Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


План основных мероприятий по проведению Дня тувинского языка в Республике Тыва в 2024 году

Научные мероприятия 

30 октября - Заседание государственного совета по реализации языковой политики при Главе Тувы, Дом Правительства 

31 октября - Региональная научно-практическая конференция с международным участием «Б.И. Татаринцев и тувинское языкознание: актуальные проблемы и перспективы», ТИГПИ

Подробнее...

Новости

RSS
24.04.2024 20:08 / Энергетика
В Туве будут снижены тарифы на электроэнергию для юридических лиц

С июля 2024 года тарифы на электроэнергию для юридических лиц Республики Тыва будут снижены. Решение принято Правительством Российской Федерации с учетом того, что Республика Тыва и Иркутская область перешли на совместное, единое тарифное регулирование цен на услуги по передаче электрической энергии. Снижение тарифов при повышении надежности электроснабжения станет основанием для улучшения инвестиционного климата в республике и оптимизации социально-экономических показателей региона.

Подробнее...
24.04.2024 19:13 / Конкурсы
Предприятие «Туваавтотранс» стало лауреатом  Международного конкурса «Лучшие товары и услуги - ГЕММА 2023»

Лауреаты ежегодного Международного конкурса качества «Лучшие товары и услуги – ГЕММА 2023» были объявлены 23 апреля в доме Правительства Новосибирской области. В состав победителей финала вошли компании из семи федеральных округов России, в том числе из Республики Тыва. В номинации «Услуги» победу одержало молодое предприятие ООО «Туваавтотранс».

Подробнее...
24.04.2024 15:02 / Туризм
Для школьников Тувы разработали туристические маршруты

В преддверии летних каникул Министерство образования Тувы предлагает более 30 туристских детских образовательных маршрутов, 10 из которых занесены в федеральный реестр маршрутов России на Всероссийском информационном портале школьного познавательного туризма «1000 маршрутов» https://школьныйтуризмроссии.рф , созданного по поручению Президента России Владимира Путина по проекту «Патриотическое воспитание граждан Российской Федерации» национального проекта «Образование».

Подробнее...
23.04.2024 22:47 / Праздники
Глава Тувы вручил государственные награды работникам органов местного самоуправления

Вручение государственных наград состоялось во время торжественного концерта, приуроченного ко Дню местного самоуправления, которое в этом году выпало на выходной день. Указ об учреждении профессионального праздника работников администраций районов, городов и сел был подписан Президентом Владимиром Путиным 12 лет назад. В этом году Президентом учреждена новая федеральная награда – почетное звание «Заслуженный работник местного самоуправления».

Подробнее...
23.04.2024 20:39 / Политика
Глава Кызылского района Тувы Елена Филиппова: Несмотря ни на что, республика развивается

На оглашении отчёта о работе правительства Тувы за 2023 год присутствовали и представители муниципального сообщества республики. Глава Кызылского района Елена Филиппова подчеркнула лаконичность, содержательность и чёткость выступления Главы Тувы Владислава Ховалыга.

Подробнее...
23.04.2024 17:22 / Политика
Депутат Верховного Хурала (парламента) РТ Эрес Хуурак: Единый штаб Тувы ведет системную работу по поддержке участников СВО

По итога заслушивания выступления Главы Тувы Владислава Ховалыга по итогам 2023 года, депутат Верховного Хурала Рт Эрес Хуурак отметил, что правительством республики ведётся системная работа по оказанию поддержки участникам военной операции и их семьям, все запросы и заявки, поступающие от ребят, выполняются максимально.

Подробнее...
23.04.2024 16:16 / Политика
Председатель Верховного Хурала (парламента) РТ Кан-оол Даваа: Туве нужна дальнейшая слаженная, конструктивная работа всех ветвей и уровней власти

По итогам выступления Владислава Ховалыга перед депутатами с отчетом об итогах работы за 2023 год, председатель Верховного Хурала (парламента) РТ Кан-оол Даваа отметил, что в ближайшие годы перед республикой стоят задачи, для решения которых нужна дальнейшая слаженная, конструктивная работа всех ветвей и уровней власти.

