Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


 В Туве более 250 человек борются с таёжными пожарами в Тандинском районе

В Туве существенно усилены группировки спасателей, которые трудятся на ликвидации природных пожаров в лесах. На утро сегодняшнего дня, по данным Минлеса Тувы, к тушению привлечены более 460 человек - это на сотню больше, чем днём ранее. Работают специалисты подразделения Авиалесоохраны, Главного управления МЧС России по Республике Тыва, Минобороны, Службы ГО и ЧС, наземные группировки органов местного самоуправления и добровольные пожарные команды.

Подробнее...

Новости

RSS
02.10.2023 19:47 / Сельское хозяйство
В Туве подходит к завершению кормозаготовительная кампания

Как сообщают в Министерстве сельского хозяйства и продовольствия региона, на сегодняшний день с 206 729 га угодий региона скошено и убрано 256 977 тонн грубых кормов, что составляет 104,6 % к плану. Для сравнения, в прошлом году к этому времени была заготовлена 241 тысяча тонн. Средняя урожайность трав в этом сезоне составила 12,5 ц/га.

Подробнее...
02.10.2023 14:06 / Конкурсы
Молодых специалистов приглашают пройти конкурс на стажировку в госорганах Тувы

До 23 октября будет проводиться приём документов для участия в конкурсе по отбору претендентов на стажировку в Администрации Главы Республики Тыва и Аппарате Правительства Республики Тыва, а также в органах исполнительной власти региона - министерствах и ведомствах начался сегодня, 2 октября. Объявление о начале конкурса размещено на сайте Правительства Тувы в разделе «Кадровая политика», подразделе «Конкурсы и вакансии».

Подробнее...
02.10.2023 09:02 / Экономика
В Туве  вдвое выросло количество социальных предприятий

Статус социальных предприятий в Туве в 2023 году получили 17 субъектов малого и среднего бизнеса, или  почти в 2 раза больше, чем  годом раньше.  На прошлой неделе в Минэкономразвития республики  подвели итоги работы комиссии по отбору проектов в сфере социального предпринимательства, принадлежность к которому открывает бизнесу доступ к целому пакету государственной помощи  - от денежных грантов до налоговых, имущественных и прочих  льгот. 

Подробнее...
30.09.2023 12:05 / СВО
Глава Тувы поздравил жителей Донбасса и Новороссии с годовщиной воссоединения с Российской Федерацией

Сегодня исполняется ровно год со дня, когда жители Луганской и Донецкой Народных Республик и Запорожской и Херсонской областей на референдуме выразили свое желание вернуться к своим историческим корням и воссоединиться с Российской Федерацией. Глава Тувы Владислав Ховалыг поздравил губернаторов новых регионов и россиян с важным для России событием. Он выразил уверенность, что всеобщими усилиями удастся восстановить мирную жизнь на освобожденных территориях. 

Подробнее...
30.09.2023 09:57 / Образование
Участники проекта «Я - учитель» в Туве получили поддержку в виде компенсационных выплат

В Туве в рамках Большой учительской недели впервые прошёл форум молодых педагогов «Новое поколение», приуроченный к Году педагога и наставника. В торжественной обстановке 86 педагогов, участников региональной программы «Я - учитель», получили сертификаты на единовременную компенсационную выплату, которая в этом году составила 174418 рублей.

Подробнее...
29.09.2023 19:01 / Общество
Глава Тувы Владислав Ховалыг поздравил тоджинцев с 130-летием села Тоора-Хем

Сегодня жители Тоджинского кожууна отмечают большой праздник - 130-летний юбилей административного центра района, села Тоора-Хем. С юбилеем тоджинцев поздравил в своем блоге глава республики Владислав Ховалыг, который напомнил популярную о жемчужине Тувы поговорку: «Кто в Тодже не бывал, тот Тувы не видал».

Подробнее...
29.09.2023 15:29 / Строительство
В Туве в третий раз состоится строительный форум

Форум «Мой бизнес: III Строительный форум Республики Тыва» состоится 5-6 октября в Кызыле. Мероприятие проводится в рамках реализации национальной программы «Малый и средний бизнес и поддержка индивидуальной предпринимательской инициативы». По итогам деловой части форума планируется подписание ряда стратегически важных для республики соглашений. Сегодня в Доме туризма в Кызыле проходит анонсирующее мероприятие форума - круглый стол, посвященный вопросам развития жилищного строительства в Кызыле.

