Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Тува готова принять жителей Курской области, пострадавшей от теракта ВСУ

6 августа Курская область пострадала от массированной атаки сил ВСУ. Подразделения Вооружённых сил Украины численностью до одной тысячи человек перешли в наступление с целью захвата участка территории Суджанского района Курской области. Жертвами нападения стали по меньшей мере 31 человек, в том числе шестеро детей. Погибли четверо мирных жителей области, еще несколько находятся в тяжелом состоянии.

Подробнее...

Новости

RSS
02.04.2013 13:10 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол расширяет формат  общения с жителями республики

Премьер Тувы вводит в практику своей работы с гражданами новую форму общения – земляки теперь смогут обратиться к нему по видеосвязи. Глава республики Шолбан Кара-оол поручил соответствующим службам и подразделениям Правительства подготовить видеоконференцсвязь с жителями труднодоступных районов. «Я знаю, что многие предпочитают исключительно живой разговор по своим проблемам. Это естественное желание. Надеюсь, что видеосвязь расширит возможности личного обращения к первому лицу республики для граждан, у которых такая необходимость возникла. Особенно для жителей труднодоступных районов, которым не придется ехать за 500 верст в столицу, чтобы попасть на прием к главе правительства», - пояснил свое решение премьер. 

Подробнее...
02.04.2013 12:23 / Конкурсы
В Туве на первом этапе конкурса по выбору новых символов России лидирует уйгурская крепость Пор-Бажын

Республика Тыва в первом туре голосования в рамках проекта-конкурса «Россия 10» представлена такими уникальными памятниками природы, истории и архитектуры, как древнеуйгурская крепость Пор-Бажын, раскопки которой были проведены по инициативе и непосредственном участии Сергея Шойгу, обелиск «Центр Азии», буддийский храмовый комплекс Устуу-Хурээ, жемчужина Тоджи – озеро Азас, Долина царей с массовыми курганами скифского периода, биосферный заповедник «Убсунурская котловина», вулканы Тоджи, петроглифы урочища Мугур-Аксы. Все эти объекты издавна привлекают к себе пристальное внимание ученых, туристов, любителей природы. В ходе голосования на данный момент лидирует крепость Пор-Бажын, набравшая 221 голос. На втором месте – обелиск «Центр Азии» с 117 голосами, на третьем – 52 голоса – Устуу-Хурээ.

Подробнее...
02.04.2013 11:50 / Сельское хозяйство
                 В хозяйствах Тувы  успешно наращивают поголовье герефордов

По данным Министерства сельского хозяйства и продовольствия Тувы, специалисты которого в последнюю неделю марта побывали на стоянках всех участников программы по развитию мясного скотоводства, на 1 апреля стадо герефордов пополнилось уже на 277 голов. Деловой выход молодняка составляет в среднем 46 на 100 голов. Это, считают специалисты, очень хороший показатель для скота, который прошел этап акклиматизации и дает первое потомство. В настоящее время отел продолжается, итоги можно будет подводить по его завершении. Напомним, в Туве герефорды появились только год назад, в конце зимы. Скот – 566 телочек и 34 бычка – был закуплен в Хакасии по республиканской программе развития мясного скотоводства и на конкурсной основе передан в восемь хозяйств в разных районах республики.

Подробнее...
01.04.2013 21:09 / Общество
В Туве  решают задачу профессиональной подготовки  безработных

Одной из задач в области обеспечения занятости населения на 2013 год в республике определена профессиональная подготовка безработных. По официальным данным, более половины граждан, состоящих на учете в органах службы занятости республики, имеют за плечами только школу. С учетом этих особенностей была разработана ведомственная программа «Содействие занятости через обучение безработных граждан», которая в настоящее время реализуется в увязке с РЦП «Снижение напряженности на рынке труда на 2013 год» и губернаторским проектом «Одно село – один продукт». В частности, за счет средств РЦП 124 безработных сельских жителя пройдут в 2013 году профессиональную подготовку по востребованным специальностям. 

