Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


 План мероприятий, посвященных народному празднику животноводов «Наадым-2024»,  приуроченного к 80-летию добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав СССР

18 июля, четверг

10.00 День заезда участников праздника животноводов «Наадым-2024», размещение в Юрточном городке в местечке Тос-Булак. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.

11.00 Чемпионат Республики Тыва по стрельбе из тувинского традиционного лука «Тыва ча адар оюн: баг адар хевири» среди мужчин и «Тыва ча адар оюн: борбаанды адар хевири» среди женщин. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.

Подробнее...

Новости

RSS
21.09.2017 15:07 / Общество
В Туве снизилась численность населения с доходами ниже величины прожиточного минимума - Минтруд

Как отмечают сотрудники проектного офиса Минтруда Тувы, в республике за 1 полугодие текущего года снизилась доля бедного населения. Это подтверждают и официальные статистические данные. Так, по данным «Красноярскстата» численность населения с доходами ниже величины прожиточного минимума за первое полугодие 2017 года снизилась на 3,7% (или на 10,5 тыс.чел.) по сравнению с аналогичным периодом прошлого года.

Подробнее...
21.09.2017 15:05 / Муниципалитеты
Бай-Тайгинский, Тес-Хемский районы Тувы  и город Ак-Довурак – лидеры по легализации трудовых отношений

Неформальная занятость – это наем персонала без оформления, выплата заработной платы «в конвертах». Каждый работник должен помнить, что при не оформлении трудовых отношений юридические основания для оплаты труда работника отсутствуют. Работодатель всегда может отказаться от своих слов. И даже, если он будет исправно платить, но делать это нелегально, то трудности у работника могут возникнуть впоследствии: листок нетрудоспособности останется без оплаты, страховой стаж отсутствует, следовательно, нет оснований для назначения пенсии, а также никто не обязан выплачивать компенсации работнику (или его семье) при утрате здоровья вследствие несчастного случая на производстве.

Одним из основных направлений проекта «Шаги к благополучию» является снижение неформальной занятости населения.
Подробнее...
21.09.2017 13:36 / Мероприятия
Тува вошла в пилотный  проект Росреестра по уточнению границ земельных участков

Росреестр включил Туву в число трех пилотных регионов, где в 2017 году начались комплексные кадастровые работы по определению точных границ земельных участков всех форм собственности. Кроме нее, в проекте участвуют Астраханская и Белгородская области. Всем трем регионам на проведение этих работ предусмотрено финансирование из федерального бюджета.

Как пояснила руководитель Росреестра Виктория Абрамченко, уточнение границ всех земельных участков в реестре недвижимости позволит устранить все споры между правообладателями, сформирует понятную базу для сбора земельного налога, а также четкое разграничение земель по формам собственности можно будет понимать, в пределах какой территории формировать новые земельные участки для инвесторов.

Подробнее...
20.09.2017 18:32 / Общество
На пресс-конференции в Минтруде Тувы обсудили реализацию социальных губернаторских проектов

О ходе реализации социальных губернаторских проектов в Туве и внедрении единой государственной информационной системы социального обеспечения рассказали журналистами республиканских СМИ на пресс-конференции в Министерстве труда и социальной политики РТ. На вопросы отвечали министр труда и социальной политики Тувы Людмила Тас-оол и исполняющая обязанности Управляющего Пенсионным фондом по РТ Светлана Кенден.

В 2017 году за счет республиканских средств участниками проекта "Социальный картофель" стали 1333 семьи. По прогнозным расчетам Министерства сельского хозяйства и продовольствия РТ, они соберут чуть более 147 тонн картофеля. 

Подробнее...
20.09.2017 18:16 / Спорт
В Туве «Кросс нации-2017» пройдет 24 сентября

Тува примет участие во Всероссийском дне бега, которому по установившейся с 2004 года традиции будет посвящена акция «Кросс нации». Как сообщили в Министерстве по делам молодежи и спорта РТ, в Туве соревнования решено провести в воскресенье 24 сентября. По положению, к соревнованиям допускаются все желающие, независимо от возраста и уровня подготовки. Правда, чтобы выйти на старт, им придется все же предоставить в оргкомитет кросса допуск врача или дать расписку о персональной ответственности за свое здоровье.

