Ак-Довурактың ат-алдарын эгидер

Тываның Баштыңы өзүлдениң чаа базымнарынга даянгаш, Ак-Довурак хоорайның сайзыралының планын ажылдап кылыр сорулганы салган.  

Чайгы үеде республиканың бүгү кожууннарын эргип кезиири, тус чер эрге-чагыргаларының канчаар ажылдап турарын көөрү Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга чаңчыл апарган. Ол аңаа хоочуннар-биле, башкылар-биле, малчыннар-биле ужуражылга база эрттирип турар.

Республиканың федералдыг эрге-байдалдыг апарган юбилейлиг байырлалдарын муниципалдыг тургузуглар кандыг чедиишкиннер-биле уткуп турары чугула апарган. Июль 20-де Барыын-Хемчик кожууннуң чурттакчылары-биле ужурашкан соонда, Шолбан Кара-оол тургустунганындан бээр 50 харлаан Ак-Довурак хоорайга барбас аргажок болган, ону чон Тываның ийиги найысылалы деп санап турар. Ак-Довурак ажыл-ишчи кижилерниң хоорайы болуп турган-даа, болуп-даа турар, оон бедик мергежилдиг кижилер, сураглыг удуртукчулар, инженерлер, орук ажылдакчылары, коммуналчылар үнгүлээн дээрзин ол демдеглээн.

Улуг салгалдың кижилеринге Шолбан Кара-оол Чимит-Доржу Байырович Ондарны, Аркадий Прокопьевич Поручникти хамаарыштырган. Ч-Д. Ондар сураглыг «Тыва даг-дүгү» комбинатка ажылдаан, А. Поручник Ак-Довурак ЧЭТ-ти тудуп турган.

«Бистиң республиканың хоорайларын олар тудуп турганнар. Чимит-Баирович-даа, Аркадий Прокопьевич-даа назы-хары улгады-даа берген болза, ам-даа ажыл-ишчи чоруун кагбааннар, ол дээш оларга өөрүп четтирип турар мен. Бо хоочуннар чугула ужур-дузалыг ажыл-херектерге ам-даа киржип, арга-сүмезин кадып  турарлар» — деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан. Тываның Баштыңы чаа хоорайны тудуп турган кижилерниң аттарын адаан. Олар дээрге Григорий Карпов, Уйнукпан Монгуш, Анатолий Хертек, Нина Стародубова, Михаил Сундуй-оол, Семен Туровец, Николай Сарыглар болгаш хөй-хөй өске-даа кижилер-дир. Комбинаттың удуртукчулары Виктор Уховту, Юрий Комаровту ам-даа утпааннар. Ак-Довурак-интернационалчы найыралдыг үлегери болуп келген. Амгы сайыттар Олег Николаевич Косоротов болгаш Юрий Октяевич Ооржак олар база ол чер чурттуглар.

ССРЭ буступ дүшкен соонда, чаңчыл болган амыдырал өскерилген, чаа рынок экономиказы чүгле даг-дүгүнүң бүдүрүлгезинге эвес, хоорайның бүгү ажыл-агыйынга аары-биле дегген. Ак-Довурак шак ынчаар шыңгыы шылгалдага онаашкан. Шиитпирлээр ужурлуг айтырыглар чыл-чылы-биле мөөңнелген. Ындыг турбуже, Ак-Довурактың мурнуку ат-алдарын эгидип алырынга, Тываның Баштыңы бүзүрелдиг. Чүгле тус черниң эрге-чагыргалары эки ажылдаар ужурлуг.

«Тываның Чазаа бодунуң талазында боттуг ажыл-херектерже кирген — деп, республиканың удуртукчузу чугаалаан. — Хоорайның орук четкилерин чаарттыры, Хемчиктиң камгалал чалын капитал септеп доозары, өскүс уругларга бажыңнар тудары, хөй квартиралыг бажыңнарны, школаларны, уруглар садтарын септээри, а ол ышкаш коммунал системаларын тудары — чоокку келир үениң сорулгазы-дыр. Ажыл чоруп турар. Маңаа амгы үениң футбол шөлүн туттувус, кудумчуларга дүнеки үеде тояап чораан аныяктарны, бичии уругларны олче хаара туткан бис. Эштир бассейнниң тудуу эгелээн».

«Коммунал халап дугайында билир силер — деп, Тываның Баштыңы уламчылаан. — Чаа модуль котельнаяны тударының эргежок чугулазының дугайында федералдыг төпке доктаамал бадыткап келген бис. Бо херек шимчээн, 462 млн. рубльди тыпкан, ону Ак-Довурак болгаш Шагаан-Арыг хоорайларже шилчидер. Ол акша-биле котельнаяларывыска салыр чаа, шынарлыг дериг-херекселдерни садып алыр бис».

Тываны шапкын хөгжүдериниң талазы-биле улуг ажылдар Россия Федерациязының Чазаанда чоруп турар дээрзин сагындырган. «Ак-Довурактың салым-хуузу кандыг болурул, республиканың юбилейлерин ол чүнүң-биле уткуурул деп айтырыгларга харыыны силерниң-биле кады тывар ужурлуг бис» — деп, Шолбан Кара-оол ак-довуракчыларга чугаалаан. — Бүгү чүүлдер силерниң идепкейлиг болгаш сонуургалдыг чорууңардан хамааржыр. Хоорайны сайзырадырынга байдалдар бар.  Ак-Довурак дээрге Тываның барыын чүгүнче баар оруктуң аксы-дыр, ынчангаш республиканың транспорт дээрбээнде кол өзек болуп турар. Оон аңгыда Барыын Сибирьден чурттар аразының Хандагайты — Боршоо эрттирилге пунктузунче баар орук мону таварыыр. Ынчангаш садыг-транспорт белдири болур арга мында бар».

Муниципалитеттерниң он-он чылдарда адырлып шыдавайн келгени эрги чаңчылдардан хоорлуру, ажыл-херекти чаа көрүш-биле кылыры чугула дээрзин ол демдеглээн. Чижээ, Ак-Довуракка улуг-улуг орук-транспорт бүдүрүлгелерин сайзырадып, өске-даа ажыктыг бүдүрүлгелерни чүге тургузуп болбазыл! Өзүлдениң чаа базымнарынга даянып тургаш, Ак-Довурактың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң планын ажылдап кылыр сорулганы сайыттарының мурнунга Тываның Баштыңы салган.

Долаана Салчак.