Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


На августовском педсовете Глава Тувы вручил награды педагогам республики

В столице Тувы сегодня прошло ежегодное августовское совещание педагогов республики. В этом году темой встречи работников образования стало развитие суверенной национальной системы образования и постановка задач по повышению качества образования. На базе разных образовательных организаций для педагогов была организована работа девяти тематических площадок.

Подробнее...

Новости

RSS
18.07.2024 23:23 / Праздники
В Туве в первый день народного праздника Наадым чествовали животноводов республики

Сегодня в Туве отмечают народный праздник, посвященный труду животноводов «Наадым», чествуют передовиков сельского хозяйства. Победителей сельскохозяйственного труда наградил Глава Тувы Владислав Ховалыг на торжественном открытии праздника, которое проходило на стадионе «Хуреш» в Кызыле. В этом году Наадым посвящен важной исторической дате – 80-летию добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав СССР.

Подробнее...
18.07.2024 20:29 / Дети
Уполномоченный по правам ребенка Мария Львова-Белова окажет методическую поддержку властям Тувы по оказанию помощи семьям с детьми

В рамках Всероссийской инспекции системы профилактики социального сиротства (ВИСП) Республику Тыва с рабочим визитом посетила Уполномоченный при Президенте Российской Федерации по правам ребенка Мария Львова-Белова. Детский омбудсмен посетила ряд социальных учреждений, занимающихся лечением, содержанием и социальной реабилитацией детей. По итогам выезда в Правительстве Тувы состоялось расширенное совещание с участием Главы региона Владислава Ховалыга, руководителей территориальных правоохранительных органов, профильных министерств и ведомств.

 

Подробнее...
18.07.2024 09:05 / Общество
Республика Тыва (РФ) и Республика Беларусь намерены расширить сотрудничество

Глава Республики Тыва Владислав Ховалыг провел рабочую встречу с вновь назначенным советником, руководителем отделения Посольства Республики Беларусь в г. Красноярске Игорем Бука, который прибыл в Туву в рамках ознакомительной поездки по регионам Сибири. Стороны рассмотрели состояние торгово-экономического сотрудничества между регионами, обсудили перспективы дальнейшего сотрудничества в сфере агропромышленного комплекса, договорились также развивать взаимосвязи в культуре, спорте, туризме, наладить студенческий обмен.

Подробнее...
17.07.2024 17:06 / СВО
Правительство Тувы и региональный Народный фронт направят очередной гуманитарный груз в зону СВО

Глава Тувы Владислав Ховалыг провел рабочую встречу с руководством регионального отделения Народного фронта. Стороны обсудили взаимодействие по решению ряда вопросов, в том числе по обращению граждан и оказанию помощи участникам специальной военной операции в рамках проекта «Народный фронт. Все для Победы!». На следующей неделе планируется отправка очередной партии гуманитарной помощи для участников СВО из республики.

Подробнее...
16.07.2024 18:50 / Экономика
Инвестор Тастыгского месторождения в Туве намерен обучить и трудоустроить местные кадры по проекту «Профессионалитет»

Глава Тувы Владислав Ховалыг сегодня провел встречу с генеральным директором АО «Эльбрусметалл» Евгением Балуковым. Встреча стала продолжением взаимодействия в рамках соглашения, подписанного на Петербургском международном экономическом форуме. Компания владеет лицензией на разработку Тастыгского месторождения в Эрзинском районе сроком на 30 лет. Обсуждался вопрос кадрового обеспечения производства за счет местных специалистов, которых планируют обучать по федеральному проекту «Профессионалитет».

Подробнее...
16.07.2024 15:27 / Национальные проекты
В столице Тувы по нацпроекту ремонтируют 20 дорожных участков

По информации регионального Миндортранса, в 2024 году по национальному проекту «Безопасные и качественные дороги» планируется обновление пяти объектов дорожного хозяйства регионального и межмуниципального значения, общей протяженностью 14,14 км, а также 15 автомобильных дорог входящих в Кызылскую агломерацию, общей протяженностью 12,84 км. Ремонт дорожных участков выполняется также по федеральной программе «Комплексное развитие сельских территорий» (КРСТ).

