Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


План основных мероприятий по проведению Дня тувинского языка в Республике Тыва в 2024 году

Научные мероприятия 

30 октября - Заседание государственного совета по реализации языковой политики при Главе Тувы, Дом Правительства 

31 октября - Региональная научно-практическая конференция с международным участием «Б.И. Татаринцев и тувинское языкознание: актуальные проблемы и перспективы», ТИГПИ

Подробнее...

Новости

RSS
05.05.2024 10:51 / Праздники
Глава Тувы поздравил верующих со Светлой Пасхой

Сегодня православные верующие отмечают Светлую Пасху — праздник, который в христианской традиции занимает особое место, символизирует возрождение и обновление. Накануне Пасхи во всех храмах Тувы прошли всенощные бдения и крестные ходы. Хозяйки подготовили традиционные пасхальные куличи и выкрашенные яйца. Со Светлым Христовым Воскресением православных Тувы поздравил Глава республики Владислав Ховалыг.

Подробнее...
04.05.2024 16:31 / Связь
В 2024 году ещё три территории Тувы получат мобильную связь четвертого поколения  

«Ростелеком» по соглашению с правительством Тувы продолжает расширять в районах  республики сеть базовых станций для обеспечения мобильной связью 4 поколения и высокоскоростным интернетом. В 2024 году они будут установлены  в селах Тоолайлыг Монгун-Тайгинского района,  Ленинка Пий-Хемского района, а также на  берегу озера Чагытай, где расположены детские лагеря летнего отдыха и туристические базы.

Подробнее...
04.05.2024 11:03 / Безопасность
В Туве начался перевод госструктур на отечественную операционную систему Astra Linux

Первые полсотни пользовательских устройств в органах исполнительной власти Тувы переведены на  российскую операционную систему  Astra Linux. В 2024 году планируется перевести на отечественную ОС  все рабочие места в региональных структурах государственной власти. Об этом Главе Тувы Владиславу Ховалыгу доложил министр цифрового развития РТ Идегел Монгуш. Массовый переход государственных органов и компаний на российские операционные системы начался по поручению Президента России Владимира Путина.

Подробнее...
03.05.2024 22:27 / Личность
Боец СВО из Тувы, младший сержант Буян Куулар стал Героем России

Сегодня Министр обороны России Сергей Шойгу вручил медаль «Золотая звезда» военнослужащему из Тувы, младшему сержанту Буяну Куулару. В ходе специальной военной операции Куулар выполнял боевые задачи по штурму опорных пунктов, узлов сопротивления и других важных объектов украинских боевиков. О том, что Куулар стал обладателем почетного звания Героя России - четвертого среди уроженцев Тувы, сообщил в своем блоге глава республики Владислав Ховалыг, который лично поздравил земляка с высокой наградой.

Подробнее...
03.05.2024 17:17 / Праздники
Программа празднования 79-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне в Кызыле

В Туве в рамках празднования 79-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне пройдут патриотические акции, тематические концерты и театральные представления, посвященные памяти наших героев, встречи с ветеранами Великой Отечественной войны, а также спортивные, культурно-массовые и онлайн-мероприятия.

Подробнее...
03.05.2024 13:26 / Национальные проекты
Жители Тувы стали активными участниками всероссийского голосования за объекты благоустройства

Минстрой России подвел итоги IV Всероссийского онлайн-голосования по выбору территорий и дизайн-проектов благоустройства. Голосование проходило с 15 марта по 30 апреля в рамках федерального проекта «Формирование комфортной городской среды» нацпроекта «Жильё и городская среда». Почти на всем протяжении голосования Республика Тыва стабильно была в числе регионов лидеров по количеству проголосовавших. Это было отмечено министром строительства и ЖКХ России Иреком Файзуллиным.

Подробнее...
02.05.2024 20:23 / СВО
Глава Тувы усилит блок СВО созданием Единого координационного центра

Глава Тувы Владислав Ховалыг сегодня провел встречу с семьями участников специальной военной операции, в том числе без вести пропавших в ходе боевых действий. Участниками встречи стали представители филиала государственного фонда поддержки участников СВО «Защитники Отечества», Следственного комитета Российской Федерации по Республике Тыва, Военного комиссариата Республики Тыва, 55-ой гвардейской мотострелковой бригады, Военной прокуратуры. 