Организаторы предусмотрели 5 дистанций от 1000 до 12 000 метров для каждой из возрастных групп бегунов. Кроме того, в программе спортивного праздника есть так называемый VIP-забег на расстояние 2017 метров, символизирующее текущий год.
Подробнее...
20.09.2017 15:51 / Общество
В Туве ожидается сильный ветер, небольшой дождь и туман
По информации Центра по гидрометеорологии и мониторингу окружающей среды, с 21 по 25 сентября местами по республике Тыва сохранится высокая пожароопасность.
21 сентября в течение суток местами по республике ожидается усиление северо-западного ветра до 15-20 м/с, в горах мокрый снег, возможна гроза.
22, 23 сентября местами небольшой и умеренный дождь. 
22 сентября местами грозы, усиление западного ветра до 13-18 м/с.
Подробнее...
20.09.2017 11:39 / Общество
В Туве за счет бюджета обеспечат углем и дровами на зиму более 700 многодетных семей

Правительство Тувы продолжает инициированный Главой республики Шолбаном Кара-оолом проект «Социальный уголь», в рамках которого многодетным сельским семьям за счет регионального бюджета помогают заготовить необходимый запас топлива на зиму. 

Как сообщили в Министерстве топлива и энергетики РТ, в этом году бесплатным углем и дровами будут обеспечены 708 семей с пятью и более детьми. В 2016 году, когда проект только начинался, помощь властей, напомним, получили 702 семьи.

Завоз социального угля и заготовка дров для многодетных семей начался с августа. На 20 сентября топливо завезено более чем на половину подворий льготников. К концу сентября им предстоит отгрузить в общей сложности 1 437,3 тонны каменного угля. 

Подробнее...
19.09.2017 16:19 / Новости России и мира
Госкомитет по развитию и реформе КНР поддержал предложение Главы Тувы о создании российско-китайско-монгольской рабочей группы по вопросам сотрудничества

Глава Тувы Шолбан Кара-оол, находящийся с рабочим визитом в Китае, в Пекине встретился с заместителем директора департамента развития западного региона Государственного комитета по развитию и реформе КНР господином Сяо Вэймином. На встрече были обсуждены перспективы сотрудничества в рамках реализации программы создания экономического коридора, подписанной главами России, Китая и Монголии в Ташкенте 23 июня 2016 года.

В разговоре были затронуты, в частности, возможности организации авиаперевозок и развития автомобильного сообщения между российской Тувой и крупными городами КНР, вопросы увеличения туристических потоков, активизации торгово-экономических отношений, реализации иных инфраструктурных проектов с участием инвесторов с обеих сторон. Г-н Вэймин поддержал предложение Главы Тувы 

Подробнее...
19.09.2017 16:07 / Спорт
В Туве продолжат строительство крупного спортивно-культурного центра

Строительство крупнейшего для Тувы спортивно-культурного центра в поселке Каа-Хем возобновится в 2017 году. Властям республики удалось защитить необходимый объем софинансирования работ по завершению строительства важнейшего социального объекта из федерального бюджета. 15 сентября премьер-министр России Дмитрий Медведев подписал распоряжение о выделении Туве на эти цели 480 млн. рублей за счет средств государственной программы «Развитие физической культуры и спорта». Вместе с долей самой республики общая сумма капиталовложений в центр в этом году составит более 500 млн. рублей.

Подробнее...
19.09.2017 13:50 / Здравоохранение
Тува готовится войти в пилотный проект по внедрению системы управления качеством медицинских услуг

Группа тувинских врачей выехала в Черногорию, чтобы изучить опыт построения системы менеджмента качества (СМК) в здравоохранении по международным стандартам и перенять лучшее из него. Как сообщили в Минздраве Тувы, эта командировка – часть плана поподготовке к реализации в республике федерального проекта внедрения системы управления качеством медицинских услуг, к которому Тува присоединилась в 2017 году.

