Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


В Туве национальные проекты помогают завершить возведение крупного спортивно-культурного объекта

Накануне Глава Тувы Владислав Ховалыг проехал несколько строительных площадок на территории Кызыла и Кызылского района. В числе первых руководитель осмотрел здание спортивно-культурного центра (СКЦ) в пгт Каа-Хем. Подобные инспекционные объезды Глава региона старается совершать без предупреждения, чтобы оценить ход и качество строительных работ.

Подробнее...

Новости

RSS
13.07.2017 12:01 / Образование
Минобрнауки принимает документы для участия в конкурсе на назначение стипендий Главы Республики Тыва

С 1 июля в Министерстве образования и науки Тувы начался прием документов для участия в конкурсе на назначение стипендий Главы Республики Тыва

Претендовать на получение стипендии могут студенты, обучающиеся по очной форме обучения в государственных вузах и ссузах. Главными требованиями выступают отличные успехи в учебе за последний учебный год и выдающиеся достижения в научных исследованиях.

Как ранее отметили в Министерстве, многие студенты не проходят конкурс, так как согласно положению научно-исследовательские работы (курсовые) должны быть посвящены изучению или направлены на решение социально-экономических проблем Тувы. 
Подробнее...
12.07.2017 18:24 / Экономика
Губернаторский проект «Одно село – один продукт» - 2017

По информации Минэкономики Республики Тыва, за 3 месяца 2017 года в рамках реализации губернаторского проекта «Одно село – один продукт» в процессе реализации находилось 149 проектов, в результате которых достигнуты следующие показатели:

- создано новых 54 рабочих места (87 –в 2016 году), из них из числа безработных граждан трудоустроено 22 человека;

- объем производства продукции в денежном выражении (работ, услуг) составил 27,2 млн. рублей

- налоговые поступления составили 2,2 млн. рублей.

В рамках кластера по производству и переработке мяса действуют СПК «Бай-холь» Эрзинского района, убойный цех в городе Чадане Дзун-Хемчикского района.  

Подробнее...
12.07.2017 16:11 / Общество
Авиарейсы Красноярск-Кызыл-Красноярск на 17-18 июля восстановлены

Министерство дорожно-транспортного комплекса Республики Тыва сообщает о том, что ранее отмененный авиарейс авиакомпании «Нордстар» (Таймыр) Красноярск - Кызыл - Красноярск ТИ61/62 будет  17/18 июля 2017г восстановлен.

Расписание:

Y7-62 Кызыл-Красноярск, по вторникам (2), вылет в 07.15, прилет в 09.15 (06.06.2017-12.09.2017)

Подробнее...
12.07.2017 14:09 / Культура
XVIII Международный фестиваль живой музыки и веры «Устуу-Хурээ» стартует 14 июля
Считанные дни остались до XVIII Международного фестиваля живой музыки и веры «Устуу-Хурээ». На сегодня определены программа мероприятия, хедлайнеры и конкурсы, которые будут проходить в рамках данного фестиваля 
Как и прежде, фестиваль «Устуу-Хурээ» обещает стать праздником музыки, общения, веры и погружения в удивительное прошлое и настоящее Республики Тыва. В этом году это масштабное мероприятие стартует 14 июля, завершится 17-го числа. В ближайшие дни будут проходить репетиции творческих коллективов – участников фестиваля на базе Тувгосфилармонии. 
Подробнее...
11.07.2017 19:47 / Бюджет
В Правительстве Тувы подвели итоги месячника по сбору имущественных налогов с физических лиц

В соответствии с распоряжением Правительства Республики Тыва от 12 мая 2017 года N 207-р с 15 мая по 15 июня 2017 года на территории республики был объявлен месячник по сбору имущественных налогов. Предварительные итоги месячника обсуждались на совещании в режиме видео-конференц-связи с муниципалитетами 15 июня, в ходе которого было принято решение о продлении мероприятий до 15 июля 2017 года.

В проведении месячника были задействованы налоговая служба, судебные приставы, ГИБДД, СМИ и органы местного самоуправления.