Подробнее...
02.05.2024 12:21 / Безопасность
В Туве до 6 мая действует особый противопожарный режим

По данным Минлесхоза Тувы, с начала пожароопасного сезона в республике зарегистрировано четыре лесных пожара на общей площади 122,8 га. На 2 мая на землях лесного фонда республики действующих лесных пожаров нет. Способствует этому дождливая погода и соблюдение жителями правил особого противопожарного режима. Благодаря ограничительным мерам, в прошлом году удалось вдвое сократить количество лесных пожаров. Особый противопожарный режим действует до 6 мая. Как отметил Глава региона Владислав Ховалыг, при необходимости режим будет продлён.

Подробнее...
02.05.2024 11:18 / Образование
Выпускники Тувы начали чаще выбирать технические специальности при сдаче  ЕГЭ

В Министерстве образования Тувы сообщили, что утверждено обновленное расписание основного периода ГИА-2024. Изменения внесены в связи инициативой, выдвинутой Президентом РФ Владимиром Путиным в ежегодном Послании Федеральному Собранию, о возможности пересдать ЕГЭ по одному учебному предмету и об использовании результата пересдачи экзамена при приеме на обучение в вузы в год проведения этого экзамена.

Подробнее...
01.05.2024 21:15 / Личность
Владимир Фалалеев: "Я горжусь тем, что живу в Туве"

Сегодня глава Тувы Владислав Ховалыг вручил медаль Республики Тыва «За заслуги перед Республикой Тыва» - «Тыва Республиканың мурнунга ачы-хавыяазы дээш» генеральному директору ООО «Водоканал-сервис» Владимиру Фалалееву.

Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве для участковых уполномоченных построили дома, совмещённые с пунктом полиции

21.12.2022

ЕЖЕГОДНОЕ ПОСЛАНИЕ ГЛАВЫ РЕСПУБЛИКИ ТЫВА ВЛАДИСЛАВА ХОВАЛЫГА ВЕРХОВНОМУ ХУРАЛУ (ПАРЛАМЕНТУ)

16.12.2022

Глава Тувы оценил условия и оснащение санатория "Серебрянка"

30.11.2022

Автопарк медорганизаций Тувы пополнили новые автомобили скорой помощи

10.11.2022

В Туве презентовали Российское движение детей и молодежи

10.11.2022

В Туве презентовали новое издание героического эпоса «Хунан-Кара» с переводом на якутский язык

09.11.2022

В Туве в честь Дня народного единства прошёл праздничный концерт на площади Арата

04.11.2022

Владислав Ховалыг вручил государственные награды в преддверии Дня народного единства

03.11.2022

В день тувинского языка состоялся форум «Тувинский язык – достояние народа»

01.11.2022

«БТК-групп» расширяет производство в Туве

01.11.2022

Сегодня подписали Соглашение о сотрудничестве с ПАО Сбербанк России.

25.10.2022

Правительство Тувы и Государственный Эрмитаж подписали соглашение

22.10.2022

Сегодня в Доме народного творчества прошло торжественное мероприятие, на котором чествовали педагогов Тувы.

05.10.2022

Юбилей Пий-Хемского района стал поводом для рабочего визита Главы

26.09.2022

Жители Тувы единогласно поддержали референдум на Донбассе

23.09.2022

Глава Тувы ознакомился с ходом уборочной кампании в Танды

13.09.2022

Правительство Тувы и администрация Завханского аймака Монголии обновят соглашение о сотрудничестве

12.09.2022

Пресс-конференция с учёными-археологами. Курган «Чинге-Тей I»

10.09.2022

В столице Тувы отремонтировали и открыли дополнительное здание городской поликлиники

