Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.
Подробнее...
Новости
29.01.2020 18:05 / Туризм
Тува и еще 5 регионов Сибири готовятся подписать соглашение о сотрудничестве в сфере туризма. Проект соглашения был рассмотрен и одобрен правительством республики 28 января. Кроме Тувы, в соглашение вошли также власти Алтайского и Красноярского краев, Кемеровской области, а также республик Алтай и Хакасия.
Как следует из документа, соглашение должно способствовать развитию туризма в качестве одной из отраслей экономики, которая формирует сферу услуг в смежных отраслях. Регионы планируют применять кластерный подход в реализации туристических проектов. За счет него Тува намерена получить статус территории опережающего развития, который позволит привлечь больше инвестиций в отрасль.
Подробнее...
29.01.2020 13:34 / Строительство
В Туве на расширенном заседании коллегии Минстроя РТ подвели итоги деятельности строительной отрасли в 2019 году. В настоящее время в республике насчитывается 275 действующих строительных организаций, в которых трудится 2113 человек. Большинство из них (260) являются микропредприятиями. В статусе малых и средних предприятий работает 15.
Минувший год стал для строительного комплекса Тувы беспрецедентным по количеству объектов и объемам работ. В общей сложности было оказано строительных услуг на 4,4 млрд. рублей. По всей республике было введено в эксплуатацию 280 объектов. Среди них более 100 – объекты нового строительства. Это 75 жилых домов, из которых 64 для детей-сирот, 3 школы, 5 пристроек к детским садам для ясельных групп, 6 домов культуры, 1 фельдшерско-акушерский пункт, 30 объектов в сфере благоустройства. Кроме того, проведен капитальный ремонт на 14 социальных объектах и в 60 многоквартирных домах.
Подробнее...
28.01.2020 18:51 / Политика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поручил правительству республики возобновить переговоры с Москвой, касающиеся проекта плана ускоренного развития республики, разработка которого начало федеральное правительство в прошлом году. Шолбан Кара-оол назвал эту задачу приоритетной, конечной целью которой должна стать встреча с новым премьер-министром России Михаилом Мишустиным.
«На сегодня самая приоритетная задача Правительства Тувы – ещё раз согласовать с федеральными министрами и их аппаратами все позиции по индивидуальному плану социально-экономического развития Тувы, – заявил Шолбан Кара-оол, выступая на аппаратном совещании в Правительстве Тувы. – Для этого необходимо актуализировать проект плана, добиться единогласия со всеми, кто участвует в работе над ним со стороны российских ведомств».
Глава Тувы дал поручение заняться подготовкой его встреч с вновь назначенными руководителями федеральных министерств. «У нас есть и прямая, и косвенная поддержка Президента РФ, – заявил Шолбан Кара-оол
Подробнее...
28.01.2020 14:37 / Образование
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поручил правительству республики подготовить обоснование для открытия при Тувинском государственном университете нового подразделения – медицинского факультета. Он заявил об этом на еженедельном аппаратном совещании, подчеркнув, что эта инициатива родилась в русле высказанных Президентом России в ежегодном Послании предложений об увеличении бюджетных мест в вузах.
«Еще в ходе работы над планом ускоренного развития Тувы нам удалось защитить для нашего госуниверситета дополнительно 200 бюджетных мест. Сейчас таких мест в общей сложности около 1200. Но ни в коем случае нельзя на этом успокаиваться. Минобрнауки совместно с Минздравом и ТувГУ необходимо идти дальше и обосновать на федеральном уровне вопрос об открытии в университете медицинского факультета.
Подробнее...
28.01.2020 13:14 / Транспорт
С 27 января регионы Енисейской Сибири, включая Туву, связал авиарейс Кызыл – Абакан – Красноярск. О начале полетов по этому маршруту в своем блоге сообщил Глава Тувы Шолбан Кара-оол.
«Сегодня состоялся первый авиарейс Абакан-Кызыл. Полёты будут регулярными и по вполне доступным ценам - от 1000 рублей без багажа до 2,8 тысяч рублей с багажом, но не дороже. Этого рейса не было со времён СССР. Через столько лет возродили! Поздравляю, как своих земляков, так и наших дорогих соседей – Хакасию! Ведь на автомашине мы с Вами ехали 5-6 часов, а полёт будет длиться 1 час 20 минут. К тому же рейс хорош тем, что после Абакана самолёт летит дальше - до Красноярска, то есть он стыковочный. И пассажирам удобно, и авиакомпания довольна, поскольку наполняемость рейса обещает быть высокой. А это самая лучшая гарантия сохранения маршрута», - говорится в его записи.
