Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В первый день работы фестиваль посетил Глава Тувы Владислав Ховалыг, который поздравил гостей и участников с возрождением долгожданного музыкального события. Он прошел регистрацию в качестве почётного гостя и пообщался с участниками мероприятия. На вновь стартовавший после перерыва фестиваль приехали музыканты из разных городов России, а также Австралии, Австрии и Великобритании.
Подробнее...
Новости
22.06.2018 11:58 / Экономика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол озвучил ряд показателей социально-экономического развития республики за январь-май 2018 года.
По приезду из рабочей командировки в Казань глава региона ознакомился с ходом выполнения экономических проектов.
«Рад, что благодаря труду моих земляков удается сохранять темпы роста по большинству показателей. За сухими цифрами, которые мне сейчас представлены, осознаю, стоят большие старания моего народа. Многие работают в поте лица, не покладая рук. Приведу всего несколько примеров, - написал в своем блоге Глав Тувы. - За пять месяцев этого года у нас индекс промышленного производства составил 103,2 %. На прирост повлияла работа предприятий легкой промышленности, особенно подразделения АО «БТК групп» в Кызыле.
Подробнее...
21.06.2018 13:14 / Образование
Возможности КФУ почётному гостю раскрыл Ильшат Рафкатович Гафуров.
Визит руководителя республики Тыва состоялся в рамках дружеского посещения Татарстана по приглашению Рустама Нургалиевича Минниханова. Казанский университет интересен развивающемуся региону России как кузница кадров для своих будущих предприятий. Шолбан Валерьевич Кара-оол приехал в КФУ в сопровождении Министра образования и науки Татарстана Рафиса Тимерхановича Бурганова и Министра сельского хозяйства РТ Марата Готовича Ахметова.
Говоря об университете, Ильшат Рафкатович Гафуров предложил увидеть всё своими глазами и лично провел гостя по главному кампусу КФУ - показал исторические объекты и предложил посидеть за партой, где более 100 лет назад учился Владимир Ульянов.
ФОТОРЕПОРТАЖ
Подробнее...
21.06.2018 12:57 / Общество
В этом году «Свеча памяти» пройдет под девизом «Наша многонациональная победа!». Великая Отечественная война – стала лучшим примером того, что в победе над фашизмом главную роль сыграли единство и сила духа защитников Родины, независимо от национальности и вероисповедания.
Мужество и героизм советских воинов не знали национальных границ. И чем дальше в историю уходят военные годы, тем ярче перед нами предстает их великий подвиг, благодаря которому и победил советский народ в Великой Отечественной войне. Мы, современники, должны быть благодарны героям за завоеванную свободу, помнить об уроках прошлого, о том, какой ценой завоевана эта свобода.
Подробнее...
20.06.2018 17:06 / Безопасность
18 июня началась работа межведомственной комиссии по проверке обследования и категорирования антитеррористической защищенности в детских оздоровительных лагерях на территории республики, также началась комплексная проверка создания безопасных условий пребывания детей в летних оздоровительных лагерях республики.
В состав межведомственной комиссии вошли: Федеральная служба войск национальной гвардии Российской федерации, Федеральная служба безопасности Российской Федерации, Министерство образования и науки Республики Тыва, Главное управление министерства чрезвычайных ситуаций Российской Федерации по Республике Тыва, Служба гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций Республики Тыва.
Межведомственная комиссия посетила четыре оздоровительных лагеря на территории озера Чагытай Тандинского кожууна: «Орленок», «Чайгытай», Байлак» и «Металлург».
Подробнее...
20.06.2018 16:41 / Дети
С 18 июня в рамках летней оздоровительной кампании Министерством образования и науки РТ на базе Тувинского кадетского корпуса организована работа по подготовке учащихся, сдавших документы в президентское училище, к вступительным испытаниям. Лагерь рассчитан на подготовку 75 мальчиков в 5-ые классы и 25 девочек в 8-ые классы.