09.09.2022

Культуру на чабанские стоянки Тувы повезут современные автоклубы

08.09.2022


 
Медээлер
RSS
21.10.2013
Эзирик чолаачының хайындан
Эрткен неделяда ТР-ниң Иштики херектер яамызынга орук озал-ондааның талазы-биле кем-херек үлгедиишкиннерин канчаар илередип турарының дугайында чугаалашкан. ТР талазы-биле ИХЯ-ның истелге эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы—истелге кезээниң начальниги, юстицияның подполковниги Мөңге-Назын Бичелдеевич Мөгедир массалыг информация чепсектеринге та­йылбырны берген. 2013 чылдың сөөлгү 8 айында республикага 95 орук озал-ондаа болган. Эрткен чыл-биле деңнээрге, көргүзүглер 10,5 хууга көвүдээн. Бо чылын 49 орук озал-ондаанга 54 кижи амы-тынындан чарылган, ооң иштинде 5 чаш ажы-төл, 16 херээжен. Ол дээрге-ле эрткен чыл-биле деңнээрге, 22 хуу хөй болуп турар. Бо чылын эзирик 23 чолаачының хайы-биле автоорук озал-ондактары болган.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
«Бистиң республикавыска эки деткимче херек»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ-лериниң удуртукчулары-биле интервьюзунуң уланчызы

