|
Главное
Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг и генеральный директор Госкорпорации Ростех Сергей Чемезов подписали соглашение о сотрудничестве. Документ предусматривает реализацию инвестиционных проектов и создание на территории региона современных промышленных производств с использованием научно-технического, проектного и производственного потенциала корпорации.
Подробнее...
Новости
17.12.2024 23:33 / Безопасность
Сегодня в Правительстве Тувы члены Совета по межнациональным и межконфессиональным отношениям под руководством Главы Тувы Владислава Ховалыга обсудили меры противодействия преступлениям экстремистской направленности.
Подробнее...
17.12.2024 19:40 / Конкурсы
С 16 по 20 декабря в Туве проходит региональный смотр-конкурс на звание «Лучшая единая дежурно-диспетчерская служба муниципального образования 2024 года». Этот ежегодный конкурс помогает улучшить работу муниципальных ЕДДС, оценить, насколько эффективно они действуют, а также внедрить новые методы работы.
Подробнее...
17.12.2024 16:34 / ЖКХ
Топливно-энергетический комплекс Тувы без серьезных сбоев прошёл проверку первыми декабрьскими морозами. Работу объектов ТЭК и ЖКХ обсудили 16 декабря на еженедельном аппаратном совещании Главы республики. Как доложил министр топлива и энергетики Тувы Эдуард Куулар, за 90 дней с начала отопительного периода крупных технологических нарушений, которые могли бы повлиять на работу предприятий жизнеобеспечения, допущено не было.
Подробнее...
17.12.2024 12:32 / Безопасность
Власти Тувы законодательно закрепили участие добровольных народных дружин в охране государственной границы. На этой неделе правительство одобрило и внесло на рассмотрение Верховного Хурала проект закона, которым определены основные права и обязанности дружинников, а также положенные им меры социальной поддержки.
Подробнее...
16.12.2024 22:25 / Безопасность
Еженедельное аппаратное совещание, которое прошло сегодня в Правительстве Тувы, началось с подробного отчёта правоохранительных органов о работе, которая была проведена в столице региона на минувшей неделе в связи с совершёнными попытками через соцсети и мессенджеры раскачать в Туве антимигрантскую тему.
Подробнее...
16.12.2024 17:15 / Безопасность
В Туве с наступлением морозов увеличилось число бытовых пожаров. По данным регионального управления МЧС, представленным на аппаратном совещании у Главы Тувы, за минувшую неделю в республике произошло 23 бытовых пожара, один человек погиб, одного удалось спасти. Горят в основном частные дома с печным отоплением, отмечают специалисты. Наиболее распространенная причина – неосторожное обращение с огнем - 67,4% от общего количества пожаров.
Подробнее...
16.12.2024 15:51 / Дети
Сегодня в Правительстве Тувы состоялось торжественное открытие Всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний». Старт акции в республике дали члены регионального отделения Общероссийского общественно-государственного движения детей и молодежи «Движение первых» Республики Тыва.
Подробнее...
15.12.2024 10:36 / Политика
14 декабря в национальном центре «Россия» на Краснопресненской набережной, 14 прошел XXII съезд партии «Единая Россия». Тувинскую делегацию возглавил руководитель региона, секретарь регионального отделения партии Владислав Ховалыг.
Подробнее...
14.12.2024 23:14 / Экология
Глава Тувы Владислав Ховалыг на встрече с руководителем Федерального агентства лесного хозяйства Иваном Советниковым предложил руководству Рослесхоза пересмотреть штатную структуру лесопожарных формирований Сибири и, в частности, Тувы. Он убежден, что в них необходимо, как минимум, увеличить численность десантных подразделений. Опыт 2024 года показал, что большинство пожаров возникает в труднодоступных местах, куда доставить огнеборцев можно только десантированием с воздуха.
Подробнее...
13.12.2024 21:33 / Образование
В Туве продолжается масштабная работа по комплексной модернизации образовательной инфраструктуры. Благодаря усилиям, которые прилагает Глава Тувы в федеральном центре, защищая проекты региона, а также тщательной их подготовке Министерством образования республики, в этом году на реализацию различных мероприятий только по линии нацпроекта «Образование» в регион было привлечено около пяти миллиардов федеральных средств.
Подробнее...
