Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


«Тувинская правда» отметила свой столетний юбилей

Празднование состоялось в Центре тувинской культуры, куда были приглашены ветераны старейшего печатного издания Тувы, внештатные авторы, коллеги из других средств массовой информации, а также представители различных трудовых отраслей республики, которые собрались, чтобы поздравить коллектив «Тувинки».

Подробнее...

Новости

RSS
24.07.2024 17:47 / Молодежь
Студотряд из Тувы приступил к работе на Камчатке

На днях студенческий путинный отряд Тувинского сельскохозяйственного техникума заступил на смену рыбообрабатывающего предприятия в Камчатском крае. Ребята занимаются разделкой, укладкой, выбивкой и переработкой рыбы. Участие обучающихся в студенческом движении стройотрядов поощряется руководством учебных заведений и региональным Министерством образования, поскольку дает студентам возможность во время летних каникул не только заработать, увидеть новые места, найти друзей, но и шанс проявить себя в различных проектах и мероприятиях.

Подробнее...
23.07.2024 18:46 / Национальные проекты
В Туве строительство объектов благоустройства перешло в активную фазу

С января по июнь 2024 года в рамках федерального проекта «Формирование комфортной городской среды» (ФКГС) по всей России уже обновлены 1173 общественных и дворовых территорий. В Туве с начала года полностью благоустроены девять мест отдыха, работы ведутся еще на 21 объекте. По мнению Главы региона Владислава Ховалыга, республика должна эффективно использовать такой мощный инструмент, как ФКГС, инициированный Президентом страны.

Подробнее...
23.07.2024 15:34 / Сельское хозяйство
В Туве начал работать оперштаб по кормозаготовительной кампании

Оперативный штаб по кормозаготовительной кампании возглавляет зампред Алик Монгуш. На еженедельных заседаниях координационного органа будут рассматриваться вопросы заготовки кормов в муниципальных образованиях республики. В этом году по просьбе животноводов Главой республики Владиславом Ховалыгом было принято решение перенести дату празднования национального праздника Наадым на июль, чтобы не отрывать чабанов от кормозаготовительной страды в августе. Раннее начало сенокоса будет способствовать более эффективной подготовке хозяйств к зимнему стойловому периоду.

Подробнее...
22.07.2024 17:26 / Образование
Автопарк школ Тувы пополнится современными автобусами

Премьер-министр Михаил Мишустин сегодня подписал распоряжение Правительства Российской Федерации о распределении техники между регионами. Согласно документу, Республика Тыва в этом году получит 47 новых школьных автобусов. Об этом сообщил Глава Тувы Владислав Ховалыг.

Подробнее...
20.07.2024 13:30 / Праздники
В Туве на празднике Наадым поощрили семьи животноводов, сохраняющие народные традиции

Красивым завершением трехдневного празднования национального праздника Наадым стал конкурс среди семей животноводов «Үлегерлиг малчын өг-бүле» («Образцовая семья животноводов»), приуроченный к Году семьи в России. Конкурс призван поддержать талантливые семьи животноводов, где бережно хранятся народные традиции. Организаторами состязания выступили Республиканский центр народного творчества, министерство культуры и министерство сельского хозяйства и продовольствия Тувы. 

Подробнее...
19.07.2024 18:57 / Праздники
Глава Тувы обсудил с чемпионами Наадыма меры повышения рентабельности животноводства

Основные мероприятия национального праздника Наадым проходят в юрточном городке, где свои юрты устанавливают все муниципальные образования Тувы. Там же проходит церемония награждения чемпионов Наадыма. По традиции, основное место праздничных локаций посещает Глава Тувы Владислав Ховалыг. Руководитель республики посетил юрты, пообщался с представителями районов, провел отдельную встречу с передовиками животноводства. Темой нынешнего разговора с чабанами стали меры по повышению рентабельности их нелегкого труда.

Подробнее...
18.07.2024 23:23 / Праздники
В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

Сегодня в Туве отмечают народный праздник, посвященный труду животноводов «Наадым», чествуют передовиков сельского хозяйства. Победителей сельскохозяйственного труда наградил Глава Тувы Владислав Ховалыг на торжественном открытии праздника, которое проходило на стадионе «Хуреш» в Кызыле. В этом году Наадым посвящен важной исторической дате – 80-летию добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав СССР.