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору: «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелче улуг кичээнгейни салып турар-дыр силер, Шолбан Валерьевич. Ону чоокта чаа, чыл эгезинде эгелээн болгай, ынчалза-даа чамдык түңнелдер амдыгааштан көстүп келген. Ол дугайын чүү деп бодап тур Силер?
Шолбан Кара-оол: Ол теманы калбаа-биле чырыдып турарыңар дээш четтирдим. Төлевилелдиң алыс түңнелдериниң дугайын чугаалаары ам-даа элек. Мээң бодап турарым-биле алырга, эгези ам салдынган-дыр. 175 төлевилелди сайгарып көрдүвүс, оларның 105-жин күү-сеткен ийикпе, күүседип турар. Дыт саадын белеткээр дээн төлевилел меңээ аажок таарышкан. Сааттың шынары-даа, ону савалааны-даа чогумчалыг, ону Тывадан дашкаар безин садып болур. Каа-Хем кожуунда суугулар бүдүрүп эгелээн, Мөңгүн-Тайгада мээң аттажым Шолбан Кара-Сал тууйбу бүдүрүлгезинче кирген. Чеди-Хөлде сүттү бүдүрериниң болгаш болбаазырадырының талазы-биле эки төлевилелдер бар, ол продукция тус черниң бараан рыногунда олутту ээлепкен. Дааранылга болгаш суй белек кылыглары хөйү-биле делгеттинген.
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ удуртукчулары-биле ужуражылгазы
Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче киргениниң 69 чылының бүдүүзүнде Тыва Респуб­ликаның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың солуннарының база КТРК - ның тус чер филиалының кол редакторларынга интервьюну берген. Келир чылын болур юбилейлерге белеткел дугайында айтырыгдан ол эгелээн.
Роман Тас-оол, «Тувинская правда»: Шолбан Валерьевич, юбилейлерни байырлаарынга чедир хөй-даа эвес үе арткан-дыр – он ай, а кылыр чүүлдер ам-даа хөй. Шыны-биле чугаалап көрүңерем, республиканың курлавырларын болгаш саң-хөө арга-шинээн хөлүн эрттир үнелепкен эвес силер бе?
Шолбан Кара-оол: Чугааны эгелээринге нарын айтырыг-дыр. Билир силер, бедик сорулгалар чокта, эки чогаадыкчы бодал чокта, харын-даа мырыңай, эки турамык чорук чокта, субъектиниң баштыңы азы муниципалитеттиң баштыңы, суурнуң баштыңы дээн ышкаш албан-дужаалдарже семээн-даа ажыы чок деп бодаар мен.
Мындыг байдалдарда меңээ үлегер – Сергей Күжүгетович Шойгу. Шак ындыг таварылгаларда ооңмындыг үлегер чугаазы бар: «Чүнү шыдаар сен – ону кыл, ооң соонда чүү-даа болгай аан». Бистиң аравыска чугаалажырга, баштай дээрезинде мындыг бодал база сагыжымга кирген: ооң мурнунда кылып турганы ышкаш, юбилейлерни ынчаар демдеглеп эрттириптер бе: эки банкет, хүреш маргылдаазы, аът чарыжы дээн дижик…
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
 Кичээнгейде — уругларның эрге-ажыы
Эрткен неделяда ТР-ниң Дээди судунга РФ-тиң Дээди судунуң даргазы Александр Кликушинниң киржилгези-биле семинар-хурал болуп эрткен. ТР-ниң Дээди судунуң даргазының оралакчызы Алекмаа Салчак семинарны удуртуп эрттирген. Хуралдың темазы — назы четпээннерниң эрге-ажыын камгалаары болгаш оларга чөптүг дузаны чедирери. Хемчегге район судьяларындан аңгыда, РФ-тиң Суд приставтарының албанының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Г. Михайлик, Тыва Республикада уругларның эрге-ажыының талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ С. Аракчаа, ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Н. Ховалыг, Хакасияның Дээди судунуң даргазының оралакчызы С. Доможаков дээш, оон-даа өске чалаткан аалчылар киришкен.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байырны чедирген