Кан-оол Даваа особо отметил ускоренные темпы улучшения социально-экономического положения Тувы, которые обозначил в своем выступлении Глава Тувы.

Подробнее...
23.04.2024 17:22 / Политика
Глава Тувы выступил перед парламентариями республики с отчетом об итогах работы за 2023 год

Выступление Владислава Ховалыга перед депутатами проходило в рамках внеочередного заседания сессии Верховного Хурала (парламента) Тувы. Отчет о результатах деятельности Правительства Республики Тыва за 2023 год и о приоритетных направлениях в текущем году депутаты до этого рассмотрели на заседаниях постоянных комитетов Верховного Хурала. С итогами своей работы кабинет министров ознакомил также население республики на встречах в трудовых коллективах и на сходах жителей сел.

Подробнее...
22.04.2024 22:13 / Здравоохранение
В Туве растет количество жителей, пострадавших от укусов клещей

По данным регионального Управления Роспотребнадзора, только за прошлую неделю в медицинские организации республики по поводу присасывания насекомых обратились 12 человек, четверо из которых – дети до 17 лет. С начала сезона клещевой активности на территории Тувы зафиксировано 28 обращений жителей, 10 из них – дети.

Подробнее...
22.04.2024 20:04 / Безопасность
В Туве принимают меры безопасности в преддверии майских праздников

В Правительстве Тувы состоялось совместное заседание антитеррористической комиссии и оперативного штаба под председательством Главы Тувы Владислава Ховалыга. В заседании приняли участие члены антитеррористической комиссии, представители МВД, МЧС, ФСБ, Росгвардии, прокуратуры, министерств и ведомств, мэрии Кызыла.

Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве для участковых уполномоченных построили дома, совмещённые с пунктом полиции

21.12.2022

ЕЖЕГОДНОЕ ПОСЛАНИЕ ГЛАВЫ РЕСПУБЛИКИ ТЫВА ВЛАДИСЛАВА ХОВАЛЫГА ВЕРХОВНОМУ ХУРАЛУ (ПАРЛАМЕНТУ)

16.12.2022

Глава Тувы оценил условия и оснащение санатория "Серебрянка"

30.11.2022

Автопарк медорганизаций Тувы пополнили новые автомобили скорой помощи

10.11.2022

В Туве презентовали Российское движение детей и молодежи

10.11.2022

В Туве презентовали новое издание героического эпоса «Хунан-Кара» с переводом на якутский язык

09.11.2022

В Туве в честь Дня народного единства прошёл праздничный концерт на площади Арата

04.11.2022

Владислав Ховалыг вручил государственные награды в преддверии Дня народного единства

03.11.2022

В день тувинского языка состоялся форум «Тувинский язык – достояние народа»

01.11.2022

«БТК-групп» расширяет производство в Туве

01.11.2022

Сегодня подписали Соглашение о сотрудничестве с ПАО Сбербанк России.

25.10.2022

Правительство Тувы и Государственный Эрмитаж подписали соглашение

22.10.2022

Сегодня в Доме народного творчества прошло торжественное мероприятие, на котором чествовали педагогов Тувы.

05.10.2022

Юбилей Пий-Хемского района стал поводом для рабочего визита Главы

26.09.2022

Жители Тувы единогласно поддержали референдум на Донбассе

23.09.2022

Глава Тувы ознакомился с ходом уборочной кампании в Танды

13.09.2022

Правительство Тувы и администрация Завханского аймака Монголии обновят соглашение о сотрудничестве

12.09.2022

Пресс-конференция с учёными-археологами. Курган «Чинге-Тей I»

10.09.2022

В столице Тувы отремонтировали и открыли дополнительное здание городской поликлиники

