Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Успех

Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы» Ольга Бондаренко из Тувы стала победителем конкурса «Моя страна – моя Россия» в номинации «Моя семья: преемственность, ценности и смыслы»
Читать далее...

Правительство Республики Тыва 
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32 
E-mail:pressa@rtyva.ru



roads.png

bus.gov.ru

logomain2.png

vef.PNG

перепись

Главное


Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

В первый день работы фестиваль посетил Глава Тувы Владислав Ховалыг, который поздравил гостей и участников с возрождением долгожданного музыкального события. Он прошел регистрацию в качестве почётного гостя и пообщался с участниками мероприятия. На вновь стартовавший после перерыва фестиваль приехали музыканты из разных городов России, а также Австралии, Австрии и Великобритании.

Подробнее...

Новости

RSS
30.10.2018 17:27 / Дети
В Туве многодетной приемной семье вручен автомобиль
В ходе рабочей командировки в Тандинский район Глава Тувы встретился с семьей Севекпит – официальный статус приемной многодетной семьи она получила в сентябре 2017 года. Помимо двух кровных детей с 2014 года Сергей и Алдын воспитывают четверых приемных. За образцовый пример в воспитании приемных детей, за вклад в развитие семейного устройства детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, Глава Тувы Шолбан Кара-оол вручил ключи от автомобиля марки "УАЗ-220695" Сергею Севекпиту. "Честно говоря, даже не ожидали, что нам окажут такую поддержку. Выражаем огромную благодарность Шолбану Валерьевичу, а также Агентству по делам семьи и детей. Спасибо большое! Нашим детям стараемся привить любовь к труду, доброту и уважение к старшим", - обратился Сергей Севекпит.
Подробнее...
30.10.2018 11:14 / Экономика
Глава Тувы вылетел в рабочую командировку в Москву
Сегодня, 30 октября, Глава Тувы Шолбан Кара-оол примет участие в работе правительственной комиссии по региональному развитию в Российской Федерации под руководством заместителя председателя Правительства РФ Виталия Мутко. Предварительно известно, что будут рассматриваться вопросы по проекту федерального бюджета на 2019 год и на плановый период 2020 и 2021 годов в части межбюджетных отношений, а также ход реализации комплексного плана модернизации расширения магистральной инфраструктуры и национальных проектов в субъектах РФ.
Подробнее...
29.10.2018 19:15 / Здравоохранение
Минздрав Тувы продолжает работу по организации санаторно-курортного лечения детей
С начала года Министерство здравоохранения Тувы направило на оздоровительный отдых более 2500 детей. Школьники получили лечение в санаториях «Озеро Шира», «Белокуриха», «Вулан», «Озеро Карачи», «Калуга-Бор», «Горный воздух», «Кратово», «Тесь», «Металлург». В противотуберкулезные санатории «Пионер», «Кирицы», «Пушкинский» направлено 49 детей. В числе детей, направленных на санаторно-курортное лечение, 196 детей-инвалидов, в том числе 155 детей по путевке «мать и дитя». Направлено также 434 детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, проживающие в опекунских, приемных, патронатных семьях, 1623 ребенка из малоимущих, многодетных и неполных семей.
Подробнее...
29.10.2018 19:09 / Образование
Завершается подготовка к республиканскому форуму «Тувинский язык – достояние народа»
Третий республиканский форум «Тувинский язык – достояние народа» пройдет 1 ноября 2018 года в здании Дома народного творчества, сообщает Министерство образования и науки РТ. Форум станет завершающим мероприятием месячника, посвященного Дню тувинского языка. На встрече подведут итоги мер по развитию и популяризации тувинского языка в 2018 году и определят задачи на будущий год. Программа проведения Форума предполагает проведение панельной дискуссии и пленарного заседания. В рамках панельной дискуссии планируется обсудить вопросы языка фольклора и художественной литературы, как основы сохранения и развития литературного языка; роли общественных организаций, центра тувинской культуры, СМИ в сохранении культурного фольклорного наследия и развитии тувинского языка.
Подробнее...
29.10.2018 16:40 / Сельское хозяйство
В Туве отметили республиканский праздник урожая
