|
Главное
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг в рамках нынешней командировки в Москву прорабатывает поручения первого заместителя Председателя Правительства России Дениса Мантурова по вопросам инфраструктурного развития республики с профильными федеральными ведомствами. В частности, реализацию комплексного плана энергоснабжения Тывы, утвержденного Правительством России в декабре 2021 года и развитие дорожной сети Тувы.
Подробнее...
Новости
04.11.2024 12:45 / Праздники
Сегодня в Туве празднуют историческую годовщину события, отмечаемую ежегодно 4 ноября - день, который стал символом единения гражданского общества, народов и многонациональных культур России. Земляков поздравил глава Тувы Владислав Ховалыг, который напомнил, что этот праздник отражает сильный дух и сплоченность многонационального народа России, нашу любовь к Отечеству и готовность его защищать
Подробнее...
03.11.2024 17:01 / Культура
Александр Александрович Даржай – поэт, прозаик, переводчик, Народный писатель Тувы. Поэт родился 3 ноября 1944 года в п. Суг-Аксы Сут-Хольского кожууна Тувинской автономной области в семье ветеринаров, четвертым сыном. Детство и юность будущего поэта прошли в селе Булун-Терек Чаа-Хольского кожууна.
Подробнее...
02.11.2024 16:21 / Здравоохранение
На совещании под руководством замполпреда Вадима Головко обсудили реализацию нацпроекта «Здравоохранение» в регионах Сибирского федерального округа. Совещание состоялось по поручению полномочного представителя Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе Анатолия Серышева.
Подробнее...
02.11.2024 15:31 / Мероприятия
Сегодня в Доме Правительства состоялась торжественная церемония вручения государственных наград Республики Тыва. В преддверии Дня народного единства их получили сотрудники правоохранительных органов, работники культуры, спорта, здравоохранения, образования, финансов и других отраслей, внесшие свой вклад в развитие нашей республики.
Подробнее...
01.11.2024 18:14 / СВО
В регионах Сибирского федерального округа проводится системная работа по увековечиванию памяти участников специальной военной операции. По словам полномочного представителя Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе Анатолия Серышева, это один из значимых элементов патриотической работы. Сибиряки, в частности молодёжь, узнают об истинных примерах доблести, мужества и преданности Родине, которые сегодня на поле боя проявляют наши земляки, защищая свободу и суверенитет России.
Подробнее...
01.11.2024 16:33 / Культура
Сегодня на форуме «Тувинский язык – достояние народа», который проходил в Национальном театре им. В. Кок-оола, Глава Тувы Владислав Ховалыг торжественно объявил победителей Национальной литературной премии и вручил им денежные сертификаты.
Подробнее...
01.11.2024 15:30 / Культура
Сегодня в республике отмечается значимый праздник – День тувинского языка. В честь этого события в Национальном музыкально-драматическом театре им. В. Кок-оола традиционно прошёл форум «Тувинский язык - достояние народа», где в течение ряда лет поднимаются вопросы использования тувинского языка как государственного языка, принимаются решения по его обучению и претворяются в жизнь.
Подробнее...
01.11.2024 11:31 / Политика
В Правительстве Тувы прошло очередное заседание под руководством Главы республики Владислава Ховалыга, где был рассмотрен ряд нормативно-правовых актов.
Подробнее...
01.11.2024 09:17 / Бюджет
В Туве разработан и передан на рассмотрение депутатов Верховного Хурала проект закона о бюджете республики на 2025 год и плановый период 2026-2027 годов. Об этом в своем блоге сообщил Глава Тувы Владислав Ховалыг.
Подробнее...
31.10.2024 18:27 / Сельское хозяйство
По информации министерства сельского хозяйства республики, скошено более 220 тысяч гектар корма, из них убрано чуть больше 219 тысяч. Объем заготовленных кормов составляет 243 429 тонн, что составляет 107,5 % от запланированного объема в 226 594 тонны.
Подробнее...
