Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
Накануне Глава Тувы Владислав Ховалыг проехал несколько строительных площадок на территории Кызыла и Кызылского района. В числе первых руководитель осмотрел здание спортивно-культурного центра (СКЦ) в пгт Каа-Хем. Подобные инспекционные объезды Глава региона старается совершать без предупреждения, чтобы оценить ход и качество строительных работ.
Подробнее...
Новости
07.06.2017 15:22 / Сельское хозяйство
Проект «Кыштаг для молодой семьи», инициированный Главой Тувы Шолбаном Кара-оолом, перестает быть только овцеводческим. Его новые участники – семья Назына и Виктории Сынаа из села Арыг-Бажы Улуг-Хемского района – решили вместо овец выращивать молочных коров. Для начала они готовы приобрести 20 голов, о чем уже договорились с одним из хозяйств соседнего Красноярского края. В целесообразности своей идеи супруги Сынаа убедили и премьера республики, который побывал у них в гостях в минувшие выходные. Главный аргумент начинающих фермеров –с помощью «Кыштага»
восстановить молочную ферму, которая существовала здесь еще в советское время и обеспечивала молоком не только село, но и районный центр – город Шагонар.
Сейчас город с 11-тысячным населением покупает привозное молоко. Глава семьи Назын уверен, что сможет конкурировать с ним и со временем заместить «импорт», благо от его хозяйства до города всего 16 километров.
Подробнее...
07.06.2017 14:28 / Экономика
По инициативе Минэкономики Тувы 9 июня в республике состоятся ярмарки, мастер-классы по пошиву одежды и другие мероприятия, приуроченные ко Дню работников легкой промышленности. Как сообщила глава министерства Елена Каратаева, за последние 10 лет эта отрасль в республике значительно поднялась, в том числе за счет целенаправленной государственной поддержки. Сегодня она представлена 143 частными предприятиями, которые специализируются на текстиле, швейном, кожевенном, меховом и обувном ремесле. В последние годы профиль легкой промышленности расширился такими видами деятельности, как производство искусственных кож и полимерно-пленочных материалов.
В числе официальных мероприятий, которыми 9 июня в Кызыле откроется программа профессионального праздника, - круглый стол «Легкая промышленность Тувы: современное состояние и перспективы развития» в Центре тувинской культуры.
Подробнее...
07.06.2017 10:42 / Общество
Речная вода в Туве даже вблизи городов оценивается учеными в основном как «слабозагрязненная».
В пятиступенчатой системе оценки уровня загрязнения это второй показатель после категории «условно чистая», которой характеризуется, например, вода Байкала.
При этом обнаруженное участками загрязнение тувинских поверхностных вод имеет главным образом природное происхождение.
Такие выводы прозвучали на заседании Совета по охране окружающей среды по итогам наблюдений за экологическим состоянием рек и озер в 2016 году, в котором принял участие Глава Тувы Шолбан Кара-оол.
Подробнее...
07.06.2017 10:10 / Праздники
8-10 июня - Республиканская спартакиада среди работников ДЮСШ. Место проведения: спортивная школа в г. Чадана Дзун-Хемчикского района.
10 июня, 11.00 ч. - Комплексное мероприятие, посвященное Дню России. Место проведения: территория школы №12 г. Кызыла, микрорайон «Пригородный».
10 июня, 11.00 ч. - Соревнование по футболу среди мужчин «Переходящий кубок». Место проведения: стадион "Бай-Тайга" Бай-Тайгинского района.
10 июня, 11.00 ч. - Проведение спартакиады среди представителей землячеств, диаспор и трудовых коллективов г. Кызыла посвященный Дню России. Место проведения: стадион "Хуреш" г. Кызыла.
Подробнее...
06.06.2017 15:39 / Экономика
ГБУ «Бизнес-инкубатор РТ» приглашает Вас принять участие в тренинге «Азбука предпринимателя» для потенциальных и начинающих предпринимателей по обучению навыкам создания бизнеса «с нуля», который состоится с 19 июня по 23 июня 2017 г.