09.09.2022

Культуру на чабанские стоянки Тувы повезут современные автоклубы

08.09.2022


 
Медээлер
RSS
26.11.2013
Олимпий одун Тыва уткуур
Эрткен неделяда Кызылдың мэриязының хуралдаар залынга ноябрь 28-тиң хүнүнде болур Олимпий одунуң эстафетазының база ооң белеткелиниң үезинде найысылалдың иштинге оруктарны түр када дуглаар болгаш айыыл чок чорук талазы-биле «Олимпий одунуң эстафетазы Кызылда» деп брифинг болуп эрткен. Аңаа массалыг информация чепсектериниң төлээлеринге Кызылдың мэриязының корум-чурум хажыдыышкыннарын болдурбас талазы-биле килдистиң начальниги Юрий Лицкевич база РФ-тиң Кызыл хоорайның ИХЯ эргелелиниң хөй-ниити чурумунуң камгалалының талазы-биле полиция начальнигиниң хүлээлгезин күүседип турар Орлан Сарыгбай олар кол болуушкун хүнүнде эртер хемчеглер программазының база полицияның эрттирери ажылдың дугайында медээ-биле таныштырган. База ол ышкаш журналистерге автотранспорт шимчээшкиннериниң схемазын көргүскен.
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Хамаарышпас Тываның үезинде эрге - хоойлу
Бистиң республиканың бут кырынга тургустунуп, бот-тускайлаң байдалды чедип ап турган үезинде артып калган төөгүлүг чүүлдерниң бирээзи болза, 1924 чылда кеземче-шүүгү херектери болур. Ында кеземче, негелде, күүселде, оон туржук, өг-бүле эргелерин кииргени солун. Амгы күштүг болуп турар кеземче херектериниң 1924 чылдың ол кеземче-шүүгү херектери-биле дөмейлешкек чоруун көөрү амгы үеде солун болуп турар. Таңды-Тываның кодекизинде мындыг одуруглар бар: «Угаан-медерели четпес аарыг кижи херекти медерели чок тургаш, кылыр болза, ону шиитпес. Ындыг кижиге эмчи дузазын чедирер херек. Эзирип алгаш, херек үүлгеткен кижи ону медерелдиг-даа, медерел чок-даа кылыр болза, анаа кижини ышкаш кеземчеге онаар». Ол дүрүм ам-даа күштүг болгай: херек үүлгеткен кижиге эзирик болганы-биле дээш кандыг-даа келдерел көргүспес, ылаңгыя эзирик чорааш, орук шимчээшкининиң дүрүмнерин хажыдып, транспортту шын эвес ажыглаар болза, херекти харын-даа аартадырынга барымдаа болур. 
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Чоннуң культуразын диргизер кол арга
Чоокта чаа «Шын» солунга (№92, 2013 ч., август 10) В.Конгарның «Оюн, тоол делегейи» деп материалын сонуургадым. Ында совет үеде кыстырган сураглыг эртемден, педагог В.Сухомлинскийниң сөстерин парлаан: «Чаш уругнуң сагыш-сеткил амыдыралы чүгле оюн, тоол, хөгжүм болгаш чогаадыкчы бодал делегейинде чурттап турар болза, бүрүн үнелиг деп санаттынар, а ол бүгү чокта, ол кадып калган чечек-биле дөмей». Бо сөстерни Эрзинниң Булуң-Бажы сумузунуң Кызыл-Сылдыста «Челээш» уруглар садының бажыңының ханазында бижээн дээн. Оон ыңай уруглар садының эргелекчизиниң хөй үе иштинде ак сеткилдиг ажылдап, чаш уругларны ногаа өстүрүп, кат-чимис чыырынга, тодаргайлаарга, күш-ажылга өөредип турарын бижээн. «Оюн, тоол делегейин» оон черле тып чададым.
Улаштыр номчуур...
26.11.2013
Ыры-хөгжүм –эгээртинмес байлаавыс
Ноябрьның 16-17 хүннеринде Кызыл кожууннуң Сукпак суурунуң көдээ Культура бажыңынга Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы, ыраажы Михаил Айыжының шаңналы дээш республика чергелиг бирги ретро ырлар мөөрейи («Эрткен үе ыры-хөгжүм — эгээртинмес байлаавыс-тыр») болуп эрткен. Бо төлевилелди республиканың Улусчу чогаадылга төвү, Кызыл кожуун чагыргазының культура эргелели, Сукпак суму чагыргазы болгаш Айыжыларның өг-бүлези демнежип организастаан. Ооң сорулгазы – эрткен үениң сагыш-сеткилди доюлдуруп кээр уттундурбас, чараш ырларын чонче катап ээлдирип, Тываның композиторларының чогаадыкчы ажылы-биле чурттакчы чонну улам ханы таныштырып, улус аразында ыраажы салым-чаяанныгларны илередип тывары.
Улаштыр номчуур...
25.11.2013
ТР-ниң  Тудуг  болгаш коммунал ажыл-агый чаартылга яамызының сайыды халашкан

