Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

Церемония открытия Чемпионата состоялась на стадионе имени 5-летия Советской Тувы. В течении трех дней, порядка 300 спортсменов из более чем 20-ти регионов
России будут бороться за звание победителя Чемпионата России по стрельбе
из лука. Участников соревнований приветствовал Глава Тувы Владислав Ховалыг, который отметил, что проведение в республике соревнований всероссийского уровня – это уникальная возможность для региона продвинуться вперед, юному поколению получить вдохновляющий толчок к самым большим высотам в спорте.

 

Подробнее...

Новости

RSS
06.02.2013 16:51 / Сельское хозяйство
 Минсельхозпрод Тувы в 2013 году активно займется развитием малых форм хозяйствования на селе
Основным направлением деятельности Минсельхозпрода республики на предстоящий год станет развитие малых форм хозяйствования на селе в рамках реализации губернаторского проекта «Одно село – один продукт». Докладывая об этом на заседании Правительства Тувы, первый заместитель министра Сергей Ондар отметил, что выбор данного приоритета обусловлен задачами, поставленными в Послании главы республики Шолбана Кара-оола Верховному Хуралу, и тесно увязан с предшествующей деятельностью по развитию мясомолочного животноводства.
Подробнее...
06.02.2013 16:49 / Общество
В адрес Правительства Тувы увеличилось количество обращений граждан с общественно значимой направленностью
Управление по обращениям граждан представило в Администрацию Главы Республики Тыва отчет о работе за 2012 год. По информации начальника управления Татьяны Москаленко, в минувшем году увеличилось количество обращений граждан с общественно значимой направленностью - около 20 процентов. «Помимо различных просьб личного характера, граждане обращаются и с предложениями, касающимися вопросов государственной, общественной и культурной деятельности, экологии и природопользования, работы правоохранительных органов, транспорта и связи.
Подробнее...
05.02.2013 16:46 / Политика
Совместное заседание Советов Парламента и Правительства Тувы запланировано на 18 февраля
На традиционном заседании Советов Верховного Хурала и Правительства Тувы обсуждаются актуальные вопросы социально-экономического развития региона. Как сообщили в пресс-службе парламента, в ходе совещания под руководством спикера Кан-оола Даваа принято решение о проведении совместного заседания Советов 18 февраля текущего года. Очередная сессия Верховного Хурала запланирована на 20 февраля. До этого времени депутаты будут работать в своих избирательных округах.
Подробнее...
05.02.2013 16:43 / Экономика
Тува представит проект многофункционального развлекательного комплекса «Бай-Булак» на Красноярский экономический форум
Власти Тувы рассматривают возможность строительства фешенебельного развлекательного комплекса, который благодаря многофункциональности будет работать практически круглый год. Сегодня в столице республики Кызыле состоялась презентация проекта будущего городка, названного "Бай-Булак", или «Источник щедрости» - по подобию с уже построенной в 2011 году турбазой «Алдын-Булак» (буквально - Золотой родник). Как утверждает автор идеи создания такого комплекса министр культуры Тувы Вячеслав Донгак, «по масштабности, разнообразию и охвату выполняемых туристических услуг он не будет иметь аналогов в мире». Вместе с автором основные разделы проекта и макет комплекса участникам презентации представил первый вице-премьер Тувы Михаил Козлов, курирующий в правительстве республики сферу экономики.
Подробнее...
05.02.2013 16:39 / Муниципалитеты
Ставка Главы Тувы на профессиональные кадры в муниципальном менеджменте начинает оправдываться
Обновленная администрация Кызылского района Тувы приступила к решению целого ряда проблем, накопленных за последние годы. Напомним, главой администрации муниципального образования недавно был избран Валентин Ендан, работавший в Правительстве Тувы вице-премьером, в ведении которого находились сельскохозяйственные вопросы. Главой администрации поселка Каа-Хем - центра Кызылского района и крупнейшего спутника столицы Тувы города Кызыла стал Юрий Ананьин, руководивший Аппаратом Правительства республики. Первое с чем пришлось столкнуться на новом рабочем месте – проблема с самовольным захватом земельных участков и строительства жилья.
