Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Глава Тувы обсудил с чемпионами Наадыма меры повышения рентабельности животноводства

Основные мероприятия национального праздника Наадым проходят в юрточном городке, где свои юрты устанавливают все муниципальные образования Тувы. Там же проходит церемония награждения чемпионов Наадыма. По традиции, основное место праздничных локаций посещает Глава Тувы Владислав Ховалыг. Руководитель республики посетил юрты, пообщался с представителями районов, провел отдельную встречу с передовиками животноводства. Темой нынешнего разговора с чабанами стали меры по повышению рентабельности их нелегкого труда.

Подробнее...

Новости

RSS
14.10.2016 10:05 / Политика
В Правительство Тувы на высокие посты пришла молодежь

Глава Тувы Шолбан Кара-оол продолжает формировать состав правительства республики. Напомним, после отставки кабинета министров, состоявшейся 22 сентября по итогам выборов главы региона, руководитель отметил, что больших кадровых изменений не произойдет, но при этом определил 25-процентную квоту для молодежи до 35 лет, которая должна обновить орган исполнительной власти. Глава Тувы обратил особое внимание на перспективных молодых управленцев. Важными критериями при отборе претендентов на руководящие должности были обозначены наличие управленческого опыта

Подробнее...
13.10.2016 19:08 / Сельское хозяйство
В Кызыле 28 октября пройдет республиканская  ярмарка «Золотая осень. Урожай-2016»
28 октября на базе спорткомплекса «Субедей» пройдет республиканская выставка-ярмарка «Золотая осень. Урожай-2016», на которой будет представлена продукция местных товаропроизводителей по низким ценам – овощи, мясо, мясные и колбасные изделия, молоко и молочные продукты, мед и продукция из дикоросов и трав. 

Подробнее...
13.10.2016 18:54 / Политика
Завершен прием документов для участия в конкурсе на должности в органы исполнительной власти Тувы

Сегодня, 13 октября, Государственная комиссия при Главе Тувы завершила прием документов для участия в конкуре на руководящие должности в органы исполнительной власти республики.

Как сообщили в Госкомиссии, по предварительным подсчетам, документы подали более 80 кандидатов. Отмечается, что активно откликнулась молодежь. Также подают документы, как государственные гражданские служащие различных категорий должностей, муниципальные служащие и иные граждане.

22 сентября 2016 года избранный Глава Тувы Шолбан Кара-оол объявил об отставке Правительства Республики Тыва и о том, что формирование нового состава будет проходить в открытом конкурсном режиме.

Подробнее...
13.10.2016 14:39 / Образование
Вице-премьер РФ Ольга Голодец отметила высокий организационный уровень проведения ЕГЭ в Туве

На имя Главы Тувы Шолбана Кара-оола поступила телеграмма от заместителя Председателя Правительства РФ Ольги Голодец. Она выразила благодарность за высокий организационный уровень проведения ЕГЭ в Туве.

«Уважаемый Шолбан Валерьевич! Выражаю Вам благодарность за работу системы образования региона по подготовке и проведению в 2016 году единого государственного экзамена в соответствии с установленными требованиями на высоком организационном уровне», - говорится в телеграмме. 

Подробнее...
13.10.2016 12:18 / Мероприятия
В Туве состоялась экологическая акция «День посадки леса»

Во исполнение распоряжения Правительства Республики Тыва от 5 октября 2016 года № 374-р в целях экологического просвещения и формирования у граждан бережного отношения к лесу Государственный комитет по лесному хозяйству Республики Тыва совместно с Мэрией города Кызыла и муниципальными образованиями Республики Тыва провели по всей республике экологическую акцию «День посадки леса».

На территории города Кызыла посажены саженцы сосны, березы и ильмы в количестве 350 штук. В данной акции приняли участие: Администрация Главы Республики Тыва и Аппарата Правительства Республики Тыва
Подробнее...
12.10.2016 18:32 / Общество
Глава Тувы вошел в Топ-20 самых цитируемых губернаторов-блогеров

«Медиалогия» составила рейтинг цитируемости губернаторов-блогеров за сентябрь 2016 года

В рейтинг-лист вошли действующие на период исследования главы регионов РФ, которые ведут собственные блоги. Для построения рейтинга учитывалась цитируемость блогов губернаторов в СМИ. Глава Тувы Шолбан Кара-оол вошел в Топ-20 самых цитируемых губернаторов-блогеров

Подробнее...
12.10.2016 16:21 / Мероприятия
В Кызыле  началась отгрузка угля на гортопе, а надзорные органы выходят в рейды по выявлению перекупщиков, завышающих цены

В гортоп Кызыла, где сейчас работает общество с ограниченной ответственностью "Енисейтранс", ежедневно завозится до 300 тонн угля с Каа-Хемского разреза Тувинской горнорудной компании. Начало отопительного сезона и резкое изменение погодных условий всегда создают ажиотаж, говорят в руководстве распределительного склада.