Фоторепортажи
22.11.2024
02.11.2024
01.11.2024
31.10.2024
26.09.2024
03.09.2024
15.08.2024
14.08.2024
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
Медээлер
10.01.2014
2013 чылдың декабрьның 26-да Тываның күрүне филармониязының концерт залының эде кылдынган соонда байырлыг ажыдыышкыны болган. 2011 чылда болган чер шимчээшкини культураның бо улуг «одаан» хаар ужурга таварыштырган. Артистер ол үениң дургузунда кожууннарже үнүүшкүннер-биле аргаданып ажылдаан. Бергелер турза-даа, план езугаар септелге, эде дерилге ажылдары доозулган. Бо хүннерде республикада үннүң эки дыңналырының (акустика) талазы-биле бирги черде чоруп турар бо залдың ол шынарын чидирбес дээш тудугжулар, инженер-техниктиг ажылдакчылар, филармонияның удуртулгазы-- шупту шудургу ажылдаан. Ынчангаш 1934 чылда Ленинградтан келген тускай эртемниглерниң үннүң эки дыңналырынга таарыштыр тускайлап кылган шынарын чидирбезин бодап, чогуур ажылдарны кылганын Игорь Дулуш көрүкчүлерге тайылбырлааш, коллектив моон соңгаар-даа тыва хөгжүмнүң кайгамчык чараш аянын көрүкчүге ол хевээр чедирер дээш, делегей чоннарының хөгжүмүн дыңнакчыларга дамчыдар дээш кызымаккай ажылдаар дээрзин аазаан.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Ат-сураглыг орус ыраажы Людмила Зыкина хуулгаазын үнү-биле, хар-дүвүлүг соок бо кежээ Оренбургтуң чөөк аржыылы-биле эктиң шуглап ал, авай, деп уярадыр бадырып чораан болгай. Ыр-шоорда кирген бо аржыыл Оренбургту алдаржыткан деп чугаалап болур. Ынчалза-даа бо ыр чогааттынмаан, Зыкина ону чон мурнунга ырлап үнүп кээр мурнунда Оренбургтуң аржыылы тус черниң ус-шеверлериниң шаг-шаандан аргып, садып турганы аржыылы чораан деп, чугаа база бар. Чараш үнү-биле хамыкты кайгаткан ыраажының чогаадыкчы ажылының дугайында кайы-ла-бир солундан номчааным бо чүүлдү «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелдиң делгелгезинге Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хемниң ус-шеверлериниң делгээн аржыылдарын бөлүк уругларның чарашсынып магадаанын көргеш, сакты хонуп келген мен.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым! Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерниң шуптуңарга сеткилим ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чаа чыл байырлалдарының бүдүүзү ол дээрге түңнелдер үндүрериниң, кижи бүрүзү бодунда салдынган сорулгалар шупту күүсеттинген бе, келир чылын чүнү кылырыл база кандыг үүле-херекти боттандырарыл деп айтырарының үези-дир.
2013 чылды үдеп тура, багай эвес ажылдаан бис, байырлалдың сеткил-хөөнүнге алзыр барымдаалар бисте база бар деп чугаалаар эргелиг бис. Делегейниң экономиктиг кризизи үргүлчүлеп-даа турар болза, Тывага бүдүрүлгениң буураарын болдурбаан, республиканың инвестицияга сонуургалдыг чоруун бедидерин чедип алган.
Yр туттунган Божудулга төвүн тудуп дооскан бис, Хову-Аксы суурга чаа котельная туттунган, Магистральная кудумчузун улуг хемчээлге чаартып кылган, юбилейниң объектилеринде ажылдар эгелээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Yнүп орар 2014 чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгениниң байырлалы-биле силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен.
Бо чырыткылыг байырлалдар биске аас-кежикти болгаш өөрүшкүнү сөңнеп, бажың бүрүзүнге чылыгны болгаш тамчыкты чедирип турар.
2014 чыл чырыткылыг болгаш чедиишкинниг болзун, чаа-чаа тиилелгелерни болгаш чаалап алыышкыннарны эккелзин, эң эки идегелдер шынзыттынзын, күзелдер бүтсүн!
Өг-бүле бүрүзүнге эки чүүлдерни, кадыкшылды болгаш чаагай кежикти күзедим!
