Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


«Тувинская правда» отметила свой столетний юбилей

Празднование состоялось в Центре тувинской культуры, куда были приглашены ветераны старейшего печатного издания Тувы, внештатные авторы, коллеги из других средств массовой информации, а также представители различных трудовых отраслей республики, которые собрались, чтобы поздравить коллектив «Тувинки».

Подробнее...

Новости

RSS
04.08.2016 18:14 / Сельское хозяйство
Первый этап Всероссийской сельскохозяйственной переписи в Туве проходит успешно

В Туве побывала рабочая группа из Росстата. Главная цель поездки - ознакомление и проверка хода проведения Всероссийской сельскохозяйственной переписи. Первый этап мероприятия стартовал по всей стране 1 июля и завершится 15 августа. Для охвата труднодоступных и отдаленных территорий страны предусмотрен второй этап переписи с 15 сентября до 15 ноября. Республика Тыва входит в число регионов, где сельскохозяйственная перепись пройдет в два этапа.

В состав рабочей группы вошли советник руководителя Росстата Дмитрий Бочаров, начальник отдела Управления организации проведения переписей и сплошных обследований Росстата Мария Пузачева 
Подробнее...
04.08.2016 15:59 / Сельское хозяйство
Эрзинский район Тувы: проект «Кыштаг для молодой семьи» - это сохранение традиций  и воспитание человека труда
В 20 километрах от села Бай-Даг Эрзинского района строится кыштаг молодой семьи Сонама Сагаачии Сай-Суу Балдир. К работам приступили около месяца назад, но добротную кошару можно считать завершенной – остались мелочи, которые будут делать после усадки древесины. Отец молодой хозяйки рассказывает, что в строительстве кыштага приняли участие почти все взрослые жители сумона Бай-Даг и школьники старших классов. Помогали, чем могли: кто-то с топором вставал на стройку, кто-то привозил продукты питания для строителей, кто-то выделял горюче-смазочные материалы.  
Подробнее...
04.08.2016 13:52 / Общество
В Туве за сутки произошло два землетрясения
Днем 3 августа в 16 часов 30 минут по местному времени зарегистрирован подземный толчок магнитудой 3,8 в 91,6 км к юго-востоку от Кызыла. Интенсивность сотрясений в эпицентре составила 4,6 балла по шкале MSK-64, сообщает «Интерфакс-Сибирь» со ссылкой на Алтае-Саянский филиал Единой Геофизической службы РАН.
Вечером того же дня в 20 часов 45 минут по местному времени на территории Каа-Хемского района в 57 км северо-восточнее села Сарыг-Сеп было зарегистрировано сейсмическое событие магнитудой 3,3. 
Подробнее...
04.08.2016 12:02 / Дети
В селе Дон-Терезин Барун-Хемчикского района возрождают школу-интернат для детей чабанов

В барун-хемчикском селе Дон-Терезин этим летом открыли круглосуточный стационарный лагерь для детей из многодетных и малообеспеченных семей. В единственную смену в 21 день попали 100 ребятишек. Это не только ученики Дон-Терезинской школы, но и ребята из соседних деревень и даже других районов.

«Условия в лагере хорошие. Почти все местные дети остаются ночевать. Лишь некоторых забирают родители, - объясняет начальник лагеря, директор Дон-Терезинской средней школы Аляна Ооржак. - В лагере работают наши опытные учителя с большим педагогическим стажем. Помогают выпускники школы прошлых лет, ныне студенты. Они организовали кружки по физике, английскому и русскому языкам».   

Подробнее...
04.08.2016 10:31 / Здравоохранение
Минздрав Тувы отчитался о своей работе в первом полугодии

В Министерстве здравоохранения Республики Тыва 27 июля прошла коллегия по итогам деятельности первого полугодия. В 1 полугодии 2016 года деятельность Министерства здравоохранения Республики Тыва и подведомственных организаций была сосредоточена на обеспечении конституционных прав населения Республики Тыва на охрану здоровья.

