Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


Глава Тувы прорабатывает в Минстрое РФ вопросы финансирования ликвидации последствий аварии в Шагонаре

Находящийся с рабочей командировкой в Москве Глава Тувы Владислав Ховалыг встретился с министром строительства и ЖКХ России Иреком Файзуллиным. Одной из главных тем беседы стало обсуждение механизмов финансирования мероприятий, связанных с ликвидацией ЧС после мартовской аварии на котельной Шагонара. В своём блоге в социальных сетях руководитель республики проинформировал о состоянии дел в райцентре Улуг-Хема. Он напомнил, что проектированием нового здания ТЭЦ уже занимаются специалисты.

Подробнее...

Новости

RSS
11.02.2013 17:57 / Транспорт
Дмитрий Медведев утвердил 10 новых льготных авиамаршрутов, включая столицу Тувы
Горки. 11 февраля. ИНТЕРФАКС - Премьер-министр РФ Дмитрий Медведев подписал постановление о введении десяти новых льготных авиамаршрутов, в том числе в Горно-Алтайск и Кызыл. "Я подписал соответствующее решение о десяти новых маршрутах", - сообщил Д.Медведев на совещании с вице-премьерами в понедельник в Горках. Вице-премьер РФ Аркадий Дворкович пояснил, что, как и прежде, льготами смогут воспользоваться молодые люди и пенсионеры (то есть мужчины старше 60 лет, женщины - старше 55 лет), инвалиды первой группы всех возрастов и сопровождающие их лица, а также лица, сопровождающие детей-инвалидов. В этом году в схему льготных авиаперевозок было введено два новых принципа.
Подробнее...
11.02.2013 17:54 / Праздники
 В столице Тувы первый день Нового года по лунному календарю отметили красочным праздником
Сотни кызылчан и гостей столицы Тувы, несмотря на крепкий мороз и снегопад, собрались сегодня в полдень на центральной площади Кызыла, чтобы вместе отпраздновать наступление Шагаа – Нового года по лунному календарю. Многие из них провели ночь без сна, побывав на молебнах в буддийских храмах, но решили не нарушать многолетнюю традицию и пришли на праздник, чтобы посмотреть красочное представление, поздравить с Шагаа земляков, покатать малышей на лошадках, оленях, верблюде, принять участие в многочисленных конкурсах.
Подробнее...
11.02.2013 17:52 / Праздники
Национальный праздник Шагаа уверенно возвращается в Туву из далекого прошлого
С каждым годом количество людей, строго соблюдающих правила и обряды национального праздника Шагаа, становится больше. Все буддийские храмы республики в новогоднюю ночь были заполнены до отказа, на гору Догээ к пяти часам утра встречать первые лучи солнца поднялось гораздо больше людей, чем в прошлом году. Глава Тувы Шолбан Кара-оол распорядился срочно направить автомашины для подвоза людей к вершине, чтобы мальчишки и старики не замерзли. По традиции на гору поднимаются только мужчины и участвуют в обряде «Сан салыр» - возжигании священного огня с подношением белой пищи духам природы.
Подробнее...
10.02.2013 17:49 / Спорт
В Туве республиканский этап «Лыжни России – 2013» стал массовым праздником зимнего спорта
Более 600 спортсменов – профессионалов и любителей – вышли в Туве на старт XXXI Всероссийской массовой лыжной гонки «Лыжня России – 2013». На станции «Тайга», неподалеку от села Сесерлиг Пий-Хемского района собрались не только жители Кызыла и многих районов республики, включая как близлежащие – Пий-Хемский, Кызылский, Тандинский, так и самые отдаленные и труднодоступные – Тоджинский и Тере-Хольский, а также гости из соседней Хакасии. Гонщиков поддерживали более тысячи болельщиков всех рангов и возрастов. Некоторые из них, не решившись зарегистрироваться в качестве участников состязаний, тем не менее, успешно одолели дистанции параллельно со спортсменами, за которых болели.
Подробнее...
10.02.2013 17:47 / Праздники
В буддийских храмах Тувы в ночь с 10 на 11 февраля пройдут молебны в честь праздника Шагаа, а на горе Догээ главный обряд - Сан Салыр
Ночью перед наступлением Нового года по лунному календарю, в честь Шагаа во всех буддийских храмах республики пройдут праздничные молебны при большом скоплении верующих. В Кызыле молебны пройдут в зале Доме народного творчества, спорткомплексе Ивана Ярыгина, храмах «Цеченлинг», «Даши Панделинг» (Эрзинское хурээ), «Брайболинг» (новый храм), в спорткомплексе «Субедей». Встреча первых лучей солнца состоится на горе Догээ в 5 часов утра. Традиционно в молебнах и обряде «Сан-Салыр» - разжигании костра с подношением белой пищи на горе Догээ - примет участие глава региона Шолбан Кара-оол, члены Правительства, депутаты Верховного Хурала. Обряд «Сан-салыр» состоится также в Национальном парке культуры и отдыха.