Бо хүн Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнү. Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол күрүнениң удуртукчузунуң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байыр чедириишкинин чоргускан. Ында бижээни: “Хүндүлүг Владимир Владимирович! Тываның хөй язы - сөөктүг чоннарының болгаш бодумнуң өмүнээмден төрүттүнген хүнүңер таварыштыр сеткилдиң ханызындан изиг байырны чедирип тур бис!  Россияның  сайзыралы дээш Силерниң кылып чоргузуп турар тура - сорууңар,  могаг - шылаг чок энергияңар болгаш ажыл - херек дээш сыныш чок чорууңар бистерге, кижи бүрүзүнге, бедик хамааты туруштуң, ажыл - херекке долузу - биле бердинип, чонунга бараан болурунуң дириг херечи чижээ болуп чоруур Силер. Төрээн чер - чуртунуң салым - хуузу дээш улуг харысаалганы канчаар төлептиг тударын база херек кырында көргүзүп чоруур Силер.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
«Чалааты» бригадазының төлевилели
Биче бүдүрүлгелерни чаартырынче Тываның Чазаа улуг кичээнгейни салып турар. Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалында «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелин республикада шуудаан деп болур. Өвүр кожууннуң 8 биче бүдүрүлгелериниң бирээзи – Ак-Чыраа сумузунда «Чалааты» – бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң механизастаттынган сиген бригадазы. Бо бригаданың кол ажылы – мал чеми сигенни белеткээри. А Сарыг-Хөлде чайгаар үнүп чыдар сигенниң дүжүдү чылдың-на элбек болур. «Чалааты» бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң удуртукчузу – Олег Кончукович Агбаан. Бо бригадаже көдээ ажыл-агыйның тускай эртемниглери, чолаачылар, трактористер болгаш малчыннар хаара туттунган. 
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Хымыс бүдүрүлгезин сайзырадыр дээш…
Каа-Хем кожуун «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге идепкейлиг киржип турар. Кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге үлүүн киирип, херек кырында ажылдап ту-рар 17 төлевилелдерни кожуун чагыргазы деткип турар.Оларның бирээзинге Суг-Бажы сумузунуң девискээринде Марат Болай-оолович Салчактың удуртуп турары «Аржаан» көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативиниң (КБК) хымыс фермазы хамааржыр. Ол 1992 чылда тургустунган. Бо ажыл-агыйны Тыва АССР-ниң алдарлыг чылгычызы Болай-оол Базыр-оолович Салчактың салгалдары, ажы-төлү ажыдып, ачазының ажыл-херээн уламчылап турарын демдеглээри чугула.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Хоочуннарның арга-дуржулгазын ажыглаар
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол делегейниң Улуг назылыг кижилер хүнүнүң бүдүүзүнде хоочуннар Григорий Ширшин болгаш Григорий Долгополов олар-биле ужурашкан. Григорий Чоодуевич Ширшин 1973 чылдан эгелээш 18 чыл дургузунда СЭКП Тыва обкомун удуртуп келген. Григорий Николаевич Долгополов партия обкомунуң үлетпүр килдизин хөй чылдарда удурткан, обкомнуң ийиги секретарынга база ажылдап турган. Мурнуку салгалдың дуржулгазын кичээнгейге албайн барып болбас деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. Ону ам-даа хандыр өөренип көөр болгаш амгы үениң байдалдарынга дүүштүр ажыглаар херек. Тываның сайзыралының ийи аңгы үе-чадазын деңнештирип тура, хоочуннар социал-экономиктиг сорулгаларны шиитпирлээриниң талазы-биле Тываның Чазааның күжениишкиннерин чогумчалыг деп үнелээннер.


Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Кызыл - Шагаан-Арыг: чаа интернет шугуму ажыттынган
Шагаан-Арыг хоорайның 125 чыл, Улуг-Хем кожууннуң тургустунганындан бээр 90 чыл болганын байырлаан хүнде харылзааның волокно-оптиктиг шугумун (чаа технологиялар езугаар шил бүдүмелдерден кылган харылзаа шугуму) улуг-хемчилер алган. Ындыг белекти ол кожууннуң чонунга төлевилелге бодунуң 62 миллион рубль түңнүг акшазын киирген «Тывасвязьинформ» ААН берген. Кызыл хоорайдан Шагаан-Арыг хоорайга чедир ханызы 1,2 метр черге 32 удазынныг волокно-оптиктиг шугумну 120 километр черге шөйген. Амгы үеде волокно-оптиктиг кабельди кожуун чагыргазының, Пенсия фондузунуң салбырының, миграция албанының салбырының, №1 школаның, хоорай эмнелгезиниң оран-саваларынче киирген. Ону хөй квартиралыг чуртталга бажыңнарынга кожарының талазы-биле ажыл ам чоруп турар. Келир үеде ол шугумну кожууннуң чоок суурларынче кожары көрдүнген.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Буян-чолдуң чаа оран-бажыңы
Октябрь 1-де Тывага Россия Федерациязының Чазааның Даргазы Анатолий Медведевтиң социал айтырыглар талазы-биле блокту харыылаар оралакчызы Ольга Юрьевна Голодец ажыл-агый аайы-биле кээп чораан. Ол бүгү республиканың үр үеде манап келгени болуушкуну – перинаталдыг төптүң ажыдыышкынынга киржип, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол биле кады кызыл кожааны кезип, байыр чедирген: «Хүндүлүг эш-өөр! Бо чараш оран-бажың чүг-ле Кызыл хоорайны эвес, а бүдүн республиканы каастаан. Силерниң кызымаккай ажыл-ижиңер болгаш бедик мергежилиңер ачызында чаа туттунган оран-бажың үр үеде ажыглалга туруп, буян-чолдуг болур болзун. Тыва Республиканың болгаш Россия Федерациязының төлептиг салгалдары маңаа төрүттүнүп, өзүп-мандыыр дээрзинге идегедим».
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга ГОЛОДЕЦ: «Тываның арга-дуржулгазын нептередип болур-дур»
Октябрь 1-де РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец ажыл-албаны-биле Тывага кээп чораан. Чаңгыс хүн дургузунда ол чеди эң чугула социал база тудуг объектилеринге четкеш, ТР-ниң Чазааның Бажыңынга болган хуралга чидиг айтырыгларны сайгарып чугаалашкан. Хөй кижи киржикчилиг хуралга Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Ш. Кара-оол, ооң оралакчылары, социал адырны харыылап турар сайыттар, депутаттар, федералыг девискээр органнарының удуртукчулары киришкен.РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец-биле кады Россияның Чазааның бүрүн «десантызы» – Россияның культура сайыдының бирги оралакчызы Владимир Аристархов, Россияның кадык камгалал сайыдының оралакчызы Айрат Фаррахов, Россияның социал камгалал база күш-ажыл сайыдының оралакчызы Любовь Ельцова, Россияның өөредилге база эртем сайыдының оралакчызы Вениамин Каганов олар Тывага келгеш, республиканың яамыларынга тодаргай ажылдарны кылган.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Дүжүт ажаалдазы
Республика девискээринге үргүлчүлелдиг чаъстаашкын шаптыктаан-даа болза, көдээ ишчилерниң холу салдынмайн, кызымак ажылдаанындан мал чеминиң белеткели чедиишкинниг дооступ турар.Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының киирген медээзи-биле, сиген курлавыры 186 муң 516 тонна белеткеттинген, планның 92 хуузу-дур. Чоокку хүннерде 12 муң гектар черде кестинген сигенни ажаап алыры арткан. Бөдүүн мал чеминиң белеткелиниң планын республиканың 6 кожууннары мынчаар күүсеткен: Барыын-Хемчик — 107 хуу, Таңды биле Сүт-Хөл — 104, Каа-Хем, Бай-Тайга болгаш Улуг-Хем — 100 хуу. Бо кожууннарда 114070 тонна сиген белеткеттинген, ол республикада ниити белеткээн мал чеминиң 60 хуузу-дур. Пландан ажыр 2600 тонна сигенни белеткээн. Чеди-Хөл, Тожу, Бии-Хем, Өвүр болгаш Эрзин кожууннарда план күүселдезинге чедир каш-ла тонна арткан.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
10 чыл болган юбилейи-биле
Тываның күрүне университединиң юридиктиг факультединиң тургустунганындан бээр 10 чыл болганынга тураскааткан байырлыг хурал ол өөредилге чериниң хуралдаар залынга болган.ЮФ-туң юбилейи-биле холбаштыр ооң башкыларынга болгаш ажылдакчыларынга, студентилеринге болгаш аспирантыларынга байыр чедирери-биле ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак, Дээди Хуралдың (парламентизиниң) Даргазының оралакчызы Ольга Кольчикова, ТР-ниң прокурору Александр Гринев, Россияның Юстиция яамызының ТР талазы-биле эргелелиниң, Тываның юристер ассоциациязының болгаш өске-даа черлерниң төлээлери келгеннер.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Хулиганнарга эттеткеш...
Тыва чурттуг Салим Сарыгны Новосибирскиге хулиганнар дерзиизи-биле эттеп эриидээш, өрттедипкеннер, ооң түңнелинде ол кижи амызындан чарылган.Ол дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол бодунуң «ВКонтактыда» арнынга мынча деп бижээн: «Бистиң кээргенчиг чаңгыс чер-чурттуувус болгаш оглувус дерзии эрииделди эртип шыдаваан. Ону Тываже дүрген эккээр херек. Оолдуң төрел болгаш чоок кижилери-биле улуг чидиригни үлежип тур мен».Новосибирскиге болган ол халап дугайында Салимниң өөнүң ишти Чодураа Чамыяң регион удуртукчузунче бижээн. Олар бичии уруу-биле Новосибирскиге өрээл хөлезилеп алгаш чурттап турганнар. 
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Алдын тывыжы бүдүн чартык катап өскен
Алдын казып тып турар черлерниң ажылын республиканың Үлетпүр болгаш энергетика яамызының коллегиязынга сайгарган. 2013 чылдың эрткен сес айларында Тывага 1188,6 килограмм алдынны казып тыпкан, эрткен чылдың бо үезинге деңнээрге, 51,8 хуу өскен. Алдын тывыкчыларының күжениишкинниг ажылының түңнелинде республикада үлетпүр бүдүрүлгезиниң индекизи январь — август айларда 103,7 хуу четкен, даг-тывыш үлетпүрүнүң продукциязының деңзигүүрү 38,8 хуу турганындан 40,3 хуу четкен.Тываның девискээринде алдынны үш бүдүрүлге—«Ойна», «Тардан-Голд» КХН болгаш «Тыва» ААН казып тып турар.
Улаштыр номчуур...