Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


ПРОГРАММА основных мероприятий, посвященных празднованию  80-летия добровольного вхождения Тувинской Народной Республики  в состав СССР 9 октября 2024 г.
Дом народного творчества
10.00 - Открытие III Международного библиотечного форума «Через библиотеку – к развитию общества»

Тувинский институт гуманитарных и прикладных социально-экономических исследований при Правительстве Республики Тыва
10.00 - Республиканская научно-практическая конференция «Россия и Тува: 80 лет вместе»

Тувинский государственный театр кукол
11.00 - Открытие XII театрального сезона, премьера спектакля «Сказочный мир муминов»
Подробнее...

Новости

RSS
10.10.2014 23:15 / Происшествия
Глава Тувы объявил режим ЧС в связи с исчезновением вертолета на территории республики

«Объявил режим ЧС в связи с потерей связи с вертолетом "Туваавиа", выполнявшим рейс в Тоджинском районе. Коммерческий вылет был связан с установкой снегомерных матч для Саяно-Шушенской ГЭС. С 12 часов дня проводятся поисковые мероприятия, пока известий нет. В связи с наступлением ночи прекратили воздушные поиски, дал поручение продолжить с утра пораньше. Считаю, что приняты возможные меры, будем молиться и надеяться на лучшее», - заявил Глава Тувы Шолбан Кара-оол. 

Как сообщалось ранее, на борту вертолета Ми-8» авиакомпании «Тувинские авиалинии», связь с которым прервалась сегодня около 11 часов 30 минут местного времени, находились 12 человек, в том числе 5 членов экипажа и 7 пассажиров. Ранее сообщалось, что на борту – шесть человек. 

Подробнее...
10.10.2014 23:08 / Общество
На торжественном собрании в честь 70-летия вхождения ТНР в состав СССР состоялась церемония вручения госнаград

В Национальном музыкально-драматическом театре Тувы состоялось торжественное собрание, посвященное 70-летию вхождения ТНР в состав СССР. На юбилейное мероприятие были приглашены передовики и ветераны производства и социальной сферы, видные деятели науки, культуры и искусства, делегации из районов республики.

В церемонии награждения вместе с Главой республики Шолбаном Кара-оолом принял участие спикер тувинского парламента Кан-оол Даваа. Почетное звание «Заслуженный юрист Республики Тыва» присвоено председателю Центральной межрайонной коллегии адвокатов РТ Дажы Чечек Федоровне, «Заслуженный работник здравоохранения Республики Тыва» – ветерану труда Сарыг-оол Галине Чаптужиковне. Заслуженным работником культуры республики стал народный мастер-камнерез Тойбухаа Юрий Салчакович.
Подробнее...
10.10.2014 21:26 / Происшествия
Поиски пропавшего в Туве вертолета Ми-8 приостановлены в связи с наступлением темноты

 "Поисковые работы возобновятся в субботу утром", - сообщил в пятницу ТАСС руководитель красноярского территориального отдела Госавианадзора Алексей Храмцов.

Спасатели МЧС с помощью соответствующих служб пытаются запеленговать телефоны пассажиров и экипажа вертолета Ми-8, пропавшего в Туве, однако данных о результатах биллинга пока нет, сообщили ТАСС в Сибирском региональном центре (СРЦ) МЧС. 

Подробнее...
10.10.2014 21:01 / Общество
Студенты и  преподаватели  Тувинского госуниверситета найдут «100 новых идей развития Тувы»
С таким предложением к ним обратился Глава Тувы Шолбан Кара-оол на встрече, посвященной 70-летию добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав Советского Союза, которая состоялась сегодня в учебном заведении. На мероприятии, названном как «Урок истории», речь шла не только об историческом выборе, сделанном старшим поколением в XX веке, но и судьбе Тувы и России в XXI веке, патриотизме в широком понимании этого слова. «Мы отмечаем серьезную дату в жизни нашей республики. Добровольное вхождение Тувы в состав Советского Союза – это логическое продолжение единения Тувы и России, 100-летие которого мы вместе со всей страной отметили в начале сентября, – подчеркнул Глава Тувы
Подробнее...
10.10.2014 19:16 / Мероприятия
Глава Тувы формирует новый состав Правительства региона

Напомним, Глава Тувы Шолбан Кара-оол в конце сентября текущего года отправил в отставку Правительство Тувы. Это решение было связано с избранием 14 сентября 2014 года депутатов Верховного Хурала (парламента) второго созыва и продиктовано необходимостью укрепления принципов конструктивного взаимодействия между ветвями власти республики.