Подробнее...
05.02.2013 16:36 / Безопасность
Правительственная Комиссия по ЧС определяет план действий по модернизации системы оповещения
Под руководством первого заместителя Председателя Комиссии – руководителя оперативного штаба, вице-премьера Виталия Бартына-Сады состоялось очередное заседание Комиссии Правительства Республики Тыва по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций и обеспечения пожарной безопасности на территории Республики Тыва. Участники заседания утвердили перечень потенциально опасных объектов и объектов жизнеобеспечения на территории республики. Также были обсуждены вопросы реализации Указа Президента РФ о создании в регионах в срок до 1 января 2014 года комплексных систем экстренного оповещения населения об угрозе возникновения или возникновении чрезвычайных ситуаций.
Подробнее...
05.02.2013 16:33 / Жилье
Глава Тувы поставил задачу обеспечить жильем сельских участковых инспекторов полиции
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поставил перед главами местных администраций задачу обеспечить до конца года жильем всех участковых инспекторов полиции, работающих на селе. По информации МВД республики, из 136 участковых инспекторов 114 осуществляют свою служебную деятельность в районных центрах и сельских поселениях, большинство из которых не имеют жилья по месту работы. Остальные арендуют жилые помещения, живут у родственников или проживают в других населенных пунктах, посещая свои участки наездами.
Подробнее...
04.02.2013 16:21 / Праздники
В Туве утвердили программу мероприятий, посвященных национальному празднику Шагаа
Республиканский оргкомитет утвердил план мероприятий по проведению национального праздника Шагаа – Нового года по буддийскому календарю, который наступит в этом году 11 февраля с первым лучом солнца. Праздничные мероприятия пройдут во всех населенных пунктах Тувы, однако эпицентром событий по традиции станет город Кызыл. Культурно-массовыми и спортивными мероприятиями будет насыщена уже предпраздничная неделя. Театрализованные праздничные программы «Шагаа-биле!» пройдут в общеобразовательных школах Кызыла, благотворительный спектакль для детей-инвалидов – в концертном зале Дома народного творчества.
Подробнее...
04.02.2013 16:18 / Общество
Социально-политическая обстановка в Туве характеризуется как стабильно хорошая – эксперты
Такую оценку дают республике эксперты фонда «Петербургская политика» в рейтинге социально-политической устойчивости. Эти исследования начаты российскими политологами с ноября 2012 года в связи с возвращением института выборности губернаторов и фактически отражают шансы глав регионов России быть избранными в случае проведения всеобщих выборов. Тува вошла в группу регионов со средней социально-политической устойчивостью, являющуюся промежуточной между слабыми в этом плане и сильными регионами.
Подробнее...
04.02.2013 16:11 / Прочее
Депутат Госдумы Лариса Шойгу по итогам своего рабочего визита в Туву дала пресс-конференцию
По завершении очередного рабочего визита в Туву депутат Государственной думы, заместитель думского комитета по регламенту и организационной работе Лариса Шойгу встретилась с представителями местных СМИ. В ходе встречи депутат подвела итоги своего пребывания в республике, рассказала о своей деятельности в высшем законодательном органе страны. График пребывания Ларисы Шойгу в Туве был, как обычно, насыщен различными мероприятиями. Большое внимание депутат уделила положению дел в детских социальных учреждениях, посетив с этой целью Дом ребенка, школу-интернат, Детский дом в городе Кызыле, где ознакомилась с жизнью воспитанников, работой педагогических коллективов.
Подробнее...

