Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Тува защитила в Минэкономразвития России программу развития до 2030 года

Решение Президента Российской Федерации Владимира Путина по продлению Индивидуальных программ позволяет создать условия для повышения уровня социально-экономического развития таких субъектов, как Республика Тыва. Напомним, что ИПР действуют в 10 регионах России.

Подробнее...

Новости

RSS
вчера, 15:46 / Общество
Тува направила 20 тонн гуманитарной помощи в Курскую область

Сегодня утром из Кызыла в Курскую область направилась фура, загруженная гуманитарной помощью для ее жителей. Груз из вещей и продуктов питания был собран активистами и членами Тувинского регионального отделения Партии «Единая Россия» в помощь жителям Курской области, которая пострадала в результате теракта ВСУ на ее территории. Сегодня в области действует режим ЧС федерального уровня, объявленный 13 августа 2024 года.

Подробнее...
вчера, 15:18 / Безопасность
В Туве возобновлён режим чрезвычайной ситуации в лесах

Соответствующее постановление за №409 от 17 августа 2024 года опубликовано сегодня на официальном портале правительства Республики Тыва. В документе, в частности, поясняется, что ЧС регионального характера вводится «в связи с введением режима чрезвычайной ситуации в лесах муниципального характера на территории Чеди-Хольского и Тандинского кожуунов, устойчивой сухой и жаркой погодой, способствующей резкому росту количества и площади пожаров в лесах на территории Республики Тыва».

Подробнее...
16.08.2024 22:26 / Культура
Солисты группы "Хун-Хурту" отмечены государственными наградами
В столице Тувы стартовал V международный фестиваль «Хоомей в Центре Азии», на этот раз посвящённый 30-летию легендарной группы «Хүн-Хүртү». Сегодня же Глава Тувы Владислав Ховалыг в своих социальных сетях сообщил, что принял решение о награждении солистов музыкального коллектива за их вклад в дело сохранения музыкального фольклора и высокие творческие достижения. Художественный руководитель группы Саян Бапа удостоен почётного звания «Народный хоомейжи Республики Тыва», вокалисты Кайгал-оол Ховалыг и Алексей Сарыглар награждены медалью «За заслуги перед Республикой Тыва» - «Тыва Республиканың мурнунга ачы-хавыяазы дээш».
Подробнее...
16.08.2024 22:13 / Награды
Партийный и общественный деятель Тувы Алдын-оол Канзай награждён Орденом «Буяна-Бадыргы» III степени
Среди награждённых в честь Дня республики - заслуженный работник Республики Тыва, кандидат исторических наук Алдын-оол Канзай. Алдын-оол Кангаевич удостоен Ордена «Буяна-Бадыргы» III степени». Известный партийный и общественный деятель Тувы родился в селе Морен Эрзинского района. После окончания Кызылского учительского института работал учителем, директором Бай-Дагской и Ак-Эрикской школ. На комсомольской работе прошел путь от инструктора до второго секретаря обкома ВЛКСМ. 
Подробнее...
16.08.2024 19:04 / Награды
Директору УФПС республики Владимиру Ревенко присвоено звание заслуженного работника Тувы

Почётное звание «Заслуженный работник Республики Тыва» в честь Дня республики присвоено Владимиру Ревенко - директору Управления федеральной почтовой связи Республики Тыва «Почта России».  Владимир Петрович руководит тувинской почтой с июля 2011 года. Сегодня это крупная сеть, включающая более 100 почтовых отделений, 90% из которых находятся в сельских местностях, в том числе в отдаленных и труднодоступных населенных пунктах. В ней трудится свыше 600 человек. 

Подробнее...
16.08.2024 18:38 / Энергетика
В Туве готовность к зиме  оценивается на 68%
Степень готовности муниципалитетов Тувы к осенне-зимнему отопительному периоду рассмотрели на очередном заседании оперативного штаба накануне в Правительстве Тувы. 
Подробнее...
16.08.2024 15:57 / Награды
Руководитель СПоК "Оргаадай" Эрес Мандан-оол стал заслуженным работником сельского хозяйства Тувы

Известный сельхозтруженик Эрес Мандан-оол стал заслуженным работником сельского хозяйства Республики Тыва. Почётное звание было присвоено ему накануне в Национальном музыкально-драматическом театре, где в честь Дня республики проходило торжественное мероприятие.