Глава республики заявил, что считает это необходимым, чтобы вместе с депутатским корпусом проанализировать эффективность действий команды, результаты работы за последние годы, выявить узкие места и принять необходимые кадровые решения. Он отметил также, отставка не означает автоматической смены всех вице-премьеров и министров, однако на определенных участках проблемы существуют и их надо решать.

10 октября премьер Шолбан Кара-оол озвучил первые кадровые решения. 
Подробнее...
10.10.2014 17:25 / Происшествия
Глава Тувы поставил задачу перед оперативными службами региона подключиться к работам по поиску вертолета Ми-8

Главе Тувы Шолбану Кара-оолу доложили, что на борту вертолета Ми-8» авиакомпании «Тувинские авиалинии», связь с которым прервалась сегодня около 11 часов 30 минут местного времени, находились 12 человек, в том числе 5 членов экипажа и 7 пассажиров. Ранее сообщалось, что на борту – шесть человек. В Главном управлении МЧС России по Республике Тыва и Сибирском региональном центре МЧС России развернуты оперативные штабы, на место происшествия выехали оперативные группы Сибирского регионального центра МЧС России и Центра управления в кризисных ситуациях ГУ МЧС России по РТ.


Подробнее...
10.10.2014 15:25 / Сельское хозяйство
Полеводы Тувы пользуясь благоприятными погодными условиями, смогли сократить площадь неубранных зерновых и кормовых культур на 1 248 гектаров

 Таким образом, по оперативным сводкам Минсельхозпрода, по состоянию на 10 октября из общей уборочной площади 25,4 тысячи гектаров убрано 24,8 тысячи, или 98,1 процента.

На данный момент неубранными остается урожай на 496 гектарах. Уборку зерновых на 70 гектарах предстоит завершить двум хозяйствам Улуг-Хемского района. Кормовые культуры остаются неубранными на 26 гектарах в Сут-Хольском и 400 гектарах в Тандинском районах.

По сравнению с аналогичным периодом прошлого года темпы уборки урожая-2014 в два раза выше. 

Подробнее...
10.10.2014 14:04 / Происшествия
В Туве пропала связь с вертолетом МИ-8, вылетевшим из Тоджинского района
По информации и.о. министра дорожно-транспортного комплекса Тувы Олега Косоротова, самолет МИ-8 вылетел 10 октября из Тоджинского района в 10 утра по местному времени. Примерно через полтора часа связь с экипажем была потеряна. Самолет принадлежит «Тувинским авиалиниям». На борту  находятся 6 человек. Пока известно, что вертолет осуществлял вылет по заказу одной из компаний Саяногорска. 
Подробнее...
10.10.2014 13:39 / Энергетика
Минтопэнерго Тувы обязуется реализовать Программу повышения энергетической эффективности в полном объеме
На решение этой задачи нацелена подпрограмма «Энергосбережение и повышение энергетической эффективности до 2020 года» региональной госпрограммы «Энергоэффективность и развитие энергетики на 2014 – 2020 годы». На реализацию мероприятий в 2014 году предусмотрено выделение в общей сложности 923,2 миллиона рублей, включая 428,6 миллиона средств федерального и 494,6 миллиона рублей республиканского бюджетов. По информации регионального Министерства топлива и энергетики, средства, выделенные на реализацию мероприятий подпрограммы, освоены на 1 октября текущего года на 88,6 процента. Освоение средств с учетом субсидии федерального бюджета составило на начало четвертого квартала 47,5 процента. Однако, как заверяет и.о. министра топлива и энергетики Роман Кажин-оол, до конца года средства будут освоены в полном объеме. 
Подробнее...
09.10.2014 18:57 / Муниципалитеты
В Туве завершается  завоз угля в труднодоступные населенные пункты
Годовая потребность бюджетных учреждений республики в твердом топливе составляет 72 тысячи тонн. В республиканском бюджете на закупку и транспортировку угля предусмотрено в этом году 196,1 миллиона рублей, в том числе 52 миллиона для бюджетных учреждений, расположенных в труднодоступных местностях. По информации регионального Министерства топлива и энергетики, завершается доставка угля в труднодоступные населенные пункты Овюрского, Каа-Хемского, Эрзинского и Монгун-Тайгинского районов. На сегодня их обеспеченность составляет от 80 до 92 процентов. В бюджетные учреждения муниципальных образований республики на 9 октября завезено 19 962 тонны твердого топлива, или 27 процентов от годовой потребности. При этом план завоза угля для социальной сферы труднодоступных населенных пунктов выполнен на 91 процент.
Подробнее...

