Правительство Республики Тыва
Для организаций:(39422)9-72-95,
(39422)9-72-96
Для граждан:(39422)2-30-96
Факс:(39422)2-13-54, 2-13-40
E-mail:ods@tuva.ru
Пресс-служба:(39422) 9-72-32
E-mail:pressa@rtyva.ru
|
Главное
В Туве с рабочим визитом находится команда экспертов региональной благотворительной общественной организации «Центр лечебной педагогики» во главе с членом Совета при Правительстве РФ по вопросам попечительства в социальной сфере Анной Битовой. Специалисты прибыли по приглашению руководства республики для оказания методической и иной поддержки местным организациям социального обслуживания, а также чтобы провести консультации и курсы повышения квалификации, в том числе по оказанию психолого-педагогической помощи родителям детей с расстройствами аутистического спектра.
Подробнее...
Новости
24.09.2018 12:53 / Общество
Глава Тувы Шолбан Кара-оол начал проверки готовности сельских котельных к зиме с села Чаа-Холь. Об этом премьер сообщил в социальных сетях, пояснив, что хочет сверить с реальностью то, что ему докладывают на бумаге. Первая же поездка показала, что районные власти не торопятся исполнять требование Главы республики о подаче тепла в отопительные системы социальных объектов с 24 сентября.
«Специально выехал в Чаа-Холь, чтобы самому проверить готовность местной котельной к зиме. Без бумажных докладов. Как чувствовал, они медлят, до сей поры, ремонтируя два котла. Так не пойдет. Снег в горах, а вы до сих пор не топите. Дал кратчайшие сроки для завершения всех сварочных работ, за что головой ответят министр топлива и энергетики, а также председатель администрации Чаа-Хольского района. Найду время, проверю запасы угля. Не подводите, мужики, свой народ», - написал Шолбан Кара-оол об итогах проверки в своем блоге.
Подробнее...
24.09.2018 10:20 / Общество
В Туве прошел круглый стол «Государственная национальная политика в Российской Федерации ее реализация в Сибирском федеральном округе». Он проводился в рамках международной научно-практической конференции «IV Центральноазиатские исторические чтения: пространство культур через призму единства и многообразия». В ходе Круглого стола ученые из разных регионов страны анализировали целую серию концептуальных вопросов современной национальной и этнонациональной политики России, а также межнациональных отношений и конфликтов и этносоциальных процессов. К ученым-обществоведам обратился глава Тувы Шолбан Кара-оол.
«Сегодня мы особо в осмыслении межнациональных отношений – материи тонкой и глубокой, – заявил Шолбан Кара-оол, приветствуя участников Круглого стола научно-практической конференции. – За этим не должно быть шапкозакидательства, попыток одним махом определить, где белое, а где черное».
Глава Тувы отметил, что межнациональная отношения очень сильно зависят от силы государства и развития экономики.
Подробнее...
24.09.2018 09:24 / Мероприятия
В Туву на заседание Совета МАСС соберутся губернаторы сибирских регионов. Первые итоги уборочной страды: средняя урожайность зерновых вдвое выше, чем в 2017 году. Верховный Хурал принял Закон о гарантированном выделении земли под жилищное строительство для людей предпенсионного возраста. Дан старт началу сборки пролетов нового моста через Енисей. В центре внимание - отопительный сезон. Руководство "Межегейугля" займется реализацией социальных проектов. Новый мэр Кызыла начнет работу с 26 сентября. Есть "тувинское золото" на первенстве мира по вольной борьбе среди юниоров в Словакии!
О ГЛАВНОМ
Главы сибирских регионов обсудят в Кызыле вопросы "транспортной доступности"
В конце сентября в Кызыле пройдет заседание Совета Межрегиональной Ассоциации "Сибирское Соглашение". Соберутся главы субъектов Сибирского федерального округа.
Подробнее...
