Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Рабочая встреча Президента Владимира Путина с Главой Республики Тыва Владиславом Ховалыгом

Руководитель региона информировал Президента, в частности, о темпах жилищного строительства и мерах по развитию сельского хозяйства в Туве. 
В.Путин: Мы с Вами обсуждали ситуацию, уже отметили позитивные тенденции. Конечно, что касается стройки – у нас стройка в целом развивается хорошо по стране, рост 7,9 процента. Но в Туве – больше 50, по-моему, 53 процента.
В.Ховалыг: Да.


Подробнее...

Новости

RSS
28.10.2013 15:29 / Общество
Минздрав Тувы опубликовал результаты диспансеризации населения
Почти половина прошедших диспансеризацию жителей Тувы признаны здоровыми. Диспансеризацию в Туве на конец октября прошли 16 323 человека, или 54,2 % плана на 2013 год. Сегодня Минздрав республики опубликовал данные мониторинга лечебно-профилактического обследования населения. По информации министерства, 45% обследованного населения Тувы отнесено к первой группе здоровья, т.е. признано практически здоровым. Вторая группа здоровья составила 14 %, в числе которых люди, чье состояние на момент обследования не вызывает особых беспокойств, однако у них обнаружены факторы риска с отложенными последствиями - это курение, повышенный вес, повышенный уровень холестерина крови и другие неблагоприятные сигналы, сулящие проблемы для здоровья в ближайшем будущем. 
Подробнее...
28.10.2013 14:08 / Новости России и мира
Алексей Пиманов стал президентом медиахолдинга «Красная звезда»

Экс-сенатор Алексей Пиманов вступил в должность президента медиахолдинга «Красная Звезда». В интервью «Известиям» он добавил, что сможет рассказать о плане развития холдинга после того, как в ближайший месяц решатся некие три предварительных вопроса. Бывший руководитель медиахолдинга Юрий Шалимов останется работать в компании. По словам Пиманова, для нормальной работы канала «Звезд» нужно более 4 млрд руб. В 2012 г. дотации Минобороны на телерадиокомпанию «Звезда» составили около 1,5 млрд руб. Также он сказал, что ведет переговоры о переходе на этот канал с «10 настоящими звездами», в том числе Эдгардом Запашным и Вячеславом Фетисовым. Он пообещал, что в холдинге будет создано собственное информагентство и киностудия.

Подробнее...
28.10.2013 13:29 / Муниципалитеты
Правительство Тувы скорбит по поводу кончины  главы администрации Монгун-Тайгинского района Алексея Очур-оола

Аппаратное совещание в правительстве началось с минуты молчания по безвременно ушедшему из жизни главы администрации Монгун-Тайгинского района Алексея Ооржаковича Очур-оола. В последнее время у руководителя муниципального образования были проблемы со здоровьем, но он до последнего оставался на ответственном посту. Об исключительном профессионализме Алексея Ооржаковича говорит и тот факт, что его жизнь внезапно оборвалась в результате острого приступа болезни во время объезда им чабанских стоянок с целью проверки готовности животноводов района к предстоящей зимовке. 

Подробнее...
28.10.2013 09:50 / Образование
В Туве принята программа развития образования до 2020 года
За семь предстоящих лет, начиная с 2014 года, в систему образования Тувы будет вложено более 31,2 млрд. рублей. Правительство республики утвердило государственную программу развития образования Тувы на 2014-2020 годы, где определены ее расчетные параметры, включая и объем финансирования. Как сообщили в министерстве образования РТ, представившем на обсуждение правительства проект госпрограммы, в документе, охватывающем все уровни системы регионального образования, изложен полный круг целей и задач, направлений развития образования, раскрыты механизмы реализации планируемых мероприятий, а также заявлены конечные результаты, по которым можно судить об эффективности исполнения.    
Подробнее...
28.10.2013 00:17 / Муниципалитеты
Глава Тувы указал на необходимость качественного обслуживания и содержания новой котельной в поселке Хову-Аксы

В поселке Хову-Аксы начинают подачу тепла от новой котельной. Первый котел мощностью 6, 5 Гкал в час здесь запустили 20 октября. С 21 числа он обкатывается в рабочем режиме. Начинается постепенное подключение поселка. 26 октября, вернувшись из командировки в Москву, глава Тувы Шолбан Кара-оол проинспектировал объект. В ходе осмотра котельной он сразу обратил особое внимание на то, что с первых дней своей работы она должна быть взята на качественное и обслуживание и содержание. Здесь, по его мнению, должны работать ответственные люди в нормальной обстановке со всеми необходимыми условиями труда. 