Данный проект, напомним, стартовал в России в 2016 году с участием 6 пилотных регионов. Сегодня число регионов, где приступили к внедрению СМК, увеличилось до 16. По поручению Главы Тувы Шолбана Кара-оола подготовку к участию в этом проекте начал и Минздрав республики.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко посетил Противотуберкулёзный диспансер и терапевтический корпус Ресбольницы №1 Республики Тыва

08.12.2023

Михаил Мурашко проинспектировал работу нового многофункционального медцентра в Кызыле

08.12.2023


 
Медээлер
RSS
30.09.2014
«Чаңгыс демниг Россия» тиилээн

алының (парламентизиниң) депутадынга соңгулдалар хүнү

Тываның парламентизинче соңгулдаларга бүзүрелдиг тиилелгени «Чаңгыс демниг Россия» политиктиг партия чедип алган.

№ 34 соңгулда комиссияларының аразындан 30 соңгулда комиссияларының протоколдарынга үндезилеп,  соңгулдаларның даартазында хүн, сентябрь 15-те, эртенгиниң 8 шакта үндүрген баштайгы түңнелдер ону көргүскен. Комиссияларның түңнеп көрген бюллетеньнериниң 83,77 хуузунда «Чаңгыс демниг Россия» политиктиг партияның девискээр салбырының кандидаттарынга соңгукчулар боттарының бадылаашкынын берген болган. Олар дээш Сүт-Хөл кожууннуң соңгукчуларының 99,45 хуузу үннерин бергенин баштайгы түңнелдер көргүскен. Бо дээрге ук политиктиг партияның девискээр салбырының республикада эң бедик көргүзүү. Тес-Хем кожууннуң соңгукчуларының – 98,98 хуузу, Чаа-Хөл, Тере-Хөл кожууннарда – 97 хуузу, Бай-Тайга кожуунда 96,48 хуу хирези эрге-чагырга тудуп турар партияның кандидаттары дээш бадылаан. Кызыл хоорайда алды соңгулда округтарында соңгукчуларның 79,17 – 84,88 хуузу «Чаңгыс демниг Россия» политиктиг партияның девискээр салбырының кандидаттарын деткээн.

Улаштыр номчуур...
30.09.2014
Тываның Баштыңы бадылаан

2014 чылдың сентябрь 14 — Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) депутадынга соңгулдалар хүнүнден

Каа-Хемниң Западный №86 соңгулда участогунга Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол барып бадылаан. «Соңгукчуларның идепкейлиинге сеткил ханып, бо хүн эки хөөннүг тур мен. Бистиң республиканың амыдыралынга аажок чугула болуушкунда агаар-бойдус база черле эки, таарымчалыг-дыр» – деп парлалга төлээлекчилеринге кыска интервью үезинде илереткен. 

Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылдаанын таварыштыр бистиң республикаже күрүнениң Баштыңы Владимир Путин келгениниң соонда, дораан эртип турар соңгулдалар регионга аажок улуг ужур-дузалыг деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. «Оларның түңнелинде политиканың быжыын болгаш хөй-ниитиниң чаңгыс эп-найыралын кадагалаары хамааржыр. Ниитилелди сырый каттыштырары база сорулгаларның чаңгыс аайы республиканың бурунгаар шимчээшкининиң кол негелдези болур. Юбилейлерге белеткел үезинде республиканың чедип алган тургузукчу, чогаадыкчы чүткүлүн арттырар ужурлуг бис. Чаа 100 чылда бистиң республиканың дүрген сайзыралы дээш Тываның чону шын шилип алырынга бүзүрээр мен» – деп, Тываның Баштыңы чугаалаан.

Улаштыр номчуур...
30.09.2014
Соңгукчулар идепкейлиин көргүскен

Тывага 11.20 шакта 16 хуудан хөй соңгукчулар барып бадылаан. Республиканың соңгулда комитединиң медээзи-биле, эртенгиниң 10 шакта Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) ийиги чыыжының депутаттарын соңгуурунга 27 387 соңгукчулар, азы даңзыже киирген чоннуң ниити түңүнден 16,12 хуузу кээп киришкен.