Подробнее...
27.01.2020 18:59 / Общество
24 января 2020 года на 91-м году ушел из жизни видный государственный и партийный деятель республики, ветеран труда, труженик тыла, кавалер орденов Красного знамени и «Знак Почета» Аваа Чигжитович Монгуш. Глава Тувы Шолбан Кара-оол от себя лично, а также от имени членов правительства РТ выразил глубокие соболезнования родным и близким ветерана. «Он был нашим уважаемым старейшиной, известным деятелем республики, патриотом родной Тувы. Его созидательный вклад в развитие нашего края останется историческим фактом, а родные и близкие будут вспоминать его со светлым и добрым чувством», - считает Глава Тувы Шолбан Кара-оол.
Подробнее...
27.01.2020 14:18 / Муниципалитеты
В общей сложности 15 домов, в которых проживает более 170 человек, оказались в зоне подтопления водами реки в городе Чадане – административном центре Дзун-Хемчикского района Тувы. Наводнение произошло 26 января в результате перемерзания русла реки Чадана. Образовавшийся затор вызвал повышение уровня воды в реке, из-за которого в свою очередь поднялись и начали выходить из-под земли грунтовые воды.
В районе объявлена чрезвычайная ситуация муниципального уровня, развернуты пункты временного размещения для жителей подтопленных домов. Как сообщили власти района, большинство людей размещены по родственникам. Со вчерашнего дня в зоне подтопления работает тяжелая дорожная техника, с помощью которой рабочие роют дренажные канавы для отвода паводковых вод.
Подробнее...
24.01.2020 15:56 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол принял участие в обсуждении проекта «Новая жизнь», который был инициирован им в послании Верховному Хуралу на 2020 год. Обсуждение прошло с привлечением широкого круга представителей органов власти, местного самоуправления и общественности. Выступая перед собравшимися, Шолбан Кара-оол заявил, что по схеме реализации новое начинание будет аналогично набравшему популярность в народе проекту «Кыштаг для молодой семьи». Здесь точно так же за счет средств бюджета на условиях социального контракта семье осужденного будут переданы 200 овец и деловой лес для постройки чабанской стоянки с жильем и подсобными помещениями. По истечении 2 лет она обязана передать столько же голов скота следующему участнику проекта «Новая жизнь».
Шолбан Кара-оол ответил также на вопросы – зачем помогать бывшим преступникам, когда достаточно желающих среди законопослушных граждан.
Подробнее...
23.01.2020 19:18 / Экономика
В Туве объем инвестиций в основной капитал в 2019 году составил более 12,4 млрд. рублей с ростом на 13 % от уровня прошлого года. Данные о развитии производственного сектора представило министерство экономики РТ. В докладе отмечается, что в структуре инвестиций преобладает доля частных инвестиций, достигшая почти 8 млрд. рублей. Бюджетные вложения составляют около 4,5 млрд. рублей, или 36 % от всего объема инвестиций в производство.
Большая часть капиталовложений приходится на ведущие отечественные компании - «Северсталь», «Евразгрупп», «En+Group»
Подробнее...
22.01.2020 18:43 / Строительство
С 2020 года Минстрой Тувы массово проверит муниципалитеты на соблюдение градостроительного законодательства. Для этого правительством республики утвержден порядок контроля за соблюдением органами местного самоуправления законодательства о градостроительной деятельности. По результатам проверок к нарушителям будут применяться меры прокурорского реагирования.
Как сообщили в министерстве, необходимость активизации мониторинга за соответствием застройки территорий планам их комплексного развития вызвана многочисленными нарушениями правил градостроения. Они начинаются уже с ошибок в градостроительных планах и иных правовых актах, регламентирующих строительство социальных объектов, инженерной инфраструктуры, жилья и т.д.
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
22.12.2014
Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалынга тыва мөге тулган чемпион болган.
