Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Доклад Главы Республики Тыва Владислава Ховалыга на торжественном собрании, посвящённом 80-летию добровольного вхождения ТНР в состав СССР

Уважаемые Сергей Кужугетович, Константин Иосифович, Анатолий Анатольевич! Уважаемые земляки, гости Тувы и участники торжественного собрания!

Хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларым, байырлыг чыыштың киржикчилери!

Сегодня мы празднуем знаменательную историческую дату – 80-летие со дня добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав Советского Союза, в дружную семью народов великой России!

Тувинский народ говорит: «Мурнун хынаар, соон истээр - Присмотрись, что впереди, оглянись, что позади». Сегодняшний юбилей дает нам возможность оглянуться на пройденный путь, оценить достигнутое и наметить движение к будущему.

Подробнее...

Новости

RSS
16.11.2015 10:23 / Мероприятия
На телеканале «Тува 24» обсудили причины, которые тормозят развитие рыбного хозяйства региона и меры по их устранению

Последнее заседание Государственного совета под руководством Президента России Владимира Путина было посвящено рыбохозяйственной отрасли. После обсуждения, член президиума Госсовета, Глава Тувы Шолбан Кара-оол на своей странице в социальной сети написал, что в Туве, несмотря на имеющиеся богатые водные ресурсы, население потребляет рыбы в два раза меньше, чем это требуется по медицинским нормам и показателям. В студии телеканала "Тува 24" обсуждали состояние и развитие рыбохозяйственной отрасли республики.

Телеведущая Оюма Кошкендей: Валерий Ооржакович, у Вас произошла реорганизация? Ведь раньше структура называлась Госкомитет по охоте и рыболовству?

Валерий Тарыма, заместитель председателя Госкомохотнадзора Тувы:

-Да, правильно. У нас в этом году произошли изменения, в части полномочий. Из-за этого изменилось и название организации. 
Подробнее...
16.11.2015 00:56 / Мероприятия
Глава Тувы оставит в приоритете строительство дорог и мостов в следующем году

Глава республики Шолбан Кара-оол провел встречу с министрами финансов и транспорта, а также руководством «Тываавтодора», в ходе которой заявил, что строительство дорог и мостов будет оставаться в приоритете и на будущий 2016 год, несмотря на жесткость республиканского бюджета. Прежде всего, это касается тех участков, где ситуация с дорогами хуже всего и исправить ее жизненно важно для людей. Собеседники пришли к мнению, что новые автодороги непременно нужны по направлению к селам Ээрбек и Баян-Кол. Сегодня проехать туда очень сложно, но главное - небезопасно. Глава республики предложил в следующем году проложить туда асфальт.

Подробнее...
14.11.2015 10:14 / Новости России и мира
Глава Тувы: Главное оружие от террора - сплоченность государств, сплоченность народа внутри страны, в каждом ее уголке

Как сообщают СМИ, французская столица подверглась серии террористических атак в ночь на субботу. Жертвами нападений, по разным сведениям, стали от 120 до 153 человек, более двухсот ранены. Президент Франции Франсуа Олланд ввел в стране чрезвычайное положение. Теракт стал крупнейшим в истории Франции. Полиция Парижа задержала террориста, предположительно, он из "Исламского государства".

Президент России Владимир Путин глубоко соболезнует в связи с серией чудовищных терактов в Париже, он передает слова поддержки и солидарности своему коллеге президенту Франции Франсуа Олланду и всему французскому народу, сообщил пресс-секретарь главы российского государства Дмитрий Песков.

Подробнее...
13.11.2015 16:23 / Культура
В Туве появился «Союз ведущих РТ», одной из главных задач которого станет    проведение безалкогольных мероприятий

В Центр развития тувинской традиционной культуры и ремесел 12 ноября со всех районов республики съехалось более 60 практикующих ведущих мероприятий. В ходе встречи они обсудили вопрос создания творческого объединения «Союз ведущих Республики Тыва».

Заместитель министра культуры Тувы Вера Кошкар-оол пояснила, что за созданием Союза ведущих стоит решение важных вопросов.