6 грузовиков за день развозят по потребителям до 250 тонн угля. Оплата за доставку зависит от расстояния, тарифы варьируются от 300 до 700 рублей. В отличие от теневых перекупщиков, плата берется не за каждую тонну, а за всю доставку. 

Подробнее...
12.10.2016 15:40 / Общество
Открываются компьютерные курсы для пенсионеров

Министерство труда и социальной политики Тувы информирует о продолжении обучающих курсов компьютерной грамотности для неработающих пенсионеров. Прием заявок проводится до 14 октября включительно. В Кызыле списки желающих пройти курсы составляют специалисты департамента по социальной политике мэрии.

Гражданам пенсионного возраста необходимо обратиться в отдел по работе с ветеранами и инвалидами департамента по адресу: ул. Кочетова, д. 29, кабинет № 110. 
Подробнее...
12.10.2016 15:05 / Мероприятия
Глава Тувы указал министру природы и экологии, а также мэру Кызыла на проблему утилизации бытовых отходов

Глава Тувы Шолбан Кара-оол потребовал от руководства министерства природы и экологии, а также мэрии Кызыла незамедлительно приступить к решению проблемы утилизации бытовых отходов. Он подверг жесткой критике соответствующих должностных лиц за отсутствие конкретных действий в данном направлении, несмотря на ужесточение законодательства и прокурорские представления.

Рабочее совещание состоялось с участием генерального директора ООО «Большая тройка» Артемом Седовым, который ознакомил участников с возможностями использования электронной модели территориальной схемы обращения с отходами. «Она предполагает детальную проработку всех мест расположения отходообразователей.
Подробнее...
12.10.2016 11:44 / Общество
В Туве самым нуждающимся сельским семьям с 5-тью и более детьми предоставят бесплатный уголь и дрова

Во исполнение поручения Главы и постановления Правительства РТ от 29 августа 2016 года № 372 «О мерах социальной поддержки семьям, имеющим 5 и более детей, проживающим в сельских населенных пунктах на территории Республики Тыва» Агентством по делам семьи и детей составлен сводный список получателей в количестве 702 семей, имеющих 5 и более детей в возрасте до 18 лет (включительно), в том числе усыновленных, проживающих в сельских населенных пунктах на территории республики.

Подробнее...

Фоторепортажи

Глава Тувы стал почётным гостем фестиваля «Устуу-Хурээ»

10.07.2024

В Кызыле стартовал Чемпионат России по стрельбе из лука

09.07.2024

В Туве образцовым семьям вручили медали «За любовь и верность»

09.07.2024

В канун Дня России вручили государственные награды Российской Федерации и Республики Тыва. 11.06.2024.

11.06.2024

Встреча Нового года по лунному календарю - Шагаа-2024

10.02.2024

ПОСЛАНИЕ Главы Республики Тыва Верховному Хуралу (парламенту) Республики Тыва о положении дел в республике и внутренней политике на 2024 год

19.01.2024

Владислав Ховалыг – Мы ценим конструктивное взаимодействие органов государственной власти Тувы и прокуратуры

15.01.2024

Глава Тувы поздравил родителей ребенка, родившегося в первые минуты нового 2024 года

01.01.2024

В Национальном театре Тувы состоялась торжественная церемония вручения государственных наград

29.12.2023

Ёлка Главы Тувы собрала тысячу детей со всех районов республики

26.12.2023

Глава Тувы поощрил спортсменов республики, достигших высоких результатов на международных соревнованиях

25.12.2023

В Туве подвели итоги спортивного года

25.12.2023

Мечты детей с «Ёлки желаний» исполнят члены правительства Тувы

24.12.2023

При государственной поддержке в Туве заработало крупное овощехранилище

23.12.2023

Глава Тувы присоединился к всероссийской благотворительной акции «Ёлка желаний»

21.12.2023

В Кызыле открылся комбинат по переработке и консервированию мяса

14.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко во время рабочей поездки посетил республиканский Медицинский колледж