Фоторепортажи
10.02.2015
10.02.2015
07.02.2015
23.01.2015
20.01.2015
19.01.2015
31.12.2014
30.12.2014
29.12.2014
29.12.2014
27.12.2014
01.12.2014
21.11.2014
21.11.2014
20.11.2014
13.11.2014
10.11.2014
06.11.2014
06.11.2014
05.11.2014
Медээлер
11.01.2014
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың православ чүдүлгелиглеринге болгаш Кызылдың база Тываның епискову Феофанга Рождество байырлалы-биле байыр чедирген:«Хүндүлүг мындаагылар! Силерге болгаш Силерниң өмүнээңерге Тываның бүгү православ христианнарынга чырыткылыг байырлал—Христостуң төрүттүнгени-биле байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чүдүүр кижилерге бо хүн онза улуг ужур-уткалыг. Ол бүзүрелди, ынакшылдың чылыын, идегелдиң аас-кежиин шаңнаар болгаш чаагай ажыл-херектерже болгаш эки чүүлдерже сорук киирер. Чаа делегейниң төрүттүнгениниң бо байырлалы кижилерни чаартып, оларны улам арыг болгаш улам чаагай сеткилдиг болдурар. Бодунуң гуманисчи чоруу-биле православ орус культураның чарылбас кезээ болуп, кижилерни тайбыңче, бодаралче болгаш чөпшээрежилгеже чүткүлдүг болурунга националын, сөөк-язызын, шажын-чүдүлгезин болгаш өске-даа талаларын барымдаалавайн кижизидер. Чүс ажыг нацияларның төлээлери чурттап турар бистиң республикага ол онза улуг ужур-дузалыг. Рождествонуң чырыткылыг хүннеринде ниитилелдиң сагыш-сеткил сайзыралынга, мөзү-шынарның бедик идеалдарын хевирлээринге Тыва епархияның ролюнуң өзүп орарын онзалап демдеглексээр-дир мен.
Улаштыр номчуур...
11.01.2014
2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген.2014 чылда бир дугаар төрүттүнген уругга Тываның Баштыңы байыр чедирген, ооң соонда божудулга системазын чаартырының айтырыгларының талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген. Ийи дакпыр юбилейлиг 2014 чылда Тывага бир дугаарында Кызылда чурттап турар Сайсу биле Сергей Бадарчыларның өг-бүлезинге кыс уруг төрүттүнген. Чылдың баштайгы төлү республиканың Божудулга төвүнге январь 1-де 4 шак 25 минута турда төрүттүнген. Ооң деңзизи 3 килограмм 500 грамм болган, узун дурту 52 см. «Бичии уруг кадык болгаш чараш»— деп, төптүң кол эмчизи Шолбан Хопуя демдеглээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Тываның Баштыңының Чаа чыл балы республиканың найысылалынга декабрь 27-де болган. Национал хөгжүм-шии театрынга болган байырлыг кежээге Тываның экономиказының аңгы-аңгы адырларынга эң бедик көргүзүглерни чедип алган 500 ажыг аалчылар чыылган. Yнер 2014 чылдың кол болуушкуну — Тываның Россия-биле демнежилгезиниң 100 чыл юбилейиниң демдээн езугаар балды организастаан. Аалчыларның даңзызы безин аңгы-аңгы үелерниң болгаш салгалдарның уламчылалын бадыткап көргүскен. Аңгы-аңгы үелерде Тываның үш баштыңының чаңгыс сценадан чедирген байырын чыылганнар дыңнаар аас-кежиктиг болган. Баштай республиканың амгы удуртукчузу Шолбан Кара-оол байыр чедирген. Ооң соонда СЭКП Тыва обкомунуң бирги секретары Григорий Ширшин болгаш Тываның баштайгы Президентизи Шериг-оол Ооржак олар чүве чугаалааннар. Губернатор балының кол демдээ 2013 чылды эң эки көргүзүглерни чедип алган кижилерни алгап мактааны болган. Экилерниң экизи 25 кижини үнелээн.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Декабрь эгезинде Тываның эң чараш булуңнарының бирээзи Тожунуң тайгазында ивижилер-биле ужуражыр аас-кежиктиг болган бис. Аалчылар кээрге, аажок чылыг хүлээп, амыдырал-чуртталгазының дугайында ажыт-чажыт чок чугаалап бердилер. Олар амыдыралдың кадыг-бергелеринге чалынмас, дадыккан, бөдүүн сеткилдиг кижилер. “Шын” солунну дамчыштыр Чаа чылдың чаагай күзээшкиннерин Тываның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап турар номчукчуларынга дамчыдарын олар дилээн чүве. Оларның чагыы езугаар бо материалды белеткедивис. Сайзана Чаш-ооловна Кол болгаш Андрей Сүрүнович Бараан ивижилээнинден бээр 20 чыл четкен. Сайзананың ада-иези Бичиилең, Чаш-оол Колдарның арттырып берген ивилерин салгал дамчып, өстүрүп эгелээн. Амгы үеде оларның аалында 80 иви бар. Олар ийи уруглуг, ийи уйнуктуг. Улуг уруу биле күдээзи «Лунсин» компаниязында ажылдап турар, а хеймери келир чылын дээди өөредилге черин доозар. Сайзана Чаш-ооловна Тожу кожуундан «Наадым – 2013-түң» тиилекчизи болгаш, трактор-биле шаңнаткан. Ол — тайгада чурттап турар чаңгыс херээжен ивижи.