В целях реализации этой важнейшей государственной задачи и совершенствования медицинской помощи населению Министерством здравоохранения Республики Тыва определены следующие основные задачи: обеспечение доступности и повышение качества медицинской помощи населению; улучшение состояния здоровья и снижение смертности населения от управляемых причин
Подробнее...
04.08.2016 09:45 / Мероприятия
Встреча Главы Тувы с Генконсулом Монголии в Кызыле

Геконсул Монголии в Кызыле г-жа Баасанжав Ганцэцэг сегодня представила врио Главы Тувы Шолбану Кара-оолу своего заместителя, консула Цоодолсэнгэ Дашжанцана.

На встрече представители Генконсульства обрисовали экономическую и политическую обстановку в Монголии, сложившуюся после проведения выборов в Великий государственный хурал и формирования нового состава парламента и правительства.

Г-жа Баасанжав Ганцэцэг озвучила приглашение Шолбана Кара-оола посетить Улан-Батор с официальным визитом. 

Подробнее...
03.08.2016 20:59 / Общество
Туву делает жизнеспособной ее народ, особенно жители сел и деревень – Шолбан Кара-оол

«Мои земляки, населяя огромную территорию Тувы, защищают от вымирания целые села, живут и хозяйствуют. Это подвиг! А мы делаем то, что обязаны: помогаем строить жилье, налаживать производство, развиваем сеть дорог. И будем делать это, - написал в своем блоге Шолбан Кара-оол. - В Булун-Тереке, где живут всего 1205 человек, всегда страдали от бездорожья из-за болотистой местности. Кто-то уезжал оттуда, кто-то приспосабливался. Люди обратились ко мне за помощью. И мы построили здесь 4 водопропускных сооружения, железобетонные мосты и проложили асфальт! Пусть дела налаживаются! Вместе нам все по плечу!»

Подробнее...
03.08.2016 11:18 / Политика
Шолбан Кара-оол сдал документы в избирательную комиссию

Временно исполняющий обязанности Главы Республики Тыва Шолбан Кара-оол 2 августа сдал документы в республиканскую избирательную комиссию для участия в досрочных выборах главы региона, которые пройдут 18 сентября 2016 года.

«Вроде не первый раз на выборах, но волнение есть, потому что я не сам по себе - за мной тысячи земляков. Которые пишут мне: ты потянешь, ты сможешь. Так что, только Вперед», - написал в своем блоге Шолбан Кара-оол.

Подробнее...
02.08.2016 18:23 / Мероприятия
В Туве в день ВДВ открыли cтелу  с именами бойцов, погибших в локальных войнах

Первый мемориал воинов, в том числе десантников, погибших в локальных войнах, торжественно открыли сегодня, 2 августа, на площади Победы в столице Тувы.

 Вместе с ветеранами боевых действий и десантных войск, родителями солдат в церемонии принял участие врио Главы республики Шолбан Кара-оол, главный федеральный инспектор по Туве Александр Вавилихин, председатель Верховного Хурала РТ Кан-оол Даваа, министры регионального правительства и депутаты парламента, руководители городской мэрии и другие официальные лица.

Подробнее...
02.08.2016 16:13 / Мероприятия
Глава Тувы принял участие в заседании коллегии регионального Управления федеральной службы судебных приставов

 На коллегии были подведены итоги деятельности за первое полугодие 2016 года. Как сообщил в своем докладе главный пристав республики Омак Достай, количество судебных решений, поступающих на исполнение в управление, с начала года возросло на 45 % - со 175,1 тысячи в первое полугодие 2015 года до нынешних 255,4 тысячи.

Вдвое увеличилось, к примеру, количество штрафов ГИБДД, а также дел, связанных с удержанием средств в оплату различных долгов из зарплаты жителей. 

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко посетил Противотуберкулёзный диспансер и терапевтический корпус Ресбольницы №1 Республики Тыва

08.12.2023

Михаил Мурашко проинспектировал работу нового многофункционального медцентра в Кызыле