Тываның Баштыңы  Шолбан Кара - оол   ТР-ниң  Тудуг  болгаш коммунал ажыл-агый чаартылга яамызының сайыды Владимир Саттың ажылындан халажыр  дугайында  билдириишкинин хүлээп алган. Сайытты ажылындан  хостаан дугайында медээни      бо хүнгү Чазактың аппарат хуралынга дыңнаткан. Ооң кол чылдагаанын Тываның Баштыңы сайыттың харыылап турары тудуг адырында тургустунуп келген нарын байдалдар дээш халаанын айыткан. Чаа туттунуп турар объектилер  кошкак  хайгааралда, авария соонда катап тургустунар ажылдарның  удуртулгазы чедимче чок болганын демдеглээн.” Чазактың мурнунда улуг сорулгалар салдынган болганда, анаа - ла хол дашты - биле ажылдаары чедишпес. Коммуналдыг ажыл - агыйга суг болза, күштүг  өскерлиишкиннер  негеттинип турар. Ону чедир кылып чоргузарынга сайыттың  үе - хуусаазы  чедер турган ” - деп, Чазактың даргазы санап турар. Тываның Баштыңы сайыттың эрге - дужаалын күүседиринге конкурсту чарлаарын, ажылдап  болгу дег  улус  - биле чугааны  боду чоргузарын, тудуг ажыл - агый угланыышкынында ажылдар хөй болганы - биле  шиитпирни дарый хүлээп алырын дыңнаткан.

Улаштыр номчуур...
23.11.2013
Ноябрь 24 — Ие Хүнү
Тываның эргим ие-херээженнери! Республиканың бүгү эр кижилериниң өмүнээзинден кайгамчык байырлал-биле — Делегейниң Ие хүнү-биле силерге чүректиң ханызындан изиг байырны чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чырык чер кырынга төрүттүнгенивис дээш өөрүп четтирип чоруурувус, чугаалап эгелеп чорааш адаарывыс баштайгы сөзүвүс болур, амыдыралче базымнарны холундан туттунуп алгаш эгелээривис кижиге ханы хүндүткелди бөгүн көргүзүп турар бис. Кижиниң салым-хуузу кандыг-даа болур болза, ооң амыдыралының бүгү дургузунда эң төрээн болгаш чоок кижизи авазы болуп артар.

Улаштыр номчуур...
23.11.2013
Меңгилиг сынның мерген сөстүг кызы
«Шын», «Тываның аныяктары», тыва радио, телевидениеге ажылдап турган чылдарымда чогаадыкчы журналистерниң улуг-бичии бүгү салгалдарының арга-дуржулгазын көрүп, чагыг-сүмезин дыңнап, мерген сөстүң мергежилинге өөренип, эгин кожа эдержип, кады ажылдап чорааным кажан-даа уттундурбас. Оларның аразында чоргаарланыр коллегаларымның бирээзи – мөңге меңгилиг Мөңгүн-Тайга кызы Лидия Херлииевна Иргит. Ол биче сеткилдиг, оожум-топтуг, эртем-билиглиг, дузааргак, хүлээнген херээнге бедик харыысалгалыг болгаш эчизинге чедир бердинген кижи. Чаңгыс домакка түңней сөглээрге, онза, бүдүштүг кижи.

