделения партии «Единая Россия» прошла в Доме народного творчества 27 марта. Исполком партии отчитался о реализации 25 федеральных партийных проектов на территории республики и обозначил задачи на текущий год. В работе конференции принял участие секретарь РО, Глава Тувы Владислав Ховалыг.
Подробнее...
29.03.2023 17:05 / Образование
В Кызыле на базе Тувинского строительного техникума на этой неделе проходит региональный этап Всероссийского чемпионатного движения по профессиональному мастерству, в котором по 26 компетенциям принимают участие 194 конкурсанта: 152 студента среднего профессионального образования и 42 школьника. Конкурсы профессионального мастерства направлены на повышение качества подготовки специалистов, позволяют создать благоприятную среду для развития профессиональных умений и навыков, креативного мышления участников, способствуют формированию опыта творческой деятельности в профессиональной сфере.
Подробнее...
29.03.2023 16:11 / Конкурсы
В Туве подвели итоги конкурса «Трезвое село», объявленного по инициативе Главы республики Владислава Ховалыга в прошлом году и призванного стимулировать сельское население к уменьшению потребления алкоголя. Конкурс является частью комплекса мер по противодействию незаконному обороту спиртосодержащей продукции и алкоголизации населения. Награды сельским поселениям-победителям сегодня вручил и.о. заместителя Председателя Правительства Республики Тыва Виталий Бартына-Сады.
Подробнее...
29.03.2023 15:04 / Наука
Молодым ученым Тувы с 2023 года увеличат размер грантовой поддержки из бюджета. На этой неделе правительство республики одобрило предложение регионального Агентства по науке пересмотреть действовавшее с 2006 года положение о грантах Главы Тувы для молодых ученых.
Подробнее...
29.03.2023 13:37 / Социальная защита
Жители республики начали активно пользоваться услугами службы Единого социального телефона, которая недавно была открыта на базе Республиканского центра «Поддержка». Напомним, что по номеру 8-800-201-0238 теперь можно получить информацию по вопросам социальной поддержки и обслуживания инвалидов, пожилых, лиц без определенного места жительства и освободившихся из мест лишения свободы. Также при службе действует резервный номер аналогичного назначения 8 (39422) 6-02-88, которым можно воспользоваться в случае возможных неполадок на основной линии.
Подробнее...
Фоторепортажи
09.04.2013
08.04.2013
05.04.2013
05.04.2013
03.04.2013
01.04.2013
29.03.2013
25.03.2013
25.03.2013
25.03.2013
19.03.2013
17.03.2013
15.03.2013
14.03.2013
14.03.2013
08.03.2013
06.03.2013
26.02.2013
05.10.2012
13.09.2012
Медээлер
26.12.2014
Чаа чылдың утренниктери, балдары болгаш маскарадтары
Декабрь 20 — 2015 чылдың январь 7
Бичии уругларга Чаа чылдың балдары, маскарадтары, утренниктери база көргүзүглери – В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга, Тыва Республиканың Алдан-Маадыр аттыг национал музейинге, Тываның Үндезин культура төвүнге, Тываның күрүне филармониязынга, Орус культура төвүнге, өөредилге болгаш социал албан черлеринге, культура бажыңнарынга, библиотекаларга.
Декабрь 24
Өскүс уругларга болгаш ада-иезиниң азыралы чок арткан уругларга Чаа чылдың ачы-буян концерти – Кызыл хоорайның школа-интернадынга.
Декабрь 25
Республиканың бичии уругларынга ТР-ниң Баштыңының Чаа чылдың елказы – В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга 12.00 шакта.
Улаштыр номчуур...
25.12.2014
«Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң кол сорулгазы чурттакчылыг суур бүрүзүнге ол суурну бадыткап турар азы суурнуңбедик адын тудуп болур продукцияны бүдүрүп үндүргеш, сайгарары.
Бо айтырыг талазы-биле Эрзин кожууннуң мал ажыл-агыйлыг, тыва хойну өстүрер, уксаалыг мал заводу, «Бай-Хөл» көдээ ажыл-агый кооперативиниң даргазы Эртине Аңгырович Манзай Чазак Даргазы Шолбан Кара-оолдуң болгаш ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының сүмелээни-биле чурттакчы чоннуң аъш-чемге айыыл чок чоруун хандырар сорулга-биле тус черниң шээр малындан эът бүдүрүп сайгарар талазы-биле тодаргай ажылдарны кылып чорутканының түңнелинде, мал согар бүдүрүлге тудуун дооскаш, тускай шенелдени эрттиргеш, продукциязын берип эгелээн.Мал согар цехти Бай-Даг суурдан ырак эвесте, Тарлашкынның чоогунда, Эрзин — Кызыл автооруунуң чанында туткан. Бо тудугну Москвада «Комман групп» дээр акционерлиг ниитилелдиң (чиңгине директору Андрей Борисович Волков) төлевилели езугаар туткан. Бо чугула бүдүрүлгени тударынга кожуун чагыргазы тус чер бюджединден 800 муң рубльди, а «Бай-Хөл» ажыл-агый 2750 муң рубльди тускайлаан.