16,12 хуунуң ниити түңүнден 9,31-и хуусаа бетинде соңгаан­нар. Олар дээрге колдуунда ырак турлагларда чурттап турар малчыннар база ол ышкаш чоокта чаа төнген юбилейлер таварыштыр келген, өске хоорайларда өөренип турар элээн хөй сургуулдар. Тоорук сезону келген болгаш, тайга эдээнде  кожууннарда тывыштар дээш аргаларже чоруп турар чурттакчы чон база хуусаа бетинде бадылаан.

Улаштыр номчуур...
30.09.2014
Тывада хөй кижи бадылаан

Бадылаашкыннарның чаңгыс аай хүнүнде (сентябрь 14-те) Сибирьниң федералдыг округунуң (СФО-нуң) чурттакчылары губернаторларны, муниципалитеттер баштыңнарын болгаш аңгы-аңгы деңнелдерниң депутаттарын соңгааннар. 

Новосибирскиниң, Красноярск болгаш Алтай крайларның, Алтай Республиканың чурттакчылары  губернаторларын шилээннер, Хакасияда, Тывада  болгаш Забайкальеде депутаттар соңгулдалары болган. Новосибирск областың губернаторунуң соңгулдаларынга 12 шактың байдалы-биле соңгукчуларның 12,3 хуузу бадылааннар. Областың соңгулда комиссиязының даргазы Юрий Петухов бадылаашкыннар оожум байдалга эртип турар деп дыңнаткан. Ол областың губернатору албан-дужаал дээш үш кордакчы — регион баштыңының хүлээлгезин түр күүседип турар Владимир Городецкий («Чаңгыс демниг Россия») болгаш регионнуң хоойлужудулга хуралының депутады Анатолий Кубанов («Чөптүг Россия») болгаш РФ-тиң Күрдума депутады Дмитрий Савельев олар демисешкеннер.

Улаштыр номчуур...
30.09.2014
Оргу черге өөн өглеп, оъттуг черге малын малдап…

Кайы-даа шагда мал ажыл-агыйы Тываның көдээ черлериниң кол  өзээ бооп келген. Малчын өг-бүлелер чүс-чүс чылдарны өттүр чаагай езу-чаңчылдарны камгалап-кадагалап, салгалдарга дамчыдып арттырган. А олар ада-өгбелериниң чымыштыг ижин уламчылап чоруур. 

Чылдан чылче республиканың удуртулгазы мал ажылынче доктаамал кичээнгейни салып, деткимчени үргүлчү көргүзүп келген. Күрүне деткимчезин алыры-биле аңгы-аңгы чаа аргалар тыптып турар. Тараачын ажыл-агыйын сайзырадырынга болгаш эгелеп чоруур фермерлерге дуза чедирери-биле төлевилел езугаар көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелерин тургузуп ап, мал садып алгаш, ажылының эге таваан салгаш, шуудадыр ажылдай берген ажыл-агыйлар бар. Малды чай-кыш, дыштаныр шөлээ чок кадарарынга чүгле эрес-кежээ, кызымак кижилер тааржыр. Көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери, арат, фермер ажылдары база белен эвес. Малды семиртип кадарары-биле малчын кижи турлаг-хонаштар кезип, көжүп чоруп бээр. Хонган черинге кажаа-хораазын кылыр, өөн өглээр,  мал чеминге сиген-ширбиилди белеткээр дээш, ажыл-ла хөй.  

Улаштыр номчуур...
14.09.2014
Найысылалдың төлептиглеринге

Сентябрь 11-де Орус культура төвүнге Кызыл хоорайның муниципалдыг албан черлериниң ажылдакчыларын база хоочуннарын чыып, байырлыг байдалга шаңнап-мактаан.