Подробнее...
10.02.2013 17:43 / Прочее
 Поздравление Главы Тувы и спикера Верховного Хурала с Новым годом по лунному календарю
Дорогие жители Тувы! Уважаемые земляки, проживающие в разных уголках России и мира! Примите самые искренние поздравления со светлым праздником Шагаа - Новым годом по лунному календарю! С этим праздником, символизирующим собой вечное обновление природы, торжество жизни и сил добра, наш народ всегда связывал свои надежды на лучшее. Первый луч солнца, знаменующий наступление нового года, заставляет нас по-новому увидеть неповторимую красоту своей малой родины, любить и хранить которую нам завещали предки.
Подробнее...
09.02.2013 17:40 / Награды
Ошку-Саар Ооржак награждена почетным орденом «Трудовая Слава»
В канун праздника Шагаа в зале заседаний Правительства Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград республики большой группе работников различных отраслей реального сектора экономики и социальной сферы, деятелям науки и культуры, ветеранам труда, сотрудникам федеральных служб и ведомств. По поручению главы республики Шолбана Кара-оола награды вручил первый вице-премьер Тувы Михаил Козлов. Он озвучил приказ генерального директора Всероссийского социально-экономического проекта «Элита нации» Игоря Цумана о награждении директора ГУП «Моген-Бурен» Монгун-Тайгинского района республики Ошку-Саар Ооржак почетным орденом «Трудовая Слава» с вручением свидетельства «За безупречную репутацию и профессионализм» за достижение лидирующих позиций в отрасли и достойный вклад в развитие экономики России.
Подробнее...
08.02.2013 17:38 / Праздники
О национальном празднике Шагаа
Шагаа - это новый год по лунному календарю, один из самых крупных праздников в календаре тувинцев. Праздник Нового года приходится на начало белого месяца по лунному календарю. Дату праздника определяют ламы. Новый год наступает не в полночь, а с восходом в первый новогодний день. Точное время древние тувинцы определяли по собственной руке: считалось, что смена ночи и дня происходит в тот момент, когда становится возможным разглядеть линии на раскрытой ладони. Новый год в Туве встречают весной, потому что только после окота скота, приходящегося на раннюю весну, можно было считать годовой цикл завершенным.
Подробнее...
08.02.2013 17:28 / Визиты
 Аркадий Дворкович: «Я разделяю позицию руководства Тувы о необходимости строительства новых котельных»
Об этом вице-премьер Правительства России, курирующий вопросы развития топливно-энергетического комплекса, заявил в интервью журналистам тувинских СМИ сразу после совещания в Правительстве Тувы, на котором обсуждались состояние и перспективы ТЭК республики. «Я разделяю позицию руководства Тувы о необходимости строительства новых котельных и убедился, что она правильная.
Подробнее...
08.02.2013 17:26 / Визиты
Вице-премьер РФ одобрил меры, принятые Правительством Тувы, по нормализации обстановки в поселке Хову-Аксы
В Правительстве Тувы состоялось совещание с участием вице-премьера России Аркадия Дворковича. На совещании рассмотрены вопросы состояния теплоэнергетики и перспективы развития республики. Аркадий Дворкович заслушал доклады министров промышленности, Романа Кажин-оола, и строительства, Владимира Сата, об обстановке в Хову-Аксы и ходе аварийно-восстановительных работ. Как заверил вице-премьера Владимир Сат, до 20 февраля к источникам теплоснабжения будут подключены все многоэтажные жилые дома, затем наступит очередь двухквартирных домов. Все аварийно-восстановительные работы планируется завершить к концу текущего месяца. Материальные и людские ресурсы для этого имеются.
Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол провел личный прием   детей

30.05.2013

Торжественное мероприятие, посвященное  95-летию пограничной службы ФСБ  России. 28 мая 2013 года.  г. Кызыл. Национальный музыкально-драматический  театр им. В. Кок-оола.