Хүндүткел-биле, Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгу.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим сибирьжилер!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерге байыр чедирип тур мен!
Календарьның сөөлгү арнын ажыткаш, кижи бүрүзү эртип турар чылдың түңнелдерин үндүрер, бистиң сагыш-сеткиливиске чүнү арттырып каанын, чүү чедип алдынганын, кандыг планнарны болгаш күзелдерни ам боттандырар дээрзин сайгарар.
Сибирьниң регионнарынга 2013 чыл политиктиг болгаш социал-экономиктиг амыдыралга чугула болуушкуннарның үези болган. Күрүне баштыңының социал ужур-дузалыг чарлыктарының күүселдезинче бүгү девискээр идепкейлиг кирген, ооң баштайгы түңнелдери сибирьжилерниң амыдыралының деңнелин бедидеринге арганы берген. Округтуң дыка хөй регионнарында уруг төрүттүнер чоруктуң деңнели бедээн, ол дээрге даартагы хүнде ажылдаар аныяк салгалдың көргүзүү-дүр, олар келир үеге бүзүрелдиг болур.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Декабрь 26-да ТР-ниң Чазаанга республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезинге үлүг-хуузун киирип чоруур ажылдакчыларга, хоочуннарга Чаа чыл бүдүүзүнде күрүне шаңналдарын тывыскан. Тыва Республиканың Баштыңы—Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол юбилейлиг 2014 чылды чурттакчы чон харыысалгалыг, шыңгыы белеткелдиг уткуур ужурлуг дээрзин онзагайлап демдеглээн. Республиканың девискээрин аштап-арыглап, арыг-силиг тудары-биле октаттынган оран-саваларны эде тургузуп, чаартып турар болгаш септелге ажылдары кидин түлүк. Юбилейлиг объектилерниң тудуу уламчылавышаан. Чурттакчы чонну «100 чылче базымнар», «Спортту — бажыңнар чанынче», «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» дээш, өске-даа чугула төлевилелдерже хаара тудары эргежок чугула. 2014 чылда Россияның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап чоруур чаңгыс чер-чурттугларывыстың болгаш Тывага хамаарылгалыг бүгү чоннуң чыыжы болуп эртер. Байырлалда шупту ужуражып кээп, чаа вектиң эгезинде Тыва биле Россияның төөгүзүн чугаалажып, бодалдарны үлежири канчаар-даа аажок өөрүнчүг.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Декабрь 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга республиканың кожуун бүрүзүн төлээлээн тергиин өөредилгелиг, хөй санныг чедиишкиннерлиг уруглар Тываның Баштыңының елказынга чыглып келген. Чаңчыл езугаар чылдың төнчүзүнде республиканың онза чедиишкиннерлиг 7 хардан 14 харга чедир школачылары Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң уругларга елказынче аас-кежиктиг чалалганы алыр болганнар. Чыл келген тудум, Чазак Баштыңының елказынче чалалгалар алган уругларның санының көвүдеп турары өөрүнчүг. Бо удаада база школачылар хөй болган. Национал театрның ийиги каъдында уругларга янзы-бүрү оюннар шөлчүгештерин организастаан. Каас-чараш идик-хептиг, маскарад костюмнарлыг оолдар-кыстар оюннарга киржип, амданныг, чигирзиг «шаңналдар» ойнап ап турган. Бир булуңда уруглар аът шалбадаан, өскезинде корзина иштинче бөмбүк киир октаан, күжүн шенежип, канат-даа тыртканнар бар.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