Республиканский праздник урожая, приуроченный ко Дню работника сельского хозяйства и перерабатывающей промышленности прошел 27 октября в селе Балгазын Тандинского района на базе Тувинского агропромышленного техникума. В 2018 году общая посевная площадь сельскохозяйственных культур в Туве составила 33,5 тыс. гектаров. Сев зерновых возобновлен в селе Шанчы Чаа-Хольского района. В 4,5 раза увеличились площади под зерновые в Тандинском районе, где засеяно 6,7 тыс. гектаров. Закономерно, что Танды стал передовиком по урожаю зерна. Агрохолдинг "Заря" собрал 7,7 тыс. тонн при урожайности 18 ц/га; крестьянско-фермерские хозяйства М. Санникова и А.Боровикова получили 380 и 225 тонн, соответственно. Крестьянско-фермерское хозяйство В.Пирогова в Каа-Хемском районе при урожайности 18 ц/га получило 225 тонн зерна.
Подробнее...
26.10.2018 20:38 / Здравоохранение
Уровень заболеваемости гриппом в Туве ниже эпидемического порога
По данным еженедельного мониторинга эпидемической ситуации по гриппу и ОРВИ за неделю в медицинские учреждения республики обратилось 1044 человек в связи с сезонными простудными и вирусными заболеваниями негриппозной этиологии. Уровень заболеваемости ниже эпидемического порога на 19,4% с показателем заболеваемости 32 на 10 тысяч населения. Рост заболеваемости за неделю составил 6,2%. Проводимыми в постоянном режиме лабораторными исследованиями случаев вирусного гриппа не зарегистрировано. По данным прошедшей недели план иммунизации взрослых на эпидсезон 2018-2019 гг. выполнен на 99,8%, детей – на 100%. За счет собственных средств иммунизировано против гриппа 1 755 человек.
Подробнее...
26.10.2018 20:28 / Безопасность
Профилактика подростковой преступности требует оперативной перезагрузки - Глава Тувы
Сегодня в прокуратуре Тувы состоялось межведомственное совещание по профилактике и противодействию подростковой преступности. В нем приняли участие Глава республики Шолбан Кара-оол, прокурор Тувы Александр Боровков, руководитель следственного управления СК России по РТ Юрий Федотов, представители правоохранительных структур, органов исполнительной власти. При общем снижении количества зарегистрированных преступлений за 9 месяцев текущего года на 21 % (с 8856 до 6996), число правонарушений, совершенных несовершеннолетними увеличилось на 28,9 %, со 197 до 254. Необходимо отметить, что из расследованных 254 уголовных дел 115 были совершены в 2018 году, остальные 139 – дела прошлых лет.
Подробнее...
26.10.2018 09:32 / Экономика
Внешнеторговый оборот Тувы за 9 месяцев 2018 года вырос в 7 раз
Результаты служебной деятельности Тывинской таможни за 9 месяцев 2018 года, вопросы взаимодействия с бизнес-сообществом республики, муниципальными органами власти обсуждались на встрече, прошедшей в конференц-зале гостиницы "Азимут - Эне-Сай". Отмечена возрастающая экономическая роль таможенных служб, когда, в целом, Россия переходит от масштабного импортозамещения к наращиванию экспортного потенциала. В приветственном слове Глава Тувы Шолбан Кара-оол подчеркнул, что благодаря усилиям таможенных работников должен наращиваться внешнеторговый оборот, следовательно, улучшаться инвестиционный климат в республике.
Подробнее...
25.10.2018 10:32 / Безопасность
Полпред Президента в СФО отметил усилия Тувы в снижении темпов преступности
Глава Тувы Шолбан Кара-оол принял участие в совместном совещании секретаря Совета Безопасности РФ Николая Патрушева и полпреда Президента в СФО Сергея Меняйло, прошедшего в Новосибирске. Оно было организовано по поручению Президента Российской Федерации. "Считаю, такой формат крайне полезным. Ярким примером результативности этой работы являются показатели по снижению уровня преступности в округе, достигнутые в 2018 году. Первое место в округе по темпам снижения количества зарегистрированных преступлений занимает Республика Тыва", - отметил в своем выступлении Сергей Меняйло.
Подробнее...
25.10.2018 10:18 / Энергетика
Совет МАСС обсудил перспективы трансграничных коридоров
Межрегиональная ассоциация «Сибирское соглашение» (МАСС), совет которой заседал 23 октября в Новосибирске, рекомендовал включить в национальный проект «Международная кооперация и экспорт» несколько инициатив, связанных с развитием отношений с Китайской народной республикой. Одна из них подразумевает создание Евро-Азиатского энергомоста для организации поставок в Поднебесную электроэнергии через Туву. Как сообщил председатель МАСС, Глава Тувы Шолбан Кара-оол, в итоговом протоколе совета межрегиональной ассоциации нашли отражение инициативы по организации из Кызыла авиационных коридоров в монгольский Улан-Батор и китайский Урумчи, а также предложение о строительстве железной дороги Курагино – Кызыл с продлением ее в Синьцзян-Уйгурский автономный район КНР.
Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы встретился с региональным активом добровольческого движения «Волонтёры-медики»