Подробнее...
16.07.2024 11:02 / Культура
Более сотни работников культуры Тувы повысят квалификацию по нацпроекту «Культура»

Работники культуры повышают квалификацию в рамках регионального проекта «Творческие люди», содействующего национальному проекту «Культура». По задачам проекта, к 2024 году необходимо увеличить число вовлеченного в культурную деятельность населения. Для этого ежегодно проводится повышение квалификации работников культуры и искусства на базе федеральных Центров непрерывного образования и повышения квалификации творческих и управленческих кадров в сфере культуры, созданных в 15 творческих вузах по всей России - от Красноярского государственного института культуры до Российской академии музыки имени Гнесиных. Таким образом, с начала года благодаря нацпроекту квалификацию повысили 70 работников учреждений культуры Тувы.

Подробнее...
15.07.2024 19:35 / Праздники
 План мероприятий, посвященных народному празднику животноводов «Наадым-2024»,  приуроченного к 80-летию добровольного вхождения Тувинской Народной Республики в состав СССР

18 июля, четверг

10.00 День заезда участников праздника животноводов «Наадым-2024», размещение в Юрточном городке в местечке Тос-Булак. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.

11.00 Чемпионат Республики Тыва по стрельбе из тувинского традиционного лука «Тыва ча адар оюн: баг адар хевири» среди мужчин и «Тыва ча адар оюн: борбаанды адар хевири» среди женщин. «Юрточный городок» в м. Тос-Булак.

Подробнее...
14.07.2024 14:34 / Праздники
В Туве чествовали работников Почты России

Торжественное мероприятие, посвященное 30-летию Дня российской почты состоялось 12 июля в Доме туризма в Кызыле. С профессиональным праздником работников почтовой связи от лица Главы Республики Тыва Владислава Ховалыга поздравил заместитель Председателя Правительства республики Олег Лукин и директор Управления федеральной почтовой связи Республики Тыва Владимир Ревенко. Сотрудники, отличившиеся добросовестным многолетним трудом и внесшие значительный вклад в развитие и совершенствование почтовой связи республики были удостоены государственных наград.

Подробнее...
14.07.2024 12:01 / Строительство
Владислав Ховалыг проинспектировал социальные объекты Каа-Хемского района

Во время визита в Каа-Хемский район Глава Тувы Владислав Ховалыг проинспектировал ход строительства подъезда к селу Усть-Бурен, дома-интерната в с. Дерзиг-Аксы, реконструкцию детской школы искусств в с. Сарыг-Сеп, капитальный ремонт детского сада «Родничок» и Каа-Хемской кожуунной больницы. Работы на всех объектах выполняются благодаря участию республики в федеральных программах и национальных проектах.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы Шолбан Кара-оол в честь Первомая наградил земляков, отличившихся в труде

30.04.2016

Глава Тувы в преддверии Дня весны и труда встретился с представителями отраслевых профсоюзных организаций

29.04.2016

Глава Тувы договорился с инвесторами об экологической открытости

22.04.2016

В 2016 году конные скачки в Дзун-Хемчике проводятся уже 23 год подряд

17.04.2016

Премьер Шолбан Кара-оол побывал с Отчетом Правительства в Барун-Хемчикском районе

17.04.2016

Жители Тандинского района Тувы оценили  работу правительства в минувшем году на «четверку»

13.04.2016

Жители Чаа-Хольского района Тувы оценили работу правительства республики на отлично

13.04.2016

Глава Тувы поддержал животноводов приграничного Эрзинского района морально и материально

08.04.2016

Глава Тувы: Сбалансированность бюджетов в 2016 году – вопрос личной ответственности тех, кто управляет финансами и имуществом, независимо от ранга

07.04.2016

Рассмотрен Отчет о результатах деятельности Правительства Тувы за 2015 год и приоритетные направления деятельности на 2016 год

05.04.2016

Глава Тувы проверил стройку элитного гостиничного комплекса

05.04.2016

Глава Тувы вручил коллективу Национального музыкально-драматического театра им. Виктора Кок-оола высшую госнаграду - Орден Республики Тыва

25.03.2016

Шолбан Кара-оол встретился  с участниками социального проекта «В каждой семье – не менее одного ребенка с высшим образованием».

