Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


План основных мероприятий по проведению Дня тувинского языка в Республике Тыва в 2024 году

Научные мероприятия 

30 октября - Заседание государственного совета по реализации языковой политики при Главе Тувы, Дом Правительства 

31 октября - Региональная научно-практическая конференция с международным участием «Б.И. Татаринцев и тувинское языкознание: актуальные проблемы и перспективы», ТИГПИ

Подробнее...

Новости

RSS
16.10.2024 09:39 / ЖКХ
Водоснабжающие организации Тувы обязали ежемесячно проводить контроль качества и безопасности питьевой и горячей воды

С сентября на территории всех населенных пунктов Тувы, имеющих системы централизованного водоснабжения, введён обязательный ежемесячный контроль качества и безопасности воды. Об этом информируют в региональном управлении Роспотребнадзора.

Подробнее...
15.10.2024 20:19 / Новости России и мира
Полпред Анатолий Серышев поддерживает инициативы «Сибирского соглашения» в области достижения национальных целей развития в регионах округа

В Красноярске состоялось заседании Общего собрания членов Межрегиональной ассоциации экономического взаимодействия субъектов Российской Федерации «Сибирское соглашение» (МАСС). Центральной темой обсуждения стало определение приоритетных направлений деятельности Ассоциации и Исполнительного комитета МАСС, направленных на достижение национальных целей развития Российской Федерации до 2030 года и на перспективу до 2036 года.

Подробнее...
15.10.2024 19:50 / Экономика
Золотодобывающая компания планирует построить мост через Малый Енисей и дорогу в малоосвоенный район Тувы

Один из крупнейших золотопромышленников Тувы – компания «Тардан Голд» - с 2025 года намерен приступить к строительству дороги до Кара-Бельдырского месторождения рудного золота. Планы по освоению нового участка тувинских недр включают возведение моста через реку Малый Енисей, который обеспечит всесезонное наземное сообщение с малоосвоенными таежными территориями республики.

Подробнее...
15.10.2024 19:43 / Политика
На очередном заседании правительства Тувы приняли ряд нормативно-правовых актов

Состоялось очередное заседание Правительства Тувы, где под руководством Главы республики Владислава Ховалыга был рассмотрен ряд нормативно-правовых актов. На обсуждение был вынесен проект государственного доклада о состоянии и охране окружающей среды Тувы за 2023 год. В проекте, который представил заместитель министра лесного хозяйства и природопользования Тувы Алексей Арчимаев, были представлены основные сведения о республике, состоянии ее атмосферного воздуха, климатических особенностях, 

Подробнее...
15.10.2024 16:00 / Конкурсы
Жителей Тувы приглашают принять участие во всероссийском конкурсе "Гимн России понятными словами"

Объявлен прием заявок на участие в восьмом всероссийском конкурсе «Гимн России понятными словами». Конкурсантам предлагается изучить текст гимна страны с использованием толковых словарей, а после этого создать творческие работы, которые позволят глубже понять его смысл. Проект, разработанный для повышения интереса к государственной символике и национальной идентичности, проводится по нацпроекту «Образование» при поддержке Минпросвещения РФ.

Подробнее...
15.10.2024 12:24 / Экономика
Полпред Президента в СибФО Анатолий Серышев провёл совещание по подготовке специалистов для предприятий «Ростеха»

Совещание по вопросам подготовки рабочих кадров в интересах организаций Государственной корпорации по содействию разработке, производству и экспорту высокотехнологичной промышленной продукции «Ростех» провёл полномочный представитель Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе Анатолий Серышев. Обсуждение прошло в режиме видеоконференцсвязи.

Подробнее...
15.10.2024 10:33 / Сельское хозяйство
Хозяйства Тувы перевыполнили план заготовки грубых кормов

Аграрии Тувы с перевыполнением плана завершают кормозаготовительную кампанию. Отчет о ходе работ подготовили в Министерстве сельского хозяйства и продовольствия республики. По представленным данным на 11 октября, вместо намеченных 226,6 тыс тонн грубых кормов хозяйства всех форм собственности заготовили 243,2 тыс тонн, что составляет 107% от плана.

