Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Рабочая встреча Президента Владимира Путина с Главой Республики Тыва Владиславом Ховалыгом

Руководитель региона информировал Президента, в частности, о темпах жилищного строительства и мерах по развитию сельского хозяйства в Туве. 
В.Путин: Мы с Вами обсуждали ситуацию, уже отметили позитивные тенденции. Конечно, что касается стройки – у нас стройка в целом развивается хорошо по стране, рост 7,9 процента. Но в Туве – больше 50, по-моему, 53 процента.
В.Ховалыг: Да.


Подробнее...

Новости

RSS
28.05.2024 20:19 / Образование
В шести школах Тувы идет капремонт по программе "Модернизация школьных систем образования"

Капитальный ремонт шести школ в Туве по федеральной программе «Модернизация школьных систем образования» идет по графику. Кардинально обновляются образовательные учреждения в селах Эрзин, Тээли, Хондергей, бывший аграрный лицей Сукпака, а также школа-интернат для детей с нарушением слуха и школа №4 г. Кызыла. 

Подробнее...
28.05.2024 16:12 / Праздники
Народный праздник Тувы "Наадым-2024" состоится 18-20 июля

В этом году решением правительства Тувы перенесены сроки проведения главного праздника животноводов республики. «Наадым — 2024» пройдёт не как обычно в августе, вместе с Днём республики, а раньше — с 18 по 20 июля. Такое решение власти региона приняли, прислушавшись к пожеланиям  животноводов и других сельхозтружеников, чтобы не отвлекать их от важной сезонной работы — во второй половине августа уже начинается осенняя страда.

Подробнее...
28.05.2024 13:06 / Образование
В Минобразования Тувы выбрали участников программы "Земский учитель"

Заседание конкурсной комиссии по отбору на право участия в программе «Земский учитель» прошло в Министерстве образования Тувы на прошлой неделе.  Заявки на участие в конкурсе подали 93 претендентов-педагогов. Члены комиссии отобрали 13 учителей, которые соответствовали всем требованиями конкурса и набрали нужное количество баллов. 

Подробнее...
27.05.2024 23:12 / ЖКХ
В Туве приступили к разработке проектно-сметной документации новой котельной Шагонара

В Шагонаре, где в марте этого года в результате взрыва угольной газопылевой смеси была серьёзно повреждена местная ТЭЦ, будет построена новая котельная. Об этом решении властей объявил Глава Тувы Владислав Ховалыг. Он сообщил, что техническое задание уже готово, и специалисты приступают к разработке проектно-сметной документации новой котельной.

 

Подробнее...
26.05.2024 15:28 / Общество
Дело пострадавшего несовершеннолетнего из О-Шынаа рассматривается в Кызылском городском суде


В связи с распространением в социальных сетях информации о попытках «замять дело» в отношении троих молодых людей, обвиняемых в совершении насильственных действий сексуального характера в отношении 10-летнего ребенка из с. О-Шынаа Тес-Хемского района, Правительство Республики Тыва официально заявляет.

Подробнее...
24.05.2024 20:08 / СВО
Представитель Главы Тувы по вопросам СВО работает в Ростове-на-Дону

Представитель Главы Тувы по вопросам СВО Тимур Куулар в начале этой недели выехал в рабочую командировку в зону специальной военной операции, где должен встретиться с тувинскими военнослужащими. Однако первым пунктом в его рабочей командировке стал город Ростов-на-Дону, а именно войсковая часть 522 ЦПООП, в котором ведется работа по опознанию погибших военнослужащих. 

Подробнее...
24.05.2024 16:24 / Образование
Последний звонок прозвенел для более чем девяти тысяч выпускников Тувы

Сегодня во всех школах Тувы прозвенел последний звонок. Торжественные линейки прошли для девяти с половиной тысяч ребят, оканчивающих девятые и 11-е классы. Глава Тувы Владислав Ховалыг на своих страницах в социальных сетях поздравил выпускников с праздником. Руководитель республики стал почетным гостем на празднике в Аграрном лицее и принял участие в закладке Аллеи выпускников.

