Медээлер

10.01.2014 Тываның Баштыңының Балынга чылдың маадырларын алгап мактаан

Тываның Баштыңының Чаа чыл балы республиканың найысылалынга декабрь 27-де болган. Национал хөгжүм-шии театрынга болган байырлыг кежээге Тываның экономиказының аңгы-аңгы адырларынга эң бедик көргүзүглерни чедип алган 500 ажыг аалчылар чыылган. Yнер 2014 чылдың кол болуушкуну — Тываның Россия-биле демнежилгезиниң 100 чыл юбилейиниң демдээн езугаар балды организастаан. Аалчыларның даңзызы безин аңгы-аңгы үелерниң болгаш салгалдарның уламчылалын бадыткап көргүскен. Аңгы-аңгы үелерде Тываның үш баштыңының чаңгыс сценадан чедирген байырын чыылганнар дыңнаар аас-кежиктиг болган. Баштай республиканың амгы удуртукчузу Шолбан Кара-оол байыр чедирген. Ооң соонда СЭКП Тыва обкомунуң бирги секретары Григорий Ширшин болгаш Тываның баштайгы Президентизи Шериг-оол Ооржак олар чүве чугаалааннар. Губернатор балының кол демдээ 2013 чылды эң эки көргүзүглерни чедип алган кижилерни алгап мактааны болган. Экилерниң экизи 25 кижини үнелээн.

10.01.2014 Эрес-кежээ ивижилер

Декабрь эгезинде Тываның эң чараш булуңнарының бирээзи Тожунуң тайгазында ивижилер-биле ужуражыр аас-кежиктиг болган бис. Аалчылар кээрге, аажок чылыг хүлээп, амыдырал-чуртталгазының дугайында ажыт-чажыт чок чугаалап бердилер. Олар амыдыралдың кадыг-бергелеринге чалынмас, дадыккан, бөдүүн сеткилдиг кижилер. “Шын” солунну дамчыштыр Чаа чылдың чаагай күзээшкиннерин Тываның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап турар номчукчуларынга дамчыдарын олар дилээн чүве. Оларның чагыы езугаар бо материалды белеткедивис. Сайзана Чаш-ооловна Кол болгаш Андрей Сүрүнович Бараан ивижилээнинден бээр 20 чыл четкен. Сайзананың ада-иези Бичиилең, Чаш-оол Колдарның арттырып берген ивилерин салгал дамчып, өстүрүп эгелээн. Амгы үеде оларның аалында 80 иви бар. Олар ийи уруглуг, ийи уйнуктуг. Улуг уруу биле күдээзи «Лунсин» компаниязында ажылдап турар, а хеймери келир чылын дээди өөредилге черин доозар. Сайзана Чаш-ооловна Тожу кожуундан «Наадым – 2013-түң» тиилекчизи болгаш, трактор-биле шаңнаткан. Ол — тайгада чурттап турар чаңгыс херээжен ивижи.

10.01.2014 Чаарттынган концерт залы

2013 чылдың декабрьның 26-да Тываның күрүне филармониязының концерт залының эде кылдынган соонда байырлыг ажыдыышкыны болган. 2011 чылда болган чер шимчээшкини культураның бо улуг «одаан» хаар ужурга таварыштырган. Артистер ол үениң дургузунда кожууннарже үнүүшкүннер-биле аргаданып ажылдаан. Бергелер турза-даа, план езугаар септелге, эде дерилге ажылдары доозулган. Бо хүннерде республикада үннүң эки дыңналырының (акустика) талазы-биле бирги черде чоруп турар бо залдың ол шынарын чидирбес дээш тудугжулар, инженер-техниктиг ажылдакчылар, филармонияның удуртулгазы-- шупту шудургу ажылдаан. Ынчангаш 1934 чылда Ленинградтан келген тускай эртемниглерниң үннүң эки дыңналырынга таарыштыр тускайлап кылган шынарын чидирбезин бодап, чогуур ажылдарны кылганын Игорь Дулуш көрүкчүлерге тайылбырлааш, коллектив моон соңгаар-даа тыва хөгжүмнүң кайгамчык чараш аянын көрүкчүге ол хевээр чедирер дээш, делегей чоннарының хөгжүмүн дыңнакчыларга дамчыдар дээш кызымаккай ажылдаар дээрзин аазаан.