Работа Союза ведущих республики будет направлена, в первую очередь, на повышение уровня квалификации соответствующих специалистов со всей республики. В задачи будут входить обучение методике создания и организации культурно-массовых мероприятий, повышение культуры поведения населения на праздниках, увеличение количества проведения мероприятий на основе народных традиций. 
Подробнее...
13.11.2015 15:21 / Общество
Глава Тувы по итогам приема граждан дал срочные поручения муниципалам, исполнение которых  проверит лично

Глава Тувы Шолбан Кара-оол в четверг провел очередной прием граждан по личным вопросам. Раз в два месяца он регулярно общается с авторами приходящих на его имя обращений. Традиционно они посвящены вопросам трудоустройства и предоставления жилья. Однако, в последнее время все чаще поступают конструктивные и деловые предложения на тему сельского хозяйства, строительства, а также предпринимательские инициативы. В то же время участились случаи, когда люди идут с проблемами к главе региона, решением которых обязаны заниматься муниципальные власти. Кроме того, глава республики Шолбан Кара-оол настаивает отбирать на личный прием тех граждан, которые столкнулись с острейшими проблемами и оказались в чрезвычайно трудной жизненной ситуации.

Накануне встречу с гражданами Глава Тувы провел в Общественной приемной Президента РФ. 
Подробнее...
12.11.2015 19:23 / Муниципалитеты
Муниципалы Тувы повышают квалификацию для эффективной работы на местах

Актуальные вопросы организации и осуществления местного самоуправления в муниципальном районе обсуждают в эти дни в Кызыле в рамках программы повышения квалификации впервые избранных глав муниципальных образований Республики Тыва. Обучающий курс организован по договоренности между Правительством региона с Сибирским институтом управления - филиалом Российской академии народного хозяйства и государственной службы при Президенте РФ. Как сообщили в Департаменте по вопросам государственной службы и кадрового резерва Правительства Тувы, повышение квалификации пройдут почти 50 глав муниципальных районов и сельских поселений.     

Подробнее...
12.11.2015 17:46 / Общество
Квота на временное проживание иностранцев в Туве сократилась на 16,8 %

Тува в 2016 году сможет официально принять на временное жительство не более 100 иностранцев. Такова квота на проживание мигрантов из-за рубежа, установленная для республики правительством России. Второй год подряд эта квота определяется с понижением – вдвое по сравнению с 2014 годом и на 16,8 % - с 2015. Чуть меньше разрешений на временное жительство будет выдаваться иностранным гражданам и в целом по России – 125 900 вместо 126 055 в 2015 году.

Снижение квот, формируемых регионами РФ, в немалой степени объясняется стремлением региональных властей обеспечить занятость в первую очередь местного населения. Так, правительство Тувы заключило соглашения со всеми зарубежными компаниями, работающими на территории республики, о преимущественном наборе работников из числа жителей региона. 
Подробнее...
12.11.2015 15:52 / Общество
Тува прощается с пилотами и авиатехниками, погибшими в авиакатастрофе

В Туве 14 ноября  приспущены государственные флаги и отменены развлекательные мероприятия в знак скорби по сотрудникам РКП «АК «Тува Авиа», которые трагически погибли 10 октября 2014 года в результате авиакатастрофы с вертолетом Ми-8. Указ об объявлении на территории Республики Тыва траура по погибшим подписал Глава Тувы Шолбан Кара-оол. Он выразил глубокие соболезнования семьям, потерявшим любимых людей, и отметил, что республика потеряла шестерых специалистов авиационной отрасли - это невосполнимая утрата.

В Кызыле 7 и 10 ноября состоялось прощание с инженером Иваном Павловичем Деменевым, пилотом Андреем Геннадьевичем Сизовым и директором «Тува Авиа» Юрием Захаровичем Шин. 

Подробнее...
12.11.2015 11:08 / Здравоохранение
Медицинские учреждения Тувы перейдут на новую систему оплаты труда с 1 января 2016 года

С докладом об отраслевой системе оплаты труда работников государственных медицинских организаций Республики Тыва выступил министр здравоохранения Орлан Донгак на коллегии Министерства здравоохранения по обсуждению итогов деятельности за девять месяцев текущего года. Новая система оплаты труда согласно плану будет введена с 1 января 2016 года. Руководством при разработке новой расчетной схемы, как сказал министр, была задача недопущения снижения заработной платы.