Подробнее...
01.04.2013 20:27 / Конкурсы
В Туве в День смеха проходит второй Кубок КВН Главы Республики Тыва
Первый Кубок КВН состоялся в Туве 1 апреля 2012 года. Участие в игре приняли тогда три команды – сборная столицы республики, команды Абакана и Красноярска. Обладателем первого Кубка Главы республики стали красноярцы. За минувший год КВН-движение в Туве сделало значительный шаг в своем развитии. Количество участников, прежде всего, за счет вовлечения учащихся средних общеобразовательных школ выросло с 250 до 538 человек. Число команд увеличилось с 6 до 12, число зрителей – с 700 до 3 500. Эти успехи непосредственно связаны с поддержкой молодежного начинания главой республики Шолбаном Кара-оолом, по инициативе которого принято решение о ежегодном выделении 150 тысяч рублей на развитие школьного КВН и 100 тысяч рублей на проведение Кубка КВН Главы республики.
Подробнее...
01.04.2013 19:09 / Бюджет
В Туве совершенствуется  бюджетное законодательство

Этому, в частности, должен способствовать республиканский закон «О привлечении к административной ответственности лиц, допустивших нарушения бюджетного законодательства в отношении средств республиканского бюджета», проект которого одобрен Правительством Тувы. Согласно законопроекту протоколы об административных правонарушениях при использовании средств республиканского бюджета уполномочены составлять должностные лица Службы по финансово-бюджетному надзору республики и Счетной палаты РТ. Правом рассмотрения дел об административных правонарушениях наделяется Служба по финансово-бюджетному надзору.

Подробнее...
01.04.2013 17:53 / Общество
В Туве усиливается работа, направленная на гармонизацию межнациональных отношений
Помощником главы Республики Тыва по вопросам реализации национальной политики и формирования межнациональных отношений назначена директор Центра русской культуры Вера Лапшакова. Выбор кандидатуры далеко не случаен. Созданный в 2009 году в Кызыле по инициативе и поддержке главы республики Шолбана Кара-оола Центр русской культуры во многом благодаря усилиям и творческой активности его руководителя стал центром притяжения не только для русскоязычного населения Тувы, но и представителей других национальностей. Без участия Центра сегодня не обходится практически ни одно более или менее значительное культурное событие в жизни республики. Организованные Центром и поддерживаемые им творческие самодеятельные коллективы – желанные гости на праздновании Наадыма, Пасхи, Шагаа, различных фестивалях народного творчества.
Подробнее...
01.04.2013 17:17 / Транспорт
КрасАвиа по просьбе властей Тувы увеличил количество рейсов Красноярск-Кызыл
Миндортранс Тувы и авиакомпания «Красавиа» договорились о ряде совместных мер по обеспечению большей доступности рейса Кызыл – Красноярск для населения республики. В частности, с 1 апреля 2013 года компания увеличила количество авиарейсов по этому маршруту с 5 до 8 в неделю. Как сообщил gov.tuva.ru заместитель министра Александр Максимов, следующим шагом должно стать снижение тарифа до уровня, который позволит добиться лучшей, чем сейчас, наполняемости рейсов. В настоящее время при действующей цене билета в 8325 рублей желающих летать очень мало, и это ставит под вопрос само сохранение единственного межрегионального авиамаршрута Тувы. По словам специалистов Миндортранса РТ, пока а/к «Красавиа», работающая в Туве с 1 октября 2012 года, только накатывает маршрут, и потому цена на перелет останется прежней.
Подробнее...
01.04.2013 15:57 / Конкурсы
В республиканский конкурс  «Тува – территория чистоты и порядка»  активно включается  молодежь

В рамках прошедшего в Кызыле Молодежного форума «Шаги к 100-летию» состоялась презентация губернаторского проекта «Тува – территория чистоты и порядка», в которой участвовали члены экологических общественных организаций, представители администраций муниципальных образований, эксперты. Напомним, конкурс с одноименным названием, согласно постановлению Правительства республики, стартовал 1 февраля 2013 года и продлится до 1 ноября 2013 года. Победителей ожидают очень солидные призы, в том числе лучший район получит 1 млн. рублей; лучший город – мусоровоз КО-440 на базе ГАЗ-3309 стоимостью 1млн. 726 тыс. рублей; лучший районный центр – колесный трактор МТЗ-82 с прицепом стоимостью 930 тыс. рублей; лучшее сельское поселение – детскую спортивную площадку.