Зал долдур чыылган чонга «Найысылал» бөлүүнүң ыраажылары байыр чедирип, аян туткан соонда, Кызыл хоорайның мэри В.Т.Ховалыг биле Төлээлекчилер хуралының баштыңы Д.И.Оюн юбилейлиг медальдарны, хүндүлел бижиктерни база өөрүп четтириишкиннерни шаңналдарга төлептиг хоочуннарга тывыскан.  Кызыл хоорайның социал-экономиктиг, культурлуг хөгжүлдезинге улуг үлүг-хуузу, хөй чылдарда үре-түңнелдиг ажылы дээш база Россия биле Тываның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның тургустунганының 100 чылын таварыштыр юбилейлиг медальдар-биле 45 чыл күш-ажыл стажтыг инфекционист эмчи Тамара Алексеевна Асташеваны, 60 чыл башкылаан, хөй-ниитичи Раиса Исхановна Биче-оолду, көдээ ажыл-ишчи, партия албанының хоочуну Мартыс Ховалыгович Дапыкты, 40 ажыг чыл стажтыг эмчи сестразы, хөй-ниитичи Анна Борисовна Даргатты,  «Тыва» КТРК-ның хоочуну, Россияның культуразының тергиини Галина Темировна Дүгержааны, Кызылдың күрүлетпүр комбинадының хоочуну, амыдырал хандырылга албанының тергиини, даараныкчы Телгер Чамбаловна Енданны, социал хандырылганың хоочуну,

Улаштыр номчуур...
14.09.2014
«Өгбелерниң чагыын ёзугаар чурттаар»

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың буддистеринге Камбы-ламаның мөчээни-биле холбаштыр кажыыдалын илереткен.

Тываның Камбы-ламазы Тензин Цультим аар аараанының соонда элекке мөчээн. «Шажын баштыңын оксунганындан республиканың чону улуг чидиригге таварышкан. Тензин Цультим башкы чүгле буддизмни сайзырадырынга эвес, ниитизи-биле чоннуң угаан-бодал культуразын бедидеринге, республика девискээринде чурттап турар бүгү чоннарның аразынга чөпшээрежилгени болгаш чаагай харылзааларны камгалап арттырарынга хөй-ле чүүлдерни кылган. Ону чүгле найысылалга эвес, эң ырак суурларга база чон таныыр турган. Ооң мөзү-бүдүжү чымчак-даа болза, арагалаашкын дээн ышкаш багай чүүлдер-биле эптешпес чораан. Амыдыралдың кадык хевири дээш ол доктаамал туржуп келген. Чүдүлгелерниң болгаш улустарның тайбың догуннаашкынын, республикага тайбыңны болгаш чөпшээрежилгени, ону сайзырадыр талазы-биле кады күш-ажылды аажок үнелиг эртине деп санап чораан. Бистиң Камбы-ламавыстың мындыг чагыын кажан-даа утпаалыңар: «Кижи бүрүзү бодунуң сагыжында чүдүп чоруур. Кол чүүл — өске чоннарның культуразын хүндүлевишаан, өгбелерниң чагыын езугаар чурттаары болур».


Улаштыр номчуур...
14.09.2014
Өгбелеривистиң ынак оюну — шыдыраа

Сентябрь 4-тен 6-га чедир Россия биле Тываның демнежилгезиниң база Кызылдың 100 чылынга, «Наадым – 2014»-ке тураскааткан Тыва Республиканың шыдыраага чемпионады болган. Аңаа 110 эр, 23 кыс — шупту 133 шыдыраачы кончуг идепкейлиг киришкен.

Спорттуң кандыг-даа маргылдааларында ышкаш, шыдыраа база-ла кижиден кончуг күжениишкинни негээр, шыдамыын шылгаар. Кым эң хөйнү билирил, сагынгыр-тывынгырыл, эң салым-чаяанныгыл, ол тиилээр. Yш хонук иштинде үргүлчүлээн чидиг демиселдиң түңнелинде, эр шыдыраачылардан шупту Кызыл хоорайдан, спорт мастериниң кандидаттары Эдик Ховалыг (9 сан) бирги черни, ийигизин Артыш Чүлдүм (7,5 сан), а үшкү черни Олег Дамбиев (7,5 сан) ээлээн. Эр шыдыраачыларның эң улуг назылыы Кызылдан 76 харлыг бирги разрядтың шыдыраачызы Соскур-оол Ондар (6 сан) назы-харынга-даа чалынмас, ойнаары, шыдамыы-биле хамыкты кайгаткан. «Азаның бичези» кончуг дижиривис, эң бичии шыдыраачы, Чаа-Хөл кожууннуң Булуң-Терек суурдан ийиги классчы Ринчен Монгуш (3,5 сан) 109 эр шыдыраачылар аразынга төлептиг ойнаан.