Подробнее...
15.08.2024 22:04 / Общество
В Туве в честь Дня республики состоялось вручение госнаград труженикам

Сегодня в Туве отпраздновали День республики. Торжества начались с возложения цветов основателю тувинской государственности Монгушу Буяну-Бадыргы. Отдать дань уважения видному государственному деятелю Тувы пришли члены правительства во Главе с руководителем региона Владиславом Ховалыгом, депутаты, общественные деятели и ветераны госслужбы.

Подробнее...
14.08.2024 23:04 / Молодежь
Владислав Ховалыг пообщался с участниками молодёжного форума "Команда Тувы - 2030"

Глава Тувы Владислав Ховалыг встретился с участниками молодёжного образовательного форума «Команда Тувы — 2030». На этнокультурном комплексе Алдын-Булак, где проходит ежегодная встреча лидеров, он отправился сразу же после возвращения из Москвы, где на этой неделе находился в рабочей командировке.

Подробнее...
14.08.2024 00:31 / Происшествия
Минлесхоз Тувы: ситуация на аржаане Арголик под контролем

С целебного источника Арголик в Тандинском кожууне Тувы из-за подобравшегося к территории базы отдыха лесного пожара в превентивных целях эвакуировали отдыхающих. Из 82-х человек с аржаана Арголик эвакуировали 48 человек - в спорткомплекс ближайшего к месту села Бай-Хаак Тандинского кожууна. Остальные отдыхающие уехали своим ходом на автомобилях. Угрозы для людей нет.

Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве в честь Дня республики состоялось вручение госнаград труженикам

15.08.2024

Владислав Ховалыг пообщался с участниками молодёжного форума "Команда Тувы - 2030"