Подробнее...
01.04.2013 14:45 / Безопасность
Ветер с порывами до 23 метров в секунду и снегопад ожидаются в Туве

Сильный снег и ветер с порывами до 23 метров в секунду ожидаются в понедельник в Туве, есть опасность схода лавин, сообщает ГУМЧС региона. "По информации республиканского центра по гидрометеорологии и мониторингу окружающей среды, в течение суток 1 апреля местами по республике ожидается усиление северо-западного ветра до 15-20 метров в секунду, утром и днем 1 апреля местами порывы до 18-23 метров в секунду, в горах сильный мокрый снег", — говорится в сообщении.

Подробнее...

Фоторепортажи




Парад в честь 76-ой годовщины Победы в Великой Отечественной войне в г. Кызыле, 09.05.2021.


В Туве прошел V Республиканский слет «Рабочие профессии ХХI века»


Глава Тувы пообщался в очередях с пенсионерами Тандинского района


Глава Тувы поздравил энергетиков с профессиональным праздником на торжественном собрании





 
Медээлер
RSS
21.02.2015
Алдар-аттыг мөге болзун!

Тываның күрүне универ­ситединиң күш-культура фа­культединиң 3-кү курузунуң сту­­дентизи, оожум-топтуг аажы-чаңныг, чараш, чаптанчыг мөзү-бүдүштүг, кижизиг, чор­гаар дурт-сынныг спортчу Айдың Монгуштуң 2014 чылда улай-улай чедип алган чайынналчак чедиишкиннеринге өөрүп, ооң дугайында сонуургааш, боду-биле ужуражып четтим.

Айдың бодун таныштырарда «Улуг-Хемниң Торгалыг суурга ада-иемниң беш дугаар хеймер оглу болуп төрүттүнген мен» деп, хүлүмзүрүй аарак, хөөреп олурду. Ооң чугаазындан ол эш-өөрзүрек, улугну улуг, бичии­ни бичии деп хүндүлеп, үнелеп билир кылдыр кижизиттинген дээрзи илдең. Айдыңның ук-төөгүзүнде даайлары хүрежип чораан, ам-даа шыырак диртип, хүрежип турар.

Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Кыдат тываларында Шагаа ёзулалдары

Кыдаттың тус-тус черлеринде амыдырап-чурттап чоруур төрел-бөлүк чонувустуң ёзу-чаңчылдарын шинчилээр эртем ажылын 2010 чылдан тура чорудуп эгелээн мен. Үнүүшкүннерим үезинде кыдат тываларының Чаа чыл байырлаашкыннарынга таваржып, харын-даа ол чараш, ыдыктыг байырлалдарның белеткелинге болгаш чорудуунга амы-хууда киржир аас-кежиктиг болгуладым. Ынчангаш аңаа даянып, Чөөн чүк улузунуң Чаа чылы – Шагаа­ны Кыдатта чурттап чоруур төрел бөлүүвүс канчаар ёзулап эрттирерин көрген-билген барымдааларымга док­таап тургаш, номчукчу-биле үлежикседим. Кыдатта Чаа чыл байырлалын албан-ёзу байдалы-биле ийи катап демдеглээр. Григо­риан хүн дизии-биле январь 1-де уткуур-даа болза, Чөөн чүктүң ай санаашкыны-биле Чаа чылды эң-не бедик ёзу-чурумнуг, утка-шынарлыг кылдыр эрттирер. 

Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Онзагай  Бүрен-Хем

Депутаттың ажыл-албаны

Тываның соңгу-чөөн талазында Каа-Хем – хөй чурттакчылыг улуг кожууннарның бирээзи. Он дөрт сумуларында 12 муң бир чүс ажыг орус, тыва, кыргыс, хакас, узбек дээш, оон-даа өске нация чоннар чурттап турар. Көдээ ажыл-агый талазы-биле чылдан чылче мал бажының саны өзүп турар. Мурнакчы чылгычылар, муңчу малчыннар, араттар болгаш өске-даа мергежилдиң кижилери Каа-Хемде хөй. Кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге ТР-ниң Дээди Хуралының депутады Юрий Валерьевич үлүг-хуузун киирип, улуг идигни берип турар дээрзин каа-хемчилер чоргаарал-биле чугаалаар болду. Бо де­путат соңгулдага кожууннуң мурнундан ийи удаа чоннуң үнүн хөйү-биле чаалап алгаш, амгы үеге чедир оларның-биле сырый харылзаалыг  ажылдап турар. Бо чылдың февраль 5-те  Юрий Кара-оол Бүрен-Хем суурга ажыл-албанының аайы-биле уруглар садынга, көдээ Культура бажыңынга болгаш школазынга чораан. Кайы ырактан көскү, суурнуң аян-шинчизин каас­тап турар бичии чаштарның «Хүнчүгеш» уруглар садынгачедип, амгы байдалы-биле танышкан. Уруглар садының ийи каът бажыңын чаартып, капиталдыг септелгени чоруткан база чаа дериг-херексел-биле дериттингени чараш-даа, көрүштүг-даа.