05.12.2023

В Москве состоялся триумфальный концерт мастеров культуры и искусств Тувы и Минобороны России

23.11.2023

Концерты мастеров культуры и искусств Тувы покорили посетителей выставки «Россия»

22.11.2023

Молодожёны из Тувы сыграли свадьбу на Международной выставке «Россия»

21.11.2023

На международной выставке-форуме Россия прошел День Республики Тыва

21.11.2023

День Сибири на международной выставке-форуме "Россия" в ВДНХ

16.11.2023

Глава Тувы принял участие в Конференции регионального отделения Народного фронта

10.11.2023

Глава Тувы обсудил перспективы сотрудничества с представителями политических партий

05.11.2023

Открытие международной выставки "Россия" в ВДНХ

05.11.2023

В Туве проходят праздничные мероприятия, приуроченные к Дню народного единства

04.11.2023

Накануне Дня народного единства Глава Тувы наградил труженников республики

03.11.2023

Глава Тувы поздравил коллектив Центра народного творчества и досуга с 75-летием

25.10.2023

В микрорайоне «Спутник» в Кызыле благодаря нацпроекту открылся современный культурный центр

10.10.2023

I Международный турнир за Кубок Министра обороны РФ

08.10.2023

Глава Тувы чествовал педагогических работников

05.10.2023

150-летие города Чадан и Алдыы-Хурээ

24.09.2023

Гала-концерт Дней Армейской культуры в Республике Тыва

21.09.2023

В Туве открылся первый цех по переработке автошин

20.09.2023

Празднование 100-летнего рубежа Улуг-Хемского кожууна

17.09.2023

Юбилей Тес-Хемского кожууна

16.09.2023


 
Площадь Арата
Медээлер
RSS
12.06.2014
ЭРГИМ, ХҮНДҮЛҮГ ЧАҢГЫС ЧЕР-ЧУРТТУГЛАРЫВЫС!

Россияның хүнү — бистиң улуг чуртувустуң кол күрүне байырлалы-биле эң-не изиг байырывысты хүлээп ап көрүңер!

Бо байырлал, Россияның хамаарышпас күрүне дугайында Декларациязын хүлээп  алган  үези 1990 чылдың июнь 12-ден санаар болза,  ол эң аныяк байырлалдарның бирээзи. Ооң дазылдары төөгүлүг, Россия  күштүг күрүне туружун чедип ап келгени эрткен вектерниң ханызында. Бөгүн база бистиң чуртувус күрүнени, экономиктиг болгаш демократтыг чаартылгаларны, чөптүг хоойлу-дүрүмнүг күрүнени болгаш хамааты ниитилелди бажыглаарының, хостуг, күчүлүг болгаш күштүг салдарлыг күрүнени тургузарының оруу-биле бүзүрелдиг чоруп орар.

Ол – ниитилелди каттыштырарынче, хөгжүлдеже болгаш чөптүг чорукче чурттуң шупту хамаатыларын кыйгырып турар байырлал. Ооң үндезини – хөй национал Төрээн чуртунга ынакшылдың чаагай чаңчылдары.