Подробнее...
29.09.2023 09:25 / Культура
В Туве День камнереза может стать общереспубликанским праздником

Правительство Тувы поддержало предложение деятелей культуры  внести в перечень официальных праздников республики День камнереза. Законопроект об этом  одобрен и  направлен на рассмотрение  Верховного Хурала. Если депутаты проголосуют за него, профессиональный праздник тувинских камнерезов будет отмечаться ежегодно 19 сентября.

Подробнее...
29.09.2023 08:56 / Строительство
В Туве учредили конкурс «Строитель года»

В Туве с 2023 года начнут проводить ежегодный конкурс на звание «Строитель года». Постановление об этом одобрило правительство республики. В документе говорится, что конкурс представляет собой «комплекс мероприятий по выявлению и поощрению представителей инвестиционно-строительного комплекса республики, достигших наивысших результатов в профессиональной деятельности».

Подробнее...
28.09.2023 14:15 / Связь
Федеральное Правительство профинансирует проведение высокоскоростного интернета в отдалённые сёла Тувы

Реализация проекта по прокладке волоконно-оптических линий связи (ВОЛС) в труднодоступные населённые пункты Кунгуртуг Тере-Хольского района, Кара-Холь Бай-Тайгинского и Моген-Бурен Монгун-Тайгинского районов начнётся в 2024 году. Об этом Главе Тувы Владиславу Ховалыгу удалось договориться в ходе рабочей встречи с министром цифрового развития, связи и массовых коммуникаций России Максутом Шадаевым. 

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол объехал  Пий-Хемский район

25.07.2019

Глава Тувы встретился с жителями села Черби

14.06.2019

Глава Тувы накануне Дня России вручил государственные награды жителям республики

11.06.2019

Глава Тувы провел заседание Попечительского совета Кызылского президентского кадетского училища

24.05.2019

Выездное совещание с участием правительственной делегации во главе с министром экономического развития РФ Максимом Орешкиным

20.05.2019

В столице Тувы  стартовал  Всероссийский конкурс «Военное ралли»

19.05.2019

Глава Тувы встретился с жителями Бай-Тайгинского района

13.05.2019

Глава Тувы принял участие в акции «Диктант Победы»

08.05.2019

Глава Тувы вручил государственные награды людям труда

01.05.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.03.2019

В Туве отметили 5-летнюю годовщину "Крымской весны"

17.03.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Международного женского дня

07.03.2019

В Туве презентовали Словник урянхайско-тувинской энциклопедии

01.03.2019

Глава Тувы: Авиационная эскадрилья транспортного полка ЦВО в Кызыле -  это еще один кирпичик построения нашего великого государства

01.03.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол: проблему обеспеченности людей надо изучать под микроскопом

27.02.2019

Глава Тувы вручил государственные награды в честь Дня защитника Отечества

22.02.2019

Глава Тувы поприветствовал военнослужащих – активистов по работе с молодежью

22.02.2019

В Туве на базе школы открылся военно-патриотический спортивный клуб имени Сергея Кужугетовича Шойгу

12.02.2019

Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил жителей республики с Рождеством Христовым

07.01.2019

Глава Тувы Ш. Кара-оол в интервью по итогам 2018  года: Мы с земляками достигли многого, потому что трудились и доказывали, что достойны серьезных дел

29.12.2018


 
Медээлер
RSS
12.12.2013
Тываның уруглары Кремль елказынче баар
ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызының дыңнатканы-биле бо чылын Россияның Президентизиниң Кремльге болур елказынче Тывадан 12 уруг чоруур. Аас-кежиктиглерниң аразында Кызылдан, Ак-Довурактан болгаш республиканың чеди кожуунундан оолдар, уруглар бар. Онза кичээнгейни хөй ажы-төлдүг, долу эвес болгаш социал байдалы берге өг-бүлелерден база «изиг точкаларга» амы-тынындан чарылган ИХЯ ажылдакчыларының уругларынче угландырган.
Улаштыр номчуур...
12.12.2013
Хөгжүлдеңде үлүг-хуум бар