За период месячника проведено 1650 подворовых обходов с охватом порядка 10 тыс. человек. По итогам этой работы в бюджет поступило 3,4 млн. рублей. Закрепленные налоговые инспектора работами в 540 организациях с 3 тыс. налогоплательщиков, 99% из которых оплатили задолженность в сумме 1,9 млн. рублей. 
Подробнее...
11.07.2017 19:41 / Образование
В Туве 140 учителей математики прошли курсы повышения квалификации, организованные Алтайским краевым институтом

Завершились курсы повышения квалификации, организованные для учителей математики Республики Тыва Алтайским краевым институтом повышения квалификации работников образования по программе: «Реализация межпредметных технологий как способ формирования метапредметных эффектов при обучении математики» (36 часа) на базе Тувинского института развития образования и повышения квалификации.

Обучение прошли 140 учителей математики образовательных организаций Республики Тыва. 
Подробнее...
11.07.2017 15:42 / Бюджет
Предварительные итоги исполнения консолидированного бюджета Тувы за  первое полугодие

Как сообщили в Минфине Тувы, за первое полугодие в консолидированный бюджет республики предварительно поступило налоговых и неналоговых доходов в сумме 3029 млн. рублей, (при плане 2 935 млн. рублей), план полугодия выполненна 103%, годовой план на 50%.

Достигнут прирост к аналогичному периоду прошлого года на 10 %, в суммарном выражении на 280 млн. рублей, в основном за счёт налога на прибыль организаций (+ 240 млн. рублей), в связи со стабильным поступлением авансовых платежей от крупных налогоплательщиков, одним из которых с начала года является УК «Межегейуголь», также прирост отмечается по налогу на доходы физических лиц (+43 млн. рублей) и налогу на имущество организаций (+ 67 млн. рублей).

Подробнее...
11.07.2017 12:20 / Сельское хозяйство
Минсельхозпрод Тувы обследовал посевные площади, пострадавшие от града

По данным управлений сельского хозяйства районов на территории всей республики 6 июля 2017 года наблюдалось усиление северо-западного ветра до 20 метров в секунду, местами до 25 м/с. Град прошел на территории трех районов в Сут-Хольском, Тандынском, Пий-Хемском.

В Сут-Хольском районе град прошел без ущерба в хозяйствах всех форм собственности.

В Тандынском районе прошел в 15 часов 08 минут продолжительностью 7 минут диаметром 23 миллиметра,

В ходе обследования установлено, что град прошел на территории всего района. 
Подробнее...
10.07.2017 20:51 / Общество
Агентство по делам и семьи и детей Тувы отчиталось о ходе реализации проекта «Социальный картофель»

В соответствии с распоряжением Правительства Тувы «О реализации на территории Республики Тыва в 2017 году проекта «Социальный картофель» Агентством по делам семьи и детей РТ был утвержден список получателей семян картофеля в количестве 1333 семей, в которых детей - 4058, получателей семян овощных наборов - 645 семей.

По итогам проведенных торгов было заключено три контракта с поставщиками на общую сумму 484987,3 рублей: ИП Исаев А.Ю. на сумму 286112,5 рублей (24075 тонн) и ИП Ким Г.А. на сумму 198 875,00 рублей (9250тонн). 

Подробнее...
10.07.2017 20:23 / Происшествия
Глава Тувы раскритиковал руководителей Тандинского района за гибель ребенка в колодце

В понедельник глава республики Шолбан Кара-оол в ходе аппаратного совещания подверг жесткой критике руководителей  Тандинского района, где 7 июля погиб четырехлетний ребенок.

«Ребенок, который ожидал, что общество  будет его оберегать и помогать ему, попадает вот в такую ситуацию в самом малом возрасте и теряет свою жизнь. В этом трагическом случае должен быть чиновник, который обязан осознать, что по его вине, из-за невыполненных с его стороны задач, произошло непоправимое, - сказал Глава Тувы Шолбан Кара-оол. – Должен быть особый разбор каждого ЧП, но вы, чиновники и руководители, не занимаетесь этим: все на своих местах, все получают заработную плату, забыв, ради чего она начисляется государством из бюджета.  
Подробнее...