Подробнее...
14.10.2024 19:48 / СВО
В Туве семьи участников СВО смогут оформлять региональные меры поддержки на портале Госуслуг

Власти Тувы упростили порядок предоставления пособий и других выплат родственникам участников специальной военной операции. Соответствующее постановление подписал 10 октября Глава республики Владислав Ховалыг.

Подробнее...
13.10.2024 20:05 / Награды
Доктор исторических наук Зоя Доржу награждена Медалью ордена «За заслуги перед Отечеством» II степени

Профессор Зоя Доржу - заведующая кафедрой отечественной истории Тувинского государственного университета, является первой женщиной-тувинкой, получившей звание доктора исторических наук. За вклад в развитие науки Тувы, заслуги в научно-педагогической деятельности и подготовку высококвалифицированных специалистов ей была вручена государственная награда - Медаль ордена «За заслуги перед Отечеством» II степени.

Подробнее...
13.10.2024 17:57 / Сельское хозяйство
Сельхозтружеников Тувы с профессиональным праздником поздравил полпред Президента в Сибири

В поздравлении полномочного представителя Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе Анатолия Серышева с Днём работника сельского хозяйства и перерабатывающей промышленности говорится следующее:

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол сдержал слово: построен детсад для детей молодых чабанов села Шекпээр

12.10.2015

19 фермеров Тувы получили новые трактора «Беларус»

11.10.2015

В Туве через бурную реку Алаш для удобства чабанов построено два крепких моста

09.10.2015

День учителя - 2015. Церемония вручения госнаград

02.10.2015

В Правительстве Тувы обсудили антинаркотическую политику в регионе

01.10.2015

В Туве обсудили проблемы обеспечения общественной безопасности в субъектах Российской Федерации

25.09.2015

В столице Тувы открылся новый детсад на 280 мест

22.09.2015

Молодежный форум: эксперты площадки по предпринимательству определились с победителями во время защиты проектов

21.09.2015

В Кызыле открылась фотовыставка РГО "Археолого-географическая экспедиция «Кызыл-Курагино»: тайны и сокровища скифов»

20.09.2015

Вести.RU: Тува собрала "Интеллектуальное золото Евразии"

20.09.2015

Андрей Ильницкий: Пространство ценностей - то, что нас объединяет, то, что делает нас россиянами. Это и есть то ядро, которое должно быть защищено

20.09.2015

Основатель интернет-компании Workle Владимир Горбунов: В бизнес  идут  только голодные! Форум «Интеллектуальное золото Евразии»

20.09.2015

Пресс-конференция Главы Тувы Шолбана Кара-оола, ректора УрГЭУ Николая Федорова, члена Общественной палаты РФ Вероники Крашенинниковой, представителя Росмолодежи Артема Давыдова

19.09.2015

Второй день форума «Интеллектуальное золото Евразии» начался с образовательного квеста

19.09.2015

В Туву прибыли главные эксперты I Международного молодежного форума «Интеллектуальное золото Евразии»

19.09.2015

«Интеллектуальное золото Евразии»:  ПЛОЩАДКА "ЭКОНОМИКА И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО: МАТРИЦА БИЗНЕСА"

18.09.2015

Глава Тувы и директор Спецстроя России проинспектировали сегодня стройки Минобороны РФ

18.09.2015

Юлия Верещак: Дать дорогу новым идеям  - это главный итог работы  форума «Интеллектуальное золото Евразии»

18.09.2015

Вячеслав Ганиев: Тува для меня ассоциировалась в первую очередь с именем Сергея Шойгу

18.09.2015

В рамках форума «Интеллектуальное золото Евразии» в Туве открылась выставка знаменитого индийского фотохудожника Беноя Бехла