10.01.2014 Чаа Чыл белээ — бриллиант аржыыл

Ат-сураглыг орус ыраажы Людмила Зыкина хуулгаазын үнү-биле, хар-дүвүлүг соок бо кежээ Оренбургтуң чөөк аржыылы-биле эктиң шуглап ал, авай, деп уярадыр бадырып чораан болгай. Ыр-шоорда кирген бо аржыыл Оренбургту алдаржыткан деп чугаалап болур. Ынчалза-даа бо ыр чогааттынмаан, Зыкина ону чон мурнунга ырлап үнүп кээр мурнунда Оренбургтуң аржыылы тус черниң ус-шеверлериниң шаг-шаандан аргып, садып турганы аржыылы чораан деп, чугаа база бар. Чараш үнү-биле хамыкты кайгаткан ыраажының чогаадыкчы ажылының дугайында кайы-ла-бир солундан номчааным бо чүүлдү «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелдиң делгелгезинге Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хемниң ус-шеверлериниң делгээн аржыылдарын бөлүк уругларның чарашсынып магадаанын көргеш, сакты хонуп келген мен.

31.12.2013 Тыва Республиканың Баштыңы Ш.Кара-оолдуң тыва чонга байыр чедириишкини

Эргим чаңгыс чер-чурттугларым! Тываның хөй националдыг чурттакчылары!

Yнүп орар Чаа чыл-биле силерниң шуптуңарга сеткилим ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чаа чыл байырлалдарының бүдүүзү ол дээрге түңнелдер үндүрериниң, кижи бүрүзү бодунда салдынган сорулгалар шупту күүсеттинген бе, келир чылын чүнү кылырыл база кандыг үүле-херекти боттандырарыл деп айтырарының үези-дир.
2013 чылды үдеп тура, багай эвес ажылдаан бис, байырлалдың сеткил-хөөнүнге алзыр барымдаалар бисте база бар деп чугаалаар эргелиг бис. Делегейниң экономиктиг кризизи үргүлчүлеп-даа турар болза, Тывага бүдүрүлгениң буураарын болдурбаан, республиканың инвестицияга сонуургалдыг чоруун бедидерин чедип алган.
Yр туттунган Божудулга төвүн тудуп дооскан бис, Хову-Аксы суурга чаа котельная туттунган, Магистральная кудумчузун улуг хемчээлге чаартып кылган, юбилейниң объектилеринде ажылдар эгелээн.

31.12.2013 Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгунуң Чаа чыл - биле байыр чедириишкини

Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Yнүп орар 2014 чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгениниң байырлалы-биле силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен.
Бо чырыткылыг байырлалдар биске аас-кежикти болгаш өөрүшкүнү сөңнеп, бажың бүрүзүнге чылыгны болгаш тамчыкты чедирип турар.
2014 чыл чырыткылыг болгаш чедиишкинниг болзун, чаа-чаа тиилелгелерни болгаш чаалап алыышкыннарны эккелзин, эң эки идегелдер шынзыттынзын, күзелдер бүтсүн!

Өг-бүле бүрүзүнге эки чүүлдерни, кадыкшылды болгаш чаагай кежикти күзедим!

Хүндүткел-биле, Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгу.

31.12.2013 Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирьниң федералдыг округунда Бүрүн эргелиг төлээзи В. Толоконскийниң байыр чедириишкини
Эргим сибирьжилер!

Yнүп орар Чаа чыл-биле силерге байыр чедирип тур мен!

