Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.
Подробнее...
Новости
03.12.2020 10:41 / Бюджет
Глава Тувы Шолбан Кара-оол принял участие в публичных общественных слушаниях по бюджету Тувы на 2021 год. Подтвердив, что бюджет республики сохраняет социальную направленность, а на выполнение обязательств перед гражданами будет направлено 65% его расходной части, По мнению руководителя республики, в непростое время пандемии Туве предстоит сформировать реалистичную программу по завершению, прежде всего, уже начатых строительных объектов.
«Основной мой призыв касается требования жить по средствам, – заявил Шолбан Кара-оол, выступая на общественных слушаниях. – Он должен касаться как содержания государственных органов управления, так и выплат их работникам повышенных зарплат и премий».
Бюджет республики на 2021 год и на плановый период 2022 и 2023 годов верстался, исходя из базового варианта прогноза социально-экономического развития Тувы, подготовку которого республиканское правительство вело с октября нынешнего года. При его подготовке учитывались последствия ставшей масштабным вызовом для всего мира пандемии.
Подробнее...
02.12.2020 19:36 / Экономика
Правительство Тувы планирует минимизировать убытки пострадавшего от пандемии малого и среднего бизнеса, для чего ставки налоговых сборов для предпринимателей в следующем году будут снижены в два раза. При этом благодаря усилиям исполнительной власти республики новые ограничения, введенные по инициативе Роспотребнадзора в преддверии Нового года, не должны нанести существенного ущерба большинству предприятий общественного питания.
Роспотребнадзор настаивал на введении накануне Нового года довольно серьезных мер ограничений для общественного питания. Но власти региона приняли решение – ограничились их по площади.
Подробнее...
02.12.2020 18:59 / Здравоохранение
За последние сутки выздоровело 378 пациентов, в том числе с лабораторно-подтвержденным covid 19 - 360.
За последние сутки методом лабораторного тестирования выявлено 92 новых случая:
Кызыле – 21,
Бай-Тайгинском кожууне – 3,
Барун-Хемчикском – 2,
Дзун-Хемчикском– 2,
Кызылском – 10,
Овюрском – 2
Подробнее...
02.12.2020 15:01 / Транспорт
Росавиация продолжит субсидирование авиарейсов в Кызыл.
Глава Росавиации готов поддержать просьбу Главы Тувы о продолжении субсидирования авиарейсов в Кызыл из Иркутска, Красноярска и Новосибирска, а также планирует до конца года завершить процесс сертификации аэропорта. Об этом сообщил руководитель Федерального агентства воздушного транспорта Александр Нерадько в ходе ВКС с руководителем региона Шолбаном Кара-оолом.
«Все это случится достаточно быстро, в первую итерацию постановлений правительства, где эти вопросы зафиксированы, – заявил Александр Нерадько. – К февралю мы включим маршруты в Кызыл в перечень субсидируемых».
В ходе ВКС Глава Тувы обратил внимание руководителя Росавиации на то, что аэропорт Кызыла «ожил» в том числе благодаря программе субсидирования.
«У нас фиксируется реальное увеличение пассажиропотока, а московские рейсы уже заполняются почти на 100%, – заметил Шолбан Кара-оол. – Но как только мы лишим рейсы в Кызыл субсидирования, они вымрут».
Руководитель Федерального агентства воздушного транспорта также пообещал до конца года окончательно решить вопрос с сертификацией аэропорта Кызыла.
Подробнее...
02.12.2020 10:55 / Мероприятия
Глава Тувы Шолбан Кара-оол провел рабочую встречу с руководителем ФКУ Упрдор «Енисей» Андреем Андреевым, в ходе которой были обсуждены актуальные вопросы дорожного хозяйства республики. Во время беседы стороны пришли к выводу, что необходимо ускорить работу по изменению правового статуса автомобильных дорог Тувы, который должен стать ключевым фактором реализации проектов «Енисейской Сибири».
Публикуя в социальных сетях резюме о прошедшей встрече, Глава Тувы отмечает, что уже не раз обсуждается с начальником ФКУ Упрдор «Енисей» Андреем Андреевым этот сложный процесс.
«С одной стороны, ведется работа по передаче на региональный уровень едва ли не самой важной магистрали республики – участка автомобильной дороги федерального значения Р-257 «Енисей» от Кызыла до Чадана, – сообщил Шолбан Кара-оол.
Подробнее...
