Президент В.В. Путинниң декабрь 3-те, Федералдыг хуралга, Айыткалында салдынган айтырыгларны шиитпирлээринче угланган даалгаларны республиканың баштыңы Шолбан Кара-оол понедельникте берген. 

 «Айыткал дээрге келир чылда күрүне политиказын тодараткан конститусчу документ болур. Ол документини күрүне албан хаакчылары онза анализтеп, ханы өөренир ужурлуг.

 Декабрь 8-тен 15-ке чедир «Азия төвү» скульптура комплекизиниң территориязынга Чаа чылга база чөөн чүк календары-биле 2016 чылды байырлаарының “Азия төвүнде дош тоол” деп дош скульптураларының I фестивалы найысылалга эгелээр. Фестиваль-конкурсту Тыва Республикда чарлаан Улусчу ужурлар чылынга тураскааткан.

 Делегейде эң улуг дээн хемнерниң бирээзи — Улуг-Хемниң үстүү унунда дөрт кожууннуң девискээрлеринге «Арыг оран» деп национал паркты тургузар. 

 Ол сорулганы күүседир ажылчын бөлүктүң дугайында айтыышкынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол атты салган. Ону удуртур кылдыр Чазак Даргазының АҮК-тү болгаш бойдус айтырыгларын харыылап турар оралакчызы Сергей Ондарга дааскан. Ол ажылды күүседип эгелээн чылдагааны — “Арыг оранга” федералдыг бойдус парыгының эрге-байдалын тыпсырын чедип алыры.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол күрүне эргелеп-башкарылга органнарынга ажылдаар кадрларны шилип турар үеде тодаргай регламентини болгаш бүгү ажыл-херектерниң ажык-чарлыын хандырарын Чазактың кадрлар албанындан негээн. 

 Шолбан Кара-оолдуң санап турары-биле алырга, республикада кадр ажылында тодаргай болгаш көскү система мынчага чок, ындыг байдал ажылдакчыларның штадын хевирлеп турар үеде эрге-чагырганың удуртукчу органнарының удуртукчуларының талазындан чурум хажыдыышкыннарынга чедирип турар.

 Тываның Баштыңының деткимчези-биле республиканың кожууннарында Орус дыл хүнүн эрттирип эгелээн. 

 Ол төлевилелдиң эгелекчилери — Тывада орус дыл талазы-биле кол күрүне инспектору Елена Хардикова-биле республиканың орус дыл болгаш литература башкылары. Оларның кол сорулгазы — орус дылды хүн бүрүде ажыглалын калбартыры, ону школаларга башкылаарының шынарын чаа деңнелче көдүрери.

 Россияның Президентизиниң Федералдыг Хуралга чыл санының-на Айыткалынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол киришкен. 

 Улуг Кремль Ордузунуң Георгиев залынга хемчегге Федерация Чөвүлелиниң кежигүннери, Күрүне Думазының депутаттары, чазак кежигүннери, Конституция, Дээди база Арбитаж судтарының удуртукчулары, губернаторлар, хоойлужудулга хуралдарының даргалары, хөй-ниити ажылдакчылары, МИЧ-тер киришкен.

 Чылдың-на декабрь 3-те демдеглеп турары Юристиң хүнү-биле байыр чедириишкинин регион удуртукчузу чедирген:

 «Хүндүлүг юристер каттыжылгазы! 

 Юристиң хүнү - силерниң профессионал байырлалыңар-биле байыр чедириишкинин хүлээп ап көрүңер.

 Сайыт кожуннуң төп эмнелгезинге чедип, ооң ажыл-чорудулгазы багай эвес дээрзин демдеглээн. 

  Ыраккы кожуунда ырактан харылзаа тудуп ЭКГ консультациязы бээр аппаратты ажылдадып көргеш, чүрек-дамыр аарыг кижилерге мергежилдиг эмчи дузазын чедирип турарынга таарзынган. Эмнелгениң кыжын одаар хөмүрүнүң курлавыры четчир.

 Хүннүң-не харның хөй чаап турары-биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызынга база кожуун чагырга даргаларынга республиканың ыраккы территорияларында, ылаңгыя малчын коданнарже баар оруктарны хүннүң-не хынаар даалганы берген.

 Декабрь 3-те Россияда Билдинмес солдаттың хүнүн демдеглеп турар. Бистиң чуртка болгаш оон дашкаар девискээрлерге дайынчы хөделиишкиннерде мөчээн, аттары билдинмес бооп арткан российжи болгаш совет дайынчыларның дайынчы шылгаралын болгаш өлүм чок маадырлыг чоруун, тураскаалын мөңгежидери-биле ол хүннү 2014 чылдың ноябрь 5-те РФ-тиң президентизиниң ат салганы «Россияның тураскаалдыг хүннери болгаш дайынчы алдарның хүннериниң дугайында» федералдыг хоойлунуң 1-1 чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» федералдыг хоойлу-биле тургускан.

 Хамаатылар хүлээп алыышкынының чаңгыс аай хүнүнде Шолбан Кара-оол республиканың аар атлетика болгаш спорттуң күш-шыдал хевириниң федерациязының вице-президентизи Роман Бабайцев, тренер Виктор Тыртык, Кызылдың № 12 школазының тоску клазында өөренип турар ооң кижизидикчизи Максим Шныров-биле ужурашкан.

 «Чаңгыс демниг Россия» партияның Дээди совединиң кежигүнү, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, партияның даргазы Д.А.Медведевтиң регионда хүлээп алыышкын черинге, хамаатылар-биле боду ужурашкан. Партияның үндезилеттингенинге тураскаадып, чылдың-на декабрь 1-де акцияны эрттирип турар. Бо удаада чаңгыс демнигжилерниң эрттиргени акция хүнүнде, республиканың баштыңындан аңгыда, чурттуң болгаш республика органнарында аңгы-аңгы албан-дужаалдарны ээлеп турар партийжилар – Күрүне Думазының депутады Лариса Шойгу, сенаторлар Оксана Белоконь биле Мерген Ооржак, Дээди Хуралдың спикери Каң-оол Даваа, республика чазааның удуртукчулары, муниципалитеттерниң баштыңнары киришкен.

 Республиканың Чазаа 2016 чылдың республика бюджединиң төлевилелин бадыладыры-биле Дээди Хуралче дамчыткан. Ооң-биле чергелештир келир чылдың кол саң-хөө документизиниң чиигеткен өске хевири болур Тываның Саң-хөө яамызының белеткээни хоойлу төлевилелиниң ажык дыңнаашкыннары эгелээр.

 Тывага коммуналдыг төлевирлерге өрелиг кижилер-биле негелде ажылы 2016 чылда элээн шыңгыыраар. Ол ажыл-чорудулгага республиканың чазаа биле тус чер бот-башкарылга органнары база каттыжар. Чылыг болгаш чылыг энергиязының хереглекчилериниң төлээшкин чурумун чурумчударынче угланган хемчеглер планын Тываның Чазаа бадылаан.

 Республиканың школаларында келир үениң доозукчуларынга профугланыышкынныг ажылды идепкейлиг чорудуп турар. Кол кичээнгейни «Өг-бүле бүрүзүнге – чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» губернатор төлевилелиниң киржикчилеринче угландырган.