Подробнее...
18.07.2024 20:29 / Дети
Уполномоченный по правам ребенка Мария Львова-Белова окажет методическую поддержку властям Тувы по оказанию помощи семьям с детьми

В рамках Всероссийской инспекции системы профилактики социального сиротства (ВИСП) Республику Тыва с рабочим визитом посетила Уполномоченный при Президенте Российской Федерации по правам ребенка Мария Львова-Белова. Детский омбудсмен посетила ряд социальных учреждений, занимающихся лечением, содержанием и социальной реабилитацией детей. По итогам выезда в Правительстве Тувы состоялось расширенное совещание с участием Главы региона Владислава Ховалыга, руководителей территориальных правоохранительных органов, профильных министерств и ведомств.

 

Подробнее...
18.07.2024 09:05 / Общество
Республика Тыва (РФ) и Республика Беларусь намерены расширить сотрудничество

Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг провел рабочую встречу с вновь назначенным советником, руководителем отделения Посольства Республики Беларусь в г. Красноярске Игорем Бука, который прибыл в Туву в рамках ознакомительной поездки по регионам Сибири. Стороны рассмотрели состояние торгово-экономического сотрудничества между регионами, обсудили перспективы дальнейшего сотрудничества в сфере агропромышленного комплекса, договорились также развивать взаимосвязи в культуре, спорте, туризме, наладить студенческий обмен.

Подробнее...
17.07.2024 17:06 / СВО
Правительство Тувы и региональный Народный фронт направят очередной гуманитарный груз в зону СВО

Глава Тувы Владислав Ховалыг провел рабочую встречу с руководством регионального отделения Народного фронта. Стороны обсудили взаимодействие по решению ряда вопросов, в том числе по обращению граждан и оказанию помощи участникам специальной военной операции в рамках проекта «Народный фронт. Все для Победы!». На следующей неделе планируется отправка очередной партии гуманитарной помощи для участников СВО из республики.

Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

18.07.2024

В Туве открыли праздник животноводов - Наадым-2024

18.07.2024

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023


 
Национальный парк культуры и отдыха
Медээлер
RSS
20.11.2014
Алдын век — сөөлгү век?
Эрткен ХХ векти тыва дылдың болгаш литератураның алдын веги деп санап болур бис. Совет Россияның деткимчезиниң ачызында 1921 чылда Тыва Арат Республика тургустунуп, феодалдыг чурт социал-экономиктиг болгаш культурлуг хөгжүлдениң оккур агымынче кирген. Тыва национал үжүк-бижик тыптып, тыва улустуң аас чогаалы литературлуг «хепти кедип», баштайгы солуннар, дептерлерниң арыннарынга шүлүктер, кыска чечен чугаалар, шиилер парлаттынып, тыва дылды шинчилээр талазы-биле баштайгы эртем ажылдары эгелээн. Тыва Совет Эвилелинге каттышкан соонда, тыва дылдың болгаш литератураның хөгжүлдези улам шапкынчаан. Совет эрге-чагырга аңаа акша-төгерикти харам чокка берип турган дизе, улуг-ла хөөреткени  эвес-ле боор. Тыва литература дүрген сайзырап, ону дамчыштыр тыва чон орус болгаш делегейниң өске-даа улустарының аас чогаалының болгаш литературазының эртинелери-биле таныжып алган. Александр Пушкинниң, Лев Толстойнуң, Шиллерниң, Гетениң дээш, делегейниң өске-даа тергиин салым-чаяанныг чогаалчыларының чогаалдары тыва дылче очулдуртунуп, тыва чоннуң угаан-медерелиниң, культуразының кезик-чамдыы апарган дээрзин демдеглеп каарга-ла,  четчир. Чамдык кижилерниң дылдың алдын веги деп санай бергени эрткен ХХ векте тыва дылдың болгаш литератураның хөгжүлдезиниң төөгүзүн, түңнелдерин катаптаар болза,  төнмес-батпас.
Улаштыр номчуур...
17.11.2014
Адалар хүнү-биле байыр чедириишкини

Төөгүзү кыска ол байырлалдың сорулгазы — чогумчалыг өг-бүлени тургузары, сагыш-сеткил, мөзү-шынар чаңчылдарын катап эгидери, өзүп орар салгалды кижизидери болгаш республиканың келир үези дээш оларның бедик харыысалгазының дугайында эр кижилерге сагындырары болур.