11.12.2023

Михаил Мурашко вручил ведомственные награды медикам Тувы

09.12.2023

Министр здравоохранения России Михаил Мурашко посетил Противотуберкулёзный диспансер и терапевтический корпус Ресбольницы №1 Республики Тыва

08.12.2023

Михаил Мурашко проинспектировал работу нового многофункционального медцентра в Кызыле

08.12.2023


 
Медээлер
RSS
11.12.2013
Каң-оол Даваа: «Россияның Yндезин хоойлузу субъектилерге конститусчу эки эргелерни берип турар»
ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) Даргазы Каң-оол Тимурович Даваа-биле Конституциялар дугайында бо чылдың октябрь айда чугаалашкан бис. Ол ужуражылганы интервью хевирлиг кылдыр «Шын» солунга парлаан.Бөгүн ол темага чугаавысты уламчылаар-дыр бис. Чүгле чугаа бо удаа тодаргайы-биле Россия Федерациязының Конституциязының, ооң чурттуң субъектилеринге конститусчу тургузугну доктаадып тургузарынга ужур-дузазының дугайында болур.
— Россияның амгы Конституциязын 20 чыл бурунгаар хүлээп алган. Ол чурттуң политиктиг болгаш экономиктиг тургузуушкунунуң белен эвес чылдары болган. Силер чурттуң Конституциязы ол үени төлептиг эрткен деп бодаар силер бе?
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Моолда Тываларывыс
Россияның кызыгаар чоогунда регионунуң кожазында чурт-биле садыг-экономиктиг, культурлуг болгаш эртем харылзааларын сайзырадырынга чаа үе-чаданы республика Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң бо чылдың мартта Улан-Баторже аян-чоруу ажыткан, ынчан Моолдуң найысылалынга Тыва Республиканың төлээ чериниң ажыдыышкынының езулалы болган. Ол аян-чоруктуң үезинде Шолбан Кара-оол Моолдуң чазааның даргазы-биле ужурашкан, көдээ ажыл-агый адырынга, кызыгаар чоогунуң садыглаашкынынга болгаш гуманитарлыг харылзааларга, транспорт аргыштырылгазынга хамаарышкан айтырыгларны чугаалашкан. Моолдан уксаалыг малды Тываның ажыл-агыйларының садып алырының дугайында, Улан-Баторнуң дээди өөредилге черлеринге тыва студентилерге квоталар тускайлаарының дугайында, кызыгаарда «Хандагайты — Боршоо» эрттирилге пунктузунга чурттар аразының эрге-байдалын тыпсырынга кады күжениишкиннерниң дугайында, Моолдуң авиакомпанияларының Иркутскиден болгаш Улан-Удэден рейстер ажыдарының талазы-биле айтырыгны өөренип көөрүнүң дугайында дугуржулгалар чардынганын чугааны эгелээриниң мурнунда сагындырып каайн.
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Маадырларның чырык адын сактып...
Декабрь 9-та Ада-чурттуң Маадырларының хүнүн Тыва Республикага демдеглээн.

Маадырларның алдар-адын сактып, ол хүн республиканың өөредилге албан черлеринге «Эрес-дидим чоруктуң кичээлдерин» болгаш класс шактарын эрттирген. Кызыл хоорайның Тиилелге шөлүнге Ада-чурттуң Улуг дайынынга амы-тынындан чарылган маадырларга тураскаал кылдыр чечектерни салган. Ук хемчегге ТР-ниң Чазааның кежигүннери, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) депутаттары, сайыттар болгаш албан черлериниң, ведомстволарның удуртукчулары, чер-черлерде дайын чөрүлдээлериниң киржикчилери, хоочуннар болгаш студентилер, өөреникчилер киришкен.