Тренинг «Азбука предпринимателя» предназначен для людей, которые хотят начать свой бизнес или реализовать новый бизнес-проект. В рамках тренинга будут рассмотрены шаги, которые необходимо предпринять при создании бизнеса с момента формирования бизнес-идеи до регистрации предприятия. Результатом выполнения этих шагов является разработка бизнес-плана предприятия.
Подробнее...
06.06.2017 15:25 / Общество
День русского языка — российский и международный государственный праздник, посвящённый русскому языку. Отмечается 6 июня, в день рождения А. С. Пушкина: в Российской Федерации праздник учреждён в 2011 году.
Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил жителей республики с Днем русского языка: «Удивительным образом иногда история Тувы переплетается с жизнью великих людей. Оказывается, Александр Сергеевич Пушкин в свое время очень хотел попасть в дипломатическую экспедицию, путь которой лежал в Китай через Туву. В российских архивах отыскалось его прошение 1830 года к шефу имперской жандармерии Бенкендорфу позволить сопровождать посольскую миссию.
Подробнее...
06.06.2017 13:00 / Образование
В рамках федеральной целевой программы «Русский язык» на 2016-2020 годы в Туве идет реализация мероприятий по развитию содержания, форм, методов повышения кадрового потенциала педагогов и специалистов по вопросам изучения русского языка. Всего в Туве участниками должны стать 1875 педагогов, сообщает Министерство образования и науки Республики Тыва. Это учителя русского языка и литературы, начальных классов и впервые по данному проекту обучение пройдут педагоги дошкольного образования.
Восемь детских садов Кызыла №№ 1, 9, 15, 24, 29, 32, 40 и "Ручеек" пгт. Каа-Хем в эти дни приняли в своих учреждениях 600 педагогов дошкольного образования. Название программы - "Формирование и развитие языковой среды в дошкольных образовательных организациях".
Подробнее...
06.06.2017 12:15 / Политика
Российские политологи оценивают Туву как один из самых спокойных в плане рисков протестных настроений регионов страны. По итогам майского рейтинга социально-политической устойчивости, составляемого Фондом «Петербургская политика», республика входит в число наиболее устойчивых, занимая 19-ю позицию среди 85 субъектов Российской Федерации.
Среди позитивных событий мая, влиявших на обстановку в республике, эксперты фонда отмечают соглашение о сотрудничестве с Российским экономическим университетом имени Плеханова, подписанным Главой Тувы Шолбаном Кара-оолом. Соглашение открывает доступ тувинской молодежи для поступления на бюджетные места в этот считающийся престижным вуз.
Кроме того, со знаком плюс была воспринята новость о появлении в системе здравоохранения региона вертолета санитарной авиации, оснащенного реанимационным модулем.
Подробнее...
05.06.2017 18:05 / Экономика
Среднедушевой денежный доход в Туве за март 2017 года сложился на уровне 12636,7 рубля, увеличившись по сравнению с мартом прошлого года на 11,6 %. По отношению к февралю 2017 года доход на душу населения вырос на 14,2 %. Об этом сообщает Красноярскстат в очередном обзоре социально-экономического развития республики.
В январе-марте, свидетельствует официальная статистика, в Туве по сравнению с тем же периодом 2016 года наблюдалось возвращение потребительской уверенности населения. Это выразилось, в частности, в снижении задолженности по кредитам на 435,7 млн. рублей. Вместе с тем увеличились расходы на покупку товаров (+338,1 млн. рублей), на обязательные платежи и различные взносы (+277,4 млн.), на оплату услуг (+157,1 млн.) и денежные переводы (+24,2 млн.).
Подробнее...
05.06.2017 15:54 / Экономика
Промышленность Тувы в январе-апреле росла темпами, превышающими среднероссийскую динамику. По данным Красноярскстата, индекс промышленного производства в республике за первые четыре месяца 2017 года составил 128,2 % по отношению к январю-апрелю 2016 года. В среднем по России объемы производства в промышленности росли намного медленнее – 100,7 %.