Төрээн чуртуң төөгүп берем

Хоочун библиотекарь, ам хүндүлүг дыштанылгада орар Сереңмаа Норбуевна Маадыр-оол— «Шын» солуннуң чарлааны «Төрээн чуртуң төөгүп берем» деп мөөрейинге киржир күзелин илереткен баштайгы бижикчилеривистиң бирээзи. Бодунуң төрээн сууру Кызыл-Мажалык болгаш төрээн кожууну Барыын-Хемчиктиң ооң караанга өзүп-сайзырап келгениниң болгаш ооң онзагай черлериниң дугайында мынчаар сактып бижээн. Барыын-Хемчик кожуун — Тывавыстың база бир каас-чараш бойдус чурумалдыг черлериниң бирээзи. Ол — республиканың барыын талазында. Ында кадыр-берт тайга-сыннар, алгыг, делгем хову-шөлдер, улуг-биче хемнер чаптылган. Барыын-хемчикчилер амгы үеде чаартылганы шиңгээдип апкан, бедик көдүрлүүшкүн-биле ажылдап, чурттап турар. Кожууннуң чурттакчы чонунуң ниити саны сөөлгү чизе-биле 125 муң ашкан.

Улаштыр номчуур...
11.12.2013
Каң-оол Даваа: «Россияның Yндезин хоойлузу субъектилерге конститусчу эки эргелерни берип турар»
ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) Даргазы Каң-оол Тимурович Даваа-биле Конституциялар дугайында бо чылдың октябрь айда чугаалашкан бис. Ол ужуражылганы интервью хевирлиг кылдыр «Шын» солунга парлаан.Бөгүн ол темага чугаавысты уламчылаар-дыр бис. Чүгле чугаа бо удаа тодаргайы-биле Россия Федерациязының Конституциязының, ооң чурттуң субъектилеринге конститусчу тургузугну доктаадып тургузарынга ужур-дузазының дугайында болур.
— Россияның амгы Конституциязын 20 чыл бурунгаар хүлээп алган. Ол чурттуң политиктиг болгаш экономиктиг тургузуушкунунуң белен эвес чылдары болган. Силер чурттуң Конституциязы ол үени төлептиг эрткен деп бодаар силер бе?
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Моолда Тываларывыс
Россияның кызыгаар чоогунда регионунуң кожазында чурт-биле садыг-экономиктиг, культурлуг болгаш эртем харылзааларын сайзырадырынга чаа үе-чаданы республика Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң бо чылдың мартта Улан-Баторже аян-чоруу ажыткан, ынчан Моолдуң найысылалынга Тыва Республиканың төлээ чериниң ажыдыышкынының езулалы болган. Ол аян-чоруктуң үезинде Шолбан Кара-оол Моолдуң чазааның даргазы-биле ужурашкан, көдээ ажыл-агый адырынга, кызыгаар чоогунуң садыглаашкынынга болгаш гуманитарлыг харылзааларга, транспорт аргыштырылгазынга хамаарышкан айтырыгларны чугаалашкан. Моолдан уксаалыг малды Тываның ажыл-агыйларының садып алырының дугайында, Улан-Баторнуң дээди өөредилге черлеринге тыва студентилерге квоталар тускайлаарының дугайында, кызыгаарда «Хандагайты — Боршоо» эрттирилге пунктузунга чурттар аразының эрге-байдалын тыпсырынга кады күжениишкиннерниң дугайында, Моолдуң авиакомпанияларының Иркутскиден болгаш Улан-Удэден рейстер ажыдарының талазы-биле айтырыгны өөренип көөрүнүң дугайында дугуржулгалар чардынганын чугааны эгелээриниң мурнунда сагындырып каайн.
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Маадырларның чырык адын сактып...
Декабрь 9-та Ада-чурттуң Маадырларының хүнүн Тыва Республикага демдеглээн.