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Буян-Бадыргыга тураскаал

Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылын байырлап эрттирип турда, Тыва күрүнениң үндезилекчизи Монгуш Буян-Бадыргыга тураскаалды Национал музейниң чанынга тургускан.  Сентябрь 6-да ону байырлыы-биле ажыткан. Аңаа республиканың шупту суурлар, хоорайларындан келген кижилер, байырлалче чалаттырган аалчылар киришкен.

Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол тураскаалды ажыдып тура:

— Политиктиг репрессияга таваржып, актыг черге тыва күрүнениң болгаш тыва чоннуң дайзыны деп буруудаткаш, 1932 чылда адып өлүрткен, Тыва Арат Республиканың Чазааның Даргазы Монгуш Буян-Бадыргыны тускай  чарлык-биле 2007 чылда бүрүнү-биле агарткан. Буян-Бадыргыга тураскаалды кылырынга болгаш тургузарынга акша-хөреңгини, 2011 чылды уткуп тура, эрттирген ачы-буян кежээзинге чыып эгелээн. Тураскаалдың Ачы-буян фондузун тургускан. Бо фондунуң, чоннуң, Тыва Республиканың Чазааның кады ажылының ачызында Буян-Бадыргыга тураскаалды кылырынга херек акша-хөреңги чыгдынган. Тываның маадырлыг оглу Буян-Бадыргыга тураскаалды тургускаш, бөгүн ажыдып турарывыс бо-дур. Бистиң өндүр өгбевистиң ат-алдарынга төлептиг болуулуңар, Төрээн чуртувус Тываның хөгжүлдези, келир үези, ат-алдары дээш ажылдаалыңар, чурттаалыңар – деп чугаалаан.

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Кадет училищези ажыттынган

Эрткен улуг байырлалдар хүннеринде база бир онзагай болуушкун Президентиниң Кызыл хоорайда кадет училищезиниң ажыдыышкыны болуп эрткен. 

Найысылалдың мурнуу талазында субурган чанында оран-бажың тудуу каш ай бурунгаар эгелээн. Ам ооң эжиктери бирги кадеттерге ажыттынганы бо. Байырлыг ажыдыышкынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол база Төп шериг округунуң башкарыкчызы Владимир Зарудницкий РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң болгаш РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгунуң өмүнээзинден сургуулдарга, башкыларга база өске-даа ажылдакчыларга байыр чедирип, чылыг-чаагай күзээшкиннерни чугаалааннар. ТР-ниң Чазак Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Кызыл хоорайга кадет училищезин тургузар дугайында саналын РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгу үезинде деткип, тудугну дарый эгелээн, а чоокта чаа шериг өөредилге черинге өөренир күзелдиг оолдарның хөйүн барымдаалап, ону 300 сургуул өөренир кылдыр калбартыр дугайында дугуржулганы чедип алган.

2014-2015 өөредилге чылының эгезинде аңгы-аңгы өрээлдерлиг чуртталга блоктарын ажыглалче киирген. Өрээл бүрүзүнде үш орун, чунар болгаш арыгланыр чер, гардероб бар. Оон аңгыда өөредилге чорудар блокту болгаш 178 кижиге чемненир столоваяны тудуп дооскан. Стадион, халыыр оруктар, дыштанылга парыгы база белен. Кичээлдер эрттирер өрээлдерни амгы үениң негелделеринге дүүшкен чаа технологияларлыг өөредилге дериг-херекселдери-биле шүмнээн. 

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Азийжи ук-төөгүвүстүң демдээ

Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылының байырлалынга келген аалчылар-даа, кызылчылар-даа Улуг-Хемниң эриин аян-шинчи киир кылганын, бо талазы-биле улуг организастыг-даа, тудуг-даа ажылдары чоруттунганын демдеглеп турдулар. 