Как сообщили в Минэкономики Тувы, рост произошел главным образом за счет увеличения добычи полезных ископаемых – он сложился на уровне 144,8 % к аналогичному периоду прошлого года. В структуре регионального производства наибольшая доля увеличения приходится на угольную отрасль – 155,5 %, а также добычу металлических руд – 140,7 %. В масштабах страны, по данным Росстата, прирост объемов в добывающей промышленности составил всего 1,9 %.
Подробнее...
Фоторепортажи
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
09.12.2023
Медээлер
08.12.2014
Декабрь 3-те Тыва Үндезин культура төвүнге Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң чырыкче үндүргени «Тыва литератураның төөгүзү» коллективтиг монографияның бирги тому-биле таныштырылга бооп турда, филология эртемнериниң доктору, республиканың өөредилге сайыды, монографияның харыысалгалыг секретары Каадыр-оол Бичелдей: «Эр хейлер-дир бис!» -- деп амырап чугаалаан. «Бодун мактаар — болбас тенек, аъдын мактаар — албас тенек» деп тыва улустуң үлегер чугаазы Каадыр-оол Алексеевичиге, «Тыва литератураның төөгүзү» номну үндүрген эртемденнерге бо удаада канчап-даа хамаарышпас. Ол дээрге чаагай үүлениң бүткенинге өөрүшкү-дүр. Бистер, бо монографияны сонуургап номчуур номчукчулар, ону ажыглаар чогаал башкылары, чогаалчылар дээш, өскелер-даа, боттарывыска база байырны чедирип каалыңар -- үр манаанывыс улуг дептерниң баштайгы томун суглуг карактарывыс-биле көрүп, судалдыг холдарывыс-биле туттувус. «Бо чаагай үүле бүдүнгүр-ле болзун!» — деп йөрээп каалыңар.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
«Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузунуң дугайында интервьюну «Шын» солуннуң корреспондентизинге Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузар талазы-биле эгелекчи бөлүктүң кежигүнү, Тыва Республиканың чоннарының ассамблеязының даргазы, ТР-ниң культура сайыдының оралакчызы В.Н.Лапшакова берген.
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирериниң эгелекчилери кымнарыл?
— «Сүбедей маадырның овур-хевирин тургузары» деп республика чергелиг чуруктар конкурузун эрттирерин Күжүгет Шойгу аттыг культура фондузу биле эгелекчи бөлүк саналдаан. Оларның эгелээшкинин «Капитал тудуг эргелели» ААН тудуг компаниязы, ооң чиңгине директору В.А.Келин акша-хөреңги-биле деткип турар. Сүбедей маадырның чаңгыс тодаргай овур-хевирин тургузарынга тыва чоннуң эргезин эртем езузу-биле үндезилээрин ТГШИ-ге конкурстуң организакчылары сүмелээн.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Ноябрь 29-та ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилели Орус культура төвүнге «Өг-бүлени каттыштырып турар байырлалдар» деп мөөрейниң тиилекчилерин шаңнаан. Байырлалды республиканың адалар, Россияның авалар база Бүгү-делегейниң уруглар хүннеринге тураскааткан. Аңаа республиканың аңгы-аңгы кожууннарындан база Кызыл, Ак-Довурак хоорайлардан өг-бүлелер киришкен.
ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Раиса Борисовна Күжүгет чыылган өг-бүлелерге байыр чедирген соонда, байырлалдың эң өөрүнчүг кезээ эгелээн.Октябрь 23-те республика чергелиг «Чаңгыс өг-бү-ле — чаңгыс бүдүрүлге» деп мөөрейни чуртталганың нарын байдалынга таварышкан өг-бү-лелерниң аразынга эрттирген. Ону «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелинге даянып организастаан. Мөөрейниң кол шаңналдары: III чаданың дипломун база 10000 рубльдиң сертификадын Шеңне Кол (Тожу кожуун), II чаданың дипломун база 13000 рубльдиң сертификадын Чечек Дүгер-оол (Улуг-Хем кожуун) болгаш I чаданың дипломун база 16000 рубльдиң сертификадын Орланмаа Монгуш (Өвүр кожуун) оларга тывыскан.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Машина-техникалыг чоруурунга, харын-даа мырыңай оларны тургузарынга Россияның хоорайлары колдуунда таарыштыр туттунмаан болган дээрзи, машиналар көвүдээн сөөлгү 5-10 чылдарда, билдине берген. Кызыл хоорай база ындыг. Ооң кудумчуларын кезип, машиналарны кайда, канчаар тургузуп турарын көрээлиңер.
Хоорайның төвү. Россия биле Тываның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чыл байырлалынга белеткел үезинде ону чаартыр тудуптарга, машиналар биле пассажирлер тырлып, баскылажып турган «Азас» магазинниң, «Найырал» кино театрының мурнуу талазы хозаш кыннып, машина-балгат ында эвээжээн-даа ышкаш кындыр көстүр апарган. Шынында машиналар кайын эвээжээр ийик, улам көвүдеди-ле ыйнаан. «Азас» магазинниң артыы талазынга машиналар тургузар чер тудуп, Дружба биле Чүлдүм кудумчуларның төп чоогунда кезиин элээн алгыдып, аңаа машиналар тургузар черлер кылыптарга, чолаачыларга-даа, чадаг-даа кижилерге эптиг апарган. Ол-даа кончуг-ла эки-дир деп чугаалап болур. Ынчалза-даа Саглы ышкаш хову, сагыш ышкаш чүве кайда боор.
Кызылдың төвүнде «Гаруда» садыг бажыңының, эрги болгаш чаа рыноктар чоогунга бараалыңар, Дружба — Красноармейская, Комсомольская -- Чүлдүм кудумчуларының аразында кварталдарга чедээлиңер. Мында тырылдыр тургузуп каан машиналарның аразынга «хыл сыңмастаан» деп хөөрем кижилер чугаалап болур. Бо чоок-кавыда машина-балгаттың тырлып турарының кол чылдагааны – маңаа хөй садыгжылар болгаш садып алыкчылар машиналарын тургузуп каары.
Улаштыр номчуур...
05.12.2014
Кижилерниң чамдык кылып алган чүүлдери ээлени бээр, тел ыяшты дагып, агын-көгүн баглап эгелээрге, өскелери база ынчаар уламчылай бээр. Ындыг ээлени берген черлерге аъш-чемниңдээжизин өргүп турары дээрге-ле, дагылганың эге базымы болур. Ылаңгыя улуг-улуг тайгаларны (Бай-Тайга, Мөңгүн-Тайга, Мөңгүлек дээн чергелиг) ниити кожуун, сумулар дагып турар. Дагылгалыг черлерден ыяш кезери, чаш, чадаң ыяш, даш, хөрзүн алыры хоруглуг.
Дагып болбас чүүлдер база бар: кижи көжээлер, хөөрлер, базырыктар дээш, оон-даа өске. Кижиниң-даа, өске-даа дириг амытаннарныңбодарап тыптыры кыдыг-кызыгаар чок чаптылган делегейде каракка көстүр-көзүлбес болуушкуннар-биле холбаалыг болганда, ол бүгүнүң буурап дүжериниң хоойлузунда салым-чаяан ол чаданы чайлаш чок эдере бээр. Ол бойдустуң болуушкуннарының билиглери-биле дөмейлешкек.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
2015 чылдан эгелеп чаңгыс аай күрүне шылгалдаларынга (моон ыңай – ЧКШ) чаартылгалар,өскерилгелер дугайында айтырыгларга хамаарыштыр тайылбыр алыры-биле бистиң корреспондентивис ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды Каадыр-оол Алексеевич Бичелдей-биле ужурашкан.