Улаштыр номчуур...
21.02.2015
Аржааннарывыс авыралы
Бойдус чаяалгазының ачы-авыралының дугайында бурунгу грек эртемден эмчи Гиппократ эрте-бурун шагда-ла мынчаар чугаалап каан: «Эмчи эмнээр, бойдус кадыкшыдар». Шынап-ла, өзээн өттүр-ле сөглээн. Тываның чону чай келирге-ле, төрээн бойдузунуң чайгаар бүткен аржааннарынга болгаш хөлдеринге барып эмненип, кадыын быжыглап чаңчыккан. Оларның кижиниң кадыынга кайы хире ажыктыын, кандыг аарыгга кайы аржаан дузалыын Тываның чону кол нургулайында эки билир. Ындыг-даа болза эртем-медицина талазы-биле шинчилелдер ам-даа төнмээн, 2013-2014 чылдарда кожуун бүрүзүнде кижилерниң хөй барып турары аржааннар болгаш хөлдерге эмчилерниң бөлүктери эртем-шинчилел ажылдарын чоруткан. Ийи чыл иштинде кылдынган улуг ажылды Россияның эртем хүнүнге тураскааткан регионнар аразының эртем-шинчилел конференция­зынга түңнеп чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
10.02.2015
Өртектерниң ылгалы
Сөөлгү үеде аъш-чем өр­тээниң аартап турары  чонну дыка дүвү­­ре­дип ту­рар. Кызыл хоорайның  улуг садыгларында хүн бү­­рүде хереглелдиң аъш-чем аймааның өртектерин көрүп, үнүүшкүннү кылдывыс. Садыгларда аъш-чем аймааның өртектери аң­гы-аңгы болду. Хоорайның эң хөй садып алыкчылыг улуг садыы «Гарудада» хлебтиң өртээ – 22 рубль, сүттүң — 65 рубль, чигирниң  - 70 рубль, «Пять звезд» садыгда сүттүң өртээ - 68 рубль, чигирниң – 72 рубль, чуурганың – 60 рубль.  «Азас» садыында хлебтиң — 28 рубль,  чигирниң  — 67 рубль, сүттүң – 69 рубль, чуурганың — 64 рубль  болза,  чанында кожа турар «Наташа» садыында   хлебтиң – 26 рубль; чигирниң – 70 рубль; чуурганың — 69 рубль; сүттүң – 61 рубль.
Улаштыр номчуур...
10.02.2015
Шагаа-2015 болгаш «Масленица» байырлалдарының хемчеглери

«Шагаа-2015» 1-4 класс өөреникчилеринге оюн-тоглаа программазы (утренниктер) – Тываның чаңчылчаан культура болгаш ус ажыл төвүнге февраль 9-тан 13-ке чедир.

«Шагааның үүжези» допчулал болгаш номнар делгелгези; «Алдын Шагаа»өөреникчилерге темалыг кежээ; Национал ба­йырлал «Шагаа – хуулгаазын үе» культура программазы – А.С. Пушкин аттыг национал библиотекага февраль 12, 13, 17 хүннеринде.

«Хуужуур чокта, төрүттүнген хүн эртпес, блины чокта, Масленица болбас» темага номнар полказы – А.С. Пушкин аттыг нацио­нал библиотеканың салбырларынга февраль 12-ден 22-ге чедир.

«Масленица – байлак сеткил» темалыг сайгарылгалар бөлүү –Н.Рушева аттыг уруг­ларның уран чүүл школазынга февраль 16-да 10.00 база 14.00 шакта.