Подробнее...
27.10.2013 19:20 / Мероприятия
Глава Тувы потребовал от министров безусловного освоения федеральных средств

Одним из первых мероприятий Шолбана Кара-оола по возвращении из командировки в Москву стало рабочее совещание с членами Правительства республики. В его ходе состоялось обсуждение вопросов текущей работы министерств и ведомств, проверка исполнения поручений премьера по ключевым направлениям деятельности органов исполнительной власти. Открывая встречу, Глава республики проинформировал коллег о результатах своей работы в Москве. Главным итогом командировки, отметил Шолбан Кара-оол, стало включение в повестку заседания Правительства Российской Федерации, намеченного на ноябрь, вопроса о социально-экономическом положении Тувы и выработке плана мероприятий по комплексному развитию региона.

Подробнее...
27.10.2013 13:57 / Муниципалитеты
В селе Усть-Элегест открылся новый пункт шиномонтажа
Ко Дню автомобилиста в селе Усть-Элегест открылся пункт шиномонтажа. Как пояснил заместитель министра экономики Тувы Херел Бадарчи, этот проект в начале года был инициирован жителями села на сходе граждан, а затем включен администрацией Кызылского района в перечень Губернаторского проекта "Одно село - один продукт". Основными клиентами пункта шиномонтажа кроме жителей села являются водители, выезжающие из города Кызыла в западные районы Тувы. «Мы считаем, что проект является одним из примеров проявления грамотного маркетинга территории, так как известно, что село Усть-Элегест расположен недалеко от от административного центра республики - города Кызыла, на загруженной транспортным потоком трассе А-162, которой в будущем будет придан статус федеральной дороги. 
Подробнее...
26.10.2013 13:38 / Праздники
Глава Тувы и  спикер парламента республики поздравили автомобилистов с профессиональным праздником
Глава Тувы Шолбан Кара-оол и Председатель Верховного Хурала Кан-оол Даваа поздравили автомобилистов республики с профессиональным праздником. «Уважаемые ветераны и работники автомобильного транспорта Тувы! – говорится в обращении. – Примите искренние поздравления с Днем автомобилиста! Этот праздник в нашей «республике на колесах» отмечает целая армия водителей и рабочих, инженерно-технических работников и служащих, руководителей автотранспортных и пассажирских автопредприятий, ученых и преподавателей учебных заведений, студентов, готовящихся пополнить ряды специалистов отрасли.
Подробнее...
25.10.2013 19:20 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол обсудил с ветеранами   республики насущные вопросы
Республиканская конференция ветеранов (пенсионеров) прошла сегодня в Центре традиционной тувинской культуры и ремесел. Обсудить роль старшего поколения в подготовке к 70-летию Победы в Великой Отечественной войне, к 100-летнему юбилею единения Тувы и России, другие актуальные вопросы, волнующие пожилых людей, собрались руководители первичных ветеранских организаций, активисты из всех муниципальных образований республики. В фойе развернули небольшую выставку, на которой представили своеобразные отчеты о своей общественной деятельности. С участием Главы Тувы Шолбана Кара-оола, который приехал на конференцию прямо из аэропорта, вернувшись из рабочей командировки в Москву, состоялся заинтересованный и обстоятельный обмен мнениями. 
Подробнее...
25.10.2013 15:49 / Образование
Власти Тувы наращивают усилия  по обеспечению жильем молодых учителей

Правительством республики одобрен проект соглашения с Министерством образования и науки Российской Федерации. Предметом Соглашения является предоставление из федерального бюджета в 2013 году субсидии бюджету республики на возмещение части затрат учителям общеобразовательных учреждений в связи с предоставлением ипотечного кредита. Субсидия в размере 16 миллионов 112 тысяч рублей поступает на условиях софинансирования из республиканского бюджета в объеме 13 миллионов 183 тысяч рублей. 