— Чаңгыс аай шылгалдаларга хамаарыштыр 4 өскерилге бар. Оларның аразында солун, улуг өскерлиишкин – декабрь 5-те чогаадыг бижиири. Ол чогаал дээш ажы-төлдү кергедип, улуг негелделер кылган херээ чок. Чогаалды колдуунда эге чаданың шылгалда хевирлиг көрүп турар. Ооң түңнели-биле өөреникчи дараазында шылгалдаларже кирериниң эргезин алыр ужурлуг. Ынчангаш тергиин демдектер сүрген ажыы чок. Кол-ла чүүл бо шылгалдага шупту өөреникчилеривис киришкеш, чедиишкинниг кылдыр бижип эртери болур.
Улаштыр номчуур...
04.12.2014
Тывага чарлаттынган Орус дыл чылы адакталып, түңнелдер үндүрүп болур хире үе чедип келирге, Өөредилге яамызы орус дыл болгаш литература башкыларының бир дугаар съездизин организастап эрттирген.
Орус дыл чылы эрттирер дээн эгелээшкинни чурттуң удуртулгазы деткээнин Чазак Даргазы Ш.В. Кара-оол съездиге дыңнаткан. Бо чылын ооң саналы-биле ийи кол угланыышкынныг төлевилел кылдынган. Ол дээрге, бирээде, орус дылдыг башкыларның көдээ школаларже барып ажылдаарын кыйгырганы, ийиде, өг-бүле бүрүзүнге бирээден эвээш эвес дээди эртемниг уруг турарын чедип алыры. Андрей Марченко Москва хоорайга төрүттүнген, аңаа гуманитарлыг университетти дооскан. Орус дылдыг башкыларның көдээ черлерже ажылдап-чурттаарынга республика Баштыңының грантызын алыр конкурска тиилеп алгаш, Москваның 498 дугаар школазынга ажылдаар деп турган боду Тываже чедип келген, амгы үеде Барыын-Хемчик кожууннуң Кызыл-Мажалык школазында ажылдап турар. Бо чылын ол конкурска 6 кижи киришкен, олардан амдыызында үш орус дылдыг башкы Тываның көдээзинде ажылдап турар. Орус дыл чылы эртип-даа каар болза, бо ажыл моон-даа соңгаар уламчылаар дээрзи чугаажок.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Тываның эргим ие-херээженнери!
Силерге эң изиг күзээшкиннерни болгаш чүректиң ханызындан байырны кайгамчык байырлал — делегейниң Ие хүнү-биле республиканың бүгү эр кижилериниң өмүнээзинден чедирерин чөпшээреп көрүңер!
Бо хүн чырык чер кырынга бисти чаяаган, чугаалап өөренип чорааш, эң баштай адаарывыс, деткимчези-биле амыдыралдың оруунга баштайгы базымнарны кылдырткан кижини ханы хүндүткел-биле алдаржыдып турар бис. Кижиниң салым-хуузу кандыг-даа болур болза, ооң бүгү назынында эң эргим болгаш чоок кижизи иези болур.
Келир үениң салгалдарын кижизидеринге, өг-бүлениң чаңчылдарын быжыглаарынга иелерниң салыышкыны үнелеп четтинмес. Төрээн чуртунга, бодунуң чонунуң дылынга болгаш культуразынга ынакшылды иевистиң сүдү-биле кады чедип ап турар бис. Бо хүн бистиң аваларывысче угланган ынакшылдың болгаш хүндүткелдиң сөстери чаңгыланып турзун.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Сактыышкын
Дайынче аъттанырда эки турачы кыстар аныяк-чалыы турганнар. Куулар Дарьяның хары ынчан чүгле 17. Чоруурунуң мурнуу хүнүнде чолдаксымаар мага-боттуг, арнында хүлүм- зүрүг чайыннаан уруг Кызылдың дыштанылга парыгының сценалыг хуралдаар шөлүнге хөйнүң мурнунга үнүп кээрге, ооң дидим, чүткүлдүүн эш-өөрү дораан эскерип каан. Бичии када хөрээниң тыныжын хостап алыр дээнзиг, холун көдүре каапкаш, дорт көрүш-биле Дарья чугаазын эгелээн: «Бистерниң, тыва кыстарның, сагыш-сеткили чаңгыс — Совет Эвилелинге дузалаары. Совет Эвилели бистиң улуг өңнүүвүс, деткикчивис, ооң хосталгазы Тываның база болур, ооң демисели — бистиң демиселивис. Фашистиг Германия — ССРЭ-ниң дайзыны-дыр».