Фоторепортажи

Церемония открытия памятника Монгушу Буяну-Бадыргы

06.09.2014

Торжественное собрание в честь 100-летия единения Тувы с Россией

06.09.2014

Владимир Путин, Сергей Шойгу и Шолбан Кара-оол на стадионе Хуреш, 06.09.2014. Фото Сергея Куксина. Российская газета

06.09.2014

Президент РФ Владимир Путин в Туве. 06.09.2014. фото kremlin.ru

06.09.2014

Концерт с участием Аниты Цой прошел с полным аншлагом.  Тува. 05.09.2014

05.09.2014

Торжественная церемония вручения госнаград, Дом Правительства РТ. 05.08.2014

05.09.2014

День шахтера в Туве отметили массово и празднично! Концерт группы "Серебро"

31.08.2014

В Туве началось строительство шахты «Межегейуголь»

29.08.2014

Августовское совещание учителей в обновленном ДНТ, город Кызыл. 25 августа 2014 г.

25.08.2014

Премьер Шолбан Кара-оол  посетил самый древний населенный пункт – село Самагалтай

25.08.2014

В День Флага РФ Глава Тувы вручил госнаграды и юбилейные медали одним из самых известных и уважаемых деятелей республики!

22.08.2014

Туву  с рабочим визитом посетил директор Спецстроя России Александр Волосов

21.08.2014

Премьер Шолбан Кара-оол проинспектировал стройплощадки Кызыла. 18 августа 2014 г.

19.08.2014

К празднику животноводов в Эрзине открыли Небесные ворота

17.08.2014

Праздник войлока в Туве! 15 августа 2014 г.

15.08.2014

Столица Тувы - сегодня! Фото В. Шайфулина

14.08.2014

Начинающим фермерам Глава Тувы вручил 34 новых трактора марки "Беларус"

12.08.2014

Шолбан Кара-оол испытал плавающий транспортер гусеничного типа

06.08.2014

Торжественная церемония вручения госнаград, Дом Правительства РТ. 05.08.2014

05.08.2014

На Наадыме  в Чеди-Хольском районе  Глава Тувы   поддержал  инициативных животноводов.   Фото Виктории Лачугиной.

28.07.2014


 
Площадь Арата
Медээлер
RSS
12.02.2014
Ужуру чүдел?

Өг-бүле — чырык черде кижи бүрүзүнүң эң-не эргим, хайыралыг уязы. Бо бичии «күрүнеге» кижи деткимчени ап, мөзү-шынарга өөренип алыр. Аас-кежиктиг, найыралдыг өг-бүлелерге бүрүн кадык ажы-төл төрүттүнер дээрзинге чөпшээрежир силер бе? Амгы үеде өг-бүле тутпаан аныяк иелерниң доктаамал божуп турары дүвүренчиг байдалды тургузуп турар. Ийи аныяк кижи кады чурттап турар-даа болза, аразында харылзаазын хоойлу-дүрүм езугаар быжыглавас апарган. 2013 чылда республикага ниитизи-биле 8256 чаштар төрүттүнген:  өг-бүлелиг азы уруунуң ачазы документ езугаар тодараттынган иелерден 2931 уруг. А күрүнениң бүрүткели-биле бот кылдыр санаттырар иелер 5323 уруг божаан. Моон алгаш көөрге, ажы-төлүвүстүң хөй кезии чедимчелиг, «долу» өг-бүлелерде төрүттүнмейн турар ышкажыл. 2012 чыл-биле деңнээрге, 2013 чылда бадылгалыг өг-бүлелерниң саны 3,58 хуу эвээжээн. А чарылган өг-бү­лелер 6,18 хуу көвүдээн. 

Улаштыр номчуур...
12.02.2014
ВЛАДИМИР ПУТИН БАЙЫР ЧЕДИРГЕН

Сочиде команда аайы-биле маргылдаага баштайгы алдын медальды чаалап алган Россияның фигурлуг чуңгулаашкын спортчуларынга байырны Владимир Путин чедирген.

Фигурлуг чуңгулаашкын талазы-биле ужуражылга баштайгы олимпийжи маргылдаа болган, аңаа Президент чедип келген. Оларның оюнун күрүне баштыңчызы индирден хайгаараан болгаш спортчу көргүзүү доосту бээрге бадып кээп, үрде манаан тиилелгези дээш  чоргааралын илереткен.Россияның фигурлуг чуңгулаашкын талазы-биле чыынды командазын олимпийжи чемпион Евгений Плющенко болгаш оюннарга бир дугаар киржип турар Юлия Липницкая база эжеш танцылаарлар Елена Ильиных биле Никита Кацалов олар төлээлээннер.


Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Кышкы-даа бол, изиг оюннар эгелээн

Улуг, делгем Россия бодунуң күчү-күжүн делегейге көргүзүп, XXIIКышкы Олимпий оюннарынга аренада 40 муң, экраннар баарында 3 миллиард көрүкчүнү хаара туткан. Бо спортчу маргылдаа аарыкчыларның сагыш-сеткилин хөлзедип, кайгамчыктыг солун болуп, улуг чижилгеге эртер дээрзинге чигзиниг турбас.