Маадырларның алдар-адын сактып, ол хүн республиканың өөредилге албан черлеринге «Эрес-дидим чоруктуң кичээлдерин» болгаш класс шактарын эрттирген. Кызыл хоорайның Тиилелге шөлүнге Ада-чурттуң Улуг дайынынга амы-тынындан чарылган маадырларга тураскаал кылдыр чечектерни салган. Ук хемчегге ТР-ниң Чазааның кежигүннери, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) депутаттары, сайыттар болгаш албан черлериниң, ведомстволарның удуртукчулары, чер-черлерде дайын чөрүлдээлериниң киржикчилери, хоочуннар болгаш студентилер, өөреникчилер киришкен.

Улаштыр номчуур...
10.12.2013
"Чаңгыс суур - чаңгыс бүдүрүлүге": Yре-түңнелдиг ажылдың бадыткалы
Делгелгениң ийи дугаар хүнү баштайгызындан ылгал чок, аажок идепкейжи байдалга эрткен. Чон соксаал чокка шуужуп, республиканың бүдүрүкчүлериниң барааннарын улуг сонуургал-биле көрүп, оларны күзелдии-биле садып ап турду. Кожууннардан эккелген барааннарның аразында чүнү чок дээрил: аъш-чем аймаа, алгы-кештен даараан идик-хеп, суй белектер, демир-дестен, ыяш-даштан бүдүрген чүзүн-баазын дериг-херекселдер дээш, оон-даа өске… Кожуун бүрүзүнүң делгээн барааны онзагай, солун.
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Тываның чону шыдаар
Шолбан Кара-оолдуң Тываның Баштыңы албан-дужаалга ажылдап келген үезинде эң эки түңнелдерлиг, чоннуң талазындан деткимчени калбаа-биле алган, херек кырында боттанып турар ажыл-херээ «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилели дээрзин ооң ажыл-чорудулгазын шүгүмчүлексээр кижилер безин чугаалап турар. Төлевилелдиң чогумчалыг болганының чажыды чүдел? Бо төлевилелдиң чедиишкиннерин көргүскен декабрь 6-да «Сүбедей» спорт комплекизинге ажыттынган делгелгениң көрүкчүлериниң чамдыызының бодалы мындыг.
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Маадыр чонга йөрээл

Декабрь 9 — Ада-чурт маадырларының хүнү

Ада-чурттуң маадырларының хүнүн демдеглээрин Россияга 2007 чылда эгелээн. Ам чыл санында-ла декабрь 9-та боттарывыстың маадырларывысты алдаржыдып турар бис.
2007 чылдың февраль 28-те «Россияның дайынчы алдарының болгаш төөгүлүг ай-хүннериниң дугайында» Федералдыг хоойлузунуң 1-1 чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» Россия Федерациязының №22-ФХ Федералдыг хоойлузун езугаар ол хүннү катап тургускан.
Чогум ол байырлалдың төөгүзү узун. Ол 16-гы чүс чылда эгезин алган. Екатерина II хаанның чуртту эргелеп-башкарып турган үезинде декабрьның ол хүнүнде болган төөгүлүг болуушкун-биле холбаштыр ону тургускан. 1769 чылда ол Ыдыктыг Георгий Тиилекчиниң орденин бадылаан.


Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Республика бүзүрелдиг бурунгаарлаар
Елена Каратаева, ТР-ниң экономика сайыды:

— Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Россияның Чазааның хуралынга регионнуң социал-экономиктиг байдалының илеткелин кылганы — улуг чедиишкин. М-54 «Енисей» федералдыг оруктуң угланыышкынын Хандагайты — Боршооже өскертири республиканың бурунгаар сайзыралынга канчаар-даа аажок чугула. Бо айтырыгны 10 ажыг чылдың дургузунда сайгарып келген болгаш Шолбан Валерьевичиниң өйүнде база катап көдүрүп эккелгени шын болган. Төлевилелдиң боттанылгазы-биле 12 муниципалдыг тургузуглар (республиканың чурттакчы чонунуң барык 60 хуузу) хаара туттунар. Бо талазы-биле ажыл эгелей берген, Росавтоорукче баштайгы документилерни чоруткан. Улаштыр Хандагайты оруун федералдыг өнчүже шилчидер дугайында доктаалдың төлевилелин белеткээри-биле РФ-тиң Орук транспорт яамызынче оларны дамчыдар. Орукту Хандагайты — Боршооже углаар кылдыр өскертиринче 7 млрд. рубль хереглеттинер, а орукту бир чылда ажаар-тежээринче 218 млн. рубль үнер. Бо улуг төлевилелдиң боттанылгазын чедип алыры дээрге-ле, бир дугаарында, немелде ажылчын олуттар болгаш амыдырал-байдалывыстың бедик чадаже көдүрлүрү дээрзи билдингир.
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Чаартылгада — ужар  чүүл харылзаазы
Ирина Романова, ТР-ниң Орук-транспорт комплекизиниң яамызының транспорт инфраструктура салбырының начальниги: — Россияның Чазааның хуралынга Тываның Баштыңы Ш.Кара-оолдуң республикада авиация харылзаазының чидиг айтырыгларын чугаалаанын кижи деткивес аргажок.
Маңаа Кызыл хоорайның аэропортунуң бодун чаартыры эвес, а бүдүн аэропорт комплекизин тургузарының дугайында чугаа чоруп турар деп демдеглекседим. Төлевилелдиң ниити өртээ 3 млрд. 276,8 млн. рубль. Ооң иштинде федералдыг бюджеттен — 1 млрд. 491,2 млн., республика бюджединден — 220 млн., инвесторнуң киржилгези-биле1,5 млрд. рубльди чарыгдаар. Федералдыг акша-хөреңги-биле чүгле самолеттар хонар болгаш ужуп үнер дилиндекти чаартыр. Бо ажылды ийи структура күүседир. Бирээде, Кызылдың аэропорту федералдыг казна албан чери болганда, Росавиациядан акшаландырыышкын Кызылдың аэропортунче дорт шилчиир. Ынчангаш Росавиация ажылды хайгааралга алыр. 
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
 Тываның Баштыңының Россияның Чазаанга чугаазы: саналдар, бодалдар
Инвестициялыг программаларны ажылдап кылыр