Төрээн черин камгалаары, бодунуң күш-ажылы болгаш чүткүлдүг чоруу-биле делегейни чаартыр, ону Чер кырында чурттап турар бүгү кижилерге чогумчалыг болдурар ыдыктыг хүлээлге, хамыктың мурнунда, эр кижиге онаажыр дээрзин бадыткаан херээ чок.

Бистерге, эр кижилерге, өг-бүлениң камгалалын болгаш чаагай чоруун хандырбышаан, идегелдиг чөленгииш болур сорулга эгезинден-не салдынган. Амыдыралче кирип турар аныяк салгал бодунуң моон соңгааргы салым-хуузун адаларының болгаш кырган-адаларының үлегери-биле тодарадып турар, ол дээрге ниитилелдиң сайзыралы-дыр. Ынчангаш төлептиг аданың овур-хевирин тургузары хөй-ниитичи улуг болгаш күрүне ужур-дузалыг херек болур.

Улаштыр номчуур...
17.11.2014
Чаңгыс-даа аштырыышкын чокка...

Бо чылын прокурорлар шыдыраага, чиик атлетикага, сугга эштиринге, мини-футболга күжүн шенешкеннер.

РФ-тиң Чиңгине прокурорунуң оралакчызы спартакиаданы хаап турда, ооң киржикчилеринге Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле болгаш про­куратура органнарының ажыл­дакчыларының спартакиадазының доозулганы-биле байыр чедирген. Бо чылдагы спортчу маргылдааларның кол утказы — спортчу эки чаңчылдарны катап эгидери болгаш амыдыралдың кадык овур-хевиринче прокурорларны хаара тудары деп демдеглээн. Оон аңгыда Россия Федерациязының Президентизиниң чарлыын езугаар киирген ГТО комплекизиниң чамдык хевирлериниң күүселдези база болган деп айыткан. Маргылдааларга РФ-тиң Чиң­гине прокуратуразының төп аппарадының, федералдыг бүгү округтарының прокуратураларының, Краснодар крайның чыынды командалары киришкен. Крым федералдыг округтуң спортчулары бо чылын бир дугаар ойнааннар. 

Улаштыр номчуур...
17.11.2014
Россия Федерациязының Иштики херектер яамызының реформаларының түңнелинде чамдык ырак-узак чурттакчы черлер камгалал чок арткан деп Тываның Баштыңы санап турар

Полицияның ажылдакчыларының санын кызырып тургаш, ооң салбырларын быжыглап эгелээн чоруктуң уржуундан чамдык ыракта чурттакчылыг черлерде корум-чурум камгалаар кижилер чок апарган.

Ооң дугайында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Хөй-ниитиниң айыыл чок чорук чөвүлелиниң хуралынга медеглээн, ооң ажылынга ИХЯ-ның, Федералдыг айыыл чок чорук албан эргелелиниң, прокуратураның, Шииткел күүселдезиниң федералдыг албанының Тывада эргелелиниң удуртукчулары, Чазак кежигүннери киришкен.Республикада корум-чурум хажыдыышкыннарының байдалы дүвүрелди болдуруп турар дээрзин  Чазак Даргазы айыткан. Кем-херек үүлгедир чоруктар-биле демиселдиң чамдык угланыышкыннарында чедиишкиннер бар-даа болза, байдал ниитизи-биле чер албайн турар. «Бир эвес 2008 чылдан 2012 чылга чедир республикага кем-херек үүлгедиишкиннериниң саны чоорту кызырлып  орган болза, амгы үеде ол өзүп эгелээн, шиитпирлиг хемчеглер алыры эргежок чугула апарган»--деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн.Байдалдың мынчаар тургустунуп келгениниң чылдагааны иштики херектер органнарынга кылган чаартылгаларның уржуу деп болур. Чаартылгалар үезинде регионнарның онзагай байдалдарын өөренип көрбээн, чижээлээрге, чурттакчы чоннуң санының эвээжинден чамдык суурларның аразы дыка ырак болгай.

