Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


План праздничных мероприятий, посвященных празднованию Дня Республики Тыва

День Республики Тыва был утвержден как государственный праздник законом республики №143 от 12 февраля 1999 года «О праздничных днях Республики Тыва». В республике этот день является выходным.

Подробнее...

Новости

RSS
24.07.2013 16:32 / Мероприятия
Рослесхоз поддержал обращение Главы Тувы о создании в регионе современного лесного питомника
 Селекционно-семеноводческий центр по выращиванию сеянцев сосны и лиственницы с применением современных биотехнологий будет построен в Туве. Рослесхоз согласился с ходатайством главы республики Шолбана Кара-оола о внесении тувинского питомника в перечень объектов государственной программы «Развитие лесного хозяйства». Кроме того, руководитель федерального агентства Владимир Лебедев заверил премьера Тувы, что затраты на лесной питомник будут включены в качестве дополнительной потребности в объемы финансирования, учитывая необходимость региона в качественном посадочном материале из семян с улучшенными наследственными свойствами. 
Подробнее...
24.07.2013 15:34 / Спорт
В Туве  увеличивается количество спортсменов, входящих в сборные команды России

В настоящее время кандидатами в состав сборных команд Российской Федерации являются 30 тувинских спортсменов. В 2011 году их было 23, в 2012 году – 28. В республике намерены и дальше планомерно развивать спорт высших достижений. С этой целью правительством региона утверждена республиканская целевая программа «Подготовка спортивного резерва в Республике Тыва на 2014 – 2016 годы». Представляя проект, министр по делам молодежи и спорта Тувы Уран-Кыс Ондар отметила: «Реализация программы позволит к 2016 году увеличить количество молодых спортсменов, принимающих участие во всероссийских и международных состязаниях, до 200 человек. До 100 человек должно возрасти число перворазрядников, до 70 – кандидатов в мастера спорта, до 40 человек – кандидатов в состав сборных команд РФ».

Подробнее...
24.07.2013 15:12 / Общество
Глава Тувы поздравил  первого президента  республики Шериг-оола Ооржака с Днем рождения

Сегодня, 24 июля, Шериг-оолу Дизижиковичу Ооржаку исполняется 71 год. Он возглавлял республику с 1992 по 2007 годы. Глава Тувы Шолбан Кара-оол поздравил его  с днем рождения и пожелал успехов. В приветственном адресе говорится: «Уважаемый Шериг-оол Дизижикович! Позвольте сердечно поздравить Вас с Днем рождения и искренне пожелать Вам крепкого здоровья, бодрости, активного творческого долголетия, успехов и удачи во всех начинаниях на благо родной Тувы!» Напомним, Шериг-оол Дизижикович Ооржак родился в 1942 году в селе Шекпээр Барун-Хемчикского кожууна Тувы. В 1990-м, в переломные для Тувы и всей России годы, был избран новым депутатским корпусом Верховного Совета Председателем Совета Министров. 

Подробнее...
24.07.2013 13:14 / Спорт
Спортсменка из Тувы вошла в состав сборной России по дзюдо для участия в XXII Cурдлимпийских играх

По результатам отборочных Чемпионатов России по дзюдо и вольной борьбе, которые прошли в апреле и мае текущего года, известная спортсменка Дженни Чамыян завоевала право участвовать в составе сборной команды России по дзюдо в XXII Cурдлимпийских играх, которые состоялся в городе София (Болгария) с 26 июля по 5 августа 2013 года. В них примут участие около 4 тысяч спортсменов из 85 государств. В течение июня и июля Дженни прошла два учебно-тренировочных сбора в городе Зеленограде. В эти дни она участвует в третьем заключительном сборе, после чего отправится в Софию в составе сборной команды страны, сообщили в министерстве по делам молодежи и спорта республики.