2014 чылдың декабрь 6-да Иван Ярыгин аттыг хүреш ордузунга Россияның чоннарының хүрештериниң чаңчыл болган хевирлериниң IX фестивалы болган, аңаа Москва хоорайның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкыннарының бирги чери дээш база бухэ барилдаан деп бурят хүрешке бирги чер дээш маргылдаалар болган. Ол ышкаш хапсагай деп якут хүрешти бо чылын фестивальга бир дугаар киирген. Чыл санында эртип турар ол спортчу ужуражылга Россияның болгаш даштыкының аңгың-аңгы регионнарындан эң шыырак спортчуларны чыып турар. 2014 чылда база ындыг болган. Фестивальга 121 спортчу киришкен, Москваның национал-культура болгаш чаңгыс чер-чурттуглар каттыжыышкынын төлээлээн 21 команда чагыг киирген.
Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Эргим чаңгыс чер-чурттугларывыс!
Бистиң чуртувустуң эң кол күрүне байырлалдарының бирээзи — Россия Федерациязының Конституция хүнү-биле сеткиливис ханызындан байыр чедирип тур бис!
Политиктиг нарын байдалдың үезинде ажылдап кылдынган болгаш 1993 чылда хүлээп алдынган Конституция бистиң чуртувустуң чаңгыс демин камгалап арттырарынга улуг рольду ойнаан, ооң чаартылгазынга быжыг эрге-хоойлу үндезинин быжыглаан, федерализмниң, демократтыг калбак эргелерниң, политиктиг болгаш экономиктиг хосталгаларның, хоойлунуң дээди чоруунуң принциптеринге ниитилелди каттыштырарының байдалдарын тургускан. Россия күрүнезиниң чаа үндезинин тургускаш, Конституция хамааты ниитилелдиң тургустунарынга, экономиканы рынок харылзааларынче шилчидеринге, Россияны улуг чурт кылдыр катап тургузарынга идигни берген.
Амгы күштүг болуп турар Конституцияның амыдыралчы чоруу ооң соонда эрткен чылдарда илдеңи-биле бадыткаттынган.Бо чылын Үндезин Хоойлуну хүлээп алганының ээлчеглиг чылын бистиң-биле кады Россияга каттышкан Крым болгаш Севастополь демдеглеп турарлар.
Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Декабрь 9-та Ада-чурттуң Маадырларының хүнүн бистиң улуг күрүневистиң булуң бүрүзүнде чылдың-на демдеглеп турар. «Россияда Дайынчы алдар болгаш тураскаал хүннер дугайында» Федералдыг хоойлуга РФ-тиң Президентизи В.В.Путин 2007 чылда эдилге киирген соонда, бо кайгамчык хүн тургустунган.
Ада-чурттуң Маадырларының хүнүнде Россияның, Совет Эвилелиниң маадырларынга, Святой Георгий ордениниң эдилекчилеринге хүндүткелдиң демдээ кылдыр чечектер салып, сактыышкынны кылыры чаңчыл болу берген. Чурт бүрүзүнде боттарының маадырлары бар. Ол дег база бистиң бичии күрүневис, Тывада, төлептиг маадырлар хөй. Чаңгыс чер-чурттугларывыстың маадырлыг чоруун утпайн, сактып чорууру — бистиң ыдыктыг хүлээлгевис. Ада-чурттуң Улуг дайынынга бистиң хостуг чоруувус дээш боттарының амы-тынын бээринден чалданмайн тулчуп чораан, маадыр атка төлептиг болганнар Михаил Бухтуев, Кечил-оол Түлүш, Чүргүй-оол Хомушку, Александр Семирацский, Николай Макаренко олар.
Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Конституция деп сөс латин constitutio деп сөстен укталган, «тургузар, тургузуу» дээн уткалыг сөс. Конституция күрүнениң, ниитилелдиң, хамаатыларның эрге-ажыктарының кол үндезиннериниң дугайында эң бедик юридиктиг күштүг, күрүнениң кол хоойлу-дүрүм документизи. Күрүнениң хоойлу-дүрүмнерин аңаа үндезилеп ажылдап кылыр, ынчангаш конституция кайы-даа күрүнеге эң дээди болгаш эң күштүг юридиктиг документ.
