|
Главная
Главное
Руководитель региона информировал Президента, в частности, о темпах жилищного строительства и мерах по развитию сельского хозяйства в Туве.
В.Путин: Мы с Вами обсуждали ситуацию, уже отметили позитивные тенденции. Конечно, что касается стройки – у нас стройка в целом развивается хорошо по стране, рост 7,9 процента. Но в Туве – больше 50, по-моему, 53 процента.
В.Ховалыг: Да.
Подробнее...
Новости
10.02.2015 10:36 / Спорт
В воскресенье, 8 февраля, свыше 600 лыжников разных поколений приняли участие в региональном этапе Всероссийской спортивной акции «Лыжня России- 2015».
В этом году эстафету посвятили первой годовщине XXII зимних Олимпийских игр в Сочи. По сложившейся традиции, спортивный праздник провели на станции «Тайга». В рамках акции прошло несколько стартов: гонка профессиональных спортсменов на 5 000 м, VIP-забег и массовые забеги на дистанции 2 и 3 километра. Количество участников этого всенародного спортивного мероприятия неуклонно увеличивается из года в год, в этот раз на лыжи стали свыше шестисот человек. Все участники были поделены на 8 подгрупп по возрастам.
Подробнее...
10.02.2015 10:26 / Мероприятия
С 11 по 13 марта 2015 года в Москве в ВДНХ в павильоне № 75 пройдет Всероссийский Форума-выставки «ГОСЗАКАЗ - ЗА честные закупки», организуемый Проектом ОБЩЕРОССИЙСКОГО НАРОДНОГО ФРОНТА «ЗА честные закупки» и Межрегиональной Общественной Организацией «Московская ассоциация предпринимателей».
В рамках Форума-выставки объявлен открытый конкурс «Лучший поставщик года 2014». Организаторами конкурса являются: Межрегиональная общественная организация «Московская ассоциация предпринимателей»; Торгово-промышленная палата Российской Федерации.
Подробнее...
09.02.2015 19:23 / Культура
Жителям Тувы открыт удаленный доступ к фондам электронной библиотеки диссертаций (ЭБД) Российской государственной библиотеки. Как сообщили в Министерстве культуры РТ, такую возможность предоставило в Год литературы главное книгохранилище республики – Национальная библиотека имени А.С.Пушкина, где при поддержке Минкультуры России организован Виртуальный читальный зал.
Электронная библиотека диссертаций РГБ – уникальный информационный ресурс, насчитывающий более 300 тыс. полных текстов диссертаций и авторефератов по всем специальностям.
Подробнее...
09.02.2015 19:21 / Здравоохранение
Данный вопрос стал предметом рассмотрения 9 февраля на аппаратном совещании у Главы республики с вице-премьерами, руководителями министерств и ведомств, глав администраций муниципальных образований в режиме видеоконференцсвязи. Как проинформировал министр здравоохранения Тувы Орлан Донгак, за 2014 год показатель общей смертности составил в республике 10,9 случая на 1000 человек населения, что соответствует уровню предыдущего года и на 19,2 процента ниже уровня смертности в среднем по России – 13,0.
Основными причинами смертности населения являются болезни системы кровообращения – 35,4 процента от общего числа смертельных исходов, несчастные случаи, отравления и травмы – 27,6, новообразования – 10,3 процента, а также туберкулез, показатель смертности по причине которого сократился за минувший год на 11 процентов, но, тем не менее, пока еще значительно превышает средний по стране.
Подробнее...
09.02.2015 19:08 / Дети
Республика потратила на эти цели более 20 млн. рублей. Об этом сообщили в Минздраве РТ, где на этой неделе подвели итоги минувшего года. По информации министерства, среди детей, поправивших здоровье на курортах России и республики, большинство, или более 87 %, относятся к категории попавших в трудную жизненную ситуацию.