Улаштыр номчуур...
10.12.2013
"Чаңгыс суур - чаңгыс бүдүрүлүге": Yре-түңнелдиг ажылдың бадыткалы
Делгелгениң ийи дугаар хүнү баштайгызындан ылгал чок, аажок идепкейжи байдалга эрткен. Чон соксаал чокка шуужуп, республиканың бүдүрүкчүлериниң барааннарын улуг сонуургал-биле көрүп, оларны күзелдии-биле садып ап турду. Кожууннардан эккелген барааннарның аразында чүнү чок дээрил: аъш-чем аймаа, алгы-кештен даараан идик-хеп, суй белектер, демир-дестен, ыяш-даштан бүдүрген чүзүн-баазын дериг-херекселдер дээш, оон-даа өске… Кожуун бүрүзүнүң делгээн барааны онзагай, солун.
Улаштыр номчуур...
10.12.2013
Тываның чону шыдаар
Шолбан Кара-оолдуң Тываның Баштыңы албан-дужаалга ажылдап келген үезинде эң эки түңнелдерлиг, чоннуң талазындан деткимчени калбаа-биле алган, херек кырында боттанып турар ажыл-херээ «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилели дээрзин ооң ажыл-чорудулгазын шүгүмчүлексээр кижилер безин чугаалап турар. Төлевилелдиң чогумчалыг болганының чажыды чүдел? Бо төлевилелдиң чедиишкиннерин көргүскен декабрь 6-да «Сүбедей» спорт комплекизинге ажыттынган делгелгениң көрүкчүлериниң чамдыызының бодалы мындыг.
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Маадыр чонга йөрээл

Декабрь 9 — Ада-чурт маадырларының хүнү

Ада-чурттуң маадырларының хүнүн демдеглээрин Россияга 2007 чылда эгелээн. Ам чыл санында-ла декабрь 9-та боттарывыстың маадырларывысты алдаржыдып турар бис.
2007 чылдың февраль 28-те «Россияның дайынчы алдарының болгаш төөгүлүг ай-хүннериниң дугайында» Федералдыг хоойлузунуң 1-1 чүүлүнге өскерилгелер киирериниң дугайында» Россия Федерациязының №22-ФХ Федералдыг хоойлузун езугаар ол хүннү катап тургускан.
Чогум ол байырлалдың төөгүзү узун. Ол 16-гы чүс чылда эгезин алган. Екатерина II хаанның чуртту эргелеп-башкарып турган үезинде декабрьның ол хүнүнде болган төөгүлүг болуушкун-биле холбаштыр ону тургускан. 1769 чылда ол Ыдыктыг Георгий Тиилекчиниң орденин бадылаан.


Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Республика бүзүрелдиг бурунгаарлаар
Елена Каратаева, ТР-ниң экономика сайыды:

— Тыва Республиканың Баштыңы — Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оолдуң Россияның Чазааның хуралынга регионнуң социал-экономиктиг байдалының илеткелин кылганы — улуг чедиишкин. М-54 «Енисей» федералдыг оруктуң угланыышкынын Хандагайты — Боршооже өскертири республиканың бурунгаар сайзыралынга канчаар-даа аажок чугула. Бо айтырыгны 10 ажыг чылдың дургузунда сайгарып келген болгаш Шолбан Валерьевичиниң өйүнде база катап көдүрүп эккелгени шын болган. Төлевилелдиң боттанылгазы-биле 12 муниципалдыг тургузуглар (республиканың чурттакчы чонунуң барык 60 хуузу) хаара туттунар. Бо талазы-биле ажыл эгелей берген, Росавтоорукче баштайгы документилерни чоруткан. Улаштыр Хандагайты оруун федералдыг өнчүже шилчидер дугайында доктаалдың төлевилелин белеткээри-биле РФ-тиң Орук транспорт яамызынче оларны дамчыдар. Орукту Хандагайты — Боршооже углаар кылдыр өскертиринче 7 млрд. рубль хереглеттинер, а орукту бир чылда ажаар-тежээринче 218 млн. рубль үнер. Бо улуг төлевилелдиң боттанылгазын чедип алыры дээрге-ле, бир дугаарында, немелде ажылчын олуттар болгаш амыдырал-байдалывыстың бедик чадаже көдүрлүрү дээрзи билдингир.
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Чаартылгада — ужар  чүүл харылзаазы
Ирина Романова, ТР-ниң Орук-транспорт комплекизиниң яамызының транспорт инфраструктура салбырының начальниги: — Россияның Чазааның хуралынга Тываның Баштыңы Ш.Кара-оолдуң республикада авиация харылзаазының чидиг айтырыгларын чугаалаанын кижи деткивес аргажок.
Маңаа Кызыл хоорайның аэропортунуң бодун чаартыры эвес, а бүдүн аэропорт комплекизин тургузарының дугайында чугаа чоруп турар деп демдеглекседим. Төлевилелдиң ниити өртээ 3 млрд. 276,8 млн. рубль. Ооң иштинде федералдыг бюджеттен — 1 млрд. 491,2 млн., республика бюджединден — 220 млн., инвесторнуң киржилгези-биле1,5 млрд. рубльди чарыгдаар. Федералдыг акша-хөреңги-биле чүгле самолеттар хонар болгаш ужуп үнер дилиндекти чаартыр. Бо ажылды ийи структура күүседир. Бирээде, Кызылдың аэропорту федералдыг казна албан чери болганда, Росавиациядан акшаландырыышкын Кызылдың аэропортунче дорт шилчиир. Ынчангаш Росавиация ажылды хайгааралга алыр. 
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
 Тываның Баштыңының Россияның Чазаанга чугаазы: саналдар, бодалдар
Инвестициялыг программаларны ажылдап кылыр