«Тыва кижиниң байы – ажы-төлүнде» деп чоннуң үлегер чугаазы бар. Уруг-дарыы хөй өг-бүлени аас-кежиктиг деп санаар эки чаңчылдыг бис. Каа-Хем суурдан Айдыс, Айлана Араптаннар— хөй уругларлыг аас-кежиктиг өг-бүле. Маңган ак харлыг декабрь айның 13-те оларның өг-бүлезинге үш ийис чаштар чырык черге төрүттүнген. Тывага мындыг онза болуушкун чеди чыл бурунгаар болган. Тес-Хемниң Берт-Даг суурдан өг-бүлеге үш ийис кыстар төрүттүнген. «Кижи — өзер, кидис — шөйлүр» бо ийистер — ам школачылар. Оон бээр чылдарда чүгле ийис бичии чаштар төрүттүнгүлээн. Ховар таварылга — үш оол ийистер аныяк өг-бүле Араптаннарның ийи, үш болгаш дөрт дугаар уруглары бооп немешкен. Ада-иениң өөрүшкүзү — соон салгаар чаптанчыг ажы-төлүнде. Чүгле оларның эвес, республиканың чонунга чылдың белээ, өөрүшкүзү болгаш чоргааралы-дыр. Бо хире ховар таварылганы сөңнээн өг-бүлеге Кызылдың перинаталдыг төвүнүң эмчилери хеп чуур машинаны байырлыг байдалга берген. Yш ийис чаштарның кырган-авазы, кырган-ачазы эмчилерге сеткилинден четтиргенин илередип, чылыг сөстерни сөглээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Виктор Шөмбүлович Самбуу, хоочун ивижи:
— Тожу кожууннуң ивилерин совхоз үезинде-ле хүлээп алгаш, ажылдаа-ла 20 чыл чеде бердим. Ивилерим саны 40 четкен. Биске ай санында аъш-чем, идик-хеп, кывар-чаар материалдарны хуу сайгарлыкчы Алексей Чертовтуң эккеп турары дыка эки-дир. Тоора-Хемче эът-кеш дужаап, садыгланыры дыка берге. Күрүне биске бир иви дээш 1200 рубль бээринден аңгыда, өске дуза чок-тур ийин. Бо хуу сайгарлыкчының ачызы-биле чурттап турар бис. Боттарывыстың кызыл күжүвүс-биле аңнап, балыктап тургаш, акша-төгерикти ажылдап, ажы-төлүвүстү дээди өөредилге черлеринде өөредип, чурттап чоруур бис. Өөм ишти чок болган. Ийи ажы-төлдүг мен. Уругларым Кызыл хоорайда өөренип турар. Далган, шай, таакпы, үс болза-ла, биске чедер, артканын оран-таңдывыс хандырып турар. Рация чокта, суур-биле харылзаа чок. Майгыннарывыс шаараш, эргижирээн, ону чамап, чылыглап алырга безин аажок соок.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Шагда Чаа чыл бүдүүзүнде шпрот, колбаса, мандарин, шампанское садып алыр дээш чон хөлзеп-ле үнер. Чаа чыл столунга чугула херек чүүлдер садып алыр дээш улуг-улуг оочурлар тургулаан. Ол ышкаш байырлалга чедир 2-3 неделя бурунгаар почта хааржаа хөй санныг Чаа чыл-биле байыр чедирген ырак-чооктан келген каас открыткалар дола бээрин сактыр боор силер. Оон ол хөй чараш открыткаларны көрүнчүктерни долгандыр каастай аарак, кыстыргылап каарга, көрүштүг-даа. Ам сактып келирге, солунун.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга 2013 чыл билдиртпейн эрте берген. Чүге дээрге «чыл-чылы-биле республиканың бурунгаарлаарынга моондак болуп турган дыка хөй айтырыгларны шиитпирлээр арга Чазакка чедип алдынган».
Эртип турар чылдың дугайында ындыг бодалды Тываның Баштыңы декабрь 21-де «Тыва» КТРК-ның эфиринге тележурналистерге илереткен. Ол дээрге юбилей бүдүүзүнүң чылы, Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдези-биле холбашкан дидим сорулгалар салдынган. Ооң-биле холбаштыр чамдык нарын айтырыглар база турган деп, регионнуң удуртукчузу чугаалаан, ол бүгүнү контрольда алган.