«Путевки на санаторно-курортное лечение распределялись между детьми с хроническими заболеваниями, находящимися на диспансерном наблюдении. При отборе учитывались не только наличие медицинских показаний и отсутствие противопоказаний для санаторно-курортного лечения, но и социальный статус ребенка и его семьи.
Подробнее...
09.02.2015 19:06 / Происшествия
Подземный толчок магнитудой 4,1 зафиксирован в понедельник 9 февраля в 107 км к востоку от столицы Тувы – города Кызыла. Об этом сообщил сегодня Байкальский филиал Геофизической службы Сибирского отделения РАН. По данным оперативной обработки, эпицентр землетрясения, зарегистрированного в 17 часов 14 минут местного времени, имел координаты 51.76 северной широты и 95.79 восточной долготы. Интенсивность сотрясений в эпицентре по шкале MSK-64 - 5,9 балла. Эпицентр толчка располагался примерно в той же местности, на которую пришелся центр землетрясения, произошедшего в Туве 27 декабря 2011 года и имевшего магнитуду 9,5. Его силу, напомним, ощутили в 7 регионах Сибири.
Подробнее...
09.02.2015 16:34 / Мероприятия
Прогнозные показатели выполнены отраслью на 107 процентов. По сравнению с 2013 годом добыча золота увеличилась на 148,6 килограмма, или на 8,6 процента, с 2012-м – на 446,6 килограмма, - на 31,1 процента, с 2011-м – на 748,6, или 66,0 процента.
Тем самым перекрыт максимальный годовой объем добычи, достигнутый в 2006 году и составивший 1782 килограмма. До и после этого года среднегодовой показатель работы отрасли долгое время колеблется в пределах 1000 - 1600 килограммов. Причинами снижения объемов добычи на первых порах являлось общее неблагополучное экономическое состояние страны, затем значительную роль стало играть истощение месторождений россыпного золота.
Подробнее...
08.02.2015 00:42 / Мероприятия
В церемонии вручения государственных наград приняли участие Глава Тувы Шолбан Кара-оол, спикер Верховного Хурала Кан-оола Даваа, члены правительства республики. Глава Тувы перед церемонией вручения госнаград обратился к собравшимся с приветственной речью:
- Позвольте поздравить с профессиональным праздником всех, кто посвятил жизнь науке, расширению горизонтов познания, кто искренне служит любимому делу, вкладывает в него душу. Ученое сообщество в Туве всегда имело вес в обществе, обладало большим авторитетом и уважением земляков.
Подробнее...
08.02.2015 00:07 / Общество
Такую просьбу Глава Тувы Шолбан Кара-оол озвучил на торжественной церемонии чествования деятелей науки республики, состоявшейся 6 февраля в Доме правительства.
«Очень скоро нас ждёт ещё одна памятная дата – 70-летие Великой Победы. Научное освещение юбилея нам необходимо как никогда. Крайне важно защитить правду о Великой Отечественной войне сегодня, перед лицом откровенно позорных вызовов отдельно взятых стран, которые хотят переписать героическую историю Советской Армии и советского народа. Будет очень актуально подготовленное Николаем Михайловичем Моллеровым второе издание «Книги Памяти». Спасибо, Николай Михайлович. Спасибо всем, кто сейчас занимается военной темой, ветеранами, а также вносит вклад в изучение роли тувинского народа в Великой Отечественной войне», - сказал Шолбан Кара-оол.
Подробнее...
07.02.2015 23:45 / Мероприятия
Торжественная церемония чествования деятелей науки Тувы состоялась 6 февраля в Доме правительства. Она началась с минуты молчания в память о Владимире Будегечиеве и Михаиле Андрейчике, которые могли присутствовать с коллегами на профессиональном празднике, но, к сожалению, судьба распорядилась так, что они скоропостижно покинули нас. Глава Тувы Шолбан Кара-оол выразил глубокие соболезнования научному сообществу, родным и близким покойных.