Россия Федерациязының Чазаанга болуп эрткен хуралга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң талазы-биле чугаазы Тываның чурттакчы бүрүзүнүң онза кичээнгейин хаара туткан. Тываның сайзыралының дугайында илеткелге хамаарыштыр Тываның күрүне университединиң экономика факультединиң деканы Вячеслав Кыргысович Севектиң бодалы: «Ноябрь 28-те Москвага, Россияның Чазааның хуралынга болуп эрткен хуралга бистиң республикавыстың Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оол Тываның социал-экономиктиг сайзыралының дугайында илеткелди кылган. Чазак Даргазы чугаазынга республиканың чедиишкиннерин айытпышаан, чедимчелиг ажылдаары болдунмайн барып болурун база демдеглээн. Ону чүгле анаа чугаалаарында эвес, а сан-чурагай-биле болгаш кылып болур хире аргаларны база ажылдап көрүп турар. 
Улаштыр номчуур...
09.12.2013
Чедиишкиннерниң делгелгези
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң саналдап үндүргени «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелинге хамаарылгавыс чаңгыс аай эвес болганын бөгүн чажыргаш-даа канчаар. Чамдыктарывыс ооң боттанырынга чигзинип, өскелеривис ийи билээн дагдыныпкаш, ажылдап кирипкен. Бо төлевилелдиң эрткен часкы баштайгы делгелгези ынаныштың көзү болган. Дүүн, декабрь 6-да, «Сүбедей» спорт комплекизинге ажыттынган ийиги делгелге – төлевилел ажыл-агыйжы кижилерниң эрес тура-соруунуң чалбыыжын кыпсып үндүргениниң херечизи.
Улаштыр номчуур...
05.12.2013
ЭКСПЕРТТЕР: «Курлавыр чиг эт күчүзүн дээштиг сайзырадыры Тываның хөгжүлдезинге өзүлделиг базымны бээр»
РФ-тиң Чазааның хуралынга Тываның Баштыңының көдүрген айтырыглары чугула болгаш чогуур үезинде тургустунган деп, экономика эртемнериниң кандидады, РЭА-ның СС-тиң нефть-газ геологиязының болгаш геофизика институдунуң сектор эргелекчизи Ирина Филимонова болгаш экономика эртемнериниң кандидады, РЭА-ның геология болгаш геофизика институдунуң экономика бөлүүнүң удуртукчузу Леонтий Эдер олар санап турар. «Тывада курлавыр чиг эт күчүзү аажок улуг, ону чогумчалыг сайзырадыр болза, регионнуң хөгжүлдезинге өзүлделиг базымны берип болур. Ооң кол үндезини кокстуг болгаш энергетиктиг хөмүр-даш, кобальт, алдын, өңнүг болгаш ховар металлдар, аңгы-аңгы тудуг материалдарының ховар кезектери, суг адааның аржаан суглары болуп турар» — деп, олар санааннар.
Улаштыр номчуур...
05.12.2013
РФ-тиң Чазаанга Тываның Баштыңының чугаазы: саналдар, бодалдар
Бо чылдың декабрь 3-те чырыкче үнген «Шын» солунга республиканың удуртукчузу Шолбан Кара-оолдуң Россия Федерациязының Чазааның ноябрь 28-те хуралынга чугаазын кичээнгейлиг номчуп, Тываның социал-экономиктиг нарын айтырыгларын ол хуралга көдүрген хөөнүнге дыка-ла таарзындым. Айтырыгларны чурттуң Чазааның мурнунга чидии-биле тургузуп, республикага экономиктиг деткимчеде чедер-четпестерни дорту-биле айыткан-дыр. Ажыы-биле чугаалаар болза, Совет Эвилелиниң (амгы политиктиг байдалды алыр болза – Россияның) составынче Тыва 1944 чылда кирген. Оон бээр келир 1914 чылда чүгле 70 чыл боор. Ол дээрге кижи назыны безин эки четпес үе ышкажыл. ССРЭ үезинде (1944 чылда 1992 чылга чедир, чүгле 48 чыл дургузунда) республикаже, немец-фашизм-биле дайын соонда дыка берге үеде безин хөй акша-хөреңгини киирип, ооң социал-экономиктиг, культурлуг хөгжүлдезинче улуг кичээнгейни салып турган. Ынчан Тыва ылап-ла дүргени-биле хөгжээн. Бөгүн база-ла ындыг дүрген бурунгаар сайзыраар байдал херек. Эң ылаңгыя аар үлетпүр, энергетика, улуг тудуглар тудары дээн ышкаш ажылдарны федералдыг төптүң деткимчези чокка шимчедири берге болбайн канчаар. Тываның социал-экономиктиг байдалын экижидер талазы-биле Россияның Чазаа доктаал-саавырларны хүлээп турганын база дыңнаан бис. Ынчалза-даа ооң күүселдези кошкак. Ол дугайында Шолбан Кара-оол, республикада байдалды сайгарып чугаалажырындан херек кырында ажыл-херекче шилчиир-дир — деп чугаалаан-дыр.
Улаштыр номчуур...
04.12.2013
Тываның аргазын — Бүгү чуртка ажыктыг кылдыр
2013 чылдың ноябрь 28-те регионнуң социал-экономиктиг айтырыының талазы-биле Россияның Чазааның хуралынга Тываның Баштыңы Ш. Кара-оолдуң чугаазы