14.08.2024

Человек-эпоха: Григорий Чоодуевич Ширшин отметил 90-летний юбилей

08.08.2024

В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

18.07.2024

В Туве открыли праздник животноводов - Наадым-2024

18.07.2024

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023


 
Медээлер
RSS
23.08.2013
Август 22 – Россияның күрүне тугунуң хүнү
Ак, көк, кызыл
Россияның ак-көк-кызыл үш өңнүг (триколор) күрүне тугунуң төөгүзү 300 чыл бурунгаар эгелээн.
Ол XVII-XVIII чүс чылдарда, Россияның күчүлүг күрүне болуп тургустунуп турар үеде тывылган. Ак-көк-кызыл тукту бир дугаар Алексей Михайловичиниң хааннап турар үезинде «Орел» орус шериг корабльге көдүрген. Ынчалзажок күрүне тугу кылдыр ол чүгле Петр I турда апарган. 1705 чылдың январь 20-де Петр I боду үлегерин шыйып белеткээш, доора шугумнарның дилиндектериниң чурумун тодараткаш, «шупту кандыг-даа садыг судноларынга» ак-көк-кызыл тукту көдүрер дугайында чарлыкты үндүрген.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Аныяктарның ажыл - агый ярмарказы
"Уруум Томск хоорайга юрист дээди эртемин чедип алгаш келген. Тергиин демдектерлиг диплому холунда бар, ынчалза-даа мынчага дээр ажыл тып чадап тур"—деп таныырым угбайның муңгарап чугаалап олурганын дыңнадым. Амгы үеде доозуп келген аныяктарга немелде ажылчын олуттарны тургузуп, бо талазы-биле күрүне болур-чогуур аргаларны ап чорудуп турза-даа, байдал нарын болуп артпышаан. Август 20-де «Сүбедей» спорт комплекизинге республиканың Чурттакчы чонну ажылга хаара тудар агентилелиниң база ТР-ниң Аныяктар херектериниң болгаш спорт яамызының чылдың-на организастап эрттирип турары ажылчын олуттар ярмарказы болуп эрткен. Маңаа байдалды ылавылап, дээди болгаш ортумак өөредилге черлериниң доозукчулары-биле ужуражып чугаалажыр аргалыг болдум.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Школаже чаңгыс аай хептиг
Кызыл хоорайның мэриязының дыңнатканы-биле, чаа өөредилге чылында найысылалдың школаларынга чаңгыс аай хепти (форма) киирериниң дугайында 2013 чылдың эгезинде сайгарып чугаалашкан. Класс бүрүзүнге ада-ие хуралын эрттиргеш, өөреникчи бүрүзүн чаңгыс аай школачы хеп-биле хандырарының хемчеглерин тодараткан. Ынчангаш өөреникчилер чаңгыс аай формалыг өөренир. Федералдыг хоойлу езугаар школа формазынга негелделерни өөредилге албан черлери боттары тургузар. База ол ышкаш форма үш аңгы хевирлиг болур: хүн бүрүнүң, спортчу болгаш чыскаалдаар. 
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Хоолулуг хойтпак
Мал ажыл-агыйы — өгбелеривистиң амыдыралының кол кезээ. Оларның чаңчылдары, амыдыраарының хевири база аъш-чеми төрээн чериниң агаар-бойдузу-биле сырый холбаалыг. Азыраан малының эъди, сүдүнден бедик шынарлыг аъш-чемни болбаазырадыр аргаларын салгалдарынга дамчыдып келген. Сүт – бүгү аъш-чемниң дээжизи, эң-не ыдыктыы. Сүт болгаш оон кылыр чемнерни «ак чем» дээр. Аалдың херээжен ээзи үнүп орар эртенги хүннү, ак чеминиң дээжизин өргүп, уткуп ап, амыдыралда бүгү чүүлдүң оруу ак сүт ышкаш ажык болзун деп чалбарыыр.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Тыва – Амур облазынга
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол күштүг үерлээшкинниң түңнелинде шыңгыы когараан Амур облазының чурттакчы чонунга дуза көргүзери-биле республиканың курлавыр фондузундан акша-хөреңгини тускайлап бээриниң дугайында Айтыышкынга ат салган.Россияның Онза байдалдар яамызының удуртулгазы-биле дугуржулга езугаар дүүн, август 1-де, Тыва Республикадан Амур облазынче 10 тонна савалаан ижер сугну чоруткан. Тываның Баштыңының демдеглээни-биле алырга, ижер суг – бирги хереглелдиң чүүлү болганда, когараан районнарга кайы-даа үеде ооң чедишпейн баары демдеглеттинип болур. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Амур облазының губернатору Олег Кожемяко-биле телефон дамчыштыр чугаа кылгаш, деткимчениң сөстерин чугаалааш, Тыва дуза көргүзеринге беленин бүзүреткен.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
«Кидисте – Амыдыралдың хээлери» — 2013
Республика хүнүнүң байырлалының эң-не чогаадыкчы, чараш хемчээ «Кидисте — амыдыралдың хээлери» мөөрей Арат шөлүнге ажыттынган. IV дугаар кидис байырлалы Азияның көшкүн чоннарының кичээнгейин хаара тудуп, улуг сонуургалын оттурган дээрзи мында киржип келгеннерниң идепкейинден көскү. Тыва Республиканың культура сайыды Вячеслав Октябрьевич Донгактың бодалы болгаш идепкейи-биле эгелээн ук байырлал хөй язы-сөөк чоннарның культураларын каттыштырып, эп-найыралын быжыктырганын аалчыларның өөрүшкү чайнаан арыннары сөглеп турду.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Аныяктар хүрежиниң тиилекчи – Камгалакчы Монгуш
Август 16. Найысылал Кызылда Совет Тываның 5 чылы стадиону. Республика хүнүнге тураскааткан 256 аныяк мөгениң хүрежи. Ону сонуургап чедип келген көрүкчүлер-даа эмгежок.
Тыва Республиканың Баштыңы-Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол 2013 чылдың Наадымынга шүүлген соонда (үш дугаар шүглүп турары ол), Эрес Кара-Салга «ТР-ниң Чаан мөгези» хүндүлүг атты тыпсырын ол дораан байырлыг байдалга чон мурнунга чарлаан болгай. Август 16-да хүрешке Шолбан Валерьевич ол хүндүлүг атты мөгеге тывысканының документизин холга тутсуп, байыр чедирген. Эрес Кара-Сал Наадым хүрежинге үш катап чемпионнаан, Шагаа хүрежинге ийи катап, Тиилелге хүнүнге тураскааткан хүрешке ийи катап шүүлген. Ол – сумо болгаш хостуг хүрешке РФ-тиң чемпиону, сумога делегей чергелиг спорт мастери. Чыылганнар ынак мөгезинге диңмиттиг адыш часкаашкыннары-биле байыр чедирди.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Кичээнгейде – Чөөн-Хемчик кожуун
Кожууннарның хөгжүлдезин таварыштыр бүгү республиканың турум хөгжүлдезин хандырар ужурлуг бис» — деп, август 13-те Чадаанага болган үнүүшкүннүг хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол медеглээн. Түңнелдерни үндүрүп тура, ол сайыттардан база Чазак Даргазының оралакчыларындан Чөөн-Хемчик кожууннуң хөгжүлдезинге «республика көрүжүн ажыглаарын» негээн. Чазак Даргазының бодалы-биле, Тываның эрге-чагыргазы кожууннуң хөгжүлдезинге ажык-дузаны күштелдирип болур, бодунуң соондан чаа бүдүрүлгелерни база чаа ажылчын олуттарны тургузарынче «тыртар» шиитпирлерни сүмелээр ужурлуг. «Бистер — үүрмек хуу айтырыгларны шиитпирлевес ужурлуг бис, ол кожуун чагыргазының херээ-дир, ону республиканың эрге-чагыргазы солуп шыдавас. Чазактың сорулгалары өске: «Кожууннарның хөгжүлдезин таварыштыр бүгү республиканың турум хөгжүлдезин хандырар ужурлуг бис. 
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Республика хүнү— ТЫВАНЫҢ онзагай байырлалы
Республика хүнү биле Наадым байырлалдарын бо чылын аңгы эрттирген. Август айның ортан үезинде найысылалга Тываның кол күрүне байырлалы – Республика хүнүн демдеглээн. Бо байырлалга республиканың чону, Россияның хоорайларындан болгаш даштыкы күрүнелерден аалчылар «Сибирьниң Швейцариязынга» шуужуп келгеннер. Тыва дээрге Азия диптиң чиге төвүнде магадап ханмас чараш бойдустуг, ховар элбек байлактыг, ажыл-ишчи, кайгамчык талантылыг чоннуг делегейниң онзагай булуңнарының бирээзи. Чүс-чүс чылдарда өгбелерден дамчып келген күш-ажылчы, кижизидикчи утка сиңген онзагай байырлалга «Кидисте — амыдыралдың хээлери» бүгү чоннарның IV фестивалынга кидистен кылган суй белектер болгаш кидистен тулган өглерниң конкурузун эрттиргени онзагай.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Хөй уругларлыг өг-бүлелерге халас чер
Кызыл хоорайның администрациязының чер болгаш өнчү-хөреңги хамаарылгаларының талазы-биле департаментизиниң начальниги Сергей Хураган-оолович Намажап-биле хөй уругларлыг өг-бүлелерниң социал камгалалының байдалының дугайында чугааны кылдым.