21.09.2018 19:26 / Энергетика
Глава Тувы Шолбан Кара-оол потребовал от надзорных органов максимальной строгости при оценке действий управляющих компаний и ТСЖ, проигнорировавших требования властей республики и энергетиков о подготовке находящихся в их зоне ответственности систем отопления. Жесткие меры продиктованы тем, что в период отопительного сезона 2018-19 годов Кызылская ТЭЦ планирует применить график регулирования температуры теплоносителя 150/70. То есть, по магистральным сетям до домовых систем отопления вода должна подаваться нагретой до 150 градусов, а возвращаться на теплоцентраль остывшей не ниже 70 градусов.
Как пояснили специалисты, за последние, как минимум, два десятилетия такой график отопления столицы будет применен впервые. Ранее температурный режим даже в самые суровые холода не превышал уровня 95/70.
Подробнее...
21.09.2018 16:45 / Конкурсы
Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Тыва объявляет прием документов для проведения конкурса по отбору проектов, направленных на поддержку начинающих фермеров в республике для оказания государственной поддержки в их реализации с 19 сентября по 1 октября 2018 года (с 9 по 18 час).
В конкурсе могут принять участие крестьянские (фермерские) хозяйства, соответствующие требованиям конкурса.
Конкурсные заявки, представленные после истечения срока подачи конкурсных заявок, не принимаются.
Подробнее...
20.09.2018 17:42 / Экономика
Главе Тувы Шолбану Кара-оолу официально представили нового генерального директора ООО «Межегейуголь» - одного из самых крупных разработчиков угольных месторождений региона. Им стал 31-летний Александр Лукиных, до назначения занимавший в компании пост директора по производству. Представить нового управляющего в Туву специально прибыл директор дирекции операционной деятельности дивизиона «Уголь» холдинга «ЕВРАЗ» Александр Макаров.
По его словам, Лукиных – потомственный шахтёр в четвертом поколении, родом из Кемерово. Имеет три высших образования – горный электромеханик, горный инженер подземных разработок и экономист. В «Межегейугле» работает с момента строительства шахты. За четыре года вырос от старшего энергетика до директора по производству, под началом которого шахта вышла на рекордные объемы добычи.
Подробнее...
20.09.2018 12:55 / Экономика
Заседание Совета МАСС пройдет в Кызыле в конце сентября 2018 года с участием глав субъектов Сибирского федерального округа. Основной тематикой общения станет вопрос развития транспортной доступности сибирских регионов, а также совместных экономических проектов.
В рамках проводимых мероприятий планируется подписать соглашение с руководством Республики Хакасия и Кемеровской области о строительстве дороги до г.Новосибирска, минуя большой крюк через Красноярский край. С губернатором Республики Алтай будут обсуждены перспективы строительства автомобильной дороги до с.Кош-Агач через Монгун-Тайгинский район Республики Тыва.
Подробнее...
19.09.2018 22:47 / Безопасность
19 сентября расширенным кругом, с участием Главы Тувы Шолбана Кара-оола, руководителя Росфинмониторинга по СФО Андрея Алексеевича Долбня, а также правоохранителей, силовиков и председателей районных администраций обсуждены меры по борьбе с рецидивной преступностью.
Глава Тувы в ходе совещания напомнил, что для усмирения рецидивистов, чтобы образумить бывших заключенных, ограничить их влияние на общество и особенно молодежь им были противопоставлены общественные институты вроде Советов отцов, директоров-мужчин в школах, замов председателей администраций по профилактике правонарушений.
Подробнее...
19.09.2018 19:29 / Муниципалитеты
19 сентября состоялась встреча Главы Тувы Шолбана Кара-оола с избранными депутатами Монгун-Тайгинского района. Выборы прошли 9 сентября.
Явка избирателей составила здесь 87,35 %. В Хурал представителей Монгун-Тайгинского района избраны 16 кандидатов от партии "Единая Россия" и 1 самовыдвиженец.