К подготовке кандидатов привлечены опытные учителя высшей и первой категории из школ г. Кызыла и пгт. Каа-Хем Кызылского кожууна: учитель русского языка и литературы с 45-летним стажем Наталья Маржало, учитель начальных классов с 27-летним стажем Жанна Монгуш, учитель математики с 30-летним стажем Раиса Ендан, молодой и перспективный учитель английского языка с 9-летним стажем Диана Ооржак, учитель физкультуры Тувинского кадетского корпуса Шораан Монгуш, педагог-психолог Республиканского центра психолого-медико-социального сопровождения «Сайзырал» Светлана Сартыыл.
Подробнее...
20.06.2018 15:07 / Муниципалитеты
Глава Тувы Шолбан Кара-оол напомнил, что губернаторский проект «Одно село – один продукт» стал одним из успешных проектов республики.
«За пять лет мы вложили в него 852,68 млн. рублей, в результате появилось 264 предпринимательских проекта, которыми создано 2127 новых рабочих мест, впоследствии в бюджет поступило доходов в виде налогов и сборов 71,8 млн. рублей. Общий объем продукции и услуг, произведенных участниками проекта, составил 959,36 млн. рублей, произведено 142 вида продукции, - привел данные Глава Тувы Шолбан Кара-оол в своем блоге. - Только по прошлому году появилось 139 участников, которые занимаются переработкой мяса, молока, рыбы, занимаются растениеводством, переработкой шерсти, лесопереработкой, туризмом. Вместе с тем я обращаю внимание своих коллег-членов правительства на ослабление контроля за закрепленными за каждым из вас территориями.
Подробнее...
20.06.2018 12:41 / Новости России и мира
Победа сборной России над командой Египта на чемпионате мира по футболу — 2018 вызвала массу эмоций у болельщиков. Игру российских футболистов с жаром обсуждают в соцсетях. Высказываются по этому поводу и главы регионов. Например, по мнению главы Тувы Шолбана Кара-оола, эта победа показала «наш характер».
«Ура-а-а! Вот это и есть наш характер! Позади родина, отступать некуда! Победили египтян со счётом 3−1. Нас не догонят!» — написал Кара-оол поздно ночью 20 июня на своей странице в соцсети «ВКонтакте».
Подробнее...
19.06.2018 18:17 / Дети
На сегодняшний момент в Туве работают 172 детских оздоровительных лагеря. В 156 дневных лагерях отдыхают 7590 детей, еще в 16 загородных - 1407 школьников. Такие данные приводит Министерство образования и науки Тувы. В некоторых лагерях устраняются замечания. Так, в барун-хемчикский лагерь "Шолбан-Ак" завозится необходимое оборудование, идет работа с документами. А в Тоджинском районе приводят в соответствие участок подъездной дороги, ведущей к лагерю "Азас". Пока она не подходит для перевозки детей.
Подробнее...
19.06.2018 18:04 / Жилье
Ежегодно в Туве за счет участия в программе «Социальное развитие села» улучшают свои жилищные условия сотни семей, проживающих в сельской местности: молодые семьи и молодые специалисты.
В период с 2015 по 2017 годы в рамках программы введено в строй 15 679 кв.м. жилья.
За последние три года из федерального и республиканского бюджета для субсидий 289 сельским жителям было выделено 163 млн. 963 тыс. рублей.
В 2018 году соцвыплата предназначена для 55 молодых семей и молодых специалистов. Предусмотрено 30 млн.903 тыс. рублей, планируется ввести 3977 кв. метров жилья.
Подробнее...
19.06.2018 14:57 / Бюджет
Всего на отпускные педагогическим работникам бюджетной сферы республики необходимо 1283,3 млн. рублей на 24% больше чем в 2017 году. Это связано с повышением оплаты труда педагогических работников до уровня средней заработной платы по республике в соответствии с Указами Президента Российской Федерации.
Министерством финансов Республики Тыва направлено финансирование на выплату отпускных педагогическим работникам дошкольного образования и начальных классов 23 мая 2018 года в сумме 427 млн. рублей. Численность данных категорий работников составляет 5981 человек.