17.09.2015


 
Медээлер
RSS
26.09.2013
Тыва хамнаашкын — «Моя планета» телеканалда
«Марк Подрабинек-биле кадр артындан» деп программаның бөлүүнде «Тываның чүдүлгези» деп бир шак үргүлчүлээн фильмни «Моя планета» телеканалга субботада көргүзүп эгелээн.Ол фильмни Мөңгүн-Тайга, Эрзин, Чөөн-Хемчик кожууннарга болгаш Кызыл хоорайга тырттырган. Ооң кол темазы — тыва хамнаашкынның чажыттары. Кол маадыр Лазо Монгуш хам болган. Марк Подрабинектиң Тывага башкарыкчызы сураглыг тыва режиссер Орлан Дамба-Хуурак болган.Ол бөлүк фильмнерин бир дугаар тырттырып эгелээн чери Россияның регионнарындан Тыва болган. Автор бистиң республиканың ак-көк дээрин дыка-ла магадаан. «Ындыг дээр кажан-даа көрбээн мен» — деп, ол чугаалап турган.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Оттук-Даш озалдыг апарган
Сөөлгү чылдарның часкы-күскү үелеринде республиканың өске черлеринден харылзаазын үзер чыгыы апаар чер Кызыл кожууннуң Оттук-Даш арбаны болуп турар. Ында амгы үеде 39 өг-бүледе 172 кижи бар, оларның 52-зи — бичии уруглар. Мынчага чедир республиканың Чазаа болгаш кожуун чагыргазы сугга алзыр дей берген бажыңнарның ээлерин көжүрер майгын хоорайжыгаштарын тургузуп, аъш-чем-биле болгаш эргежок чугула чүүлдер-биле хандырып келген. Ол айтырыгны чогумчалыг шиитпирлээри-биле республиканың Чазаа Оттук-Даштың чурттакчыларын оон дөрт хире километр черде бедик черже организастыы-биле көжүрер деп шиитпирни хүлээп алган. Кожуун чагыргазы хуу чуртталга бажыңын тудар черлерни шилээн болгаш ол чер участоктарын бүрүткеп берген. Регионнуң инвестиция программазындан чеди миллион хире рубльди электри четкилерин эде тургузарынга болгаш трансформатор подстанциязын тударынга үндүрген. Суг хандырылгазын чаа туткан кудуктуң ачызында боттандырар.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
«Алдан-Маадырларга алдар болгаш хүндүткел»
Сентябрь 19-21 хүннеринде Тываның төөгүзүнде уттундурбас, кайгамчык байырлал Сүт-Хөл кожуунга болуп эрткен. Алдан-маадырларның тура халыышкынының 130 чыл оюн демдеглээн байырлалче «Шын» солуннуң хоочуну Владимир Чадамба-биле кады Сүт-Хөл кожуун кайы сен дээш хаптывыс. Орук дургаар хоочуннуң алдан-маадырлар дугайында дыңнаан, номчаан солун чугааларын дыңнааш, ол маадырларның дириг бодун хензиг үе дургузунда караам ужу-биле оода чаңгызын көрзе деп канчап-даа болдунмас күзел-биле бодумнуң сагыш-сеткилимни кыптыктырып-ла чордум. Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң 2013 чылда чырыкче үндүргени Ю.Л. Аранчынның «Тыва улустуң маадырлыг оруу» деп номунда мынчаар бижип турар: «Алдан-дургуннарны «кемниг оор-дургуннар, аза-хортан баък чүвелер» деп феодал төрениң кижилери араттарны үргүлчү дорамчылап, хоптап келген. Ынчалза-даа олар араттарның ырмазын сып, идегелин оскундуруп шыдаваан: харын бөдүүн араттар баштайында дургуннарның база оларга чоок кижилерниң «бак салымын» кээргеп чоруй, чоорту оларның овур-хевирин сагыш-сеткилинге маадыржыдып арттырып алган». 
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң Алдан - Маадырларның тура халышканындан  бээр 130  чыл оюнга байыр чедириишкини

Хүндүткелдиг чаңгыс чер - чурттугларым!

Алдан - Маадырларның төлептиг салгалдары!