01.12.2020 19:59 / Здравоохранение
Операционный блок Республиканского онкологического диспансера в этом году оснащен современным оборудованием по плану регионального проекта «Борьба с онкологическими заболеваниями» национального проекта «Здравоохранение». Приобретено и введено в эксплуатацию четыре единицы хирургического оборудования: аргоно-плазменный коагулятор, ультразвуковой гармонический скальпель, электрохирургический блок, генератор электрохирургический с универсальным набором комплектующих для монополярной и биополярной коагуляции.
Подробнее...
01.12.2020 15:56 / Общество
Всероссийская политическая партия «ЕДИНАЯ РОССИЯ в честь дня рождения Партии, отмечаемого 1 декабря, проводит во всех регионах РФ традиционные приёмы граждан.
В целях минимизации последствий распространения пандемии, вызванной коронавирусной инфекцией, личный прием граждан в региональной общественной приемной Председателя партии «ЕДИНАЯ РОССИЯ» Д.А. Медведева проводится в онлайн режиме. Прием граждан будет проходить в период с 1 по 10 декабря в Региональной Общественной приемной Председателя партии «ЕДИНАЯ РОССИЯ» и местных общественных приемных партии. Проведение приемов в день основания партии уже стало традиционным, в этом году они будут приурочены также к 12-летию работы региональных общественных приемных партии.
Подробнее...
01.12.2020 11:44 / Мероприятия
Как сообщают в министерстве дорожно-транспортного хозяйства Республики Тыва, всего на 2020 год было запланировано строительство 2 объектов, реконструкция 8 и ремонт 32 объектов. В текущем году начата реализация крупных транспортных проектов: строительство мостового перехода через реку Большой Енисей на автодороге Бояровка – Тоора-Хем, реконструкция подъезда к городу Кызыл.
Несмотря на введенные ограничения, связанные с пандемией, отрасль дорожного хозяйства продолжала работу в режиме повышенной готовности. 30 предприятий дорожно-транспортного комплекса и более 3 тыс. человек трудились для функционирования отрасли.
Подробнее...
30.11.2020 22:52 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол на утреннем рабочем совещании в понедельник подчеркнул, что медики, работающие с коронавирусом, с марта живут в напряженном ритме жизни.
«Они сегодня нуждаются не просто в отдыхе, но и в серьезной моральной поддержке. Одним из таких сигналов участия могла бы стать организация горячего питания для тех, кто находится на передовой борьбы с коронавирусом. Помощь, конечно, идет. Но нужно организовать поддержку чуть масштабнее», - считает Глава Тувы.
Он обратился к председателю Верховного Хурала Кан-оолу Даваа, поддержать медиков, организовав соответствующую координацию:
Подробнее...
30.11.2020 22:25 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол в ходе аппаратного совещания обратил внимание на то, что 1 декабря отмечается Всемирный день борьбы за СПИДом.
При этом он привел свежие данные (на 1 ноября 2020 г.) по ситуации с этим заболеванием в республике.
«У нас зарегистрировано 274 случая заражения ВИЧ-инфекцией. Среди зараженных есть два ребенка в возрасте до 14 лет. За весь период регистрации в республике умерло 37 больных, а за 10 месяцев нынешнего года у нас умерло 9 больных. Почти две трети ВИЧ-инфицированных – 166 из 274 – это городские жители, - отметил Глава Тувы. - При этом за 10 месяцев 2020 года в республике зарегистрировано 30 новых случаев выявления ВИЧ-инфицированных. Заболеваемость выросла на 24%».
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
05.12.2014
«Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузунуң дугайында интервьюну «Шын» солуннуң корреспондентизинге Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузар талазы-биле эгелекчи бөлүктүң кежигүнү, Тыва Республиканың чоннарының ассамблеязының даргазы, ТР-ниң культура сайыдының оралакчызы В.Н.Лапшакова берген.
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирериниң эгелекчилери кымнарыл?
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирерин Күжүгет Шойгу аттыг культура фондузу биле эгелекчи бөлүк саналдаан. Оларның эгелээшкинин «Капитал тудуг эргелели» ААН тудуг компаниязы, ооң чиңгине директору В.А.Келин акша-хөреңги-биле деткип турар. Сүбедей маадырның чаңгыс тодаргай овур-хевирин тургузарынга тыва чоннуң эргезин эртем езузу-биле үндезилээрин ТГШИ-ге конкурстуң организакчылары сүмелээн.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Ноябрь 29-та ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилели Орус культура төвүнге «Өг-бүлени каттыштырып турар байырлалдар» деп мөөрейниң тиилекчилерин шаңнаан. Байырлалды республиканың адалар, Россияның авалар база Бүгү-делегейниң уруглар хүннеринге тураскааткан. Аңаа республиканың аңгы-аңгы кожууннарындан база Кызыл, Ак-Довурак хоорайлардан өг-бүлелер киришкен.
ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Раиса Борисовна Күжүгет чыылган өг-бүлелерге байыр чедирген соонда, байырлалдың эң өөрүнчүг кезээ эгелээн.Октябрь 23-те республика чергелиг «Чаңгыс өг-бү-ле — чаңгыс бүдүрүлге» деп мөөрейни чуртталганың нарын байдалынга таварышкан өг-бү-лелерниң аразынга эрттирген. Ону «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге даянып организастаан. Мөөрейниң кол шаңналдары: III чаданың дипломун база 10000 рубльдиң сертификадын Шеңне Кол (Тожу кожуун), II чаданың дипломун база 13000 рубльдиң сертификадын Чечек Дүгер-оол (Улуг-Хем кожуун) болгаш I чаданың дипломун база 16000 рубльдиң сертификадын Орланмаа Монгуш (Өвүр кожуун) оларга тывыскан.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Машина-техникалыг чоруурунга, харын-даа мырыңай оларны тургузарынга Россияның хоорайлары колдуунда таарыштыр туттунмаан болган дээрзи, машиналар көвүдээн сөөлгү 5-10 чылдарда, билдине берген. Кызыл хоорай база ындыг. Ооң кудумчуларын кезип, машиналарны кайда, канчаар тургузуп турарын көрээлиңер.
Хоорайның төвү. Россия биле Тываның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чыл байырлалынга белеткел үезинде ону чаартыр тудуптарга, машиналар биле пассажирлер тырлып, баскылажып турган «Азас» магазинниң, «Найырал» кино театрының мурнуу талазы хозаш кыннып, машина-балгат ында эвээжээн-даа ышкаш кындыр көстүр апарган. Шынында машиналар кайын эвээжээр ийик, улам көвүдеди-ле ыйнаан. «Азас» магазинниң артыы талазынга машиналар тургузар чер тудуп, Дружба биле Чүлдүм кудумчуларның төп чоогунда кезиин элээн алгыдып, аңаа машиналар тургузар черлер кылыптарга, чолаачыларга-даа, чадаг-даа кижилерге эптиг апарган. Ол-даа кончуг-ла эки-дир деп чугаалап болур. Ынчалза-даа Саглы ышкаш хову, сагыш ышкаш чүве кайда боор.
Кызылдың төвүнде «Гаруда» садыг бажыңының, эрги болгаш чаа рыноктар чоогунга бараалыңар, Дружба — Красноармейская, Комсомольская -- Чүлдүм кудумчуларының аразында кварталдарга чедээлиңер. Мында тырылдыр тургузуп каан машиналарның аразынга «хыл сыңмастаан» деп хөөрем кижилер чугаалап болур. Бо чоок-кавыда машина-балгаттың тырлып турарының кол чылдагааны – маңаа хөй садыгжылар болгаш садып алыкчылар машиналарын тургузуп каары.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Кижилерниң чамдык кылып алган чүүлдери ээлени бээр, тел ыяшты дагып, агын-көгүн баглап эгелээрге, өскелери база ынчаар уламчылай бээр. Ындыг ээлени берген черлерге аъш-чемниңдээжизин өргүп турары дээрге-ле, дагылганың эге базымы болур. Ылаңгыя улуг-улуг тайгаларны (Бай-Тайга, Мөңгүн-Тайга, Мөңгүлек дээн чергелиг) ниити кожуун, сумулар дагып турар. Дагылгалыг черлерден ыяш кезери, чаш, чадаң ыяш, даш, хөрзүн алыры хоруглуг.
Дагып болбас чүүлдер база бар: кижи көжээлер, хөөрлер, базырыктар дээш, оон-даа өске. Кижиниң-даа, өске-даа дириг амытаннарныңбодарап тыптыры кыдыг-кызыгаар чок чаптылган делегейде каракка көстүр-көзүлбес болуушкуннар-биле холбаалыг болганда, ол бүгүнүң буурап дүжериниң хоойлузунда салым-чаяан ол чаданы чайлаш чок эдере бээр. Ол бойдустуң болуушкуннарының билиглери-биле дөмейлешкек.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
2015 чылдан эгелеп чаңгыс аай күрүне шылгалдаларынга (моон ыңай – ЧКШ) чаартылгалар,өскерилгелер дугайында айтырыгларга хамаарыштыр тайылбыр алыры-биле бистиң корреспондентивис ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды Каадыр-оол Алексеевич Бичелдей-биле ужурашкан.