Подробнее...
Фоторепортажи
05.12.2023
23.11.2023
22.11.2023
21.11.2023
21.11.2023
16.11.2023
10.11.2023
05.11.2023
05.11.2023
04.11.2023
03.11.2023
25.10.2023
10.10.2023
08.10.2023
05.10.2023
24.09.2023
21.09.2023
20.09.2023
17.09.2023
16.09.2023
Медээлер
05.12.2014
Ноябрь 29-та ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилели Орус культура төвүнге «Өг-бүлени каттыштырып турар байырлалдар» деп мөөрейниң тиилекчилерин шаңнаан. Байырлалды республиканың адалар, Россияның авалар база Бүгү-делегейниң уруглар хүннеринге тураскааткан. Аңаа республиканың аңгы-аңгы кожууннарындан база Кызыл, Ак-Довурак хоорайлардан өг-бүлелер киришкен.
ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Раиса Борисовна Күжүгет чыылган өг-бүлелерге байыр чедирген соонда, байырлалдың эң өөрүнчүг кезээ эгелээн.Октябрь 23-те республика чергелиг «Чаңгыс өг-бү-ле — чаңгыс бүдүрүлге» деп мөөрейни чуртталганың нарын байдалынга таварышкан өг-бү-лелерниң аразынга эрттирген. Ону «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге даянып организастаан. Мөөрейниң кол шаңналдары: III чаданың дипломун база 10000 рубльдиң сертификадын Шеңне Кол (Тожу кожуун), II чаданың дипломун база 13000 рубльдиң сертификадын Чечек Дүгер-оол (Улуг-Хем кожуун) болгаш I чаданың дипломун база 16000 рубльдиң сертификадын Орланмаа Монгуш (Өвүр кожуун) оларга тывыскан.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Машина-техникалыг чоруурунга, харын-даа мырыңай оларны тургузарынга Россияның хоорайлары колдуунда таарыштыр туттунмаан болган дээрзи, машиналар көвүдээн сөөлгү 5-10 чылдарда, билдине берген. Кызыл хоорай база ындыг. Ооң кудумчуларын кезип, машиналарны кайда, канчаар тургузуп турарын көрээлиңер.
Хоорайның төвү. Россия биле Тываның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чыл байырлалынга белеткел үезинде ону чаартыр тудуптарга, машиналар биле пассажирлер тырлып, баскылажып турган «Азас» магазинниң, «Найырал» кино театрының мурнуу талазы хозаш кыннып, машина-балгат ында эвээжээн-даа ышкаш кындыр көстүр апарган. Шынында машиналар кайын эвээжээр ийик, улам көвүдеди-ле ыйнаан. «Азас» магазинниң артыы талазынга машиналар тургузар чер тудуп, Дружба биле Чүлдүм кудумчуларның төп чоогунда кезиин элээн алгыдып, аңаа машиналар тургузар черлер кылыптарга, чолаачыларга-даа, чадаг-даа кижилерге эптиг апарган. Ол-даа кончуг-ла эки-дир деп чугаалап болур. Ынчалза-даа Саглы ышкаш хову, сагыш ышкаш чүве кайда боор.
Кызылдың төвүнде «Гаруда» садыг бажыңының, эрги болгаш чаа рыноктар чоогунга бараалыңар, Дружба — Красноармейская, Комсомольская -- Чүлдүм кудумчуларының аразында кварталдарга чедээлиңер. Мында тырылдыр тургузуп каан машиналарның аразынга «хыл сыңмастаан» деп хөөрем кижилер чугаалап болур. Бо чоок-кавыда машина-балгаттың тырлып турарының кол чылдагааны – маңаа хөй садыгжылар болгаш садып алыкчылар машиналарын тургузуп каары.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Кижилерниң чамдык кылып алган чүүлдери ээлени бээр, тел ыяшты дагып, агын-көгүн баглап эгелээрге, өскелери база ынчаар уламчылай бээр. Ындыг ээлени берген черлерге аъш-чемниңдээжизин өргүп турары дээрге-ле, дагылганың эге базымы болур. Ылаңгыя улуг-улуг тайгаларны (Бай-Тайга, Мөңгүн-Тайга, Мөңгүлек дээн чергелиг) ниити кожуун, сумулар дагып турар. Дагылгалыг черлерден ыяш кезери, чаш, чадаң ыяш, даш, хөрзүн алыры хоруглуг.