Улаштыр номчуур...
25.12.2014
Тыва Республиканың Баштыңы Ш.В.Кара-оолдуң саналы-биле эгелээн «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелдиң күүселдезин 3 чыл улаштыр хайгаарап тур мен. Аңаа киржири-биле «Мөген-Бүрен» КУБ-туң чанынга «Сайзырал» КХН-ни тургускаш, эът, дүк, сүт болбаазырадып кылыр дериг-херекселдерни республика Чазааның дузазы-биле четчелеп берген бис. Ооң соонда аңаа ажылчын олуттарны тургузуп, көдээ ажыл-агый продукциязын болбаазырадыр талазы-биле ажылды эгеледивис.
Ол дериг-херекселдерни чогумчалыг ажыглаанывыстан чоннуң хереглелинге ажыглаар продукцияны «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелге киириштир бүдүрүп, делгелгелерге-даа киржип, багай эвес үнелелди ап келдивис. Бо чүүлүмге бодумнуң ажыл-агыйымны мактаар, көргүзер-даа дивээн мен, ниити төлевилелге хамаарышкан саналды киирер сорулганы салдым.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Ниити-россияның Улусчу фронтузунуң регион активи-биле ужурашкан.
Ужуражылганың кол сорулгазы — декабрь 12-де Дээди Хуралга кылган Айыткалында турушту улусчу контрольдуң төлээлери-биле сүмележири дээрзин Тываның Баштыңы айыткан.
«Үнер чыл бөдүүн эвес, бодунуң экономиктиг, социал болгаш политиктиг негелделери-биле аажок-ла нарын болур чадавас — деп, Чазак Даргазы ужуражылганы ажыдып тура, чугаалаан. — Ол шылгалдаларга удур чүгле күрүне эрге-чагыргазы эвес, чурттакчы бүрүзү туржур ужурлуг. Ынчангаш шуптувус чаңгыс кижи дег, демнежип алгаш, чаңгыс айтырыгны — ол берге үени Тывага чидириг чок, харын-даа дадыккан, келир үеде быжыг үндезинниг апарган ажып эртери дээш туржур ужурлуг бис».
Ужуражылгага чугаа Ниити-россияның Улусчу фронтузунуң (НУФ-туң) республикага болгаш чуртка онзагай ужур-дузалыын демдеглээни-биле эгелээн. Чурттуң Президентизи НУФ-ту нацияларны каттыштырып шыдаар күш, российжи кижи бүрү- зүнге хөй-ниити чорудулгаларга киржиринге чепсек, бүгү чурттуң болгаш бодунуң төрээн булуңунуң чаартылгазынга хуу киржилгезинге идиг кылдыр тургусканын демдеглээн дээрзин Тываның Баштыңы сагындырган. Дайын-чаада дег, фронт деп аттыг-даа болза, ол шимчээшкин тургустунган айтырыгларны чөптүү-биле шиитпирлээриниң, кижилерниң күзел-чүткүлдери-биле херек кырында тургустунган байдалдарның аразында чогумчалыг арганы тыварының талазы-биле сорулгаларны шиитпирлээр.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Бурунгу кыдат дайынчы уран чүүлдүң ушу хевири амгы үеде бистиң республикада бурунгаар сайзырап турар. Кыдаттан ужукталып үнген бо хевирге чоокта чаа делегей чергелиг маргылдаа болуп эрткен. Аңаа Россияның болгаш Тываның адын камгалап, бистиң спортчуларывыс киришкеш, келген.
Күстүң ортаа айының төнчүзүнде Кыдат чурту четкен тыва спортчуларның бирээзи Чойган Николаевна Самбыланы номчукчуларга таныштырайн.