Подробнее...

Фоторепортажи







Парад в честь 76-ой годовщины Победы в Великой Отечественной войне в г. Кызыле, 09.05.2021.


В Туве прошел V Республиканский слет «Рабочие профессии ХХI века»


Глава Тувы пообщался в очередях с пенсионерами Тандинского района


Глава Тувы поздравил энергетиков с профессиональным праздником на торжественном собрании





 
Медээлер
RSS
26.09.2013
«Алдан-Маадырларга алдар болгаш хүндүткел»
Сентябрь 19-21 хүннеринде Тываның төөгүзүнде уттундурбас, кайгамчык байырлал Сүт-Хөл кожуунга болуп эрткен. Алдан-маадырларның тура халыышкынының 130 чыл оюн демдеглээн байырлалче «Шын» солуннуң хоочуну Владимир Чадамба-биле кады Сүт-Хөл кожуун кайы сен дээш хаптывыс. Орук дургаар хоочуннуң алдан-маадырлар дугайында дыңнаан, номчаан солун чугааларын дыңнааш, ол маадырларның дириг бодун хензиг үе дургузунда караам ужу-биле оода чаңгызын көрзе деп канчап-даа болдунмас күзел-биле бодумнуң сагыш-сеткилимни кыптыктырып-ла чордум. Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң 2013 чылда чырыкче үндүргени Ю.Л. Аранчынның «Тыва улустуң маадырлыг оруу» деп номунда мынчаар бижип турар: «Алдан-дургуннарны «кемниг оор-дургуннар, аза-хортан баък чүвелер» деп феодал төрениң кижилери араттарны үргүлчү дорамчылап, хоптап келген. Ынчалза-даа олар араттарның ырмазын сып, идегелин оскундуруп шыдаваан: харын бөдүүн араттар баштайында дургуннарның база оларга чоок кижилерниң «бак салымын» кээргеп чоруй, чоорту оларның овур-хевирин сагыш-сеткилинге маадыржыдып арттырып алган». 
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң Алдан - Маадырларның тура халышканындан  бээр 130  чыл оюнга байыр чедириишкини

Хүндүткелдиг чаңгыс чер - чурттугларым!

Алдан - Маадырларның төлептиг салгалдары!

Ада - өгбелеривистиң алдар - адынга мөгейген байырлал - биле!