«Я считаю, что дела Михаила Федоровича и Владимира Будегечиевича должны продолжаться. Призываю молодежь обратить на их научные труды особое внимание», - сказал глава республики. Он также обратил внимание, что доктор географических наук Михаил Андрейчик занимался очень актуальной для развития города Кызыла темой
Подробнее...
Фоторепортажи
03.09.2024
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
Медээлер
01.04.2014
Март 17-22 хүннеринде Калининград хоорайга элээди, аныяк база улуг оолдар, уруглар аразынга кикбоксингиниң эң кадыг К-1 хевиринге Россияның чемпионады болуп эрткен. Аңаа Россияның 44 аңгы девискээринден 350 кижи киришкен. Тываның адын камгалап, 8 спортчу, 1 тренер башкы, 1 судья киришкеш, чедиишкиннерлиг чанып келген. 42 килге Уран-Херел Ховалыг (Улуг-Хем), 45 килге Борис Хертек (Ак-Довурак хоорай) 1-ги черлерни, 48 килге Дозураш Бадын-оол (Мөңгүн-Тайга), 51 килге Байыр Монгуш (Чадаана хоорай), Орлан Монгуш (Кызыл хоорай) 3-кү черлерге төлептиг болган.
Улаштыр номчуур...
01.04.2014
Март 28-те «Найысылал» Арт-төпке Кызыл хоорайның 100 чылының фондузун чонга болгаш хөй-ниитиге таныштырган. Бо фондуну Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының шиитпири-биле 2013 чылда тургускан. Барык бир чыл дургузунда фондунуң хоойлу-дүрүм документилерин кылдырып, организастыг ажылын шуудадып келген. Амгы үеде ажылдап кириптеринге фонд белен. Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының даргазы Дина Оюн чыылганнарны фондунуң организакчы ажылдары болгаш ап чоруткан баштайгы хемчеглери-биле таныштырган.
«Кызыл хоорайның 100 чыл юбилейин эрттиреринге деткимче фондузу» сайгарлыкчы эвес бо организацияның кол сорулгазы — республиканың найысылалын үндезилээниниң 100 чылынга тураскааткан байырлыг хемчеглерни белеткээринге болгаш эрттиреринге дузалаары. Фондунуң акша-хөреңгизин чоннуң эки тура-биле кииргени, хоойлу-дүрүм езугаар тывылган орулгалардан тургузар, бодунуң үлүүн ажыл-херектер-биле база киирип болур. «Кызыл хоорайның 100 чыл юбилейин эрттиреринге деткимче фондузунуң» ажылын, акша-хөреңгизиниң чарыгдалын, фондунуң уставын канчаар сагып турарын хоорайның Төлээлекчилер хуралының депутады Аргина Пала удурткан беш кижи составтыг Хайгаарал чөвүлели, фондунуң директору Чингис Ховалыг боттандырар.
Улаштыр номчуур...
31.03.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң регионнуң социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң хемчеглериниң дугайында саналдарын Федерация Чөвүлели бүрүнү-биле деткээн.