08.12.2023


 
Медээлер
RSS
31.12.2013
Онза болуушкун
«Тыва кижиниң байы – ажы-төлүнде» деп чоннуң үлегер чугаазы бар. Уруг-дарыы хөй өг-бүлени аас-кежиктиг деп санаар эки чаңчылдыг бис. Каа-Хем суурдан Айдыс, Айлана Араптаннар— хөй уругларлыг аас-кежиктиг өг-бүле. Маңган ак харлыг декабрь айның 13-те оларның өг-бүлезинге үш ийис чаштар чырык черге төрүттүнген.  Тывага мындыг онза болуушкун чеди чыл бурунгаар болган. Тес-Хемниң Берт-Даг суурдан өг-бүлеге үш ийис кыстар төрүттүнген. «Кижи — өзер, кидис — шөйлүр» бо ийистер — ам школачылар. Оон бээр чылдарда чүгле ийис бичии чаштар төрүттүнгүлээн. Ховар таварылга — үш оол ийистер аныяк өг-бүле Араптаннарның ийи, үш болгаш дөрт дугаар уруглары бооп немешкен. Ада-иениң өөрүшкүзү — соон салгаар чаптанчыг ажы-төлүнде. Чүгле оларның эвес, республиканың чонунга чылдың белээ, өөрүшкүзү болгаш чоргааралы-дыр. Бо хире ховар таварылганы сөңнээн өг-бүлеге Кызылдың перинаталдыг төвүнүң эмчилери хеп чуур машинаны байырлыг байдалга берген. Yш ийис чаштарның кырган-авазы, кырган-ачазы эмчилерге сеткилинден четтиргенин илередип, чылыг сөстерни сөглээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Ивижилерден чаа чыл байыры
Виктор Шөмбүлович Самбуу, хоочун ивижи:

— Тожу кожууннуң ивилерин совхоз үезинде-ле хүлээп алгаш, ажылдаа-ла 20 чыл чеде бердим. Ивилерим саны 40 четкен. Биске ай санында аъш-чем, идик-хеп, кывар-чаар материалдарны хуу сайгарлыкчы Алексей Чертовтуң эккеп турары дыка эки-дир. Тоора-Хемче эът-кеш дужаап, садыгланыры дыка берге. Күрүне биске бир иви дээш 1200 рубль бээринден аңгыда, өске дуза чок-тур ийин. Бо хуу сайгарлыкчының ачызы-биле чурттап турар бис. Боттарывыстың кызыл күжүвүс-биле аңнап, балыктап тургаш, акша-төгерикти ажылдап, ажы-төлүвүстү дээди өөредилге черлеринде өөредип, чурттап чоруур бис. Өөм ишти чок болган. Ийи ажы-төлдүг мен. Уругларым Кызыл хоорайда өөренип турар. Далган, шай, таакпы, үс болза-ла, биске чедер, артканын оран-таңдывыс хандырып турар. Рация чокта, суур-биле харылзаа чок. Майгыннарывыс шаараш, эргижирээн, ону чамап, чылыглап алырга безин аажок соок. 
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Кайгамчык солун үе
Шагда Чаа чыл бүдүүзүнде шпрот, колбаса, мандарин, шампанское садып алыр дээш чон хөлзеп-ле үнер. Чаа чыл столунга чугула херек чүүлдер садып алыр дээш улуг-улуг оочурлар тургулаан. Ол ышкаш байырлалга чедир 2-3 неделя бурунгаар почта хааржаа хөй санныг Чаа чыл-биле байыр чедирген ырак-чооктан келген каас открыткалар дола бээрин сактыр боор силер. Оон ол хөй чараш открыткаларны көрүнчүктерни долгандыр каастай аарак, кыстыргылап каарга, көрүштүг-даа. Ам сактып келирге, солунун.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Тываның Баштыңы: эртип турар 2013 чылда республиканың чедиишкиннериниң болгаш нарын айтырыгларының дугайында
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга 2013 чыл билдиртпейн эрте берген. Чүге дээрге «чыл-чылы-биле республиканың бурунгаарлаарынга моондак болуп турган дыка хөй айтырыгларны шиитпирлээр арга Чазакка чедип алдынган».

Эртип турар чылдың дугайында ындыг бодалды Тываның Баштыңы декабрь 21-де «Тыва» КТРК-ның эфиринге тележурналистерге илереткен. Ол дээрге юбилей бүдүүзүнүң чылы, Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдези-биле холбашкан дидим сорулгалар салдынган. Ооң-биле холбаштыр чамдык нарын айтырыглар база турган деп, регионнуң удуртукчузу чугаалаан, ол бүгүнү контрольда алган.