Фоторепортажи

 Строительство жилья и детских садов по  ФЦП «Повышение устойчивости жилых домов, основных объектов и систем жизнеобеспечения в сейсмических районах РФ на 2009-2018 годы» . г Кызыл.

02.08.2013

День ВДВ в Туве

02.08.2013

В Кызыле открылась первая детская спортплощадка в рамках губернаторского проекта "Спорт во дворы"

29.07.2013

Владимир Путин и Дмитрий Медведев порыбачили в Туве, фото kremlin.ru

29.07.2013

В столице Тувы открылся детский форум,  посвященный русскому языку

24.07.2013

XV Международный фестиваль живой музыки и веры  «Устуу-Хурээ».   Город Чадан, Республика Тыва. 17 – 22 июля 2013 года.

23.07.2013

Глава Тувы встретился с участниками молодежного образовательного форума "Дурген"

17.07.2013

Прощание с последним бойцом тувинского добровольческого эскадрона, участвовавшего в освобождении городов и сел Украины от фашистских захватчиков в 1943 году, Верой Чульдумовной Байлак

15.07.2013

Праздник животноводов Наадым-2013 в Тес-Хемском районе

14.07.2013

 Глава Тувы призвал VI съезд животноводов республики беспристрастно оценивать политику власти в сельском хозяйстве

12.07.2013

В Туве животноводам – чемпиона Наадыма-2013 вручены мини-тракторы, также известному спортмену Опану Сату присвоено звание «Заслуженный работник РТ»

12.07.2013

12 июля в Кызыле чемпионатом республики по борьбе хуреш с участием 256 именитых борцов торжественно открылся государственный праздник животноводов Тувы Наадым-2013

12.07.2013

Международная научная конференция «Тюркская руника: язык, история, культура», посвященная 120-летию дешифровки орхоно-енисейской рунической письменности, открылась в Кызыле

10.07.2013

Студотряды получат работу на строительстве крупных объектов в Туве

01.07.2013

Глава Тувы оказал материальную поддержку юным хууракам

01.07.2013

День молодежи в Туве

27.06.2013

IV Заседание Совета гражданских инициатив, посвященное вопросам развития в Туве русского языка

27.06.2013

В столице Тувы состоялась акция "Свеча памяти". Фото В. Шайфулина

23.06.2013

22 июня - День памяти и скорби. Тува. Фото В. Шайфулина

22.06.2013

Торжественная церемония вручения золотых медалей выпускникам школ

21.06.2013


 
Медээлер
RSS
07.08.2014
Кызыл хоорайның 100 чылынга белеткел дугайында

«Дорт харылзаа»

Тыва биле Россияның демнежилгезиниң база найысылалдың тургустунганындан бээр 100 чылын демдеглээр байырлалдарга чедир мурнувуста каш-ла хонук арткан. Аңаа хамаарыштыр июль 29-та «Шын» солуннуң редакциязынга «Кызыл хоорайның 100 чылынга белеткели» деп темага ээлчеглиг «Дорт харылзаа» эрткен. Журналистерниң болгаш номчукчуларның айтырыгларынга Кызыл хоорай мэриязының хоорай тудуу болгаш архитектура талазы-биле эргелелиниң даргазы Орлан Васильевич Машпалдыр, Кызыл хоорайның культура, спорт болгаш аныяктар политиказының департаментизиниң культура килдизиниң даргазының оралакчызы Валерий Дадар-оолович Сандан харыылаан.