Федералдыг Хуралдың үстүкү палатазының пленарлыг хуралынга Валентина Матвиенко регионнуң сайзыралының нарын айтырыгларын удуртукчулары улуг күженишкин-биле шиитпирлеп турар республикага Федерация Чөвүлели дузалавайн барып шыдавас деп медеглээн. Федерация Чөвүлелиниң удуртукчузунуң ындыг бедик үнелелин алган чорук таныштырылганың үш хүнүнүң дургузунда Тываны бүгү талалыг көргүскениниң түңнели болган. Ол дээрге, бир талазында, республиканың мурнунда тургустунган айтырыгларны саадаашкын чок шиитпирлээриниң чугулазын Россияның политиктериниң ханы медереп билгени, өскезинде—регионнуң экономиказын көдүрериниң талазы-биле боттарының планнарын болгаш төлевилелдерин билдингир болгаш тодаргай кылдыр бадыткап шыдааны болур. Хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Тыва Республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң стратегиязы шапкын өзүлдениң үндезини болур» деп илеткелди кылган. Тыва дээрге кызыгаар чоогунда турар регион, ол дыка аныяк, чурттакчы чоннуң үштүң бир кезии үжен хар чедир назылыг аныяктар дээрзин сенаторларга дыңнаткан. Бичии уругларның төрүттүнер чоруунуң деңнели-биле чуртта мурнакчы үш регионнуң аразында кирип турар. Амыдыралдың чаңчыл болган байдалын камгалап алган эвээш черлерниң бирээзи ол. Мал ажылы экономиканың үндезини болуп турар. «Малдың баш санын өстүрерин, күш-ажылдың хүндүткелдиг чоруун бедидерин сөөлгү чылдарда турум чорудуп келген бис, малчыннарны деткиириниң бүдүн системазы республикада тургустунган»--деп, Тываның Баштыңы демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
28.03.2014
Федерация Чөвүлелинде Тыва Республиканың хүннери
Россияның Президентизиниң май чарлыктарын күүседири-биле холбаштыр девискээрниң бюджедин чогумчударынче угланган хемчеглерни алырының чугулазының дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Россия Федерациязының Федерация Чөвүлелиниң Бюджет болгаш саң-хөө рыноктарының талазы-биле комитединиң март 24-те болган хуралынга саналын сенаторлар чаңгыс үн-биле деткээннер. Хуралдың ажылынга федералдыг яамыларның төлээлери, чижээлээрге, Россияның саң-хөө сайыдының оралакчызы Андрей Иванов киришкен. Федерация Чөвүлелиниң комитединиң хуралынга Шолбан Кара-оол республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезинге шаптыктап, ооң күчүзүн ажыглаарынга доктар бооп турар чылдагааннарны айыткан. Ол дээрге, хамыктың мурнунда, Тываның Россияның өске девискээрлери-биле оруктар харылзаазы. Кызыл – Курагино демир-орук тудуу, республиканың казымал байлаан казып болбаазырадыры дээн ышкаш төлевилелдерни херек кырында боттандырар дээш, Тываның эрге-чагыргазы федералдыг яамылар болгаш өске-даа органнар-биле кады ажылдап, акша-хөреңгини шыдаар шаа-биле мөөңнеп турар.
Улаштыр номчуур...
28.03.2014
Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылынга
2014 чылдың март 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга Бүгү-российжи культура ажылдакчыларының хүнүнге тураскааткан Россия Федерациязының Камгалал яамызының А.В.Александров аттыг Кызыл Туктуг ыры болгаш танцының академиктиг ансамблиниң байырлыг концерти болган. Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылынга тураскааткан байырлал уткуштур делегейде ат-сураа алдаржаан ансамбль аалдап чедип келгени ол. Байырлалдар уткуштур кады ажылдажылганың бо чүгле эгези-дир. РФ-тиң Камгалал яамызының өске-даа культура болгаш уран чүүл коллективтери Тывага уран талантызын бараалгадыр. Хостуг олут чок, көрүкчүлер залды шыгырт долу олурупкан турда, башкарыкчылар сценаже ТР-ниң культура сайыды Вячеслав Донгакты чалапты. Алдарлыг ансамбльдиң удуртукчуларынга, артистеринге болгаш хүндүлүг аалчы -- РФ-тиң Камгалал яамызының Культура эргелелиниң начальниги, культурология эртемнериниң кандидады Антон Губанков оларга сайыт байыр чедиргеш, Тываның чурттакчыларын оюн-тоглаазы-биле өөртүп келгени дээш оларга өөрүп четтиргенин илереткен. Yрде күзеп, манаан ансамбль, барып-барып, бөгүн – Культура ажылдакчыларының хүнүнде чедип келгени ийи дакпыр байырлал дээрзин ол сеткил хайныгыышкын-биле чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
28.03.2014
Владимир Путин Кремльге Күрүне Думазының депутаттарының, Федерация Чөвүлелиниң кежигүннериниң, Россияның девискээрлер удуртукчуларының болгаш хамааты ниитилелдиң төлээлериниң мурнунга кыйгырыг кылган.