Ол айтырыгларны сайгарарын Шолбан Кара-оол саналдаан. Чугаага сураглыг журналистер Виталий Кузнецов болгаш Карина Монгуш («Тыва» КТРК), Эльвира Лифанова («Новый век» телеканал), Арзу Садыгов («Тува 24» телеканал) киришкеннер. «Тува 24» телеканалдың корреспондентилериниң чер-черлерге бижидип алганы республиканың чурттакчыларының айтырыгларын база чугаа үезинде ажыглаан.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Талантылыг аныяктарга шаңналдар
Дүүн, декабрь 25-те, ТР-ниң Чазаанга РФ-тиң Өөредилге болгаш эртем яамызының, Тыва Республиканың Баштыңының дипломнарын талантылыг аныяктарга тывыскан. Ук хемчегни Тыва Республиканың «Өөредилге» мурнады хөгжүдер национал төлевилелдиң «Талантылыг аныяктарга күрүне деткимчези» угланыышкын-биле организастап чоруткан.

Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол онзагай, салым-чаяанныг, талантылыг, эки өөредилгелиг уругларга деткимчени көргүзүп, шаңнал-макталды тыпсыры канчаар-даа аажок өөрүнчүг болгаш чоргааранчыг-дыр дээрзин чугулалап демдеглээн. Чазак Даргазының чугаалап турары-биле алырга, бо хүн чыглып келген аныяктар тергииннерниң тергииннери дээрзин утпас болза эки.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Улуг - Хемчилерге идегеп болур
Дээди Хуралга Айыткалын кылган соонда Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Шагаан-Арыг хоорайга барып, чурттакчы чон-биле ужурашкан. Ол тус черниң активи болгаш улуг-хемчилер-биле эрткен чылдың түңнелдериниң база 2014 чылдың планнарының дугайын чугаалашкан.

— Республиканың мурнунда тургустунган бөдүүн эвес сорулгаларны боттандырарынга күштү берип турар доктаамал деткимчеңер дээш силерге өөрүп четтирдим—деп, Тываның Баштыңы чаңгыс чер-чурттугларынга чугаалаан.— Ол сорулгаларның болгаш ону шиитпирлээр оруктарның дугайында Дээди Хуралга Айыткалымга чугаалаан мен, телевидениеге берген интервьюмга база ол кирген.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Чуртталга бажыңы — эң чидиг айтырыг
Владимир Путин Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү түңнел хуралын эрттирген.Yе эртип-ле турар, чамдык айтырыглар ам-даа шиитпирлеттинмээн. Ол дугайында Президентиниң чаа шүгүмчүлели Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү хуралынга дыңналган. Чугааның кол темазы Владимир Путинниң май чарлыктарының күүселдези болган. Өөредилгени сайзырадырының болгаш ЧКА-ны чаартырының база күш-ажылдың бүдүрүкчүлүүн бедидериниң айтырыгларын база сайгарган. Чарлыктарны үндүрген үеден бээр Президент ооң салган сорулгаларының кошкак күүселдези дээш албан-дужаалдыг кижилерни чаңгыс эвес удаа шүгүмчүлеп келген. Бо хуралга база ону ойбаан. ЧКА талазы-биле байдалды Президент эң чидиг деп санаан. Бустур четкен чуртталга бажыңнарындан улусту көжүрериниң талазы-биле программа эң багай күүсеттинип турар деп, ол айыткан. 
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Тываның Баштыңының Айыткалы: саналдар, бодалдар, үнелелдер
Байбек Монгуш, Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазы:

—ТР-ниң Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалы республика амыдыралының шупту талаларын илереткен. Эртип турар 2013 чылда күүсеткен чүүлдер хөй, чедиишкиннер бар. Ынчалза-даа 2014 чылда ажыл-чорудулганы оон-даа күштелдирер апаар. Маңаа муниципалдыг чергениң эрге-чагыргазы улуг салдарны чедирер дээрзин Ш.Кара-оол чаңгыс эвес чугаалады. «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелдиң боттандырылгазы келир чылын база уламчылаар дээрге, аажок чүүлдүгзүндүм. Бо талазы-биле бистиң кожуун өскелерге деңнежип, көргүзүглеривисти экижидер ужурлуг бис.