Подробнее...
23.07.2013 19:41 / Бюджет
В Туве увеличился объем налоговых поступлений от предприятий добывающей промышленности

Горнодобывающие предприятия принесли в бюджет Тувы в I полугодии 2013 года 273,5 млн. рублей. Сегодня в Министерстве промышленности и энергетики республики, к ведению которого они относятся, подвели промежуточные итоги выполнения подведомственными предприятиями прогнозных показателей по налоговым отчислениям и сборам. Как сообщили в министерстве, в целом по отрасли, в которую входят добывающая, обрабатывающая промышленности и ТЭК, план налоговых отчислений в бюджет перевыполнен в I полугодии на 28 %. Вместо ожидавшихся 308,5 млн. рублей предприятия пополнили госказну более чем на 317 млн. рублей. Наибольший прирост налоговых объемов обеспечен по земельному налогу – на 30,5 % к плану, по платежам за пользование природными ресурсами – на 45,2 %, по специальным налоговым режимам, в которые входят НДС, плата за загрязнение окружающей среды и другие налоги, - в 11 раз. 

Подробнее...
23.07.2013 18:41 / Спорт
В Туве принята программа  развития   физкультуры и спорта для  людей  с ограниченными возможностями здоровья

Правительство региона утвердило республиканскую целевую программу «Развитие адаптивной физкультуры и спорта в Республике Тыва на 2014 – 2015 годы» с общим объемом финансирования в сумме 3 миллиона 760 тысяч рублей. Как отметила министр по делам молодежи и спорта Уран-Кыс Ондар, документ разработан в рамках исполнения поручения Президента России Владимира Путина, данного в ходе встречи с со спортсменами-паралимпийцами после их успешного выступления на Паралимпийских играх 2012 года. Напомним, что среди героев спортивного форума был тувинский лучник Михаил Оюн, завоевавший бронзу в личных состязаниях и золото – в командных.

Подробнее...
23.07.2013 14:32 / Культура
Студия «Культура»  (г. Санкт-Петербург) готовит телепрограммы к 100-летию единения России и Тувы

Две телепрограммы будут сняты в Туве в сотрудничестве с Министерством информатизации и связи республики. Творческий интерес одного из самых сильных журналистских коллективов России связан с темой прошлого и предстоящего России, поиска ответа на больные вопросы современности. Как отмечает заместитель главного редактора телеканала «Культура» Белла Куркова, во время командировки съемочная группа во главе с Тамарой Родионовой намерена работать с людьми разных профессий и разного рода занятий, в том числе оленеводами, охотниками, исполнителями горлового пения, представителями разных конфессий, историками и археологами, золотодобытчиками. 

Подробнее...
23.07.2013 12:36 / Сельское хозяйство
В Туве  разворачивается кормозаготовительная кампания

На 23 июля в республике скошены травы на 2856 гектарах, заготовлено 2 609 тонн сена. На луга вышли 24 бригады кормозаготовителей, задействовано 390 единиц техники. Как сообщил заместитель министра сельского хозяйства и продовольствия Сергей Оюн, к сенокосу приступили в Каа-Хемском, Тандинском, Чаа-Хольском, Пий-Хемском, Кызылском, Чеди-Хольском, Тоджинском районах. Наиболее активно работы идут в Чаа-Хольском, Каа-Хемском Тандинском районах, в первом план заготовки кормов выполнен на 12%, во втором – на 5%, в третьем – на 4, 3 %. «Травостой, по сравнению с прошлым годом, оценивается как удовлетворительный, хотя поздняя весна и холодное начало лета задержали созревание трав, – отметил Сергей Оюн. – Массовая кормозаготовительная кампания начнется с 1 августа».

Подробнее...
23.07.2013 11:55 / Конкурсы
Продолжается прием документов в рамках конкурса на замещение вакантных должностей в министерствах

Напоминаем, что 6 июля т.г. Правительство Республики Тыва объявило конкурс на замещение вакантных должностей государственной гражданской службы Республики Тыва. Это должности первого заместителя министра промышленности и энергетики, заместителя министра природных ресурсов и экологии, заместителя министра экономики и заместителя министра дорожно-транспортного комплекса Республики Тыва. Документы от соискателей на указанные должности принимаются до 26 июля включительно.