28.05.2013

Республиканская выставка «Одно село – один продукт. Старт 2013». 24 – 26 мая 2013 года. г. Кызыл.

27.05.2013

Парад, посвященный  68-ой годовщине Победы в Великой Отечественной войне. Кызыл. 9 мая 2013 года.

09.05.2013

Торжественное собрание, посвященное 68-летию Победы в Великой Отечественной войне.  Национальный  театр  имени  Виктора Кок-оола.  г. Кызыл.  8  мая 2013 года

09.05.2013

Телемост накануне Дня Победы: Кызыл (Республика Тыва) – Ровно (Украина).  8 мая 2013 года

09.05.2013

Торжественная церемония возложения венков  на мемориале воинской славы. 8 мая 2013 года. г. Кызыл. Площадь Победы

08.05.2013

Открытие XX сезона конных скачек в Туве. 6 мая 2013 года. Местечко Бора-Булак, Дзун-Хемчикский район

07.05.2013

Генеральная репетиция Парада Победы. 7 мая 2013 года. г. Кызыл.

07.05.2013

Театрализованное открытие летнего спортивного сезона по борьбе хуреш «Сузуум – театр, Кучум – хуреш, Чурээм – Тыва»  (стадион «Хуреш»). 1 мая 2013 года.  г. Кызыл

05.05.2013

III Республиканский слет «Рабочие профессии XXI века». 1 мая 2013 года. г. Кызыл

01.05.2013

Праздничное шествие и торжественный митинг, посвященные  Дню Весны и Труда. 1 мая 2013 года.  г. Кызыл.

01.05.2013

Торжественная церемония вручения государственных наград в Доме  Правительства Республики Тыва.  30 апреля 2013 года.

01.05.2013

Обсуждение Отчета Правительства Республики Тыва за 2012 год на сессии Верховного Хурала (парламента)  Республики Тыва.  30 апреля 2013 года.

30.04.2013

Отчет Правительства  Республики Тыва  в  Тувинском государственном  университете.  Встреча с Главой Тувы Шолбаном Кара-оолом. 29 апреля 2013 года.

30.04.2013

Реконструкция улицы Магистральная в Кызыле.  Выездное заседание Правительства Тувы на рабочей площадке. 23 апреля 2013 года.

24.04.2013

Соревнования по национальной борьбе хуреш на призы Чаан моге Республики Тыва Андрея Хертека.  20 апреля 2013 года. г.Кызыл

24.04.2013

Второе заседание Республиканского государственного  совета.  19 апреля 2013 года.  г. Кызыл.

24.04.2013

В Туве примут Национальную программу оздоровления населения от алкогольной зависимости

16.04.2013

Встреча доктора Женишбека Назаралиева с общественностью республики, 13 апреля

13.04.2013


 
Медээлер
RSS
24.10.2014
База катап  М-54-түң айтырыы

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Кызыл — Чадаана —Хандагайты — Боршоо» автомобиль оруун дамчыдарының айтырыын федералдыг деңнелге шиитпирлээ­рин уламчылап турар.

Шолбан Кара-оол амгы үе­де Мос­квада республиканың айтырыгларын шиитпирлеп чоруп тура, ол Россияның Транспорт яамызынга болгаш Росавтоорукка база чедип, ажылчын чугаала­жыышкыннарны кылган. Айтырыгның кол утказы - «Кызыл — Чадаана — Хандагайты — Боршоо» автомобиль оруун (Моол-биле кызыгаарга чедир) федералдыг деңнелче дамчыдары болуп турар.

Ол Росавтооруктуң удуртулгазы-биле чаңгыс эвес удаа ужуражылганы эрттирген, чугула ажыл-херектерни чугаалашкан. М-54 федералдыг орукту рес­публиканың мурнуу чүгүнден ба­рыын чүкче өскертириниң айтырыын Тываның Баштыңы 2011 чылдан бээр көдүрүп келген дээр­зин сагындыраал.  Ооң ол эгелээшкинин Россияның Президентизи Владимир Путин, РФ-тиң транспорт са­йыды Максим Соколов деткээн.