Улаштыр номчуур...
12.06.2014
Чоннуң кадыкшылы дээш…

Июнь 15 — Эмчи ажылдакчызының хүнү.

1952 чылда Өвүрнүң Арыг-Бажынга (амгы Солчур суур) малчын арат Самбылдай Ховалыгның өг-бүлезинге оол уруг төрүттүнген. Ада-ие оглун Валера деп орус ат-биле адап алган. Бичии Валера хүнден хүнче улам-на мандып, доругуп орза-орза, чеди хар чеде хона берген. 1959 чылдың сентябрь 1-де үе-чергези оолдар, кыстар-биле Солчур школазынче өөренип кирген. Ол-ла школаның 7-ги клазын кончуг эки демдектерлиг дооскаш, улаштыр Кызылдың 2 дугаар школазынга өөренип киргеш, ону чедиишкинниг дооскан.

Красноярск хоорайның эмчи институдунче кирип, күзелинге чедер дээш, өөредилге чериниң шылгалдаларын дужаап эгелээн. Конкурс дыка улуг: бир олутче 7-8 кордакчы бар. Бир экзамен эртерге-ле, шала кошкактары сывырлып чыдып каап-ла турган. Улуг шылгалданы ажып эрткеш, Валера институтка өөренир эргени чаалап алган. Омак-хөглүг студент чылдар билдиртпейн-даа «ужугуп» эрткен. Ол дээди эртемниң шынзылгазы – кезер эмчиниң дипломун алган.

Улаштыр номчуур...
12.06.2014
Кадык төл — ада - иениң аас - кежии

Чаш уругларның төрүттүнүп турарының талазы-биле Тыва Республика Сибирь федералдыг округда 1 дугаар черде, а Россия Федерациязында 2 дугаар черде чоруп турар. 2012 чылда 8216 уругнуң аразындан 511 өпеяның деңзизи четпес төрүттүнген, 2013 чылда — 8042 (540), 2014 чылдың 5 айында 3365 (6) чаш уруг немешкен. Уругларның хөй кезии Кызыл хоорайның 1 дугаар божудулга бажыңынга болгаш Перинаталдыг төпке төрүттүнүп турар. Ында 500 грамм төрүттүнген чаштарны амгы үениң дериг-херекселдерин ажыглап тургаш, амы-тынын камгалап ап турар апарган. Деңзизи чогуур хемчээлинге четпес (500 граммдан 1 килге чедир) уругларны камгалаарының талазы-биле байдал РФ-те 25 хуу болза, Тывада ол көргүзүг 34 хуу болуп турар. ТР-ниң Кадык камгалалының чаартылга программазы езугаар кожууннарның эмнелгелерин, Кызыл хоорайның божудулга бажыңнарын, республиканың Перинаталдыг төвүн чаа дериг-херекселдер-биле четчелеп хандырган.

Улаштыр номчуур...
12.06.2014
Күрүнениң телевидение болгаш радио компаниязы «ТЫВА». Дөрткү бедик.

1966 чылдың июнь 10-да Тывага ак-көк экраннар чырып, телевидениени чон көре берген. Оон бээр 48 чыл эрткен. Ол үениң иштинде республикага телевидение дыка сайзыраан. Сөөлгү чылдарда телевидениениң рыногу бистиң республикада элээн алгаан деп чугаалап болур. Улуг эвес-даа болза, күрүнении эвес телекомпаниялар база радиостанциялар тыптып келген. Мындыг байдалга КТРК «Тыва»-ның телевидение болгаш радио рыногунда туружу, ниитилелге салдары кандыгыл?