Подробнее...
24.05.2024 09:59 / Безопасность
В Туве в связи с подъемом уровня рек силы и средства переведены в режим повышенной готовности

С начала паводкового периода на территории республики ведется ежедневный мониторинг гидрологической обстановки. Последние данные от 21 мая показали, что уровень воды в реках региона повышается. Самый большой подъем воды наблюдается на реке Енисей. По поручению Главы Тувы Владислава Ховалыга, силы и средства по ликвидации ЧС переведены в режим повышенной готовности.

Подробнее...
23.05.2024 21:06 / Молодежь
Два студенческих стройотряда Тувы прошли отбор ПАО «Газпром»

Стройотряды Тувинского госуниверситета и Кызылского строительного техникума прошли отбор на Всероссийские студенческие стройки глобальной энергетической компании. Объединенный стройотряд из Тувы «Золотые руки» будет работать на Всероссийской студенческой стройке «Сибирь» в числе 27 отрядов из Башкортостана, Новосибирска, Воронежа, Удмуртии, Москвы, Костромы, Орла, Самары, Иркутска, Тюмени, Красноярска, Архангельска, Алтая, Чувашии, Кузбасса, Ямало-Ненецка.

Подробнее...
23.05.2024 19:54 / Экология
В Туве лесопатологи проведут плановый мониторинг состояния лесов

В этом году специалисты-лесопатологи филиала «Рослесозащита» - «Центр защиты леса Республики Тыва» проведут комплекс плановых мероприятий по государственному лесопатологическому мониторингу лесов региона. Для сбора данных о динамике состояния лесов будут проводиться регулярные наземные наблюдения, которые охватят 1 160 000 га лесной территории.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Ш. Кара-оол проинспектировал ход реконструкции сквера Салчака Тока и принял участие в посадке елей

15.05.2014

Тувинским наркополицейским  торжественно вручено   знамя

14.05.2014

Новый сельхозрынок "Сайзырал" построен для участников губернаторского проекта "Одно село - один продукт"

14.05.2014

Глава Тувы Шолбан Кара-оол испытал себя на экстремальной трассе за рулем внедорожника

12.05.2014

Республиканский турнир по национальной борьбе "Хуреш", посвященный Дню Победы и 100-летию Героя Советского Союза Т.Б. Кечил-оола

10.05.2014

В столице Тувы Парад Победы открылся шествием «Бессмертного полка»

09.05.2014

Праздничный концерт, посвященный Дню Победы! 8 мая 2014 г.

09.05.2014

Глава Тувы встретился 8 мая с учащимися Кадетского корпуса Республики Тыва

09.05.2014

В столице Тувы   состоялась торжественная церемония возложения венков  к мемориалу павшим  воинам. Кызыл. 8 мая 2014 года.

08.05.2014

Глава Тувы потребовал исполнения губернаторских проектов в области образования республики

07.05.2014

Открытие сезона конных скачек 2014 года в Туве.   Местечко Бора-Булак  в Дзун-Хемчикском районе республики.

05.05.2014

В Шагонаре запустили Wi-Fi

05.05.2014

Глава Тувы посетил место строительства буддийского храма в городе Шагонаре

05.05.2014

Первомайская демонстрация  в столице Тувы. Кызыл. 1 мая 2014  года.

01.05.2014

В Туве активно развивается детский футбол. Фото компании "Мегафон"

15.04.2014

Глава Тувы выступил с отчетом о работе Правительства республики в 2013 году

14.04.2014

Глава Тувы посетил Республиканскую школу искусств им. Р. Кенденбиля. Фото Чингиса Саая

04.04.2014

Дни Республики Тыва в Совете Федерации, заседание Комитета по федеративному устройству, региональной политике, местному самоуправлению и делам Севера

31.03.2014

Дни Республики Тыва в Совете Федерации, расширенное заседание Комитета по бюджету и финансовым рынкам

30.03.2014

Дружеский матч по футболу между командами сенаторов Совета Федерации РФ и Республики Тыва, 25 марта 2014 г.