Улаштыр номчуур...
24.10.2014
70 чыл-биле байыр чедириишкиннери
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң адынга Россияның политиктери Николай Рыжковтан болгаш Геннадий Зюгановтан байыр чедириишкиннериниң телеграммалары келген. 
Олар регионнуң удуртукчузун болгаш хөй националдыг республиканың чурттакчыларын ССРЭ-ниң составынга Тыва Арат Республиканың каттыжып киргениниң октябрь 11-де демдеглээни 70 чылы-биле байыр чедиргеннер. Байыр чедирген телеграммаларда мындыг сөстер бар:
«Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! ССРЭ-ниң составынга Тыва Арат Республиканың эки тура-биле каттыжып киргениниң 70 чыл байырлалы-биле Силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен. Бот-догуннаан күрүнелиг-даа болза, тыва чон бодунуң күзелин езугаар Россияның чоннары-биле каттышкан. Россияның составынга тывалар бажың-балгаттыг, өг-бү­­лелиг апарганнар. Ол болуушкуннуң түңнели төөгүлүг  ханы үндезинниг. Ол түңнел аңгы-аңгы салгалдың, сөөк-язының, политиктиг үзелдиг кижилерни чаңгыс аай хөй националдыг чон кылдыр каттыштырган. ССРЭ-ниң Дээди Совединиң Чөөн Сибирьден, ооң иштинде Тывадан депутады турган үемни улуг сеткил ханыышкын-биле сактыр мен. Бөгүнгү Тыва — федерацияның дең эргелиг болгаш аныяк субъектизи. Совет үеде ону келир үеже чүткүлдүг республика деп адап турган.
Улаштыр номчуур...
24.10.2014
Байырлалдар соонда бодалдарым
1980 чылдарда Москвага сургакчылап чеде бергеш, Саң-хөө яамызының харыысалгалыг ажылдакчызы, акша-көпеекти хала чокка шиитпирлеп бээр А.Кальваның өрээлинге кире бээримге, олурган улустарга мени таныштыргаш, мынча дээн: «Я в Кызыле был, прекрас­ный город, посмотрел памятник «Центр Азии», вода Енисея чистая-чистая!» — деп чугаалангаш, менче хүлүмзүрүп органын сактып олур мен. Ынчан Кызылга бо ышкаш онза, чараш, көрүштүг чүүлдер турбаан.
Саң-хөө яамызынга ажылдап тургаш, Москваже 10 хире чыл дургузунда үзүк-сок­саал чок сургакчылап, Тываның амыдыралынга эргежок чугула акша-хөреңги дугайында айтырыгны шиитпирлээр дээш кандыг бергелерге таварышпаан дээр. Ынчалза-даа салдынган сорулгавыс багай эвес күүсеттинип турган. Тывага Соңгу чүктүң деңнели-биле немелде төлевир дээш чугаалажып чоруп турувуста, экономика сайыдының оралакчызы: «Живете в самом Центре Азии, еще северную надбавку к зарплате просите» — дээш удурланырга, аңаа улуг тайыл­быр бээр ужурга таварышкан бис…
Улаштыр номчуур...
24.10.2014
Ондактыг оруктарда — чаштар

Сөөлгү үеде орук озал-ондаа хөйү-биле  болуп турары чажыт эвес. Ылаңгыя орук озал-ондаанга хилинчек чок чаш  ажы-төлдүң амы-тынындан, чырык өртемчейден чарлып  турары ниитилелди дүвүредип турар. Чүге дизе  орук озал-ондааның  саны  хүнден хүнче өзүп олурар. Айтырыг чидиг.

Бо чылын болган орук озал-ондактарының дугайында  Тыва Республиканың ОШАЧКИ-ниңинспектору Оюмаа Оюн болгашчолаачы Эрес Ооржак-билечугаалаштым. Орук озал-ондактарынга чогум черле кым буруулугул?

Улаштыр номчуур...
24.10.2014
«Эш-өөр, киржиңер!»

«Тываны хөгжүдериниң 100 чаа идеялары» эссе конкурузунга киржири-биле бүгү күзелдиглерни чалап турар.