       Тываның байлак төөгүзүнде онза черни ээлеп турар “Алдан - Маадырлар” деп, хүндүткелдии - биле адаарывыс бүгү - ле мөлчүкчү дарлакчыларга удур аңгы демиселин өөскүдүп үндүрген эрес - дидим өгбелеривистиң тура халышканындан  бээр 130  чыл оюн демдеглеп эрттирип турар - дыр бис. “Алдан - Маадырларның тура халыышкыны” деп адап чаңчыкканывыс, 1883 - 1885 чылдарда болган аңгы демиселинге ынчангы Тываның Даа биле Бээзи кожууннарның арат - чону шупту киришкеннер. Амгы үе - биле деңнээрге, алды кожууннуң чер - девискээринден улуг черге бөдүүн араттарның  адаан - өжээни кыптыгып үнген. Бо демисел ооң мурнунда чер - черлерге  өөскүп турган аңгы демиселдериниң эң - не кол, эң - не хөй кижи киржилгелиг, чоннуң чаңгыс аай демнежилгезин бадыткап көргүскен.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Озал - ондакка удур чүнү кылыр ужурлуг бис?
Кызыл хоорайның адаа талазында дачаларга бүдүн өг-бүлени эзирик чолаачы хөме бастырып каан, ооң уржуунда чаш ажы-төл авазы-биле кады амы-тынындан чарылган дугайында республикага тарай берген медээ чоннуң килеңин доюлдурган. Ол кижи кеземчени албан алыр ужурлуг деп Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң интернетке бижээнин хөй кижи номчааш, аңаа бүгү сагыш-сеткилинден чүүлдүгзүнген. Чолаачылар машиналарны эзирик мунуп, оруктарга болгаш кудумчуларга хөй озал-ондакты кылып, кижилерниң амы-тынындан чарлыры азы кемдеп-кергээри көвүдээни Тывада дүвүренчиг апарган. 2012 чылдың март 12-де Сүт-Хөл чурттуг аныяк оол машинаны эзирик мунуп алгаш, Элегес-Аксы суурнуң кудумчузунга ойнап турган уругларның кырынче халды берген. Чоокта чаа Кызылга Ровенская кудумчузунга 6 харлыг бичии уругну чиик машиналыг аныяк оол өлүр бастырып каан. Ол уругнуң чок болган черинде чечектер боондаа ам-даа турбушаан…
Улаштыр номчуур...
19.09.2013
Дүжүт ажаалдазы түлүктээн
Тываның муниципалдыг тургузугларында картофель болгаш ногаа ажаалдазы эрткен неделядан эгелеп идепкейжээн. Ниитизи-биле «ийиги хлебти» 665,5 га черден ажааган (планның 18 хуузу), ногааны 146,5 гектар черден чыгган (21, 8 хуузу). Бо ажыл Бии-Хем, Барыын-Хемчик болгаш Таңды кожууннарда идепкейлиг чоруп турар. Картофельдиң дүжүткүр чоруу улуг идегелди берип турар дээрзин Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы дыңнаткан, ортумаа-биле бир гадан 99,5 центнер алдынган, а чамдык кожууннарда - чижээ, Бии-Хемде 122,5 ц., Чеди-Хөлде болгаш Барыын-Хемчикте 110 центнер чедип турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Эзирик чолаачының буруузу-биле
Орук-транспорт озал-ондаанга таварышкаш, амызындан чарылганнарның өг-бүлелеринге дузаны чедирер. Сентябрь 16-да болган эртенги хуралга Чазак Даргазы Шолбан Кара-оол эрткен субботада Кызылга болган коргунчуг орук озал-ондааның дугайында чугааны көдүрген. Иштики херектер сайыды Александр Лобановтуң дыңнатканы-биле алырга, чиик автомобильдиң 23 харлыг чолаачызы эш-өөрү-биле төрүттүнген хүнүн демдеглээн соонда машиназы-биле чадаг кижилерни бастырган. «Тес-Хем кожууннуң Ак-Эрик суурнуң чурттакчызы кижи-дир. Ижип орган арагазы төне бээрге, ол магазинче ону садып алыры-биле чорупкан. Амгы үеде ол туттурган, бо талазы-биле кеземче херээн оттурган, тудуп хоругдаарының чөпшээрели алдынган — деп, Александр Лобанов дыңнаткан. — Чолаачы-биле кады чораан улустуң ат-сывы база тодараттынган».
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Тываның Баштыңы көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга конкурсту чарлаан