30.03.2014


 
Медээлер
RSS
29.10.2013
Тываның Чазааның  Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Очур-оолдуң хенертен мөчээнинге кажыыдал илередиишкини

     Дүүн Чазактың аппарат хуралы амыдырал - чуртталгазындан эрте чарлып чоруткан Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Ооржакович Очур-оолдуң чырык адынга тураскааткан кажыыдалдың минутазындан эгелээн. Кадыының байдалы баксырап турган - даа болза, ол амыдыралының сөөлгү хүнүнге чедир харысаалгалыг ажылынга ажылдап турган. Чуртталгазының сөөлгү хүнүнде малчыннарның кыштаглаашкынга белеткелин хынап чорааны - Алексей Ооржаковичиниң шудургу ажыл - агыйжы, даанган ижинге бердинген чоруунуң көскү херечизи. Алексей Ооржакович Очур-оол октябрь 26 - да, 55 харлыында хенертен мөчээн. Ол 1959 чылдың октябрь 1 - де Тыва АССР - ниң Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурга төрүттүнген. 1982 чылда Красноярскиниң күрүнениң башкы институдун дооскан, 1996 чылда Россияның Федерациязының Президентизиниң чанында Россияның күрүне албанының академиязынга “күрүне болгаш тус - чер удуртулга” деп мергежилин чедип алган.  