Календарьның сөөлгү арнын ажыткаш, кижи бүрүзү эртип турар чылдың түңнелдерин үндүрер, бистиң сагыш-сеткиливиске чүнү арттырып каанын, чүү чедип алдынганын, кандыг планнарны болгаш күзелдерни ам боттандырар дээрзин сайгарар.
Сибирьниң регионнарынга 2013 чыл политиктиг болгаш социал-экономиктиг амыдыралга чугула болуушкуннарның үези болган. Күрүне баштыңының социал ужур-дузалыг чарлыктарының күүселдезинче бүгү девискээр идепкейлиг кирген, ооң баштайгы түңнелдери сибирьжилерниң амыдыралының деңнелин бедидеринге арганы берген. Округтуң дыка хөй регионнарында уруг төрүттүнер чоруктуң деңнели бедээн, ол дээрге даартагы хүнде ажылдаар аныяк салгалдың көргүзүү-дүр, олар келир үеге бүзүрелдиг болур.

31.12.2013 Чаа чыл бүдүүзүнде күрүне шаңналдары

Декабрь 26-да ТР-ниң Чазаанга республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезинге үлүг-хуузун киирип чоруур ажылдакчыларга, хоочуннарга Чаа чыл бүдүүзүнде күрүне шаңналдарын тывыскан. Тыва Республиканың Баштыңы—Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол юбилейлиг 2014 чылды чурттакчы чон харыысалгалыг, шыңгыы белеткелдиг уткуур ужурлуг дээрзин онзагайлап демдеглээн. Республиканың девискээрин аштап-арыглап, арыг-силиг тудары-биле октаттынган оран-саваларны эде тургузуп, чаартып турар болгаш септелге ажылдары кидин түлүк. Юбилейлиг объектилерниң тудуу уламчылавышаан. Чурттакчы чонну «100 чылче базымнар», «Спортту — бажыңнар чанынче», «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» дээш, өске-даа чугула төлевилелдерже хаара тудары эргежок чугула. 2014 чылда Россияның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап чоруур чаңгыс чер-чурттугларывыстың болгаш Тывага хамаарылгалыг бүгү чоннуң чыыжы болуп эртер. Байырлалда шупту ужуражып кээп, чаа вектиң эгезинде Тыва биле Россияның төөгүзүн чугаалажып, бодалдарны үлежири канчаар-даа аажок өөрүнчүг.

31.12.2013 Оюн-тоглаалыг, ыры-шоорлуг Чаа чыл келди!

Декабрь 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга республиканың кожуун бүрүзүн төлээлээн тергиин өөредилгелиг, хөй санныг чедиишкиннерлиг уруглар Тываның Баштыңының елказынга чыглып келген. Чаңчыл езугаар чылдың төнчүзүнде республиканың онза чедиишкиннерлиг 7 хардан 14 харга чедир школачылары Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң уругларга елказынче аас-кежиктиг чалалганы алыр болганнар. Чыл келген тудум, Чазак Баштыңының елказынче чалалгалар алган уругларның санының көвүдеп турары өөрүнчүг. Бо удаада база школачылар хөй болган. Национал театрның ийиги каъдында уругларга янзы-бүрү оюннар шөлчүгештерин организастаан. Каас-чараш идик-хептиг, маскарад костюмнарлыг оолдар-кыстар оюннарга киржип, амданныг, чигирзиг «шаңналдар» ойнап ап турган. Бир булуңда уруглар аът шалбадаан, өскезинде корзина иштинче бөмбүк киир октаан, күжүн шенежип, канат-даа тыртканнар бар.

31.12.2013 Онза болуушкун

«Тыва кижиниң байы – ажы-төлүнде» деп чоннуң үлегер чугаазы бар. Уруг-дарыы хөй өг-бүлени аас-кежиктиг деп санаар эки чаңчылдыг бис. Каа-Хем суурдан Айдыс, Айлана Араптаннар— хөй уругларлыг аас-кежиктиг өг-бүле. Маңган ак харлыг декабрь айның 13-те оларның өг-бүлезинге үш ийис чаштар чырык черге төрүттүнген. Тывага мындыг онза болуушкун чеди чыл бурунгаар болган. Тес-Хемниң Берт-Даг суурдан өг-бүлеге үш ийис кыстар төрүттүнген. «Кижи — өзер, кидис — шөйлүр» бо ийистер — ам школачылар. Оон бээр чылдарда чүгле ийис бичии чаштар төрүттүнгүлээн. Ховар таварылга — үш оол ийистер аныяк өг-бүле Араптаннарның ийи, үш болгаш дөрт дугаар уруглары бооп немешкен. Ада-иениң өөрүшкүзү — соон салгаар чаптанчыг ажы-төлүнде. Чүгле оларның эвес, республиканың чонунга чылдың белээ, өөрүшкүзү болгаш чоргааралы-дыр. Бо хире ховар таварылганы сөңнээн өг-бүлеге Кызылдың перинаталдыг төвүнүң эмчилери хеп чуур машинаны байырлыг байдалга берген. Yш ийис чаштарның кырган-авазы, кырган-ачазы эмчилерге сеткилинден четтиргенин илередип, чылыг сөстерни сөглээн.