Конституцияларның шаг-шаандан төөгүзүн коптарып келген эртемденнерниң шинчилелдери езугаар алырга, конституция дээрге боттандырары күзенчиг ниити идея-дыр, күрүнениң болгаш хамаатыларның эрге-ажыктарын конституцияларда бижээни олчаан камгалаптар күрүне баштыңчылары-даа, күрүне эрге-чагыргазы-даа кажан-даа турбаан. Оон аңгыда эрге-чагырганы тудуп турар баштыңчылар, янзы-бүрү политиктиг бөлүктер конституцияны боттарының эрге-ажыынга таарыштыр тургузар сорулгалыг боор. Конституцияны тургузарының кол сорулгазы – күрүнени кайы бир баштыңчы азы партия бодунуң туразы-биле удуртур чорукту соксадыры, бети дизе, аңаа шаптыктаары. А эң-не кол сорулгазы – күрүнеге ниитилел-политиктиг сандаргай чорукту болдурбазы.
Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Декабрь 6-да Үндезин тыва культура төвүнге республиканың хөөмейжилерииң «Көшкүн хөөмей» деп төлевилелиниң «Хөөмейимни кагбас-ла мен» деп III чыыжы болуп эрткен.
Аңаа республиканың бүгү кожууннарындан база найысылал Кызылдан келген хөөмейжилер, ансамбльдер удуртукчулары, эртемденнер киришкеннер. Хөөмейниң айтырыгларынга хамаарыштыр олар «төгерик столга» ажык чугааны кылган. Аңаа Хөөмейжилер эвилели хөй-ниити организациязының даргазы Алдар Тамдын чыл дургузунда кылып чоруттунган ажылдарга хамаарыштыр илеткелди кылган. Эрткен чылдың декабрьдан бо чылга чедир үениң дургузунда республиканың аңгы-аңгы кожууннарынга болгаш найысылал Кызылга ниитизи-биле 13 хөөмей мөөрейлери эрткен болуп турар. Оларның аразында Тываның Улустуң хөөмейжизи Геннадий Туматтың 50 харлаанынга тураскааткан «Хөөмей-сыгыт Өвүр черде», хөөмейни алдаржыткан Максим Дакпайның, Ак-оол Кара-Салдың юбилейлеринге тураскааткан, «Тыва» ансамблиниң 25 чылынга, уругларның «Сарадак» хөөмей мөөрейи, «Кара дуруяа» ансамблиниң 20 чылдаанынга, Коңгар-оол Ондарның чырык адынга тураскааткан дээш, өске-даа.
Улаштыр номчуур...
11.12.2014
Декабрь 7-де Улусчу чогаадылга бажыңынга Бүгү-делегейниң уруглар хүнүнге тураскааткан республика чергелиг школа назы четпээн уруглар аразынга «Бичии фея» деп уруглар мөөрейи болуп эрткен. Ооң кол сорулгазы — уругларның салым-чаяанын деткиири, сайзырадыры болгаш сонуургалын оттурары. Мөөрейниң аалчылары — «Эдегей» танцы-сам болгаш тыва костюм театрының артистери, республиканың Ростислав Кенденбиль аттыг уран чүүл школазының өөреникчилери аян туткан. Бичии, чаптанчыг уругларның каас-чараш платьелери, арын-шырайларында хүлүмзүрүү, сценага алдынып билири көрүкчүлерни, аарыкчыларны, жюри кежигүннерин өөрткен. Оларның чамдыызы улуг сценаже бир дугаар үнүп турар.
Таныштырылга. Кожууннардан келген бичии уругларның төрээн черин, өг-бүлезин, ат-алдарлыг чурттакчыларын, ада-иезин, боттарын шүлүктей, ырлай аарак, таныштырганы онзагай. Чамдык уруглар орус дылга хамаанчок, англи дылга хостуг чугаалап турарын демдеглевес аргажок.
Улаштыр номчуур...