Улаштыр номчуур...
29.10.2013
«Байлаңдан байыыр»
Барыын-Хемчик кожууннуң Ак сумузу — Тываның бир өзүп-сайзырап, үениң аайы-биле чаарттынып олурар суурларының бирээзи. Актың чагырга даргазы Иван Оттук-оолович Куулар бодунуң чаңгыс чер-чурттугларының дугайында чоргаарал-биле чугаалап олурар:
 – Ак сумузу Барыын-Хемчик кожууннуң девискээринде. Ында ниитизи-биле 845 кижи чурттап турар. Уруг-дарыывыс суурнуң уруглар садында, ортумак школада хаара туттунган. Школада 100 өөреникчи бар, эмнелге ажылдап турар. Дөң-Терезинден чонувустуң чоргаа-ралын кыптыктырып чоруур ат-алдарлыг улус-даа үнген. Ада-чурттуң Улуг дайынынга эки туразы-биле Монгуш Шет болгаш Чот ийи алышкылар киришкеш келген. 
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Ийи дакпыр Маадыр ие
Россияның протекторадынга Тываның киргенинден бээр мугур 100 чыл, Кызыл хоорайның таваан салганындан бээр база 100 чыл болурун билир болгай силер. Россия чергелиг улуг байырлалга белеткенип тургаш, херээжоктар диртип чорааннарывыстың херээженнер болу бергенин, оларга күрүнениң эң дээди шаңналын – Маадыр ие атты тыпсып турар апарганын уттур эргевис чок. Тыва дылда «херээжок» биле орус дылда «женщина» деп ийи аңгы чоннуң ийи аңгы уткалыг ийи сөзүнүң бирги-бирги чартыын Пальмбах баштаан эртемденнеривис 1930 чылда бириктириптерге, «херээжен» деп чаа сөс тывылгаш, базымчага чораан кыс чонга эр кижи-биле дең эргени берген.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Адазының ажыл-херээн уламчылаан
ТР-ниң Национал музейинге Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, ТР-ниң Күрүне шаңналының лауреады, Россияның алдарлыг чурукчузу, «Москва 850 харлаан» медальдың эдилекчизи Эрес-оол Байындының 65 харлаанынга тураскааткан ийи дугаар хууда делгелгези болган.Э.Б.Байынды – алдарлыг чурукчу (даш-чонукчузу) өг-бүлениң ажыл-херээ-ниң уламчылакчызы. Ооң ат-сураглыг адазы Байыр Сарыгович Байындыга – «РСФСР-ниң И.Е.Репин аттыг Күрү-не шаңналының лауреады» атты 1972 чылда тывыскан. Бодунуң ынак ажыл-херээнге ол оглун өөредип каан. Ачазы биле кырган-ачазы ат-сураглыг улусчу ус-шевер Монгуш Черзи ажылдап орда, бичии Эрес оларны көрүп, чонар-даштан дириг амытаннар, мал-маган канчаар «дирлип» кээрин магадап чорааш, школачы үезинден-не оларны өттүнүп чуруурунга, чонар-даштан чазаарынга ынак апарган.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Улуг-Хемниң эрик кыры
2014 чылда  Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Амгы үеде кол ажылдар парк девискээринде: септиң эриктерин бетоннап, ооң дүвүн улам ханыладып, аштап-арыглап турар. Септиң эриин дургаар ыяштарны кезип каапкан, паркче кирер кол эжиктен «Алантос» ресторанга чедир дөрт кырлыг ыяштарны салган. «Кызыл партизаннар» тураскаалын долгандыр база кырлыг ыяштарны дөжей салган. «Азияның төвү» тураскаалдың чанынга турар чаа ресторанның тавааның оңгарын каскан. Сесерлигде эрги асфальт шывыын ап каапкан. Күрүнениң биче хемчээлдиг хемелер инспекциязының оран-бажыңын бускан.  
Улаштыр номчуур...
22.10.2013
Орукчулар мөөрейи
Октябрь 16-да, орук ажыл-агыйының ажылдакчыларының профессионал байырлалының бүдүүзүнде, Кызылдан Абаканче углай оруктуң 40 дугаар километринде Бегреда деп черге экскаватор, автогрейдер, чиик база аар чүък машиналарының чолаачыларының аразынга мөрей болуп эрткен.4 чыл улаштыр эртип турар мөрейге республиканың билдингир тудуг организациялары«Восток» КХН-ниң, Туран хоорайның ДЭП-364-түң база «Сибирьниң оруктары» КХН-ниң Абакан хоорайда баазазының ажылдакчылары киржир дээш чедип келген. Аарыкчылар база-ла хөй. Оларның аразында Кызыл хоорайның транспорт техникумунуң «автооруктар тудуу» салбырының 3-кү курузунуң студентилери база бар.Мөрейни Федералдыг орук агентилелиниң федералдыг күрүне албан чери «М-54-Енисей» автомобиль оруунуң Тыва Республикада эргелели эрттирген. Кол сорулгазы — орук ажылдакчыларының мергежилин бедидери, арга-дуржулга солчуру, аныяк-өскен аразынга орукчунуң ат-алдарын көдүрери.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Самолетка олуруп,иви мунуп чорааш…
Олимпий одунуң Эстафетазы Тываның найысылалынга ноябрь айда келир.
 Россияның сөөлгү элээн каш чыл дургузунда белеткенип келгени «Сочи 2014-түң» Олимпий одунуң Эстафетазы Москвадан үнүпкен. 123 хонуктуң дургузунда Эстафета чурттуң 2900 хоорай, суурларын таварыыр. Ниитизи-биле Олимпий оду 65000 ажыг километрни эртер, ону автомобильдер-биле, поездилер-биле, самолеттар-биле, оон туржук үш аът кошкан орус терге-биле болгаш ивилер-биле чедирер.Чаңчыл езугаар Олимпий одун Грецияга кывыскан, октябрь 6-да ону Москвага эккелген. Бүгү чуртту дургаар эрткеш, Эстафета Москвадан Сочиге чедерде, бистиң чуртувустуң төөгүлүг, культурлуг болгаш онза чараш черлерин эртер, оларның аразында Ясная Поляна, Курштуң Россия талазында кезиин, Авачин вулканнарын болгаш Кижиде музей-заповедникти таварыыр. Чаа 2014 чылды Эстафета Россияның эң чараш хоорайларының бирээзи — Татарстанның найысылалы Казаньга уткуур. Ону эрттирип турарларның бодалы-биле алырга, Эстафетаның оруунга Россияның чурттакчы чонунуң 90 хире хуузу таваржыр, ынчангаш бистиң чуртувустуң 130 миллион чурттакчызы Эстафетаның киржикчилери болгаш көрүкчүлери болур аргалыг.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Эзирик чолаачының хайындан
Эрткен неделяда ТР-ниң Иштики херектер яамызынга орук озал-ондааның талазы-биле кем-херек үлгедиишкиннерин канчаар илередип турарының дугайында чугаалашкан. ТР талазы-биле ИХЯ-ның истелге эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы—истелге кезээниң начальниги, юстицияның подполковниги Мөңге-Назын Бичелдеевич Мөгедир массалыг информация чепсектеринге та­йылбырны берген. 2013 чылдың сөөлгү 8 айында республикага 95 орук озал-ондаа болган. Эрткен чыл-биле деңнээрге, көргүзүглер 10,5 хууга көвүдээн. Бо чылын 49 орук озал-ондаанга 54 кижи амы-тынындан чарылган, ооң иштинде 5 чаш ажы-төл, 16 херээжен. Ол дээрге-ле эрткен чыл-биле деңнээрге, 22 хуу хөй болуп турар. Бо чылын эзирик 23 чолаачының хайы-биле автоорук озал-ондактары болган.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
«Бистиң республикавыска эки деткимче херек»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ-лериниң удуртукчулары-биле интервьюзунуң уланчызы