Улаштыр номчуур...
09.02.2015
«Тыва  сценаның эртинелери»: Надежда Наксыл

Тываның Национал театры «Тыва сценаның эртинелери» деп чаа төлевилелди эгелээн. Ооң бир дугаа­рын биче театр «Тет-а-тетке» Тываның Улустуң артизи Надежда Наксыл ужуражылга кежээ­зи-биле ажыткан. 

Аңаа артистиң эш-өөрү, өөреникчилери база ооң хөй талалыг салым-чаяанының мөгейикчилери кээп киришкен. Ужуражылга кежээзин оожум аялга үделгезинде артистиң шүлүк номчулгазы-биле эгелээн. Ооң шүлүк номчуурунуң тускай аянын дың­наан санымда-ла мага ханып, катап-катап дыңнаксаар мен. Артист бодунуң намдарын бичии тоолчургу чугаа кылдыр таныштырды. Ында 4 ажы-төлдүг өг-бү­лениң хеймери бичии Идегелдиң Пушкинниң, Свифтиң тоолдарынга бүзүреп, бодун тоол оранында кылдыр сагыжында бодап чоруурун чугаалап турар. Бичиизинден тура бүзүрээчел, чогаадыкчы, чиик бодалдары ам-даа улгаткыже ооң аажы-чаңында артып калган, чамдык эш-өөрү «карак-шилиң уштуп көрем, Надя» деп чемелей-даа бээрин артист чугаалап турду.

Улаштыр номчуур...
09.02.2015
Каайлы албаны: Цаган-Тологой

Тываның каайлы албаны 1992 чыл­дың ноябрь 17-де тургустунган. Оон бээр-ле республиканың каайлы ажылдакчылары Тываже киир болгаш үндүр сөөрткен барааннарның санын, хуусаазын, шынарын, өртек-үнезин, үнген дөзүн, эдеринчи документилерде айтып турар медээлери шынга дүгжүп турар бе дээш, өске-даа хыналда ажылын чорудуп турар албан чери болур. Ол ышкаш чажыт байдал-биле хоойлу-дүрүмде хоруглуг деп айыткан боо-моңгу, наркотиктиг бүдүмелдер дээш, өске-даа чүүлдерни, ооң кырындан мал оорлааш, киир азы үндүр сүрүп турарын хынап эрттирер ажыл база оларга хамааржыр. Даштыкы чурттар-биле экономиктиг харылзааларның түңнелинде бараан саарылгазындан кирген орулганы күрүне бюджединче киирер харыысалгалыг ажылды база каайлы албаны харыылап турар.Тываның  каайлы черинде күрүнениң экономиктиг эрге-ажыын камгалаар сорулгалыг үш эрттирилге даамалдары бар: Хандагайты, Цаган-Тологой база Шара-Суур.Январь айда болуп эрткен чылды түңнээн хуралынга ТР-ниң каайлы албанының начальниги Евгений Титанаков, эрге-хоойлу камгалалының талазы-биле оралакчызы Оолак Бады, Цаган-Тологой эрттирилге пунктузунуң начальниги Карим Эртне, күрүне албанының болгаш килдис начальниги Павел Хлопов олар тус-тузунда илеткелдерни кылган.

Улаштыр номчуур...
09.02.2015
Кадык диштер. Чараш хүлүмзүрүг

Бежен-оол Кууларович Торуш республиканың диш эмнелгезиниң улуг эмчизи болуп ажылдаа-ла, 9 чыл чеде берген. Ол күш-ажылчы базымнарын бо-ла эмнелгеге эгелээн, ниити ажыл стажы 20 чыл ашкан.

Эмнелге бичии уруглар, улуг улус эмнээр база диш салыр 3 салбырлыг. Ында дишти эмнээр, турар, салдыртыр, аарыг кижиниң баштайгы байдалын шинчилээр, диштиң бүү­­лезин, шазын, аас иштинге янзы-бүрү оюлганнар, кемдээшкиннер тыптып кээрге, эмнээр болгаш диш тырттырар рентген кабинеттерде эмчилер республиканың чурттакчы чонун хүлээп ап турар. Ниитизи-биле эмнелгеде 126 ажылдакчы бар, оларның 50-ни — диш эмчилери. Эмнелгеде10 дээди, 4 — 1-ги, 12 —2-ги категорияның, а артканнары аныяк эмчилер ажылдап турар. Бүгү-делегейниң диш эмчизиниң хүнүн уткуштур эмнелгеге чедип, Бежен-оол Торуш-биле ужураштым.