— Чаңгыс аай шылгалдаларга хамаарыштыр 4 өскерилге бар. Оларның аразында солун, улуг өскерлиишкин – декабрь 5-те чогаадыг бижиири. Ол чогаал дээш ажы-төлдү кергедип, улуг негелделер кылган херээ чок. Чогаалды колдуунда эге чаданың шылгалда хевирлиг көрүп турар. Ооң түңнели-биле өөреникчи дараазында шылгалдаларже кирериниң эргезин алыр ужурлуг. Ынчангаш тергиин демдектер сүрген ажыы чок. Кол-ла чүүл бо шылгалдага шупту өөреникчилеривис киришкеш, чедиишкинниг кылдыр бижип эртери болур.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
Тывага чарлаттынган Орус дыл чылы адакталып, түңнелдер үндүрүп болур хире үе чедип келирге, Өөредилге яамызы орус дыл болгаш литература башкыларының бир дугаар съездизин организастап эрттирген.
Орус дыл чылы эрттирер дээн эгелээшкинни чурттуң удуртулгазы деткээнин Чазак Даргазы Ш.В. Кара-оол съездиге дыңнаткан. Бо чылын ооң саналы-биле ийи кол угланыышкынныг төлевилел кылдынган. Ол дээрге, бирээде, орус дылдыг башкыларның көдээ школаларже барып ажылдаарын кыйгырганы, ийиде, өг-бүле бүрүзүнге бирээден эвээш эвес дээди эртемниг уруг турарын чедип алыры. Андрей Марченко Москва хоорайга төрүттүнген, аңаа гуманитарлыг университетти дооскан. Орус дылдыг башкыларның көдээ черлерже ажылдап-чурттаарынга республика Баштыңының грантызын алыр конкурска тиилеп алгаш, Москваның 498 дугаар школазынга ажылдаар деп турган боду Тываже чедип келген, амгы үеде Барыын-Хемчик кожууннуң Кызыл-Мажалык школазында ажылдап турар. Бо чылын ол конкурска 6 кижи киришкен, олардан амдыызында үш орус дылдыг башкы Тываның көдээзинде ажылдап турар. Орус дыл чылы эртип-даа каар болза, бо ажыл моон-даа соңгаар уламчылаар дээрзи чугаажок.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Тываның эргим ие-херээженнери!
Силерге эң изиг күзээшкиннерни болгаш чүректиң ханызындан байырны кайгамчык байырлал — делегейниң Ие хүнү-биле республиканың бүгү эр кижилериниң өмүнээзинден чедирерин чөпшээреп көрүңер!
Бо хүн чырык чер кырынга бисти чаяаган, чугаалап өөренип чорааш, эң баштай адаарывыс, деткимчези-биле амыдыралдың оруунга баштайгы базымнарны кылдырткан кижини ханы хүндүткел-биле алдаржыдып турар бис. Кижиниң салым-хуузу кандыг-даа болур болза, ооң бүгү назынында эң эргим болгаш чоок кижизи иези болур.
Келир үениң салгалдарын кижизидеринге, өг-бүлениң чаңчылдарын быжыглаарынга иелерниң салыышкыны үнелеп четтинмес. Төрээн чуртунга, бодунуң чонунуң дылынга болгаш культуразынга ынакшылды иевистиң сүдү-биле кады чедип ап турар бис. Бо хүн бистиң аваларывысче угланган ынакшылдың болгаш хүндүткелдиң сөстери чаңгыланып турзун.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Сактыышкын
Дайынче аъттанырда эки турачы кыстар аныяк-чалыы турганнар. Куулар Дарьяның хары ынчан чүгле 17. Чоруурунуң мурнуу хүнүнде чолдаксымаар мага-боттуг, арнында хүлүм- зүрүг чайыннаан уруг Кызылдың дыштанылга парыгының сценалыг хуралдаар шөлүнге хөйнүң мурнунга үнүп кээрге, ооң дидим, чүткүлдүүн эш-өөрү дораан эскерип каан. Бичии када хөрээниң тыныжын хостап алыр дээнзиг, холун көдүре каапкаш, дорт көрүш-биле Дарья чугаазын эгелээн: «Бистерниң, тыва кыстарның, сагыш-сеткили чаңгыс — Совет Эвилелинге дузалаары. Совет Эвилели бистиң улуг өңнүүвүс, деткикчивис, ооң хосталгазы Тываның база болур, ооң демисели — бистиң демиселивис. Фашистиг Германия — ССРЭ-ниң дайзыны-дыр».