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
2013 чылдың декабрьның 26-да Тываның күрүне филармониязының концерт залының эде кылдынган соонда байырлыг ажыдыышкыны болган. 2011 чылда болган чер шимчээшкини культураның бо улуг «одаан» хаар ужурга таварыштырган. Артистер ол үениң дургузунда кожууннарже үнүүшкүннер-биле аргаданып ажылдаан. Бергелер турза-даа, план езугаар септелге, эде дерилге ажылдары доозулган. Бо хүннерде республикада үннүң эки дыңналырының (акустика) талазы-биле бирги черде чоруп турар бо залдың ол шынарын чидирбес дээш тудугжулар, инженер-техниктиг ажылдакчылар, филармонияның удуртулгазы-- шупту шудургу ажылдаан. Ынчангаш 1934 чылда Ленинградтан келген тускай эртемниглерниң үннүң эки дыңналырынга таарыштыр тускайлап кылган шынарын чидирбезин бодап, чогуур ажылдарны кылганын Игорь Дулуш көрүкчүлерге тайылбырлааш, коллектив моон соңгаар-даа тыва хөгжүмнүң кайгамчык чараш аянын көрүкчүге ол хевээр чедирер дээш, делегей чоннарының хөгжүмүн дыңнакчыларга дамчыдар дээш кызымаккай ажылдаар дээрзин аазаан.
Улаштыр номчуур...
10.01.2014
Ат-сураглыг орус ыраажы Людмила Зыкина хуулгаазын үнү-биле, хар-дүвүлүг соок бо кежээ Оренбургтуң чөөк аржыылы-биле эктиң шуглап ал, авай, деп уярадыр бадырып чораан болгай. Ыр-шоорда кирген бо аржыыл Оренбургту алдаржыткан деп чугаалап болур. Ынчалза-даа бо ыр чогааттынмаан, Зыкина ону чон мурнунга ырлап үнүп кээр мурнунда Оренбургтуң аржыылы тус черниң ус-шеверлериниң шаг-шаандан аргып, садып турганы аржыылы чораан деп, чугаа база бар. Чараш үнү-биле хамыкты кайгаткан ыраажының чогаадыкчы ажылының дугайында кайы-ла-бир солундан номчааным бо чүүлдү «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» төлевилелдиң делгелгезинге Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хемниң ус-шеверлериниң делгээн аржыылдарын бөлүк уругларның чарашсынып магадаанын көргеш, сакты хонуп келген мен.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым! Тываның хөй националдыг чурттакчылары!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерниң шуптуңарга сеткилим ханызындан байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чаа чыл байырлалдарының бүдүүзү ол дээрге түңнелдер үндүрериниң, кижи бүрүзү бодунда салдынган сорулгалар шупту күүсеттинген бе, келир чылын чүнү кылырыл база кандыг үүле-херекти боттандырарыл деп айтырарының үези-дир.
2013 чылды үдеп тура, багай эвес ажылдаан бис, байырлалдың сеткил-хөөнүнге алзыр барымдаалар бисте база бар деп чугаалаар эргелиг бис. Делегейниң экономиктиг кризизи үргүлчүлеп-даа турар болза, Тывага бүдүрүлгениң буураарын болдурбаан, республиканың инвестицияга сонуургалдыг чоруун бедидерин чедип алган.
Yр туттунган Божудулга төвүн тудуп дооскан бис, Хову-Аксы суурга чаа котельная туттунган, Магистральная кудумчузун улуг хемчээлге чаартып кылган, юбилейниң объектилеринде ажылдар эгелээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим чаңгыс чер-чурттугларым!
Yнүп орар 2014 чыл-биле болгаш Христостуң төрүттүнгениниң байырлалы-биле силерге чүректиң ханызындан байыр чедирип тур мен.
Бо чырыткылыг байырлалдар биске аас-кежикти болгаш өөрүшкүнү сөңнеп, бажың бүрүзүнге чылыгны болгаш тамчыкты чедирип турар.
