Россияның Президентизиниң Айыткалы: бодалдар, саналдар

 Тываның Баштыңының бодалы-биле алырга, хамааты ниитилелдиң институттарын сайзырадырынга, хөй-ниитиниң инициативазын боттандырарынга таарымчалыг байдалды тургузар талазы-биле кылыр чүүлдерни күрүнениң баштыңы тодаргайы-биле айыткан. Россияның Президентизиниң Айыткалында салган сорулгаларны күүседиринге баш бурунгаар тургустунган байдалдар Тывада бар деп, Шолбан Кара-оол санап турар. Боттарының ажыктыг бодалдарын илередириниң болгаш эрге-чагырга-биле харылзааларны тударының тодаргай аргаларын хамаатыларга саналдаары чугула, чогум-на бо сорулга-биле ниитилелдиң саналдарын ажыглаарының болгаш улусчу бюджет талазы-биле девискээрниң электроннуг шөлдерин тургускан. 

Россияның Конституциязының 20 чылын демдеглээн хүнде Россияның Президентизи В. В. Путин Федералдыг Хуралга чыл санының ээлчеглиг Айыткалын кылган.

Кремльдиң Улуг ордузунуң Георгий залынга Федерация Чөвүлелиниң кежигүннери, Күрүне Думазының депутаттары, Россия Чазааның кежигүннери, Конституция, Дээди болгаш Арбитраж судтарының удуртукчулары, губернаторлар, Федерацияның субъектилериниң хоойлужудулга хуралдарының даргалары, хөй-ниити ажылдакчылары, шажын-чүдүлгениң төлээлери, регионнуң хөй-ниити палаталарының баштыңнары, улуг-улуг массалыг информация чепсектериниң удуртукчулары киришкеннер.

Эргим, хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларывыс! Российжи чаа күрүнени федерализмниң принциптеринге, езулуг улусчу эрге-чагыргага, хамааты ниитилелди тургузарынга болгаш демократияны хөгжүдеринге үндезилеп тургускан кол хоойлу – Россия Федерациязының Конституциязын хүлээп алганының 20 чыл оюн бөгүн чурт демдеглеп турар. Россияга бөдүүн эвес болгаш кончуг нарын 1993 чылда хүлээп алган Конституция шиитпирлиг рольду чурттуң чаңгыс демниг чоруун камгалап арттырарынга ойнаан, ооң чаарттынарының болгаш улам ыңай ниитилел-политиктиг база социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң быжыг хоойлу-дүрүм таваан салган. Россияның 20 чыл дургузунда төөгүзү амгы үеде күштүг Конституцияның амыдыралчы күчү-күжүн херек кырында бадыткаан.

Төрээн чуртуң төөгүп берем

Хоочун библиотекарь, ам хүндүлүг дыштанылгада орар Сереңмаа Норбуевна Маадыр-оол— «Шын» солуннуң чарлааны «Төрээн чуртуң төөгүп берем» деп мөөрейинге киржир күзелин илереткен баштайгы бижикчилеривистиң бирээзи. Бодунуң төрээн сууру Кызыл-Мажалык болгаш төрээн кожууну Барыын-Хемчиктиң ооң караанга өзүп-сайзырап келгениниң болгаш ооң онзагай черлериниң дугайында мынчаар сактып бижээн. Барыын-Хемчик кожуун — Тывавыстың база бир каас-чараш бойдус чурумалдыг черлериниң бирээзи. Ол — республиканың барыын талазында. Ында кадыр-берт тайга-сыннар, алгыг, делгем хову-шөлдер, улуг-биче хемнер чаптылган. Барыын-хемчикчилер амгы үеде чаартылганы шиңгээдип апкан, бедик көдүрлүүшкүн-биле ажылдап, чурттап турар. Кожууннуң чурттакчы чонунуң ниити саны сөөлгү чизе-биле 125 муң ашкан.