Ол дугайында Бүгү-россия-ның күрүнениң телерадио компаниязының филиалы КТРК «Тыва»-ның директорунуң оралакчызы Радомир Сарыг-оолович Куулар-биле чугаалаштывыс.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
«Көдээни деткиир сорулгалыг мен»
Россияның көдээ ажыл-агый сайыды Николай Федоров Сибирьге чаңгыс эвес удаа чораан, ынчалза-даа Тывага бир дугаар келген. Ол республикага ажылчын аян-чоруун кылып, июнь 7-де келген. Федералдыг сайыт-биле кады РФ-тиң Көдээ ажыл-агый яамызының мал ажылының болгаш уксаажыдылга херээниң департаментизиниң директору Владимир Лабинов база келген. «Күрүне арга-сүмезин кадары-биле мында келген бис. Федералдыг негелделер үргүлчү өскерлип турар, ону өөренип четтикпес сен. Ынчангаш бөгүнгү ужуражылгалар, санал-онал солчулгазы регионнуң эрге-чагыргаларынга немелде билигни бээр, агроүлетпүр комплекизинге чаа-чаа төлевилелдерни организастаар арганы тургузар. Ол талазы-биле республикага дуза чедирер сорулгалыг бис — деп, Николай Федоров чугаалаан.  — Көдээниң социал хөгжүлдезиниң, көдээ оруктарны тударының, көдээниң девискээрлерин комплекстиг сайзырадырының, малчыннарны, эгелеп чоруур фермерлерни, өг-бүле фермерлерин деткиириниң талазы-биле дыка хөй айтырыгларны тодаргайлап болур бис».
Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Төрүттүнген хүнүңер-биле, Мария Андреевна!

Июнь 6-да сураглыг чогаал ажылдакчызы, критик, чогаалчы болгаш журналист, филология эртемнериниң кандидады, Россияның Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү, Тыва АССР-ниң болгаш Россия Федерациязының культуразының алдарлыг ажылдакчызы, Кызыл хоорайның хүндүлүг хамаатызы Мария Андреевна Хадаханэ төрүттүнген хүнүн демдеглээн. Мария Хадаханэ Иркутск обласка төрүттүнген, Тывага 1945 чылда келген. Маңаа школаны дооскаш, Иркутскиниң күрүне университединче өөренип кирген. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол тыва культураның хоочунунга төрүттүнген хүнү-биле байыр чедирген: «Ханы хүндүткелдиг Мария Андреевна! Силерниң амыдыралыңарда кайгамчык хүн-биле чүректиң ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер. Силерниң талантылыг чогаалчы, литература болгаш театр критиги, очулдурукчу, тываларның аас чогаалының шинчилекчизи болгаш башкы адыңар тыва литератураның төөгүзү-биле сырый холбаалыг, ооң сайзыралы дээш Силер доктаамал сагыш салып, чогаадыкчы күжениишкиннериңерни үндүрүп келдиңер.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Маадырларга тураскаал-самбыра

Айыылдыг өрт үезинде амы-тынындан чарылган десант оолдарның аттарын бижээн тураскаал-самбыраның байырлыг ажыдыышкынын июнь 6-да Кызылга эрттирген. Аңаа ТР-ниң Чазааның төлээлери,  Бойдустуң халаптарын чайладыр албан чериниң ажылдакчылары болгаш школачылар база оолдарның ада-иелери, төрелдери сактыышкын езулалынга келген. 