Фоторепортажи

В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

18.07.2024

В Туве открыли праздник животноводов - Наадым-2024

18.07.2024

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023


 
Медээлер
RSS
25.07.2013
Ээн тудугларның ээлери бар бе,чок бе?
Республиканың девискээринде ээн, кагдынган тудуглар талазы-биле хемчеглерни дарый алырын Тываның Чазак Баштыңы Ш.Кара-оол Айыткалында киирген. Бо талазы-биле ажылдар тодаргай кылдынып эгелээнин солун-сеткүүлде бижип, теледамчыдылгада көргүзүп, чырыдып турар.Республиканың девискээринде 700 ажыг октаттынган болгаш ээ чок тудуглар бары илереттинген, ооң иштинде 28-и - Кызыл хоорайда. Кожууннар девискээрлеринде тоймаглаттынган, ээн тудуглар хөй, суурларже кирип орарга-ла, хамыктың сузун базып, хевирин үреп турары чараш эвес. Октаттынган оран-саваның тодаргай ээлери бар болза, «тамчыктыг» шөлээн орарга кайын боор, хемчег алыры негеттинип келген.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Тываның алдарлыг оглу Сергей Шойгу аалдап чораан
Тываның күрүне байырлалы – малчыннар Наадымын байырлаан хүннерде тыва чоннуң чоргааралы, алдарлыг чаңгыс чер-чурттуувус, Россияның Маадыры, армия генералы, Россияның камгалал сайыды Сергей Шойгу төрээн Тывазынга кээп чораан. Июль 12-де Кызылдың Национал парыгында «Хүреш» стадионунга байырлалдың байырлыг ажыдыышкынынга, национал тыва хүрешке 256 мөгениң республика чемпионадынга Сергей Күжүгетович Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол-биле көстүп кээрге, чон үргүлчүлелдиг адыш часкаашкыннары-биле уткаан. Сергей Күжүгетович чаңгыс чер-чурттугларының – тыва малчыннарның ак сеткилдиг, кызымак күш-ажылынга хүндүткелди көргүзүп, амы-хуузунда чүрээниң ханызындан байыр чедирип кээри чаңчыл апарган. «Хүреш» стадионунга болган байырлыг ажыдыышкынга ол сөс алгаш, малчыннарга, көдээ ишчилерге, Тываның бүгү чонунга байыр чедирген:
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
"Yстүү-Хүрээ" фестивальдың  киржикчилери — Хороо езулалында
Чадаана хоорайның чанынга июль 17-ниң дүнезинде «Yстүү-Хүрээ» 15-ки Бүгү-делегейниң дириг хөгжүм болгаш чүдүлге фестивалы эгелээн. Бо чылын фестивальга Дубнодан стартты алган «МузЭнергоТур» хөгжүмчү десантылар доктаап, оруун уламчылаар. Аалчыларның санында Аллен Маршаллдың «Сан ра Аркестр» сураглыг бөлүүн манап турар. Фестиваль эки ажылдардан – Сарасвати (Yстүү-Хүрээ хүрээниң девискээри) субурганның тудуун доозары болгаш хүрээниң чоок-кавы девискээрин аштап-арыглаары-биле экологтуг акция-биле эгелээн. Кежээки үеде Чадаананың стадионунга «Бии-Хемниң өг комплекизи» төлевилелдиң таныштырылгазы болгаш дүнеки онза үе эрттирилгези (джем-сейшн) болган. 