Выбранный состав депутатов Хурала представителей Монгун-Тайгинского района является очень молодым по возрастному составу, самому старшему депутату 53 года, самому молодому – 24 года, средний возраст депутатов составляет 39 лет. По гендерному составу: 10 мужчин и 7 женщин.
Подробнее...
19.09.2018 11:47 / Транспорт
Глава Тувы Шолбан Кара-оол 18 сентября дал старт началу сборки пролётов нового Коммунального моста через Енисей. Надвижка многотонных пролётных строений на мостовые опоры началась с левого берега, на котором с осени прошлого года было возведено три опоры. По существующей у строителей традиции Шолбан Кара-оол заложил в основание мостовых конструкций монетку – на удачу, пожелав бригаде ООО «Восток» скорого и успешного завершения работ.
«Историческое событие, друзья. Начинается надвижка первого пролета нового Коммунального моста через Енисей в сторону правобережного микрорайона. Процесс основательный, к которому дорожники относятся с душой и сердцем. Пощупал своими руками первые сантиметры, посмотрел, как рождается мост, который сыграет в жизни горожан особую роль и будет спокойно служить много десятилетий. Каждый пролет - 133 метра, 300 тонн, а всего их четыре.
Подробнее...
Фоторепортажи
08.08.2024
18.07.2024
18.07.2024
10.07.2024
09.07.2024
09.07.2024
11.06.2024
10.02.2024
19.01.2024
15.01.2024
01.01.2024
29.12.2023
26.12.2023
25.12.2023
25.12.2023
24.12.2023
23.12.2023
21.12.2023
14.12.2023
11.12.2023
Медээлер
18.02.2014
Тыва Республиканың Чазаанга бо чылдың январь айда болган чөвүлел хуралга Кызыл хоорайга хөй каът бажыңнарны тударын көвүдедириниң, найысылалдың экологтуг байдалының баксыраар чоруун болдурбазының айтырыгларын чугаалажып көрген.
2011-2012 чылдарда Кызылдың девискээринде болгаш хоорай чоогунда харда химиктиг бүдүмелдерниң чүү хире чыылганын шинчилээн эртемденнер база ол хуралдың ажылынга киришкен. Хуралга сөс алган эртемден Наталья Янчаттың дыңнатканы-биле алырга, хөмүр-даш-биле одаар суугуларлыг бажыңнарның чанында харда кижилерниң кадыынга хоралыг химиктиг бүдүмелдер хөй, Кызылдың чылыг-энергетика төвүнүң агаарны хирлендирип турары доктааткан өй-чижектен көвүдевейн турар. Кызылдың агаарын хирлендирбезиниң бир аргалары Каа-Хем хөмүр-даш уургайының хөмүр-дажын эзилдирип болбаазырадыры, энергияның чаа хевирлерин шиңгээдип алыры. Ол хуралга саналдар езугаар алырга, шинчилелдерден өске, Кызыл хоорайны хөмүр-даш ыжы, хөөзүнден хирлендирбес дээш, херек кырында боттандырыпкан тус черниң технологиялары чок бооп турар. Ол хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Кызыл хоорайның агаарының арыг болуру эртемденнерге база хамааржыр айтырыг-дыр деп демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
18.02.2014
Эрткен неделяның дыштаныр хүнүнде Таңды кожууннуң Кызыл-Арыгда 8-ки хевирниң кадыы кошкак уругларның школа-интернадынга «Шын» солуннуң редакциязы аалдап четкен. Херимнеп каан улуг девискээр иштинде хөй санныг бажыңнарның барын бодаарга, мында улуг коллектив ажылдап турары илдең. Школа-интернаттың төп оран-савазынче кирип кээривиске, ооң директору Клара Ивановна Комбу бисти чылыг-чымчак уткуп-хүлээп алды. Орук-суурга кандыг чораанывысты сагыш човап айтыргаш, изиг аъш-чем белеткээн столунче шайлаары-биле чалады. Сүүзүннүг сүттүг шайны аартап ора, удуртукчу башкы интернаттың ажыл-ижи-биле каксы таныштырып чугаалады. Школа-интернатка бажында кемдээшкинниг төрүттүнген, ооң салдарындан угаан-медерелиниң сайзыралы оожум деңнелде уругларны тускай сорулгалыг программа-биле өөредип-кижизидип турар. Мында 77 өөреникчи, 55 башкы болгаш кижизидикчи башкылар
Улаштыр номчуур...