Дагып болбас чүүлдер база бар: кижи көжээлер, хөөрлер, базырыктар дээш, оон-даа өске. Кижиниң-даа, өске-даа дириг амытаннарныңбодарап тыптыры кыдыг-кызыгаар чок чаптылган делегейде каракка көстүр-көзүлбес болуушкуннар-биле холбаалыг болганда, ол бүгүнүң буурап дүжериниң хоойлузунда салым-чаяан ол чаданы чайлаш чок эдере бээр. Ол бойдустуң болуушкуннарының билиглери-биле дөмейлешкек.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
2015 чылдан эгелеп чаңгыс аай күрүне шылгалдаларынга (моон ыңай – ЧКШ) чаартылгалар,өскерилгелер дугайында айтырыгларга хамаарыштыр тайылбыр алыры-биле бистиң корреспондентивис ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды Каадыр-оол Алексеевич Бичелдей-биле ужурашкан.
— Чаңгыс аай шылгалдаларга хамаарыштыр 4 өскерилге бар. Оларның аразында солун, улуг өскерлиишкин – декабрь 5-те чогаадыг бижиири. Ол чогаал дээш ажы-төлдү кергедип, улуг негелделер кылган херээ чок. Чогаалды колдуунда эге чаданың шылгалда хевирлиг көрүп турар. Ооң түңнели-биле өөреникчи дараазында шылгалдаларже кирериниң эргезин алыр ужурлуг. Ынчангаш тергиин демдектер сүрген ажыы чок. Кол-ла чүүл бо шылгалдага шупту өөреникчилеривис киришкеш, чедиишкинниг кылдыр бижип эртери болур.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
Тывага чарлаттынган Орус дыл чылы адакталып, түңнелдер үндүрүп болур хире үе чедип келирге, Өөредилге яамызы орус дыл болгаш литература башкыларының бир дугаар съездизин организастап эрттирген.
Орус дыл чылы эрттирер дээн эгелээшкинни чурттуң удуртулгазы деткээнин Чазак Даргазы Ш.В. Кара-оол съездиге дыңнаткан. Бо чылын ооң саналы-биле ийи кол угланыышкынныг төлевилел кылдынган. Ол дээрге, бирээде, орус дылдыг башкыларның көдээ школаларже барып ажылдаарын кыйгырганы, ийиде, өг-бүле бүрүзүнге бирээден эвээш эвес дээди эртемниг уруг турарын чедип алыры. Андрей Марченко Москва хоорайга төрүттүнген, аңаа гуманитарлыг университетти дооскан. Орус дылдыг башкыларның көдээ черлерже ажылдап-чурттаарынга республика Баштыңының грантызын алыр конкурска тиилеп алгаш, Москваның 498 дугаар школазынга ажылдаар деп турган боду Тываже чедип келген, амгы үеде Барыын-Хемчик кожууннуң Кызыл-Мажалык школазында ажылдап турар. Бо чылын ол конкурска 6 кижи киришкен, олардан амдыызында үш орус дылдыг башкы Тываның көдээзинде ажылдап турар. Орус дыл чылы эртип-даа каар болза, бо ажыл моон-даа соңгаар уламчылаар дээрзи чугаажок.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Тываның эргим ие-херээженнери!
Силерге эң изиг күзээшкиннерни болгаш чүректиң ханызындан байырны кайгамчык байырлал — делегейниң Ие хүнү-биле республиканың бүгү эр кижилериниң өмүнээзинден чедирерин чөпшээреп көрүңер!