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору:

— Найысылалда чаа тудуглар ажылы саадап турар-дыр. Бо эртен паркка четтим, ында чаңгыс-даа шимчеп турар кижи чок, ажыл туруп алган.  «Азия төвүнүң» тураскаалының девискээринге чеде бээримге, ажыл-иш хайныгып турарынга сеткил-сагыш көдүрлүп өөрүй берди. Бо ажылда 260 кижи хаара туттунган, дүн-хүн чок ажылдап турар дээрзин тудугнуң удуртукчузу М.А.Бережегин чугаалады. Паркта ажыл кажан доостурул, Орлан Васильевич?

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Эң баштайгы Чаан мөгевис

Тываның эң баштайгы Чаан  мөгези, Ак-Туруг чурттуг Чаңман Балчымай оглу Монгуштуң чырык адынга тураскаадып, «Төрээн черим, төрел чонум, төөгүм» деп кыйгырыгның адаа-биле ооң чоок төрелдери, чаңгыс чер-чурттуглары демнежип, каттыжып алгаш, кончуг солун хүреш маргылдаазын эрткен субботада организастап эрттиргеннер.

Аңаа республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан эң шыырак дээн 74 мөгелери хүрежип, Тываның бир дугаар Наадымынга шүүлген өгбези  Чаңман Балчымай оглу Монгуштуң чырык адын база катап сактып, Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чыл болган оюнуң бүдүүзүнде ооң адын мөңгежидер дээш чыглып келгеннер. Чаңман Балчымай оглу Монгуштуң чаңгыс чер-чурттугларындан Дембирел Кунааевич Ховалыг кончуг эки билир чораан. Ынчангаш 2000 чылда чырыкче үнген «100 чылдың мөгелери» деп  барымдаалыг номумдан чамдык ушта бижидилгелерни мооң адаанда киирдим:

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Республика хүнүн сентябрь 5-те демдеглээр

2014 чылдың август 15-те Тыва Республиканың хүнүн 2014 чылдың сентябрь 5-че шилчидериниң дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң дилээн Тыва Республиканың Дээди Хуралының депутаттары ээлчег чок сессиязынга чугаалажып көрген. 

Ындыг дилегни Шолбан Кара-оол Россияның болгаш Тываның демнежилгезиниң 100 чылы-биле холбашкан юбилейлиг байырлалды ол үеде эрттирери көрдүнүп турары-биле киирген. Ынчаар чылдырган чорук күрүне эрге-чагырга болгаш муниципалдыг тургузуглар органнарының бүгү тургузугларының, ол ышкаш ажыл-агый ээлериниң чогумчалыг ажылын хандырар дээрзин регионнуң удуртукчузу дыңнаткан. Дилегни парламентарийлер деткээн болгаш дыштаныр болгаш ажылдавас байырлал хүннерин чон ажыктыг ажыглаар кылдыр Тыва Республиканың Дээди Хуралының чогуур доктаалын хүлээп алган. Малчыннарның республика Наадымы сентябрь эгезинде Кызыл хоорайга Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылын демдеглээри-биле катай болур. Малчыннарның республика чыыжы чаңчыл езугаар база эртер.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Чөөн-Хемчик кожуунда Наадым

Июль 31-де Чөөн-Хемчик кожууннуңнаадымы болуп эрткен. Тус черниңудуртулгазы бо чылгы малчыннар байырлалын Тыва биле Россияныңдемнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайныңүндезилеттингенинден бээр 100 чыл оюнга база Майдыр Бурганның эргилдезинге тураскааткан.