Подробнее...
23.07.2013 09:59 / Мероприятия
Оргкомитет по подготовке празднования 100-летия единения России и Тувы и основания г. Кызыла возглавил Игорь Слюняев
Председателем организационного комитета по подготовке и проведению празднования 100-летия единения России и Тывы и основания г. Кызыла назначен Министр регионального развития Российской Федерации Игорь Слюняев. Распоряжение Правительства Российской Федерации о его назначении подписано Дмитрием Медведевым 15 июля 2013 г. Сообщение о назначении Слюняева опубликовал 19 июля официальный сайт Минрегиона РФ. Напомним, что мероприятия, связанные с празднованием 100-летия единения России и Тывы и основания г. Кызыла, в соответствии с Указом Президента Российской Федерации от 8 августа 2011 г. № 1057 будут проведены на федеральном уровне в 2014 году.
Подробнее...

Фоторепортажи

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко посетил Противотуберкулёзный диспансер и терапевтический корпус Ресбольницы №1 Республики Тыва

08.12.2023

Михаил Мурашко проинспектировал работу нового многофункционального медцентра в Кызыле

08.12.2023

Глава Тувы встретился с региональным активом добровольческого движения «Волонтёры-медики»

05.12.2023

В Москве состоялся триумфальный концерт мастеров культуры и искусств Тувы и Минобороны России

23.11.2023

Концерты мастеров культуры и искусств Тувы покорили посетителей выставки «Россия»

22.11.2023

Молодожёны из Тувы сыграли свадьбу на Международной выставке «Россия»

21.11.2023

На международной выставке-форуме Россия прошел День Республики Тыва

21.11.2023

День Сибири на международной выставке-форуме "Россия" в ВДНХ

16.11.2023

Глава Тувы принял участие в Конференции регионального отделения Народного фронта

10.11.2023

Глава Тувы обсудил перспективы сотрудничества с представителями политических партий

05.11.2023

Открытие международной выставки "Россия" в ВДНХ

05.11.2023

В Туве проходят праздничные мероприятия, приуроченные к Дню народного единства

04.11.2023

Накануне Дня народного единства Глава Тувы наградил труженников республики

03.11.2023

Глава Тувы поздравил коллектив Центра народного творчества и досуга с 75-летием

25.10.2023

В микрорайоне «Спутник» в Кызыле благодаря нацпроекту открылся современный культурный центр

10.10.2023

I Международный турнир за Кубок Министра обороны РФ

08.10.2023

Глава Тувы чествовал педагогических работников

05.10.2023

150-летие города Чадан и Алдыы-Хурээ

24.09.2023

Гала-концерт Дней Армейской культуры в Республике Тыва

21.09.2023


 
Медээлер
RSS
11.11.2013
Онзагай, ховар мергежилдиг
РФ-тиң Президентизи Владимир Путин 2012 чылдың декабрь 30-де «РФ-тиң инвалидтерниң социал камгалалының» дугайында Федералдыг хоойлуда немелдени киирген. Ында бо чылдың январь 1-ден эгелеп РФ-те имнээр күрүне дылы немешкен.
Россияның кулаа дыңнавастар чөвүлели ниитилелдиң дыңнавас кижилериниң нарын айтырыгларын кичээнгейге алыры-биле тургустунган. Имнээр очулдурукчулар профессионал байырлалын октябрь 31-де демдеглээр. Олар кулаа дыңнавас кижилерге юридиктиг, экономиктиг, социал ачы-дузаны чедирип турар. Ынчангаш олар — дыңнавас кижиниң «кулаа».
  