Бо хүн чырык чер кырынга бисти чаяаган, чугаалап өөренип чорааш, эң баштай адаарывыс, деткимчези-биле амыдыралдың оруунга баштайгы базымнарны кылдырткан кижини ханы хүндүткел-биле алдаржыдып турар бис. Кижиниң салым-хуузу кандыг-даа болур болза, ооң бүгү назынында эң эргим болгаш чоок кижизи иези болур.
Келир үениң салгалдарын кижизидеринге, өг-бүлениң чаңчылдарын быжыглаарынга иелерниң салыышкыны үнелеп четтинмес. Төрээн чуртунга, бодунуң чонунуң дылынга болгаш культуразынга ынакшылды иевистиң сүдү-биле кады чедип ап турар бис. Бо хүн бистиң аваларывысче угланган ынакшылдың болгаш хүндүткелдиң сөстери чаңгыланып турзун.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Сактыышкын
Дайынче аъттанырда эки турачы кыстар аныяк-чалыы турганнар. Куулар Дарьяның хары ынчан чүгле 17. Чоруурунуң мурнуу хүнүнде чолдаксымаар мага-боттуг, арнында хүлүм- зүрүг чайыннаан уруг Кызылдың дыштанылга парыгының сценалыг хуралдаар шөлүнге хөйнүң мурнунга үнүп кээрге, ооң дидим, чүткүлдүүн эш-өөрү дораан эскерип каан. Бичии када хөрээниң тыныжын хостап алыр дээнзиг, холун көдүре каапкаш, дорт көрүш-биле Дарья чугаазын эгелээн: «Бистерниң, тыва кыстарның, сагыш-сеткили чаңгыс — Совет Эвилелинге дузалаары. Совет Эвилели бистиң улуг өңнүүвүс, деткикчивис, ооң хосталгазы Тываның база болур, ооң демисели — бистиң демиселивис. Фашистиг Германия — ССРЭ-ниң дайзыны-дыр».
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Республика чергелиг улуг хуралдарга, концерттерге азы спортчу маргылдааларга чурук тырттырар аппарат туткаш, өскелерге шаптыктавазын бодап, солун ужуражылгаларны, кижилерни тырттырып ап турар аныяк уругнуң адын Ай-кыс Монгуш дээр.Ол — 2007 чылда Омскиниң технология колледжизиниң фотография салбырын дооскан бедик мергежилдиг фотограф. Күш-ажылчы баштайгы базымын «Шын» солундан эгелээн. Тываның аңгы-аңгы кожууннарынга чедип, эрес-кежээ мурнакчыларның, ат-алдарлыг спортчуларның чуруктарын тырттырып, чонга чедирип, таныштырган. Хоочун фотографтар, ат-сураглыг фотожурналистер Владимир Савиных биле Виталий Шайфуллинниң арга-сүмези, деткимчезинге даянып, мергежилин бедидип, дуржулгазы чылдан-чылче улгадып орар. «Чурук тырттырарда чүгле аппарат туткаш, кнопка базар эвес, кижиниң иштики делегейин чурукка дамчыдып шыдаптарын кызар болза эки» деп бодалдыг.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнүнге уткуштур редакцияга ноябрь 20-де ээлчеглиг «дорт харылзаа» болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң күш-ажыл болгаш социал политика сайыдының оралакчызы Елена Ондаровна Саая, специалистери Чечек Юрьевна Күжүгет, Экер Чингир-оолович Монгуш, Людмила Васильевна Хоюр-оол, «Медицина-социал экспертизаның Тыва Республика талазы-биле кол бюрозу» федералдыг албан чериниң 1 дугаар бюрозунуң удуртукчузу Ая Сүге-Маадыровна Ооржак, Пенсия фондузунуң Тыва Республикада салбырының кол специализи Саяна Эрес-ооловна Бараан олар киржип, «Шынның» номчукчуларының айтырыгларынга харыылаан.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
ТР-ниң Чазааның чанында Экономика чөвүлелиниң хуралы Кызылга болган, аңаа Тываның Чазааның кежигүннери, Дээди Хуралдың депутаттары, эртемденнер, кожууннарның болгаш хоорай округтарының чагыргалар баштыңнары, федералдыг тургузугларның удуртукчулары, республиканың бизнес ниитилежилгезиниң болгаш улуг-улуг инвестиция компанияларының төлээлери киришкен. Чөвүлел кежигүннериниң болгаш чалатканнарның мурнунга республика Баштыңы Шолбан Кара-оол «2015 чылда Тыва Республиканың инвестиция байдалы болгаш инвестиция политиказы» деп Айыткалды кылган.