Основным принципом новой системы оплаты труда является установление единых должностных окладов, что позволит увеличить объем заработной платы молодых врачей. Доля основного оклада в соответствие рекомендациям федерального министра должна составить 55-60 процентов от общей суммы начислений. 
Подробнее...
11.11.2015 17:35 / Сельское хозяйство
Глава Тувы: Для нас поддержка сельского хозяйства – не просто экономическая целесообразность,  это   вопрос выживания

Об этом Глава Тувы Шолбан Кара-оол заявил сегодня на окружном совещании в Барнауле по итогам уборочной кампании и вопросам комплексного развития сельского хозяйства регионов СФО. Совещание состоялось под руководством полномочного представителя президента РФ в Сибирском федеральном округе Николая Рогожкина.

Глава региона подчеркнул, что в Туве сельское хозяйство является основой жизненного уклада для почти половины населения. «Традиционным видом хозяйствования с древних времен у тувинцев является отгонное животноводство. 

Подробнее...

Фоторепортажи








Парад в честь 76-ой годовщины Победы в Великой Отечественной войне в г. Кызыле, 09.05.2021.


В Туве прошел V Республиканский слет «Рабочие профессии ХХI века»


Глава Тувы пообщался в очередях с пенсионерами Тандинского района


Глава Тувы поздравил энергетиков с профессиональным праздником на торжественном собрании





 
Медээлер
RSS
08.11.2013
Чурттуң салым - чолун шиитпирлээн
Ноябрь 4 – Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү. Бо байырлалды 1612 чылда Кузьма Минин биле Дмитрий Пожарскийниң башталгазы-биле чоннуң ополчен шерии Москваны поляк эжелекчилерден хостаан төөгүлүг болуушкуннарга тураскаадып тургускан.2004 чылдың декабрьда Россияның Президентизи Владимир Путин «Россияның шериг алдарының (тиилелгелиг хүннер) хүннериниң дугайында» Федералдыг хоойлунуң бирги чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» Федералдыг Хоойлуга ат салганының соонда Россияга бир-ле дугаар бүгү чоннуң бо чаа байырлалын 2005 чылдың ноябрь 4-те демдеглеп байырлаан. 
Улаштыр номчуур...
08.11.2013
Россия-биле харылзааларны быжыглааны дээш
Бо чылдың ноябрь 4-те Кремльге Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле холбашкан хүлээп алыышкын болган. Аңаа Владимир Путин Россия-биле найыралды, кады ажылдажылганы быжыглаарынга, культура харылзааларын сайзырадырынга улуг салыышкыны дээш чамдык даштыкы хамаатыларга Россия Федерациязының күрүне шаңналдарын тывыскан.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Тываның Чазааның  Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Очур-оолдуң хенертен мөчээнинге кажыыдал илередиишкини

     Дүүн Чазактың аппарат хуралы амыдырал - чуртталгазындан эрте чарлып чоруткан Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Ооржакович Очур-оолдуң чырык адынга тураскааткан кажыыдалдың минутазындан эгелээн. Кадыының байдалы баксырап турган - даа болза, ол амыдыралының сөөлгү хүнүнге чедир харысаалгалыг ажылынга ажылдап турган. Чуртталгазының сөөлгү хүнүнде малчыннарның кыштаглаашкынга белеткелин хынап чорааны - Алексей Ооржаковичиниң шудургу ажыл - агыйжы, даанган ижинге бердинген чоруунуң көскү херечизи. Алексей Ооржакович Очур-оол октябрь 26 - да, 55 харлыында хенертен мөчээн. Ол 1959 чылдың октябрь 1 - де Тыва АССР - ниң Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурга төрүттүнген. 1982 чылда Красноярскиниң күрүнениң башкы институдун дооскан, 1996 чылда Россияның Федерациязының Президентизиниң чанында Россияның күрүне албанының академиязынга “күрүне болгаш тус - чер удуртулга” деп мергежилин чедип алган.  