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Республика чергелиг улуг хуралдарга, концерттерге азы спортчу маргылдааларга чурук тырттырар аппарат туткаш, өскелерге шаптыктавазын бодап, солун ужуражылгаларны, кижилерни тырттырып ап турар аныяк уругнуң адын Ай-кыс Монгуш дээр.Ол — 2007 чылда Омскиниң технология колледжизиниң фотография салбырын дооскан бедик мергежилдиг фотограф. Күш-ажылчы баштайгы базымын «Шын» солундан эгелээн. Тываның аңгы-аңгы кожууннарынга чедип, эрес-кежээ мурнакчыларның, ат-алдарлыг спортчуларның чуруктарын тырттырып, чонга чедирип, таныштырган. Хоочун фотографтар, ат-сураглыг фотожурналистер Владимир Савиных биле Виталий Шайфуллинниң арга-сүмези, деткимчезинге даянып, мергежилин бедидип, дуржулгазы чылдан-чылче улгадып орар. «Чурук тырттырарда чүгле аппарат туткаш, кнопка базар эвес, кижиниң иштики делегейин чурукка дамчыдып шыдаптарын кызар болза эки» деп бодалдыг.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнүнге уткуштур редакцияга ноябрь 20-де ээлчеглиг «дорт харылзаа» болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң күш-ажыл болгаш социал политика сайыдының оралакчызы Елена Ондаровна Саая, специалистери Чечек Юрьевна Күжүгет, Экер Чингир-оолович Монгуш, Людмила Васильевна Хоюр-оол, «Медицина-социал экспертизаның Тыва Республика талазы-биле кол бюрозу» федералдыг албан чериниң 1 дугаар бюрозунуң удуртукчузу Ая Сүге-Маадыровна Ооржак, Пенсия фондузунуң Тыва Республикада салбырының кол специализи Саяна Эрес-ооловна Бараан олар киржип, «Шынның» номчукчуларының айтырыгларынга харыылаан.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
ТР-ниң Чазааның чанында Экономика чөвүлелиниң хуралы Кызылга болган, аңаа Тываның Чазааның кежигүннери, Дээди Хуралдың депутаттары, эртемденнер, кожууннарның болгаш хоорай округтарының чагыргалар баштыңнары, федералдыг тургузугларның удуртукчулары, республиканың бизнес ниитилежилгезиниң болгаш улуг-улуг инвестиция компанияларының төлээлери киришкен. Чөвүлел кежигүннериниң болгаш чалатканнарның мурнунга республика Баштыңы Шолбан Кара-оол «2015 чылда Тыва Республиканың инвестиция байдалы болгаш инвестиция политиказы» деп Айыткалды кылган.
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолдуң чугаазы:
— Экономиктиг чөвүлелдиң хүндүлүг кежигүннери! Хүндүлүг коллегалар! Чалатканнар!
2015 чылда инвестиция политиказын хевирлеп тургузарының кол быразын тодарадыры-биле бөгүн мында чыылган бис. Республиканың сайгарлыкчылар ниитилежилгезинге болгаш эрге-чагырга органнарынга инвестиция айыткалы чаа чүүл эвес, а чыл санында күүседир ажыл апарган, аңаа эдилгелерни амыдырал боду киирип турар. Ол дээрге чедип алдынган түңнелдерниң дугайында анаа-ла отчет эвес, ол дээрге бистиң девискээривиске инвестицияның байдалын экижидериниң талазы-биле тургустунган сорулгалар-дыр.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
Өг-бүле күрүнениң бир дугаар тургузукчу кезээ болганда, ында кандыг байдал тургустунганыл, күрүнеде байдал база шак-ла ындыг болур болгай. Күрүнеде өг-бүле бүрүзү аас-кежиктиг, амыдыралының байдалы чедимчелиг, ажы-төлү тодуг-догаа, хөглүг, чараш болза, бүгү күрүнеде ажы-төлдүң байдалы база шак-ла ындыг болур.