Улаштыр номчуур...
11.11.2013
«Азия төвү» кандыг болурул?
Каа-Хем биле Бии-Хемниң белдиринде «Азияның төвү» тураскаал — чүгле Кызыл хоорайның эвес, а бүгү рес­публиканың онза солун чери. Тураскаалдың мрамордан кылган 2 метр таваанда делегейниң диптерин хевирлээн улуг шардан дээрже үш кырлыг 10 метр суурга дүндүүштелип үнген.Тураскаалда тыва, орус, англи дылдарда «Азияның төвү» деп чайырлап бижээн.
Азияның географтыг төвүн аргыжылга оруктарының инженери, Каа-Хемниң шинчилел ажылдарының партиязының даргазы В.М.Родичевтиң Санкт-Петербург хоорайга 1910 чылда чырыкче үнген «Урянхай крайның дугайында очерк» деп номунда эң баштай бижээн. Англичан доктор Проктор XIX вектиң 90 чылдарда Урянхай девискээринге албан-биле келгеш, Салдам суурга Г.П.Сафьянов дээр байның коданынга Азий диптиң төвүн херечилээн даш чагыны тургускан.
Улаштыр номчуур...
08.11.2013
Чурттуң салым - чолун шиитпирлээн
Ноябрь 4 – Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү. Бо байырлалды 1612 чылда Кузьма Минин биле Дмитрий Пожарскийниң башталгазы-биле чоннуң ополчен шерии Москваны поляк эжелекчилерден хостаан төөгүлүг болуушкуннарга тураскаадып тургускан.2004 чылдың декабрьда Россияның Президентизи Владимир Путин «Россияның шериг алдарының (тиилелгелиг хүннер) хүннериниң дугайында» Федералдыг хоойлунуң бирги чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» Федералдыг Хоойлуга ат салганының соонда Россияга бир-ле дугаар бүгү чоннуң бо чаа байырлалын 2005 чылдың ноябрь 4-те демдеглеп байырлаан. 
Улаштыр номчуур...
08.11.2013
Россия-биле харылзааларны быжыглааны дээш
Бо чылдың ноябрь 4-те Кремльге Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле холбашкан хүлээп алыышкын болган. Аңаа Владимир Путин Россия-биле найыралды, кады ажылдажылганы быжыглаарынга, культура харылзааларын сайзырадырынга улуг салыышкыны дээш чамдык даштыкы хамаатыларга Россия Федерациязының күрүне шаңналдарын тывыскан.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Тываның Чазааның  Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Очур-оолдуң хенертен мөчээнинге кажыыдал илередиишкини

     Дүүн Чазактың аппарат хуралы амыдырал - чуртталгазындан эрте чарлып чоруткан Мөңгүн - Тайга кожууннуң чагырга даргазы Алексей Ооржакович Очур-оолдуң чырык адынга тураскааткан кажыыдалдың минутазындан эгелээн. Кадыының байдалы баксырап турган - даа болза, ол амыдыралының сөөлгү хүнүнге чедир харысаалгалыг ажылынга ажылдап турган. Чуртталгазының сөөлгү хүнүнде малчыннарның кыштаглаашкынга белеткелин хынап чорааны - Алексей Ооржаковичиниң шудургу ажыл - агыйжы, даанган ижинге бердинген чоруунуң көскү херечизи. Алексей Ооржакович Очур-оол октябрь 26 - да, 55 харлыында хенертен мөчээн. Ол 1959 чылдың октябрь 1 - де Тыва АССР - ниң Мөңгүн - Тайга кожууннуң Мугур - Аксы суурга төрүттүнген. 1982 чылда Красноярскиниң күрүнениң башкы институдун дооскан, 1996 чылда Россияның Федерациязының Президентизиниң чанында Россияның күрүне албанының академиязынга “күрүне болгаш тус - чер удуртулга” деп мергежилин чедип алган.  