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолдуң чугаазы:
— Экономиктиг чөвүлелдиң хүндүлүг кежигүннери! Хүндүлүг коллегалар! Чалатканнар!
2015 чылда инвестиция политиказын хевирлеп тургузарының кол быразын тодарадыры-биле бөгүн мында чыылган бис. Республиканың сайгарлыкчылар ниитилежилгезинге болгаш эрге-чагырга органнарынга инвестиция айыткалы чаа чүүл эвес, а чыл санында күүседир ажыл апарган, аңаа эдилгелерни амыдырал боду киирип турар. Ол дээрге чедип алдынган түңнелдерниң дугайында анаа-ла отчет эвес, ол дээрге бистиң девискээривиске инвестицияның байдалын экижидериниң талазы-биле тургустунган сорулгалар-дыр.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
Өг-бүле күрүнениң бир дугаар тургузукчу кезээ болганда, ында кандыг байдал тургустунганыл, күрүнеде байдал база шак-ла ындыг болур болгай. Күрүнеде өг-бүле бүрүзү аас-кежиктиг, амыдыралының байдалы чедимчелиг, ажы-төлү тодуг-догаа, хөглүг, чараш болза, бүгү күрүнеде ажы-төлдүң байдалы база шак-ла ындыг болур.
2014 чылдың тос ай иштинде Чөөн-Хемчик кожууннуң девискээринде өг-бүле иштинге болган кем-херектерни сайгарып, оларның болуп турар чылдагаанын, уржуктарын айтып, хөй-ниитиниң кичээнгейин ынаар хаара тудуп, олче сагыш салырын база боттарының бодалдарын үлежип, саналын киирерин диледим.Бо чылдың алды айларының иштинде Чөөн-Хемчик районнуң муниципалдар аразында килдистиң истелге килдизи өг-бүле иштинге болган беш кем-херектерни оттургаш, истелгезин кылган. Дөрт таварылгада өгнүң эр ээлери херээжен ээлериниң амы-тынынга айыылдыг, кадыынга хоралыг аар кемдээшкинни сагыштыы-биле чедирген.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
2014 чылдың ноябрь 19 Каа-Хем кожууннуң чурттакчы чонунга, ылаңгыя бичии чаштарга, аас-кежиктиг хүн болган. Кожууннуң Бүрен-Хем болгаш Сарыг-Сеп суурларында 2 чаа уруглар садтарын ажыткан. Байырлалдың хүндүлүг аалчылары Тываның Баштыңы Ш.В.Кара-оол, ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей, ТР-ниң көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды С.И.Огнев, ТР-ниң тудуг болгаш коммунал ажыл-агый чаартылгазының сайыды А.Б.Сенсов, Каа-Хем кожууннуң чагырга даргазы А.Х. Чалан-оол байырлыг ажыдыышкыннарга киришкеннер.Тываның Баштыңы ооң соонда Сарыг-Сеп суурда 140 олуттуг чаа туттунган «Теремок» уруглар садының ажыдыышкынынга киржип, өөрүшкүзүн үлежип, улуг-улуг чедиишкиннерни күзээш, чаа уруглар «ордузунче» кирген. Чаа сад турар черге ооң мурнунда 60 олуттуг бичии уруглар сады турган. Тудуг үе-зинде школаның эге класстар өөренип турган бажыңынга бичии чаштар сады турганын, чаа садта олуттарның чедишпес болганы-биле эге школа турган бажыңны сад хевээр арттырарын Сарыг-Сеп суурнуң чурттакчызы чугаалады.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
Конкурстуң организатору «Енисей-М-54» федералдыг оруктуң эргелелиниң ажылдакчылары база кол инженер Сергей Квашин шупту корреспондентилерге ук конкурска идепкейлиг киришкени дээш четтиргенин илереткен: «Бистиң албан чери чаа-чаа оруктарны ажыглалче киирип, чаартылга, септелге ажылдарын доктаамал чорудуп турар, а ол болуушкуннар дугайында чурттакчы чон солун-сеткүүл, радио, телевидение таварыштыр билип ап турар. Республиканың массалыг информация чепсектериниң төлээлери-биле баштайгы кады ажылдажылгавыс үре-түңнелдиг болганынга өөрүп, моон-даа соңгаар силерниң-даа, бистиң-даа ажыл-иживиске чедиишкиннерни күзедим».