Февраль 7-де кежээкиниң 20:14 турда, янзы-бүрү оттар чайнаан дүнеки Сочи хоорайга бүгү чоннуң четтикпейн манааны Олимпиаданың ажыдыышкыны эгелээн. Олимпиаданың маадырлары спортчулар шөлче үнерге, аңгы-аңгы чурттарның баштыңнары оларга улуг-улуг чедиишкиннерни күзеп, байырны чедирген. Кажан Россияның чыынды командазы хостуг, чоргаар, аренаже үнүп келгенде, улуг-бичии аарыкчыларның хей-аъды улам киискип, чурттуң бүзүрелдиг чедиишкини дээш кыйгыны салып, кызыгаар чок өөрүшкүзүн илередип турган.

Улаштыр номчуур...
12.02.2014
«Кызыл-Дагның сылдызы»

Шүлүкчү башкы Нина Эртинениң 50 харлаанынга тураскааткан «Кызыл-Дагның сылдызы» деп кожуун чергелиг мөөрей Николай Танзын аттыг көдээ Культура бажыңынга бедик деңнелге эрткен. Ыры мөөрейи эгелээриниң бетинде мугур хар харлап турар башкының амыдыралчы болгаш күш-ажылчы намдары-биле көрүкчүлерни таныштырган.Нина Түлүшевна бойдустан дески салым-чаяанныг болуп төрүттүнген: шүлүкчү, танцычы, чурукчу, спортчу, даараныкчы, аргыкчы. Хаакка маңнаарынга, баскетбол ойнаарынга кожуунда кым-даа аңаа четпес. Хүндүткелдиг башкы өөредилге эргелекчилеп, директорнуң оралакчызы болуп, класс удуртукчузу, херээженнер чөвүлелиниң даргазы болуп үре-түңнелдиг ажылдаан. Шынап-ла, ажыл-иштиң кандыызындан-даа чалданмас кижи. Сиген кезип турда, эр кижилерден чыда кагбас. Школада шүлүк, чогаалга сонуургалдыг уругларны «Сылдысчыгаш» бөлгүмче хаара тудуп, хөй чылдарның дургузунда ону билдилиг удуртуп, хөй-ниити ажылынга идепкейлиг болурунга өөреникчилерге төлептиг чижек болуп чоруур.

Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Олимпиадага тураскаадып

Тожу кожууннуң суму школаларының командаларының аразынга Сочиге болур кышкы Олимпий оюннарынга тураскааткан спортчу мөөрей болуп эрткен. Аңаа Тоора-Хемниң, Адыр-Кежиг, Ий база Ийниң санаторлуг школазының школачылары хаак болгаш дагдан шанакка бадар маргылдааларга киришкен. Хаак маргылдаазынга Тоора-Хем школазының командазы бирги черге төлептиг болган. Ийиги база үшкү черлерни Адыр-Кежиг биле Ий школалары тус-тузунда алган.

Улаштыр номчуур...
06.02.2014
Өскүс уругларга чаа бажыңнар

2013 чылда бистиң республиканың өскүс уругларынга болгаш ада-иезиниң хайгааралы чок артканнарга 295 квартираны туткан. Бо сорулганы күүседири-биле бюджетке 316,6 млн. рубльди салган. Аныяк кижилерниң көжүп кирип турар чаа бажыңнарын республиканың бүгү муниципалитеттеринде тудуп турар. Оларның иштинде эң ырак болгаш чедери берге черлер база бар. Чижээ, Бай-Тайга кожуунда ийи-ийи аал чурттаар чеди бажың туттунган, Тожуда — алды.2013 чылдың төнчүзүнде Шагаан-Арыг хоорайга, №1 школадан ырак эвесте, чаа бажыңнардан тургустунган кудумчу көстүп келген. Өскүс уруглар чурттаар кылдыр ийи-ийи квартиралыг сес болгаш дөрт квартиралыг бир бажыңны ында туткан. Бажың бүрүзүнүң чанында огород тарыыр болгаш ажыл-агыйга ажыглаар участокту көрген. Ол тудугга 17 млн. рубльди үндүрген. Шагаа бүдүүзүнде 20 чаа бажыңны ээлеринге хувааган, оларның чамдыктары көжүп кире берген, өскелери — белеткенип турар.

Улаштыр номчуур...
06.02.2014
Эге школаларга — өөредилге номнары

Тыва школаларга  өөредилге номнарының төөгүзү оларның амгы үеде байдалы, ол номнарны чогаадып, очулдуруп, редакторлап, парлап чораан буянныг кижилерниң  намдар-төөгүзү, чогаадыкчы ажыл-ижи тыва культураның эрткен оруунуң база бир чугула айтырыгларының  бирээзи.

Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң эртем библиотеказында тыва школаларга өөредилге номнарының фондузу биске эң-не үнелиг, ховар фондуларның бирээзи.  Ында баштайгы «Yжүглелдер», «Букварьлар»,  «Тыва дыл», «Төрээн чогаал», тыва школаларга «Орус дыл» номнары  болгаш 40 чылдарда орус дылдан тыва дылче очулдуруп турган  «Амы чок бойдус», «Бурунгу болгаш ортаакы вектерниң төөгүзү», физика,  химия,  математика,  география дээш, өске-даа эртемнерниң номнары  бар. Оларны чаа шагның өөреникчилери хамаанчок, ортумак назы четкен аныяктар  безин   шоолуг-ла билбес, хөй кезии оларны шуут көрбээн-даа чадавас.

Улаштыр номчуур...
06.02.2014
Аржааннарның кадыкшылга салдары
2013 чылда республикага кылдынган эртем-шинчилел ажылдарының иштинде онзагай черни кижиниң кадыын быжыктырып сегидеринге Тываның аржаан сугларының онзагай салдар-күжүн тодарадыр эмчи шинчилелдери хамааржыр. Бо улуг ажылды Тыва Республиканың Чазааның айтыышкынын (№ 81, 2013 ч. март 18) болгаш Тыва Республиканың Кадык  камгалал яамызының дужаалын (№ 383, 2013 ч. 04 а. 04 х.) езугаар кылып чоруткан. Шинчилелдерни удуртуп-башкарар болгаш ооң кол күүседикчизи кылдыр Тыва Республиканың эмчи-социал айтырыгларының болгаш удуртулга талазы-биле эртем-шинчилел институдунга дааскан (директору М.Т. Оюн). Шинчилелдерниң бүгү ажылдарын херек кырында чорудар кылдыр институттуң аржааннар шинчилээр секторунуң кол эртем ажылдакчызы, эмчи эртемнериниң доктору, профессор И.Н.Смирнованы, секторнуң эргелекчизи, химия эртемнериниң кандидады К.Д.Аракчааны томуйлаан. Аржааннарга кылдынган баштайгы шинчилелдерниң түңнелдерин 2013 чылдың декабрь 13-те Чазак Бажыңынга эрттирген эртем-практиктиг конференцияга илеткээн.
Улаштыр номчуур...
05.02.2014
Шагаа бүдүүзүнде малчын коданга…

Чылан чылы дүжүлгезин аът чылынга дамчыдарының бүдүүзүнде республиканың кызыгаар чоогунда кожууну Эрзинче сургакчылаар аргалыг болдувус. Найысылалдан кожуун төвүнге чедир 220 километр. Ол хүн агаар-бойдустуң чылыынга үдеттирип алгаш, кожууннуң төвүнге дүъш үезинде четтивис. Оруувусту уламчылап, Эрзин суурдан үнгеш, ужуражыр малчыннарывыстың кыштаанче углапкан бис. Ыяштың адыр будуктары дег, ында-мында оруктар-ла хөй. Төре-Хөлче углаар оруктап көвүрүгнү кешкеш, хараганнар аразы-биле чоруп ор бис. Ховуну дургаар кыштагларны таварып, айтыртынып чорааш, Чаламалыгда кыштап орар  малчыннарның аалынга чедип келдивис. Кожуун төвү биле бо кыштагның аразы 48 километр. Элезинниг Эрзин-Тестиң чыварлыг ховузунуң ыжык черинде эң ырак турлаг болду. Коданның девискээринде чаагайжыдыр туткан, пластик соңгаларлыг элээн улуг бажың чанынга машинавыс доктаапты.  Аалдың  ээлери бисти уткуп кээрге, оларның-биле тыва чаңчылывысты сагып, чолукшужуп мендилештивис. Ажылчын бөлүктү бажыңынче чалады. Бажыңче кирип кээривиске оларның ийи харлыг уйнуу бисче уткуй маңнап келди. 