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору: «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелче улуг кичээнгейни салып турар-дыр силер, Шолбан Валерьевич. Ону чоокта чаа, чыл эгезинде эгелээн болгай, ынчалза-даа чамдык түңнелдер амдыгааштан көстүп келген. Ол дугайын чүү деп бодап тур Силер?
Шолбан Кара-оол: Ол теманы калбаа-биле чырыдып турарыңар дээш четтирдим. Төлевилелдиң алыс түңнелдериниң дугайын чугаалаары ам-даа элек. Мээң бодап турарым-биле алырга, эгези ам салдынган-дыр. 175 төлевилелди сайгарып көрдүвүс, оларның 105-жин күү-сеткен ийикпе, күүседип турар. Дыт саадын белеткээр дээн төлевилел меңээ аажок таарышкан. Сааттың шынары-даа, ону савалааны-даа чогумчалыг, ону Тывадан дашкаар безин садып болур. Каа-Хем кожуунда суугулар бүдүрүп эгелээн, Мөңгүн-Тайгада мээң аттажым Шолбан Кара-Сал тууйбу бүдүрүлгезинче кирген. Чеди-Хөлде сүттү бүдүрериниң болгаш болбаазырадырының талазы-биле эки төлевилелдер бар, ол продукция тус черниң бараан рыногунда олутту ээлепкен. Дааранылга болгаш суй белек кылыглары хөйү-биле делгеттинген.
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ удуртукчулары-биле ужуражылгазы
Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче киргениниң 69 чылының бүдүүзүнде Тыва Респуб­ликаның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың солуннарының база КТРК - ның тус чер филиалының кол редакторларынга интервьюну берген. Келир чылын болур юбилейлерге белеткел дугайында айтырыгдан ол эгелээн.
Роман Тас-оол, «Тувинская правда»: Шолбан Валерьевич, юбилейлерни байырлаарынга чедир хөй-даа эвес үе арткан-дыр – он ай, а кылыр чүүлдер ам-даа хөй. Шыны-биле чугаалап көрүңерем, республиканың курлавырларын болгаш саң-хөө арга-шинээн хөлүн эрттир үнелепкен эвес силер бе?
Шолбан Кара-оол: Чугааны эгелээринге нарын айтырыг-дыр. Билир силер, бедик сорулгалар чокта, эки чогаадыкчы бодал чокта, харын-даа мырыңай, эки турамык чорук чокта, субъектиниң баштыңы азы муниципалитеттиң баштыңы, суурнуң баштыңы дээн ышкаш албан-дужаалдарже семээн-даа ажыы чок деп бодаар мен.
Мындыг байдалдарда меңээ үлегер – Сергей Күжүгетович Шойгу. Шак ындыг таварылгаларда ооңмындыг үлегер чугаазы бар: «Чүнү шыдаар сен – ону кыл, ооң соонда чүү-даа болгай аан». Бистиң аравыска чугаалажырга, баштай дээрезинде мындыг бодал база сагыжымга кирген: ооң мурнунда кылып турганы ышкаш, юбилейлерни ынчаар демдеглеп эрттириптер бе: эки банкет, хүреш маргылдаазы, аът чарыжы дээн дижик…
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
 Кичээнгейде — уругларның эрге-ажыы
Эрткен неделяда ТР-ниң Дээди судунга РФ-тиң Дээди судунуң даргазы Александр Кликушинниң киржилгези-биле семинар-хурал болуп эрткен. ТР-ниң Дээди судунуң даргазының оралакчызы Алекмаа Салчак семинарны удуртуп эрттирген. Хуралдың темазы — назы четпээннерниң эрге-ажыын камгалаары болгаш оларга чөптүг дузаны чедирери. Хемчегге район судьяларындан аңгыда, РФ-тиң Суд приставтарының албанының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Г. Михайлик, Тыва Республикада уругларның эрге-ажыының талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ С. Аракчаа, ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Н. Ховалыг, Хакасияның Дээди судунуң даргазының оралакчызы С. Доможаков дээш, оон-даа өске чалаткан аалчылар киришкен.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байырны чедирген