Ада - өгбелеривистиң алдар - адынга мөгейген байырлал - биле!

       Тываның байлак төөгүзүнде онза черни ээлеп турар “Алдан - Маадырлар” деп, хүндүткелдии - биле адаарывыс бүгү - ле мөлчүкчү дарлакчыларга удур аңгы демиселин өөскүдүп үндүрген эрес - дидим өгбелеривистиң тура халышканындан  бээр 130  чыл оюн демдеглеп эрттирип турар - дыр бис. “Алдан - Маадырларның тура халыышкыны” деп адап чаңчыкканывыс, 1883 - 1885 чылдарда болган аңгы демиселинге ынчангы Тываның Даа биле Бээзи кожууннарның арат - чону шупту киришкеннер. Амгы үе - биле деңнээрге, алды кожууннуң чер - девискээринден улуг черге бөдүүн араттарның  адаан - өжээни кыптыгып үнген. Бо демисел ооң мурнунда чер - черлерге  өөскүп турган аңгы демиселдериниң эң - не кол, эң - не хөй кижи киржилгелиг, чоннуң чаңгыс аай демнежилгезин бадыткап көргүскен.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Озал - ондакка удур чүнү кылыр ужурлуг бис?
Кызыл хоорайның адаа талазында дачаларга бүдүн өг-бүлени эзирик чолаачы хөме бастырып каан, ооң уржуунда чаш ажы-төл авазы-биле кады амы-тынындан чарылган дугайында республикага тарай берген медээ чоннуң килеңин доюлдурган. Ол кижи кеземчени албан алыр ужурлуг деп Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң интернетке бижээнин хөй кижи номчааш, аңаа бүгү сагыш-сеткилинден чүүлдүгзүнген. Чолаачылар машиналарны эзирик мунуп, оруктарга болгаш кудумчуларга хөй озал-ондакты кылып, кижилерниң амы-тынындан чарлыры азы кемдеп-кергээри көвүдээни Тывада дүвүренчиг апарган. 2012 чылдың март 12-де Сүт-Хөл чурттуг аныяк оол машинаны эзирик мунуп алгаш, Элегес-Аксы суурнуң кудумчузунга ойнап турган уругларның кырынче халды берген. Чоокта чаа Кызылга Ровенская кудумчузунга 6 харлыг бичии уругну чиик машиналыг аныяк оол өлүр бастырып каан. Ол уругнуң чок болган черинде чечектер боондаа ам-даа турбушаан…
Улаштыр номчуур...
19.09.2013
Дүжүт ажаалдазы түлүктээн
Тываның муниципалдыг тургузугларында картофель болгаш ногаа ажаалдазы эрткен неделядан эгелеп идепкейжээн. Ниитизи-биле «ийиги хлебти» 665,5 га черден ажааган (планның 18 хуузу), ногааны 146,5 гектар черден чыгган (21, 8 хуузу). Бо ажыл Бии-Хем, Барыын-Хемчик болгаш Таңды кожууннарда идепкейлиг чоруп турар. Картофельдиң дүжүткүр чоруу улуг идегелди берип турар дээрзин Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы дыңнаткан, ортумаа-биле бир гадан 99,5 центнер алдынган, а чамдык кожууннарда - чижээ, Бии-Хемде 122,5 ц., Чеди-Хөлде болгаш Барыын-Хемчикте 110 центнер чедип турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Эзирик чолаачының буруузу-биле
Орук-транспорт озал-ондаанга таварышкаш, амызындан чарылганнарның өг-бүлелеринге дузаны чедирер. Сентябрь 16-да болган эртенги хуралга Чазак Даргазы Шолбан Кара-оол эрткен субботада Кызылга болган коргунчуг орук озал-ондааның дугайында чугааны көдүрген. Иштики херектер сайыды Александр Лобановтуң дыңнатканы-биле алырга, чиик автомобильдиң 23 харлыг чолаачызы эш-өөрү-биле төрүттүнген хүнүн демдеглээн соонда машиназы-биле чадаг кижилерни бастырган. «Тес-Хем кожууннуң Ак-Эрик суурнуң чурттакчызы кижи-дир. Ижип орган арагазы төне бээрге, ол магазинче ону садып алыры-биле чорупкан. Амгы үеде ол туттурган, бо талазы-биле кеземче херээн оттурган, тудуп хоругдаарының чөпшээрели алдынган — деп, Александр Лобанов дыңнаткан. — Чолаачы-биле кады чораан улустуң ат-сывы база тодараттынган».