2012 чылдың июнь 6-ның хүнүнде Бай-Тайганың Кара-Хөл сумузунуң девискээринге өөскээн өрт үезинде амы-тынындан чарылган десант оолдарның  өг-бүлелеринге моральдыг болгаш материалдыг дузаны Тываның Чазаа көргүскен. Төрээн чериниң делгемнерин өрттен камгалаар дээш чырык өртемчейден чарлып чоруткан маадырларывыс: Кызыл хоорайдан Радион Хуурак, Тожудан Андрей Шилин, Шагаан-Арыгдан Херел Кызыл-оол, Сергей Федотов, Николай Былев, Виктор Стремоусов, Николай Новиков, Владимир Кечил-оол, Борис Оюн оларның чырык ады кезээде уттундурбас болуп артар база оларның өг-бүлелери-биле кады демниг болур бис, оолдарның эрес-дидим чоруун үнелеп, кезээ-мөңгези-биле артар тураскаалды кылган – деп, Тываның Чазааның Даргазының оралакчызы Сергей Огнев чугаалаан соонда кажыыдалдың минутазын чарлады.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Байырлыг чыскаал
Июнь 5-те Арат шөлүнге үрер хөгжүм оркестрлерниң байырлыг чыскаалы эрткен. Ону Тываның Чазааның үрер хөгжүм оркестриниң аъттарлыг артистери баштаан чыскаал Тиилелге комплекизиниң мөңге оттуг тураскаалының чанындан эгелээш, Кочетов кудумчузун таварааш, Арат шөлүнге уламчылаан. Аъттары-биле аай-дедир чоруп тургаш, үрер хөгжүмүн ойнаарга, чараш-даа, чоргааранчыг-даа. Арат шөлүнде 3 муң ажыг чыылган чоннуң диңмиттиг адыш часкаашкыны, «эр хейлер!», «чаражын!» дээн сөстери чаңгыланып турду. К. Дамдын аттыг уран чүүл лабораториязының уруглар оркестри. Ында 7-ден 15 харга чедир республиканың уран чүүл школазының, Чеди-Хөл, Өвүр, Чаа-Хөл кожууннарының болгаш Моолдан өөреникчилер киржип турар. Минусинск, Саяногорск, Красноярск, Абакан хоорайның үрер хөгжүм оркестрлериниң соонда, РФ-тиң Камгалал яамызының Төп шериг оркестри диңмиттиг адыш часкаашкыннарынга үдетпишаан, Арат шөлүнче кирип келди. Чыскаалдың киржикчилери шупту РФ-тиң Ыдык ырызын күүседирге, киржикчилерниң хей-аъдын улам көдүрген.
Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Тиилекчилер илерээн

Июнь 6-да  18 шакта В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга «Азия төвүнде үрер хөгжүм» деп фестивальдың хаашкыны ооң киржикчилериниң каттышкан улуг концерти-биле доозулган.

Дөрт хүн үргүлчүлээн фестиваль хөйнүң кичээнгейин хаара тутканы чугаажок. /рер хөгжүмчүлер чүгле найысылал Кызылга эвес, а Каа-Хем кожууннуң Бүрен-Хем суурунга, Чөөн-Хемчик кожууннуң Чадаана хоорайга чедип, көрүкчүлерге солун концерттерин бараалгатканы уттундурбас болуушкун болган. Кызылчылар театрга үш кежээ, күрүне филармониязынга июнь 5-те хүнзедир коллективтерниң конкурска ойнаан  үрер хөгжүмүн магадап дыңнаан. Фестивальдың эгелекчизи, кол организатору ТР-ниң алдарлыг артизи, ТР-ниң Чазаа-ның үрер хөгжүм оркестриниң удуртукчузу Тимур Дулушка хөгжүмчүлер өөрүп четтиргенин илереткен.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Шолбан Кара-оол биле Николай Подгузов сайгарып чугаалашкан

Чүс чылдың төлевилели

Тываның минерал-чиг-эт баазазын шиңгээдип алыры-биле чергелештир Кызыл—Курагино демир-орук тудуунуң инвестиция төлевилелин күүседири Тыва Республиканың Чазааның хөй кижи киржикчилиг хуралынга чугааның кол темазы болган, Аңаа РФ-тиң экономиктиг хөгжүлде сайыдының оралакчызы Николай Подгузов киришкен.Хуралды ажыдып тура, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол маңаа сайгарар кылдыр киирип турар айтырыг республиканың келир үезинге онза ужур-дузалыг, чүге дээрге демир-оруу аңаа езулуг-ла «амыдыралдың оруу» болур, моон соңгааргы социал-экономиктиг хөгжүлдеге чугула быра-дыр дээрзин демдеглээн. Хөй кижи киржикчилиг хуралга экономиктиг хөгжүлде сайыдының федералдыг күрүне программаларын болгаш төлевилелин харыылап турар оралакчызының киржип турары дээрге бо төлевилелдиң ниити чуртка улуг ужур-дузалыын, Россияның Чазааның шиитпирлериниң күү-селдези дээш туруштуг чоруун бадыткап турар.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
Ховар төөгүнү камгалаары-биле

«Хааннар шынаазы-2014»