Улаштыр номчуур...
05.02.2014
САЙЗЫРААРЫНГА БYЗYРЕЛ УЛУГ

Тываның күрүне филармониязынга Орус дыл чылының байырлыг ажыдыышкыны «Тыва орустап чугаалап тур!» деп чыыш-биле эгелээн. Эрткен чылын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң үндүргени Чарлыы езугаар 2014 чылды Орус дыл чылы кылдыр чарлаанын сагындырып каалыңар. Ол Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскааткан. Чыышка республиканың кожуун, сумуларының орус дыл болгаш литература башкылары, эртемденнер, культура ажылдакчылары болгаш массалыг информация чепсектериниң төлээлери киришкен. Аңаа орус дыл башкылаашкынының айтырыгларын болгаш ийи дылдың аяннажылгазының хөгжүлдезин, тургустунуп келген айтырыгларны, оларны шиитпирлээр аргаларын сайгарып чугаалашкан.Байырлыг хуралды ТР-ниң өөредилге сайыдының оралакчызы, орус дыл талазы-биле кол күрүне инспектору Татьяна Шарыпованың илеткели-биле ажыткан. Татьяна Леонидовнаны 2013 чылда республиканың Чазааның бот-идепкейи-биле тургускан орус дыл талазы-биле кол күрүне инспекторунуң албан-дужаалынга томуйлаан турган.

Улаштыр номчуур...
05.02.2014
ШАГАА – АРАТ ШӨЛYНДЕ

Чаа үнүп келген Аът чылын январь 31-де Арат шөлүнге «Шагның чаагай эргилдези, Шагаа найыр моорлап келди, курай-курай!» деп театржыткан концерт-көргүзүү-биле байырлал эрткен. В.Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрының кирер эжииниң аксынга 12 дириг амытан шөлче үнүп кээп, каас-шиник танцызын күүсеткен. Эң-не кол кичээнгейни үдеп турарывыс Чылан чылы болгаш уткуп турарывыс Аът чылы хаара туткан. Байырлалга ТР-ниң Чазааның оралакчызы А.П. Дамба-Хуурак Ш.В. Кара-оолдуң мурнундан база бодунуң өмүнээзинден, ТР-ниң Камбы-ламазы Тензин Цүлтим, Кызыл хоорай баштыңы Д.И. Оюн, Yстүү-Усинскиден келген делегация олар байыр чедирген.

Улаштыр номчуур...
05.02.2014
М.Кенин-Лопсан: «Өөрениңер, ажылдаңар, сайзыраңар»

Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезин, эртем-шинчилелдерин, культураны болгаш уран чүүлдү сайзырадыры-биле холбашкан ажыл-чорудулгазы, спортчу чедиишкиннери, а ол ышкаш улустарның аразынга тайбыңны, найыралды болгаш кады ажылдажылганы быжыглаарының херээнге көскү салыышкыны болгаш өске-даа сураглыг ачы-хавыяазы дээш республиканың кол күрүне шаңналдарының бирээзи — «Буян-Бадыргы» орденни бир дугаар тывыскан.  

Ол бедик шаңналды Тываның Баштыңының холундан бир дугаар алган кижи эртемден болгаш чогаалчы Монгуш Кенин-Лопсан болган. «Бо кайгамчык кижи-биле чаңгыс үеде чурттап чоруурум меңээ алдар болгаш чоргаарал-дыр — деп, шаңналды тывыспышаан, Тываның Баштыңы чугаалаан. — Монгуш Бораховичиниң ачы-хавыяазы үнелеп четтинмес. Ооң эртем, литература болгаш хөй-ниитичи салыышкынын делегей деңнелинге шагда-ла хүлээп көрүп турар. Тыва чоннуң  угаан-бодал эртинелериниң кадагалакчызы деп бүгү-делегейге үнелээн, ооң чогаадыкчы ажыл-чорудулгазы ханы болгаш хөй талалыг. Кайгамчык салым-чаяанныг, билбес чүвези чок, сагыш-сеткили байлак бо хоочун шагда-ла Тываның дириг эртинези, хамнаашкын талазы-биле бүгү чурттарда сураглыг кижи апарган. «Буян-Бадыргы» деп кайгамчык чогаалды биске сөңнээн Монгуш Бораховичиден өске кымга ындыг аттыг шаңналды эң бир дугаарында тыпсыр боор. Бо дээрге ханы уткалыг болгаш чөптүг шиитпир-дир».

Улаштыр номчуур...
03.02.2014
2014 чылдың өскерилгелери
Россияның пенсия системазында 2014 чылда кол-кол өскерлиишкиннер дугайында Россияның Пенсия фондузунуң Тыва Республика салбырының даргазы Б.А. Тугур-оол-биле интервью:— Баяна Алексеевна, баштай-ла пенсия өзүлдезинге хамаарыштыр чугааны чорудар бис бе? Чүге дизе бистиң пенсионерлеривис чыл санында пенсияны өстүрүп турарын  билир, ол дугайында шагда-ла дыңнаалап, эрте дээре билип ап турар. Тодаргайлаарга, бо чылын  өзүлде кажан, кайы хире болурул?

