Тываның мөгелери шылгараан

Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалынга тыва мөге тулган чемпион болган.

2014 чылдың декабрь 6-да Иван Ярыгин аттыг хү­­реш ордузунга Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалы болган, аңаа Москва хоорайның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкыннарының бирги чери дээш база  бухэ барилдаан деп бурят хү­решке бирги чер дээш маргылдаалар болган. Ол ышкаш хапсагай деп якут хү­­решти бо чылын  фестивальга бир дугаар киирген.

Чыл санында эртип турар ол спортчу ужуражылга Россияның болгаш даштыкының аңгың-аңгы регионнарындан эң шыырак спортчуларны чыып турар. 2014 чылда база ындыг болган. Фестивальга 121 спортчу киришкен, Мос­кваның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкынын төлээлээн 21 команда чагыг киирген.

Деңзи аайы-биле үш категорияга (70 кг чедир, 80 кг чедир болгаш 80 кг-ден өрү) болуп эрткен маргылдааның түңнелинде тус-тус спортчуларның-даа, командаларның-даа аразындан тиилекчилер болгаш шаңнал ээлекчилери илереттинген. Тиилекчилерге Москва хоорайның регионнар аразынга кады ажылдажылга, национал политика болгаш шажын организациялары-биле харылзаалар департаментизиниң кубоктарын, медальдарын база дипломнарын, а ол ышкаш РФ-тиң ФХ-ниң Күрүне Думазының депутады И.Э.Матхановтуң, Кавказтың чоннарының российжи конгрезиниң президентизи А.Х.Тоторкуловтуң, Саха (Якутия) Республиканың хапсагай хүреш федерациязының президентизи Н.И.Румянцевтиң,  «Даши Намдаковтуң чогаадыкчы мас­терскаязы» КХН-ниң чиңгине директору А.А.Бурзановтуң, Бурятия Республиканың Улус Хуралының төлээзи П.А.Улахановтуң, «Уряал» бурят культура ниитилелиниң» регион салбырының даргазы Б.Д.Дугаровтуң тургускан үнелиг белектерин тывыскан.

Бо чылын бухэ барилдаан талазы-биле маргылдааның түңнели-биле илереттинген  IX фестивальдың тулган чемпиону атты тыва мөге Айдың Монгуш чаалап алган, аңаа «Новый поток» ниитилелиниң (ниитилелдиң президентизи Ю.В.Навражный) тускай­лаан  кол шаңналы — 100.000 рубльди тывыскан.

Оон аңгыда фестивальдың маргылдааларынга шаң­налдыг черлерни Тываның өске-даа мөгелери чаалап алганнар. Чижээ, Михаил Алдын-оол (70 кг чедир дең­зиге) болгаш Чиңгис Бадыраа (80 кг чедир) за-вороток деп орус хүрешке тус-туста мөңгүн болгаш хүлер шаңналдарны чаалап алганнар. Бухэ барилдаан деп бурят хүрешке 70 кг чедир деңзиге хүрешкеш, Бады-Сагаан Монгуш биле Алли Долба бирги болгаш ийиги черлерни үлешкеннер. Хүрештиң ол-ла хевиринге мөңгүн болгаш хүлер шаңналдар Артыш Шөмбүл биле Чиңгис Бадыраа оларга онаашкан, а Айдың Монгуш 80 килограммдан өрү категориялыг мөгелерниң аразынга эң күштүг болган.

Якут хүреш хапсагайга тыва мөгелерге чедер ки­жи чок болганын демдег­лээр апаар. 80 кг чедир мө­гелерниң аразындан Айдың Дун биле Артыш Шөмбүл олар бирги, ийиги черлерни ээлээннер. Аар деңзилиг мөгелерден Айдың Монгуш түңнел маргылдаага бурят Цыбик Максаровту, Якутия­дан келген, хүрештиң ол хевиринге аштырар кижи чок деп санаткан Афанасий Старостинни октааш, тиилекчи болган.

Команда аайы-биле тывалар за-вороток деп орус хү­решке — ийиги черни, бурят бухэ барилдаанга үшкү черни ээлээн болгаш якут хүреш хапсагайга чемпион болганнар, якуттар боттары чүгле хүлер шаңнал алганнар.

Москва хоорайның ре­гион­нар аразынга кады ажылдажылга, национал политика болгаш шажын организациялары-биле харылзаалар департаментизиниң албан-езузунуң сайтызында медээ­лерден.