Бо хүн Россияның Президентизи Владимир Путинниң төрүттүнген хүнү. Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол күрүнениң удуртукчузунуң төрүттүнген хүнүн таварыштыр байыр чедириишкинин чоргускан. Ында бижээни: “Хүндүлүг Владимир Владимирович! Тываның хөй язы - сөөктүг чоннарының болгаш бодумнуң өмүнээмден төрүттүнген хүнүңер таварыштыр сеткилдиң ханызындан изиг байырны чедирип тур бис!  Россияның  сайзыралы дээш Силерниң кылып чоргузуп турар тура - сорууңар,  могаг - шылаг чок энергияңар болгаш ажыл - херек дээш сыныш чок чорууңар бистерге, кижи бүрүзүнге, бедик хамааты туруштуң, ажыл - херекке долузу - биле бердинип, чонунга бараан болурунуң дириг херечи чижээ болуп чоруур Силер. Төрээн чер - чуртунуң салым - хуузу дээш улуг харысаалганы канчаар төлептиг тударын база херек кырында көргүзүп чоруур Силер.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
«Чалааты» бригадазының төлевилели
Биче бүдүрүлгелерни чаартырынче Тываның Чазаа улуг кичээнгейни салып турар. Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалында «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелин республикада шуудаан деп болур. Өвүр кожууннуң 8 биче бүдүрүлгелериниң бирээзи – Ак-Чыраа сумузунда «Чалааты» – бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң механизастаттынган сиген бригадазы. Бо бригаданың кол ажылы – мал чеми сигенни белеткээри. А Сарыг-Хөлде чайгаар үнүп чыдар сигенниң дүжүдү чылдың-на элбек болур. «Чалааты» бот-башкарылгалыг бүдүрүлгениң удуртукчузу – Олег Кончукович Агбаан. Бо бригадаже көдээ ажыл-агыйның тускай эртемниглери, чолаачылар, трактористер болгаш малчыннар хаара туттунган. 
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Хымыс бүдүрүлгезин сайзырадыр дээш…
Каа-Хем кожуун «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге идепкейлиг киржип турар. Кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге үлүүн киирип, херек кырында ажылдап ту-рар 17 төлевилелдерни кожуун чагыргазы деткип турар.Оларның бирээзинге Суг-Бажы сумузунуң девискээринде Марат Болай-оолович Салчактың удуртуп турары «Аржаан» көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативиниң (КБК) хымыс фермазы хамааржыр. Ол 1992 чылда тургустунган. Бо ажыл-агыйны Тыва АССР-ниң алдарлыг чылгычызы Болай-оол Базыр-оолович Салчактың салгалдары, ажы-төлү ажыдып, ачазының ажыл-херээн уламчылап турарын демдеглээри чугула.
Улаштыр номчуур...
07.10.2013
Хоочуннарның арга-дуржулгазын ажыглаар
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол делегейниң Улуг назылыг кижилер хүнүнүң бүдүүзүнде хоочуннар Григорий Ширшин болгаш Григорий Долгополов олар-биле ужурашкан. Григорий Чоодуевич Ширшин 1973 чылдан эгелээш 18 чыл дургузунда СЭКП Тыва обкомун удуртуп келген. Григорий Николаевич Долгополов партия обкомунуң үлетпүр килдизин хөй чылдарда удурткан, обкомнуң ийиги секретарынга база ажылдап турган. Мурнуку салгалдың дуржулгазын кичээнгейге албайн барып болбас деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. Ону ам-даа хандыр өөренип көөр болгаш амгы үениң байдалдарынга дүүштүр ажыглаар херек. Тываның сайзыралының ийи аңгы үе-чадазын деңнештирип тура, хоочуннар социал-экономиктиг сорулгаларны шиитпирлээриниң талазы-биле Тываның Чазааның күжениишкиннерин чогумчалыг деп үнелээннер.


Улаштыр номчуур...