              «Тываны хөгжүдериниң 100 чаа идеялары» эссе конкурузу эгезинде күрүнениң хамааты албан-хаакчыларынга, оларның аразында эң-не салым-чаяанныг болгаш сонуургалдыг, республиканың социал-экономиктиг сайзыралының чугула айтырыгларын шиитпирлээринге чаа ужур-дузалыг аргаларны сүмелеп шыдаарын тодарадыр база ол ышкаш күрүне эрге-чагырга органнарының ажылдакчыларының профессионал сайзыралынга идиг бээр, күрүне албанының чаагай адын көдүрер сорулгалыг чогааттынган турган. Ынчалза-даа Тываның Баштыңы ук ажылга бүгү күзелдиглерни хаара тударын чугула деп санап көрген, ынчангаш чаңгыс чер-чурттугларынга, бирги оочурда, «Вконтакте» социал четкиниң аныяк-өскенинге кыйгы-биле көрүнген. «Эш-өөр! Киржиңер! Ам чаа-ла «Тываны хөгжүдериниң 100 чаа идеялары» эссе конкурузун эрттирериниң дугайында айтыышкынга ат салдым. Ол чүнүң-даа мурнунда республиканың күрүне хамааты албан-хаакчыларынга хамааржыр. Ынчалза-даа ам ол санал-биле Силерге кыйгы салыр деп бодап тур мен. Билиишкиннер барымдаалаар болза, кижилер сен канчаар бодап турар сен, шак ынчаар эвес бодаар эргелиг база чамдыкта сен олардан чүнү манап турарыңны кылбайн барып болур. Ол аразында биске ниити сорулгалар,     чүткүл, түңнелдер чедип алырынга күзел-сорук херек. Ол ышкаш конкурс күрүне айтырыгларын шиитпирлээринге чаа аргаларны сүмелеп шыдаар салым-чаяанныг, билиглиг кижилерни тодарадырынче угланган. Дидими-биле чүткүдүңер!».

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Демнежилгеден – чаңгыс демче

Тыва Республиканың Баштыңының байыр чедириишкини

Хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларым!

Чоокта чаа бис бүгү чурт-биле кады, Россия Федерациязының Президентизиниң, өске-даа хүндүлүг, бедик аалчыларның киржилгези-биле тыва улустуң төөгүзүнде онзагай болуушкунну калбаа-биле демдеглеп эрттирдивис – Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылын, ол ышкаш бистиң республикавыстың найысылалы Кызыл хоорайны үндезилээниниң 100 чылын. Юбилейлиг байырлалдар бистиң кижи бүрүзүнүң сагыжынга артып каар.

Бөгүн өске юбилейниң бүдүүзүнде бис. Тыва Арат Республика Россияның составынче эки тура-биле кирген хүнден бээр октябрь 11-де 70 чыл боор. Аразы 30 чыл юбилейлиг болуушкуннар Улуг Россияның чоннары-биле чоокшулажырын болгаш хүндүткелдиг найыралдажырын төөгүлүг угланыышкын кылдыр бодамчалыг болгаш эки тура-биле шилип алган Тываның чурттакчы бүрүзүнге, тыва чонга ниитизи-биле салым-чол ужур-уткалыг.XVII вектиң ортаа үезинде бо болуушкуннар эгелээш, XX вектиң баштайгы чартыында чогууру-биле доозулган. Урянхай крайга Россия империязының протекторадының үези тываларга боттарының ниити национал болгаш культурлуг чоруун угаап-билип алыр, российжи регионнар-биле экономиктиг харылзааларны сайзырадыр, делегей цивилизациязының чедиишкиннери-биле таныжар арганы берген. Совет Россияның деткимчези-биле Азияның төвүнге хамаарышпас күрүнени тургусканы тыва ниитилелдиң социал-экономиктиг хөгжүлдезин дүргедеткен. Ада-чурттуң Улуг дайынының болуушкуннары, вермахтың армиязынга удур тулчуушкуннарга тыва эки турачыларның киришкени, бүгү чоннуң фронтуга материалдыг дузазы – бо бүгү Тыва биле Россияның чоннарының улам сырый чоокшулажырынга идиглиг болган.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Совет Тывага чаартылгалар

70 чыл соңгаар, 1944 чылдың октябрь 11-де, Тыва Арат Республика Совет Эвилелиниң составынче эки тура-биле кирген. Ол үеден эгелээш тыва улустуң төөгүзүнде болгаш чуртталгазында бүгү талазы-биле хөгжүүрүнүң чаа үе-чадазы эгелээн.