Россия Федерациязының Чазаанга болуп эрткен хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң талазы-биле чугаазы Тываның чурттакчы бүрүзүнүң онза кичээнгейин хаара туткан. Тываның сайзыралының дугайында илеткелге хамаарыштыр Тываның күрүне университединиң экономика факультединиң деканы Вячеслав Кыргысович Севектиң бодалы: «Ноябрь 28-те Москвага, Россияның Чазааның хуралынга болуп эрткен хуралга бистиң республикавыстың Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оол Тываның социал-экономиктиг сайзыралының дугайында илеткелди кылган. Чазак Даргазы чугаазынга республиканың чедиишкиннерин айытпышаан, чедимчелиг ажылдаары болдунмайн барып болурун база демдеглээн. Ону чүгле анаа чугаалаарында эвес, а сан-чурагай-биле болгаш кылып болур хире аргаларны база ажылдап көрүп турар. 
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Чедиишкиннерниң делгелгези
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң саналдап үндүргени «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелинге хамаарылгавыс чаңгыс аай эвес болганын бөгүн чажыргаш-даа канчаар. Чамдыктарывыс ооң боттанырынга чигзинип, өскелеривис ийи билээн дагдыныпкаш, ажылдап кирипкен. Бо төлевилелдиң эрткен часкы баштайгы делгелгези ынаныштың көзү болган. Дүүн, декабрь 6-да, «Сүбедей» спорт комплекизинге ажыттынган ийиги делгелге – төлевилел ажыл-агыйжы кижилерниң эрес тура-соруунуң чалбыыжын кыпсып үндүргениниң херечизи.
Улаштыр номчуур...
05.12.2013
ЭКСПЕРТТЕР: «Курлавыр чиг эт күчүзүн дээштиг сайзырадыры Тываның хөгжүлдезинге өзүлделиг базымны бээр»
РФ-тиң Чазааның хуралынга Тываның Баштыңының көдүрген айтырыглары чугула болгаш чогуур үезинде тургустунган деп, экономика эртемнериниң кандидады, РЭА-ның СС-тиң нефть-газ геологиязының болгаш геофизика институдунуң сектор эргелекчизи Ирина Филимонова болгаш экономика эртемнериниң кандидады, РЭА-ның геология болгаш геофизика институдунуң экономика бөлүүнүң удуртукчузу Леонтий Эдер олар санап турар. «Тывада курлавыр чиг эт күчүзү аажок улуг, ону чогумчалыг сайзырадыр болза, регионнуң хөгжүлдезинге өзүлделиг базымны берип болур. Ооң кол үндезини кокстуг болгаш энергетиктиг хөмүр-даш, кобальт, алдын, өңнүг болгаш ховар металлдар, аңгы-аңгы тудуг материалдарының ховар кезектери, суг адааның аржаан суглары болуп турар» — деп, олар санааннар.
Улаштыр номчуур...
05.12.2013
РФ-тиң Чазаанга Тываның Баштыңының чугаазы: саналдар, бодалдар
Бо чылдың декабрь 3-те чырыкче үнген «Шын» солунга республиканың удуртукчузу Шолбан Кара-оолдуң Россия Федерациязының Чазааның ноябрь 28-те хуралынга чугаазын кичээнгейлиг номчуп, Тываның социал-экономиктиг нарын айтырыгларын ол хуралга көдүрген хөөнүнге дыка-ла таарзындым. Айтырыгларны чурттуң Чазааның мурнунга чидии-биле тургузуп, республикага экономиктиг деткимчеде чедер-четпестерни дорту-биле айыткан-дыр. Ажыы-биле чугаалаар болза, Совет Эвилелиниң (амгы политиктиг байдалды алыр болза – Россияның) составынче Тыва 1944 чылда кирген. Оон бээр келир 1914 чылда чүгле 70 чыл боор. Ол дээрге кижи назыны безин эки четпес үе ышкажыл. ССРЭ үезинде (1944 чылда 1992 чылга чедир, чүгле 48 чыл дургузунда) республикаже, немец-фашизм-биле дайын соонда дыка берге үеде безин хөй акша-хөреңгини киирип, ооң социал-экономиктиг, культурлуг хөгжүлдезинче улуг кичээнгейни салып турган. Ынчан Тыва ылап-ла дүргени-биле хөгжээн. Бөгүн база-ла ындыг дүрген бурунгаар сайзыраар байдал херек. Эң ылаңгыя аар үлетпүр, энергетика, улуг тудуглар тудары дээн ышкаш ажылдарны федералдыг төптүң деткимчези чокка шимчедири берге болбайн канчаар. Тываның социал-экономиктиг байдалын экижидер талазы-биле Россияның Чазаа доктаал-саавырларны хүлээп турганын база дыңнаан бис. Ынчалза-даа ооң күүселдези кошкак. Ол дугайында Шолбан Кара-оол, республикада байдалды сайгарып чугаалажырындан херек кырында ажыл-херекче шилчиир-дир — деп чугаалаан-дыр.
Улаштыр номчуур...
04.12.2013
Тываның аргазын — Бүгү чуртка ажыктыг кылдыр
2013 чылдың ноябрь 28-те регионнуң социал-экономиктиг айтырыының талазы-биле Россияның Чазааның хуралынга Тываның Баштыңы Ш. Кара-оолдуң чугаазы

Хүндүлүг Дмитрий Анатольевич! Хүндүлүг чазак кежигүннери! Тываның сайзыралының дугайында, ооң күчүзүнүң чурттуң экономиказынче салыышкынының дугайында, эң чидиг айтырыгларның дугайында федералдыг чазактың хуралынга сайгарып турары меңээ-даа, бистиң республикавыска-даа принципиалдыг улуг ужур-дузалыг.Бистиң дилээвисти хандырып, Тываның дугайында айтырыгны хүн айтырыынга кииргениңер дээш Силерге четтиргенимни илередирин чөпшээреп көрүңер, Дмитрий Анатольевич. Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезин ханы сайгарганы дээш Игорь Николаевичиге четтиргенимни илередип тур мен. Көргүзүглерниң хөй кезииниң талазы-биле хожудаңгайларның санынга кирип турзувусса-даа, сайзырал темпилериниң талазы-биле ортумак турушту быжыы-биле ээлеп турар бис.
Улаштыр номчуур...