Улаштыр номчуур...
21.11.2014
Аңаа ТР-ниң Чазааның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң байыр чедириишкинин ооң оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак дамчыткан. «Төрээн чуртувустуң камгалакчылары, тыва чонувустуң адын бедик тудуп чоруңар. Каяа-даа чорааш, кандыг-даа бергелерден чалданмаңар. РФ-тиң камгалал сайыды, чаңгыс чер-чурттуувус Сергей Шойгунуң алдар адын бодаңар. «Чаңгызы — хөйү дээш, хөйү — чаңгызы дээш» бот-боттарыңарны деткижип чоруңар, «Төрээн чуртуң камгала, төрел чонуң хүндүле» деп чоннуң мерген угаадыын черле утпаңар!» — деп, ол чагаан. Республиканың шериг комиссары Юрий Марков болгаш өскелер-даа ак орукту күзеп, чагыын бергеннер. Амгы үеде Россияның аңгы-аңгы булуңнарында шериг хүлээлгезин бистиң республикадан 1700 оолдар эрттирип турарлар. Оларның аразында төлептиин болгаш үлегерин көргүзүп турар оолдарның ада-иезинге өөрүп четтириишкинниң бижиктериниң кээп турарын Юрий Иванович демдеглээн. Бөгүн 32 оол эр кижиниң арта баспас хүлээлгезин күүседири-биле аъттаныптарлар. Ол ышкаш ырак оран Афганистанга шериг херээн эрттирген хоочуннар боттарының сактыышкыннарын база чугаалааннар.
Улаштыр номчуур...
21.11.2014
Сат Чурмит-Тажының 120 харлаанынга тураскааткан «Алдар-адың төөгүге мөңге артар» деп делгелгени болгаш семинарны Тываның национал музейи организастап эрттирген. Алды кезектиг делгелгеде төрүттүнген черинден эгелээш, күрүне ажыл-чорудулгазынга, салгалдарынга чедир фото-чуруктарны аскан болгаш архив документилерин база хууда эдилеп чораан эт-херекселин делгеп салган. Күрүне ажыл-чорудулгазы: ТАРН кежигүнү, иштики херектерниң бир дугаар сайыды, ТАР Чазааның даргазы, Сайыттар Чөвүлелиниң даргазы, даштыкы херектер сайыды. 1929 чылдан 1938 чылга чедир Тыва Чазактың бирги удуртукчузу, ол үеде Сайыттар Чөвүлелин даргалавышаан, Тыва Арат Республиканың Даштыкы херектер яамызын база удуртуп, сайыттап турган. Тываның төөгүзүнде ол хире үр үеде хары угда ийи ындыг бедик албан-дужаал-биле бот-догуннаан республиканы удуртуп турган чаңгыс кижи ол. 1929 чылда ооң эгелээшкини болгаш башталгазы-биле тыва бижикти тургузар күрүне комиссиязы ажылдап эгелээн. Ук комиссияның даргазынга Оюн Танчайны томуйлаан. Ол ышкаш ТАР-ның Эртем комитедин тургускан, ооң даргазынга ынчан культура сай
Улаштыр номчуур...
|
|