09.12.2014
ТР-ниң Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң эки эгелээшкини «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелиниң киржикчилери декабрь 3-4-те «Сүбедей» спорт өргээзинге боттарының бүдүрген барааннарының делгелгезин эрттирген. Кыштың чыварлыг соогу турза-даа, ырак Тожудан, Тере-Хөлден, Мөңгүн-Тайгадан, Өвүрден болгаш республиканың аңгы-аңгы хоорай, суурларындан сайгарлыкчылар чыглып келген. Делгелгениң баштайгы хүнүнде ТР-ниң Чазааның Даргазының 1-ги оралакчызы Владимир Фалалеев база яамылар сайыттары болгаш ТР-ниң Дээди Хуралының депутаттары сайгарлыкчыларның бүдүрген барааннарын сонуургап көргеш, тус черниң бараан бүдүрүкчүлери-биле «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге-2015» деп темалыг «төгерик столду» эрттирген. Ажык чугаалажыышкын үезинде кожууннарның төлээлери боттарының бүдүрүлгезиниң дугайында таныштырып, келир чылдың сорулгаларын чугаалашканнар. Чаа 2015 чылдың моорлап кээринге чедир каш-ла хонук арткан, бо төлевилелге шиитпирлиг киржир, бүдүрүп турар бараанын көвүдедирин, кол чүүл – ооң шынарынче кичээнгейни угландырарын база ийи айда чаңгыс катап делгелгени эрттирерин оралакчы дарга Владимир Фалалеев дыңнаткан. ТР-ниң көдээ ажыл-агый сайыды Сергей Огнев тус черниң барааннарын көвүдедир бүдүрерин база дериг-херексел садарынга деткимче албан херек дээрзин демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
09.12.2014
Бистиң ниитилелде кандыг-даа кижилер бар, оларның аразында бичиизинден инвалид уруглар база түр када бертик-межел апарган (чижээ, будун сыйып алгаш) уруглар бар. Бо уругларны өөредир апаар. А кандыг аргалар-биле? Ол дугайында Тываның Өөредилге болгаш эртем яамызының чанында диагностика база консультация төвүнүң директору Римма Шөмбүлдеевна Седии-биле чугаалашкан бис.
Бо төп өзүлде сайзыралы үе-чергезинден озалдаашкынныг 18 хар чедир уруглар-биле ажылды чорудуп турар. Чижээ, школада башкылары уругну өөредип чадай бергеш, ада-иезинге чугаалай бээр: «Силерниң урууңарны өөредири дыка берге-дир, кичээнгей чок, кичээл үезинде тенектенир, чугаа дыңнавас, уттуучал, чаа теманы сактып ап шыдавас» — дээш, диагностика болгаш консультация төвүнге барып хынадырын сүмелээр. Аңаа уругларның угаан-медерелин, кичээнгейин, чүве сактып алырын болгаш өске-даа онзагай талаларын тускай электроннуг аппаратка хынаар, ооң түңнели-биле төптүң специалистери уругну кандыг хевирге, кайы школага өөредир талазы-биле ада-иеге арга-сүмени бээр.
Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Маадыр-оол Данзын, күш-ажылдың хоочуну:
— Россияның Президентизи Владимир Путинниң Айыткалын кончуг кичээнгейлиг дыңнадым. Айыткалын Президент делегейде ниитилел-политиктиг байдал, Россия ында кандыг турушту ээлеп турары-биле эгеледи. Амгы нарын ниитилел-политиктиг байдалды чогумчударын Европа эвилелиниң чурттары, Американың Каттышкан Штаттары-биле дугуржуп алыры нарын, орус улустуң элдээрти чугаалаарында ышкаш, бисти «талыйты чорудуптар-дыр» деп Путин демдеглээш, Россия күштүг күрүне болгаш, кайы-даа чурттар-биле эп-найыралдыг харылзааларга, кады ажылдажылгага кезээде беленин база катап бадыткады. Оон аңгыда, бөмбүрзектиң кайы-даа булуңунга чурттап турар орус улустуң болгаш бистиң күрүнениң өске-даа чоннарның эрге-ажыын Россия камгалаар деп база сагындырды.
Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Тываның Баштыңы РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң дүүн Кремльге Федералдыг Хуралга таныштырган Айыткалының дугайында баштайгы бодалдары-биле үлешкен. Шолбан Кара-оолдуң бодалы-биле, Россияның бодунуң кызыгаарларындан дашкаар болгаш чурт иштинде үскүлешкен чөрүлдээлиг айтырыгларны Президент артык сеткил хайныышкыны чокка, тодаргай болгаш билдингири-биле айыткан. «Айыткал ханы болгаш патриотчу болур дээрзинге чигзинмедим» — деп, республиканың Баштыңы чугаалаан. – Чүнү кылып турарын болгаш оон ыңай чүнү кылырын, кандыг-даа айтырыгга хамаарыштыр – политикадан дашкаар бергедээшкиннер ийикпе, азы көдээ школа тудуунуң айтырыглары-даа дижик – шуптузун ыяк билир кижи бистиң-биле чугаалашкан деп, Президентиниң илеткелиниң соонда быжыг бодал арткан. Кажан, кандыг берге байдалдарга Россияның эрге-ажыын болгаш Украинада бистиң өңнүктеривистиң эргелерин камгалаары Владимир Владимировичиге онаажып турарын ылаптыг билириңде, ооң кадыг-быжыг шиитпирлии, сагыш тайбыңы кижилерни хаара тудуп, оожуктуруп турар.
Шолбан Кара-оол орук тудуунуң хемчээлдерин болгаш дүргедедирин улгаттырарының эргежок чугулазының дугайында Президентиниң чугаазын демдеглээн: «Ол дээрге бо хүнде бистиң база бирги ээлчеглиг сорулгавыс-тыр, республика Россияның составынга кирген үелерден бээр, өскээр чугаалаарга, 100 чыл ажыг демир-орук аргыжылгазының чогундан чүък дажыыр талазы-биле берге байдалда турар».
Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Бо чылдың декабрь 4-те Россия Федерациязының Президентизи В.В. Путин РФ-тиң Федералдыг Хуралынга бодунуң Айыткалын кылган.
Чурттуң удуртукчузу Россияда болгаш делегейде чидиг тургустунуп турар айтырыгларны, оларны шиитпирлээриниң оруктарын тодараткан. Ужуражылга чаңчыл езугаар Кремльдиң Георгий залынга болган, аңаа 1000 ажыг кижини чалаан. Айыткалды кылып турда Федерация Чөвүлелиниң кежигүннери, Күрүне Думазының депутаттары, РФ-тиң Чазааның кежигүннери, Конституция болгаш Дээди судтарның удуртукчулары, губернаторлар, Федерацияның субъектилериниң хоойлужудулга хуралдарының даргалары, шажын-чүдүлгелер удуртукчулары, хөй-ниити ажылдакчылар, ооң иштинде регионнарның хөй-ниити палаталарының баштыңнары, массалыг информацияның эң улуг чепсектериниң удуртукчулары олурушкан.Бо чылдагы Айыткалды чырыдары-биле Россияның төп, регионнар болгаш даштыкы солуннарның, журналдарның, интернет-МИЧ-лерниң, телерадиокомпанияларның 495 журналистери келгеннер. Георгий залындан дорт дамчыдылганы «Россия», «Бирги» болгаш өске-даа телеканалдарда, радиостанциялар кылганнар.
Улаштыр номчуур...
08.12.2014
Декабрь 3-те Тыва Үндезин культура төвүнге Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң чырыкче үндүргени «Тыва литератураның төөгүзү» коллективтиг монографияның бирги тому-биле таныштырылга бооп турда, филология эртемнериниң доктору, республиканың өөредилге сайыды, монографияның харыысалгалыг секретары Каадыр-оол Бичелдей: «Эр хейлер-дир бис!» -- деп амырап чугаалаан. «Бодун мактаар — болбас тенек, аъдын мактаар — албас тенек» деп тыва улустуң үлегер чугаазы Каадыр-оол Алексеевичиге, «Тыва литератураның төөгүзү» номну үндүрген эртемденнерге бо удаада канчап-даа хамаарышпас. Ол дээрге чаагай үүлениң бүткенинге өөрүшкү-дүр. Бистер, бо монографияны сонуургап номчуур номчукчулар, ону ажыглаар чогаал башкылары, чогаалчылар дээш, өскелер-даа, боттарывыска база байырны чедирип каалыңар -- үр манаанывыс улуг дептерниң баштайгы томун суглуг карактарывыс-биле көрүп, судалдыг холдарывыс-биле туттувус. «Бо чаагай үүле бүдүнгүр-ле болзун!» — деп йөрээп каалыңар.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
«Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузунуң дугайында интервьюну «Шын» солуннуң корреспондентизинге Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузар талазы-биле эгелекчи бөлүктүң кежигүнү, Тыва Республиканың чоннарының ассамблеязының даргазы, ТР-ниң культура сайыдының оралакчызы В.Н.Лапшакова берген.