В.ПУТИН: Эки хүн-биле, Федерация Чөвүлелиниң хүндүлүг кежигүннери, Күрүне Думазының хүндүлүг депутаттары! Крым Республиканың болгаш Севастополь хоорайның төлээлери – олар мында, бистиң аравыста, Россияның хамаатылары, Крымның болгаш Севастопольдуң чурттакчылары! (Адыш часкаашкыннары.)
Хүндүлүг өңнүктер, бөгүн бистер чуртталгавыска чугула ужур-дузалыг, бистиң шуптувуска төөгү ужур-уткалыг айтырыг ужурунда чыглып келген бис. Март 16-да Крымга референдум эрткен, ол долузу-биле улустар аразының демократтыг дүрүмнери болгаш хоойлу-дүрүм нормалары езугаар эрткен.Бадылаашкынга соңгукчуларның 82 хуудан хөйү киришкен. Оларның 96 хуудан хөйү Россияга каттыжары дээш бадылаан. Сан-чурагайлар эң-не бүзүрелдиг.Ындыг шилиишкин чүге кылдынганын билип алыр дизе, Крымның төөгүзүн билири, Крымга Россия, Россияга Крым кандыг ужур-дузалыгыл дээрзин билип алыры четчир.
Улаштыр номчуур...
25.03.2014
2014 чыл российжилерге онзагай болуушкуннар-биле эгелээни өөрүнчүг. Чоокта чаа Сочиге эрткен олимпий оюннарынга российжи спортчулар кайгамчыктыг тиилелгени чедип алган болгай. РФ-тиң Президентизи В.В. Путинниң чарлыы-биле Россияга бо чылды Культура ажылының чылы кылдыр чарлааны улуг тура-сорук, хей-аъттың киискидикчизи база улуг харыысалга деп билир херек. Чаа-Хөл суурга кожууннуң Культура чылының ажыттынганының байырлалы онзагай, бедик деңнелге эрткен. Янзы-бүрү өңнер-биле каастаан хана солуннар, Ак-Туруг, Булуң-Терек, Шаңчы, Чаа-Хөл суурларындан ус-шеверлерниң кылган ажылдары, кожууннуң культура амыдыралын көргүскен база хоочуннарның фото-чуруктарын чырытканы улуг сонуургалды болдурган. Чалаткан хоочуннар, херээженнер, адалар чөвүлелиниң кежигүннери, уран чүүлге, спортка идепкейлиг киржикчилер бот-боттарынга байыр чедиришкен, чалыы, чараш, омак-сергек көзүлдүлер.
Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Бай-Тайга кожуунда уран-шевер, ажыл-ишчи, үлегерлиг адалар көвей. Ажы-төлүн эртем-билигге чедирип, кады чурттаан эжин деткип, найыралы быжыг өг-бүлелерниң бирээзи — Киров Түлүшович Хунанның өг-бүлези. Ол 1944 чылдың март 4-те Улуг-Хем кожууннуң Арыг-Yзүү суурга арат өг-бүлеге төрүттүнген. 1963 чылда Шагаан-Арыг ортумак школазын дооскан. 1968 чылда Кызылдың уран чүүл училищезин дооскаш, Тожу кожууннуң Тоора-Хем суурга уругларның чурулга школазынга башкылап эгелээн. 1977 чылдан Бай-Тайга кожууннуң Х.К.Тойбу-Хаа аттыг уругларның чурулга школазынга башкылавышаан, чонар-даш-биле чазаныр салым-чаяанын улам хөгжүдүп, республика болгаш Россия чергелиг уран чүүл делгелгелеринге идепкейлиг киржип, кылган ажылдары улуг үнелелди алган. 1980 чылдан Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү. Бай-Тайганың ат-алдарын делегейде алдаржыдып чоруур кожууннуң хүндүткелдиг күдээзи. Россияның Чурукчулар эвилелиниң баштаар чериниң ревизия комиссиязының кежигүнүнге база ажылдап чораан.
Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Тыва биле Россияның демнежилгезиниң 100 чылынга
Эрткен чайын шөлээм алгаш, Кемерово облазының Зеленогорск деп бичии хоорайжыгажында ажылдап турар уруумга четкеш, келген мен. Аңаа чеде бээримге, Анатолий Михайлович биле Татьяна Дмитриевна Костенколарның өг-бүлези бисти бажыңынче чалаан. Чүге дээрге ол өг-бүле Тывага ажылдап, чурттап чораан болгаш мээң уруум Зеленогорскиге ажылдап чеде бээрге, аныяк, тыва эмчи келген деп билип алгаш, таныжып алган болдулар. Оларның бажыңынга чеде бээривиске, аъш-чемин делгеп салган, аажок өөрүп уткудулар. Анатолий Михайлович баянын туткаш, Солаан Базыр-оолдуң «Күскү сесерликке» деп ырызының аялгазын ойнай каапты. Бо аялганы дыңнааш, ала чайгаар кижиниң сагыш-сеткили өөрүшкүден хөлзей бээр чорду. Кандыг-ла-бир үрде көрүшпээн чоок төрели чедип келген дег өөрүшкү-маңнайы-даа аажок, биске белекчигеш-даа белеткеп алган болдулар.
Улаштыр номчуур...
25.03.2014
Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы азы өскээр чугаалаарга, эрик кырының чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Ооң иштинде «Азияның төвү» тураскаалдың база ооң чоогунда девискээрниң келир үеде салым-чолу онза сонуурганчыг. Аңаа хамаарыштыр чурттакчы чондан эрги тураскаалды канчаарыл, ону каяа тургузарыл дээн чижектиг айтырыглар база эвээш эвес болуп турар. Бо айтырыглар талазы-биле Кызыл хоорайның мэриязынга эрткен неделяда парлалга конференциязы болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң «Капитал тудуг эргелели» күрүнениң бюджет албан чериниң начальниги Владимир Илкин, Кызыл хоорайның кол архитекторунуң хүлээлгелерин күүседип турар Орлан Донгак киржип, журналистерниң айтырыгларынга харыыларны берген.
Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Украинада байдал болгаш Россияның составынга чаа субъектилерниң тургустунганы-биле холбаштыр Россияның Президентизи Владимир Путин Федералдыг Хуралга ээлчег чок Айыткалды март 18-те кылган.
Кремльдиң Георгий залынга болган езулалга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол база киришкен. Күрүне Баштыңының Айыткалы, алыс утказын алыр болза, делегей ниитилелинче угланган, Россияның эрге-ажыктарын камгалаар талазы-биле айтырыгларга бодунуң үндезин туружун Президент илереткен деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Бүгү чурттуң манап турганы төөгүлүг болуушкунну чон бедик хей-аът, келир үеже идегелдиг көрүш-биле хүлээп алган. Март 18-те Россияның составынче Крым биле Севастопольдуң киргенин бадыткаан документиге Россияның Президентизи Владимир Путин болгаш Крымның Чазак даргазы Сергей Аксенов парламентизиниң спикери Владимир Константинов, Севастополь хоорайның баштыңы Алексей Чалый ат салган. Республиканың, Севастопольдуң удуртукчулары ат салган. Бүгү Россияга ол төөгүде балалбас исти арттырган хүннү диңмиттиг байырлап эрттирген. Кызыл хоорайга «Бис кады бис!» деп митинг-концерт Россия Федерациязының ыдык ырызы-биле эгелээн. Арат шөлүнге 3 муң 400 хире чурттакчы чон чыглып кээп, өөрээнин чажырбаан. Барык кижи бүрүзү холунда «Крым, кады бис!», «Путин шын!», «Кезээ мөңгеде кады!», «Чуртумга чоргаарланыр мен!» дээн лозуңнар, плакаттар туткан. Март 14-те Арат шөлүнге чон Крымны деткип, сагыш човап чыылган болза, бо удаада өөрээн сеткилин илередип кээп турган.
Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Көдээ иште
Өвүр кожуун — Тывада хөй малды өстүрүп турар кожууннарның бирээзи. Бөгүн кожууннуң бүгү ажыл-агыйларында бода мал – 9258 баш, шээр мал – 133831 баш, чылгы мал – 4117, сарлыктар – 395, хаваннар – 139. Кожууннуң көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери, арат ажыл-агыйлары мал бажын улам өстүрер дээш кызымак ажылдап турар. Кожуунга мал ажыл-агыйын хөгжүдеринге арат ажыл-агыйлары база 12 муңчу малчыннар улуг үлүүн киирип турар. Оларның бирээзинге Солчур сумузунуң муңчу малчыны Шолбан Биче-оолович Дамдынның арат ажыл-агыйы хамааржыр.Шолбан Биче-оолович — уктуг малчын. Өвүр кожууннуң хоочун малчыннары Биче-оол Эңдерикович, Сарыг-кыс Маадыровна Дамдыннарның өг-бүлезинге төрүттүнген болгаш мал ажылын бичиизинден тура эки билир, кызымак, ажылгыр, эрес-кежээ оол кылдыр өзүп келген. 1988 чылда Чаа-Суур ортумак школазының 8-ки клазын дооскаш, 16 харлыындан эгелеп «Чаа-Суур» совхозтуң хой, өшкүзүн, сарлыын кадарып эгелээш, арга-дуржулгазы улам улгаткан.
Улаштыр номчуур...
20.03.2014
Чаа-Хөл кожууннуң баштыңы Орлан Дамзырович Монгуштуң шаңналы дээш тыва хүреш маргылдаазын Чаа-Хөл кожууннуң школачыларының 1-ден 11 класстарда оолдар аразынга ийи дугаар чыл Чаа-Хөл суурда хүреш залынга организастап эрттирген. Орлан Монгуш школачы үелеринде спортка хандыкшылдыг, ылаңгыя хол бөмбүү, хаак маргылдааларынга республика деңнелинге чедир каш удаа киржип чораан. Алдан дөрттүң аразынга ачыр-дачыр тутчур, хүрежиринге база ынак. Хоочуннар аразынга өөнүң ишти Урана Маадыр-ооловна-биле кады хол бөмбүүнүң маргылдааларынга ам-даа киржип чоруур. Орлан биле Урана Монгуштарның өг-бүлези кожуунга эрткен «Спортчу өг-бүле» деп оюнга тиилээш, республика чергелиг оюнга база киржип, кожууннуң адын камгалаан.
Улаштыр номчуур...
19.03.2014
Эрзин кожуунда
Тываның Баштыңы Эрзин кожууннуң аныяк малчыннарынга күрүне деткимчезин чүге көргүспейн турар дугайында айтырыгны сайгарып көөр болган.
«Эрзинниң хойжу малчыннарының аалдарынга барып, «Кыштаг» деп төлевилелдиң боттандырылгазын хынап көрдүм. Бо программа езугаар Эрзин кожуунда чаңгыс-даа рубль ажыглаттынмааны чаржынчыг-дыр. Программаның боттандырылгазының аргаларының болгаш дүрүмнериниң талазы-биле ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының ажыл-ижин тодарадыр бис» — деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Эрзин кожуундан үнүүшкүнүнден келгеш, «ВКонтакте» социал четкиде хууда арынынга бижээн. Ш.Кара-оол чаңчыл езугаар республиканың малчыннарының аал-коданынга барып, оларның ээлери-биле доктаамал ужуражылгаларны эрттирип турар.
Улаштыр номчуур...
|
|