Улаштыр номчуур...
17.11.2014
Күрүне шылгалдарынга өскерилгелер

Чогаадыг бижииринге…

Чаартылгаларның аразында РФ-тиң Өөредилге болгаш эртем яамызының 2014 чылдың август 5-те 923 дугаарлыг дужаалы-биле ниити билиг школазының доозукчулары орус литературага түңнел чогаадыгны (эдертигни) бижиир. Шиитпир Россияның Президентизиниң 2013 чылдың декабрь 12-де даалгазын күүседири-биле хүлээттинген. 

Шаандан тура школага тыва, орус, даштыкы чогаалдарны номчуурунга болгаш өөрениринге улуг кичээнгейни салып турган. Өзүп олурар салгалдарның иштики делегейин  делгемчидеринге, мөзү-бүдүжүн хевирлээринге чогаал канчаар-даа аажок ужур-дузалыг, салдарлыг дээрзин кижи бүрүзү билир. Школа доозарының шылгалдаларынга орус болгаш тыва дылга чогаалды бижиири эки чаңчыл турган болгай. Сөөлгү   үеде орус дылга чогаадыг бижиирин соксадып каан турганын  билир бис.Түңнел чогаадыгны (эдертигни)  кии­рерде,  дараазында сорулгаларны  салган:

Улаштыр номчуур...
13.11.2014
Николай Абаев: «Ураанхай дээрге Чырыткылыг дээн»

Николай Вячеславович «ураанхай» деп сөстү моол дылда «хүн» деп сөстүң РА деп дазылы-биле холбаштырып турар, ынчалза-даа «ураанхай» деп сөстү «шевер» деп база очулдуруп болур. Эртемден бо түңнелди үндүрерде моол чаңчылдар академиязының президентизи, академик Лув­сандамба Дашмянның бодалдарын езугаар үндүрген. Сураглыг шинчилекчи, тыва чоннуң кайыын тывылганының дугайында дыка солун бодалдарның автору Николай Абаев урянхайларны (тываларны) шаанда чырык чедирип турар кижилер деп санап турган дээрзинге улуг бүзүрелдиг. Ооң санап турары-биле алырга, шериг баштыңы Субедейниң хөй муң шериглериниң аразынга чораан кижилерни ураанхайлар деп адап турган. «Ол дээрге эң дидим болгаш шилиттинген, коргуш чок дайынчылар турган, мурнунда олар аңчылар чорааннар» — деп, профессор санап турар. Николай Абаев ол дораан «яростные» болгаш «ярило» деп сөстерни орус тоолда хүннүң бурганы дээр деп сагындыра каапкан. «Ураанхай» деп ат-биле ук-ызыгууру адаан ийикпе, ол дээрге калмыктарның, башкирлерниң, моолдарның, буряттарның, тываларның, эвеннерниң, маньчжурларның болгаш  алтайларның  төрел     бөлүктериниң ады болуп турар. Якуттар шаанда боттарывысты «Ураанхай-Саха» деп адап турган бис деп изии-биле ам-даа бадыткап турарлар. 1914 чылда орус Николай-II хаан протекторат чарлаан соонда Тываны албан-езузу-биле Урянхай край деп адаан болгай.

Улаштыр номчуур...
13.11.2014
Школавыс байырлалы
1938 чылдың кыжынында сумуга чаа школа тудар, ооң ыяш-дажын белеткээр дугайында сумунуң арбан чериниң айтыышкыны хемнер, даглар баштарында тарамык чурттап чораан малчын коданнарже тарап, араттарның идепкейин бедиткен. Ында айытканы-биле алырга өреге бүрүзүнүң шыдал-быразын барымдаалап, бештен чээрби чедир санныг,  узуну 8 метр, чиңге бажы 22 сантиметрден чиңге эвес чудуктарны хар кыры-биле Ишкин-Аксында Ортаа-Хавак кырынга эккеп дүжүрер дугайында айыткан. Сумунуң арбан даргалары айтыышкын бижиктерни араттарга чедирип,  школа тудуунуң дугайында  ажылды чорудуп турган.  Араттар бедик көдүрлүүшкүннүг ажылдап кирипкен. Школаның адаан, кырын шывар манзаларны хол-биле чонуп кылган.  Чондан чыгган үндүрүглер-биле чүгле печка тудар тууйбуларны, соңга шилдерин болгаш ону кылган кижилерниң шалыңын төлеп берген. 
Улаштыр номчуур...
13.11.2014
«Дорт харылзаада»: Хөй-ниитиниң корум-чурум айтырыы