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Республика чергелиг улуг хуралдарга, концерттерге азы спортчу маргылдааларга чурук тырттырар аппарат туткаш, өскелерге шаптыктавазын бодап, солун ужуражылгаларны, кижилерни тырттырып ап турар аныяк уругнуң адын Ай-кыс Монгуш дээр.Ол — 2007 чылда Омскиниң технология колледжизиниң фотография салбырын дооскан бедик мергежилдиг фотограф. Күш-ажылчы баштайгы базымын «Шын» солундан эгелээн. Тываның аңгы-аңгы кожууннарынга чедип, эрес-кежээ мурнакчыларның, ат-алдарлыг спортчуларның чуруктарын тырттырып, чонга чедирип, таныштырган. Хоочун фотографтар, ат-сураглыг фотожурналистер Владимир Савиных биле Виталий Шайфуллинниң арга-сүмези, деткимчезинге даянып, мергежилин бедидип, дуржулгазы чылдан-чылче улгадып орар. «Чурук тырттырарда чүгле аппарат туткаш, кнопка базар эвес, кижиниң иштики делегейин чурукка дамчыдып шыдаптарын кызар болза эки» деп бодалдыг.
Улаштыр номчуур...
01.12.2014
Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнүнге уткуштур редакцияга ноябрь 20-де ээлчеглиг «дорт харылзаа» болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң күш-ажыл болгаш социал политика сайыдының оралакчызы Елена Ондаровна Саая, специалистери Чечек Юрьевна Күжүгет, Экер Чингир-оолович Монгуш, Людмила Васильевна Хоюр-оол, «Медицина-социал экспертизаның Тыва Республика талазы-биле кол бюрозу» федералдыг албан чериниң 1 дугаар бюрозунуң удуртукчузу Ая Сүге-Маадыровна Ооржак, Пенсия фондузунуң Тыва Республикада салбырының кол специализи Саяна Эрес-ооловна Бараан олар киржип, «Шынның» номчукчуларының айтырыгларынга харыылаан.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
ТР-ниң Чазааның чанында Экономика чөвүлелиниң хуралы Кызылга болган, аңаа Тываның Чазааның кежигүннери, Дээди Хуралдың депутаттары, эртемденнер, кожууннарның болгаш хоорай округтарының чагыргалар баштыңнары, федералдыг тургузугларның удуртукчулары, республиканың бизнес ниитилежилгезиниң болгаш улуг-улуг инвестиция компанияларының төлээлери киришкен. Чөвүлел кежигүннериниң болгаш чалатканнарның мурнунга республика Баштыңы Шолбан Кара-оол «2015 чылда Тыва Республиканың инвестиция байдалы болгаш инвестиция политиказы» деп Айыткалды кылган.
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолдуң чугаазы:
— Экономиктиг чөвүлелдиң хүндүлүг кежигүннери! Хүндүлүг коллегалар! Чалатканнар!
2015 чылда инвестиция политиказын хевирлеп тургузарының кол быразын тодарадыры-биле бөгүн мында чыылган бис. Республиканың сайгарлыкчылар ниитилежилгезинге болгаш эрге-чагырга органнарынга инвестиция айыткалы чаа чүүл эвес, а чыл санында күүседир ажыл апарган, аңаа эдилгелерни амыдырал боду киирип турар. Ол дээрге чедип алдынган түңнелдерниң дугайында анаа-ла отчет эвес, ол дээрге бистиң девискээривиске инвестицияның байдалын экижидериниң талазы-биле тургустунган сорулгалар-дыр.