Улаштыр номчуур...
09.02.2015
Өвүрде кыштаглаашкын: малдың деңгели шыырак

Өвүр кожууннуң көдээ ажыл-агый адырында  «Торгалыг», «Чалааты», «Адарган» деп үш муниципалдыг бүдүрүлге, «Саглы-Бажы», «Хөгжү», «Аржаан-Туруг», «Кошкарлыг» кооперативтери, 48 арат фермер ажыл-агыйлар, 1120 хууда дузалал ажыл-агыйлар кирип турар. Кожуун иштинде 186 малчын коданнарда 560 дузалакчылар хаара туттунган.

Кожуун девискээринде 2015 чылдың январь 1-ниң хүнү-биле  бода мал бажы  9276, ооң иштинде 547 сарлык, шээр мал 136857, аът саны 4267, хаваннар 42 баш четкен. Бо сан-чурагай чылдан чылче өзүп турар, чүгле хаванның баш саны эвээжээн.

Улаштыр номчуур...
05.02.2015
Газ чок

Кызыл хоорайның төп­­чүткен газ хандырылгалыг хөй каът чуртталга бажыңнарының чурттакчылары январь айның сөөлгү хүннеринден газ плиталарынга аъш-чем хайындырып алыр арга чок бооп турар. Ол бажыңнарны «Тувгаз» ажык акционерлиг ниитилел газ-биле хандырбайн турар, чүге дээр­ге бо бүдүрүл­­гениң өрези көвү­­дээш, газ садып алыр акшазы чок. Кызыл хоорайдан аңгыда, республиканың девискээринде 93 суурларны болгаш хоо­райларны ААН «Тувгаз» газ-биле хандырып турган. Амгы үеде ол суурларның, хоорайларның чурттакчылары база газ чок арткан. «Тувгаз» ажык акционерлиг ниитилелдиң удуртукчузу Валерий Иванченконуң «Шын» солуннуң редакциязынга дың­надыы-биле алырга, республиканың чонун газ-биле хандырарынга дузаламчы кылдыр 2 миллион 900 муң рубль акшаны үндүрүп бээр аргазын Тыва Республиканың Чазаанда шиит­пирлеп турар.

Улаштыр номчуур...
05.02.2015
Чиигелделер хевээр артар

Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызы эрткен чылдың түң­­нелдерин үндүрүп, 2015 чылда кол сорулгаларны тодараткан. Бис­тиң номчукчуларывысты сонуургадып турар чугула айтырыгларга харыыларны кадык камгалал сайыды Орлан Эрес-оолович Донгакберген.

– Кадык камгалал адырының ажыл-чорудулгазының баш бурунгаар түңнелдери бар. Оон көөрге, Тываның чурттакчыларының аарыыр чоруу көвүдээн бе азы эвээжээн бе? Өлүп хораарының байдалы чавызаан бе?

– Улустуң аарыыры көвүдээн деп чугаалап болбас. Чамдык аарыг­лар, чижээ, онкология, хан эргилдезиниң талазы-биле бис чурттуң чамдык регионнарындан  эки байдалдыг бис. Ооң-биле чергелештир сөөлгү чылдарда социал ужур-уткалыг аарыглар, ооң санында туберкулезту эвээжеткен күжениишкиннер турбуже, чурттакчы чоннуң кадыкшыл байдалында езулуг-ла экижиишкин чедип алдынган деп мактаныр аргавыс чок. Чаш уругларның бүрлүрү, орук-транспорт озал-ондаан­дан, туберкулезтан өлүп хораары чавызап турары өөрүнчүг. Өске аарыг­лар ужун өлүп хораар байдал эрги  деңнелинде хевээр.

Улаштыр номчуур...
05.02.2015
Тиилелгениң старты

Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тии­лелгениң юбилейлиг байырлалдарының үезинде Хамаарышпас кү­­рү­­нелер эвилелиниң даштыкы кызыгаары-биле Тиилелгениң эстафетазы эртери чаңчыл апарган.