Аян-оол Ооржак, Чөөн-Хемчик кожуун:

— Кызыл хоорайга чазын кээп чораан кижи мен. Улуг байырлалга белеткел ынчан чаа-ла эгелээн. Улуг-Хемниң эриин чаза соп алган чораан. Солун-сеткүүлдерден, радио-телевидениеден аңаа кылып чорудар ажылдарның дугайында дыңнаан болгаш, күске чедир каяа четтигер деп, арай чөгенип турдум. Байырлалга келгеш, кайгап кагдым. Улуг-Хемниң эрии шуут үндезини-биле чаарттынган-дыр. Чедир кылбаан ажылдарның демдектери ында-мында бар-ла-дыр. Ол-даа ажырбас, чедир кылып алыр.

Виктор Монгуш, Улуг-Хем кожуун:

— Кызыл хоорайның девискээринде Улуг-Хем эриин кижилер маңаа дыштаныр кылдыр чаартыр кылганы эки-дир. Байырлал эрткен-не дээш, маңаа доктаавас болза эки. Чаартылгалар ажылдарын чылдың-на уламчылаар херек. Чүгле ынчан Кызыл хоорай ылап-ла чараш боор.

Угулзалар дег чалгыглары-биле найысылал Кызыл хоорайны соңгу талазындан каастап, эриктерге хөглүү кончуг чайтыңайнып чыдар Улуг-Хемниң солагай талакы эрииниң кырында дең-дески шывыглыг орукка өрү-куду селгүүстеп, чаарттынган «Азия төвүн», «Хаан аңнаашкынын» көрүксээн улуг, бичии кижилер-ле хөй. Херим иштинде бо тураскаалдар кандыг-ла-бир тывызыксыг хевири-биле оларны боттарынче хаара тудуп турган-даа ышкаш.

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Тываның малчыннарынга алдар!

Өглер хоорайындан

Yш  хүн үргүлчүлээн байырлалдарның эң сонуурганчыг болгаш чараш  хемчеглериниң хөй кезии Тос-Булакка болган дээр болза, хөөредиг чок. Аңаа сентябрь 5-те өглер хоорайының ажыдыышкыны-биле малчыннар байырлалы «Наадым – 2014» эгелээн. Тос-Булактың оргу шөлүнге республиканың 16 кожууну өглерни база Тожу кожуун  тос-чадырны тиккен. Кызыл, Мөңгүн-Тайга кожууннарның өглери келген чоннуң кичээнгейин дораан хаара туткан. Өглерниң ишти-даштын долузу-биле дерээн: кидис болгаш алгы-кештен чадыглар, кончуг нарын угулза хээлер-биле каастаан дериг-херекселдер, тыва эр, херээжен кижиниң идик-хеви, аъттың дериг-херексели дээш, оон-даа өске чүүлдерни тыва чоннуң езу-чаңчылдарынга, төөгүзүнге даянып  тургаш күүсеткен. Хадың ыяштан чазап кылган, эргек бажы хире хемчээлдиг тоолчургу аңнар-биле каастаан тос-карактан эгелээш, «Тыва биле Россия 100 чыл» деп бижикти сырып каан өгнүң даштыкы кидис шывыынга чедир чүнү чок дээрил.  Бо-ла бүгүнү кижи төнчү чок кайгап туруксаазы келир болду. Кожууннарның өглеринден аңгыда республиканың янзы-бүрү албан черлериниң өглерин база аажок сонуургадым. ТР-ниң Өөредилге яамызының өөнүң ээлери тыва езу-чаңчылдарны езулуг сагып билир, кончуг эвилең-ээлдек улус болду. 

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Тываларның ус-шевер уран чүүлү

Алдан-Маадыр музейинге сентябрь 5-те «Тываларның ус-шевер уран чүүлү» деп мөңгүн кылыглар делгелгезиниң ажыдыышкыны болуп эрткен. Улуг байырлалдар эртип турар болгаш ындыг бе, музейде келген чоннуң хөөнү бедик, каас-шиник кеттинген, байырлал шинчилиг. Делгелгени театржыткан көргүзүг-биле бурун шагның хамы дүңгүрүн соктап, музейниң оран-савазын арыглап, оран-делегейниң ээлерин кыйгырган алгыштарын ырлап тургаш ажыткан. 