Улаштыр номчуур...
28.11.2014
Өг-бүле күрүнениң бир дугаар тургузукчу кезээ болганда, ында кандыг байдал тургустунганыл, күрүнеде байдал база шак-ла ындыг болур болгай. Күрүнеде өг-бүле бүрүзү аас-кежиктиг, амыдыралының байдалы чедимчелиг, ажы-төлү тодуг-догаа, хөглүг, чараш болза, бүгү күрүнеде ажы-төлдүң байдалы база шак-ла ындыг болур.
2014 чылдың тос ай иштинде Чөөн-Хемчик кожууннуң девискээринде өг-бүле иштинге болган кем-херектерни сайгарып, оларның болуп турар чылдагаанын, уржуктарын айтып, хөй-ниитиниң кичээнгейин ынаар хаара тудуп, олче сагыш салырын база боттарының бодалдарын үлежип, саналын киирерин диледим.Бо чылдың алды айларының иштинде Чөөн-Хемчик районнуң муниципалдар аразында килдистиң истелге килдизи өг-бүле иштинге болган беш кем-херектерни оттургаш, истелгезин кылган. Дөрт таварылгада өгнүң эр ээлери херээжен ээлериниң амы-тынынга айыылдыг, кадыынга хоралыг аар кемдээшкинни сагыштыы-биле чедирген.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
2014 чылдың ноябрь 19 Каа-Хем кожууннуң чурттакчы чонунга, ылаңгыя бичии чаштарга, аас-кежиктиг хүн болган. Кожууннуң Бүрен-Хем болгаш Сарыг-Сеп суурларында 2 чаа уруглар садтарын ажыткан. Байырлалдың хүндүлүг аалчылары Тываның Баштыңы Ш.В.Кара-оол, ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды К.А.Бичелдей, ТР-ниң көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды С.И.Огнев, ТР-ниң тудуг болгаш коммунал ажыл-агый чаартылгазының сайыды А.Б.Сенсов, Каа-Хем кожууннуң чагырга даргазы А.Х. Чалан-оол байырлыг ажыдыышкыннарга киришкеннер.Тываның Баштыңы ооң соонда Сарыг-Сеп суурда 140 олуттуг чаа туттунган «Теремок» уруглар садының ажыдыышкынынга киржип, өөрүшкүзүн үлежип, улуг-улуг чедиишкиннерни күзээш, чаа уруглар «ордузунче» кирген. Чаа сад турар черге ооң мурнунда 60 олуттуг бичии уруглар сады турган. Тудуг үе-зинде школаның эге класстар өөренип турган бажыңынга бичии чаштар сады турганын, чаа садта олуттарның чедишпес болганы-биле эге школа турган бажыңны сад хевээр арттырарын Сарыг-Сеп суурнуң чурттакчызы чугаалады.
Улаштыр номчуур...
26.11.2014
Конкурстуң организатору «Енисей-М-54» федералдыг оруктуң эргелелиниң ажылдакчылары база кол инженер Сергей Квашин шупту корреспондентилерге ук конкурска идепкейлиг киришкени дээш четтиргенин илереткен: «Бистиң албан чери чаа-чаа оруктарны ажыглалче киирип, чаартылга, септелге ажылдарын доктаамал чорудуп турар, а ол болуушкуннар дугайында чурттакчы чон солун-сеткүүл, радио, телевидение таварыштыр билип ап турар. Республиканың массалыг информация чепсектериниң төлээлери-биле баштайгы кады ажылдажылгавыс үре-түңнелдиг болганынга өөрүп, моон-даа соңгаар силерниң-даа, бистиң-даа ажыл-иживиске чедиишкиннерни күзедим».
Улаштыр номчуур...
|
|