31.12.2013 Ивижилерден чаа чыл байыры

Виктор Шөмбүлович Самбуу, хоочун ивижи:

— Тожу кожууннуң ивилерин совхоз үезинде-ле хүлээп алгаш, ажылдаа-ла 20 чыл чеде бердим. Ивилерим саны 40 четкен. Биске ай санында аъш-чем, идик-хеп, кывар-чаар материалдарны хуу сайгарлыкчы Алексей Чертовтуң эккеп турары дыка эки-дир. Тоора-Хемче эът-кеш дужаап, садыгланыры дыка берге. Күрүне биске бир иви дээш 1200 рубль бээринден аңгыда, өске дуза чок-тур ийин. Бо хуу сайгарлыкчының ачызы-биле чурттап турар бис. Боттарывыстың кызыл күжүвүс-биле аңнап, балыктап тургаш, акша-төгерикти ажылдап, ажы-төлүвүстү дээди өөредилге черлеринде өөредип, чурттап чоруур бис. Өөм ишти чок болган. Ийи ажы-төлдүг мен. Уругларым Кызыл хоорайда өөренип турар. Далган, шай, таакпы, үс болза-ла, биске чедер, артканын оран-таңдывыс хандырып турар. Рация чокта, суур-биле харылзаа чок. Майгыннарывыс шаараш, эргижирээн, ону чамап, чылыглап алырга безин аажок соок.

31.12.2013 Кайгамчык солун үе

Шагда Чаа чыл бүдүүзүнде шпрот, колбаса, мандарин, шампанское садып алыр дээш чон хөлзеп-ле үнер. Чаа чыл столунга чугула херек чүүлдер садып алыр дээш улуг-улуг оочурлар тургулаан. Ол ышкаш байырлалга чедир 2-3 неделя бурунгаар почта хааржаа хөй санныг Чаа чыл-биле байыр чедирген ырак-чооктан келген каас открыткалар дола бээрин сактыр боор силер. Оон ол хөй чараш открыткаларны көрүнчүктерни долгандыр каастай аарак, кыстыргылап каарга, көрүштүг-даа. Ам сактып келирге, солунун.

31.12.2013 Тываның Баштыңы: эртип турар 2013 чылда республиканың чедиишкиннериниң болгаш нарын айтырыгларының дугайында

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга 2013 чыл билдиртпейн эрте берген. Чүге дээрге «чыл-чылы-биле республиканың бурунгаарлаарынга моондак болуп турган дыка хөй айтырыгларны шиитпирлээр арга Чазакка чедип алдынган».

Эртип турар чылдың дугайында ындыг бодалды Тываның Баштыңы декабрь 21-де «Тыва» КТРК-ның эфиринге тележурналистерге илереткен. Ол дээрге юбилей бүдүүзүнүң чылы, Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдези-биле холбашкан дидим сорулгалар салдынган. Ооң-биле холбаштыр чамдык нарын айтырыглар база турган деп, регионнуң удуртукчузу чугаалаан, ол бүгүнү контрольда алган.

Ол айтырыгларны сайгарарын Шолбан Кара-оол саналдаан. Чугаага сураглыг журналистер Виталий Кузнецов болгаш Карина Монгуш («Тыва» КТРК), Эльвира Лифанова («Новый век» телеканал), Арзу Садыгов («Тува 24» телеканал) киришкеннер. «Тува 24» телеканалдың корреспондентилериниң чер-черлерге бижидип алганы республиканың чурттакчыларының айтырыгларын база чугаа үезинде ажыглаан.