Ол айтырыгларны сайгарарын Шолбан Кара-оол саналдаан. Чугаага сураглыг журналистер Виталий Кузнецов болгаш Карина Монгуш («Тыва» КТРК), Эльвира Лифанова («Новый век» телеканал), Арзу Садыгов («Тува 24» телеканал) киришкеннер. «Тува 24» телеканалдың корреспондентилериниң чер-черлерге бижидип алганы республиканың чурттакчыларының айтырыгларын база чугаа үезинде ажыглаан.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Дүүн, декабрь 25-те, ТР-ниң Чазаанга РФ-тиң Өөредилге болгаш эртем яамызының, Тыва Республиканың Баштыңының дипломнарын талантылыг аныяктарга тывыскан. Ук хемчегни Тыва Республиканың «Өөредилге» мурнады хөгжүдер национал төлевилелдиң «Талантылыг аныяктарга күрүне деткимчези» угланыышкын-биле организастап чоруткан.
Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол онзагай, салым-чаяанныг, талантылыг, эки өөредилгелиг уругларга деткимчени көргүзүп, шаңнал-макталды тыпсыры канчаар-даа аажок өөрүнчүг болгаш чоргааранчыг-дыр дээрзин чугулалап демдеглээн. Чазак Даргазының чугаалап турары-биле алырга, бо хүн чыглып келген аныяктар тергииннерниң тергииннери дээрзин утпас болза эки.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Дээди Хуралга Айыткалын кылган соонда Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Шагаан-Арыг хоорайга барып, чурттакчы чон-биле ужурашкан. Ол тус черниң активи болгаш улуг-хемчилер-биле эрткен чылдың түңнелдериниң база 2014 чылдың планнарының дугайын чугаалашкан.
— Республиканың мурнунда тургустунган бөдүүн эвес сорулгаларны боттандырарынга күштү берип турар доктаамал деткимчеңер дээш силерге өөрүп четтирдим—деп, Тываның Баштыңы чаңгыс чер-чурттугларынга чугаалаан.— Ол сорулгаларның болгаш ону шиитпирлээр оруктарның дугайында Дээди Хуралга Айыткалымга чугаалаан мен, телевидениеге берген интервьюмга база ол кирген.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Владимир Путин Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү түңнел хуралын эрттирген.Yе эртип-ле турар, чамдык айтырыглар ам-даа шиитпирлеттинмээн. Ол дугайында Президентиниң чаа шүгүмчүлели Күрүне чөвүлелиниң бо чылдагы сөөлгү хуралынга дыңналган. Чугааның кол темазы Владимир Путинниң май чарлыктарының күүселдези болган. Өөредилгени сайзырадырының болгаш ЧКА-ны чаартырының база күш-ажылдың бүдүрүкчүлүүн бедидериниң айтырыгларын база сайгарган. Чарлыктарны үндүрген үеден бээр Президент ооң салган сорулгаларының кошкак күүселдези дээш албан-дужаалдыг кижилерни чаңгыс эвес удаа шүгүмчүлеп келген. Бо хуралга база ону ойбаан. ЧКА талазы-биле байдалды Президент эң чидиг деп санаан. Бустур четкен чуртталга бажыңнарындан улусту көжүрериниң талазы-биле программа эң багай күүсеттинип турар деп, ол айыткан.
Улаштыр номчуур...
27.12.2013
Байбек Монгуш, Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазы:
—ТР-ниң Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалы республика амыдыралының шупту талаларын илереткен. Эртип турар 2013 чылда күүсеткен чүүлдер хөй, чедиишкиннер бар. Ынчалза-даа 2014 чылда ажыл-чорудулганы оон-даа күштелдирер апаар. Маңаа муниципалдыг чергениң эрге-чагыргазы улуг салдарны чедирер дээрзин Ш.Кара-оол чаңгыс эвес чугаалады. «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелдиң боттандырылгазы келир чылын база уламчылаар дээрге, аажок чүүлдүгзүндүм. Бо талазы-биле бистиң кожуун өскелерге деңнежип, көргүзүглеривисти экижидер ужурлуг бис.
Көдээ черлерже орус специалистерни хаара тудар дээн саналды сонуургадым. Оларның ачызында ниити хөгжүлдениң деңнели бедип, арга-дуржулгавыс байлакшыыр.
Улаштыр номчуур...
|
|