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Тибет медицинаны ажыглаарын дугурушкан
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол АКШ-тан билдингир буддолог, 14-кү Далай-Ламаның эжи, Голливудтуң кинодивазы Ума Турманның ачазы, Колумбия университединиң профессору Роберт Турман-биле ужурашкан.
Буддизм делегейин эргип кезээн американ Тывага бир дугаар келген болгаш ооң чаражын кайгап ханмаанын Шолбан Валерьевичиге чугаалаан. Ооң бодалы-биле, сарыг-шажынга хамаарылгалыг кижи бүрүзүнүң үе-дүптен бээр турар черин дилеп турары Шамбала деп кайгамчык чурт дээрге-ле Тыва бооп турар. Чугаалажыышкын үезинде олар калбак, хөй талалыг, Россияга, ооң иштинде Тывага буддизмни сайзырадырының дугайында айтырыгларны чугаалашканнар.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
"Дүрген - 2013" - аныяктарның тура - соруу – быжыг келир үе
Таңды кожууннуң Дүрген сумузунуң девискээринде чылдың болур «Тыва – хөгжүлдениң девискээри» аныяктарның өөредиглиг чыыжы бо хүннерде ажылын чорудуп турар. Чурумалдыг бойдус-биле байлак, долгандыр бүзээлээн даглар аразында шапкын агып чыдар Дүрген хемниң эриинде аныяктарның чайгы лагери хөй санныг студентилерни чыыры чаңчыл апарган. Бо удаада база майгын хоорайжыгаш тургустунган. «Тыва – хөгжүлдениң девискээри» аныяктарның өөредиглиг чыыжы 3 дугаар чыл болуп турар. Бо улуг хемчегниң кол сорулгазы – социал чугула болгаш аныяктарның сайгарлыкчы чоруунуң бот-идепкейиниң аргаларын боттандырары, тодаргайлаарга, республиканың муниципалдыг тургузугларының, республикадан дашкаар чер-черлерде студент каттыжыышкыннарның эң-не идепкейжи аныяктарын деткип хаара тудары.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Найысылал Кызыл аян кирер
Кандыг-даа байырлалдарның кол хемчеглери найысылал Кызылга болуп эртери чаңчылчаан. Кайгамчык, чараш бойдус-чурумалын кижи чүге-даа деңнеп четпес Тыва чуртувустуң найысылалы — Кызыл хоорайга мурнувуста улуг байырлалдарның кол хемчеглериниң эртерин барымдаалааш, ону аянныг, чараш, каас-шиник кылдыр дериири болгаш чаартылгаларны кылыры көрдүнген. Кызыл хоорай администрациязында бо чаартылга ажылдарын харыылаар удуртукчуларның бирээзи Меңги Хомушкуевич Кара-оол-биле чугааны кылдым.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Бойдус-чурумалдыг черге онза-дыр…
«Байыр-наадым кайы хире эртип тур?» деп айтырыгны Тес-Хем кожуунга болган байырлал үезинде чондан айтырарга, дараазында харыыларны берген.