Тыва автономнуг областың тургустунганының баштайгы айларындан-на СЭКП ТК болгаш Совет Чазак Тываның бүгү экономиказын болгаш социал амыдыралын чаартырынга эргежок чугула байдалдарны тургузарынче улуг кичээнгейни салып эгелээн.

Кандыг үндезинниг чаартылгалар Тывага совет үеде болганыл?

Араттарның үүрмек хууда ажыл-агыйдан улуг коллективтиг ажыл-агыйже, көшкүн чуртталгадан сууржуң амыдыралче шилчээни. Чогум-на бо өскерилгелер араттарның бүгү ажыл-агыйын, социал-культурлуг чуртталгазын ханызы-биле эде тургузуп өскерткен.Күрүнениң материалдыг болгаш саң-хөө дузазы-биле 1954 чылга чедир арат ажыл-агыйларның колхозтажыышкыны колдуунда доозулган. 1953 чылда Тывага эъттиң 64,5 хуузун, сүттүң 44,4 хуузун,  дүктүң 77,8 хуузун, тарааның барык шуптузун коллективтиг ажыл-агыйлар бүдүрген.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Ураанхай — Тываның эрткен оруу

ТАР биле Россияның аразында улам чоокшулажырының чайгаар чорудуу чоруп турган.1944 чылга чедир ооң Россияның составынга киреринге бүгү байдалдар тургустунган. Ооң-биле чергелештир Тываның Россияның составынга 1914 чылда киргениниң протекторат үезинде кады хөгжүлдениң дуржулгазы канчаар-даа аажок улуг рольду ойнаан.

1944 чылдың август 16-да Кызылга Биче Хуралдың VII Онза сессиязы болган, аңаа ооң кежигүннеринден аңгыда кожууннарның болгаш хоорайларның чүс ажыг төлээлекчилери, а ол ышкаш ССР Эвилелинден болгаш Моол Арат Республикадан хүндүлүг делегациялар киришкен. Хүн айтырыының кол чүүлү болза, Тываның ССРЭ-ниң составынга кирериниң дугайында айтырыг. Август 17-де Биче Хурал совет улустарның өг-бүлезинге чурттаары болгаш ажылдаары – «тыва улустуң алыс чырык күзели» деп айыткан Декларацияны чаңгыс үн-биле хүлээп алган.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
ТАР-ның ССРЭ-ге каттышкан үезинден бээр кандыг болуушкунну эң-не үнелеп сактыр-дыр силер?

Белек-Кыс Монгуш, Тыва национал школа хөгжүдер институттуң методизи:

— Yнелеп артканым, төөгүлүг болуушкун — 1991 чылда Тывага Далай-Лама башкының келгени. Ол үеде чон Совет Тываның 5 чылы стадионунга Башкының өөредиинге баар дээш, бот-боттары баскылажып турган-на болгай. Далай-Лама башкыны чоогундан көрүп алыр, азы чок болза, оода бир холунга дээп алыр дээн кижилер дыка-ла кызып турганнар. Сарыг шажынывыс оон бээр катап эглип келген, чон сүзүктүг апарган деп бодаар мен.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Тывадан «Хуулгаазын кино»

Журналистер  фестивалы «Бүгү Россия — 2014»

Октябрьның 1-ден 7-ге чедир Сочиде 18 дугаар «Бүгү Россия — 2014» журналистер фестивалы болуп эрткен. Бо чылгы фестивальдың тускай аалчызы Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол болган.

Фестивальдың хемчеглериниң аразында Тываның культурлуг, турисчи болгаш экономиктиг күчүзүнүң дугайында чараш презентация болган. Чурттуң болгаш делегейниң аңгы-аңгы хоорайларындан журналистер ону сонуургап көргеш, октябрьның 11-де Россияның составынга каттышканындан бээр 70 чылын демдеглээр деп турар Тыва дугайында хөйнү билип алганнар. «Бүгү Россия» фестиваль — чурттуң профессионал арга-дуржулга солчулгазының шөлү, аңаа массалыг инфомация чепсектериниң төлээлери оларны дүвүредип турар темаларга хамаарыштыр ажык чугааны чорудуп, аныяк тускай эртемниглер-биле дуржулгазын үлежип, профессионал мергежилин бедидип, российжи журналистиң эрге-байдалын быжыглаар аргалыг. Бо чылын фестивальга  чугаалашкан кол чүүл – Сибирьниң кижилери, оларда шиитпирлеттинмйн турар айтырыглар болгаш онзагай болуушкуннар. Ындыг уттундурбас болуушкун – Тыва биле Россияның найыралының 100 чылы. Ол байырлалга хамаарыштыр РФ-тиң Журналистер эвилелиниң даргазы Всеволод Богданов, а ооң-биле кады 100 дээре дээн репортерлар Тывага кээп чораан.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
«Бот-боттарывысты хүндүлежип, хей-аъдывысты көдүрүп чоруулуңар»