Уран чүүлге сонуургалдыг аалчылардан аңгыда Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгу, Кызыл хоорайның баштыңы Д.И.Оюн, ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей, ТР-ниң культура сайыдының бирги оралакчызы В.Н.Лапшакова олар киришкен. ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды Каадыр-оол Алексеевич Бичелдей мындыг чараш мөңгүн байырлалынга кээп киришкен чонга байыр чедирип: «Мөңгүн дээрге чер-чуртувустуң каас-чаражы-дыр. Ус-шеверлерниң холунга мөңгүн чараш  дүрзүлер бооп хуула бээр. Мөңгүн  — тываларның бурун шагдан эдилеп чораан үнелиг металлы, ол арыг, чымчак сеткилдиң демдээ-дир. Сагыш-сеткилиңерниң мөңгүнүн кадагалап чоруңар» деп чараш, угаадыглыг сөстер-биле чагаан. Алдан-Маадыр музейиниң директору В. С. Чигжит бо делгелгени чыып, дерип каастаан ажылдакчыларын база ТР-ниң Культура яамызының деткимчези дээш өөрүп четтиргенин илереткен.

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Скиф алдыннары фото-чуруктарда

100 чылдаан байырлалдарның бир дугаар хүнүнде чаа ажыттынган Чурукчулар бажыңынга «Скифтер эртинези» деп фото-чуруктар делгелгезиниң ажыдыышкыны болуп эрткен. 

Улуг шил соңгаларлыг, өттүр көстүп турар ханаларлыг чаа өргээниң адаккы каъдын фото-чуруктар-биле долдур делгээн. Ында Хааннар шынаазының алдыннарын фотомастер Андрей Бронников бодунуң көрүжү-биле бир онзагай көргүскен. Кара дөжекте алдындан кылган кылыгларны улгаттыр, тода тырттырган ажылдарын көөрге, кижи адырылбайн баар, бир-ле сорунзалыг. Чижээлээрге, бурунгу шеверлерниң кылганы даңгынаның алдын дээрбээнде ивилерни база угулзалай сиилбээн он ийи адыр сыынның дүрзүзүн чырык дузазы-биле көргүскени чараш, тывызыксыг, бир тускай.  Национал музейниң ажылдакчызы Светлана Тулуш скиф алдыннары-биле мооң мурнунда чоок ажылдап турган болгаш, бо удаада мастерниң фото-чуруктарында дүрзүлерни бир өскээр көргенин, мурнунда эскербээн нарын чүүлдерни ам онзалап каанын чугаалады. Уран чүүлге сонуургалдыг аалчылар база езулуг профессионалдың ажылдары-дыр деп демдеглээн.

Улаштыр номчуур...
12.09.2014
Надежда Красная: «Тывага төрүттүнгенимге чоргаарланыр мен…»

База бир кайгамчык өткүт үн сентябрь 8-те театрга чаңгыланган. Ол дээрге Россияның болгаш Тываның Улустуң артизи, Москваның күрүне филармониязының солизи Надежда Краснаяның күүселдези-дир. 

Концерт эгезинде ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак: «Бистиң Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның үндезилеттинип тургустунганының  100 чыл оюн демдеглеп эрттирип турарывыс, Силерниң салым-чолуңар-биле, Кызыл хоорайны удуртуп чораан ачаңарның ады-биле база сырый харылзаалыг байырлалдарывыста келгениңер дээш Тываның Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң болгаш бодумнуң өмүнээмден өөрүп четтиргенивисти илередир-дир бис. Силерге чоргаарланыр бис. Тывада Силер ышкаш салым-чаяанныг ыраажылар ам-даа төрүттүнмээн» — деп үнелээш, боодал чечекти Надежда Краснаяга сөңнээн.

Кызыл хоорайның баштыңының оралакчызы Аяс Лопсан аалчыларга байыр чедирбишаан, оларга «Кызыл хоорайның 100 чыл ою» медальдарны тывыскан. Алдарлыг артистиң ырыларын хөгжүмде үдеп келген, ооң өөнүң ээзи, Тыва Республиканың уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы, концертмейстер Вадим Федоровцев чылыг, чымчак сөстерге өөрүшкү-биле харыылаан:

Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png