Батыгаа Кара-Тоду, Хубсугул аймак, Цагаан-Нуур сумунуң малчыны: «Байырлалды Тыва чуртунуң найысылалы Кызылга хүреш маргылдаазындан эгеледивис. Ресторанга-даа кирип чемнендивис. Оон кончуг солун концерт база көрдүвүс. Ам бо хүнде Тес-Хем кожуунда найырда келдивис. Наадым дыка солун болгаш чараш-тыр. Мен, бодум хуумда, база көдээ ажыл-агыйлыг малчын мен. Тыва чурту дыка онза чараш деп көрүп тур мен. Белеткел эки-дир».
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
"Наадым - 2013" - чараш дерээн өглер мөөрейи
Бай-байлак малчын Тывавыстың кол каасталгазы өг-ле болгай. Ак-ак өглерни көктүг-шыктыг, алгыг-делгем чайлагларга дистиништир типтерге, кайы хире чараш ийик. Ындыг чайлагларның бирээзи ыр-шоорда кирген Тестиң Калдак-Хамар арттың кыры Оргу-Шөл-ле болгай. Өглеривис чокка байыр-найыр өң-чүзүн чок ышкаш апаар. «Наадым-2013» хүннеринде Оргу-Шөлге өглерни чыскаай тиккен. Бир эвес оларны майгыннардан элээн ондаан тиккен, чоогунга машина-балгат тургуспаан болза, оон-даа чараш болур ийик. Эң ылаңгыя «Тулган өг-2013» дээш тыва национал өг көрүлде-конкурузунга киириштирер дээн өглерни.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
"Эзир - Караның" салгалы
Самагалдай чоогунда Аржаан деп черге тыва национал байырлалдарның эң-не хөлзээзинниг, маргылдаалыг кезээ - аът чарыжының мөгейикчилери, аарыкчылары хөйү-биле четкилеп келгеннер. Агы-каңгы одарлары чаттылган, чалынныг изиг бо черлерге чоокку чылдарда хөй чон чыглып мөөрейлешпээн. Республиканың малчыннар Наадымынга база Самагалдай суурнуң 240, Тес-Хем кожууннуң 90 чыл оюнга тураскааткан байырлалга аныяк болгаш узак, чыраалаар база челер аъттарның чарыжынга республиканың шупту булуңнарындан ниитизи-биле 380 ажыг чүгүрүктер адааннашкан.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Эрес Кара -Сал — Тыва Республиканың Чаан Мөгези!
Национал парк. «Наадым—2013-түң» хүрежин көөр дээн улус-чон «Хүреш» стадионунче эртежик-ле шуужуп кирип тур. Хүн эмин эрттир изивээнде 10 шакта-ла эгелээр кылып кааны дыка таарымчалыг-дыр дижип ор бис. Хөгжүм үнү диңмиттелген соонда хамыктың кичээнгейи микрофонда барды. Байыр чедирери-биле чон мурнунче Россияның камгалал сайыды, армия генералы Сергей Күжүгетович Шойгуну чарлап үндүрүптерге, стадионда турган чон диңмиттиг адыш часкаашкыннары, ураа-биле алдарлыг чаңгыс чер-чурттуувусту уткуп алды.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Көктүг-шыктыг Чаа-Оваа шөлүнде – Наадым - 2013
Июль 13. Республиканың малчыннар найыры Наадымның ийиги хүнү. Тес-Хем кожууннуң Калдак-Хамар артының девискээринде Чаа-Оваа шөлү деп чер. Республиканың бүгү чону күрүне деңнелиниң эргезин алган малчыннар байырлалынче чыглып келген. Артты ажып кээрге-ле, хөй машина-балгат болгаш кижилер аразында маңган ак-ак өглер каракка дораан көзүлдү. Көктүг-шыктыг Чаа-Оваа шөлү деп черге Наадымның найысылалдан уламчылаан солун кезээ республиканың муниципалдыг тургузугларының делегацияларының байырлыг чыскаалы-биле эгелээн. Башкарыкчыларның «Амыргын-на, хүндүлүг аалчылар!» дээн дыңзыг үнүнүң соонда Тываның Чазааның үрер хөгжүм оркестриниң үделгези-биле чыскаалды Тес-Хем кожууннуң ээлери кожуун чагырга даргазы Юрий Тыт-оолдуң башкарганы-биле делегация ажытты. 
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Малчыннарның VI шуулганы: түңнелдер, сорулгалар