Улаштыр номчуур...
29.10.2013
«Байлаңдан байыыр»
Барыын-Хемчик кожууннуң Ак сумузу — Тываның бир өзүп-сайзырап, үениң аайы-биле чаарттынып олурар суурларының бирээзи. Актың чагырга даргазы Иван Оттук-оолович Куулар бодунуң чаңгыс чер-чурттугларының дугайында чоргаарал-биле чугаалап олурар:
 – Ак сумузу Барыын-Хемчик кожууннуң девискээринде. Ында ниитизи-биле 845 кижи чурттап турар. Уруг-дарыывыс суурнуң уруглар садында, ортумак школада хаара туттунган. Школада 100 өөреникчи бар, эмнелге ажылдап турар. Дөң-Терезинден чонувустуң чоргаа-ралын кыптыктырып чоруур ат-алдарлыг улус-даа үнген. Ада-чурттуң Улуг дайынынга эки туразы-биле Монгуш Шет болгаш Чот ийи алышкылар киришкеш келген. 
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Ийи дакпыр Маадыр ие
Россияның протекторадынга Тываның киргенинден бээр мугур 100 чыл, Кызыл хоорайның таваан салганындан бээр база 100 чыл болурун билир болгай силер. Россия чергелиг улуг байырлалга белеткенип тургаш, херээжоктар диртип чорааннарывыстың херээженнер болу бергенин, оларга күрүнениң эң дээди шаңналын – Маадыр ие атты тыпсып турар апарганын уттур эргевис чок. Тыва дылда «херээжок» биле орус дылда «женщина» деп ийи аңгы чоннуң ийи аңгы уткалыг ийи сөзүнүң бирги-бирги чартыын Пальмбах баштаан эртемденнеривис 1930 чылда бириктириптерге, «херээжен» деп чаа сөс тывылгаш, базымчага чораан кыс чонга эр кижи-биле дең эргени берген.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Адазының ажыл-херээн уламчылаан
ТР-ниң Национал музейинге Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, ТР-ниң Күрүне шаңналының лауреады, Россияның алдарлыг чурукчузу, «Москва 850 харлаан» медальдың эдилекчизи Эрес-оол Байындының 65 харлаанынга тураскааткан ийи дугаар хууда делгелгези болган.Э.Б.Байынды – алдарлыг чурукчу (даш-чонукчузу) өг-бүлениң ажыл-херээ-ниң уламчылакчызы. Ооң ат-сураглыг адазы Байыр Сарыгович Байындыга – «РСФСР-ниң И.Е.Репин аттыг Күрү-не шаңналының лауреады» атты 1972 чылда тывыскан. Бодунуң ынак ажыл-херээнге ол оглун өөредип каан. Ачазы биле кырган-ачазы ат-сураглыг улусчу ус-шевер Монгуш Черзи ажылдап орда, бичии Эрес оларны көрүп, чонар-даштан дириг амытаннар, мал-маган канчаар «дирлип» кээрин магадап чорааш, школачы үезинден-не оларны өттүнүп чуруурунга, чонар-даштан чазаарынга ынак апарган.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Улуг-Хемниң эрик кыры
2014 чылда  Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Амгы үеде кол ажылдар парк девискээринде: септиң эриктерин бетоннап, ооң дүвүн улам ханыладып, аштап-арыглап турар. Септиң эриин дургаар ыяштарны кезип каапкан, паркче кирер кол эжиктен «Алантос» ресторанга чедир дөрт кырлыг ыяштарны салган. «Кызыл партизаннар» тураскаалын долгандыр база кырлыг ыяштарны дөжей салган. «Азияның төвү» тураскаалдың чанынга турар чаа ресторанның тавааның оңгарын каскан. Сесерлигде эрги асфальт шывыын ап каапкан. Күрүнениң биче хемчээлдиг хемелер инспекциязының оран-бажыңын бускан.  
Улаштыр номчуур...
22.10.2013
Орукчулар мөөрейи