24.03.2016

Глава Тувы проверил ход строительства объектов по программе переселения граждан из ветхого и аварийного жилья

24.03.2016

Сборная Тувы на первом месте Чемпионата СФО по MMA

20.03.2016

В Туве празднично отметили годовщину воссоединения Крыма и Севастополя с Россией

18.03.2016

Известный саксофонист Игорь Бутман открыл свой концерт в Кызыле тувинской композицией

18.03.2016

В Туве весело отметили Масленицу - древний славянский праздник

14.03.2016

Выездное заседание Президиума Ресгоссовета в Хову-Аксы

12.03.2016

В Кызыле на Ангарском бульваре открылся новый детский сад

09.03.2016


 
Медээлер
RSS
29.08.2013
Шолбан Кара-оол: «Наркотиктер саарылгазын болдурбас»
Николай Цветков:
— Бир дугаарында, республиканың наркотиктерге удур комиссиязының ажыл-чорудулгазынга дорт киржир арганы бергени дээш ТР-ниң удуртулгазынга, ылаңгыя Шолбан Валерьевичиге, четтиргенимни илередир-дир мен. Наркотиктерге удур комиссия херек кырында ажылдап турарынга  шынзыктым. Комиссия болза, белен эвес ажыл-иштиң сорулгаларын чиге угаап-билип турар, бедик мергежилдиг, шыырак билиглиг кижилерден, тодаргай угланыышкыннарның удуртукчуларындан тургустунган.