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Тываның Баштыңы көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга конкурсту чарлаан
Мал согар цехтерни тургузар талазы-биле конкурсту Шолбан Кара-оол көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга чарлаан. Ол дугайында Чазак Даргазы бодунуң Вконтактыда арнынга дыңнаткан. «Мал ажылын сайзырадыры аграр политиканың кол угланыышкыннарының бирээзи болур. Сөөлгү чылдарда ол адырже кичээнгейни угландырып келгенивистиң түңнелинде мал бажын өстүрериниң талазы-биле Россияга тиилекчилерниң аразынга кирер аргалыг болган бис. Ол көргүзүг талазы-биле Сибирьде бир дугаар черни ээлеп турар бис. 2013 чылдың август 1-ниң байдалы-биле Тывада малдың ниити баш саны 1 миллион 741 баш болган, ооң иштинде шээр малдың баш саны — бир миллион 416 муң 693, бода мал — 182 муң 134, чылгы — 62 муң 918, иви — 2604 баш болуп турар. Бо саннар дээрге мал ажылдыгларының хүн бүрүдеги кызымак күш-ажылының түңнели-дир.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
«Нация крозу»
«Нацияның крозу» - Россияның девискээринде эң хөй киржикчилерлиг болгаш эң улуг спортчу хемчег. Россияның хамаатыларын «Нацияның крозу» спорт болгаш күш-культурага хандыкшыдып, кадык-чаагай амыдыралды суртаалдап турар. Спортка болгаш күш-культурага хандыкшылдыглардан аңгыда, профессионал спортчулар, олимпий оюннарының чемпионнары, спорттуң хоочуннары бо кросска киржиринге ынак. Бо улуг спортчу хемчегге политиктер, күрүне ажылдакчылары, яамыларның болгаш албан черлериниң удуртукчулары безин киржип кээр.Амгы үеде чадаг чарыш кончуг нептереңгей. Чадаг чарыш маңнаар кижилерге «Нацияның крозу» — магадап ханмас өөрүшкү-дүр. Бо чарышка тиилээри албан эвес, ынчангаш кросска кым-даа киржип шыдаар. 
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Чаа ЧЭС Кызылга туттунар
Чаа чылыдылга-электри станциязын (ЧЭС) тударының дугайында Тываның Чазааның эгелээшкинин «Росчеткилерниң» удуртукчузу Олег Бударгин деткээн. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң чалааны-биле Кызылга ажылчын аян-чоруун кылып кээп, Чазак хуралынга олурушкан «Росчеткилер» ААН-ниң чиңгине директору О. Бударгин ындыг медеглелди кылган. Хуралга Чазак кежигүннеринден аңгыда, Сибирьниң регионнар аразының четкилер хуваар компаниязының (МРСК) болгаш ооң Тывада ажылдап турар салбырларының удуртулгазы, инвесторлар киришкен. Олар электроэнергетиканы сайзырадырының айтырыгларын чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн
Тываның күрүне университединде ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн. ТывКУ-нуң амгы ректору, биология эртемнериниң доктору, профессор Сергей Октяевич Ондарның бүрүн эргелери 2014 чылдың февральда доостур. Ол темага тураскааткан ТывКУ-нуң ректорат хуралы сентябрь 11-де болган. Дээди өөредилге чериниң Эртем чөвүлелиниң хуралын сентябрь 19-та эрттирериниң дугайында шиитпирни аңаа хүлээп алган. Тургустунган ажылчын бөлүк ол үеге чедир ректорну соңгуурунуң дугайында дүрүмнү болгаш ректор соңгулдазын чорударының талазы-биле хемчеглерниң планын ажылдап кылыр ужурлуг. Ажык бадылаашкынның түңнели-биле ажылчын бөлүктүң составынга В.О. Таргын, В.М. Дамдынчап, А.А. Стороженко, Б.К. Кара-Сал, А. В. Минаев олар киргеннер.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Шолбан Кара - оол - шыырак дээн удуртукчуларның аразында