27.12.2013 Талантылыг аныяктарга шаңналдар

Дүүн, декабрь 25-те, ТР-ниң Чазаанга РФ-тиң Өөредилге болгаш эртем яамызының, Тыва Республиканың Баштыңының дипломнарын талантылыг аныяктарга тывыскан. Ук хемчегни Тыва Республиканың «Өөредилге» мурнады хөгжүдер национал төлевилелдиң «Талантылыг аныяктарга күрүне деткимчези» угланыышкын-биле организастап чоруткан.

Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол онзагай, салым-чаяанныг, талантылыг, эки өөредилгелиг уругларга деткимчени көргүзүп, шаңнал-макталды тыпсыры канчаар-даа аажок өөрүнчүг болгаш чоргааранчыг-дыр дээрзин чугулалап демдеглээн. Чазак Даргазының чугаалап турары-биле алырга, бо хүн чыглып келген аныяктар тергииннерниң тергииннери дээрзин утпас болза эки.

27.12.2013 Улуг - Хемчилерге идегеп болур

Дээди Хуралга Айыткалын кылган соонда Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Шагаан-Арыг хоорайга барып, чурттакчы чон-биле ужурашкан. Ол тус черниң активи болгаш улуг-хемчилер-биле эрткен чылдың түңнелдериниң база 2014 чылдың планнарының дугайын чугаалашкан.

— Республиканың мурнунда тургустунган бөдүүн эвес сорулгаларны боттандырарынга күштү берип турар доктаамал деткимчеңер дээш силерге өөрүп четтирдим—деп, Тываның Баштыңы чаңгыс чер-чурттугларынга чугаалаан.— Ол сорулгаларның болгаш ону шиитпирлээр оруктарның дугайында Дээди Хуралга Айыткалымга чугаалаан мен, телевидениеге берген интервьюмга база ол кирген.

27.12.2013 Чуртталга бажыңы — эң чидиг айтырыг

Владимир Путин Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү түңнел хуралын эрттирген.Yе эртип-ле турар, чамдык айтырыглар ам-даа шиитпирлеттинмээн. Ол дугайында Президентиниң чаа шүгүмчүлели Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү хуралынга дыңналган. Чугааның кол темазы Владимир Путинниң май чарлыктарының күүселдези болган. Өөредилгени сайзырадырының болгаш ЧКА-ны чаартырының база күш-ажылдың бүдүрүкчүлүүн бедидериниң айтырыгларын база сайгарган. Чарлыктарны үндүрген үеден бээр Президент ооң салган сорулгаларының кошкак күүселдези дээш албан-дужаалдыг кижилерни чаңгыс эвес удаа шүгүмчүлеп келген. Бо хуралга база ону ойбаан. ЧКА талазы-биле байдалды Президент эң чидиг деп санаан. Бустур четкен чуртталга бажыңнарындан улусту көжүрериниң талазы-биле программа эң багай күүсеттинип турар деп, ол айыткан.

27.12.2013 Тываның Баштыңының Айыткалы: саналдар, бодалдар, үнелелдер
Байбек Монгуш, Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазы:

—ТР-ниң Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалы республика амыдыралының шупту талаларын илереткен. Эртип турар 2013 чылда күүсеткен чүүлдер хөй, чедиишкиннер бар. Ынчалза-даа 2014 чылда ажыл-чорудулганы оон-даа күштелдирер апаар. Маңаа муниципалдыг чергениң эрге-чагыргазы улуг салдарны чедирер дээрзин Ш.Кара-оол чаңгыс эвес чугаалады. «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелдиң боттандырылгазы келир чылын база уламчылаар дээрге, аажок чүүлдүгзүндүм. Бо талазы-биле бистиң кожуун өскелерге деңнежип, көргүзүглеривисти экижидер ужурлуг бис.