Наркотиктерге хамаарыштыр байдал чүгле Тыва Республикада эвес, а бүдүн Россияда чидиг болуп артпышаан. Социал айтырыгга болгаш эмчи албан черлериниң сан-чурагайлары езугаар алырга, медицинаның эвес наркотиктерни ажыглап турар аныяк кижилерниң саны ам-даа хөй. Россияда бир чылда 34 харга чедир амы-тынындан чарылганнарның саны 100 муң ажып турар деп билир бис. Ооң мурнунда чылдарга деңнээрге, түң эвээжээн-даа болза, тайбың үеде мынча хөй аныяк кижилер шыңгыы чылдагаан чокка амы-тынындан чарылбас. 
Улаштыр номчуур...
29.08.2013
«Төрээн чуртуңарже чанып келгениңер — шын шилилге - дир"
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Москваның дээди өөредилге черлериниң бо чылгы доозукчулары-биле ужуражылганы эрттирген. Чазак Даргазы онза кичээнгейни даг ажыл-агыйлыг дээди өөредилге черлериниң доозукчуларынче угландырып, оларны үлетпүр бүдүрүлгезиниң адырынче ажылче хаара тудары-биле аңгы даңзыже киирип алган. Шак ындыг дугуржулганы республиканың казымал байлактарын казып болбаазырадып турар чогуур бүдүрүлгелерниң удуртукчулары-биле кылган. База ол ышкаш Тываның Баштыңы демир-орук тудуунуң доозукчуларынга Тывага демир-орук тудуу эгелегижеге чедир амдыызында Красноярск край болгаш Новосибирскиге ажылдаарын аазаан. Шолбан Кара-оол бо төлевилелдиң боттанырынга чигзиниишкин чок болгаш турбаан-даа деп демдеглээн. «Демир-орук тудуунуң төлевилелиниң боттанырынга бүзүрелдиг мен дээрзин база катап чугаалап тур мен. Ол туруштан кажан-даа дүшпээн мен. Ынчангаш удавас демир-орук тудуунуң дээди өөредилге албан черлерин дооскан специалистер чугула херек апаар» – деп, ол чугаалаан.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Август 22 – Россияның күрүне тугунуң хүнү
Ак, көк, кызыл
Россияның ак-көк-кызыл үш өңнүг (триколор) күрүне тугунуң төөгүзү 300 чыл бурунгаар эгелээн.
Ол XVII-XVIII чүс чылдарда, Россияның күчүлүг күрүне болуп тургустунуп турар үеде тывылган. Ак-көк-кызыл тукту бир дугаар Алексей Михайловичиниң хааннап турар үезинде «Орел» орус шериг корабльге көдүрген. Ынчалзажок күрүне тугу кылдыр ол чүгле Петр I турда апарган. 1705 чылдың январь 20-де Петр I боду үлегерин шыйып белеткээш, доора шугумнарның дилиндектериниң чурумун тодараткаш, «шупту кандыг-даа садыг судноларынга» ак-көк-кызыл тукту көдүрер дугайында чарлыкты үндүрген.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Аныяктарның ажыл - агый ярмарказы
"Уруум Томск хоорайга юрист дээди эртемин чедип алгаш келген. Тергиин демдектерлиг диплому холунда бар, ынчалза-даа мынчага дээр ажыл тып чадап тур"—деп таныырым угбайның муңгарап чугаалап олурганын дыңнадым. Амгы үеде доозуп келген аныяктарга немелде ажылчын олуттарны тургузуп, бо талазы-биле күрүне болур-чогуур аргаларны ап чорудуп турза-даа, байдал нарын болуп артпышаан. Август 20-де «Сүбедей» спорт комплекизинге республиканың Чурттакчы чонну ажылга хаара тудар агентилелиниң база ТР-ниң Аныяктар херектериниң болгаш спорт яамызының чылдың-на организастап эрттирип турары ажылчын олуттар ярмарказы болуп эрткен. Маңаа байдалды ылавылап, дээди болгаш ортумак өөредилге черлериниң доозукчулары-биле ужуражып чугаалажыр аргалыг болдум.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Школаже чаңгыс аай хептиг
Кызыл хоорайның мэриязының дыңнатканы-биле, чаа өөредилге чылында найысылалдың школаларынга чаңгыс аай хепти (форма) киирериниң дугайында 2013 чылдың эгезинде сайгарып чугаалашкан. Класс бүрүзүнге ада-ие хуралын эрттиргеш, өөреникчи бүрүзүн чаңгыс аай школачы хеп-биле хандырарының хемчеглерин тодараткан. Ынчангаш өөреникчилер чаңгыс аай формалыг өөренир. Федералдыг хоойлу езугаар школа формазынга негелделерни өөредилге албан черлери боттары тургузар. База ол ышкаш форма үш аңгы хевирлиг болур: хүн бүрүнүң, спортчу болгаш чыскаалдаар. 
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Хоолулуг хойтпак
Мал ажыл-агыйы — өгбелеривистиң амыдыралының кол кезээ. Оларның чаңчылдары, амыдыраарының хевири база аъш-чеми төрээн чериниң агаар-бойдузу-биле сырый холбаалыг. Азыраан малының эъди, сүдүнден бедик шынарлыг аъш-чемни болбаазырадыр аргаларын салгалдарынга дамчыдып келген. Сүт – бүгү аъш-чемниң дээжизи, эң-не ыдыктыы. Сүт болгаш оон кылыр чемнерни «ак чем» дээр. Аалдың херээжен ээзи үнүп орар эртенги хүннү, ак чеминиң дээжизин өргүп, уткуп ап, амыдыралда бүгү чүүлдүң оруу ак сүт ышкаш ажык болзун деп чалбарыыр.
Улаштыр номчуур...
23.08.2013
Тыва – Амур облазынга
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол күштүг үерлээшкинниң түңнелинде шыңгыы когараан Амур облазының чурттакчы чонунга дуза көргүзери-биле республиканың курлавыр фондузундан акша-хөреңгини тускайлап бээриниң дугайында Айтыышкынга ат салган.Россияның Онза байдалдар яамызының удуртулгазы-биле дугуржулга езугаар дүүн, август 1-де, Тыва Республикадан Амур облазынче 10 тонна савалаан ижер сугну чоруткан. Тываның Баштыңының демдеглээни-биле алырга, ижер суг – бирги хереглелдиң чүүлү болганда, когараан районнарга кайы-даа үеде ооң чедишпейн баары демдеглеттинип болур. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Амур облазының губернатору Олег Кожемяко-биле телефон дамчыштыр чугаа кылгаш, деткимчениң сөстерин чугаалааш, Тыва дуза көргүзеринге беленин бүзүреткен.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
«Кидисте – Амыдыралдың хээлери» — 2013
Республика хүнүнүң байырлалының эң-не чогаадыкчы, чараш хемчээ «Кидисте — амыдыралдың хээлери» мөөрей Арат шөлүнге ажыттынган. IV дугаар кидис байырлалы Азияның көшкүн чоннарының кичээнгейин хаара тудуп, улуг сонуургалын оттурган дээрзи мында киржип келгеннерниң идепкейинден көскү. Тыва Республиканың культура сайыды Вячеслав Октябрьевич Донгактың бодалы болгаш идепкейи-биле эгелээн ук байырлал хөй язы-сөөк чоннарның культураларын каттыштырып, эп-найыралын быжыктырганын аалчыларның өөрүшкү чайнаан арыннары сөглеп турду.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Аныяктар хүрежиниң тиилекчи – Камгалакчы Монгуш
Август 16. Найысылал Кызылда Совет Тываның 5 чылы стадиону. Республика хүнүнге тураскааткан 256 аныяк мөгениң хүрежи. Ону сонуургап чедип келген көрүкчүлер-даа эмгежок.
Тыва Республиканың Баштыңы-Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол 2013 чылдың Наадымынга шүүлген соонда (үш дугаар шүглүп турары ол), Эрес Кара-Салга «ТР-ниң Чаан мөгези» хүндүлүг атты тыпсырын ол дораан байырлыг байдалга чон мурнунга чарлаан болгай. Август 16-да хүрешке Шолбан Валерьевич ол хүндүлүг атты мөгеге тывысканының документизин холга тутсуп, байыр чедирген. Эрес Кара-Сал Наадым хүрежинге үш катап чемпионнаан, Шагаа хүрежинге ийи катап, Тиилелге хүнүнге тураскааткан хүрешке ийи катап шүүлген. Ол – сумо болгаш хостуг хүрешке РФ-тиң чемпиону, сумога делегей чергелиг спорт мастери. Чыылганнар ынак мөгезинге диңмиттиг адыш часкаашкыннары-биле байыр чедирди.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Кичээнгейде – Чөөн-Хемчик кожуун
Кожууннарның хөгжүлдезин таварыштыр бүгү республиканың турум хөгжүлдезин хандырар ужурлуг бис» — деп, август 13-те Чадаанага болган үнүүшкүннүг хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол медеглээн. Түңнелдерни үндүрүп тура, ол сайыттардан база Чазак Даргазының оралакчыларындан Чөөн-Хемчик кожууннуң хөгжүлдезинге «республика көрүжүн ажыглаарын» негээн. Чазак Даргазының бодалы-биле, Тываның эрге-чагыргазы кожууннуң хөгжүлдезинге ажык-дузаны күштелдирип болур, бодунуң соондан чаа бүдүрүлгелерни база чаа ажылчын олуттарны тургузарынче «тыртар» шиитпирлерни сүмелээр ужурлуг. «Бистер — үүрмек хуу айтырыгларны шиитпирлевес ужурлуг бис, ол кожуун чагыргазының херээ-дир, ону республиканың эрге-чагыргазы солуп шыдавас. Чазактың сорулгалары өске: «Кожууннарның хөгжүлдезин таварыштыр бүгү республиканың турум хөгжүлдезин хандырар ужурлуг бис. 
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Республика хүнү— ТЫВАНЫҢ онзагай байырлалы
Республика хүнү биле Наадым байырлалдарын бо чылын аңгы эрттирген. Август айның ортан үезинде найысылалга Тываның кол күрүне байырлалы – Республика хүнүн демдеглээн. Бо байырлалга республиканың чону, Россияның хоорайларындан болгаш даштыкы күрүнелерден аалчылар «Сибирьниң Швейцариязынга» шуужуп келгеннер. Тыва дээрге Азия диптиң чиге төвүнде магадап ханмас чараш бойдустуг, ховар элбек байлактыг, ажыл-ишчи, кайгамчык талантылыг чоннуг делегейниң онзагай булуңнарының бирээзи. Чүс-чүс чылдарда өгбелерден дамчып келген күш-ажылчы, кижизидикчи утка сиңген онзагай байырлалга «Кидисте — амыдыралдың хээлери» бүгү чоннарның IV фестивалынга кидистен кылган суй белектер болгаш кидистен тулган өглерниң конкурузун эрттиргени онзагай.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Хөй уругларлыг өг-бүлелерге халас чер
Кызыл хоорайның администрациязының чер болгаш өнчү-хөреңги хамаарылгаларының талазы-биле департаментизиниң начальниги Сергей Хураган-оолович Намажап-биле хөй уругларлыг өг-бүлелерниң социал камгалалының байдалының дугайында чугааны кылдым.