17.02.2014
Афганистандан совет дайынчыларны үндүргенинден бээр 25 чылын демдеглеп турар. Ол дээрге чурттуң шериг төөгүзүнүң арыннарында таңмаланып арткан болуушкун. Совет шериглерни Афганистандан үндүрген хүнү кылдыр февраль 15-ти каш чыл бурунгаар доктааткан. Ол шиитпирни Россияның хөй язы-сөөк чону база афганчыларның эвилелдери чүүлдүгзүнүп деткээн. Февраль 14-те, 12 шакта найысылалдың Тиилелге шөлүнге Ада-чурттуң кызыгаарындан дашкаар албан хүлээлгезин күүседип чораан шериглерни база дайын шөлүнге маадырлыы-биле тулчуп тургаш, хары черге бажын салган оолдарны сактып, хүндүткелдиң, мөгейигниң езулалын эрттирген.
Улаштыр номчуур...
17.02.2014
Чыварлыг кыш адакталып-даа турар болза, соок дыңзыг хевээр. Көдээ ишчилерниң чымыштыг ажылын кайы-даа үеде кидин түлүк деп болур. Республиканың мурнуу кожууннары — Өвүр биле Эрзинниң мал ажыл-агыйларында кыштаглаашкынның эртип турары чүгээр.
Эрзин кожууннуң шупту 266 ажыл-агыйларында, ооң иштинде көдээ ажыл-агыйның — 69, араттарның — 24, биче кооперативтерниң — 10, а хууда дузалал ажыл-агыйларының 163 кышкы турлагларында 11359 баш бода болгаш 106808 баш шээр мал, 102 хаван, 64 теве, 134 куш аймаа чизелеттинген. Бо кыжын хар кылын-даа болза, мал-маганның деңгели хүр-менди. Арай кошкак малды тургузу азырап турар.
Улаштыр номчуур...
13.02.2014
Февраль 11-де ТР-ниң ЧазааныңБажыңынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Соңгу-Чөөн Азия чурттарының регионнар чагыргаларының ассоциациязының(АРАССВА) өөреникчилер болгаш тускай ортумак өөредилге черлериниң сургуулдарыныңаразынга чарлааны Соңгу-Чөөн Азия чурттарының дугайында чогаадыглар мөөрейинге киришкеш, шаңналдыг черлер ээлээн уруглар-биле ужурашкан. Тыва Республиканың өөреникчилериниң, сургуулдарының 20 ажыг ажылдарын 2013 чылдың чайын АРАССВА-ның секретариадының жюри кежигүннеринче чоруткан. Шыңгыы шилилгениң түңнелинде Кызыл хоорайның №3 ортумак школазының 11-ги класстың өөреникчизи Аржаана Куулар бирги черге төлептиг болган. Кызылдың өскүс болгаш ада-иезиниң хайгааралы чок арткан уруглар школа-интернадының 7-ги классчызы Буяна Монгуш, Тээли суур ортумак школазының 7-ги классчызы Дүгер Салчак, 10-гу классчы Челээш Дивии, 3-кү классчы Аялга Дивии, 2-классчы Белек Чошкак база Тываның көдээ ажыл-агый техникумунуң 1-ги курузунуң сургуулу Долаана Монгуш шаңналды алганнар.
Улаштыр номчуур...
