Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, Нью-Йоркка КНО-нуң Чиңгине Ассамблеязының 70-ги юбилейлиг сессиязының пленарлыг хуралында Россияның Президентизи Владимир Путинниң илеткелин, ынчаар тайылбырлаан.

 «Өг-бүлеге – дээди эртемниг чаңгыстан эвээш эвес уруг» губернатор төлевилели 2014 чылдан бээр боттанып эгелээн. Республиканың Баштыңы Тываның өөредилге яамызы биле эрге-чагырганың муниципалдыг органнарының мурнунга, эвээш хандырылгалыг өг-бүлелерниң уругларынга дээди эртем чедип алыр байдалды тургузар онаалданы тургускан.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Москвага ажыл-агыйжы сургакчылаашкындан понедельникте келген дораан, бирги оралакчызы Владимир Фалалеев, оралакчызы - тудуг сайыды Александр Свинцов, чылыг болгаш энергетика сайыды Роман Кажин-оол, Кызыл хоорайның мэри Владислав Ховалыг оларны бодунче кыйгырткан.

 Россия Федерациязының Саң-хөө яамызының албан езузунуң сайтызында 2014 чылда регионнарның саң-хөө башкарылгазының шынарынга үнелелдиң түңнелдерин парлаан. Россияның Саң-хөө яамызының демдээ-биле, 2013 чылда регионнуң саң-хөөзүн башкарар талазы-биле куду шынарлыг субъектилер бөлүүнче республика кирип турганын сагындыраал.

Москвага регионнуң удуртукчузу Шолбан Кара-оол ооң мурнунда кожа-хелбээ Красноярск крайның губернатору, Тывага чаңгыс эвес удаа келген болгаш ооң онзагайы-биле эки таныш, РФ-тиң Чазааның даргазының оралакчызы Александр Хлопонин-биле ужурашкан.

 Бо чылдың август 17-де Россияның Президентизи Владимир Путинниң удуртулгазы-биле Ялтага болуп эрткен Күрүне чөвүлелиниң президиумунуң хуралынга бердинген даалгаларның даңзызын сентябрь 22-де парлап үндүрген. Ол документиде Россияның иштики-даа, даштындан кирер-даа туризм бизнезинге улуг өскерлиишкиннер киирери көрдүнген.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Москвага ээлчеглиг сургакчылаашкын үезинде Россияның өөредилге болгаш эртем сайыды Дмитрий Ливанов-биле ужурашкан. Регионнуң удуртукчузу Тывада чаа школалар тудуглары болгаш назы четпээн өөредилге черлериниң чедингириниң айтырыгларын көдүрген.

 Найысылалдың Комсомольская кудумчузу, 37 адресте Республиканың уругларның катап эмнээшкин болгаш реабилитация төвүнүң хосталган бажыңында Республиканың психиатрия эмнелгезиниң салбырын – төптү ажыткан. Уругларның болгаш элээдилерниң психиктиг кадыкшылын хайгараар аңгы салбырны ажыдар бодал шагда-ла төрүттүнген.

 2004 чылда элээн каш педагогика ниитилежилгелериниң саналы-биле бүгү назы четпээн өөредилге албан черлериниң кижизидикчиниң болгаш ажылдакчыларының хүнүн тургускан. Чыл санында ону сентябрь 27-де демдеглеп турар. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол назы четпээн өөредилге черлериниң ажылдакчыларының профессионал байырлалы-биле байырны чедирген:

 Федерация Чөвүлелиниң Камгалал болгаш айыыл чок чорук комитединиң Кызылга болган үнүүшкүннүг хуралынга РФ-тиң субъектилеринге хөй-ниитиниң айыыл чок чоруун хандырарының айтырыын чугаалашкан.

 Үнүүшкүннүг ындыг хуралдарны эрттирип турар сорулгазы Федералдыг Хуралдың кежигүннериниң хүлээп ап турар хоойлуларын чер-черлерде канчаар күүседип турары-биле таныжары болур.

 Россияның Чазаа Тываның эң-не хөй шимчээшкинниг транспорт судалы - «Кызыл – Хандагайты» оруунга федералдыг эрге-байдалды берип, Моол биле Кыдат тавартыр Азия-Оожум океан регионунуң чурттарынче үнер арганы тургусканы - чурттуң күрүне кызыгаарында территориялар: Тыва, Хакасия, Красноярск край, Алтайның хөгжүлдезинге улуг дөгүм.

 Ооң дугайында республиканың Баштыңы Тываның Национал театрынга шупту шуулганчылар-биле ужуражылга үезинде чугаалаан. «Евразияның интеллектуалдыг алдыны» шуулганның киржикчилериниң хөй санныг айтырыгларынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, Уралдың күрүнениң экономиктиг университединиң ректору Михаил Федоров, Россияның Хөй-ниити палатазының кежигүнү Вероника Крашенинникова биле РФ-тиң камгалал сайыдының чөвүлекчизи Андрей Ильницкий, "Россияның аныяктарның сайгарлыкчы чоруунга деткимче төвүнүң» директору Артем Давыдов харыылаан.

 Тывада чединмес байдалдыг өг-бүлелерге деткимче көргүзер талазы-биле хемчеглерни чедиишкинниг боттандырып турар. «2014-2016 чылдарда күш-ажыл болгаш күш-ажылга хаара тудары» күрүне программазының күсели-биле чурттакчы чоннуң ол категориязынга картофель үрезинин садып алыры-биле чазын бир миллион ажыг рубльди тускайлаан.

 Регионалдыг орукту федералдыг эрге-байдалче шилчидериниң дугайында айтырыг талазы-биле Шолбан Кара-оол Дарганың чедиишкинин Тываның депутаттары бедии-биле үнелеп турар. Сентярбь 14-те РФ-тиң Чазак Даргазының оралакчызы Дмитрий Медведев Кызыл – Шагаан-Арыг – Чадаана – Хандагайты – Боршоо маршрудунуң федералдыг өнчү-хөреңгиже шилчиириниң дугайында айтыышкынга атты салган. Ынчап кээрде чогуур акшаландырыышкынны ол алыр.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың кадык камгалалының хоочуну, ат-сураглыг хирург Виктор Александрович Верещагинниң 82 харлап чорааш мөчээни-биле ханы кажыыдалын төрел болгаш чоок кижилеринге илергейлээн.