Октябрь 16-да, орук ажыл-агыйының ажылдакчыларының профессионал байырлалының бүдүүзүнде, Кызылдан Абаканче углай оруктуң 40 дугаар километринде Бегреда деп черге экскаватор, автогрейдер, чиик база аар чүък машиналарының чолаачыларының аразынга мөрей болуп эрткен.4 чыл улаштыр эртип турар мөрейге республиканың билдингир тудуг организациялары«Восток» КХН-ниң, Туран хоорайның ДЭП-364-түң база «Сибирьниң оруктары» КХН-ниң Абакан хоорайда баазазының ажылдакчылары киржир дээш чедип келген. Аарыкчылар база-ла хөй. Оларның аразында Кызыл хоорайның транспорт техникумунуң «автооруктар тудуу» салбырының 3-кү курузунуң студентилери база бар.Мөрейни Федералдыг орук агентилелиниң федералдыг күрүне албан чери «М-54-Енисей» автомобиль оруунуң Тыва Республикада эргелели эрттирген. Кол сорулгазы — орук ажылдакчыларының мергежилин бедидери, арга-дуржулга солчуру, аныяк-өскен аразынга орукчунуң ат-алдарын көдүрери.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Самолетка олуруп,иви мунуп чорааш…
Олимпий одунуң Эстафетазы Тываның найысылалынга ноябрь айда келир.
 Россияның сөөлгү элээн каш чыл дургузунда белеткенип келгени «Сочи 2014-түң» Олимпий одунуң Эстафетазы Москвадан үнүпкен. 123 хонуктуң дургузунда Эстафета чурттуң 2900 хоорай, суурларын таварыыр. Ниитизи-биле Олимпий оду 65000 ажыг километрни эртер, ону автомобильдер-биле, поездилер-биле, самолеттар-биле, оон туржук үш аът кошкан орус терге-биле болгаш ивилер-биле чедирер.Чаңчыл езугаар Олимпий одун Грецияга кывыскан, октябрь 6-да ону Москвага эккелген. Бүгү чуртту дургаар эрткеш, Эстафета Москвадан Сочиге чедерде, бистиң чуртувустуң төөгүлүг, культурлуг болгаш онза чараш черлерин эртер, оларның аразында Ясная Поляна, Курштуң Россия талазында кезиин, Авачин вулканнарын болгаш Кижиде музей-заповедникти таварыыр. Чаа 2014 чылды Эстафета Россияның эң чараш хоорайларының бирээзи — Татарстанның найысылалы Казаньга уткуур. Ону эрттирип турарларның бодалы-биле алырга, Эстафетаның оруунга Россияның чурттакчы чонунуң 90 хире хуузу таваржыр, ынчангаш бистиң чуртувустуң 130 миллион чурттакчызы Эстафетаның киржикчилери болгаш көрүкчүлери болур аргалыг.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Эзирик чолаачының хайындан
Эрткен неделяда ТР-ниң Иштики херектер яамызынга орук озал-ондааның талазы-биле кем-херек үлгедиишкиннерин канчаар илередип турарының дугайында чугаалашкан. ТР талазы-биле ИХЯ-ның истелге эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы—истелге кезээниң начальниги, юстицияның подполковниги Мөңге-Назын Бичелдеевич Мөгедир массалыг информация чепсектеринге та­йылбырны берген. 2013 чылдың сөөлгү 8 айында республикага 95 орук озал-ондаа болган. Эрткен чыл-биле деңнээрге, көргүзүглер 10,5 хууга көвүдээн. Бо чылын 49 орук озал-ондаанга 54 кижи амы-тынындан чарылган, ооң иштинде 5 чаш ажы-төл, 16 херээжен. Ол дээрге-ле эрткен чыл-биле деңнээрге, 22 хуу хөй болуп турар. Бо чылын эзирик 23 чолаачының хайы-биле автоорук озал-ондактары болган.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
«Бистиң республикавыска эки деткимче херек»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ-лериниң удуртукчулары-биле интервьюзунуң уланчызы