Хүндүлүг Дмитрий Анатольевич! Хүндүлүг чазак кежигүннери! Тываның сайзыралының дугайында, ооң күчүзүнүң чурттуң экономиказынче салыышкынының дугайында, эң чидиг айтырыгларның дугайында федералдыг чазактың хуралынга сайгарып турары меңээ-даа, бистиң республикавыска-даа принципиалдыг улуг ужур-дузалыг.Бистиң дилээвисти хандырып, Тываның дугайында айтырыгны хүн айтырыынга кииргениңер дээш Силерге четтиргенимни илередирин чөпшээреп көрүңер, Дмитрий Анатольевич. Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезин ханы сайгарганы дээш Игорь Николаевичиге четтиргенимни илередип тур мен. Көргүзүглерниң хөй кезииниң талазы-биле хожудаңгайларның санынга кирип турзувусса-даа, сайзырал темпилериниң талазы-биле ортумак турушту быжыы-биле ээлеп турар бис.
Улаштыр номчуур...
04.12.2013
Өскелерден чыда калбаал

Декабрь 3 — Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнү

Ноябрь 30-де «Сүбедей» спорт комплекизинге харык-шинээ кызыгаарлаттынган 18 хардан өрү назылыглар аразынга Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнүнге тураскааткан спартакиада болуп эрткен. Ону ТР-ниң Күш-ажыл болгаш социал политика, Аныяктар болгаш спорт яамылары, Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Тывада салбыры организастап эрттирген. ТР-ниң аныяктар болгаш спорт сайыдының бирги оралакчызы Буян Владимирович Биче-оол, Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Тывада салбырының даргазы Антонида Доржуевна Ондар чыылган чонга болгаш аалчыларга байыр чедирген.

Улаштыр номчуур...
04.12.2013
Аас-кежиктиң дүлгүүрү кайдал?
Аас-кежиктиң дүлгүүрү кайдал? Ону дилээн, ону тыпкан кижи бар бе? Анаакайың, ону дилээн кижи бар дээрзинге чигзинер апарган мен. Чуртталгада кым мен, чүү мен, кижи мен бе деп боданмас, бодун боду танывастааннар бистиң аравыста көвүдээни чажыт эвес-ле болгай. Чоокта чаа-ла чараш, аныяк, арын-шырайы силиг чораан кижини бо кижи таныыр аргажок апарган болгулаар. Эң ылаңгыя херээженнер ындыг болгулаарга, дыка хомуданчыг. Эктинден тыртыпкаш, «Эжим, сен канчап бардың?!» деп чугаалаксааң кээр, хая көрүп келзе-ле, көңгүс өске көрүштүг, бодалдыг, сактырга-ла, четкерге алзыпкан-биле дөмей болур. Ону боду билир ирги бе? Четкер-биле четтинип алган чоруурун каяа билир деп, але. Дыка хөй кижилер арагага сундуккаш, арага четкеринге шалбададып алгаш чоруурун, ооң кулу апаары, шынап-ла, шын-дыр ийин. 
Улаштыр номчуур...