Республиканың көдээ ажыл-агыйының мал адырынга чылдың түңнелдери-биле көскү чедиишкиннерни чедип алган кожууннардан 175 делегаттың база чалаттырган аалчыларның киржилгези-биле малчыннарның VI шуулганы Чазактың хуралдаар залынга болуп эрткен. Хүндүлүг аалчыларның аразында Алтай Республиканың көдээ ажыл-агый сайыды Огнев, кожа-хелбээ Моолдуң Сенгел сумузунда чурттап чоруур тыва делегация база киришкен. Тываның Баштыңы-Чазааның Даргазы Ш.Кара-оол байырлыг хуралды ажыдып тура, күрүне ужур-уткалыг эрге-байдалды алган күш-ажылчы байырлал – Наадым хүнү-биле байырны чедиргеш, онза өөрүп четтириишкинни Моолдан келген төрел чонга дамчыткан.
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Тыва эскадроннуң сөөлгү дайынчызын үдээн
Ада-чурттуң Улуг дайынынга немец-фашизм-биле дайылдажып, бөгүнгү тайбың чуртталганы камгалашкан тыва эки турачыларның аъттыг эскадронунуң сөөлгү дайынчызы Вера Чулдумовна Байлакты сөөлгү орукче үдээриниң езулалы Алдан-Маадыр аттыг Национал музейге эрткен. Эрес-маадырлыг дайынчы, эрес-кежээ ажыл-ишчи өгбези-биле байырлажып алыр дээш дайынның болгаш күш-ажылдың хоочуннары, Тываның найысылалы Кызыл хоорайның чурттакчылары, кожууннардан келген чон, күш-ажылчы коллективтерниң болгаш хөй-ниити организацияларның төлээлери чедип келген.  Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол маадыр иениң уругларынга, чоок төрелдеринге, чонунга бодунуң болгаш республиканың удуртулгазының мурнундан ханы кажыыдалды илереткеш: «Бистиң эрес-маадырлыг эневис ам-даа үр чурттаарын күзеп чораан мен – деп чугаалаан
Улаштыр номчуур...
25.07.2013
Тыва чоннуң ыдыы, сүзүү болган эки турачыларның сөөлгү дайынчызынга мөгейиг
Ада-чурт дайынының ордениниң бирги, ийиги чергези-биле, Тыва Арат Республиканың ордени, Тыва Республиканың ордени болгаш хөй-хөй медальдарның эдилекчизи, Тываның алдарлыг малчыны, он ажы-төлдүң эргим авазы, эки турачы Вера Чулдумовна Байлактың чырык тураскаалынга мөгейиг кылдыр «Шын» солун сактыышкын арнын парлап үндүрүп тур. Ооржак (Вера) Байлак эрте өгленип алган. Өөнүң ээзи Хапылак Сарыгларны куда соонда Москваның Чөөн чүк улузунуң коммунистиг университединче өөредип чоруткан. Баштайгы дун оглу Кош-оол бир хар четпээнде, аныяк ава Вера Байлак фронт чоруур дугайында билдириишкинни киирген: «Yш эжишки кожкомга чеде бергеш, немец-фашистерни чылча шавары-биле фронтуже чорударын дилээн бижикти берип каан бис.
Улаштыр номчуур...
15.07.2013
Июль 15 – Тывада кажыыдал хүнү
Улуг чурт ССРЭ-же оор езу-биле халдап келген немец фашистерни чылча шапчыр күзелин Тыва Арат Республиканың арат чону изиг күзелин илередип, дилег билдиришкиннерни киирген. Фронтуже аъттанган 206 эки турачыларның эң сөөлгү дириг арткан маадыры Вера Чүльдүмовна Байлак 2013 чылдың июль 12-де 89 харлыында мөчээн. Ол эгиттинмес улуг чидириг чүгле ооң өг-бүлезинге, чоок дөргүл-төрелинге, тыва чонга эвес, а бүгү чуртка улуг когарал-дыр. Ада-чурттуң Улуг дайынының дарызыг чыдын чыттап, аар-кадыг каржы-дошкун чылдарны чурттап эрткен дириг херечи, Араттыг Тывадан сайзыралдыг амгы Тывага чедир бодунуң күш-ажылчы үлүүн киириштирип, салгалдарга үлегер-чижээн көргүзүп чораан Дайынчы, Малчын, Ие бистен чарлып чоруткан. Ынчангаш тыва эки турачы Вера Чүльдүмовна Байлак-биле байырлажып, сөөлгү оруунче үдээр июль 15-тиң хүнүн Тыва Республиканың Баштыңының Чарлыы-биле кажыыдалдың хүнү кылдыр чарлаан. Орнужудулга езулалын Кызыл хоорайга эрттирер. Июль 15-те 10.00 шакта Национал музейге маадыр-биле байырлажырының хамааты езулалы болур.
Улаштыр номчуур...