Салчак, Кызыл хоорай: «Хөйнү дүвүредип чоруур айтырыгларны сайгарып чугаалажыры-биле «дорт харылзааны» эрттирип турары кончуг  эки-дир деп үнелеп тур мен. Кызыл хоо­райның 100 чылдааны-биле найысылалга улуг чаартылгаларны кылганы каракка көскү, чараш-тыр. Ындыг болзажок «Арбат шөлү», шывыглыг рынок, театр девис­кээрлериниң чоогунда каракка чаржынчыг апарган эзирик кижилерни полиция ажылдакчылары чүге ыратпас чүвел?».

Омак Оюн: «Кончуг шын, чидиг айтырыг-дыр. Хоорайның төп кезээнде бо девискээрлерде полицияның патруль наряды албан-хүлээлгезин күүседип,  хондур-хүнзедир дежурныйлап  турар. Сандайларда чыдар кижилерни полицейжилерниң дорт эзириктер сергедир черже алыр эргези чок. Ында чыдар кижилер кадыы-даа баксырай берген бооп болур-дур ийин. Ынчангаш дүрген эмчи дузазын бирги ээлчегде кыйгыртыр апаар. Эзирик байдалдыг кижилерни туткаш, Кызылда Московская кудумчузунда эзириктер сергедир черге чедирип турар. Бо чылдың 9 айларының дургузунда 27 муң ажыг кижини аңаа чедирген».

Улаштыр номчуур...
13.11.2014
«Мээң бажыңым – мээң шивээм»
«Чурттаар бажың» федералдыг тускай программаның шугуму-биле  аныяк өг-бүлелерни чурттаар оран-сава-биле хандырарынга деткимче кылдыр 129 аныяк өг-бүле сертификаттар алыр аас-кежикке таварышкан. Ноябрь 6-да Чазак Бажыңының делгем, чырык конференц-залынга республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан чыглып келген аныяк өг-бүлелерге Тываның Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол чагыг-сүмезин чугаалады: «Күрүне бистерни ол хире деткип турда, ол сорулганы бүзүрелдии-биле боттандырар ужурлуг бис. Эң ылаңгыя чаа өгленип-баштанган аныяктарны чараш, делгем бажыңнарга чурттазын дээн. Тывада бо талазы-биле  сан түңнер чылдың-на өзүп турар, а 3 чыл бурунгаар чүгле 30  аныяк өг-бүлеге деткимче берген болза,  бо 2014 чылда 129 өг-бүлеге берип турар. Келир чылын 350 аныяк өг-бүлеге деткимче көргүзерин кызыдар бис. Аныяктарга чурттаар бажың бар болза, дазылы быжыг өг-бүле оон  тургустунар. А ол өг-бүле ажы-төлдү өстүрер, бичии чаштың каткызы улам-на өөрүшкүнү эккеп турар. Ажы-төл — бистиң келир үеде изивис истээр салгалывыс-тыр. Оларны чажындан, кавайлыындан төлептиг кижилер кылдыр кижизидер хүлээлгелиг бис. Мен силерге, аныяктарга, бүзүрээр мен, дыттың быжыг дазылы дег, ажыл-үүлеңер бүдүнгүр болгаш чогуп чорзун» – дээш, оларга сертификаттарны байырлыг байдалга тывыскан. Чурттаар бажың-балгат айтырыынга хамаарыштыр аңаа чыылганнар бодалдарын үлешти.
Улаштыр номчуур...
29.10.2014
Журналист, Башкы, Эртемден

М.С. Байыр-оолдуң 75 харлаанынга.