Көдээ черлерже орус специалистерни хаара тудар дээн саналды сонуургадым. Оларның ачызында ниити хөгжүлдениң деңнели бедип, арга-дуржулгавыс байлакшыыр.

27.12.2013 Шиитпирлерниң күүселдези

Чоокта чаа редакцияга РФ-тиң Суд приставтарының Тыва Республикада эргелелиниң ажылдакчылары-биле «дорт харылзаа» болуп эрткен. Хемчегге эргелелдиң даргазының оралакчызы Киров Иргитович Серен-Чимит, суд шиитпирлерин күүседирин организастаар килдистиң начальниги Омак Степанович Достай, Кызыл хоорай талазы-биле килдистиң начальниги Баяна Бавууевна Куулар болгаш Кызыл хоорайның Суд приставтарының районнар аразының килдизиниң начальниги Аржаана Владимировна Кара-Сал киришкен. Республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан долгап келген кижилерниң айтырыгларынга суд приставтары тодаргай харыыларны берген.

27.12.2013 Кол чүүл — чурттакчыларның үнелели

«Хаа, ам база чүү-даа чок бокталдырып, дүкпүрүп каапкан, бо шагның ажы-төлүнүң чурум чогун! Дүүн чаа-ла ажылчыннар арыдыр аштап каан чүве-дир ийин. Улустуң күш-ажылын үнелеп билбезивис дыка-ла харааданчыг…» — деп, каът бажыңның подъездизинче кире бээримге, бир угбай мынчалдыр хомудаан сеткилин илереткен тур. Шынап-ла, черже көре бээримге, таакпы артынчылары, ында-мында дүкпү. Коммунал ажыл-агыйының ажылдакчылары бажыңнарны шыдаар шаа-биле аштап-арыглап, септелгезин чорудуп турда-ла, ону үнелевес кижилер бар. Чурттакчылар боттары безин подъезд иштин бокталдырып: «Мээң бажыңым ишти-ле арыг болза, ажырбас» — дээн хөөннүг болгулаар. Бок-сакты хапка суккаш, подъезд иштинге салып кааш, квартиразынче дүште чок базып кире бээрлер. Черле ынчаш, амгы үеде коммунал ажыл-агыйының байдалы кандыгыл?

24.12.2013 Республикада байдалдың болгаш 2014 чылда күрүне политиказының дугайында Тываның Баштыңы Ш.В. Кара-оолдуң Дээди Хуралга Айыткалы

100 ЧЫЛ КАДЫ: ДYYН, БӨГYН, ДААРТА

Хүндүлүг Каң-оол Тимурович!

Хүндүлүг депутаттар! Коллегалар!

Чаңгыс чер-чурттугларым!

Декабрь 12-де, Россияның Конституциязының юбилейиниң хүнүнде, чурттуң Президентизи Владимир Владимирович Путин чыл санының Айыткалын Россия Федерациязының Федералдыг Хуралынга кылган.

Чурттуң хөгжүлдезиниң стратегиязының-даа, ажылдың тодаргай угланыышкыннарының-даа, салдынган сорулгаларны күүседириниң аргаларының-даа кол-кол сорулгаларын күрүнениң Баштыңы тодараткан. Регионнуң тодаргай сорулгаларын, боттарывыстың мурнай шиитпирлээр айтырыгларывысты, чугула болуушкуннарны ниити күрүнениң ол угланыышкынынче киирери эргежок чугула.

Юбилейлиг 2014 чылга чедир каш хонуктар арткан. Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң юбилейи—ол дээрге бистиң республикага эң чугула болуушкун-дур. Эрткен 100 чыл бистиң республикавыстың кол-кол үе-чадаларын хаара туткан. Бистиң өгбелеривистиң шилип алган оруу—улуг Россия-биле кады болуру, Тыва күрүнени тургузары, Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тыва Арат Республиканың эвилелчи киржилгези, Совет Эвилелиниң составынга Тываның эки тура-биле каттыжып киргени, бүгү чурт-биле кады чаа экономиктиг орукче шилчилге.

Логин:
Пароль:
	Запомнить меня на этом компьютере

Забыли свой пароль?