Хамаарышпас күрүнелер эвилелиниң чурттарының улустарының шаг-төөгүден бээр тыптып келген эп-найыралын болгаш дем-билелиг чоруун улам быжыктырар, фашизмге удур демиселге маадырлыг чоруун утпас сорулга-биле Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тиилелгениң 70 чыл юбилейинге тураскааткан Тиилелгениң эстафетазы 2015 чылдың февраль 2-де маадыр шивээ Брест биле маадыр хоорай Мурманскиден старт­таан. Бо улуг хемчээлдиг шериг-патриотчу акция, Тиилелгениң эстафетазы май 28-те Кызыгааржылар хүнүн­­де Москвада Мөгейиг даанга кээп доктаар. Тиилелгениң эстафетазының оруун дургаар кызыгаар шерииниң кезектери тус чер эрге-чагыргазының органнары болгаш хөй-ниити организациялары-биле кады Тиилелгеге турас­кааткан байырлыг хуралдарны, митингилерни, Ада-чурттуң Улуг дайынының киржикчилери-биле ужуражыышкыннарны, өөредилге черлеринге Маадырлыг чоруктуң кичээлдерин эрттирер, делгелгелерни организастаар болгаш артистер концерттерни көргүзер.

Улаштыр номчуур...
05.02.2015
Өскүс анайдан байыыр

Россия биле Украинаның аразында политиктиг чөрүлдээлерниң уржуунда бистиң чуртувуска удур Американың Каттышкан Штаттарының болгаш Европа эвилелиниң чурттарының экономиктиг кызагдаашкыннары Россияны чүгле бергедээшкиннерге тава­рыш­тыр­ган эвес, а экономиктиг айтырыгларны канчаар шиитпирлеп тур­ганын ханызы-биле сайгарарынче, частырыгларны эскерип көөрүнче база албадапкан деп болур. Экономиктиг кызагдааш­кынның уржуундан тыптып келген бергелерни Россияның политиктиг удуртулгазы болгаш чон экономиктиг буу­раашкын кылдыр хүлээп албайн,­ чурт иштинге аъш-чемни, идик-хепти, барааннар бүдүрүлгезин көвүдедир талазы-биле шыңгыы хемчеглерни алыры чугула деп санап турар.

Россия Федерациязының де­вис­кээрлериниң баштыңнары, хоой­лужудулга хуралдарының дар­галары, улуг хоорайларның мэрлери-биле январь 29-та эрткен чөвүлел хуралга Россияның Президентизи Владимир Путин: «Дараазында чүүлдерже кичээнгейни угландырып тур мен: мында олурар кижилерниң хөй кезии-биле бистерниң 2008-2009 чылдарда кылып турганы ышкаш, шак-ла ынчалдыр Федерацияның субъект бүрүзүнге экономикага болгаш социал адырга боттарының ап чорудар хемчеглериниң планын кончуг дүрген тургузар херек» — деп чугаалаан.

Улаштыр номчуур...
05.02.2015
Пенсияга 11,4 хуунуң немелдезин санаары

2015 чылдың февраль 1-ден камгалалдыг пенсия 11,4 хуу өскен болгаш ону пенсия баллынга дүүштүр санаар апарган.  Чүге дизе ындыг чаартылга 2015 чылдың январь 1-ден пенсия санаарының чаа дүрүмү   күштүг болуп киргени-биле хол­башкан. 2015 чылдың январь 1-де пенсия баллы 64 рубль 10 көпеекке дең турган болза, а февраль 1-ден ону индексастаан соонда бир баллдың өртээ  71 рубль 41 көпеек чеде берген (64,1 х 11,4 хуу).  

Февраль 1-ден камгалалдыг пенсия 1, 114 коэффициент, азы 11,4 хуу өскен болганда, ону балл таварыштыр санаарда, пенсионер кижи бүрүзүнүң ап турар пенсиязынга дүүштүр санап үн- дүрер. Чамдык улус мону соора билип алгаш, бо баллды 11,4 хуу­га көвүдедир, ынчангаш шупту пенсионерлерге немелде чаңгыс түңнүг болур деп бодап турары шын эвес. Өзүлде мурнуку чылдарда санап турганы ышкаш, пенсионер бүрүзүнүң пенсиязының хемчээлинден хамааржыр дээрзин онзагайлаары чугула.

Улаштыр номчуур...