— Сергей Хураган-оолович, Кызыл хоорайның администрациязы хөй уругларлыг өг-бүлелерге чер үлелгезиниң талазы-биле кандыг хемчеглерни ап турарыл?
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Езулуг бай кижилер чурту — Тыва
Бистиң төрээн, ынак чуртувус Тыва Республикаже ооң ырак-узаан түвексинмейн, делегейниң янзы-бүрү чурттарындан кижилер чылдың кайы-даа үезинде үргүлчү аалдап кээп турар. Чамдыктары ажыл-агый аайы-биле, өскелери анаа-ла сонуургап, дыштанып алыр дээш чедип кээр. Оларның шуптузу аян-чорук чоруур бетинде эш-өөрүн таварыштыр азы Интернет дузазы-биле Тыва дугайында медээлерни чыып, көрбээн-даа болза, ооң-биле таныжып алырлар. Ынчалза-даа: «Тыва деп чүү черил?», «Ында кандыг езу-чаңчылдыг, культуралыг чон чурттап турарыл?», «Ынаар баары айыыл чок ирги бе?», «Тываже аян-чорук сонуурганчыг болур бе?» дээн чижектиг айтырыгларны боттарынга чаңгыс эвес катап салып, чигзине-даа бээр боор оң. А кажан олар маңаа чедип келгеш, тоолзуг черниң айдыс агаарын тынып, хол дегбээн арга-арыынга, тайгаларынга селгүүстеп, эрте-бурун чоннуң чаңчылдары-биле таныжып, делегейде алдаржаан хөөмей-сыгытты дыңнааш, кызыгаар чок магадап, канчаар-даа аажок сеткил ханып чанарлар.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Чоннуң байырлалында
Август 14-те Тываның хөгжүм-шии театрынга Республика хүнүнге тураскааткан байырлыг хурал болуп эрткен. Ук хемчегге тыва интеллигенцияның төлээлери, Тыва Республиканың тургустунарынга улуг үлүг-хуузун киирген хоочуннар, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң), ТР-ниң Чазааның төлээлери киришкен. Байырлыг хуралга Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол сөс ап чүве чугаалаан:

— «Август 15 — Тываның төөгүзүнде онзагай хүн. 92 чыл бурунгаар Суг-Бажынга бүгү Тываның арат-чону чыглып алгаш, кажан-даа туруп көрбээн күрүне тургузуун дугуржуп чугаалашкан. 9 кожууннуң төлээлери аразында изиг-изиг маргыжып турган дээрзин амгы үеде кадагалаттынып арткан материалдар бадыткап турар. 1921 чылдың август 15-те бүгү Тываның тургузукчу хуралының бадылаанын езугаар Таңды Тыва улус күрүнези деп күрүне чер, делегей кырынга тургустунган. Өгбелеривистиң эрес-дидим чоруунуң, мерген угаанының ачызында, акы-дуңма орус чоннуң дорт киржилгези-биле тыва күрүне төрүттүнген. Биче буурай чурттап чораан малчын араттарның хостуг чурттаар изиг күзелиниң дээди чадазының боттанганы ол. Ынчангаш Республика хүнүн таварыштыр бүгү Тываның чонунга изиг байырны чедирип тур мен».
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Республикавыс хөгжүлдези
Хүндүлүг номчукчу!

Бо хүннерде улуг байырлалывыс – Республика хүнүн демдеглеп турар болгай бис. Байырлалдың хемчеглерин эрттирип тура, төрээн Тывавыстың төөгүзүнче хая көрнүп, ада-өгбелеривистиң кылып келген ажыл-херектерин үнелеп, оларга хүндүткелди көргүзүп, чамдык түңнелдерни үндүрүп, келир үеже сорулгаларны салып турар бис.Тываның Чазаа республиканың хөгжүлдези, чаңгыс чер-чурттугларывыстың чаагай чоруу дээш улуг ажылды чорудуп турар. Төрээн Тывавыс, найысылал Кызыл хоорай чылдан чылче сайзырап, хөгжүп турарын демдеглексеп тур мен. Тудуг ажылдары шуудаан, чаа-чаа тудуглар туттунуп, ажыглалга кирип турары өөрүнчүг. Сөөлгү беш чылдарны ап көрээлиңер. Найысылалывыстың чоргааралы Тываның Национал музейи, Тыва Республиканың Yндезин тыва культураны болгаш ус-шевер чорукту сайзырадыр төвүнүң, Арбитраж судунуң, Дээди судтуң база Кызыл аэропортунуң чаа оран-бажыңнары, хөй квартиралыг чуртталга бажыңнары ажыглалга киргилээн.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
 «Эрткен 100 чылда Тываның кандыг чедиишкиннерин демдеглээр силер?»
Дөжүлдей Бүржүнеевич Ондар, «Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы», Тыва Республика орденниң эдилекчизи, улус өөредилгезиниң хоочуну:
— Республика хүнүн чылдың-на демдеглеп эрттирип турары аажок шын, чүге дээрге чыл дургузунда кылып чоруткан ажыл-агыйны түңнеп, чедер-четпестерни сайгарып, ооң-биле чергелештир чон мурнунга сорулгаларны база салып турар. Келир чылга чедир оларны күүседир дээш кижи бүрүзү кызып ажылдаар. Черле ынчаш сөөлгү үеде республикада кылып чоруттунуп турар ажыл-агый канчаар-даа аажок үре-түңнелдиг, чонга көскү. Чазак-чагырганың-даа удуртукчулары республиканың чурттакчыларынга чугула херек, үндезинниг айтырыгларны чүнүң-даа мурнунда шиитпирлеп турарын көрүп тур бис.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Тес - Хемде өг - бүле байырлалы
Тыва Республиканың ХБАБ эргелелиниң Тес-Хем кожуунда албанынга Тес-Хем кожууннуң үндезилеттингенинден бээр 90 чыл, Самагалдайның 240 чыл оюнга тураскааткан өгленишкен аныяктарның байырлыг бадылажыышкынының езулалы эрткен. Сүт дээрге чуртталганың баштайгы чеми, аныяктарның амыдырал-чуртталгазының делгем оруу сүт дег арыг, чаагай болзун дээш авалары аяктарда ак сүттүг, ак кадактыг оглу, кеннин уткуп хүлээп алган.
Улаштыр номчуур...