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирериниң эгелекчилери кымнарыл?
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирерин Күжүгет Шойгу аттыг культура фондузу биле эгелекчи бөлүк саналдаан. Оларның эгелээшкинин «Капитал тудуг эргелели» ААН тудуг компаниязы, ооң чиңгине директору В.А.Келин акша-хөреңги-биле деткип турар. Сүбедей маадырның чаңгыс тодаргай овур-хевирин тургузарынга тыва чоннуң эргезин эртем езузу-биле үндезилээрин ТГШИ-ге конкурстуң организакчылары сүмелээн.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Ноябрь 29-та ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилели Орус культура төвүнге «Өг-бүлени каттыштырып турар байырлалдар» деп мөөрейниң тиилекчилерин шаңнаан. Байырлалды республиканың адалар, Россияның авалар база Бүгү-делегейниң уруглар хүннеринге тураскааткан. Аңаа республиканың аңгы-аңгы кожууннарындан база Кызыл, Ак-Довурак хоорайлардан өг-бүлелер киришкен.
ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Раиса Борисовна Күжүгет чыылган өг-бүлелерге байыр чедирген соонда, байырлалдың эң өөрүнчүг кезээ эгелээн.Октябрь 23-те республика чергелиг «Чаңгыс өг-бү-ле — чаңгыс бүдүрүлге» деп мөөрейни чуртталганың нарын байдалынга таварышкан өг-бү-лелерниң аразынга эрттирген. Ону «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге даянып организастаан. Мөөрейниң кол шаңналдары: III чаданың дипломун база 10000 рубльдиң сертификадын Шеңне Кол (Тожу кожуун), II чаданың дипломун база 13000 рубльдиң сертификадын Чечек Дүгер-оол (Улуг-Хем кожуун) болгаш I чаданың дипломун база 16000 рубльдиң сертификадын Орланмаа Монгуш (Өвүр кожуун) оларга тывыскан.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Машина-техникалыг чоруурунга, харын-даа мырыңай оларны тургузарынга Россияның хоорайлары колдуунда таарыштыр туттунмаан болган дээрзи, машиналар көвүдээн сөөлгү 5-10 чылдарда, билдине берген. Кызыл хоорай база ындыг. Ооң кудумчуларын кезип, машиналарны кайда, канчаар тургузуп турарын көрээлиңер.
Хоорайның төвү. Россия биле Тываның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чыл байырлалынга белеткел үезинде ону чаартыр тудуптарга, машиналар биле пассажирлер тырлып, баскылажып турган «Азас» магазинниң, «Найырал» кино театрының мурнуу талазы хозаш кыннып, машина-балгат ында эвээжээн-даа ышкаш кындыр көстүр апарган. Шынында машиналар кайын эвээжээр ийик, улам көвүдеди-ле ыйнаан. «Азас» магазинниң артыы талазынга машиналар тургузар чер тудуп, Дружба биле Чүлдүм кудумчуларның төп чоогунда кезиин элээн алгыдып, аңаа машиналар тургузар черлер кылыптарга, чолаачыларга-даа, чадаг-даа кижилерге эптиг апарган. Ол-даа кончуг-ла эки-дир деп чугаалап болур. Ынчалза-даа Саглы ышкаш хову, сагыш ышкаш чүве кайда боор.
Кызылдың төвүнде «Гаруда» садыг бажыңының, эрги болгаш чаа рыноктар чоогунга бараалыңар, Дружба — Красноармейская, Комсомольская -- Чүлдүм кудумчуларының аразында кварталдарга чедээлиңер. Мында тырылдыр тургузуп каан машиналарның аразынга «хыл сыңмастаан» деп хөөрем кижилер чугаалап болур. Бо чоок-кавыда машина-балгаттың тырлып турарының кол чылдагааны – маңаа хөй садыгжылар болгаш садып алыкчылар машиналарын тургузуп каары.
Улаштыр номчуур...
|
|