Ноябрь 3-те Кремльге Россияның Президентизи Владимир Путин «Ада-чурттуң мурнунга ачы-хавыяазы дээш» орденниң II чергезиниң медалын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга тывыскан. Президентиниң Чарлыында ниитилелге националдар аразының болгаш шажын-чүдүлгелер аразының тайбың база чөпшээрежилгелиг чоруун быжыглаарынга улуг салыышкыны дээш шаңнаан дээрзин айыткан. 

 – Ол бедик шаңналды Шолбан Валерьевич Президентиниң холундан алган деп дыңнадым. Республика Баштыңынче бодумнуң байыр чедириишкинимни чоруттум.

 Кожуун болгаш хоорай төлээлекчилер хуралының сентябрьда соңгулдаларының соонда, олар-биле керээзи төнген муниципалдыг чагырга даргалары-биле ужуражылгаларны Тываның Баштыңы эрттирген. Шолбан Кара-оол чугаалажылганың соонда дараазында хуусаада кандидатты салыр азы солуур дугайында шиитпир хүлээп алдынар дээрзин дыңнаткан. Тывада тус чер чагыргаларының баштыңнарын муниципалдыг тургузугнуң төлээлекчи эрге-чагырга органы конкурс езугаар сити-менеджер кылыр соңгуурун сагындыраал.

 Республиканың медицина профилактиказының төвүнүң берген медээзи-биле алырга, «Кадыкшылдың маршруду» губернатор төлевилелиниң боттанылгазы-биле 2015 чылдың эгезинден бээр 499 малчынны шинчээн. Шинчилге эрткен малчыннарның 15 хуузу шуут кадык деп түңнелди алган. 28 хуузунда азы 141 кижиде аарыгларның эге чадалары барын, а 283 кижиге тускай бедик технологиялыг медицина дузазы херегин тодараткан.

 Ведомствонуң компетенциязынга хамааржыр ажыл-чорудулгалыг адырларда коррупцияга удур чырыдыышкын айтырыгларының талазы-биле «дорт шугум» телефону Тываның экономика яамызында ажылдап эгелээн. Четверг санында эртенгиниң 9 шактан дүштекиниң 12 шакка чедир 2-31-07 база 2-30-71 телефоннар дамчыштыр республиканың чурттакчылары сайгарлыкчы чорук болгаш инвестиция талазы-биле харыылап турар сайыттың оралакчызындан консультацияны ап болур.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Ада-чурттуң мурнунга ачы-хавыяазы дээш» орденниң медалы-биле шаңнаткан. 

 Россияның Президентизи Владимир Путин ноябрь 3-те Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга «Ада-чурттуң мурнунга ачы-хавыяазы дээш» орденниң II чергезиниң медалын тывыскан. Президентиниң Чарлыының сөзүглелинде ол шаңналды ниитилелге националдар аразынга болгаш шажын-чүдүлгелер аразынга тайбыңны болгаш чөпшээрежилгени быжыглаарынга улуг салыышкыны дээш тывыскан дээрзин чугаалап турар.

 Ноябрь 3-те Кремльге күрүне шаңналдарын тыпсырының байырлыг езулалы болуп эрткен. Шаңнал алганнарның аразында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол база бар. Россияның Президентизи Владмимир Путин регионнуң баштыңын националдар база конфессиялар аразынга тайбыңны база ниитилелде чөпшээрежилгени быжыглаарынга киирген улуг үлүг-хуузу дээш «Ада-чурттуң мурнунга ачы-хавыяазы» орденниң II чергезиниң медалы-биле шаңнаан.

 Республиканың чазаа эът болбаазырадыр кластерниң баазалыг бүдүрүлгези болур – күрүне-хуу эштежилге негелдези-биле эът комбинадының тудуунче кирген. Төлевилелдиң ниити өртээ – 105 млн. рубль, ооң чамдыызын чазак «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң акша-хөреңгизи-биле акшаландырарын, өске кезиин – хуу инвестор болур, КХЭ-ге киришкеш, конкурсту ойнап алган Чеди-Хөл кожуундан Чечена Оюннуң тараачын-фермер ажыл-агыйы акшаландырар.

 Кызыл хоорайда колбаса бүдүрүкчүзү, билдингир сайгарлыкчы, 50 харлыг Якоб Александрович Нанеташвили Тывада 26 чыл чурттап турар. Ооң бүдүрүлгезиниң барааны 2012 чылда «Сибирьниң тулган барааннары болгаш ачы-дузалары» регионнар аразының конкурузунуң лаураеды, 2013 чылда «Россияның тулган 100 барааннары» бүгү-российжи конкурстуң лауреады, «Шынарның тергиини» демдектиң эдилекчизи.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң чарлыы-биле Чеди-Хөл кожуунда тараачын-фермер ажыл-агыйының удуртукчузу Чечена Оюнга «ТР-ниң көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы» атты тывыскан. 

 Тараачын-фермер ажыл-агыйының удуртукчузу «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң идепкейлиг киржикчизи, муң малдыг малчын, 2012 чылдың сентябрьдан бээр ажыл-агый биче хемчээлдиг сүт заводун тудуп турар.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Чоннуң чаңгыс деминиң хүнүнүң бүдүүзүнде күрүне шаңналдарын тывыскан. Шаңнал тыпсырының езулалы Тываның Чазааның бажыңынга байырлыг байдалга болуп эрткен.

  Шолбан Кара-оол чыылганнарга изиг байырны чедирген.

 — Байырлыг езулалдың хүндүлүг киржикчилери! Коллегалар! Эш-өөр! Силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен!

 Кызыл кожууннуң төвү Каа-Хем суурда чаа уруглар сады ажыттынган. Объектини 280 уругга кылдыр туткан-даа болза, ажыглалче киирген соонда аңаа 314 чаштарны үлээп алыр арга тургустунган, 80 ажылдакчы ажылдаар. «Сылдысчыгаш» уруглар сады Каа-Хем суурнуң эң-не эки микрорайонунда – хөйнүң кичээнгейин хаара тудар спортчу-культура төвүнүң тудуундан ырак эвесте туттунган.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол бодунуң база республиканың хөй националдыг чонунуң мурнундан Египетке авиакатастрофага мөчээннерниң төрээннеринге болгаш чоок кижилеринге кажыыдалын илереткен. «Российжи самолет коргунчуг айыыл-халапка таварышкан. Ол рейске төрээн болгаш чоок кижилерин чидирген кижилерге ханы кажыыдалды илереттивис» - деп бодунуң блогунда Шолбан Кара-оол бижээн.

10.00 шакта Кызыл хоорайның школалар аразынга национал культуралар фестивалы; 

16.00 шакта «Найысылал» арт-төпке тыва чоннуң езулалдар болгаш чаңчылдарының дугайында «Хүндүлээчел өг» кежээ. 

18.00 шактан 23.00 шакка чедир Национал музейге «Уран чүүлдүң дүнү» акция.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Россияның ОБЯ-зының Сибирьниң регион төвүнүң чаа начальниги, иштики албанның генерал-лейтенантызы Сергей Диденко-биле ужуражып чугаалашкан. Ол ужуражылгага республика Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Владимир Фалалеев биле ОБЯ-ның Тывада Кол эргелелиниң начальниги Андрей Назаров киришкен.