Даа кожуун наадымының хүндүлүг аалчылары – Тываның Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол болгаш ооң оралакчылары Артур Монгал, Сергей Огнев, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) даргазы Каң-оол Даваа, депутаттар: Радислав Намажап, Юрий Кара-оол, Святослав Ондар, ТР-ниң Хөй-ниити палатазының даргазы Хонук-оол Монгуш, ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыдының оралакчызы Аганак Монгуш, ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының сайыдының оралакчызы Сергей Оюн болганнар. Чөөн-Хемчик мооң мурнунда наадымын делегей чергелиг «Yстүү-Хүрээ» шажын-хөгжүм фестивалы-биле дакпырлаштыр кожуун төвү Чадаана хоорайга эрттирип турган болза, бо чылын ооң хемчеглери Yстүү-Хүрээ девискээринге  болган. Хүннүң бирги чартыында «Майдыр бурганның эргилдези» шажын езулалы кожууннуң камбы-ламазы Гелег Чалсре болгаш хөй санныг лама­башкыларның, чүдүкчүлерниң киржилгези-биле эрткен. Хороо соонда, лама-башкылар Туйсол болгаш буян-кежик номнарын, Бурган Башкыга йөрээлдерни номчаан.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Байыр чедириишкини

Тываның Десантчылар эвилелиниң хүндүлүг кежигүннери!

Силерге болгаш силерниң өмүнээңерден десант шериинге албан эрттирери-биле холбашкан бүгү кижилерге Россияның эң чырык болгаш улуг ужур-дузалыг шериг байырлалы — Агаар-шериг десантчыларының хүнү-биле байыр чедирип тур мен!

Агаар-шериг десантызының шериглери — Россияның Чепсектиг Күштериниң эң кол кезээ, ооң күчүзүнүң болгаш дайынчы арга-шинээниң, чурттуң камгалакчыларының эрес-дидиминиң болгаш бедик мергежилдииниң демдээ болуп турар. Ак-көк өңнүг беретка кедери — маадырлыг чорук болгаш алдар дугайында бодап чоруур дыка хөй оолдарның ыдыктыг күзели. Бистиң Төрээн чуртувустуң эрге-ажыктарын мурнуку одуругга эрес-дидим камгалап тургаш, десантчы шериглер аныяктарның сонуургалын болгаш улуг назылыгларның хүндүткелин чаалап алганнар. «Чалгынныг чадаг шеригниң» чаныш-сыныш чок, маадырлыг болгаш эрес-дидим чоруун Ада-чурттуң Улуг дайынының чылдарында дүшкүүрлүг болгаш кара сеткилдиг дайзын бодунуң карактары-биле көрген. Тайбың хүннерде десантчы дайынчылар боттарының албан-хүлээлгезин төлептиг күүседип, делегей терроризминге болгаш политиктиг дээрбечи чорукка эртери болдунмас камгалал болуп турар.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Тудугжуга алдар

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Тыва АССР-ниңалдарлыг тудугжузу, Россияның «Монтажспецстрой»-нуң Хүндүткелдиг монтажниги, Күш-ажылдың Кызыл Тук болгаш Улустарның найыралы, Тыва Республика Ордени орденнерниң эдилекчизи Аркадий Поручникке август 1-де ооң 80 харлааны-биле байыр чедирген.

«Хүндүлүг Аркадий Прокопьевич! Силерниң чуртталгаңарда онзагай болуушкун – төрүттүнген хүнүңерден бээр 80 харлааныңар-биле чүрээмниң ханызындан изиг байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Бодуңарның 60 чыл бүгү күш-ажылчы чуртталгаңарны ынак ажылыңар – монтажниктиң мергежилинге, шеригге техниктиг монтаж батальонунга албан-хүлээлге эрттиргениңерден бээр тураскааттыңар. Тывага экономиканың болгаш социал адырның улуг хемчээлдиг тудугларын тудуп эгелээни-биле Силерни, бедик мергежилдиг специалисти, Кызылче монтажниктер коллективин тургузары-биле чоруткан. Силерниң туда удуртулгаңар-биле тудуг индустриязының болгаш коммунал ажыл-агыйның, аъш-чем болгаш чиик үлетпүрнүң, эвилел чергелиг «Тыва даг-дүгү» биле «Тывакобальт» комбинаттарынга, спорт тудугларынга, Национал музейге болгаш өске-даа тудугларга нарын технологтуг дериг-херекселдерни тургузуп турган. Чаңгыс сөс-биле чугаалаарга, Силерниң киржилгеңер чокта ажыглалга кирген бүдүрүлгени республикадан тывары берге.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Малчыннар байырлалы