— Сергей Хураган-оолович, Кызыл хоорайның администрациязы хөй уругларлыг өг-бүлелерге чер үлелгезиниң талазы-биле кандыг хемчеглерни ап турарыл?
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Езулуг бай кижилер чурту — Тыва
Бистиң төрээн, ынак чуртувус Тыва Республикаже ооң ырак-узаан түвексинмейн, делегейниң янзы-бүрү чурттарындан кижилер чылдың кайы-даа үезинде үргүлчү аалдап кээп турар. Чамдыктары ажыл-агый аайы-биле, өскелери анаа-ла сонуургап, дыштанып алыр дээш чедип кээр. Оларның шуптузу аян-чорук чоруур бетинде эш-өөрүн таварыштыр азы Интернет дузазы-биле Тыва дугайында медээлерни чыып, көрбээн-даа болза, ооң-биле таныжып алырлар. Ынчалза-даа: «Тыва деп чүү черил?», «Ында кандыг езу-чаңчылдыг, культуралыг чон чурттап турарыл?», «Ынаар баары айыыл чок ирги бе?», «Тываже аян-чорук сонуурганчыг болур бе?» дээн чижектиг айтырыгларны боттарынга чаңгыс эвес катап салып, чигзине-даа бээр боор оң. А кажан олар маңаа чедип келгеш, тоолзуг черниң айдыс агаарын тынып, хол дегбээн арга-арыынга, тайгаларынга селгүүстеп, эрте-бурун чоннуң чаңчылдары-биле таныжып, делегейде алдаржаан хөөмей-сыгытты дыңнааш, кызыгаар чок магадап, канчаар-даа аажок сеткил ханып чанарлар.
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Чоннуң байырлалында
Август 14-те Тываның хөгжүм-шии театрынга Республика хүнүнге тураскааткан байырлыг хурал болуп эрткен. Ук хемчегге тыва интеллигенцияның төлээлери, Тыва Республиканың тургустунарынга улуг үлүг-хуузун киирген хоочуннар, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң), ТР-ниң Чазааның төлээлери киришкен. Байырлыг хуралга Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол сөс ап чүве чугаалаан:

— «Август 15 — Тываның төөгүзүнде онзагай хүн. 92 чыл бурунгаар Суг-Бажынга бүгү Тываның арат-чону чыглып алгаш, кажан-даа туруп көрбээн күрүне тургузуун дугуржуп чугаалашкан. 9 кожууннуң төлээлери аразында изиг-изиг маргыжып турган дээрзин амгы үеде кадагалаттынып арткан материалдар бадыткап турар. 1921 чылдың август 15-те бүгү Тываның тургузукчу хуралының бадылаанын езугаар Таңды Тыва улус күрүнези деп күрүне чер, делегей кырынга тургустунган. Өгбелеривистиң эрес-дидим чоруунуң, мерген угаанының ачызында, акы-дуңма орус чоннуң дорт киржилгези-биле тыва күрүне төрүттүнген. Биче буурай чурттап чораан малчын араттарның хостуг чурттаар изиг күзелиниң дээди чадазының боттанганы ол. Ынчангаш Республика хүнүн таварыштыр бүгү Тываның чонунга изиг байырны чедирип тур мен».
Улаштыр номчуур...
20.08.2013
Республикавыс хөгжүлдези
Хүндүлүг номчукчу!

Бо хүннерде улуг байырлалывыс – Республика хүнүн демдеглеп турар болгай бис. Байырлалдың хемчеглерин эрттирип тура, төрээн Тывавыстың төөгүзүнче хая көрнүп, ада-өгбелеривистиң кылып келген ажыл-херектерин үнелеп, оларга хүндүткелди көргүзүп, чамдык түңнелдерни үндүрүп, келир үеже сорулгаларны салып турар бис.Тываның Чазаа республиканың хөгжүлдези, чаңгыс чер-чурттугларывыстың чаагай чоруу дээш улуг ажылды чорудуп турар. Төрээн Тывавыс, найысылал Кызыл хоорай чылдан чылче сайзырап, хөгжүп турарын демдеглексеп тур мен. Тудуг ажылдары шуудаан, чаа-чаа тудуглар туттунуп, ажыглалга кирип турары өөрүнчүг. Сөөлгү беш чылдарны ап көрээлиңер. Найысылалывыстың чоргааралы Тываның Национал музейи, Тыва Республиканың Yндезин тыва культураны болгаш ус-шевер чорукту сайзырадыр төвүнүң, Арбитраж судунуң, Дээди судтуң база Кызыл аэропортунуң чаа оран-бажыңнары, хөй квартиралыг чуртталга бажыңнары ажыглалга киргилээн.
Улаштыр номчуур...