 
Улаштыр номчуур...
23.11.2013
Шыңгыы негелделерни эрткеш…
Тыва Республика Россияның өске 82 региону ышкаш, бодунуң девискээринге Олимпий одун хүлээп алырынга белеткенип турар. Республиканың найысылалы Кызыл хоорай эстафетаның киржикчизи болганда, улуг харыысалганы онааган. Тыва чуртка болур улуг болуушкуннуң кол киржикчилери – Олимпий одунуң тудукчуларының дугайында тайылбырны Тыва Республиканың Аныяктар болгаш спорт херектериниң талазы-биле яамының сайыды Уран-кыс Сергеевна Ондардан алдывыс.
Улаштыр номчуур...
23.11.2013
«Адалар» азы «Эрлер»…
Адалар хүнүнге тураскааткан «төгерик столдуң» ажылынга киржир дээн кижилер ноябрь 21-де дүъш соонда Тываның Чазааның Бажыңынга чыглып келген. Олар колдуунда кожууннарда болгаш сумуларда адалар чөвүлелдериниң удуртукчулары, хөй-ниити организацияларның төлээлери, Тываның социал-экономиктиг болгаш культурлуг хөгжүлдезинге боттарының төлептиг үлүүн киирген, ажыл-херээ, ат-сураа чонга эки билдингир күш-ажылдың хоочуннары, культураның болгаш уран чүүлдүң ажылдакчылары. Оларның аразында күш-ажылчы чедиишкиннери бүгү Тывага диңмиреп турган хоочун малчын Иван Симчитович Дансурун, республикага ча спортун сайзырадырынга улуг үлүг-хуузун киирген Евгений Тутатчиков, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң ачазы Валерий Кара-оол, Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, чурукчу, ус-шевер Эрес-оол Байынды дээш, өскелер-даа. 
Улаштыр номчуур...
21.11.2013
Боттуң барааны көвүдээн
Социал-экономиктиг хөгжүлдениң кол-кол көргүзүглериниң талазы-биле өзүлдениң темпизи Тывада турум болуп артпышаан. Ол дугайын ноябрь 19-та Тываның Чазааның ээлчеглиг хуралынга, 9 айларның түңнелин чугаалажып тургаш, демдеглээн.Республиканың Экономика яамызының дыңнатканын езугаар алырга, боттуң бараан бүдүрүлгезин өстүреринге 2013 чылдың чугула төлевилели — «Бир суур — бир бүдүрүлге» улуг ужур-дузалыг болган. Губернатор төлевилелин күүседип турар үеде көдээ черге чондан сүт хүлээп алыр 20 пункт ажыттынган, дыка хөй сайгарлыкчылар чалаң сүт болбаазырадыр, хымыс болгаш сүттен национал чем белеткээр, эът болгаш балык болбаазырадыр, кондитер цехтерин ажыдар ажылдарже кирген.
Улаштыр номчуур...
21.11.2013
Баян-Тала – Бай-Хову
Баян-Тала сумузунуң дугайында төөгүп-бижип эгелээр мурнунда чонумга, номчукчуларымга билдингир болзун дээш, Тыва Республиканың төп архив шыгжамырындан бүгү назынын партия ажылынга бараалгаткаш, сөөлүнде хүндүлүг дыштанылгаже үнзе-даа, партархивке ажылдап турган Баян-Тала оглу Базыр Давааевич Монгуштуң архив шыгжамырындан тыпкан, таңма баскан доктаалын таныштырайн: 1928 чылдың сентябрьда Тываның араттың революстуг намының VII дугаар Улуг Хуралының доктаалы: Улан-Хаан-Ула, Кызыл-Хаан-Даг кожууннардан 13 сумуга чарар. Ооң иштинде Баян-Тала сумузу. Бистиң өгбелеривис Баян-Тала дээрге моол сөс дээр чораан. Тыва дылче очулдурарга «бай чер» азы «бай хову» дээн.
Улаштыр номчуур...
21.11.2013
«Участок төлээзиниң чаңгыс хүнү»
Ноябрь 17-де Россияның участок төлээзиниң хүнүнге болгаш участок төлээлериниң албанының үндезилеттингенинден бээр 90 чылынга тураскаадып, «Полицияның участок төлээзиниң чаңгыс хүнү» деп, солун акцияны ТР-ниң ИХЯ-зының парлалга албаны организастаан. Айыткан хүнде болгаш шакта РФ-тиң ИХЯ-зының Кызыл хоорай талазы-биле эргелелинге ИХЯ-ның хөй-ниити чөвүлелиниң кежигүнү, Тываның Улустуң артизи Станислав Ириль болгаш массалыг информация чепсектериниң төлээлери чыглып келдивис. Кызыл хоорайның Хөй-ниитиниң айыыл чок чоруунуң полициязының начальнигиниң оралакчызы Орлан Сарыгбайның ажылдаар өрээлинде хоорайның участок төлээлери чыглып келген болду. Олар ажылдап үнериниң бетинде дүүнгү хүннүң дугайында байдал-биле таныжып ап, бөгүнгү чаа даалгаларны хүлээп алыр.
Улаштыр номчуур...
20.11.2013
Тулган эрлер
Эр кижи чуртун ээлээр, аал-оранын камгалаар, ажы-төлүн кижизидер дээн бедик хүлээлгени тудар база быжыг күрүнени үндезилеп тургузарынга ханы, мерген, чазыг чок шиитпирни кылып, кезээде чонун баштап чоруур. Республикада Ада хүнүн таварыштыр хөйнүң киржилгези болгаш бедик көдүрлүүшкүнү-биле эрткен байырлыг хемчеглерге «Ада кижи! Шынчы, чөптүг, күштүг, чоргаар болгаш үлегерлиг бол!» деп кыйгырыг-биле Эрзин кожууннуң Адалар чөвүлелиниң удуртуп эрттирген шуулганы онзагай болган.
Улаштыр номчуур...
20.11.2013
Тываның «Чоннуң бюджеди»  - budget17.ru деп порталда