Көдээ черлерже орус специалистерни хаара тудар дээн саналды сонуургадым. Оларның ачызында ниити хөгжүлдениң деңнели бедип, арга-дуржулгавыс байлакшыыр.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Шиитпирлерниң күүселдези
Чоокта чаа редакцияга РФ-тиң Суд приставтарының Тыва Республикада эргелелиниң ажылдакчылары-биле «дорт харылзаа» болуп эрткен. Хемчегге эргелелдиң даргазының оралакчызы Киров Иргитович Серен-Чимит, суд шиитпирлерин күүседирин организастаар килдистиң начальниги Омак Степанович Достай, Кызыл хоорай талазы-биле килдистиң начальниги Баяна Бавууевна Куулар болгаш Кызыл хоорайның Суд приставтарының районнар аразының килдизиниң начальниги Аржаана Владимировна Кара-Сал киришкен. Республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан долгап келген кижилерниң айтырыгларынга суд приставтары тодаргай харыыларны берген. 
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Кол чүүл — чурттакчыларның үнелели
«Хаа, ам база чүү-даа чок бокталдырып, дүкпүрүп каапкан, бо шагның ажы-төлүнүң чурум чогун! Дүүн чаа-ла ажылчыннар арыдыр аштап каан чүве-дир ийин. Улустуң күш-ажылын үнелеп билбезивис дыка-ла харааданчыг…» — деп, каът бажыңның подъездизинче кире бээримге, бир угбай мынчалдыр хомудаан сеткилин илереткен тур. Шынап-ла, черже көре бээримге, таакпы артынчылары, ында-мында дүкпү. Коммунал ажыл-агыйының ажылдакчылары бажыңнарны шыдаар шаа-биле аштап-арыглап, септелгезин чорудуп турда-ла, ону үнелевес кижилер бар. Чурттакчылар боттары безин подъезд иштин бокталдырып: «Мээң бажыңым ишти-ле арыг болза, ажырбас» — дээн хөөннүг болгулаар. Бок-сакты хапка суккаш, подъезд иштинге салып кааш, квартиразынче дүште чок базып кире бээрлер. Черле ынчаш, амгы үеде коммунал ажыл-агыйының байдалы кандыгыл? 
Улаштыр номчуур...
24.12.2013
Республикада байдалдың болгаш 2014 чылда күрүне политиказының дугайында Тываның Баштыңы Ш.В. Кара-оолдуң Дээди Хуралга Айыткалы
100 ЧЫЛ КАДЫ: ДYYН, БӨГYН, ДААРТА

Хүндүлүг Каң-оол Тимурович!

Хүндүлүг депутаттар! Коллегалар!

Чаңгыс чер-чурттугларым!

Декабрь 12-де, Россияның Конституциязының юбилейиниң хүнүнде, чурттуң Президентизи Владимир Владимирович Путин чыл санының Айыткалын Россия Федерациязының Федералдыг Хуралынга кылган.


Чурттуң хөгжүлдезиниң стратегиязының-даа, ажылдың тодаргай угланыышкыннарының-даа, салдынган сорулгаларны күүседириниң аргаларының-даа кол-кол сорулгаларын күрүнениң Баштыңы тодараткан. Регионнуң тодаргай сорулгаларын, боттарывыстың мурнай шиитпирлээр айтырыгларывысты, чугула болуушкуннарны ниити күрүнениң ол угланыышкынынче киирери эргежок чугула.