Мал согар цехтерни тургузар талазы-биле конкурсту Шолбан Кара-оол көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга чарлаан. Ол дугайында Чазак Даргазы бодунуң Вконтактыда арнынга дыңнаткан. «Мал ажылын сайзырадыры аграр политиканың кол угланыышкыннарының бирээзи болур. Сөөлгү чылдарда ол адырже кичээнгейни угландырып келгенивистиң түңнелинде мал бажын өстүрериниң талазы-биле Россияга тиилекчилерниң аразынга кирер аргалыг болган бис. Ол көргүзүг талазы-биле Сибирьде бир дугаар черни ээлеп турар бис. 2013 чылдың август 1-ниң байдалы-биле Тывада малдың ниити баш саны 1 миллион 741 баш болган, ооң иштинде шээр малдың баш саны — бир миллион 416 муң 693, бода мал — 182 муң 134, чылгы — 62 муң 918, иви — 2604 баш болуп турар. Бо саннар дээрге мал ажылдыгларының хүн бүрүдеги кызымак күш-ажылының түңнели-дир.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
«Нация крозу»
«Нацияның крозу» - Россияның девискээринде эң хөй киржикчилерлиг болгаш эң улуг спортчу хемчег. Россияның хамаатыларын «Нацияның крозу» спорт болгаш күш-культурага хандыкшыдып, кадык-чаагай амыдыралды суртаалдап турар. Спортка болгаш күш-культурага хандыкшылдыглардан аңгыда, профессионал спортчулар, олимпий оюннарының чемпионнары, спорттуң хоочуннары бо кросска киржиринге ынак. Бо улуг спортчу хемчегге политиктер, күрүне ажылдакчылары, яамыларның болгаш албан черлериниң удуртукчулары безин киржип кээр.Амгы үеде чадаг чарыш кончуг нептереңгей. Чадаг чарыш маңнаар кижилерге «Нацияның крозу» — магадап ханмас өөрүшкү-дүр. Бо чарышка тиилээри албан эвес, ынчангаш кросска кым-даа киржип шыдаар. 
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Чаа ЧЭС Кызылга туттунар
Чаа чылыдылга-электри станциязын (ЧЭС) тударының дугайында Тываның Чазааның эгелээшкинин «Росчеткилерниң» удуртукчузу Олег Бударгин деткээн. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң чалааны-биле Кызылга ажылчын аян-чоруун кылып кээп, Чазак хуралынга олурушкан «Росчеткилер» ААН-ниң чиңгине директору О. Бударгин ындыг медеглелди кылган. Хуралга Чазак кежигүннеринден аңгыда, Сибирьниң регионнар аразының четкилер хуваар компаниязының (МРСК) болгаш ооң Тывада ажылдап турар салбырларының удуртулгазы, инвесторлар киришкен. Олар электроэнергетиканы сайзырадырының айтырыгларын чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн
Тываның күрүне университединде ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн. ТывКУ-нуң амгы ректору, биология эртемнериниң доктору, профессор Сергей Октяевич Ондарның бүрүн эргелери 2014 чылдың февральда доостур. Ол темага тураскааткан ТывКУ-нуң ректорат хуралы сентябрь 11-де болган. Дээди өөредилге чериниң Эртем чөвүлелиниң хуралын сентябрь 19-та эрттирериниң дугайында шиитпирни аңаа хүлээп алган. Тургустунган ажылчын бөлүк ол үеге чедир ректорну соңгуурунуң дугайында дүрүмнү болгаш ректор соңгулдазын чорударының талазы-биле хемчеглерниң планын ажылдап кылыр ужурлуг. Ажык бадылаашкынның түңнели-биле ажылчын бөлүктүң составынга В.О. Таргын, В.М. Дамдынчап, А.А. Стороженко, Б.К. Кара-Сал, А. В. Минаев олар киргеннер.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Шолбан Кара - оол - шыырак дээн удуртукчуларның аразында
Россияның регионнарының удуртукчуларының аразындан шыырак дээн кижилерниң санында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол кирип турар. «Независимая газета» солуннуң чагыын езугаар экономиктиг медээлер агентилели регионнарның азы ниитилелдиң чамдык кезектериниң, тургузугларның эрге-ажыктарын камгалап турар төлевилелдерни хүлээп алырынче угланган коммерция болгаш күрүне тургузугларының, депутаттарның чүткүлдүг ажылының кайы хире дээштиг болуп турарын шинчилээр талазы-биле ажылды доктаамал чорудуп турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Өвүрден медээлер
Арыг-силигниң девискээрин илередип...
Сентябрь 13-те кожууннуң чагырга даргазының амыдырал хандырылга талазы-биле оралакчызы А.А. Ооржак Тываның Баштыңы Ш. Кара-оолдуң эгелекчи саналы-биле чарлаттынган «Тыва – арыг-силигниң болгаш корум-чурумнуң девискээри» мөөрейниң түңнелин үндүрген хуралды эрттирген. Аңаа кожууннуң сумулар баштыңнары, чагырга даргалары киржип, боттарының санал-оналдарын берген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Айыыл чок шимчээшкинниң 550 метри