Улаштыр номчуур...
29.10.2013
«Байлаңдан байыыр»
Барыын-Хемчик кожууннуң Ак сумузу — Тываның бир өзүп-сайзырап, үениң аайы-биле чаарттынып олурар суурларының бирээзи. Актың чагырга даргазы Иван Оттук-оолович Куулар бодунуң чаңгыс чер-чурттугларының дугайында чоргаарал-биле чугаалап олурар:
 – Ак сумузу Барыын-Хемчик кожууннуң девискээринде. Ында ниитизи-биле 845 кижи чурттап турар. Уруг-дарыывыс суурнуң уруглар садында, ортумак школада хаара туттунган. Школада 100 өөреникчи бар, эмнелге ажылдап турар. Дөң-Терезинден чонувустуң чоргаа-ралын кыптыктырып чоруур ат-алдарлыг улус-даа үнген. Ада-чурттуң Улуг дайынынга эки туразы-биле Монгуш Шет болгаш Чот ийи алышкылар киришкеш келген. 
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Ийи дакпыр Маадыр ие
Россияның протекторадынга Тываның киргенинден бээр мугур 100 чыл, Кызыл хоорайның таваан салганындан бээр база 100 чыл болурун билир болгай силер. Россия чергелиг улуг байырлалга белеткенип тургаш, херээжоктар диртип чорааннарывыстың херээженнер болу бергенин, оларга күрүнениң эң дээди шаңналын – Маадыр ие атты тыпсып турар апарганын уттур эргевис чок. Тыва дылда «херээжок» биле орус дылда «женщина» деп ийи аңгы чоннуң ийи аңгы уткалыг ийи сөзүнүң бирги-бирги чартыын Пальмбах баштаан эртемденнеривис 1930 чылда бириктириптерге, «херээжен» деп чаа сөс тывылгаш, базымчага чораан кыс чонга эр кижи-биле дең эргени берген.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Адазының ажыл-херээн уламчылаан
ТР-ниң Национал музейинге Россияның Чурукчулар эвилелиниң кежигүнү, ТР-ниң Күрүне шаңналының лауреады, Россияның алдарлыг чурукчузу, «Москва 850 харлаан» медальдың эдилекчизи Эрес-оол Байындының 65 харлаанынга тураскааткан ийи дугаар хууда делгелгези болган.Э.Б.Байынды – алдарлыг чурукчу (даш-чонукчузу) өг-бүлениң ажыл-херээ-ниң уламчылакчызы. Ооң ат-сураглыг адазы Байыр Сарыгович Байындыга – «РСФСР-ниң И.Е.Репин аттыг Күрү-не шаңналының лауреады» атты 1972 чылда тывыскан. Бодунуң ынак ажыл-херээнге ол оглун өөредип каан. Ачазы биле кырган-ачазы ат-сураглыг улусчу ус-шевер Монгуш Черзи ажылдап орда, бичии Эрес оларны көрүп, чонар-даштан дириг амытаннар, мал-маган канчаар «дирлип» кээрин магадап чорааш, школачы үезинден-не оларны өттүнүп чуруурунга, чонар-даштан чазаарынга ынак апарган.
Улаштыр номчуур...
29.10.2013
Улуг-Хемниң эрик кыры
2014 чылда  Тыва биле Россияның демнежилгезиниң болгаш Кызыл хоорайның 100 чылдарының юбилейлеринге белеткелде Улуг-Хем кежир көвүрүгден Чүргүй-оол кудумчузунга чедир база ооң чоогунда девискээрниң чаартылгазы чугула черни ээлеп турар. Амгы үеде кол ажылдар парк девискээринде: септиң эриктерин бетоннап, ооң дүвүн улам ханыладып, аштап-арыглап турар. Септиң эриин дургаар ыяштарны кезип каапкан, паркче кирер кол эжиктен «Алантос» ресторанга чедир дөрт кырлыг ыяштарны салган. «Кызыл партизаннар» тураскаалын долгандыр база кырлыг ыяштарны дөжей салган. «Азияның төвү» тураскаалдың чанынга турар чаа ресторанның тавааның оңгарын каскан. Сесерлигде эрги асфальт шывыын ап каапкан. Күрүнениң биче хемчээлдиг хемелер инспекциязының оран-бажыңын бускан.  
Улаштыр номчуур...
22.10.2013
Орукчулар мөөрейи