Юбилейлиг 2014 чылга чедир каш хонуктар арткан. Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң юбилейи—ол дээрге бистиң республикага эң чугула болуушкун-дур. Эрткен 100 чыл бистиң республикавыстың кол-кол үе-чадаларын хаара туткан. Бистиң өгбелеривистиң шилип алган оруу—улуг Россия-биле кады болуру, Тыва күрүнени тургузары, Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тыва Арат Республиканың эвилелчи киржилгези, Совет Эвилелиниң составынга Тываның эки тура-биле каттыжып киргени, бүгү чурт-биле кады чаа экономиктиг орукче шилчилге.
Улаштыр номчуур...
24.12.2013
ТЫВАНЫҢ БАШТЫҢЫНЫҢ АЙЫТКАЛЫ
Декабрь 20-де, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың Дээди Хуралынга бо чылдың Айыткалын кылган. Девискээрниң удуртукчузу төнүп турар чылда кылган ажылдың түңнелдерин үндүрген, келир 2014 чылда болгаш оон ыңай үеде сорулгаларны тодараткан.
Республиканың парламентизиниң болгаш Чазааның каттышкан хуралынче шупту муниципалдыг тургузугларның, улуг бүдүрүлгелерниң, федералдыг органнарының девискээр салбырларының удуртукчуларын, Хөй-ниити палатазының кежигүннерин, хөй-ниити организацияларның болгаш шажын-чүдүлгениң ажылдакчыларын, республиканың массалыг информация чепсектериниң редакторларын чалаан.
Улаштыр номчуур...
24.12.2013
Владимир Путинниң парлалга конференциязы
Краснопресненск эриинде чурттар аразының садыглажыышкын төвүнге Россияның Президентизиниң парлалга конференциязы болган. Аңаа бистиң чуртувустуң болгаш даштыкының 1300 ажыг журналистери киришкен.

В. Путин: Экии, эргим хүндүлүг агайлар болгаш дээргилер, коллегалар! Сактырымга силер-биле чарылбаан-даа ышкаш бис, эрткен чылын ужуражып турдувус чоп, чыл билдирбейн эрте берген-дир.

Ол чыл берге болган. Ынчалза-даа экономиктиг көргүзүглер талазы-биле чогумчалыг түңнелдер чедип алдынган, оларны адап болур мен. Ооң соонда айтырыг-харыыже кирер бис. Ниити иштики продуктунуң сан-түңнерин эрткен чылдыынга деңнээрге, 1,4 хуу турган болза, ам 1,5 болур хире. Инфляция — 6,1 хуу. Эрткен чылдыындан эвээш. Ниитизи-биле багай эвес. Көдээ ажыл-агыйның бүдүрүлге индекизи—6,8 хуу. Көдээниң ишчилери ниити экономикага улуг дузаны чедиргенин демдеглээр апаар, эрткен чылын барык 5 хуу четпес турган, а бо чылын — 6,8 хуу хөй болган-дыр. Yлетпүрнүң ниити иштики продуктуга чедир киирбээн үлүүн көдээ ажыл-агый дуглап турар.
Улаштыр номчуур...
24.12.2013
Кижи бүрүзү — дириг төөгү

2014 чылда ТР-ниң типографиязының тургустунганындан бээр 90 чыл оюн демдеглээр.

Өөм ээзи Ким Даниловичиниң ачазы Данил Баткарович Данзын-оол төөгү дугайында чыгган ажылдарын, альбомун биске арттырган кижи. Ону бистиң өг-бүле бөгүнге чедир кадагалап, шыгжап чоруур. Д.Б.Данзын-оол 1904 чылда төрүттүнген. Ук-дөзү Таңды оюну. Ол — тывалардан Кызыл хоорайның бир дугаар чурттакчыларының бирээзи. Ол дугайында төөгү номнарында бижээн. Оолдарым кырган-ачазы Данил Баткарович, кырган-авазы Бичекей Байыровна Данзын-оолдарның 1936 чылдан эдилээн альбомунда типографияның баштайгы ажылдакчыларының тырттырган чуруу бар. Бодаарымга, ол төөгүлүг чурук, 1948 чылдан 1953 чылга чедир Тываның типографиязынга Санчай Оюн ажылдап чораан, ооң-на шыгжаан чуруу боор. 

Улаштыр номчуур...
24.12.2013
Садып алыкчының күзелинге чагыртыр

«Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге»

«Сүбедей» спорт комплекизинге эрткен делгелгениң база бир киржикчизи «Tyva Present» бүдүрүлге чери. Ооң удуртукчузу Саин Павлович Чимиттиң башкарылгазы-биле 4 ажылдакчы алгы-кештен документилер, акша, дүлгүүр хаптары, суй белектер, курлар дээш, оон-даа өске чүүлдерни кылып турар. Оларның бараанын делгээн черде оочурлаан садып алыкчылар хөй. Оозун бодаарга, республиканың чурттакчыларынга Тываның сүлде-демдээн айыткан азы «Тывага бүдүрген» деп сөстерни сиилбээн барааннар сонуурганчыг болуп турар. 

Улаштыр номчуур...