Россияның регионнарының удуртукчуларының аразындан шыырак дээн кижилерниң санында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол кирип турар. «Независимая газета» солуннуң чагыын езугаар экономиктиг медээлер агентилели регионнарның азы ниитилелдиң чамдык кезектериниң, тургузугларның эрге-ажыктарын камгалап турар төлевилелдерни хүлээп алырынче угланган коммерция болгаш күрүне тургузугларының, депутаттарның чүткүлдүг ажылының кайы хире дээштиг болуп турарын шинчилээр талазы-биле ажылды доктаамал чорудуп турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Өвүрден медээлер
Арыг-силигниң девискээрин илередип...
Сентябрь 13-те кожууннуң чагырга даргазының амыдырал хандырылга талазы-биле оралакчызы А.А. Ооржак Тываның Баштыңы Ш. Кара-оолдуң эгелекчи саналы-биле чарлаттынган «Тыва – арыг-силигниң болгаш корум-чурумнуң девискээри» мөөрейниң түңнелин үндүрген хуралды эрттирген. Аңаа кожууннуң сумулар баштыңнары, чагырга даргалары киржип, боттарының санал-оналдарын берген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Айыыл чок шимчээшкинниң 550 метри
Тыва Республиканы Россияның өске девискээрлери-биле харылзаштырып турар «М-54» федералдыг автоорукта хар-көшкеге удур галереяның Хакас Республиканың найысылалы Абакан хоорайның талазынче 550 метр хемчээлдиг тудуу доозулган. Ооң байырлыг ажыдыышкыны сентябрь 13-те болган. Аңаа ТР-ниң Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Михаил Козлов, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) Даргазы Каң-оол Даваа, «М-54» федералдыг оруктуң Тывада эргелелиниң даргазы Андрей Кок, туткан организация «Сибмост» ААН-ниң удуртулгазы база ажылдакчылары дээш, оон-даа өскелер киришкен. 2010 чылда Россияның транспорт яамызындан Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол хар-көшкеге удур галереяның дуртун узадыр ажылдарны чорудар дугайында дилээн соонда, бо талазы-биле хемчеглер эгелээн. 2011-2012 чылдарда галереяның адаккы кезээниң баганаларын быжыглааш, узуну 175 метр ооргаларны салган. Эрткен чылын Кызыл хоорайже угланган, узуну 100 метр девискээрни ажыглалче киирген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Кымнар депутаттар болганыл?
Кызыл хоорайның соңгулда комиссиязы хоорайның Төлээлекчилер хуралынга сентябрь 8-те эрткен соңгулдаларның төнчү түңнелдерин чарлапкан. Комиссияның даргазы Маргарита Монгуштуң дыңнатканы-биле алырга, бадылаашкынга соңгукчуларның 43 хуузу киришкен, оларның 73,09 хуузу боттарының бадылаашкыннарын «Чаңгыс демниг Россияның» мурнундан депутаттың мандадын кордакчыларга берген. Россияның коммунистери соңгулдага киришкен соңгукчуларның бадылаашкынының 7,23 хуузун, «Чөптүг Россия» 6,01 хуузун алганнар. 26 депутат мандаттарының чээрби дөртү «Чаңгыс демниг Россия» партияның төлээлериниң холдарынга баар, Россия Федерациязының коммунистиг партиязы биле «Чөптүг Россия» партияларның төлээлери бир-бир депутат мандаттарлыг артып каар.
Улаштыр номчуур...