Тыва Республиканы Россияның өске девискээрлери-биле харылзаштырып турар «М-54» федералдыг автоорукта хар-көшкеге удур галереяның Хакас Республиканың найысылалы Абакан хоорайның талазынче 550 метр хемчээлдиг тудуу доозулган. Ооң байырлыг ажыдыышкыны сентябрь 13-те болган. Аңаа ТР-ниң Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Михаил Козлов, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) Даргазы Каң-оол Даваа, «М-54» федералдыг оруктуң Тывада эргелелиниң даргазы Андрей Кок, туткан организация «Сибмост» ААН-ниң удуртулгазы база ажылдакчылары дээш, оон-даа өскелер киришкен. 2010 чылда Россияның транспорт яамызындан Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол хар-көшкеге удур галереяның дуртун узадыр ажылдарны чорудар дугайында дилээн соонда, бо талазы-биле хемчеглер эгелээн. 2011-2012 чылдарда галереяның адаккы кезээниң баганаларын быжыглааш, узуну 175 метр ооргаларны салган. Эрткен чылын Кызыл хоорайже угланган, узуну 100 метр девискээрни ажыглалче киирген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Кымнар депутаттар болганыл?
Кызыл хоорайның соңгулда комиссиязы хоорайның Төлээлекчилер хуралынга сентябрь 8-те эрткен соңгулдаларның төнчү түңнелдерин чарлапкан. Комиссияның даргазы Маргарита Монгуштуң дыңнатканы-биле алырга, бадылаашкынга соңгукчуларның 43 хуузу киришкен, оларның 73,09 хуузу боттарының бадылаашкыннарын «Чаңгыс демниг Россияның» мурнундан депутаттың мандадын кордакчыларга берген. Россияның коммунистери соңгулдага киришкен соңгукчуларның бадылаашкынының 7,23 хуузун, «Чөптүг Россия» 6,01 хуузун алганнар. 26 депутат мандаттарының чээрби дөртү «Чаңгыс демниг Россия» партияның төлээлериниң холдарынга баар, Россия Федерациязының коммунистиг партиязы биле «Чөптүг Россия» партияларның төлээлери бир-бир депутат мандаттарлыг артып каар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Антон Салчакка белек
2013 чылдың март 3-те Антон Салчак эштери-биле Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксы суурнуң соңгу талазында 17 километрде Ак-Баштыг дааның кырынче үнгеш, канчаар-даа аажок берге байдалга таварышкан дээрзин сагындыраал.Ол эштери-биле дагны куду бадып олургаш, улуг хар көшкеге бастырган. Хай-халап болуп, кады чораан эштери амы-тынындан чарылган, а Антон чааскаан дириг арткан. Бо таварылга чүгле республиканың эвес, а бүгү чурттуң дүвүрелин оттурган. Чаш ажы-төлдер, республиканың келир үезиниң өзүп олурган салгалдары коргунчуг хай-халаптан чок болган. Республиканың чурттакчы чону озал-ондактан шыңгыы түңнелдерни үндүрүп, баш удур хемчеглерни ап чоруткан.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Дугуржулга – кады ажылдаары
Тываның найысылалындан ырак эвесте Кызыл кожууннуң төвү Каа-Хем суурга улуг спорт болгаш культура төвүн тударда, кады ажылдаарының чурумун Шолбан Кара-оол биле Виталий Мутько тодаргай сайгарып чугаалашкан. Россия биле Тываның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чылын байырлап эрттирериниң кол черлериниң бирээзи апаар спорт-культура төвүн тудуп эгелээринге белеткелди республика шудургу чорудуп, спорт болгаш культура төвүн тудар черге чедир амгы үениң негелделеринге бүрүнү-биле дүгжүр шынарлыг, дөрт дилиндектиг калбак автомобиль оруун тутканын, төптүң төлевилел ажылдарының дооступ турарын Тываның Баштыңы дыңнаткан. Юбилейлиг байырлалга чедир бо улуг тудугну бүрүнү-биле тудар дээш чогуур хемчеглерни Россияның спорт яамызы ап чорудуп турарын Виталий Мутько Шолбан Кара-оолга бүзүреткеш, спорт-культура төвүнүң тудуунуң акшаландырыышкыны Россия Федерациязының Чазааның деңнелинге шиитпирлеттине бээрин магадылаан.
Улаштыр номчуур...