Философия эртемнериниң кандидады, Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң социология болгаш политология секторунуң эргелекчизи Байыр-оол Сендажыевич Монгуш октябрь 17-де чеден беш харлаан. Ооң-биле чугаалажып, ооң солун харыызын дыңнап, каш айтырыгны салыр аргалыг болдум.

— Монгуш Сендажыевич, бодуңарны номчукчулар-биле таныштырып көрүңерем.

— Мен Кара Сарыглар Боратан кызы Каратаан биле Адай-Монгуш Лопсаңай оглу Сендажының көшкүн өг-бүлезинге 1939 чылдың октябрь 17-де Даа кожууннуң Алаштың Чолалыгга төрүттүнген мен. 1949 чылдан эгелеп Кызыл-Тайганың, Хөнделеңниң эге, ооң соон­­­да Ак-Довурактың болгаш Аксы-Барлыктың ортумак школаларынга өөренип чордум. 1959 чылдың июнь 25-те Аксы-Барлыктың ортумак школазын дооскаш, неделя хире болганда Хөнделеңге турган 130 дугаар геология-шинчилел черинге ажылдай бердим. Черниң магниттиг шөлүн хемчээр кижиге бижээчилеп турдум. Бир ай болганда ол прибор-биле ажылдап өөренип, шылгалда дужаагаш, черниң магниттиг шөлүн шинчилээр эрге-дужаал­дыг ажылдай бердим. Куш даң бажында тургаш, мөңге харлыг, кайгамчык Бай-Тайганың мурнуу белинче базып-ла үнер сен. Хүн үнүп келгенде, ажылдаар черимге чеде бээр мен. Ол-ла күзүн шеригже келдирткен. Ыраккы Чөөн чүкке, Оожум океанның эриинге үш чыл иштинде шериг хүлээлгем эрттирген мен.

Улаштыр номчуур...
29.10.2014
«Тува Авиа» компанияга хамааржыр Тожу районга коммерциялыг рейс кылып чорааш, октябрь 10-да читкен вертолетту дилээр ажыл ам-даа уламчылап турар

«Соруг—Кызыл» маршрут-биле коммерция рейсти кылып чорааш читкен вертолетту, ОБЯ-ның регион эргелелиниң октябрь 24-те дыңнатканын езугаар алырга, дилээшкинге 4 агаар суднозу киржирин көрген турган, ынчалза-даа агаар-бойдустуң байдалындан оларның ужудуушкуну болдунмаан. Чер кырында сес бөлүк ажылдап турар, ооң составында камгалакчылар, ОБЯ-ның, Бойдус яамызының, ХК болгаш ОБ агентилелиниң ажылдакчылары, эки турачылар болгаш экипаж кежигүннериниң болгаш пассажирлерниң төрелдери кирип турар.

Эрткен хонукта октябрь 23-те агаар-бойдустуң таарымча чок байдалындан ужар чүүл ажыг­латтынмаан, чер кыры-биле дилекчилер 177 дөрбелчин километр черни эрткен. Дилеп эгелээн үеден бээр 43751 дөрбеличин километр черге дилээшкин чоруткан, ооң иштинде ужар чүүл дузазы-биле—40030 дөрбелчин километр, черде бөлүктер—3721 дөрбелчин километр черни эрт­кен.

Улаштыр номчуур...
24.10.2014
Чаңгыс бергедээшкин — аргыжылга
Көдээ херээжен ишчилерниң Делегей хүнүнге тураскаат­кан байырлалдың Черби сумузунга эртерин сонуургап, ынаар сургакчылап чоруптум. Бии-Хемни кежер паромга хаттың оожумнаарын манап, 3,5 шак иштинде  машина иштинге олуруп келдивис. Байырлал бис­ти манап турар эвес, озалдап четтивис. Спортчу маргылдааларны көөр аргалыг болдувус. Хол бөмбүүнге 4 команда киришкен, сумунуң херээженнер чөвү­­лелиниң командазы тиилекчи болган. 2-ги черни — Черби ортумак школазының, 3-күзүн 8-ки хевирниң коррекциялыг школа-интернадының коллективи ээлээн. Канат тыртарынга база-ла херээженнер чөвү­­лелиниң командазы күштүүн бадыткады.
Улаштыр Черби суму чагыргазының даргазының социал политика талазы-биле оралакчызы Ш.В.Сандый база херээ­женнер чөвүлелиниң даргазы Т.С.Монгуш олар-биле чугаалажып, сонуургаан айтырыгларымга харыылап бээрин диледим.
Улаштыр номчуур...
24.10.2014
Уругларның эрге-ажыы дээш...