Тыва Республиканың Хамааты камгалал болгаш онза байдалдар талазы-биле херектер агентилелинге хамааржыр бойдус халавы болгаш авариялыг байдалдың уржуктарындан камгалаар албан чери бистиң республикага 3 чыл бурунгаар тургустунган. Бо албан чериниң ажыл-чорудулгазының дугайында сонуургап, ооң удуртукчузу Мерген Дамдынович Ооржак-биле чугаалаштым.

 Мерген Дамдынович, удуртуп-башкарып турар ажылыңар дугайында чугаалап көрүңерем.

— Мээң ажылдап турар черимни Тыва Республиканың девискээринде авариялыг байдалдың уржуктарын чайладыр албан дээр. Ажылывыстың угланыышкыны, республиканың хоорай, суурларында  электри станциязы үрели берген таварылгада, ону авариялыг байдалдан чайладып, чонну чырык-биле хандырып дузалаар бис. Бистиң албан чери ол хире улуг, күчүлүг станция  техникаларлыг. Оон аңгыда хоорайларның изиг, соок суг дамчыдар четкилери  доңа бергеш,  үрелгенде, ону эргизер техника база бар. Мында 14 кижи ажылдап турар, 2-зи электри четкизиниң станцияларын харыылаар, бир каңнакчы, сантехник, экскаватор башкарыкчызы, 5 чолаачы, бухгалтер, кол инженер. Шуптузун чаңгыс аай идик-хеп-биле хандырып турар, ажыл берге болгаш кончуг харыысалгалыг. Чонну кандыг-бир айыылдан камгалаарынга бүгү тала-биле белен, шиитпирлиг болгаш тура-соруктуг оолдар ажылда хаара туттунган.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Хуусаадан эрте дужааган

Моолдуң кызыгаарынга чедир автооруктуң тудуу доозулган. Ооң байырлыг ажыдыышкыны эрткен неделяда болган. Аңаа Федералдыг Орук агентилелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Игорь Астахов, Тыва Республиканың орук-транспорт комплекизиниң сайыды Олег Косоротов, «М-54» федералдыг оруктуң Тывада эргелелиниң даргазы Андрей Көк, кол инженер Сергей Квашин, орукту кылган «Восток» КХН-ниң чиңгине директору Сергей Уюсов, «Сибмост» ААН-ниң бирги вице-президентизи Владислав Кошкин болгаш өскелер-даа киришкен. Хүндүлүг аалчылар байыр чедиргеш, кызыл кожааны кескен соонда, 20 километр чаа орукту хынаары-биле автомашиналарже олуруп, төнчүзүнге четкеш, ооң шынары амгы үениң негелделеринге дүгжүп турарын демдеглээннер.

Федералдыг автоорук М-54 «Енисейниң» 1048 километринден 1068 километринге чедир орук участогунуң тудуун керээлиг ажылдап турган «Восток» КХН тудуп дооскан. Орук ажылының хемчээлин 3 чылга санаан турган болза, 17 ай иштинде ажылын 100 хуу күүсеткеш, ажыглалче киирген. Ында чер ажылдарын, кылымал тудугларның монтажын чоруткан, асфальт шывыын чаткан. Инженер тургузуглары доозулган, орук демдектери болгаш камгалал херимнерин тургускан.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Эъттиң чаглыы херек...