13.02.2014
Афганистан, Кабул, Кандагар, Герат, Гиндикуш, Салангыны картадан сонуургап көрүп оргаш, бо хары черлерге бистиң солдаттарывыс тулчуушкунга киржип, коргунчуг дайынның чакпыыл огунга амы-тынын алысканын сактып келдим.Афганистанга дайын 1979 чылдың декабрьдан 1989 чылдың февраль айга чедир 9 чыл, бир ай, 18 хонук үргүлчү-лээн, чээрбиги чүс чылдың ол берге үези төөгүде уттундурбас болуп арткан. Афган дайыны – эң-не берге, дайынчы маргыштыг, чөрүлдээлиг үе. Ол чылдар совет чоннуң сагыш-сеткилинге аар балыг кылдыр арткан. Бо дайынга барык 18 муң офицерлер, солдаттар маадырлыы-биле амы-тынындан чарылган. Тывадан 462 солдат ук дайынга киржип, интернационалчы хүлээлгезин күүсеткен.
Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Өг-бүле — чырык черде кижи бүрүзүнүң эң-не эргим, хайыралыг уязы. Бо бичии «күрүнеге» кижи деткимчени ап, мөзү-шынарга өөренип алыр. Аас-кежиктиг, найыралдыг өг-бүлелерге бүрүн кадык ажы-төл төрүттүнер дээрзинге чөпшээрежир силер бе? Амгы үеде өг-бүле тутпаан аныяк иелерниң доктаамал божуп турары дүвүренчиг байдалды тургузуп турар. Ийи аныяк кижи кады чурттап турар-даа болза, аразында харылзаазын хоойлу-дүрүм езугаар быжыглавас апарган. 2013 чылда республикага ниитизи-биле 8256 чаштар төрүттүнген: өг-бүлелиг азы уруунуң ачазы документ езугаар тодараттынган иелерден 2931 уруг. А күрүнениң бүрүткели-биле бот кылдыр санаттырар иелер 5323 уруг божаан. Моон алгаш көөрге, ажы-төлүвүстүң хөй кезии чедимчелиг, «долу» өг-бүлелерде төрүттүнмейн турар ышкажыл. 2012 чыл-биле деңнээрге, 2013 чылда бадылгалыг өг-бүлелерниң саны 3,58 хуу эвээжээн. А чарылган өг-бүлелер 6,18 хуу көвүдээн.
Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Сочиде команда аайы-биле маргылдаага баштайгы алдын медальды чаалап алган Россияның фигурлуг чуңгулаашкын спортчуларынга байырны Владимир Путин чедирген.
Фигурлуг чуңгулаашкын талазы-биле ужуражылга баштайгы олимпийжи маргылдаа болган, аңаа Президент чедип келген. Оларның оюнун күрүне баштыңчызы индирден хайгаараан болгаш спортчу көргүзүү доосту бээрге бадып кээп, үрде манаан тиилелгези дээш чоргааралын илереткен.Россияның фигурлуг чуңгулаашкын талазы-биле чыынды командазын олимпийжи чемпион Евгений Плющенко болгаш оюннарга бир дугаар киржип турар Юлия Липницкая база эжеш танцылаарлар Елена Ильиных биле Никита Кацалов олар төлээлээннер.
Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Улуг, делгем Россия бодунуң күчү-күжүн делегейге көргүзүп, XXIIКышкы Олимпий оюннарынга аренада 40 муң, экраннар баарында 3 миллиард көрүкчүнү хаара туткан. Бо спортчу маргылдаа аарыкчыларның сагыш-сеткилин хөлзедип, кайгамчыктыг солун болуп, улуг чижилгеге эртер дээрзинге чигзиниг турбас.
Февраль 7-де кежээкиниң 20:14 турда, янзы-бүрү оттар чайнаан дүнеки Сочи хоорайга бүгү чоннуң четтикпейн манааны Олимпиаданың ажыдыышкыны эгелээн. Олимпиаданың маадырлары спортчулар шөлче үнерге, аңгы-аңгы чурттарның баштыңнары оларга улуг-улуг чедиишкиннерни күзеп, байырны чедирген. Кажан Россияның чыынды командазы хостуг, чоргаар, аренаже үнүп келгенде, улуг-бичии аарыкчыларның хей-аъды улам киискип, чурттуң бүзүрелдиг чедиишкини дээш кыйгыны салып, кызыгаар чок өөрүшкүзүн илередип турган.
Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Шүлүкчү башкы Нина Эртинениң 50 харлаанынга тураскааткан «Кызыл-Дагның сылдызы» деп кожуун чергелиг мөөрей Николай Танзын аттыг көдээ Культура бажыңынга бедик деңнелге эрткен. Ыры мөөрейи эгелээриниң бетинде мугур хар харлап турар башкының амыдыралчы болгаш күш-ажылчы намдары-биле көрүкчүлерни таныштырган.Нина Түлүшевна бойдустан дески салым-чаяанныг болуп төрүттүнген: шүлүкчү, танцычы, чурукчу, спортчу, даараныкчы, аргыкчы. Хаакка маңнаарынга, баскетбол ойнаарынга кожуунда кым-даа аңаа четпес. Хүндүткелдиг башкы өөредилге эргелекчилеп, директорнуң оралакчызы болуп, класс удуртукчузу, херээженнер чөвүлелиниң даргазы болуп үре-түңнелдиг ажылдаан. Шынап-ла, ажыл-иштиң кандыызындан-даа чалданмас кижи. Сиген кезип турда, эр кижилерден чыда кагбас. Школада шүлүк, чогаалга сонуургалдыг уругларны «Сылдысчыгаш» бөлгүмче хаара тудуп, хөй чылдарның дургузунда ону билдилиг удуртуп, хөй-ниити ажылынга идепкейлиг болурунга өөреникчилерге төлептиг чижек болуп чоруур.
Улаштыр номчуур...
12.02.2014
Тожу кожууннуң суму школаларының командаларының аразынга Сочиге болур кышкы Олимпий оюннарынга тураскааткан спортчу мөөрей болуп эрткен. Аңаа Тоора-Хемниң, Адыр-Кежиг, Ий база Ийниң санаторлуг школазының школачылары хаак болгаш дагдан шанакка бадар маргылдааларга киришкен. Хаак маргылдаазынга Тоора-Хем школазының командазы бирги черге төлептиг болган. Ийиги база үшкү черлерни Адыр-Кежиг биле Ий школалары тус-тузунда алган.
Улаштыр номчуур...
06.02.2014
2013 чылда бистиң республиканың өскүс уругларынга болгаш ада-иезиниң хайгааралы чок артканнарга 295 квартираны туткан. Бо сорулганы күүседири-биле бюджетке 316,6 млн. рубльди салган. Аныяк кижилерниң көжүп кирип турар чаа бажыңнарын республиканың бүгү муниципалитеттеринде тудуп турар. Оларның иштинде эң ырак болгаш чедери берге черлер база бар. Чижээ, Бай-Тайга кожуунда ийи-ийи аал чурттаар чеди бажың туттунган, Тожуда — алды.2013 чылдың төнчүзүнде Шагаан-Арыг хоорайга, №1 школадан ырак эвесте, чаа бажыңнардан тургустунган кудумчу көстүп келген. Өскүс уруглар чурттаар кылдыр ийи-ийи квартиралыг сес болгаш дөрт квартиралыг бир бажыңны ында туткан. Бажың бүрүзүнүң чанында огород тарыыр болгаш ажыл-агыйга ажыглаар участокту көрген. Ол тудугга 17 млн. рубльди үндүрген. Шагаа бүдүүзүнде 20 чаа бажыңны ээлеринге хувааган, оларның чамдыктары көжүп кире берген, өскелери — белеткенип турар.
Улаштыр номчуур...
06.02.2014
Тыва школаларга өөредилге номнарының төөгүзү оларның амгы үеде байдалы, ол номнарны чогаадып, очулдуруп, редакторлап, парлап чораан буянныг кижилерниң намдар-төөгүзү, чогаадыкчы ажыл-ижи тыва культураның эрткен оруунуң база бир чугула айтырыгларының бирээзи.
Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң эртем библиотеказында тыва школаларга өөредилге номнарының фондузу биске эң-не үнелиг, ховар фондуларның бирээзи. Ында баштайгы «Yжүглелдер», «Букварьлар», «Тыва дыл», «Төрээн чогаал», тыва школаларга «Орус дыл» номнары болгаш 40 чылдарда орус дылдан тыва дылче очулдуруп турган «Амы чок бойдус», «Бурунгу болгаш ортаакы вектерниң төөгүзү», физика, химия, математика, география дээш, өске-даа эртемнерниң номнары бар. Оларны чаа шагның өөреникчилери хамаанчок, ортумак назы четкен аныяктар безин шоолуг-ла билбес, хөй кезии оларны шуут көрбээн-даа чадавас.
Улаштыр номчуур...
06.02.2014
2013 чылда республикага кылдынган эртем-шинчилел ажылдарының иштинде онзагай черни кижиниң кадыын быжыктырып сегидеринге Тываның аржаан сугларының онзагай салдар-күжүн тодарадыр эмчи шинчилелдери хамааржыр. Бо улуг ажылды Тыва Республиканың Чазааның айтыышкынын (№ 81, 2013 ч. март 18) болгаш Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызының дужаалын (№ 383, 2013 ч. 04 а. 04 х.) езугаар кылып чоруткан. Шинчилелдерни удуртуп-башкарар болгаш ооң кол күүседикчизи кылдыр Тыва Республиканың эмчи-социал айтырыгларының болгаш удуртулга талазы-биле эртем-шинчилел институдунга дааскан (директору М.Т. Оюн). Шинчилелдерниң бүгү ажылдарын херек кырында чорудар кылдыр институттуң аржааннар шинчилээр секторунуң кол эртем ажылдакчызы, эмчи эртемнериниң доктору, профессор И.Н.Смирнованы, секторнуң эргелекчизи, химия эртемнериниң кандидады К.Д.Аракчааны томуйлаан. Аржааннарга кылдынган баштайгы шинчилелдерниң түңнелдерин 2013 чылдың декабрь 13-те Чазак Бажыңынга эрттирген эртем-практиктиг конференцияга илеткээн.
Улаштыр номчуур...
05.02.2014
Чылан чылы дүжүлгезин аът чылынга дамчыдарының бүдүүзүнде республиканың кызыгаар чоогунда кожууну Эрзинче сургакчылаар аргалыг болдувус. Найысылалдан кожуун төвүнге чедир 220 километр. Ол хүн агаар-бойдустуң чылыынга үдеттирип алгаш, кожууннуң төвүнге дүъш үезинде четтивис. Оруувусту уламчылап, Эрзин суурдан үнгеш, ужуражыр малчыннарывыстың кыштаанче углапкан бис. Ыяштың адыр будуктары дег, ында-мында оруктар-ла хөй. Төре-Хөлче углаар оруктап көвүрүгнү кешкеш, хараганнар аразы-биле чоруп ор бис. Ховуну дургаар кыштагларны таварып, айтыртынып чорааш, Чаламалыгда кыштап орар малчыннарның аалынга чедип келдивис. Кожуун төвү биле бо кыштагның аразы 48 километр. Элезинниг Эрзин-Тестиң чыварлыг ховузунуң ыжык черинде эң ырак турлаг болду. Коданның девискээринде чаагайжыдыр туткан, пластик соңгаларлыг элээн улуг бажың чанынга машинавыс доктаапты. Аалдың ээлери бисти уткуп кээрге, оларның-биле тыва чаңчылывысты сагып, чолукшужуп мендилештивис. Ажылчын бөлүктү бажыңынче чалады. Бажыңче кирип кээривиске оларның ийи харлыг уйнуу бисче уткуй маңнап келди.
Улаштыр номчуур...
|
|