«Кижи — чурттуг, куш — уялыг»
Мээң маадырым баштайында бодун мынчаар таныштырды:
— Өскен-төрээн черим Чадаананың №1 школазынга өөренип тургаш-ла, спортка ынак турган мен. 6-гы класска ушуну сонуургап эгеледим. Ушу хевириниң чажыттарын башкым Алексей Ытсыгбаевич Сат өөредип каан. Бо башкы — хүрешке, оон ыңай каратэ, ушуга бедик мергежилдиглерниң бирээзи. Кезээде-ле бистерни деткиир, кичээлдер соонда ушуну 20 хире уругга өөредип турган башкывыс-тыр – деп, ол чугаалады. Чойган Николаевнаның ушуга сонуургалы ооң хан-дамырында сиңе берген-дир деп эскердим. Ону чугаалай бергенде, чечен-мерген тоолчуларывыс Баазаңай Түлүш, Чанчы-Хөө Ооржак ышкаш ыдып-ла, чугааланып-ла олурар болду. Мен ооң солун чугаазын Степан Сарыг-оолдуң «Аңгыр-оолдуң тоожузунда» Аңгыр-оол биле Буян деп ийи оолдуң чугаалажып орары дег, «ийе, ыык…» деп каап, кончуг кичээнгейлиг дыңнап олурдум.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Тываның Улустуң чогаалчызы Салим Сүрүң-оол 90 харлаанынга
Тыва прозада кижиниң салым-чолунче, мөзү-бүдүжүнче, хууда амыдыралынче, ниитилелдиң нарын айтырыгларын көдүреринге чогаалчы Салим Сазыгович Сүрүң-оолдуң чогаадыкчы үнү чидиг, бот-тускайлаңы-биле ажыттынган. Ол хөй чечен чугааларны: «Дагын таныжылга» (1955), «Оржуңмаа биле Балдай-оол» (1959), «Төнмээн төөгү» (1962), «Сес чүстүг дуран»; тоожуларны: «Чайгы хүннер» (1962), «Ынакшыл-дыр» (1965), «Озалааш хем» (1968), «Лейтенантының даалгазы» (1970), «Авазынга даңгырак» (1973), «Кымның оглул?» (1977), «Кижиниң намдары» (1983), «Ак-Төш» (1984), «Ногаан ортулук» (1986), «Ак анай биле Арбай-оол» (1987); романнарны: «Өске кадай» (1980), «Тывалаар кускун» (1994) бижээн. Ниитизи-биле 26 проза болгаш шүлүк номнарының автору.
Тываның Улустуң чогаалчызы Салим Сүрүң-оол — ниитилелде кижиниң амы-хуунуң мөзү-шынарының база мораль-этика айтырыгларын, хууда амыдыралды, амыдыралдың «кара» талаларын чидии-биле бир-ле дугаар чогаалдарынга көдүрген чогаалчы.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Декабрь 28-те Кремльге РФ-тиң Президентизи В.В.Путинниң даалгазы-биле Россияның булуң бүрүзүнден келир бичии уругларга елка болур. Тывадан 12 бичии уруглар 3 тускай үдекчилиг декабрь 23-те ынаар «аъттаныптар».
Президентиниң елказынче баар школачылар — кожуун, республика чергелиг мөөрейлерге, маргылдааларның чаңгыс эвес удаа тиилекчилери-дир. «Кайы-даа эртемнерниң олимпиадаларынга киришкеш, бир-ийи дугаар черлер ап турдум, ынчангаш Президентиниң елказынче баар аас-кежиктиг болдум. Чогум Москва хоорайже ооң мурнунда барып турган мен» — деп, Барыын-Хемчик кожууннуң Бижиктиг-Хая ортумак школазының 6-гы клазының өөреникчизи Чаян Чадамба улуг өөрүшкү-биле чугаалады.ТР-ниң лицей-интернадының өөреникчилери Евгения Шимит-оол, Оэлун Бимба, Бии-Хем кожууннуң Тарлаг ортумак школазының өөреникчизи Чаяна Кончук, Бижиктиг-Хая ортумак школазының өөреникчизи Чаян Чадамба, Р.Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының өөреникчилери Алдар Саая, Даяна Хомушку, Кызыл хоорайда №5 гимназия школазының өөреникчизи Айлаң Достай, Ак-Довурак хоорайның 1 дугаар школазының өөреникчилери Диана Күжүгет, Менди Ооржак, Кызыл хоорайда кадет школазының өөреникчизи Намсарай Сараагай, Тес-Хем кожууннуң Самагалтай ортумак школазының өөреникчизи Баазанчав Натпит-оол, Кызыл хоорайның 1 дугаар школазының өөреникчизи Адаш Хомушку олар 2014 чылда өөредилгеге, спортка, уран чүүлге шылгарааш, РФ-тиң Президентизиниң елказынче баар аас-кежиктиг болганнар.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Чылгычы Ондар, ТР-ниңдаштыкы экономиктиг харылзаалар талазы-биле агентилелиниңдиректору:
— Тываның Баштыңының Дээди Хуралга айыткалын кончуг кичээнгейлиг дыңнадым. Тыва Республиканың даштыкы экономиктиг харылзаалары-биле ажылым холбаалыг болгаш Моол, Кыдат дээш Азия чурттары-биле экономиктиг харылзаалар дугайында Айыткалдан чугула чүүлдерни билип алдым. Барыын Сибирьниң газын Кыдаттың Синьзян-Уйгур автономнуг районга «Алтай» деп хоолай шугуму-биле Россия чедирер деп турарын Шолбан Валерьевич дыңнаткаш, ол газ шугумунга Тываны кожуп болур аргалары бар деп чугаалады. Ону боттандырары ам дээрезинде чүгле планнар-даа болза, оларны Тывага ажыктыг болдурар дээш, «Газпром» компания-биле ажылдаар деп турарын дыка чүүлдүгзүнер-дир мен. Россияның экономиктиг харылзаалары болгаш эрге-ажыктары Мурнуу Азия чурттарынче чайлы бергенде, ооң херек кырында боттаны бээр аргазы бар боор. Аңаа ТР-ниң даштыкы экономиктиг харылзаалар талазы-биле агентилели база үлүүн киирери чугаажок.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Бодап-бодап кээрге, кижиниң кадыкшылындан эрткен чүве чок. Эшкедеп-ле чоруур эрбенниг амыдыралывыста кадыывыс дугайында тооп бодаар эвес бис. Кандыг-бир аарыгга туттурупкаш, ынчан харын бодавасты бодап, кончуумну аа, кадыым дугайында чоп-ла сагыш салбайн чораан кижи боор мен деп эмчи-домчуже маңнап, лама-хамнарга безин чалбарып чеде берген турар бис. Кижиниң кадыы-ла эки болур болза, арткан чүве аайлажы бээр деп бо-ла чугаалажыр болгай бис. Ол-даа шын.
Чоннуң кадыкшылының дугайында сагыш салыышкын — күрүне политиказының эң чугула сорулгаларының бирээзи. Кижилерниң кадыын камгалаарынче, аарыгларны болдурбазынче угланган янзы-бүрү хемчеглер доктаамал алдынып турар. Ооң чижээнге бүгү-ниитиниң диспансеризациязын, халас шинчилгелерни, кадыкшыл маршруттарын көрүп болур. 2014 чылда Тывага «Кадыкшыл маршруду» деп төлевилел ажылдап эгелээн болгаш бо үе дургузунда эмчи бригадалар республиканың шупту кожууннарын эргип-кезээн.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Республиканың Баштыңының Тыва Республиканың Дээди Хуралынга (парламентизинге) 2015 чылда республикада болгаш иштики политикада ажыл-херектерниң байдалының дугайында
АЙЫТКАЛЫ
Хүндүлүг Каң-оол Тимурович!
Дээди Хуралдың хүндүлүг депутаттары!
Коллегалар! Эш-өөр! Чаңгыс
чер-чурттугларым!
Москвадан чоокта чаа чедип келдим, аңаа республика парламентизиниң удуртукчузу-биле, бистиң сенаторларывыс болгаш депутаттарывыс-биле кады чурттуң Президентизиниң Россия Федерациязының Федералдыг Хуралынга Айыткалын дыңнаар аргалыг болдум. Ол дээрге бүгү делегейге, бистиң шуптувуска хамааржыр Айыткал-дыр.
Айыткал ханы уткалыг болгаш патриотчу хөөннүг дээрзинге чигзиниг чок. Чүнү кылырын, чүнү ооң соонда кылырын — даштыкы политиктиг нарын айтырыгларның-даа, көдээ школа тудуунуң талазы-биле-даа кандыг-даа айтырыгга хамаарыштыр күүседирин билир кижи бистиң-биле чугаа кылды. Россияның эрге-ажыктарын болгаш Украинада бистиң акы-дуңмаларывыстың эргелерин камгалаар ажылды аажок берге байдалдарда күүседип турар Владимир Владимировичиниң оожум болгаш бүзүрелдиг чоруу бисти күш киирип турар.