Амгы үеде техниктиг сайзыралдың  ажык - чарлыг  чоруу - биле чергештир, республиканың бюджет айтырыгларын база - ла ындыг ажык байдалда сайгарып турар  болганда,  информация шөлдеринге хөй - ниитиниң ажыглаар хөреңгизиниң дугайында чаңгыс аай  билдингир медеглелдер турарын чедип алыры - биле, Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оол  Интернетке “чоннуң бюджеди” деп тускай портал  турарын  айыткан:  “ - Республиканың чурттакчыларынга бюджет  бөдүүн болгаш  билдингир  турар ужурлуг. Бюджеттиң кандыг адырларынче каш түңнүг акшалар чоргузуп турарын, кандыг тңнелдерни чедип алыр сорулгалар ында салдынганын болгаш кандыызы чедип алдынганын билдингир кылдыр парлааш, “Чоннуң бюджеди” деп порталды тургузары чугула. Бистиң чаңгыс чер - чурттугларывыс  чүгле бюджетти билип алырындан аңгыда, чарыгдалдар кезээ канчаар чарыттынып турарын болгаш оларның шын ажыглаттынып турарын сайгарып, оон боттары түңнелдер үндүрүп болур аргалыг  турар ужурлуг”

Улаштыр номчуур...
20.11.2013
Сайгарылгада - бюджет айтырыы

   2014 чылда болгаш  2016 чылга чедир үеде бюджет талазы - биле хөй - ниити дыңнаашкыннары Тываның Чазаанга болган. Тыва Республиканың Бюджет, үндүрүглер болгаш сайгарлыкчы чорук талазы - биле комитединиң удуртукчузу Маргарита Чульдумнуң даргалаашкыны - биле эрткен хөй - ниити дыңнаашкыннарынга республиканың Чазааның болгаш парламентиниң кежигүннери, ведомстволарның болгаш албаннарның удуртукчулары, муниципалдыг тургузугларның болгаш кожуун чагыргаларының баштыңнары, Саналга палатазының болгаш хөй - ниити организацияларының төлээлери киришкен.

Улаштыр номчуур...