Октябрь 16-да, орук ажыл-агыйының ажылдакчыларының профессионал байырлалының бүдүүзүнде, Кызылдан Абаканче углай оруктуң 40 дугаар километринде Бегреда деп черге экскаватор, автогрейдер, чиик база аар чүък машиналарының чолаачыларының аразынга мөрей болуп эрткен.4 чыл улаштыр эртип турар мөрейге республиканың билдингир тудуг организациялары«Восток» КХН-ниң, Туран хоорайның ДЭП-364-түң база «Сибирьниң оруктары» КХН-ниң Абакан хоорайда баазазының ажылдакчылары киржир дээш чедип келген. Аарыкчылар база-ла хөй. Оларның аразында Кызыл хоорайның транспорт техникумунуң «автооруктар тудуу» салбырының 3-кү курузунуң студентилери база бар.Мөрейни Федералдыг орук агентилелиниң федералдыг күрүне албан чери «М-54-Енисей» автомобиль оруунуң Тыва Республикада эргелели эрттирген. Кол сорулгазы — орук ажылдакчыларының мергежилин бедидери, арга-дуржулга солчуру, аныяк-өскен аразынга орукчунуң ат-алдарын көдүрери.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Самолетка олуруп,иви мунуп чорааш…
Олимпий одунуң Эстафетазы Тываның найысылалынга ноябрь айда келир.
 Россияның сөөлгү элээн каш чыл дургузунда белеткенип келгени «Сочи 2014-түң» Олимпий одунуң Эстафетазы Москвадан үнүпкен. 123 хонуктуң дургузунда Эстафета чурттуң 2900 хоорай, суурларын таварыыр. Ниитизи-биле Олимпий оду 65000 ажыг километрни эртер, ону автомобильдер-биле, поездилер-биле, самолеттар-биле, оон туржук үш аът кошкан орус терге-биле болгаш ивилер-биле чедирер.Чаңчыл езугаар Олимпий одун Грецияга кывыскан, октябрь 6-да ону Москвага эккелген. Бүгү чуртту дургаар эрткеш, Эстафета Москвадан Сочиге чедерде, бистиң чуртувустуң төөгүлүг, культурлуг болгаш онза чараш черлерин эртер, оларның аразында Ясная Поляна, Курштуң Россия талазында кезиин, Авачин вулканнарын болгаш Кижиде музей-заповедникти таварыыр. Чаа 2014 чылды Эстафета Россияның эң чараш хоорайларының бирээзи — Татарстанның найысылалы Казаньга уткуур. Ону эрттирип турарларның бодалы-биле алырга, Эстафетаның оруунга Россияның чурттакчы чонунуң 90 хире хуузу таваржыр, ынчангаш бистиң чуртувустуң 130 миллион чурттакчызы Эстафетаның киржикчилери болгаш көрүкчүлери болур аргалыг.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
Эзирик чолаачының хайындан
Эрткен неделяда ТР-ниң Иштики херектер яамызынга орук озал-ондааның талазы-биле кем-херек үлгедиишкиннерин канчаар илередип турарының дугайында чугаалашкан. ТР талазы-биле ИХЯ-ның истелге эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы—истелге кезээниң начальниги, юстицияның подполковниги Мөңге-Назын Бичелдеевич Мөгедир массалыг информация чепсектеринге та­йылбырны берген. 2013 чылдың сөөлгү 8 айында республикага 95 орук озал-ондаа болган. Эрткен чыл-биле деңнээрге, көргүзүглер 10,5 хууга көвүдээн. Бо чылын 49 орук озал-ондаанга 54 кижи амы-тынындан чарылган, ооң иштинде 5 чаш ажы-төл, 16 херээжен. Ол дээрге-ле эрткен чыл-биле деңнээрге, 22 хуу хөй болуп турар. Бо чылын эзирик 23 чолаачының хайы-биле автоорук озал-ондактары болган.
Улаштыр номчуур...
21.10.2013
«Бистиң республикавыска эки деткимче херек»
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ-лериниң удуртукчулары-биле интервьюзунуң уланчызы