2014 чыл чырыткылыг болгаш чедиишкинниг болзун, чаа-чаа тиилелгелерни болгаш чаалап алыышкыннарны эккелзин, эң эки идегелдер шынзыттынзын, күзелдер бүтсүн!
Өг-бүле бүрүзүнге эки чүүлдерни, кадыкшылды болгаш чаагай кежикти күзедим!
Хүндүткел-биле, Күрүне Думазының депутады Л.К.Шойгу.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Эргим сибирьжилер!
Yнүп орар Чаа чыл-биле силерге байыр чедирип тур мен!
Календарьның сөөлгү арнын ажыткаш, кижи бүрүзү эртип турар чылдың түңнелдерин үндүрер, бистиң сагыш-сеткиливиске чүнү арттырып каанын, чүү чедип алдынганын, кандыг планнарны болгаш күзелдерни ам боттандырар дээрзин сайгарар.
Сибирьниң регионнарынга 2013 чыл политиктиг болгаш социал-экономиктиг амыдыралга чугула болуушкуннарның үези болган. Күрүне баштыңының социал ужур-дузалыг чарлыктарының күүселдезинче бүгү девискээр идепкейлиг кирген, ооң баштайгы түңнелдери сибирьжилерниң амыдыралының деңнелин бедидеринге арганы берген. Округтуң дыка хөй регионнарында уруг төрүттүнер чоруктуң деңнели бедээн, ол дээрге даартагы хүнде ажылдаар аныяк салгалдың көргүзүү-дүр, олар келир үеге бүзүрелдиг болур.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Декабрь 26-да ТР-ниң Чазаанга республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезинге үлүг-хуузун киирип чоруур ажылдакчыларга, хоочуннарга Чаа чыл бүдүүзүнде күрүне шаңналдарын тывыскан. Тыва Республиканың Баштыңы—Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол юбилейлиг 2014 чылды чурттакчы чон харыысалгалыг, шыңгыы белеткелдиг уткуур ужурлуг дээрзин онзагайлап демдеглээн. Республиканың девискээрин аштап-арыглап, арыг-силиг тудары-биле октаттынган оран-саваларны эде тургузуп, чаартып турар болгаш септелге ажылдары кидин түлүк. Юбилейлиг объектилерниң тудуу уламчылавышаан. Чурттакчы чонну «100 чылче базымнар», «Спортту — бажыңнар чанынче», «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» дээш, өске-даа чугула төлевилелдерже хаара тудары эргежок чугула. 2014 чылда Россияның аңгы-аңгы булуңнарында чурттап чоруур чаңгыс чер-чурттугларывыстың болгаш Тывага хамаарылгалыг бүгү чоннуң чыыжы болуп эртер. Байырлалда шупту ужуражып кээп, чаа вектиң эгезинде Тыва биле Россияның төөгүзүн чугаалажып, бодалдарны үлежири канчаар-даа аажок өөрүнчүг.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Декабрь 25-те В.Көк-оол аттыг Национал театрга республиканың кожуун бүрүзүн төлээлээн тергиин өөредилгелиг, хөй санныг чедиишкиннерлиг уруглар Тываның Баштыңының елказынга чыглып келген. Чаңчыл езугаар чылдың төнчүзүнде республиканың онза чедиишкиннерлиг 7 хардан 14 харга чедир школачылары Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң уругларга елказынче аас-кежиктиг чалалганы алыр болганнар. Чыл келген тудум, Чазак Баштыңының елказынче чалалгалар алган уругларның санының көвүдеп турары өөрүнчүг. Бо удаада база школачылар хөй болган. Национал театрның ийиги каъдында уругларга янзы-бүрү оюннар шөлчүгештерин организастаан. Каас-чараш идик-хептиг, маскарад костюмнарлыг оолдар-кыстар оюннарга киржип, амданныг, чигирзиг «шаңналдар» ойнап ап турган. Бир булуңда уруглар аът шалбадаан, өскезинде корзина иштинче бөмбүк киир октаан, күжүн шенежип, канат-даа тыртканнар бар.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