2015 чыл чуртка бөдүүн эвес болур дээрзин эки билип турар бис. Амгы үедеги шылгалдалар Россияның чонун кайы үеден-даа артык каттыштырган. Бодунуң Төрээн чуртунга ынакшыл, улуг чуртунуң төөгүзүнге хүндүткел, шынның күжү Россияны быжыглаарынга күчүлүг чепсек болган.
Владимир Владимирович мынча дээн: «Мурнувуста үе нарын, дүшкүүрлүг, хөй-ле чүүлдер бистиң канчаар ажылдаарывыстан хамааржыр. Санкциялар болгаш даштыкы кызыгаарлаашкыннар дээр чүүлдер салган сорулгаларны дээштиг, шалыпкын чедип алырынга харын-даа деткимче болуп турар».
Ол сөстер бистиң ажыл-херээвиске удуртулга болур ужурлуг, бистен өске кым-даа бистиң айтырыгларывысты шиитпирлевес. Кым-даа биске чүнү-даа өргүвес, дээрден кежик бадып келбес. Шупту чүүлдер бистен хамааржыр. Бисте иштики курлавырлар бар, ону эң долузу-биле ажыглаар ужурлуг бис.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Тыва Республиканың Баштыңы Тыва Республиканың Дээди Хуралынга (парламентизинге) Айыткалды декабрь 12-де Улусчу чогаадылга бажыңынга кылган. Ооң ады «2015 чыл: чаа шылгалдалар – чаа аргалар». Кол утказы Россия Федерациязының Президентизи Владимир Путинниң Күрүне Думазынга кылган Айыткалы-биле хөөннеш болган.
Тываның Баштыңының Айыткалында хөй сан-чурагайлар чок, республиканың, ооң ажыл-ишчилериниң мурнунда тургустунуп келген бергелерни, оларны ажып эртер талазы-биле аргаларны айытканы-биле тодаргай. Келир 2015 чыл Россияга болгаш Тывага белен эвес шылгалдаларның чылы боорун чугаалап, оларны ажып эртер дээш бүгү күштерни мөөңнеп, шудургу ажылдаар, дээрден маанай манаан херээ чок дээрзин Шолбан Кара-оол сагындырган. Даштыкы чурттарның Россияга экономиктиг санкцияларын ажып эртер дээш төп эрге-чагырганың ап чорудар хемчеглеринге даянгаш, республика бодунуң курлавырларын дээштиг ажыглаар ужурлуг. Оларның бирээзи — республиканың көдээ ажыл-агыйын база бир бедик чадаже көдүрген «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилели.
.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Тываның Камбы-ламазының дүжүлгезинге саадаарының байырлыг езулалы Улусчу чогаадылга бажыңынга болган. Ол сарыг шажынның бо езулалды эрттирериниң шупту чаңчылдары езугаар болган. Камбы-лама албан-дужаалдың демдээ — лотос чечек хевирлиг бөрттү Лопсан Гьятсога кедирип, ону дүжүлгезинге олурткан соонда, республикада сарыг шажынның чүдүкчүлеринге ол бады даңгыраан берип, Тывага сарыг шажынны ам-даа хөгжүдеринге, ол кижилерниң мөзү-шынарынга, амыдырал-чуртталгазынга чаагай салдарлыг боорунга бүгү сагыш-сеткилин, эртем-билиин бараалгадырын даңгыраглаан.
Лопсан Гьятсонуң Тываның Камбы-ламазының дүжүлгезинге саадаарының езулалы эрткен соонда ооң мурнунда Тываның Камбы-ламазының албан-дужаалын ээлеп чораан ламалар аңаа байырны чедирип, ооң чаагай үүлези бүдүнгүр болурун күзеп, байырны чедиргеннер. Лопсан Гьятсонуң Тываның Камбы-ламазының дүжүлгезинге саадааны-биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол аңаа байырны чедиргеш, бистиң республикага амыр-тайбың чорук нептереп, тыва чоннуң сагыш-сеткили, мөзү-бүдүжү сарыг шажын чүдүлгезиниң ачызында улам-на чаагай болурунга, Тываның хөй национал, аңгы-аңгы чүдүлгелерлиг чоннарының аразынга бот-боттарын билчир чорук, оларның аразында эп-найырал быжыг боорунга бүгү-ле күжүн чаа Камбы-лама бээр деп бүзүрелин ол илереткеш, амы-хууда белээн сөңнээн.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Декабрь 10-да Орус культура төвүнге 2015 чылда болгаш 2016-2017 чылдарда планныг үеде Кызыл хоорайның бюджединиң хөй-ниити чугаалажыышкыннары болган. Хуралды Кызыл хоорайның баштыңы – Төлээлекчилер хуралының даргазы база хоорайның бюджединиң хөй-ниити чугаалажыышкыннарының комиссия даргазы Дина Оюн удуртуп эрттирген.