Июнь 5-те Ээрбек суурдан ырак эвесте черге «Кызыл — Курагино» бүгү делегей чергелиг археологтуг лагерьниң 2014 чылда бирги ээлчээниң ажыдыышкыны болуп эрткен.Соок агаар-бойдус таарымча чок байдалды тургусса-даа, улуг-улуг майгыннар тиккен девискээрде байырланчыг аян-шинчи сиңниккен. Россияның болгаш делегейниң янзы-бүрү булуңнарындан келген оолдар, кыстар аай-дедир шуужуп, каткы-хөглүг чоруп турлар. Мындыг омак-сергек, чиик адак, бедик хей-аъттыг аныяктарга соок салгынныг, сериин агаар-даа кайын быражыр деп бодап ордум. Чем белеткээр майгында эвилең-ээлдек поварлар келген аалчыларга изиг шайны кудуп, ашкарып-чемгерип турар.Лагерьниң турар девискээриниң чаражын, чурумалдыын, таптыын!  Долгандыр бедик-сүрлүг тайгалар бүзээлээн, чаа ногаарарып келген оът-сиген, чүзүн-баазын чечектер черни хевистелдир шыпкан, улуг эвес-даа болза, шапкын хемчигеш шулурадыр    бадып  чыдар. Каас-чараш, арыг агаарлыг черге сонуургаар ажылын күүсетпишаан, дыштанып алырга, та кайы хире магалыг чүве.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
«Азия төвүнде үрер хөгжүм»

Мөөрей, мөөрей...

Июнь 4-те В.Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрынга «Азия төвүнде үрер хөгжүм» деп үрер хөгжүм оркестрлериниң 2 дугаар делегей чергелиг фестивалының байырлыг ажыдыышкыны болган.

Эң баштайгы ындыг фестиваль Тывага 2012 чылдың сентябрь айда ТР-ниң алдарлыг артизи Тимур Дулуштуң удуртканы Тыва Республиканың Чазааның үрер хөгжүм оркестриниң эгелээшкини-биле эрткен.Фестивальды РФ-тиң Культура яамызы болгаш ТР-ниң Чазаа деткээн. Делегейниң оркестрлер конференциязының болгаш марштаар оркестрлерниң азийжи чемпионадының президентизи Кенон Хуанг (Тайвань), Москваның крүнениң культура болгаш уран чүүл университединиң профессору, Россияның культуразының алдарлыг ажылдакчызы Анатолий Дудин, Риганың Язеп Витол аттыг хөгжүм академиязының профессору, үрер хөгжүмнүң Балтий ассоциациязының президентизи Янис Пуриньш олар бир дугаар делегей чергелиг үрер хөгжүм фестивалының хүндүлүг аалчылары болган. Ынчан беш коллектив чогаадыкчы мөөрейге киришкен.

Улаштыр номчуур...
11.06.2014
140 уругнуң аас - кежии

Школа назыны четпээн ажы-төлдү уруглар садтары-биле хандырарының айтырыы бүгү чуртта нарын болуп артпышаан.

Ынчалза-даа Россияның эрге-чагыргазының күжениишкиннери-биле чидиг байдалды чайладыр хемчеглер доктаамал чоруттунуп турар. Маңаа уруглар садтарының  оран-бажыңнарының  тудуглары улуг салдарны чедирер.Тыва Республикада база бо талазы-биле ажыл кидин түлүк. Чижээлээрге, Улуг-Хем кожууннуң Шагаан-Арыг хоорайда 140 олуттуг уруглар садының тудуу доостур   четкен.  Ында   амгы үеде ажыл-чорудулганы сонуур­гап четтивис. Тудуг девискээриниң мастери, «Тывастройинвест» КХН-ниң ажылдакчызы Гейбат Шава­гатовтуң чугаалап турары-биле алырга, уруглар садының бо тудуун 2013 чылдың ноябрь айда эгелээн.  Чүгле дөрт ханазы арткан, октаттынган тудугнуң девискээринден 400-500 куб хире бокту үндүр сөөрткен. Маңаа ажылдадыры-биле  тудугжулар, дашчылар, каңнакчылар, аар техниканың башкарыкчылары, электриктер дээш, ниитизи-биле 80 ажыг кижини хаара туткан. 