Тере-Хөл кожууннуң Кунгуртуг суурга чаңчыл болган, чылдың эртер көдээ ажыл-агыйның малчыннар байырлалы «Наадым-2014» суурнуң «Заречная» стадионунга бедик деңнелге  эрткен

     Суурнуң чону, сумулар Эми, Шынаа, Каргы, Балыктыгдан чалаттырган төлээлер, малчыннар база Улуг-Хем, Өвүр, Эрзинден аалчылар, спортчулар, аът салыкчылары, мөгелер кээп киришкен. Наадымга кожууннуң Шынаа сумузу ийи өгнү тиккен. Байырлыг ажыдыышкынны кожууннуң чагырга даргазы Андрей Александрович Салчак ажыткаш, кожууннуң алдарлыг малчыннарынга байыр чедирип,  ажыл-ижинге чедиишкиннерни, быжыг кадыкшылды күзевишаан, шаңналдарны тывыскан. Тере-Хөл кожууннуң чагыргазы «Көдээ ажыл-агыйның алдарлыг сарлыкчызы — 2014»  хүндүлүг атты Адыя Андреевич Кызылга, «Көдээ ажыл-агыйның алдарлыг хойжузу – 2014»  атты Белекмаа Ивановна Артынага, «Көдээ ажыл-агыйның алдарлыг чылгычызы — 2014» атты  Айдыс Най-оолович Найданга, «Көдээ ажыл-агыйның алдарлыг малчыны» Ирина Ивановна Банданга, Орлан Иванович Найданга тывыскан.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Өрт айыылы улуг

Арга-арыгже кирерин кызыгаарлаары-биле Тывада 218 кижиден өртке удур 43 таңныыл черлери тургустунган.

Республиканың «Авиаарга-арыг камгалалы» КАА-ның медээзи-биле, республиканың девискээринге 17 арга-арыг өрттери демдеглеттинген. Ниити шөлү – 2451,2 гектар, ол өрттерниң  дөртү улуг хемчээлдиг. Арга-арыг өрт айыылының эгелээн үезинден бээр Тывада ниитизи-биле 133 арга өрттери бүрүткеттинген. Ниити шөлү – 7851,51 гектар. Тываның күрүне арга ажыл-агый комитединиң медээлеп турары-биле алырга, эрткен чылдың ол-ла үези-биле деңнээрге, демдеглеттинген өрт саны 12 азы 10 хуу өскен. Өрттүң 60 хуудан эвээш эвес кезии, оларның иштинде хыналда чок хову шөлдерде өрттер кижилерниң хайындан болуп турар. База ол ышкаш өрттүң элээн хөй кезии диңмирээшкин-кызаңнаашкындан хып үнүп турар.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Эдерге хек, базарга көк Чеди-Хөл

Чеди-хөлчүлер малчыннарының ажыл-ижин түңнеп, Наадым байырлалын Сайлыг сумузунуң көктүг-шыктыг стадионунга эрттирген. 

Бо удаада оларның байырлалы мурнуку чылдардан ылгалдыг болуп, кызылчылар хоорай хүнүн малчыннар-биле кады демниг демдеглээннер. Кызылчылар биле чеди-хөлчүлерниң кады ажылдажылгазы ол хүнден эгелээн. Долгандыр ногаан, шыргай арга-эзимниг бедик даглар бүзээлээн суурнуң стадионун каас-шиник кылдыр дерип каанын көрүптерге-ле, езулуг байырлал шинчилиг. Докулчак ак кидис өглер, сумулардан келген аалчыларның чаглактаныр майгыннары база ында-мында шаараңнашкан улуг-бичии, аът-хөлдүг улус-ла хөй. Кымыскаяктар өөнге дөмейи аажок. Наадымның киржикчилериниң чыскаалы. Ооң бажында дерип каан аъттарлыг, тыва хептерлиг аът мунукчулары баштап алган. Оларның соонда кожууннуң депутаттары, Сайлыг, Хендерге, Элегес, Хөлчүк, Чал-Кежиг сумуларының көдээ ишчилери, Хову-Аксының албан черлери болгаш Кызыл хоорайның мэриязының ажылдакчылары чыскаалыпкан. Элегестиң муңчу малчыны Вячеслав Маскыр байырлалдың тугун көдүрдү.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Баштыңнарның бирээзи