«Тыва кижиниң байы – ажы-төлүнде» деп чоннуң үлегер чугаазы бар. Уруг-дарыы хөй өг-бүлени аас-кежиктиг деп санаар эки чаңчылдыг бис. Каа-Хем суурдан Айдыс, Айлана Араптаннар— хөй уругларлыг аас-кежиктиг өг-бүле. Маңган ак харлыг декабрь айның 13-те оларның өг-бүлезинге үш ийис чаштар чырык черге төрүттүнген. Тывага мындыг онза болуушкун чеди чыл бурунгаар болган. Тес-Хемниң Берт-Даг суурдан өг-бүлеге үш ийис кыстар төрүттүнген. «Кижи — өзер, кидис — шөйлүр» бо ийистер — ам школачылар. Оон бээр чылдарда чүгле ийис бичии чаштар төрүттүнгүлээн. Ховар таварылга — үш оол ийистер аныяк өг-бүле Араптаннарның ийи, үш болгаш дөрт дугаар уруглары бооп немешкен. Ада-иениң өөрүшкүзү — соон салгаар чаптанчыг ажы-төлүнде. Чүгле оларның эвес, республиканың чонунга чылдың белээ, өөрүшкүзү болгаш чоргааралы-дыр. Бо хире ховар таварылганы сөңнээн өг-бүлеге Кызылдың перинаталдыг төвүнүң эмчилери хеп чуур машинаны байырлыг байдалга берген. Yш ийис чаштарның кырган-авазы, кырган-ачазы эмчилерге сеткилинден четтиргенин илередип, чылыг сөстерни сөглээн.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Виктор Шөмбүлович Самбуу, хоочун ивижи:
— Тожу кожууннуң ивилерин совхоз үезинде-ле хүлээп алгаш, ажылдаа-ла 20 чыл чеде бердим. Ивилерим саны 40 четкен. Биске ай санында аъш-чем, идик-хеп, кывар-чаар материалдарны хуу сайгарлыкчы Алексей Чертовтуң эккеп турары дыка эки-дир. Тоора-Хемче эът-кеш дужаап, садыгланыры дыка берге. Күрүне биске бир иви дээш 1200 рубль бээринден аңгыда, өске дуза чок-тур ийин. Бо хуу сайгарлыкчының ачызы-биле чурттап турар бис. Боттарывыстың кызыл күжүвүс-биле аңнап, балыктап тургаш, акша-төгерикти ажылдап, ажы-төлүвүстү дээди өөредилге черлеринде өөредип, чурттап чоруур бис. Өөм ишти чок болган. Ийи ажы-төлдүг мен. Уругларым Кызыл хоорайда өөренип турар. Далган, шай, таакпы, үс болза-ла, биске чедер, артканын оран-таңдывыс хандырып турар. Рация чокта, суур-биле харылзаа чок. Майгыннарывыс шаараш, эргижирээн, ону чамап, чылыглап алырга безин аажок соок.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Шагда Чаа чыл бүдүүзүнде шпрот, колбаса, мандарин, шампанское садып алыр дээш чон хөлзеп-ле үнер. Чаа чыл столунга чугула херек чүүлдер садып алыр дээш улуг-улуг оочурлар тургулаан. Ол ышкаш байырлалга чедир 2-3 неделя бурунгаар почта хааржаа хөй санныг Чаа чыл-биле байыр чедирген ырак-чооктан келген каас открыткалар дола бээрин сактыр боор силер. Оон ол хөй чараш открыткаларны көрүнчүктерни долгандыр каастай аарак, кыстыргылап каарга, көрүштүг-даа. Ам сактып келирге, солунун.
Улаштыр номчуур...
31.12.2013
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолга 2013 чыл билдиртпейн эрте берген. Чүге дээрге «чыл-чылы-биле республиканың бурунгаарлаарынга моондак болуп турган дыка хөй айтырыгларны шиитпирлээр арга Чазакка чедип алдынган».
Эртип турар чылдың дугайында ындыг бодалды Тываның Баштыңы декабрь 21-де «Тыва» КТРК-ның эфиринге тележурналистерге илереткен. Ол дээрге юбилей бүдүүзүнүң чылы, Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдези-биле холбашкан дидим сорулгалар салдынган. Ооң-биле холбаштыр чамдык нарын айтырыглар база турган деп, регионнуң удуртукчузу чугаалаан, ол бүгүнү контрольда алган.
Ол айтырыгларны сайгарарын Шолбан Кара-оол саналдаан. Чугаага сураглыг журналистер Виталий Кузнецов болгаш Карина Монгуш («Тыва» КТРК), Эльвира Лифанова («Новый век» телеканал), Арзу Садыгов («Тува 24» телеканал) киришкеннер. «Тува 24» телеканалдың корреспондентилериниң чер-черлерге бижидип алганы республиканың чурттакчыларының айтырыгларын база чугаа үезинде ажыглаан.
Улаштыр номчуур...
|
|