Улаштыр номчуур...
05.06.2014
Үрелиишкиннер чок, ажыглаарынга белен

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол  Россияның Камгалал яамызындан келген тускай техниканы болгаш дериг-херекселдерни республиканың организацияларында болгаш бүдүрүлгелеринде канчаар ажыглап турарын хынап көрген.

Тываның Баштыңы хамыкты мурнай ХК болгаш ОБ агентилелинге барган. Тускай техниканы шыгжап кадагалаан соонда ажылдаар шынарын хынаарын база ону ажылдадырын техниканы алган кижи бүрүзүнге бүдүн чартык ай бурунгаар даандырган дээрзин сагындыраал. Агентилелдиң директору Шолбан-оол Чанзан машина болгаш дериг-херексел бүрүзү ажылдап турар, ону үүрмек септелге соонда ажыг-лап болур деп чугаалаан. Шолбан Кара-оолдуң негелдезин езугаар чыскаап тургус-кан техникадан агентилелдиң төлээлери ППУ-1600 деп парогенератор-биле, агаар чылыдар УМП-400 деп херексел-биле ону таныштырган. Оларны ЧКА-ның объектилеринге үрелиишкин үнер болза, дарый ажыглап болур. Ол ышкаш КамАЗ шассизинге салыр дизельдиг электростанцияны, дугуйлар кырында септелге мастерскаязын, генераторларны, орукка ап чоруур кухняны, хлеб быжырар херекселди көргүскен.

Улаштыр номчуур...
05.06.2014
Бүрен-Хемде хөгжүм байырлалы

Чайның башкы айы июнь 2-де Россияның Камгалал яамызының Төп шериг оркестриниң хөгжүмчүлери Тывага ужуп чедип келген хүнүнде-ле баштайгы оюнун бүрен-хемчилерге көргүскен.  Суурнуң чурттакчылары оларны чылыы-биле уткуп ап, бичии республикавыска аалдап келгенинге өөрээн сеткилин илереткен.

ТР-ниң Баштыңы-Чазааның Даргазының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак делегейни эргээн бо оркестрниң ат-алдары, шаңнал-макталдары-даа эңмежок-тур деп суурнуң чурттакчыларынга таныштырган. «Россияның ырак-узак хоорайларын эргий кезээш, ам каас-чараш Тывада чедип келдивис» — деп, аалчылар өөрүп чугаалап турду. Суурнуң стадионун долдур олурупкан көрүкчүлерге баштайгы көргүзүгнү ТР-ниң Чазаа-ның үрер хөгжүм оркестриниң артистери аъттарлыг бараалгатты. Аъттары-биле  аай-дедир чоруп тургаш, үрер хөгжүмүн ойнап, аңгы-аңгы аялгаларны күүседирге, чараш деп чүвезин!  Кижи бүрүзү оларны магадаан. «Аъттарының өөренгенин, шимээн-даашка-даа тоовас» — дижип, көрүкчүлер аразында магадап ордулар. Каа-Хем кожууннуң чылгычызы Геннадий Монгуш Тываның культуразының ажыл-чорудулгазын деткип, үрер хөгжүм оркестринге  аъттарын белеткеп бергенин демдеглевес аргажок.

Улаштыр номчуур...





 

Отчет баннер.png

Obiyasnyaem_RF_300X300.png

нацпроекты тувы.jpg

 достижения.jpg

ФКГС.jpg



Опросный лист по оценке эффективности деятельности руководителей органов местного самоуправления, унитарных предприятий и учреждений, действующих на региональном и муниципальном уровнях, акционерных обществ, контрольный пакет акций которых находится в собственности Республики Тыва или в муниципальной собствености, осуществляющих оказание услуг населению муниципальных образований



?
Направляемые сообщения не являются обращениями граждан, рассматриваемыми в порядке, установленном Федеральным законом от 2 мая 2006 г. № 59-ФЗ «О порядке рассмотрения обращений граждан Российской Федерации».
Расскажите о  проблеме
Написать сообщение



honor_ban.jpg

oatos.png