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору: «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелче улуг кичээнгейни салып турар-дыр силер, Шолбан Валерьевич. Ону чоокта чаа, чыл эгезинде эгелээн болгай, ынчалза-даа чамдык түңнелдер амдыгааштан көстүп келген. Ол дугайын чүү деп бодап тур Силер?
Шолбан Кара-оол: Ол теманы калбаа-биле чырыдып турарыңар дээш четтирдим. Төлевилелдиң алыс түңнелдериниң дугайын чугаалаары ам-даа элек. Мээң бодап турарым-биле алырга, эгези ам салдынган-дыр. 175 төлевилелди сайгарып көрдүвүс, оларның 105-жин күү-сеткен ийикпе, күүседип турар. Дыт саадын белеткээр дээн төлевилел меңээ аажок таарышкан. Сааттың шынары-даа, ону савалааны-даа чогумчалыг, ону Тывадан дашкаар безин садып болур. Каа-Хем кожуунда суугулар бүдүрүп эгелээн, Мөңгүн-Тайгада мээң аттажым Шолбан Кара-Сал тууйбу бүдүрүлгезинче кирген. Чеди-Хөлде сүттү бүдүрериниң болгаш болбаазырадырының талазы-биле эки төлевилелдер бар, ол продукция тус черниң бараан рыногунда олутту ээлепкен. Дааранылга болгаш суй белек кылыглары хөйү-биле делгеттинген.
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ удуртукчулары-биле ужуражылгазы
Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче киргениниң 69 чылының бүдүүзүнде Тыва Респуб­ликаның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың солуннарының база КТРК - ның тус чер филиалының кол редакторларынга интервьюну берген. Келир чылын болур юбилейлерге белеткел дугайында айтырыгдан ол эгелээн.
Роман Тас-оол, «Тувинская правда»: Шолбан Валерьевич, юбилейлерни байырлаарынга чедир хөй-даа эвес үе арткан-дыр – он ай, а кылыр чүүлдер ам-даа хөй. Шыны-биле чугаалап көрүңерем, республиканың курлавырларын болгаш саң-хөө арга-шинээн хөлүн эрттир үнелепкен эвес силер бе?
Шолбан Кара-оол: Чугааны эгелээринге нарын айтырыг-дыр. Билир силер, бедик сорулгалар чокта, эки чогаадыкчы бодал чокта, харын-даа мырыңай, эки турамык чорук чокта, субъектиниң баштыңы азы муниципалитеттиң баштыңы, суурнуң баштыңы дээн ышкаш албан-дужаалдарже семээн-даа ажыы чок деп бодаар мен.
Мындыг байдалдарда меңээ үлегер – Сергей Күжүгетович Шойгу. Шак ындыг таварылгаларда ооңмындыг үлегер чугаазы бар: «Чүнү шыдаар сен – ону кыл, ооң соонда чүү-даа болгай аан». Бистиң аравыска чугаалажырга, баштай дээрезинде мындыг бодал база сагыжымга кирген: ооң мурнунда кылып турганы ышкаш, юбилейлерни ынчаар демдеглеп эрттириптер бе: эки банкет, хүреш маргылдаазы, аът чарыжы дээн дижик…
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
 Кичээнгейде — уругларның эрге-ажыы
Эрткен неделяда ТР-ниң Дээди судунга РФ-тиң Дээди судунуң даргазы Александр Кликушинниң киржилгези-биле семинар-хурал болуп эрткен. ТР-ниң Дээди судунуң даргазының оралакчызы Алекмаа Салчак семинарны удуртуп эрттирген. Хуралдың темазы — назы четпээннерниң эрге-ажыын камгалаары болгаш оларга чөптүг дузаны чедирери. Хемчегге район судьяларындан аңгыда, РФ-тиң Суд приставтарының албанының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Г. Михайлик, Тыва Республикада уругларның эрге-ажыының талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ С. Аракчаа, ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Н. Ховалыг, Хакасияның Дээди судунуң даргазының оралакчызы С. Доможаков дээш, оон-даа өске чалаткан аалчылар киришкен.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байырны чедирген
Бо хүн Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнү. Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол күрүнениң удуртукчузунуң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байыр чедириишкинин чоргускан. Ында бижээни: “Хүндүлүг Владимир Владимирович! Тываның хөй язы - сөөктүг чоннарының болгаш бодумнуң өмүнээмден төрүттүнген хүнүңер таварыштыр сеткилдиң ханызындан изиг байырны чедирип тур бис!  Россияның  сайзыралы дээш Силерниң кылып чоргузуп турар тура - сорууңар,  могаг - шылаг чок энергияңар болгаш ажыл - херек дээш сыныш чок чорууңар бистерге, кижи бүрүзүнге, бедик хамааты туруштуң, ажыл - херекке долузу - биле бердинип, чонунга бараан болурунуң дириг херечи чижээ болуп чоруур Силер. Төрээн чер - чуртунуң салым - хуузу дээш улуг харысаалганы канчаар төлептиг тударын база херек кырында көргүзүп чоруур Силер.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
«Чалааты» бригадазының төлевилели
Биче бүдүрүлгелерни чаартырынче Тываның Чазаа улуг кичээнгейни салып турар. Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалында «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелин республикада шуудаан деп болур. Өвүр кожууннуң 8 биче бүдүрүлгелериниң бирээзи – Ак-Чыраа сумузунда «Чалааты» – бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң механизастаттынган сиген бригадазы. Бо бригаданың кол ажылы – мал чеми сигенни белеткээри. А Сарыг-Хөлде чайгаар үнүп чыдар сигенниң дүжүдү чылдың-на элбек болур. «Чалааты» бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң удуртукчузу – Олег Кончукович Агбаан. Бо бригадаже көдээ ажыл-агыйның тускай эртемниглери, чолаачылар, трактористер болгаш малчыннар хаара туттунган. 
Улаштыр номчуур...