80 харлаар юбилейинге

Тываның көскү күрүне болгаш партия ажылдакчызы, 1973-1991 чылдарда Совет Эвилелиниң Коммунистиг партиязының Тыва область комитединиң бирги секретарынга ажылдап чораан, республиканың хөй-ниити амыдыралынга бодунуң ханы угаан-сарыылы, арга-дуржулгазы-биле улуг салдарлыг политик Григорий Чоодуевич Ширшин бо чылдың август 5-те 80 харлаар.

Ол Эрзин кожууннуң Нарын сумузунуң малчын арат өг-бүлезинге төрүттүнген. Бодунуң күш-ажылчы амыдыралын улус судунуң секретары бооп эге­лээн. Комсомолдуң район комитединиң организастыг килдизиниң эргелекчизинге ажылдап турган. Шериг албан-хүлээлгезин эрттиргеш, ийи чыл дургузунда Мөренниң ортумак школазынга башкылаан. Комсомолдуң Эрзин район комитединиң ийиги, ооң соонда бирги секретары, комсомолдуң Кызыл хоорай комитединиң бирги секретары, ВЛКСМ-ниң Тыва область комитединиң ийиги, ооң соонда бирги секретары албан-дужаалдарга 1957-1967 чылдарда ажылдаан.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Кызыл хоорайны кымнар каастаарыл?

Тывага июнь 1-де делегейниң бирги скульптура шуулганының киржикчилериниң белеткеп кылганы элээн каш чаа скульптуралары сентябрьда Тываның чаарттынган найысылалын каастай бээр.

Тыва уран-шеверлер Москвадан, Красноярскиден, Моолдан болгаш Киргизиядан келген коллегалары-биле кады бир ай ажыг үениң дургузунда маны-даштан кижилерниң, мал-маганның дүрзү-хевирлерин чонуп кылып турарлар. Ол кылыглар тыва черге көшкүн чоннуң амыдыралын долузу-биле көргүзер.

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол оларның ажылдап турары шөлчүгежинге чораан. Республика удуртукчузунуң кичээнгейи дээш скульпторлар өөрээн болгаш боттарының ажылының дугайында улуг сеткил-ханыышкын-биле чугаалап турганнар. Хевир-дүрзүлерниң онзагайын өөрүнден дыңнаанын Чазак Даргазы чугаалаан болгаш оларның авторлары-биле таныжып алыр сорулгалыын, дүрзүлерни каяа тургузарын оларның-биле сүмележир күзелдиин дыңнаткан.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Сергей Шойгу Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң шериг эргезин бедиткен

Төп шериг округунуң командылакчызы генерал-полковник Владимир Зарудницкий ажыл-албан аайы-биле Тывага кээп чорааш, курлавырда майор Шолбан Кара-оолга курлавырда подполковник шериг атты тывыскан. 

Тываның Баштыңынга шериг эргени тыпсырының езулалы Кызылдың аэропортка Төп шериг округунуң бедик албан-дужаалдыг офицерлериниң киржилгези-биле эрткен. «Россияга бараан бооп тур мен!» деп сөстер-биле чаа погоннарны хүлээп алгаш: «Республиканың социал-экономиктиг   хөгжүлдези-биле чергелештир чурттуң камгалалын күштелдирер дээш, ам-даа хөй чүүлдерни кылыр бис» — деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн.

Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Ак-Довурактың ат-алдарын эгидер
Тываның Баштыңы өзүлдениң чаа базымнарынга даянгаш, Ак-Довурак хоорайның сайзыралының планын ажылдап кылыр сорулганы салган. 
 Чайгы үеде республиканың бүгү кожууннарын эргип кезиири, тус чер эрге-чагыргаларының канчаар ажылдап турарын көөрү Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга чаңчыл апарган. Ол аңаа хоочуннар-биле, башкылар-биле, малчыннар-биле ужуражылга база эрттирип турар. Республиканың федералдыг эрге-байдалдыг апарган юбилейлиг байырлалдарын муниципалдыг тургузуглар кандыг чедиишкиннер-биле уткуп турары чугула апарган. Июль 20-де Барыын-Хемчик кожууннуң чурттакчылары-биле ужурашкан соонда, Шолбан Кара-оол тургустунганындан бээр 50 харлаан Ак-Довурак хоорайга барбас аргажок болган, ону чон Тываның ийиги найысылалы деп санап турар. Ак-Довурак ажыл-ишчи кижилерниң хоорайы болуп турган-даа, болуп-даа турар, оон бедик мергежилдиг кижилер, сураглыг удуртукчулар, инженерлер, орук ажылдакчылары, коммуналчылар үнгүлээн дээрзин ол демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Кады ажылдаарын дугурушкан
Төп шериг округунуң командылакчызы генерал-майор Владимир Зарудницкий биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң ажылчын ужуражыышкыны болуп эрткен. «Кызыл» аэропортту болгаш ооң техниктиг комплекизин хамааты болгаш шериг сорулгаларга ажыглаарының дугайында Россияның камгалал сайыды Сергей Шойгунуң шиитпирин күүседириниң дугайында олар чугаалашкан. Аэропортка шериг комендатураны тургузарын Шолбан Кара-оол Төп шериг округунуң командылакчызынга саналдааш, бо айтырыгның бажың-балгат талазын шиитпирлээриниң аргазы аэропорта бар деп чугаалаан. Шеригже мобилизация төвүнүң тудуунуң айтырыгларын база олар сайгарып чугаалашкан. Бо төп 17 гектар черге туттунар улуг тудуг. Аңаа шериг комиссариадындан аңгыда шеригже келдиртиишкин пунктузу, столовая, спорт залы дээш шериг назыны четкен оолдарны шеригже келдиртиринге болгаш чорударынга эргежок чугула байдал бар боор. Бо чугула объектини 2015 чылда ажыглалга киирерин планнаан. Генерал-полковник Владимир Зарудницкий мобилизация төвүнүң төлевилели-биле таныжып көргеш, аңаа чорудар тудуг ажылдарының хемчээлин болгаш хуусаазын айыткан тодаргай графикти чоокку үеде көргүзерин негээн. Амгы үеде бо төптүң таваан салырының белеткел ажылдары чоруп турар.
Улаштыр номчуур...
07.08.2014
Өңгүр, чараш Өвүр кожуун
«Тыва – арыг-силигниң девискээри» Долгандыр бедик арт-сын, шыргай арга-эзим. Мында ыржым болгаш шыпшың-дыр. Оът-сиген, тайга чечектери хөлбеңнедир үнүп келген, чаражы аажок. Арт кырынга үнүп келгеш, эскереримге, арыг-силиг, агаарның чыды үнүшсүг, шыксыг, тайгазыг. Чылдың чайгы эргилдезинде бойдус амырап, оттуп келген-даа ышкаш. Көктүг-шыктыг одар-белчиирлиг, хөлбеңнээн оът-сигенниг Хөндергей арт сыны бо-ла болгай! Өскен-төрээн Өвүрүмче чанарда, ыяап-ла бо артты таварып эртер мен. Улуг тайга-сынга аъш-чемниң дээжизин чажып, өргүүр дээш, машинадан дүжерге-ле, «Өөрзүрек чоннуг, Өзүген малдыг, Өңгүр, каас бойдустуг Өвүр кожуунче моорлаңар!» — деп, чечен-мергени-биле шүлүктей бижээн самбыра көстүп кээр.
Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png