Эрткен неделяда Чөөн-Хемчик кожуунга Уругларның бүрүн эргелиг төлээзиниң хү­­нүн­­­де Тыва Республикада Уруг­ларның бүрүн эргелиг төлээзи Светлана Аракчаа Чадаана хоорайның чагыргазынга  хуралды эрттирген.

Аңаа тус черниң социал политика талазы-биле даргазының оралакчызы Мариана Монгуш, ТР-ниң Хөй-ниити палатазының кежигүнү Аида Бюрбю, Чөөн-Хемчик кожууннуң Төлээлекчилер хуралының депутады Роза Монгуш, кожууннуң назы четпээннер инспекторлары, суму бүрү­­­зүнден төлээлер база ада-иелер киришкен. 

Улаштыр номчуур...
24.10.2014
База катап  М-54-түң айтырыы

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Кызыл — Чадаана —Хандагайты — Боршоо» автомобиль оруун дамчыдарының айтырыын федералдыг деңнелге шиитпирлээ­рин уламчылап турар.

Шолбан Кара-оол амгы үе­де Мос­квада республиканың айтырыгларын шиитпирлеп чоруп тура, ол Россияның Транспорт яамызынга болгаш Росавтоорукка база чедип, ажылчын чугаала­жыышкыннарны кылган. Айтырыгның кол утказы - «Кызыл — Чадаана — Хандагайты — Боршоо» автомобиль оруун (Моол-биле кызыгаарга чедир) федералдыг деңнелче дамчыдары болуп турар.

Ол Росавтооруктуң удуртулгазы-биле чаңгыс эвес удаа ужуражылганы эрттирген, чугула ажыл-херектерни чугаалашкан. М-54 федералдыг орукту рес­публиканың мурнуу чүгүнден ба­рыын чүкче өскертириниң айтырыын Тываның Баштыңы 2011 чылдан бээр көдүрүп келген дээр­зин сагындыраал.  Ооң ол эгелээшкинин Россияның Президентизи Владимир Путин, РФ-тиң транспорт са­йыды Максим Соколов деткээн.

Улаштыр номчуур...
24.10.2014
70 чыл-биле байыр чедириишкиннери
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң адынга Россияның политиктери Николай Рыжковтан болгаш Геннадий Зюгановтан байыр чедириишкиннериниң телеграммалары келген. 
Олар регионнуң удуртукчузун болгаш хөй националдыг республиканың чурттакчыларын ССРЭ-ниң составынга Тыва Арат Республиканың каттыжып киргениниң октябрь 11-де демдеглээни 70 чылы-биле байыр чедиргеннер. Байыр чедирген телеграммаларда мындыг сөстер бар:
«Хүндүлүг Шолбан Валерьевич! ССРЭ-ниң составынга Тыва Арат Республиканың эки тура-биле каттыжып киргениниң 70 чыл байырлалы-биле Силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен. Бот-догуннаан күрүнелиг-даа болза, тыва чон бодунуң күзелин езугаар Россияның чоннары-биле каттышкан. Россияның составынга тывалар бажың-балгаттыг, өг-бү­­лелиг апарганнар. Ол болуушкуннуң түңнели төөгүлүг  ханы үндезинниг. Ол түңнел аңгы-аңгы салгалдың, сөөк-язының, политиктиг үзелдиг кижилерни чаңгыс аай хөй националдыг чон кылдыр каттыштырган. ССРЭ-ниң Дээди Совединиң Чөөн Сибирьден, ооң иштинде Тывадан депутады турган үемни улуг сеткил ханыышкын-биле сактыр мен. Бөгүнгү Тыва — федерацияның дең эргелиг болгаш аныяк субъектизи. Совет үеде ону келир үеже чүткүлдүг республика деп адап турган.
Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png