Эът рыногунда

2014 чылдың август айда даштыкы чурттардан  Россияже киир сөөртүр аъш-чем  продуктуларын моон соңгаар кызыгаарлаан дээрзин дыңнапкаш-ла, чурттуң улуг-улуг бараан  сайгарлыкчылары аъш-чемниң садар өртээн өстүрген. Куш эъди  23 хуу, хаван эъди 30 хуу, инек эъди 40 хуу улгаткан. Ооң бир бадыткалы кылдыр аъш-чем өртээ хенертен өскен дугайында медээлерни, хомудалдарны Россияның монополияга удур  хыналда чорудар албанынче  ( ФАС ) чурттуң бүгү булуңнарындан  кээп турар бижиктер бадыткап турар.Тус албан чери  куш эъдин сайгарып турар улуг бүдүрүлгелерни хынап эгелээни бөдүүн чонга чиик өртектиг эът садып аар арганы тургузар дээрзинге улус улуг дыка бүзүревейн турар. Картофельди мөөңү-биле бир килде 5-6 рубльге садып алган садыг четкилери чонга садарда  бир килде 40 рубль кылгаш, саарып турары ону бадыткап, аъш-чем  өртээ чиигээр талазынче өскерилгелер бистиң күзээнивис дег даарта дораан болу бербес дээрзин көргүзүп турар. Россия деңнелин алыр болза, бо чазын Күрүне Думазынга  аъш-чем өртектериниң өзүлдезин чүгле 15 хуудан эрттирбес дугайында чугаа чоруп турган, ынчалза-даа огулуг  шиитпир хүлээп албаан. Бистиң республикада бо талазы-биле байдалды чугаалажып, сайгарып көрээлиңер...

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Ашпас хүннүң чуртундан аалчы

Тыва — япон спортчу харылзаалар

Октябрь айның эгезинде найысылалга спорттуң бир сайзыраңгай хевири — дзюдо талазы-биле япон тренер Мазами Мацушита очулдурукчузу Алина Хайдарова-биле аалдап келгеш барган. Тренер башкыны дзюдонуң тергиини дизе, частырыг турбас. Ол — спорттуң бо хевиринге олимпий оюннарының чемпионнарын белеткээн, ат-сывы делегейге  алдаржаан, бедик мергежилдиг тренер. 1980 чылда Олимпий оюнунга ооң итальян өөреникчизи Эцио Гамбу чемпион болган, чаңгыс бо чижектен-не  ажылының үре-түңнелин  көрүп болур.

Мазами Мацушита сөөлгү чылдарда Сибирьниң хоорайлары-биле сырый харылзаалыг апарган. Кемерово хоорайга элээди оолдарны дзюдога белеткеп турар үезинде тыва спортчулар-биле ооң баштайгы таныжылгазы эгелээн. Оларга ужурашкан соонда Тыва чуртун көрүксээр, республикада спорттуң сайзыралы ооң сонуургалын улам-на күштелдирген. Ынчангаш Тывага алдын күс «дүжүлгезинге» саадапканда, келгени бо.

Улаштыр номчуур...
13.10.2014
Деткимче хемчеглери планда

Ак-Довурак хоорайның социал-экономиктиг хөгжүлдези

Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң даалгазы-биле Тываның Чазаа 2015-2020 чылдарда Ак-Довурак хоорайның социал-экономиктиг хөгжүлдезин деткиир талазы-биле хемчеглерниң планын ажылдап кылгаш, бадылаан. 

Биче болгаш ортумак бүдүрүлге черлерин, орук-транспорт база одалга-энергетика комплекстерин, ЧКА-ны болгаш тудугларны, өөредилгени, культураны база спортту сайзырадырынга таарымчалыг байдалдарны тургузарынче планны угландырган. Федералдыг болгаш регионалдыг күрүне программаларын боттандырбышаан, бюджеттен дашкаар дөстерниң дузазы-биле планнаттынып турары болза: асфальт-бетон заводун ажылдадыры, даг болбаазырадыр комбинатка чаа техниканы садып алыры болгаш даг-дүгү казарын айда 1 муң тонна чедир улгаттырары, республиканың барыын кожууннарының ажыл-агый болгаш эмчи хереглелдеринге дээш Ак-Довуракка кислородтуг станцияны тургузары, автомобиль агрегаттарын болгаш ажыглал техникаларын септээр пунктуну тургузары, ус-тывыш-чазаныкчы мастерскаяны, амыдырал хандырылга төвүн, консервалаан ногаа аймаан бүдүрер цехти организастаары. Чурттакчы чоннуң киржилгезин деткиир сорулгалыг дузалал ажыл-агыйны сайзырадып тура, ажыл чок хамаатыларга күрүне деткимчези көрдүнүп турар.

Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png