— Ийе, пенсияның кайы хире өзери пенсионерлерге сонуурганчыг медээ дээрзи билдингир. Бо чылын күш-ажыл пенсиялары февраль 1-ден, ийи дугаарында – апрель 1-ден өзер. Февраль 1-ден индексация 2013 чылда хереглел өртектериниң кайы хире өскенинден хамааржыр, апрель 1-ден – эрткен чылда Россияның Пенсия фондузунуң орулгазы бир пенсионерге онааштыр кайы хире болганын көөр. Ол ышкаш апрель 1-ден күрүне пенсиялары, ооң санында социал пенсия болгаш федералдыг чиигелде алыкчыларының пенсиязы-биле катай ап турары ай санының акша төлевири өзер. Ону улус ЕДВ деп адап өөрени берген.

Улаштыр номчуур...
03.02.2014
АК ЧОЛДУГ ШАГАА-БИЛЕ

Амыргын-на, амыргын, хүндүткелдиг хоочуннарывыс!

Амыр-амыр, хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларым!

Чаа уткуп алырывыс чараш, чаагай Шагаавыс-биле!

 Төрээн Тывавыстың бүгү-ле ыдыктыг черлеринге саң салып, йөрээлдер ыдып тургаш, cуг олуттуг, 5 сарыг меңгилиг, каразымаар Чылан чылын үдеп үндүргеш, ыяш олуттуг, дөрт ногаан меңгилиг, көк Аът чылын хүннүң баштайгы херелдери-биле уткуп алыр бис.  Аът чылын таварыштыр Тывада чурттап чоруур бүгү-ле чонумга Шагаа-биле изиг байырны бодумнуң өмүнээмден болгаш Тыва Республиканың Чазааның мурнундан чедирип тур бис! Аът дээрге мал малдап чоруур  кижиниң  хүн бүрүде ажыл-ижин кылчыр, амыдырал-чуртталгазында эң-не чоок эжи-дир. Тываның сүлде-демдээнде аъттыг кижи чуруп кааны база анаа эвес, ханы уткалыг. Өгбелеривис аът-биле аргыжып, көжүп-дүжүп, дайын-чаага киржип чорааннар. Ажыктыг хөлгези — аътты ол хире бедик деңнелге хүндүлеп турганы ол-дур. Аът дээрге эр кижиниң хей-аъды, чоргааралы болгаш бүзүрели-дир. Ындыг болганда, бо чыл бистиң чер-чуртувуска сайзыралды болгаш депшилгени хайырлаар дээрзинге бүзүрээр бис. Бүзүрел бистерге дыка херек. Улуг юбилейлиг хемчеглер эрттирер деп турар улус бот-боттарывыска бүзүрелдиг турар ужурлуг бис. Чаа чүс чылдың төөгүзүн эгелеп турар болганывыста ону демниг, туруштуг, найыралдыг, келир үеге быжыг бүзүреливис-биле чаа төөгүвүстү  бижип эгелээр ужурлуг бис.

Улаштыр номчуур...
27.01.2014
Тываның Баштыңы: «Инвесторлар чүгле боттарынга эвес, республиканың эрге-ажыктарынга база ажылдаар ужурлуг»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол биле Төп-Сибирь округунуң талазы-биле бойдус курлавырларының ажыглалының департаментизиниң начальниги Александр Еханин ужурашкан.Бойдус курлавырларының ажыглалының талазы-биле федералдыг агентилелдиң регионда тургузугларынга чорутканы эде тургузуушкунунуң түңнелдерин езугаар Төп-Сибирь округунуң талазы-биле бойдус курлавырларының ажыглалының департаментизи тургустунган. Ужуражылга үезинде Александр Еханин эде тургузуушкуннуң утказын болгаш сорулгаларын Тываның Баштыңынга таныштырган. Шолбан Кара-оол аңаа көргүскен кичээнгейи дээш четтиргенин илереткен болгаш күүсекчи эрге-чагырга органнары-биле кады ажылдажылганың айтырыгларын сайгарарын саналдаан.
Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png