Хуралга 2015 чылда база 2017 чылга чедир хоорайның социал-экономиктиг хөгжүл- дезиниң дугайында илеткелди Кызыл хоорайның чагырга даргазының экономика талазы-биле оралакчызы Аян Серен-Доржу, Кызыл хоорайның 2015 чылда база 2016-2017 чылдарда бюджединиң баш бурунгаар планнаашкынының дугайында Кызыл хоорайның саң-хөө департаментизиниң даргазы Кежик-оол Тулуш база Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының хыналда комитединиң даргазы Валерия Кыргыс тус-тус илеткелдерни кылганнар. 2015 чылда бюджет планнаашкыны езугаар хоорайның ниити орулгазы — 2 305 496,1 муң рубль, а ниити чарыгдал – 2 344 205,1 муң рубль. Бюджетке чедишпес акша — 38 709 муң рубль. 2016 чылда бюджет езугаар Кызыл хоорайның ниити орулгазы – 2 376 640 муң рубль, а ниити чарыгдал – 2 416 074 муң рубль. Чедишпес акша — 39 434 муң рубль. 2017 чылда ниити орулгазы – 2 072 108 муң рубль, а ниити чарыгдалы – 2 113 469 муң рубль болза, чедишпес акша — 41 361 муң рубль.
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Декабрь 10-да республиканың Онза байдалдар яамызының 2014 чылдың түңнелдерин болгаш келир 2015 чылда кылыр ажылының сорулгаларын чугаалашкан улуг чыыш-хурал Чазак Бажыңының хуралдаар залынга болуп эрткен.
ОБЯ-ның Тывада кол эргелелиниң начальниги, генерал-майор Андрей Назаров удуртуп турар албан чериниң 2014 чылда кылып чоруткан ажылының дугайында илеткелди кылган. 2014 чылда аар деп санаттырган 5 онза айыыл-халап болган: Кызыл — Тээли автоорукка «ВАЗ-2112» марканың ийи автомашиназы үскү-лешкениниң түңнелинде 6 кижи амы-тынындан чарылган, 4 кижи кемдээн (11.04.2014). Кызыл кожууннуң Оттук-Даш дужунга болган орук озал-ондаанга 5 кижи амы-тынындан чарылган, ийизи кемдээн.Тываның «МИ-8» вертоледу октябрь 10-да читкен олчаан амга чедир тывылбаан. Экипажтың 5 кежигүннери база 7 пассажир аңаа чораан. Россияның ОБЯ-ның болгаш российжи, тыва ужар чүүлдүң вертолеттары, 300 ажыг кижи составтыг камгалакчылар бөлүү болгаш хөй санныг эки турачылар читкен вертолетту дилеп-тывар ажылдарга киришкен. Май төнчүзүнде Дапсы, Алаш хемнер үерлээн соонда 425 кижиниң өнчүзү когараан. Суг халавы чурттакчылыг 3 сумуну тавараан, 62 бажыңның херим-кажаазын, огородтарын тавараан, 17 көвүрүглерни болгаш узуну 144,2 км. оруктарны үрегдээн. 183 өг-бүлелерниң амыдырал байдалы бергедээн. Айыыл-халаптың уржуктарын чайладырынче 200 камгалакчылар хаара туттунган,
Улаштыр номчуур...
22.12.2014
Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалынга тыва мөге тулган чемпион болган.
2014 чылдың декабрь 6-да Иван Ярыгин аттыг хүреш ордузунга Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалы болган, аңаа Москва хоорайның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкыннарының бирги чери дээш база бухэ барилдаан деп бурят хүрешке бирги чер дээш маргылдаалар болган. Ол ышкаш хапсагай деп якут хүрешти бо чылын фестивальга бир дугаар киирген. Чыл санында эртип турар ол спортчу ужуражылга Россияның болгаш даштыкының аңгың-аңгы регионнарындан эң шыырак спортчуларны чыып турар. 2014 чылда база ындыг болган. Фестивальга 121 спортчу киришкен, Москваның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкынын төлээлээн 21 команда чагыг киирген.
Улаштыр номчуур...
|
|