Инна Дамба-Хуурак, «Шын» солуннуң кол редактору: «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп төлевилелче улуг кичээнгейни салып турар-дыр силер, Шолбан Валерьевич. Ону чоокта чаа, чыл эгезинде эгелээн болгай, ынчалза-даа чамдык түңнелдер амдыгааштан көстүп келген. Ол дугайын чүү деп бодап тур Силер?
Шолбан Кара-оол: Ол теманы калбаа-биле чырыдып турарыңар дээш четтирдим. Төлевилелдиң алыс түңнелдериниң дугайын чугаалаары ам-даа элек. Мээң бодап турарым-биле алырга, эгези ам салдынган-дыр. 175 төлевилелди сайгарып көрдүвүс, оларның 105-жин күү-сеткен ийикпе, күүседип турар. Дыт саадын белеткээр дээн төлевилел меңээ аажок таарышкан. Сааттың шынары-даа, ону савалааны-даа чогумчалыг, ону Тывадан дашкаар безин садып болур. Каа-Хем кожуунда суугулар бүдүрүп эгелээн, Мөңгүн-Тайгада мээң аттажым Шолбан Кара-Сал тууйбу бүдүрүлгезинче кирген. Чеди-Хөлде сүттү бүдүрериниң болгаш болбаазырадырының талазы-биле эки төлевилелдер бар, ол продукция тус черниң бараан рыногунда олутту ээлепкен. Дааранылга болгаш суй белек кылыглары хөйү-биле делгеттинген.
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың МИЧ удуртукчулары-биле ужуражылгазы
Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче киргениниң 69 чылының бүдүүзүнде Тыва Респуб­ликаның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың солуннарының база КТРК - ның тус чер филиалының кол редакторларынга интервьюну берген. Келир чылын болур юбилейлерге белеткел дугайында айтырыгдан ол эгелээн.
Роман Тас-оол, «Тувинская правда»: Шолбан Валерьевич, юбилейлерни байырлаарынга чедир хөй-даа эвес үе арткан-дыр – он ай, а кылыр чүүлдер ам-даа хөй. Шыны-биле чугаалап көрүңерем, республиканың курлавырларын болгаш саң-хөө арга-шинээн хөлүн эрттир үнелепкен эвес силер бе?
Шолбан Кара-оол: Чугааны эгелээринге нарын айтырыг-дыр. Билир силер, бедик сорулгалар чокта, эки чогаадыкчы бодал чокта, харын-даа мырыңай, эки турамык чорук чокта, субъектиниң баштыңы азы муниципалитеттиң баштыңы, суурнуң баштыңы дээн ышкаш албан-дужаалдарже семээн-даа ажыы чок деп бодаар мен.
Мындыг байдалдарда меңээ үлегер – Сергей Күжүгетович Шойгу. Шак ындыг таварылгаларда ооңмындыг үлегер чугаазы бар: «Чүнү шыдаар сен – ону кыл, ооң соонда чүү-даа болгай аан». Бистиң аравыска чугаалажырга, баштай дээрезинде мындыг бодал база сагыжымга кирген: ооң мурнунда кылып турганы ышкаш, юбилейлерни ынчаар демдеглеп эрттириптер бе: эки банкет, хүреш маргылдаазы, аът чарыжы дээн дижик…
Улаштыр номчуур...
16.10.2013
 Кичээнгейде — уругларның эрге-ажыы
Эрткен неделяда ТР-ниң Дээди судунга РФ-тиң Дээди судунуң даргазы Александр Кликушинниң киржилгези-биле семинар-хурал болуп эрткен. ТР-ниң Дээди судунуң даргазының оралакчызы Алекмаа Салчак семинарны удуртуп эрттирген. Хуралдың темазы — назы четпээннерниң эрге-ажыын камгалаары болгаш оларга чөптүг дузаны чедирери. Хемчегге район судьяларындан аңгыда, РФ-тиң Суд приставтарының албанының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Г. Михайлик, Тыва Республикада уругларның эрге-ажыының талазы-биле бүрүн эргелиг төлээ С. Аракчаа, ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруглар херектериниң талазы-биле агентилелиниң даргазы Н. Ховалыг, Хакасияның Дээди судунуң даргазының оралакчызы С. Доможаков дээш, оон-даа өске чалаткан аалчылар киришкен.
Улаштыр номчуур...