2014 чылдың тос ай иштинде Чөөн-Хемчик кожууннуң девискээринде өг-бүле иштинге болган кем-херектерни сайгарып, оларның болуп турар чылдагаанын, уржуктарын айтып, хөй-ниитиниң кичээнгейин ынаар хаара тудуп, олче сагыш салырын база боттарының бодалдарын үлежип, саналын киирерин диледим.Бо чылдың алды айларының иштинде Чөөн-Хемчик районнуң муниципалдар аразында килдистиң истелге килдизи өг-бүле иштинге болган беш кем-херектерни оттургаш, истелгезин кылган. Дөрт таварылгада өгнүң эр ээлери херээжен ээлериниң амы-тынынга айыылдыг, кадыынга хоралыг аар кемдээшкинни сагыштыы-биле чедирген.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
2014 чылдың ноябрь 19 Каа-Хем кожууннуң чурттакчы чонунга, ылаңгыя бичии чаштарга, аас-кежиктиг хүн болган. Кожууннуң Бүрен-Хем болгаш Сарыг-Сеп суурларында 2 чаа уруглар садтарын ажыткан. Байырлалдың хүндүлүг аалчылары Тываның Баштыңы Ш.В.Кара-оол, ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей, ТР-ниң көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды С.И.Огнев, ТР-ниң тудуг болгаш коммунал ажыл-агый чаартылгазының сайыды А.Б.Сенсов, Каа-Хем кожууннуң чагырга даргазы А.Х. Чалан-оол байырлыг ажыдыышкыннарга киришкеннер.Тываның Баштыңы ооң соонда Сарыг-Сеп суурда 140 олуттуг чаа туттунган «Теремок» уруглар садының ажыдыышкынынга киржип, өөрүшкүзүн үлежип, улуг-улуг чедиишкиннерни күзээш, чаа уруглар «ордузунче» кирген. Чаа сад турар черге ооң мурнунда 60 олуттуг бичии уруглар сады турган. Тудуг үе-зинде школаның эге класстар өөренип турган бажыңынга бичии чаштар сады турганын, чаа садта олуттарның чедишпес болганы-биле эге школа турган бажыңны сад хевээр арттырарын Сарыг-Сеп суурнуң чурттакчызы чугаалады.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
Конкурстуң организатору «Енисей-М-54» федералдыг оруктуң эргелелиниң ажылдакчылары база кол инженер Сергей Квашин шупту корреспондентилерге ук конкурска идепкейлиг киришкени дээш четтиргенин илереткен: «Бистиң албан чери чаа-чаа оруктарны ажыглалче киирип, чаартылга, септелге ажылдарын доктаамал чорудуп турар, а ол болуушкуннар дугайында чурттакчы чон солун-сеткүүл, радио, телевидение таварыштыр билип ап турар. Республиканың массалыг информация чепсектериниң төлээлери-биле баштайгы кады ажылдажылгавыс үре-түңнелдиг болганынга өөрүп, моон-даа соңгаар силерниң-даа, бистиң-даа ажыл-иживиске чедиишкиннерни күзедим».
Улаштыр номчуур...
21.11.2014
Аңаа ТР-ниң Чазааның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң байыр чедириишкинин ооң оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак дамчыткан. «Төрээн чуртувустуң камгалакчылары, тыва чонувустуң адын бедик тудуп чоруңар. Каяа-даа чорааш, кандыг-даа бергелерден чалданмаңар. РФ-тиң камгалал сайыды, чаңгыс чер-чурттуувус Сергей Шойгунуң алдар адын бодаңар. «Чаңгызы — хөйү дээш, хөйү — чаңгызы дээш» бот-боттарыңарны деткижип чоруңар, «Төрээн чуртуң камгала, төрел чонуң хүндүле» деп чоннуң мерген угаадыын черле утпаңар!» — деп, ол чагаан. Республиканың шериг комиссары Юрий Марков болгаш өскелер-даа ак орукту күзеп, чагыын бергеннер. Амгы үеде Россияның аңгы-аңгы булуңнарында шериг хүлээлгезин бистиң республикадан 1700 оолдар эрттирип турарлар. Оларның аразында төлептиин болгаш үлегерин көргүзүп турар оолдарның ада-иезинге өөрүп четтириишкинниң бижиктериниң кээп турарын Юрий Иванович демдеглээн. Бөгүн 32 оол эр кижиниң арта баспас хүлээлгезин күүседири-биле аъттаныптарлар. Ол ышкаш ырак оран Афганистанга шериг херээн эрттирген хоочуннар боттарының сактыышкыннарын база чугаалааннар.
Улаштыр номчуур...
|
|